CHARAKTERYSTYKA PRAWA WOLNOŚCI OBYWATELA.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CHARAKTERYSTYKA PRAWA WOLNOŚCI OBYWATELA."

Transkrypt

1 Wykład CHARAKTERYSTYKA PRAWA WOLNOŚCI OBYWATELA. I PODZIAŁ PRAW I WOLNOŚCI ( OSOBISTE) 1. Podstawowe wolności człowieka i obywatela: prawo do życia od naturalnego poczęcia do naturalnej śmierci; prawo do nietykalności osobistej i bezpieczeństwa osobistego. Pozbawienie lub ograniczenie wolności człowieka może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie; każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób humanitarny; osoba bezprawnie pozbawiona wolności ma prawo do odszkodowania; prawo do domniemania niewinności, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu;- prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz o decydowaniu o swoim życiu osobistym; prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i nie zawistny sąd; 2. Wolność sumienia i religii. Wolność religii obejmuje wolność wyznania lub przyjmowania religii według własnego wyboru oraz do uzewnętrzniania swojej religii. 3. Wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. 4. Prawo dostępu człowieka do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych. 5. Wolność poruszania się po terytorium RP oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu. Źródła wolności i praw określonych w Konstytucji. Zgodnie. z Konstytucją przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. Zasada równości wobec prawa. Zgodnie. z Konstytucją wszyscy są wobec prawa równi. Zasada ta obejmuje: zasadę równości wobec prawa; zasadę równego traktowania wszystkich przez władzę publiczną; zakaz dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Standardy ponadnarodowej ochrony praw człowieka. 1. System ONZ. Oparty na powszechnej deklaracji praw człowieka z r. Deklaracja ma charakter uchwały zgromadzenia ogólnego ONZ ( nie jest umową miedzy narodową). 2. System Rady Europy. 1

2 Jest to organizacja międzynarodowa, której zadaniem jest ochrona praw człowieka oraz rozpowszechnianie demokracji parlamentarnej od Polska jest w systemie Rady Europy. Kluczowym dokumentem jest Europejska Konwencja o Ochronie Praw człowieka i Podstawowych wolności z r. Najważniejszym organem jest Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu ( Francja). 3. System Unii Europejskiej. 4. Organem jest Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luxemburgu. II WOLNOŚCI I PRAWA POLITYCZNE. Związane są ze swobodą wyrażania poglądów i tworzenia zrzeszeń. Czyli każdemu zapewnia się: wolność zrzeszania się. wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społecznozawodowych, organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców, stowarzyszeniach, partiach politycznych oraz różnorodnych organizacjach społecznych; Zakazane są takiego rodzaju organizacje, w których cel lub działalność są sprzeczne z Konstytucją lub ustawą. wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich; prawo do głosowania w wyborach i referendach ( przysługuje obywatelom polskim, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat); prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach; prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy i instytucji publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne; prawo składania petycji, wniosków i skarg w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą; inicjatywa ustawodawcza, która przysługuje grupie co najmniej 100 tys. obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. III WOLNOŚCI I PRAWA EKONOMICZNE, SOCJALNE I KULTURALNE. 1. Prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia; 2. Wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy; 3. Obowiązek pracy może być nałożony przez ustawę. 4. Władze publiczne mają obowiązek prowadzenia polityki zmierzającej do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia; 5. Prawo do ochrony zdrowia; 6. Prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze wzg. na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego; 7. Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; 8. Prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa; 9. Obowiązek udzielania przez władze publiczne pomocy osobom niepełnosprawnym; 2

3 10. Obowiązek uwzględnienia przez państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej dobra rodziny; 11. Rodziny, które znajdują się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej ( wielodzietne i niepełne) maja prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych; 12. Pomoc szczególnie przysługuje matce przed i po urodzeniu dziecka np. urlopu macierzyńskiego, wychowawczego; 13. Obowiązek prowadzenia przez władze publiczną polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłemu pokoleniu; 14. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych; 15. Władze publiczne mają obowiązek prowadzić politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli. W szczególności mają obowiązek przeciwdziałać bezdomności, wspierać rozwój budownictwa socjalnego oraz popierać działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania; 16. Władze publiczne mają obowiązek ochrony konsumentów przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. IV OGRANICZENIA PRAW I WOLNOŚCI W KONSTYTUCJI. Żadne z praw i wolności określonych w Konstytucji poza godnością nie ma charakteru absolutnego. Mogą za tym podlegać ograniczeniom na zasadach określonych w Konstytucji. Ograniczenia mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności praw innych osób. Ograniczenia te muszą spełniać następujące warunki: 1. Muszę być ustanowione w ustawie; 2. Muszą być proporcjonalne tzn. wprowadzone w koniecznym zakresie tzn: podjęte środki są skuteczne dla realizacji założenia celu; spośród możliwych środków wybrano ten, który jest najmniej uciążliwy dla jednostki; stopień uciążliwości dla jednostki pozostaje w odpowiedniej proporcjonalności do wartości celu, któremu ograniczenie ma służyć; 3. Ograniczenia musza być konieczne w demokratycznym państwie ze wzg. na sześć kryteriów. 4. Ograniczenia nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Powyższa reguła dotycząca ograniczenia praw wolności obywatelskich odnosi się do wszystkich konstytucyjnych praw i wolności. Obowiązki jednostki: 1. Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność RP oraz troska o dobro wspolne; 2. Każdy jest zobowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych w tym podatków; 3. Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa RP; 4. Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona ojczyzny; 5. Obowiązkiem jest służba wojskowa przy tym, zakres obowiązkowej służby wojskowej określa ustawa z dnia r. o powszechnym obowiązku obrony RP; 6. Każdy jest zobowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie pogorszenie środowiska; 3

