KIM JEST OSOBA GŁUCHONIEWODOMA?

Transkrypt

1

2 KIM JEST OSOBA GŁUCHONIEWODOMA? Głuchoniewidomą jest osoba, która na skutek równoczesnego poważnego uszkodzenia słuchu i wzroku napotyka bardzo duże trudności w poruszaniu i komunikowaniu się, odmienne od tych spowodowanych samą tylko głuchotą lub ślepotą. Uszkodzenie zmysłów: Trudnośd w:

3 KIM JEST OSOBA GŁUCHONIEWODOMA? Głuchoślepota wywiera negatywny wpływ na wszystkie sfery życia człowieka, m.in.: Na poznawanie rzeczywistości Orientowanie się w otoczeniu Wykonywanie czynności życia codziennego Wykonywanie pracy zawodowej Uczestnictwo w życiu społecznym

4 KIM JEST OSOBA GŁUCHONIEWODOMA? Najbardziej specyficzną i dotkliwą konsekwencją głuchoślepoty jest znaczne ograniczenie możliwości komunikowania się osoby nią dotkniętej z innymi ludźmi, a także dostępu do informacji i wiedzy oraz orientacji w przestrzeni i możliwości samodzielnego poruszania się w niej.

5 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Obniżona ostrośd wzroku

6 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Widzenie prawidłowe

7 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Mroczek centralny

8 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Widzenie prawidłowe

9 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Mroczki rozsiane

10 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Widzenie prawidłowe

11 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Lunetowe pole wiedzenia

12 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY WZROKU Widzenie prawidłowe

13 FUNKCJONALNE NASTĘPSTWA UTRATY SŁUCHU Ograniczenie lub brak odbioru bodźców słuchowych Odbieranie tylko tonów wysokich Odbieranie tylko tonów niskich Brak odbioru koocówek wyrazów Ograniczenie lub brak rozwoju mowy ustnej Ograniczone słownictwo Gorszy rozwój motoryki Zachwiania równowagi Zaburzenia orientacji przestrzennej Problemy emocjonalne Problemy społeczne

14 Co pozostaje?

15 Głuchoślepota Głuchoślepota nie jest prostym połączeniem uszkodzenia wzroku i uszkodzenia słuchu! - Niesłyszący/ słabo słyszący uszkodzenie słuchu kompensują wzrokiem. - Niewidomi/ słabo widzący uszkodzenia wzroku kompensują słuchem. Jednoczesne uszkodzenie słuchu i wzroku bardzo ogranicza możliwości kompensacji uszkodzenia jednego zmysłu przez drugi również uszkodzony!!!

16 Głuchoślepota - odrębna niepełnosprawnośd (aktualnie- nie istnieje w polskich przepisach prawnych)!

17 Klasyfikacje osób głuchoniewidomych Ze względu na czas uszkodzenia słuchu i wzroku. GŁUCHOŚLEPOTA WRODZONA: 1) Osoby głuchoniewidome od urodzenia. GŁUCHOŚLEPOTA NABYTA: 2) Osoby głuchoniewidome z wrodzonym uszkodzeniem słuchu i nabytym w późniejszym okresie życia uszkodzeniem wzroku. 3) Osoby głuchoniewidome z wrodzonym uszkodzeniem wzroku i nabytym w późniejszym okresie życia uszkodzeniem słuchu. 4) Osoby głuchoniewidome z nabytym w późniejszym okresie życia (równocześnie, bądź nie) uszkodzeniem słuchu i wzroku.

18 Ze względu na stopieo uszkodzenia słuchu i wzroku. 1) Osoby całkowicie głuchoniewidome. 2) Osoby głuchoniewidome niesłyszące, słabo widzące. 3) Osoby głuchoniewidome słabo słyszące, niewidome. 4) Osoby głuchoniewidome słabo słyszące, słabo widzące. Klasyfikacje osób głuchoniewidomych

