Narodowa Strategia Spójności

Transkrypt

1 Perspektywy pozyskiwania funduszy Unii Europejskiej w okresie programowania w aspekcie wymiany doświadczeń polskich i niemieckich urbanistów Joanna Kostrzewska Warsztaty polskich i niemieckich urbanistów,,planowanie przestrzenne w obszarach wiejskich i w małych miasteczkach czerwiec 2007 Landeslehrstatte Lebus

2 Narodowa Strategia Spójności (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia) to dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty na lata

3 Celem strategicznym NSS (NSRO) jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Cel strategiczny będzie realizowany w oparciu o cele szczegółowe :

4 1) Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, 2) Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenia spójności społecznej, 3) Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski,

5 4) Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług, 5) Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej, 6) Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich

6 Cele NSRO będą realizowane za pomocą Programów Operacyjnych (PO), zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) zarządzanych przez Zarządy poszczególnych Województw i projektów współfinansowanych ze strony instrumentów strukturalnych.

7 Łączna suma środków zaangażowanych w realizację NSRO wyniesie około 85,56 mld euro.. W tym 67,3 mld euro będzie pochodziło z budżetu UE, 11,86 mld euro z krajowych środków publicznych oraz około 6,4 mld euro ze strony podmiotów prywatnych.

8 Podział funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce w układzie poszczególnych programów operacyjnych przedstawia się następująco: -PO Infrastruktura i Środowisko - 41,3% całości środków- 27,8 mld euro -16 Regionalnych Programów Operacyjnych 23,8% całości środków -15,9 mld euro - PO Kapitał Ludzki 14,4% całości środków -9,7 mld euro -PO Innowacyjna Gospodarka 12,3% całości środków 8,3 mld euro -PO Rozwój Polski Wschodniej 3,4% całości środków 2,3 mld euro -PO Pomoc Techniczna 0,8% całości środków- 0,5 mld euro -PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej 0,7 mld euro

9 Warto dodać, że pozostałe środki finansowe w ramach obu funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności zostaną przeznaczone na utworzenie krajowej rezerwy wykonania tj. 3% wartości alokacji, czyli 1,967 mld euro. PO Infrastruktura i Środowisko (projekt ) W ramach programu będzie realizowane 17 osi priorytetowych: 1. Gospodarka wodno-ściekowa. 2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. 3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska.

10 4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska. 5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych. 6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T. 7. Transport przyjazny środowisku. 8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe.

11 9. Infrastruktura drogowa w Polsce wschodniej. 10. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku. 11. Bezpieczeństwo energetyczne. 12. Kultura i dziedzictwo kulturowe. 13. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia. 14. Infrastruktura szkolnictwa wyższego.

12 15. Pomoc techniczna EFRR. 16. Pomoc techniczna Fundusz Spójności. 17. Konkurencyjność regionów.

13 PO Kapitał Ludzki Priorytety i obszary wsparcia: Realizowane centralnie: 1. Zatrudnienie i integracja społeczna. 2. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw. 3. Wysoka jakość systemu oświaty. 4.Szkolnictwo wyższe i nauka. 5. Dobre zarządzanie. 6. Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia ludności w wieku produkcyjnym.

14 Realizowane na szczeblu regionalnym: 6. Profilaktyka, promocja i poprawa stanu zdrowia ludności w wieku produkcyjnym. 7. Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej. 8. Regionalne kadry gospodarki. 9. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. 10. Partnerstwo na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. 11. Pomoc techniczna.

15 PO Innowacyjna Gospodarka Celem głównym programu jest rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. ( przesłana do KE) Osie priorytetowe realizowane w ramach obszaru: 1. Badania i rozwój nowoczesnych technologii. 2. Infrastruktura sfery B+R. 3. Kapitał dla innowacji. 4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia. 5. Dyfuzja innowacji. 6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym. 7. Budowa i rozwój społeczeństwa informacyjnego. 8. Pomoc techniczna.

16 PO Rozwój Polski Wschodniej ( )

17 W ramach programu będą realizowane 4 osie priorytetowe: 1. Nowoczesna gospodarka. 2. Wojewódzkie ośrodki wzrostu. 3. Infrastruktura transportowa. 4. Pomoc techniczna.

18 Regionalne Programy Operacyjne Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny ( ) Program, tak jak inne regionalne programy operacyjne, został przesłany do Komisji Europejskiej, gdzie rozpoczął się proces weryfikacji formalnej programów, natomiast zakończenie ich negocjacji, zgodnie z harmonogramem przewiduje się na koniec września 2007.