4 Środki ochrony wolności i praw: 1. Prawo do wynagrodzenia szkody jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Szkoda obejmuje wyrządzenie uszczerbku zarówno w dobrach materialnych ( strata rzeczywista) jak również w dobrach niematerialnych np. wyrządzenie krzywdy, straty moralne. Organ władzy publicznej w rozumieniu tego przepisu oznacza zarówno organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej jak również organy władzy samorządowej. Samo zaś (działanie organu) może przybrać postać działania lub zaniechania. 2. Prawo do sądu: zakaz zamykania drogi sądowej; ustanowienie zasady dwuinstancyjnego postępowania prawnego; dostęp do sądu, co oznacza takie ukształtowanie sądów, by żadna ze spraw jednostki nie była wyłączona z kognicji sądów; odpowiednie ukształtowanie procedury sądowej w ten sposób by umożliwiła rzeczywiste dochodzenie praw jednostki; możliwość uzyskania sprawnej egzekucji wyroku sądowego. Skarga konstytucyjna. Jest to środek prawny, który służy każdemu w celu ochrony jego konstytucyjnych wolności i praw. Skarga kierowana jest do Trybunału Konstytucyjnego. Jest to instytucja tzw. konkretnej kontroli konstytucyjności prawa. Przesłanki materialne wniesienia skargi konstytucyjnej. 1. Przysługuje, jeśli nastąpiło naruszenie konstytucyjnych spraw skarżącego w wyniku orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, która ma charakter ostateczny; 2. Przedmiotem skargi jest ustawa lub inny akt normatywny na podstawie, którego sąd lub organ administracji orzekł ostatecznie o prawach skarżącego; 3. Skarga może być wniesiona, gdy skarżący wykorzystał wszystkie przysługujące mu w toku instancji sądowej lub administracyjnej środki zaskarżenia ( skarga ma charakter subsydiarny czyli pomocniczy); 4. Sprawa będąca przedmiotem skargi musi się pojawić w związku zaistniałym sporem prawnym. Przesłanki formalne skargi. 1. Zdolność skargową ma każdy, czyje konstytucyjne wolności i prawa zostały naruszone. Mogły być zarówno osoby fizyczne, prawne jak również podmioty nieposiadające osobowości prawnej; 2. Skarga musi być napisana wyłącznie przez adwokata lub Radcę Prawnego; 3. Skarga musi być złożona do Trybunału Konstytucyjnego w ciągu 3 miesięcy od dnia doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku czy ostatecznej decyzji. skarga jest wolna od opłat sądowych. 3. Prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swojej wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. 4

5 Rzecznik działa w dwóch podstawowych formach: interwencje i wystąpienia w sprawach indywidualnych; interwencje i wystąpienia w sprawach o charakterze ogólnym. Skarga do Europejskiego Trybunału do spraw człowieka w Strasburgu. 1. Skarga musi być skierowana przeciwko konkretnej decyzji państwa będącego stroną konwencji; 2. Może dotyczyć wyłącznie zdarzeń, które miały miejsce w czasie, gdy państwo było stroną konwencji ( oraz złożyło deklaracje o uznaniu jurysdykcji Trybunału) 3. Skarga nie może być bezzasadna, anonimowa; 4. Muszą być wyczerpane wszystkie środki odwoławcze przewidziane prawem krajowym; 5. skarga musi być wniesiona w ciągu 6 miesięcy od daty podjęcia ostatecznej decyzji. 5

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Środki ochrony praw i wolności w Konstytucji RP Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) IV rok, semestr zimowy 2015/2016 Ochrona praw i wolności jednostki ogół