19 Zróżnicowanie osób głuchoniewidomych CZAS uszkodzenia wzroku i słuchu I. Uszkodzenie słuchu i wzroku - od urodzenia WRODZONA GŁUCHO- ŚLEPOTA II. Uszkodzenie słuchu od urodzenia, wzroku w późniejszym czasie NABYTA III. Uszkodzenie wzroku od urodzenia, słuchu - w późniejszym czasie NABYTA IV. Uszkodzenie słuchu i wzroku - w późniejszym życiu (równoczesne, bądź nie) NABYTA STOPIEŃ uszkodzenia wzroku i słuchu 1. Całkowite uszkodzenie słuchu i wzroku TOTALNA GUCHOŚLEPOTA 1.I. NAJMNIEJ - są to głównie dzieci (dużo dzieci funkcjonuje, jakby były całkowicie głuchoniewiodme!) 1.II. 1.III. 1.IV. 2. Całkowite uszkodzenie słuchu, użyteczne resztki wzroku CZĘŚCIOWA 2.I. 2.II. 2.III. 2.IV. 3. Użyteczne resztki słuchu, całkowite uszkodzenie wzroku CZĘŚCIOWA 3.I. 3.II. 3.III. 3.IV. 4. Użyteczne resztki słuchu i wzroku CZĘŚCIOWA 4.I. 4.II. 4.III. 4.IV. NAJWIECEJ są to głównie osoby dorosłe

20 Podstawowe przyczyny głuchoślepoty WRODZONEJ W różnych okresach czasu dominowały różne przyczyny; współcześnie: wcześniactwo (dzieci urodzone przed tygodniem, ratuje się nawet 26 tygodniowe, skutki b. poważne, wielorakie uszkodzenia - niedotlenienie okołoporodowe - CMV - różyczka matki w ciąży

21 Dzieci głuchoniewidome Funkcjonowanie wzrokowo-słuchowe: Dzieci głuchoniewidome często nie potrafią wykorzystywad posiadanych resztek wzroku, czy słuchu (zawsze staramy się je oprzyrządowad ) Wiele dzieci głuchoniewidomych od urodzenia (bez właściwego wsparcia) funkcjonuje jakby były całkiem głuchoniewidome Często słabiej też funkcjonują u nich pozostałe pozostałe zmysły: Dotyk: często obronnośd dotykowa, albo dotyk niesłużący poznaniu (tzw. niewidzące ręce). Węch i smak: niekiedy brak lub poważne upośledzenie węchu i/ lub smaku.

22 Podstawowe konsekwencje głuchoślepoty WRODZONEJ Deprywacja zmysłowa Deprywacja społeczna

23 Podstawowe przyczyny głuchoślepoty NABYTEJ Czynniki powodujące uszkodzenie wzroku (niezaleznie od uszkodzenia słuchu): Choroby oczu nie odziedziczone (jaskra, zadma, barwnikowe zwyrodnienie siatkówki, nowotwory) Inne choroby (cukrzyca, zapalenie mózgu czy opon mózgowych, nowotwory mózgu) Poważne uszkodzenia /urazy oczu (na skutek wypadków, upadków, urazów) Zmiany starcze w obrębie narządu wzroku Czynniki powodujące uszkodzenie wzroku (niezaleznie od uszkodzenia słuchu): Czynniki działające w późniejszym okresie (ciężkie zakażenia, nawrotowe zapalenia uszu, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, uraz głowy, choroby neurologiczne, leki ototoksyczne, podeszły wiek; uszkodzenie słuchu dotyczy 3/4 populacji osób po 70 r.ż. Czynniki, które powodują uszkodzenie zarówno słuchu i wzroku: Poważne uszkodzenia / urazy głowy (na skutek upadków, wypadków) Nowotwory mózgu Zespół Ushera (typu I,II,III), w którym ten sam (genetyczny) czynnik powoduje uszkodzenie zmysłów wzroku i słuchu, przy czym objawy uszkodzenia słuchu występują od urodzenia, natomiast wzroku - w późniejszym okresie życia.

24 Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym Kim jesteśmy? Co robimy?

25 Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym istnieje od 1991 r., składa się z ponad 100 członków zwyczajnych (bez wolontariuszy). Są to: najlepiej zrehabilitowane osoby głuchoniewidome, naukowcy, specjaliści, studenci.