19

20 Głównym celem WRPO jest wzmocnienie potencjału rozwojowego Wielkopolski na rzecz wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia. Program zakłada następujące priorytety : 1. Konkurencyjność przedsiębiorstw. 2. Infrastruktura komunikacyjna. 3. Środowisko przyrodnicze.

21 4. Restrukturyzacja i wzmocnienie potencjałów terytorialnych 4.1. Odnowa miast 4.2. Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich 4.3. Rewitalizacja zdegradowanych obszarów poprzemysłowych i powojskowychych 4.4. Infrastruktura na terenach turystycznych. 5. Infrastruktura dla kapitału ludzkiego 6. Pomoc techniczna

22 PO Europejska Współpraca Terytorialna Stanowi kontynuację programów współpracy realizowanych w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III PO EWT będzie realizowana za pomocą 3 typów programów operacyjnych: -współpracy transgranicznej -współpracy transnarodowej -współpracy międzyregionalnej

23 Programy operacyjne w ramach EWT opracowywane są przez międzynarodowe grupy robocze, składające się z przedstawicieli państw uczestniczących w danym programie. Budżet danego programu jest wspólny dla wszystkich uczestniczących w nim państw ( wkład EFRR+ środki krajowe). Każdy program wdrażany jest przez wspólne struktury zarządzające, a środki są przekazywane beneficjentom na zasadzie refundacji poniesionych wydatków.

24 Podstawowe zasady realizowania projektów w ramach EWT W każdym projekcie w ramach programów współpracy transgranicznej i transnarodowej muszą uczestniczyć partnerzy z co najmniej dwóch krajów,, w tym z co najmniej jednego kraju członkowskiego UE. W projekcie współpracy międzyregionalnej muszą uczestniczyć beneficjenci z co najmniej trzech regionów w trzech krajach członkowskich UE lub trzech regionów, z których co najmniej dwa ulokowane są w krajach członkowskich UE (w przypadku projektów z udziałem beneficjenta z kraju spoza UE).

25 Partnerzy realizujący projekt współpracy transgranicznej lub transnarodowej muszą uwzględnić co najmniej dwie spośród poniżej wymienionych form współpracy, natomiast projekt współpracy międzyregionalnej powinien obejmować wszystkie cztery formy: wspólne przygotowanie projektu wspólna realizacja wspólny personel zatrudniony do realizacji projektu wspólne finansowanie

26 Współpraca transgraniczna Projekty finansowane w ramach programów transgranicznych powinny sprzyjać budowie wzajemnych powiązań ponad granicami pomiędzy samorządami lokalnymi, instytucjami edukacyjnymi, organizacjami pozarządowymi czy też instytucjami kulturalnymi. Każdy projekt musi również wykazywać znaczący wpływ transgraniczny. Głównym celem tego typu programów jest promowanie współpracy i bezpośrednich kontaktów wspierających rozwój gospodarczy i społeczny oraz ochronę środowiska w obszarach przygranicznych, charakteryzujących się zwykle niższym poziomem rozwoju w porównaniu do średniej krajowej.

27 W wyniku dotychczasowych uzgodnień przewidziana została realizacja następujących programów współpracy transgranicznej z udziałem Polski: Polska (Województwo Zachodniopomorskie) Niemcy (Meklemburgia/Pomorze Przednie - Brandenburgia), Polska (Województwo Lubuskie) Niemcy (Brandenburgia), Polska (Województo Dolnośląskie i Lubuskie) Niemcy (Saksonia),

28 Polska - Republika Czeska, Polska Republika Słowacka, Polska Republika Litewska, Południowy Bałtyk (Polska - Szwecja Dania Litwa Niemcy

29 Polska (Województwo Zachodniopomorskie) Niemcy (Meklemburgia/Pomorze Przednie - Brandenburgia)

30 Polska (Województwo Lubuskie) Niemcy (Brandenburgia)

31 Polska (Województo Dolnośląskie i Lubuskie) Niemcy (Saksonia),

32 Wspólne, transgraniczne działania dotyczyć będą m.in. następujących zagadnień: wspieranie przedsiębiorczości, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, turystyki, kultury oraz handlu transgranicznego, ochrona dóbr naturalnych i dóbr kultury, zapobieganie zagrożeniom naturalnym i technologicznym, wspieranie powiązań między obszarami miejskimi i wiejskimi, poprawa dostępu do sieci transportowych, informacyjnych i komunikacyjnych,

33 gospodarka wodna, gospodarowanie odpadami oraz systemy energetyczne, rozwój i wspólne wykorzystanie infrastruktury, w szczególności w takich dziedzinach jak ochrona zdrowia, kultura i edukacja, współpraca administracyjna oraz integracja społeczności lokalnych poprzez realizację wspólnych działań dotyczących rynku pracy, promocji równouprawnienia (w tym równouprawnienia kobiet i mężczyzn), rozwoju zasobów ludzkich oraz wspierania sektora badawczo- rozwojowego.