Bardziej szczegółowo

Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski

Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Idea

Bardziej szczegółowo

PRAWA CZŁOWIEKA Dokumenty międzynarodowe

PRAWA CZŁOWIEKA Dokumenty międzynarodowe Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Prawa i wolności: prawo do życia, zniesienie kary śmierci, wolność od tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania, wolność

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne prawa i wolności

Konstytucyjne prawa i wolności Konstytucyjne prawa i wolności Zasady ogólne w Konstytucji RP: 1) zasada nienaruszalności i poszanowania godności człowieka, 2) zasada poszanowania i ochrony wolności człowieka, 3) zasada równości wobec

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Zasady ogólne w Konstytucji RP: 1) zasada nienaruszalności i poszanowania godności człowieka, 2) zasada poszanowania i ochrony wolności człowieka, 3) zasada równości

Bardziej szczegółowo

WOLNOŚCI I PRAWA OSOBISTE. Art. 38. Art. 39. Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody.

WOLNOŚCI I PRAWA OSOBISTE. Art. 38. Art. 39. Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody. Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA ZASADY OGÓLNE Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna,

Bardziej szczegółowo

Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA. Zasady ogólne. Art. 30. Art. 36.

Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA. Zasady ogólne. Art. 30. Art. 36. Rozdział II WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA Zasady ogólne Art. 30. polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów

Bardziej szczegółowo

Rozdział II - Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela

Rozdział II - Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela Rozdział II - Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela Zasady ogólne Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna,

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO

Konstytucyjne środki ochrony praw. Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne środki ochrony praw Prawo do sądu Prawo do odszkodowania art. 77 ust. 1 Skarga konstytucyjna RPO Konstytucyjne prawo do sądu 1) prawo dostępu do sądu, tj. prawo uruchomienia procedury przed

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Zasady i przesłanki ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw. Wybrane środki ochrony praw i wolności. Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok, semestr

Bardziej szczegółowo

Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy.

Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy. Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy. Mobbing jest rodzajem terroru psychicznego, stosowanym przez jedną lub kilka osób przeciwko przeważnie jednej osobie. Trwa wiele

Bardziej szczegółowo

Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe

Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i sprost.) 1.1. Test 1. Rzeczpospolita Polska jest:

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Podmiot konstytucyjnych praw i wolności Płaszczyzny realizacji praw i wolności Środki ochrony praw i wolności Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok,

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Zasady i przesłanki ograniczania praw i wolności jednostki w Konstytucji RP Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok, semestr zimowy 2016/2017 Prawo do

Bardziej szczegółowo

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Konstytucja wk 10 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY Został ustanowiony nowelą konstytucyjną 26 marca 1982r Ustawa o TK została uchwalona 29 kwietnia 1985r TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY jest organem władzy sądowniczej, choć

Bardziej szczegółowo

PRAWO DO PRYWATNOŚCI I OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PODSTAWOWE ZASADY. Szkolenie dla sekcji sądownictwa międzynarodowego Kliniki Prawa UW 14 XI 2009 r.

PRAWO DO PRYWATNOŚCI I OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PODSTAWOWE ZASADY. Szkolenie dla sekcji sądownictwa międzynarodowego Kliniki Prawa UW 14 XI 2009 r. PRAWO DO PRYWATNOŚCI I OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH PODSTAWOWE ZASADY Szkolenie dla sekcji sądownictwa międzynarodowego Kliniki Prawa UW 14 XI 2009 r. Część I PRAWO DO PRYWATNOŚCI WPROWADZENIE Prowadzące:

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony. mgr Paweł Niemczyk Katedra Prawa Konstytucyjnego

Prawa człowieka i systemy ich ochrony. mgr Paweł Niemczyk Katedra Prawa Konstytucyjnego Prawa człowieka i systemy ich ochrony mgr Paweł Niemczyk Katedra Prawa Konstytucyjnego Zasady zaliczenia ćwiczeń Wszystkie informacje dotyczące zaliczenia przedmiotu Prawa Człowieka i systemy ich ochrony

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka prawa dziecka ucznia oraz jego obowiązki

Prawa człowieka prawa dziecka ucznia oraz jego obowiązki Prawa człowieka prawa dziecka ucznia oraz jego obowiązki Podstawowe dokumenty mówiące o ochronie praw człowieka Karta Narodów Zjednoczonych z 1945 r. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r. Wszyscy

Bardziej szczegółowo

Konstytucyjne zasady działalności gospodarczej. PPwG

Konstytucyjne zasady działalności gospodarczej. PPwG Konstytucyjne zasady działalności gospodarczej PPwG 1 Podstawy ustroju gospodarczego Zasady konstytucyjne zasady ogólne (demokratyczne państwo prawne, sprawiedliwość społeczna) zasada społecznej gospodarki

Bardziej szczegółowo

Godność w Konstytucji

Godność w Konstytucji Godność w Konstytucji Zgodnie z art. 30 Konstytucji, Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 4. Nieodpłatna pomoc prawna w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym charakterystyka

Spis treści. 4. Nieodpłatna pomoc prawna w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym charakterystyka Przedmowa... XIII Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Wykaz orzecznictwa... LI Wprowadzenie... 1. Założenia metodologiczne... I. Uzasadnienie wyboru tematu... II. Metody badawcze... III. Struktura...