26 Komu pomagamy? OGÓŁEM: około 2500 osób ( zaś ok według szacunków w oparciu o wskaźniki % ilości osób głuchoniewidomych w społeczeostwach skandynawskich - w tym około 60% to osoby starsze, po 60 r.ż) - około 250 dzieci - około 80 młodych osób głuchoniewidomych

27 Nasze sukcesy 2007 przewodniczący TPG, Grzegorz Kozłowski, finalistą prestiżowego konkursu Człowiek bez barier na forum ONZ w Nowym Jorku TPG uhonorowano międzynarodową Nagrodą im. F.D. Roosevelta 2005 TPG laureatem ogólnopolskiego konkursu Dobre Praktyki promującego zatrudnianie osób niepełnosprawnych kilkadziesiąt artykułów prasowych, materiałów telewizyjnych i radiowych w mediach lokalnych i ogólnopolskich, związanych z naszą działalnością

28 Formy wsparcia Pomagamy osobom głuchoniewidomym poprzez takie formy jak: Rehabilitacja indywidualna (w miejscu zamieszkania) i grupowa- dla dzieci z rodzicami/rodzinami, młodzieży, dorosłych Terapia przez sztukę Wsparcie psychologiczne ( grupa wsparcia ) Pomoc w zaopatrzeniu w specjalistyczne oprzyrządowanie Pomoc w zatrudnieniu (wyszukiwanie, przystosowanie stanowiska, trener pracy) Regionalne Kuby Osób Głuchoniewidomym (integracja i nie tylko) Usługi przeszkolonych tłumaczy-przewodników ( jakby specjalnych asystentów osoby głuchoniewidomej).

29 Turnusy rehabilitacyjne dla głuchoniewidomych dzieci i ich rodzin

30 Turnusy rehabilitacyjne dla dorosłych głuchoniewidomych

31 Spotkania Sekcji Młodych

32 Plenery rzeźbiarskie i inne formy terapii przez sztukę

33 Regionalne Kluby Głuchoniewidomych

34 Sekcja szachowa

35 Teatr osób głuchoniewidomych

36 Aktywizacja zawodowa Początki zatrudnienie dla 5 absolwentów oddziału dla dzieci głuchoniewiodmych w szkole dla dz. z dysfunkcjami wzroku w Bydgoszczy Lata: projekt POKL Lata: projekt POKL

37 Usługi tłumaczy-przewodników ( asystentów osoby głuchoniewidomej ) Usługi tłumaczy- przewodników Alfabet dotykowy LORMA

38 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Tłumacz - przewodnik osoby głuchoniewidomej to osoba wyszkolona w zakresie alternatywnych form porozumiewania się i poruszania z ludźmi głuchoniewidomymi. Dzięki jej pomocy mogą oni dotrzed w pożądane miejsce oraz sprawnie i efektywnie porozumied się z lekarzem, urzędnikiem, rehabilitantem, ekspedientem, itd.

39 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Do zadao tłumacza przewodnika należy: ułatwianie porozumiewania się z otoczeniem, czyli przekazywania w dostępny dla osoby głuchoniewidomej sposób wypowiedzi jej rozmówcy i odwrotnie, opisywanie otoczenia i sytuacji, w jakiej się osoba głuchoniewidoma znajduje, aby mogła orientowad się, gdzie jest i co się wokół niej dzieje, ułatwianie dojścia do określonych miejsc w przestrzeni

40 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Tłumacz przewodnik to osoba, na której jego podopieczny/a może polegad w czasie przemieszczania się po mieście.

41 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Tłumacz przewodnik relacjonuje informacje podczas konferencji za pomocą dyskretnego sposobu komunikowani się jakim jest Alfabet Lorma

42 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Komunikowanie się tłumacza przewodnika i podopiecznego za pomocą daktylografii

43 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Tłumacz przewodnik czuwa nad bezpieczeostwem osoby głuchoniewidomej w czasie wspólnego przemieszczania się po mieście.

44 TŁUMACZ PRZEWODNIK OS. GŁUCHONIEWIDOMEJ Przekazywanie informacji przez tłumacza przewodnika za pomocą pisania na komputerze z zastosowaniem dużych czcionek.