34 Potencjalni beneficjenci programów współpracy transgranicznej to przede wszystkim: jednostki samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, podmioty i jednostki organizacyjne powoływane lub tworzone przez państwo, wojewodów lub jst w celu świadczenia usług publicznych, pozarządowe organizacje non-profit, izby: gospodarcze, handlowe i rzemieślnicze, szkoły wyższe, instytucje publiczne prowadzące działalność edukacyjną, badawczą, instytucje kultury, kościoły i związki wyznaniowe, euroregiony.

35 PO EWT- Brandenburgia - Lubuskie Priorytet 1. Wspieranie infrastruktury oraz poprawa stanu środowiska. Działanie: Rozwój regionalny i planowanie regionalne oraz rozwój między jednostkami samorządu terytorialnego.

36 Przykłady projektów: - działania na rzecz transgranicznego rozwoju miast - wypracowanie i wdrożenie wspólnych wytycznych i programów dotyczących planowania przestrzennego - transgraniczne projekty naukowe i imprezy dotyczące planowania przestrzennego na poziomie wojewódzkim/krajowym i regionalnym, urbanistyka.

37 Współpraca transnarodowa: Region Morza Bałtyckiego [ang. akronim BSR] - oprócz Polski w tym programie uczestniczą: Dania, Estonia, Finlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy (wybrane regiony), Szwecja oraz 3 państwa spoza Unii Europejskiej: Białoruś (wybrane regiony), Norwegia i Rosja (wybrane regiony) Europa Środkowa - oprócz Polski w tym programie uczestniczą: Austria, Czechy, Niemcy (wybrane regiony), Słowacja, Słowenia, Węgry, Włochy (wybrane regiony), Ukraina (wybrane regiony);

38 Baltic Sea Region Programme Transnational co-operation operation for the Baltic Sea Region

39 Program BSR kontynuuje logikę dwóch poprzednich programów transnarodowych - Interreg IIC ( ) i Interreg IIIB ( ), 2006), lecz stanowi nowy etap współpracy transnarodowej na tym obszarze. Proces wzajemnego czerpania wiedzy, który rozpoczął się od wymiany doświadczeń w dziedzinie planowania przestrzennego i rozwoju, w ramach którego wspólnie opracowano różne analizy, plany działania i strategie, w tym okresie będzie zmierzać do przedstawienia profilu i tożsamości Regionu Morza Bałtyckiego w kontekście wyzwań wynikających ze strategii Unii Europejskiej, przyjętych w Lizbonie i Gotheborgu

40 Celem strategicznym Programu jest: "Zwiększenie konkurencyjności Regionu Morza Bałtyckiego, jego terytorialnej spójności i zrównoważonego rozwoju poprzez połączenie potencjałów ponad granicami administracyjnymi".

41 PRIORYTETY PROGRAMU Priorytet 1. Krzewienie innowacyjności w Regionie Morza Bałtyckiego Priorytet 2. Poprawa dostępności zewnętrznej i wewnętrznej Priorytet 3. Zarządzanie Morzem Bałtyckim jako wspólnym zasobem Priorytet 4. Promowanie atrakcyjności i konkurencyjności miast i regionów

42 BUDŻET PROGRAMU Łącznie środki na program BSR w 7 letniej perspektywie wynosić będą ok. 236,6 mln euro mln euro EFRR -22,6 mln euro -Europejski Instrument Partnerstwa i Sąsiedztwa -6 mln euro -Norwegia

43 POTENCJALNI BENEFICJENCI Potencjalnymi beneficjentami programu są: - władze publiczne (centralne, regionalne i lokalne i ich związki), - instytucje badawcze i szkoleniowe, - fundacje, - organizacje pozarządowe oraz instytucje typu non-profit.

44

45 Współpraca międzyregionalna

46 Inicjatywy UE JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) JEREMI JASPERS

47 Projekt szkoleniowy Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów w partnerstwie z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokalnej Osrodek Regionalny w Poznaniu

48 Proponowane bloki tematyczne: I. Finanse w gminie a planowanie przestrzenne. Źródła dochodów gminy i możliwości finansowania wydatków. II. Otoczenie prawne planowania przestrzennego. Procedury i zapisy planów miejscowych. III. Systemy planowania przestrzennego w Unii Europejskiej i na świecie.