Bardziej szczegółowo

KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ

KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH RED. EWA GDULEWICZ PRZEDMOWA ROZDZIAŁ I. ZMIANY USTROJU POLITYCZNEGO POLSKI W LATACH 1944-1997 1. Pojęcie ustroju politycznego i jego periodyzacja 2. Okres Krajowej

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego

Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego Poznań, 9 października 2018 r. Zakres materiału na egzamin z prawa konstytucyjnego I. Podstawowe pojęcia prawa konstytucyjnego 1. Pojęcia małej konstytucji, minimum konstytucyjnego, ustawy organicznej.

Bardziej szczegółowo

ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak

ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak KO N S T Y T U C J A R P : Ś R O D K I O C H R O N Y P R A W I W O L N O Ś C I a r t. 4 5 u s t. 1 P R AW O

Bardziej szczegółowo

Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce

Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce Podejście oparte o prawa człowieka w pracy z osobami bezdomnymi ze wsparciem EFS Warszawa, dn. 8 maja 2018 r. dr Adam PLOSZKA dobrze

Bardziej szczegółowo

Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne

Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne Konstytucja RP Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Część I. Skarga konstytucyjna

Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Część I. Skarga konstytucyjna Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XIII XV XIX Część I. Skarga konstytucyjna (Bogumił Naleziński, Jakub Królikowski, Jarosław Sułkowski) A. Komentarz tezowy... 3 Konstytucja Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Spis treści. Spis treści

Spis treści. Spis treści. Spis treści Spis treści Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.................................................. 15 Od Autora...................................................... 19 ROZDZIAŁ I. Pojęcie i przedmiot

Bardziej szczegółowo

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 224 ze zm.

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO. 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2011 r. Nr 43, poz. 224 ze zm. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Z PRAWA KONSTYTUCYJNEGO 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze 2. Ustawa z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U.

Bardziej szczegółowo

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ]

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 173 Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. [ ] Art. 175 1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sady administracyjne

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26

SPIS TREŚCI. Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Uwagi wprowadzające... 26 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz podstawowej literatury... XV Przedmowa... XVII Rozdział I. Aksjologiczne fundamenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej... 1 1. Uwagi wprowadzające... 2 2. Zasada

Bardziej szczegółowo

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900)

Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900) Warszawa, dnia 30 czerwca 2010 r. Opinia do ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (druk nr 900) I. Cel i przedmiot ustawy

Bardziej szczegółowo

ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE

ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ Każda osoba będąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest obywatelem europejskim. Obywatelstwo Unii Europejskiej uzupełnia

Bardziej szczegółowo

KARYGODNOŚĆ jako element struktury przestępstwa

KARYGODNOŚĆ jako element struktury przestępstwa KARYGODNOŚĆ jako element struktury przestępstwa Art. 1 k.k. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze

USTAWA z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 22 lipca 2010 r. Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2010 r. Nr 155, poz. 1037. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo

Bardziej szczegółowo

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg)

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r. (wyciąg) W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny, odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego stanowienia o Jej losie,

Bardziej szczegółowo

Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe

Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe Część I. Prawo konstytucyjne, Unii Europejskiej, międzynarodowe 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i sprost.) 1.1. Test 1. Rzeczpospolita Polska jest:

Bardziej szczegółowo

Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP

Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich w świetle Konstytucji RP Anna Błaszczak Zespół Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ

PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ PODSTAWOWE ZASADY USTROJU RZECZYPOSPOLITEJ PODSTAWOWE ZASADY USTROJU W SYSTEMATYCE KONSTYTUCJI RP Pierwszy rozdział Konstytucji RP, zatytułowany Rzeczpospolita, określa podstawowe zasady ustroju RP. Pozostałe

Bardziej szczegółowo

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału,

Trybunału odpowiednich do rangi zadań. Temu celowi powinny być podporządkowane wszelkie działania władzy ustawodawczej. Pozycja ustrojowa Trybunału, Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 czerwca 2016 r. o przedstawieniu wniosków związanych z pracami legislacyjnymi dotyczącymi projektów ustawy o Trybunale Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa

Bardziej szczegółowo

Prawo człowieka do samostanowienia a obowiązek udzielenia pomocy przez instytucje pomocy społecznej

Prawo człowieka do samostanowienia a obowiązek udzielenia pomocy przez instytucje pomocy społecznej Dr Ewa Kulesza Prawo człowieka do samostanowienia a obowiązek udzielenia pomocy przez instytucje pomocy społecznej Współcześnie obowiązujące przepisy prawa, także przepisy prawa międzynarodowego, przepisy

Bardziej szczegółowo

PRAWA PODSTAWOWE W UNII EUROPEJSKIEJ

PRAWA PODSTAWOWE W UNII EUROPEJSKIEJ PRAWA PODSTAWOWE W UNII EUROPEJSKIEJ Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W EUROPIE OCHRONA

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r...

