MINISTERSTWO SKARBU PASTWA OTRZYMANO ,...,1.~ awe,

Transkrypt

1 MINISTERSTWO SKARBU PASTWA OTRZYMANO [,...,1.~ DEP, (Nr wch.) 611) 111 ito A 40- War awa, 15 paździemixa 2014 r. WOJEWODA MAZOWIECKI LEX-I MINTS-UT.CTWO DEPAR,!,!ENTPUtAV,i'llY P L Pan Włodzimierz Karpiński Minister Skarbu Państwa L awe, W odpowiedziiił pismo z dnia 22 września 2014r., znak: DP-MM /14 (DP/4531/14) w sprawie projektu ustawy w sprawie szczególnych zasad przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie poszukiwania, rozpoznawania, wydobywania i transportowania węglowodorów pragnę przedstawić następujące uwagi. Uwagi o charakterze Rolnym Projekt ustawy winien zostać skorelowany z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U nr 163 poz. 981 z późn. zm.) w sposób nie tylko przyśpieszający poszukiwanie, rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie, przechowywanie lub transportowanie węglowodorów z udokumentowanych złóż, ale także przyspieszający uzyskiwanie koncesji, o których mowa w art. 29 ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Ponadto mówiąc o specustawie" należy rozważyć regulację kompleksową, niepozostawiającą wątpliwości interpretacyjnych i utrudnień proceduralnych na poziomie innych ustaw. W uzasadnieniu do ustawy nie wyjaśniono chociażby dlaczego zabudowa mieszkaniowa jest szczególnie chroniona i jak będzie wyglądać ochrona chociażby gruntów rolnych (w szczególności klas I-III) i leśnych. Należy pamiętać, że z obecnego brzmienia art. 29 ustawy Prawo geologiczne i górnicze nadal wynika, iż jeżeli zamierzona działalność sprzeciwia się interesowi publicznemu, w szczególności związanemu z bezpieczeństwem państwa lub ochroną środowiska w tym z racjonalną gospodarką złożami kopalin, bądź uniemożliwiłaby wykorzystanie nieruchomości zgodnie z ich przeznaczeniem określonym odpowiednio przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub przepisy odrębne, a w przypadku braku tego planu - uniemożliwiłaby wykorzystanie nieruchomości w sposób określony w studium uwarunkowań

2 i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub w przepisach odrębnych, organ koncesyjny odmawia udzielenia koncesji. Pragnę zwrócić także uwagę na przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014r. poz. 518 z późn. zm.) w zakresie Rozdziału 4, 5 i 6 Działu III oraz wskazać, że stosownie do art. 21 Konstytucji wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że pojęcie wywłaszczenia powinno być rozumiane szeroko, jako wszelkie pozbawienie własności, bez względu na formę, co nie oznacza jednak dowolności ustawodawcy w sięganiu po rozmaite formy pozbawiania własności, nawet przy zachowaniu przesłanek celu publicznego i słusznego odszkodowania (wyrok z dnia 14 marca 2000 r. P 5/99, OTK 2000, nr 2, poz. 60). Również ingerencja w prawo własności polegająca na prawie wejścia inwestora na nieruchomość i brak obowiązku przywrócenia nieruchomości do stanu poprzedniego (art. 7-9 projektowanej regulacji) budzi wątpliwości co do przestrzegania konstytucyjnego oraz wypracowanego przez orzecznictwo Europejskiego trybunału Praw człowieka standardu ochrony własności. Jednocześnie egzegeza projektowanych przepisów prowadzi do wniosku, że za zbędne należy uznać uprawnienia zastępcze wojewodów, wynikające z art. 96 i 208 ustawy Prawo geologiczne i górnicze, a tym samym podkreślić należy konieczność wyeliminowania tych przepisów z obrotu prawnego. Z Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 wynika, że jednym z podstawowych celów polityki przestrzennej państwa jest: zwiększenie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa. Ww. cel realizowany ma być w szczególności, poprzez ochronę surowców energetycznych, w tym poprzez ich ujawnienie w studiach i planach miejscowych (szczególna ochrona prawna przed innym zainwestowaniem) oraz zapewnienie możliwości alternatywnych dróg dostawy gazu. Odejście od związania decyzji koncesyjnych z ustaleniami obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin, oraz w przypadku ich braku z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, przy jednoczesnym Pffit8ncift251raWiciRv ralsvolśg 13.71JaiV4eajrsWej LnCINA?jiiićijirgaWeezigri&9(areiśM PitLfffM1?99 Y r.sit,g2jc4 celowość ingerencji, organy europejskie zastanawiają się, czy dokonano jej w interesie ogólnym albo dla zapewnienia uiszczania podatków lub innych należności na rzecz państwa (regulacja korzystania z mienia), albo ze względu na użyteczność publiczną (pozbawienie własności i formy równoważnej), [...] Kontrola proporcjonalności zasadza się na badaniu, czy środki ingerencyjne państwa rzeczywiście zmierzają do wskazanego celu i czy nie były w stosunku do niego nieproporcjonalne."