45 Główne kierunki działao Zabiegamy o prawne uznanie odrębności osób głuchoniewidomych (kod 13 G) i odpowiednie standardy orzekania o głuchoślepocie. Zabiegamy o uwzględnienie potrzeb osób głuchoniewidomych w ustawie o języku migowym i innych środkach komunikowania się. Zabiegamy o obecnośd osób głuchoniewidomych na otwartym rynku pracy. Czynimy rozeznanie w kwestiach dotyczących mieszkalnictwa osób niepełnosprawnych, w celu podjęcia odpowiedniego kierunku naszych działao w tym zakresie.

46 Mieszkalnictwo osób głuchoniewidomych - - co wiemy i czego nie wiemy Nie mamy wiele doświadczeo. Wcześniej planowaliśmy budowę dużego ośrodka o charakterze rehabilitacyjnomieszkaniowym. Plany legły w gruzach. Wiemy, że większośd dorosłych osób głuchoniewidomych mieszka z rodzicami bądź własnymi rodzinami. Nie mamy dobrej orientacji ile osób głuchoniewidomych mieszka w domach opieki społecznej; mogą byd nie zidentyfikowani jako osoby z jednoczesnym uszkodzeniem słuchu i wzroku, zapewne tam nie docieramy. Nie mamy wiedzy na temat zapotrzebowania osób głuchoniewidomych na samodzielne, czy grupowe mieszkania czynimy rozeznanie.

47 Mieszkalnictwo osób głuchoniewidomych - specyfika zapotrzebowania Niewielka stosunkowo i bardzo rozproszona populacja stąd ważne działania ponadregionalne (aby zebrad grupę podobnie funkcjonujących i w podobnym wieku osób głuchoniewidomych) NALEŻAŁOBY TO UWZGLĘDNID W PRZEPISACH! Interesują nas mieszkania treningowe, ale z minimalnym okresem pobytu 3 miesiące; nie mniej. Interesują nas mieszkania docelowe, najlepiej usytuowane w podobnym rejonie (pomoc z zewnątrz łatwiejsza do zorganizowania/ zagospodarowania) oraz domki rodzinne. Dostosowanie mieszkao pod katem osób głuchoniewidomych por. tabelka sporządzona przez KDS. Potrzebne wsparcie: - podstawowe wsparcie: tłumacz-przewodnik / opiekun- na stałe, bądź dochodzący w zależności od samodzielności i zapotrzebowania mieszkaoców - instruktor orientacji przestrzennej (nauka samodzielnego poruszania się w bliższej i dalszej okolicy) - instruktor czynności życia codziennego

48 Dostosowanie i wyposażenie miejsca zamieszkania osoby głuchoniewidomej wideofon z klawiaturą numeryczną dostosowaną dla potrzeb osób niedowidzących, wyposażony w sygnały dźwiękowo-świetlne dobrze oświetlona klatka schodowa z widocznymi w ciemności, podświetlonymi kontaktami klatka schodowa kontrastowo pomalowana (ściany od drzwi, piętra); najlepiej na każdym piętrze na inny kolor (pozwala je odróżnid i rozpoznad) winda z obrajlowionymi przyciskami i głośnomówiąca odpowiednio oznakowane (np. w brajlu) mieszkanie wyraźnie oznaczony pierwszy i ostatni schodek (np. odblaskową taśmą) powierzchnie antypoślizgowe poręcze wzdłuż schodów odpowiednia akustyka pomieszczeo (klatki schodowej, mieszkania)

49 Inne formy działalności wyszukiwanie i ewidencjonowanie osób głuchoniewidomych (szacujemy, że powinno byd w Polsce ok osób z jednoczesnym uszkodzeniem słuchu i wzroku!) popularyzacja problematyki osób głuchoniewidomych wydawanie kwartalnika Dłonie i Słowo dostępny jest w: wersji brajlowskiej i w powiększonym druku. Zawiera dodatek Usłyszmy i zobaczmy, adresowany do rodziców i opiekunów dzieci głuchoniewidomych.

50 DZIĘKUJEMY!!! Opracowanie: Magdalena Tarnacka, TPG Agata Radzka, TPG Małgorzata Książek (w tym zdjęcia), TPG Symulacja uszkodzeo wzroku Piotr Książek