Spis treści. Rozdział czwarty Zasady ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej w świetle Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r... Spis treści Rozdział pierwszy Ustrój polityczny państwa pojęcie i istota... 11 1. Pojęcie ustroju politycznego... 12 2. Ewolucja ustroju politycznego Polski... 14 Rozdział drugi Konstytucyjne podstawy

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Z DNIA 30 CZERWCA 2008 R. IV KK 74/08

ZARZĄDZENIE Z DNIA 30 CZERWCA 2008 R. IV KK 74/08 ZARZĄDZENIE Z DNIA 30 CZERWCA 2008 R. IV KK 74/08 Międzynarodowy organ ochrony prawnej, jakim jest Europejski Trybunał Praw Człowieka, jest elementem kompletnego systemu ochrony prawnej Rady Europy, który

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Ogólna charakterystyka i klasyfikacja Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok, semestr zimowy 2016/2017 Kwestie organizacyjne Prowadzący zajęcia: mgr Agata

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej

Podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej Podstawowe zasady ustroju Rzeczypospolitej Podstawowe zasady ustroju w systematyce Konstytucji RP Pierwszy rozdział Konstytucji RP, zatytułowany Rzeczpospolita, określa podstawowe zasady ustroju RP. Pozostałe

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ

Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Wyrok z 10 lipca 2000 r., SK 12/99 POJĘCIE SPRAWY CYWILNEJ Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot kontroli Wzorce kontroli

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa

Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE Red.: Dariusz Górecki Wykaz skrótów Wstęp Rozdział 1 Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1.Nazwa 2.Przedmiot prawa konstytucyjnego i jego miejsce w systemie prawa Rozdział

Bardziej szczegółowo

Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt

Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt Podręczniki uczelniane nr 125 Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszów-Przemyśl Wydział Prawa i Administracji 105 (125) Jerzy Buczkowski (red.) Łukasz Buczkowski Krzysztof Eckhardt PRAWO KONSTYTUCYJNE

Bardziej szczegółowo

Rok Obywatela prawa każdego obywatela w UE. Natalia Krzyżan WIR Poznań 05.03.2013 r.

Rok Obywatela prawa każdego obywatela w UE. Natalia Krzyżan WIR Poznań 05.03.2013 r. Rok Obywatela prawa każdego obywatela w UE Natalia Krzyżan WIR Poznań 05.03.2013 r. Europejski Rok Praw Obywateli 2013 Obywatelstwo Unii Europejskiej Każda osoba posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego

Bardziej szczegółowo

Wykaz skrótów 9. Rozdział I. Rys ewolucyjny polskiego postępowania administracyjnego 13

Wykaz skrótów 9. Rozdział I. Rys ewolucyjny polskiego postępowania administracyjnego 13 Spis treści Wykaz skrótów 9 Wprowadzenie 11 Rozdział I. Rys ewolucyjny polskiego postępowania administracyjnego 13 Rozdział II. Postępowanie administracyjne zagadnienia ogólne 15 1. System prawa administracyjnego

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CNP 32/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 marca 2014 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Iwona Koper

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka i systemy ich ochrony

Prawa człowieka i systemy ich ochrony Prawa człowieka i systemy ich ochrony Uniwersalizm i regionalizm w ochronie praw człowieka Prawa człowieka i systemy ich ochrony SNP(Z) II rok, semestr zimowy 2018/2019 Wolność zgromadzeń Prawo do skutecznego

Bardziej szczegółowo

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości

WŁADZA SĄDOWNICZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Organizacja wymiaru sprawiedliwości Sądy są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Sądy wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa nr 34 w Kielcach im. Adama Mickiewicza. Rada szkoleniowa na temat PRAWA DZIECKA

Szkoła Podstawowa nr 34 w Kielcach im. Adama Mickiewicza. Rada szkoleniowa na temat PRAWA DZIECKA Szkoła Podstawowa nr 34 w Kielcach im. Adama Mickiewicza Rada szkoleniowa na temat PRAWA DZIECKA 1 Prawa cywilne Prawa socjalne Prawa kulturalne Prawa polityczne Nie przyznano dzieciom praw ekonomicznych