3 uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w planach zagospodarowania przestrzennego województw, gwarantuje ochronę surowców energetycznych oraz niweluje faktyczne i prawne ograniczenia w zakresie realizacji celów określonych w Polityce energetycznej Polski do roku Chciałbym wskazać, iż przepis art. 3 ust. 3 projektu powinien znaleźć swoje odzwierciedlenie wprost w przepisach ustawy Prawo geologiczne i górnicze, a nie poprzez jedynie odesłanie interpretacyjne. Tym bardziej, że stopień związania decyzji koncesyjnych z ustaleniami obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin, oraz w przypadku ich braku z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, stanowi podstawową przeszkodę dla realizacji celów polityki państwa, określonych w dokumentach strategicznych z zakresu energetyki oraz polityki przestrzennej (Polityka energetyczna Polski do roku 2030, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030). Rozważenia wymaga także całkowite wyeliminowanie stosowania przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012r. poz. 647 z późn. zm.) do podejmowania i wykonywania działalności określonej projektowaną ustawą i ustawą Prawo geologiczne i górnicze. Nadto za systemowe należałoby uznać poszerzenie katalogu celów publicznych, o których mowa w ustawie o gospodarce nieruchomościami poprzez zmianę art. 6 tej ustawy -a nie odwołanie jak w projektowanym art. 2 - i dodanie, chociażby punktu w brzmieniu: poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie, przechowywanie lub transportowanie węglowodorów z udokumentowanych złóż ". Taka regulacja pozwoli na systemowe ujęcie celów, mających immanentne cechy celów publicznych realizowanych w celu rozwoju społecznoekonomicznego, poprawy bezpieczeństwa i warunków życia ogółu oraz mogących prowadzić do naruszenia interesów faktycznych lub prawnych jednostek. Uwagi szczegółowe Ustosunkowując się szczegółowo do przepisów projektu omawianej regulacji, wypada także zauważyć, te z nowego obowiązku wojewody zawartego w art. 7 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 6 projektowanej ustawy wynika, że,, uprawnienia wynikające z decyzji, o której mowa w art. 7 ust. I podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej. Należy zatem doprecyzować ww. przepis poprzez wskazanie kto ma dokonać ujawnienia w księgach wieczystych przedmiotowego zapisu oraz w jaki sposób następuje później wykreślenie omawianego zapisu z księgi wieczystej. W przypadku decyzji o ustaleniu lokalizacji art. 17 i art. 23 projektu wyraźnie mówią, kto ma dokonać wpisów do księgi

4 wieczystej o wszczęciu postępowania oraz w zakresie skutków, o których mowa w art. 34 ust. 1 przedłożonego projektu. Natomiast brak jest informacji w jaki sposób ma następować wykreślenie z ksiąg wieczystych. Ponadto art. 23 projektowanej ustawy stanowi, ze przedmiotowa decyzja o lokalizacji stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej w zakresie skutków nie wymienionych w art. 34 ust. 1 projektu, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Natomiast z art. 45 ust. 1 projektu wynika, że wszystkie decyzje wydane na podstawie projektowanej ustawy podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Należy zatem wyciągnąć wniosek, że skoro decyzja jest natychmiast wykonalna to nie ma potrzeby nadawania jej rygoru natychmiastowej wykonalności. Chciałbym również podnieść, Ze termin 30 dni na wydanie decyzji lokalizacyjnej jest w praktyce nierealny, chyba że projektodawca rozwiąże kwestię doręczeń albo poprzez jednoznaczne wskazanie odliczenia czasu na doręczenie od długości postępowania, albo uznając, że doręczenie nastąpiło z chwilą wysłania zawiadomienia. Zgodnie z szacunkowymi obliczeniami w sytuacji niewystąpienia żadnych komplikacji w trakcie procedury administracyjnej, minimalny czas na wydanie decyzji powinien wynieść 45 dni. W związku z powyższym wnioskuję także o odstąpienie od przepisu wymierzającego wojewodzie w drodze postanowienia karę w wysokości 1000 zł za każdy dzień zwłoki. Jednocześnie należy zauważyć, iż sama konstrukcja kary opierająca się na założeniu, że wojewoda (Skarb Państwa) płaci na rzecz Ministra (Skarbu Państwa) nosi cechy stosunku prawnego z samym sobą, tym samym nie będzie podlegać egzekucji i nie spowoduje przysporzenia majątkowego po stronie Skarbu Państwa. Mając natomiast na uwadze art i art projektowanej ustawy należy spostrzec, iż nie został przewidziany tryb odwoławczy od decyzji odszkodowawczych wydawanych przez wojewodę. Wydaję się zatem zasadne wprowadzenie, wzorem innych spec-ustaw (ustawa z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych Dz. U z 2013r. poz. 687 z późn. zm., ustawa z dnia 12 lutego 2009r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, Dz. U. z 2009r. nr 42 poz. 340 z pózn. zm., ustawa z dnia 8 lipca 2010r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych, Dz. U. z 2010r. nr 143 poz. 963 z pózn. zm., ustawa z dnia 24 kwietnia 2009r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, Dz. U. z 2009r. nr 84 poz. 700 z pózn. zm.) administracyjno-sądowego trybu postępowania. Od decyzji wojewody przysługuje skarga do właściwego ministra, a następnie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w dalszej kolejności zaś skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Głównym argumentem