49 IV. Rozwój zrównoważony a ochrona środowiska w planowaniu przestrzennym. Aspekty formalno- prawne V. Kreatywna gospodarka przestrzenna szansą rozwoju samorządów terytorialnych. VI. Aspekty prawne planowania przestrzennego VII. Planowanie przestrzenne w aspekcie finansowania ze środków UE. ( Słownik Urbanisty)

50 W jakim celu urbanista zdobywa wiedzę o funduszach UE? Jaką rolę odgrywa urbanista? Zgodnie z przyjętą w 2003 roku przez European Council of Town Planners tzw.nową Kartą Ateńską, urbanista musi być przygotowany do pełnienia roli: - naukowca i eksperta, umiejącego między innymi analizować współczesne zjawiska i trendy w szerokim kontekście geograficznym,

51 - projektanta i wizjonera,, przygotowującego nie tylko lokalne plany ale także zdolnego do sformułowania wizji rozwoju pokazującej nowe możliwości miast i regionów, oraz nowe ich powiązania w aspekcie całej sieci osadniczej państwa, - doradcy politycznego i mediatora, łączącego dążenia społeczne z wymaganiami zrównoważonego rozwoju i potrafiącego współpracować z lokalną społecznością,

52 - zarządcy, menadżera obszarów zurbanizowanych, operującego bogatym instrumentarium umiejącego wykonywać i wdrażać lokalne strategie rozwoju sam i we współpracy europejskiej.

53 Jakie mają Państwo doświadczenia związane z projektami współfinansowanym przez UE?

54 Przykład: Fragment miasta, obszar poprzemysłowy położony nad rzeką.

55

56

57 Potencjalne źródła finansowania propozycji projektowych w okresie programowania : 2013: WRPO -Priorytet III Środowisko przyrodnicze Typ projektu: Rewitalizacja terenów zdegradowanych na cele przyrodnicze wraz z przygotowaniem terenu do rekultywacji. Budowa infrastruktury służącej promocji obszarów NATURA 2000, w tym centrów edukacji ekologicznej, łącznie z kształceniem personelu. (Beneficjenci: jst,, organizacje pozarządowe, szkoły wyższe, jednostki naukowe, instytucje kultury, parki narodowe i krajobrazowe, spółki wodne, partnerzy społeczni i gospodarzy i inni)

58 Priorytet IV Restrukturyzacja i wzmocnienie potencjałów terytorialnych Do spodziewanych rodzajów projektów podzielonych na pola interwencji należą: ODNOWA MIAST Kompleksowa odnowa obszarów miejskich (projekty w miastach do 50 tys. mieszkańców, łącznie z poprawą stanu technicznego i standardu infrastruktury mieszkaniowej) Inwestycje w podstawową infrastrukturę techniczną i społeczną.

59 REWITALIZACJA OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH Rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich ( zintegrowane projekty w miastach powyżej 50 tys. mieszkańców, łącznie z poprawą infrastruktury mieszkaniowej). Rewitalizacja zdegradowanych terenów poprzemysłowych i powojskowych na cele inne niż środowiskowe. Zagospodarowanie, rozbudowa i modernizacja obiektów i terenów poprzemysłowych i powojskowych na cele turystyczne- z wykluczeniem kompleksowych projektów o znaczeniu ogólnopolskim realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

60 INFRASTRUKTURA NA OBSZARCH TURYSTYCZNYCH Infrastruktura turystyczna i rekreacyjna oraz uzdrowiskowa. Budowa infrastruktury na potrzeby turystyki kongresowej i konferencyjnej. Programy rozwoju i promocji regionalnych i lokalnych produktów turystycznych. Promocja województwa. Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury sportowo- rekreacyjnej, służącej rozwojowi aktywnych form wypoczynku, przyczyniających się do podniesienia walorów turystycznych obszaru.

61 PROGRAM OPERACYJNY INRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO Oś Priorytet VII,,Transport przyjazny środowisku za jeden z celów szczegółowych stawia sobie: poprawę warunków żeglugi na śródlądowych drogach wodnych. Beneficjentami będą w tym zakresie podmioty zarządzające śródlądowymi drogami wodnymi RZGW, a wskaźnikami produktu będą drogi wodne zmodernizowane w kilometrach.

62

63 Jakie proponują Państwo dalsze formy wymiany doświadczeń niemieckich i polskich urbanistów? Dziękuję za uwagę