Bardziej szczegółowo

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Preambuła

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Preambuła Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej Preambuła N a r o d y E u r o p y, t w o r z ą c m i ę d z y s o b ą c o r a z ś c i ś l e j s z y z w i ą z e k, s ą z d e c y d o w a n e d z i e l i ć z e s

Bardziej szczegółowo

materiały dla nauczyciela

materiały dla nauczyciela Jestem obywatelem Europy materiały ZAŁĄCZNIK NR 1 Przykładowy kodeks ucznia szkoły podstawowej MAM PRAWO: 1. Do godnego traktowania mojej osoby. 2. Być wychowywany w duchu tolerancji i szacunku dla innych.

Bardziej szczegółowo

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W

WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR 68/VII/2009 KRAJOWEJ RADY RADCÓW PRAWNYCH Z DNIA 5 CZERWCA 2009r. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH NA EGZAMIN RADCOWSKI W 2009 1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.

Bardziej szczegółowo

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. 4. Rzeczpospolita Polska 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. 2. Konstytucyjne zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej 3. Zasady wyborów organów władzy państwowej i samorządowej

Bardziej szczegółowo

Bezdomność w perspektywie prawa człowieka. Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA

Bezdomność w perspektywie prawa człowieka. Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA Bezdomność w perspektywie prawa człowieka Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA Bezdomność jako problem praw człowieka - Podejście do bezdomności oparte

Bardziej szczegółowo

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) s. 928 7. Test z ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 10. Stronom występującym w sprawie bez adwokata, lub radcy prawnego, doradcy

Bardziej szczegółowo

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) s. 984 7. Test z ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 10. Stronom występującym w sprawie bez adwokata, lub radcy prawnego, doradcy

Bardziej szczegółowo

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1

PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST ZESTAW 1 PRAWO KONSTYTUCYJNE TEST. 18.06.2018. ZESTAW 1 1. Z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa może wystąpić: a.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY

WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY WYMAGANIA NA EGZAMIN POPRAWKOWY 1. Obywatelstwo polskie i unijne - wyjaśnia znaczenie terminów: obywatelstwo, społeczeństwo obywatelskie, - wymienia dwa podstawowe sposoby nabywania obywatelstwa (prawo

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa... XI

Spis treści. Przedmowa... XI Przedmowa...................................................... XI Wykaz skrótów................................................... XIII Rozdział I. Konstytucyjne zasady prawa i ich znaczenie dla interpretacji

Bardziej szczegółowo

Sądownictwo administracyjne. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe

Sądownictwo administracyjne. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe Sądownictwo administracyjne Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe Sądownictwo administracyjne ISTOTA I USTRÓJ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH Istota sądownictwa administracyjnego Sądownictwo administracyjne zapewnia

Bardziej szczegółowo

SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe

SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE. Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE Ustrój, skarga do sądu, wyroki sądowe ISTOTA I USTRÓJ SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH Sądownictwo administracyjne ISTOTA SĄDOWNICTWA ADMINISTRACYJNEGO Sądownictwo administracyjne zapewnia

Bardziej szczegółowo

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja 1 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483) (zm.: Dz.U. 2001, Nr 28, poz. 319; 2006, Nr 200, poz. 1471; 2009, Nr 114, poz. 946) Spis treści

Bardziej szczegółowo

KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA

KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA Poniżej prezentujemy wybrane postanowienia Konwencji o prawach dziecka ilustrowane pracami laureatów konkursu plastycznego Prawa dziecka oczami dzieci, zrealizowanego w ramach

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05 MOŻLIWOŚĆ ODDALENIA KASACJI OCZYWIŚCIE BEZZASADNEJ BEZ UDZIAŁU STRON I BEZ UZASADNIENIA

Wyrok z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05 MOŻLIWOŚĆ ODDALENIA KASACJI OCZYWIŚCIE BEZZASADNEJ BEZ UDZIAŁU STRON I BEZ UZASADNIENIA Wyrok z 16 stycznia 2006 r., SK 30/05 MOŻLIWOŚĆ ODDALENIA KASACJI OCZYWIŚCIE BEZZASADNEJ BEZ UDZIAŁU STRON I BEZ UZASADNIENIA Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający:

Bardziej szczegółowo

Tytuł. Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce. Karol Pikaus

Tytuł. Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce. Karol Pikaus Tytuł Trybunał Konstytucyjny jako gwarant ochrony praw człowieka w Polsce Karol Pikaus III OGÓLNOPOLSKI OKRĄGŁY STÓŁ SPOŁECZEŃSTWO, WŁADZA, MEDIA: MOWA NIENAWIŚCI A INKLUZJA SPOŁECZNA, GORZÓW WIELKOPOLSKI,