5 jest zapewnienie pełnej ścieżki odwoławczej do podmiotów objętych działaniem ustawy przy ingerencji w konstytucyjnie gwarantowane prawo własności. Odnosząc się do art i art projektu, tj. umieszczania w treści decyzji odszkodowawczej kosztów sporządzania wyceny, chciałbym zauważyć, że zasadne byłoby zastosowanie regulacji zawartych w Dziale 1X ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego, Dz. U. z 2013r. poz. 267 z późn. zm. (art. 263 i 264) i wydawanie odrębnego postanowienia w sprawie kosztów postępowania. Podstawowym argumentem przemawiającym za takim rozwiązaniem jest ochrona tajemnicy handlowej rzeczoznawców majątkowych w zakresie kosztów sporządzania wyceny. Dodatkowo brak jest również trybu odwoławczego od rozstrzygnięcia o kosztach postępowania. W przypadku zakwestionowania jednego z elementów decyzji w zaproponowanym kształcie (wysokość odszkodowania lub koszty postępowania) nie rozwiązana pozostaje kwestia wykonania takiej decyzji w pozostałym zakresie. Ponadto warunki wycinki drzew i krzewów winien określać Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Wojewodowie nie mają specjalistów w tej dziedzinie, ponieważ niemal wszystkie zadania tego typu z zakresu środowiska zostały przeniesione do samorządu województwa lub Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (wraz z pracownikami). Jednocześnie pragnę podkreślić, że zgodnie z Oceną Skutków Regulacji nie przewiduje się w związku z realizacją zadań ustawowych potrzeby zatrudnienia nowych pracowników m.in. w administracji rządowej. Należy również zaznaczyć, że w ciągu ostatnich kilku lat weszło w życie szereg ustaw, nakładających na wojewodę nowe zadania, nieuwzględniających przy tym dodatkowych środków przeznaczonych na nowe etaty. Nie jest możliwe ciągłe zwiększanie liczby zadań bez jednoczesnego dostosowywania liczby etatów przeznaczonych do realizacji tych zadań. Wojewodowie w związku z wejściem projektowanej ustawy będą wydawali decyzje, prowadzili egzekucję administracyjną, a następnie postępowanie sądowe. W tym miejscu istotny jest także omawiany wyżej problem braku korelacji pomiędzy ustawą Prawo geologiczne i górnicze, a ww. projektem, gdyż z uwagi na ostatnie zmiany w Prawie geologicznym i górniczym istnieje duże prawdopodobieństwo konieczności poszerzenia zasobów kadrowych MUW. W związku z powyższym na realizację nowych zadań nałożonych na wojewodę projektowaną regulacją konieczne jest zatrudnienie 10 osób, co przy uwzględnieniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia dla urzędów wojewódzkich w 2013r. na stanowisku starszego inspektora wojewódzkiego oraz kosztów osobowo-administracyjnych spowoduje wzrost kosztów na poziomie 750 tys. zł rocznie. Ponadto trzeba także zauważyć, że w Ocenie Skutków Regulacji nie przewidziano środków dla wojewodów na wypłatę odszkodowań, ustalanych na podstawie projektowanej ustawy.

6 Podsumowanie: Projektowana regulacja zawiera, w ocenie Wojewody Mazowieckiego, szereg błędów systemowych, które wskazują, iż cała koncepcja projektowanej ustawy powinna być na nowo przemyślana. Szczególnie należy wskazać na brak korelacji projektu z ustawą Prawo geologiczne i górnicze, zastosowanie rozwiązania polegającego na tworzeniu norm interpretujących ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 3 ust. 3 projektu), co jest rozwiązaniem niespotykanym i sprzecznym z systemem prawnym, oraz faktyczne pozbawienie władztwa nad nieruchomością albo wywłaszczenie nieruchomości przy niewystarczającym zabezpieczeniu interesów właścicieli. O