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 16 lipca 2007 r., SK 61/06 BRAK MOŻLIWOŚCI UZNANIA DZIECKA PO JEGO ŚMIERCI

Wyrok z 16 lipca 2007 r., SK 61/06 BRAK MOŻLIWOŚCI UZNANIA DZIECKA PO JEGO ŚMIERCI Wyrok z 16 lipca 2007 r., SK 61/06 BRAK MOŻLIWOŚCI UZNANIA DZIECKA PO JEGO ŚMIERCI Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjator: osoba fizyczna Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot

Bardziej szczegółowo

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W

POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W POLSKIE PRAWO KONSTYTUCYJNE W ZARYSIE. PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW KIERUNKÓW NIEPRAWNICZYCH W RED.: DARIUSZ GÓRECKI Wykaz skrótów Przedmowa Rozdział pierwszy Nazwa i przedmiot prawa konstytucyjnego 1. Nazwa

Bardziej szczegółowo

PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2015/2016

PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2015/2016 PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2015/2016 Art. 228 Konstytucji RP S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI. Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI. Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG ROZDZIAŁ I. Geneza i rozwój postępowania administracyjnego ROZDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

W związku ze skargą konstytucyjną GOBIN sp. z o.o., kwestionującą

W związku ze skargą konstytucyjną GOBIN sp. z o.o., kwestionującą RZECZPOSPOLITA POLSKA PROKURATOR GENERALNY Warszawa, dnia 29 września 2014 r. PG VIII TK 39/14 SK 14/14 TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY zgodność: W związku ze skargą konstytucyjną GOBIN sp. z o.o., kwestionującą

Bardziej szczegółowo

Konstytucja wk r. Prezydent cd

Konstytucja wk r. Prezydent cd Konstytucja wk 8 10.05.2009r. Prezydent cd Prezydent RP pełni funkcję arbitra. Przyjęcie tej koncepcji oznacza, że w przypadku zakłócenia wzajemnych stosunków między rządem a Sejmem, Prezydent powinien

Bardziej szczegółowo

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Prawo jest na naszej stronie! www.profinfo.pl www.wolterskluwer.pl codzienne aktualizacje pełna oferta zapowiedzi wydawnicze rabaty na zamówienia zbiorcze do negocjacji

Bardziej szczegółowo

PRAWA I OBOWIĄZKI OBYWATELI

PRAWA I OBOWIĄZKI OBYWATELI PRAWA I OBOWIĄZKI OBYWATELI Olsztyn 2016 r. 1 Niniejszy biuletyn powstał dzięki zaangażowaniu i działalności Fundacji TOGATUS Pro Bono oraz Starostwa Powiatowego w Piszu Autorzy: radca prawny Sławomir

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 17 maja 2004 r., SK 32/03 KASACJA W SPRAWACH KARNYCH

Wyrok z 17 maja 2004 r., SK 32/03 KASACJA W SPRAWACH KARNYCH Wyrok z 17 maja 2004 r., SK 32/03 KASACJA W SPRAWACH KARNYCH Rodzaj postępowania: skarga konstytucyjna Inicjatorzy: osoby fizyczne Skład orzekający: 5 sędziów Zdania odrębne: 0 Przedmiot kontroli Wzorce

Bardziej szczegółowo

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Irena Lipowicz Warszawa, 3 a i. * /< / I.511.4.2014.AJK rp J(CU. Pan Jacek Cichocki Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Kancelaria Prezesa Rady Ministrów i

Bardziej szczegółowo

PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2016/2017

PRAWO. mgr Anna Kuchciak 2016/2017 PRAWO KONSTYTUCYJNE mgr Anna Kuchciak 2016/2017 S TA N Y N A D Z W Y C Z A J N E Rozdział XI Konstytucji RP Stany nadzwyczajne Z A S A D Y Art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń,

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA z dnia 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1) Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 24 września 2010 r. Opracowano na podstawie Dz. U. z 2010 r. Nr 197, poz. 1307. o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W

Bardziej szczegółowo

PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO Łukasz Lasek, Helsińska Fundacja Praw Człowieka

PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO Łukasz Lasek, Helsińska Fundacja Praw Człowieka PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO Łukasz Lasek, Helsińska Fundacja Praw Człowieka Prawo do rzetelnego procesu jest fundamentalnym prawem każdej osoby w demokratycznym państwie prawa. Pod tą zwięzłą

Bardziej szczegółowo

Prawa Dziecka. Czym są prawa dziecka?

Prawa Dziecka. Czym są prawa dziecka? Prawa Dziecka "Nie ma dzieci są ludzie [ ]." Janusz Korczak Czym są prawa dziecka? Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego - na miarę człowieka

Bardziej szczegółowo

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. 2017/2018 mgr Anna Kuchciak P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E 2017/2018 mgr Anna Kuchciak Z A S A D Y art. 228 Konstytucji RP 1. W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać

Bardziej szczegółowo

1. Prawa, które człowiek nabywa w momencie urodzenia, sa A. nienaruszalne. C. powszechna. C. przyrodzone. D. niezbywalne.

1. Prawa, które człowiek nabywa w momencie urodzenia, sa A. nienaruszalne. C. powszechna. C. przyrodzone. D. niezbywalne. ID Testu: 53M1LI5 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Prawa, które człowiek nabywa w momencie urodzenia, sa A. nienaruszalne. B. powszechne. C. przyrodzone. D. niezbywalne. 2. Do praw pierwszej generacji

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik... Rozdział I. Rzeczpospolita

Spis treści. Wykaz skrótów... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik... Rozdział I. Rzeczpospolita Wykaz skrótów..................................... Wprowadzenie Prof. dr hab. Mirosław Granat, Prof. dr hab. Marek Zubik.................................... XI XV Rozdział I. Rzeczpospolita 1. Konstytucja

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie Klasa:IIIZSZ Ocena Nazwa działu/ wymagania I Rzeczpospolita Polska

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 - Konstytucja RP

Załącznik Nr 1 - Konstytucja RP Załącznik Nr 1 - Konstytucja RP Ocenę obowiązującego w Polsce systemu prawa warto rozpocząć od oceny jego fundamentalnego elementu, jakim jest Konstytucji RP. Konstytucja uchwalona została w dniu 2 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Pytania na egzamin magisterski dla kierunku prawo

Pytania na egzamin magisterski dla kierunku prawo Pytania na egzamin magisterski dla kierunku prawo 1. Pojęcie zasady naczelnej konstytucji 2. Zasada zwierzchnictwa Narodu 3. Formy realizacji zasady zwierzchnictwa Narodu 4. Zasada demokratycznego państwa

Bardziej szczegółowo

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA. Warszawa, dnia 10 stycznia 2013 r. Druk nr 286

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA. Warszawa, dnia 10 stycznia 2013 r. Druk nr 286 SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dnia 10 stycznia 2013 r. Druk nr 286 KOMISJA USTAWODAWCZA Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Na podstawie art. 85a

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX

Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Spis treści Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XV Wykaz literatury... XIX Rozdział I. Przedmiot prawa konstytucyjnego... 1 Rozdział II. Polska w europejskim systemie konstytucyjnym...

Bardziej szczegółowo

Neo-patriarchat i uber-rynek? Warsztaty Think Tanku Feministycznego 4 listopada, 2006

Neo-patriarchat i uber-rynek? Warsztaty Think Tanku Feministycznego 4 listopada, 2006 Neo-patriarchat i uber-rynek? Warsztaty Think Tanku Feministycznego 4 listopada, 2006 więcej na: http://www.ekologiasztuka.pl/think.tank.feministyczny/readarticle.php?article_id=46 Porównanie Konstytucji

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II BP 11/13. Dnia 20 stycznia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jerzy Kuźniar

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II BP 11/13. Dnia 20 stycznia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jerzy Kuźniar Sygn. akt II BP 11/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 stycznia 2014 r. SSN Jerzy Kuźniar w sprawie z powództwa E. W. i R. G. przeciwko Przedsiębiorstwu Budowy Kopalń Pe Be Ka S.A. w L.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak Sygn. akt V CNP 22/18 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 6 grudnia 2018 r. SSN Władysław Pawlak w sprawie ze skargi M. T. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego

Bardziej szczegółowo

Kim jest Rzecznik Praw Dziecka?

Kim jest Rzecznik Praw Dziecka? Kim jest Rzecznik Praw Dziecka? Prace nad utworzeniem instytucji Rzecznika Praw Dziecka w Polsce zainicjowane zostały przez organizacje pozarządowe i środowiska działające na rzecz praw dzieci. W rezultacie

Bardziej szczegółowo

Wyrok z 2 października 2002 r., K 48/01 OGRANICZENIE PODWYŻEK OPŁAT ZA MIESZKANIE (I)

Wyrok z 2 października 2002 r., K 48/01 OGRANICZENIE PODWYŻEK OPŁAT ZA MIESZKANIE (I) Wyrok z 2 października 2002 r., K 48/01 OGRANICZENIE PODWYŻEK OPŁAT ZA MIESZKANIE (I) Rodzaj postępowania: kontrola abstrakcyjna Inicjator: Rzecznik Praw Obywatelskich Skład orzekający: pełny skład Zdania

Bardziej szczegółowo