PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI ZGODNY Z WEWNĄTRZSZKOLNYM SYSTEMEM OCENIANIA mgr Maria Durczak mgr Mirosława Jóźwiak mgr Maria Myszkowska mgr Małgorzata Wołoszyn mgr Ewelina Zygmunt

2 PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. Test jednolity z 1999r. (Dz. U. nr 401, poz.413 ze zmianami), z 2001r. (Dz. U. nr 29, poz.323 ze zmianami), z 2004 r. (Dz. U. nr 199, poz.2046 ze zmianami), z 2007 r.(dz. U. nr 83, poz. 562 ze zmianami) i Rozporządzenie MEN z dn

3 Spis treści: I. Kontrakt z uczniami i rodzicami. II. Narzędzia, czas pomiaru i obserwacji ucznia. III. Obszary aktywności. IV. Kryteria oceny semestralnej i rocznej. V. Informacja zwrotna ( nauczyciel uczeń, nauczyciel rodzic, nauczyciel wychowawca klasy pedagog). VI. Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania.

4 I. KONTRAKT Z UCZNIAMI I RODZICAMI Uczeń ma obowiązek: 1. Posiadać zestaw podręczników używanych w danym roku szkolnym. 2. Prowadzić zeszyt przedmiotowy. 3. W razie nieobecności uzupełnić powstałe braki. 4. Czytać lektury. 5. Systematycznie wykonywać zadania domowe. 6. Brak zadania domowego zgłaszać przed lekcją. 7. Dbać o piękno mowy polskiej, a w wypowiedziach stosować poprawną polszczyznę. Uczeń ma prawo: 1. Poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu. Uczeń może poprawić niekorzystny wynik sprawdzianu w ciągu 21 dni. 2. Otrzymać za aktywność na lekcji plus (3 plusy = ocena bardzo dobra, 5 plusów = ocena celująca). Sprawdzanie i ocenianie wiadomości: 1. Uczeń może nie odrobić zadania domowego pięć razy w semestrze. Brak zadania odnotowywany jest w dzienniku. 2. Uczeń może trzy razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (brak zeszytu ćwiczeń, zeszytu przedmiotowego, materiałów dodatkowych, o które prosił nauczyciel). Nieprzygotowania są zaznaczane w dzienniku i powyżej trzech mają wpływ na ocenę z przedmiotu. 3. Uczeń, który nie odrabia zadań domowych, nie może, gdy waha mu się ocena na koniec semestru, zdawać na ocenę wyższą. 4. Uczeń którego ocena waha się między 1/2, 2/3, 3/4, 4/5, 5/6, aby otrzymać wyższą ocenę na semestr lub koniec roku szkolnego musi napisać test, sprawdzający wiedzę i zdobyte umiejętności. Wyższą ocenę otrzymuje wtedy, gdy z testu uzyskał co najmniej ocenę na jaką zdaje. 5. Sprawdziany oceniane są zgodnie z przyjętymi w szkole normami ilościowymi, czyli przydziałem punktów na poszczególne oceny: % punktów Ocena cel bdb db dst dp 29-0 ndst 6. Uczniowie oceniani będą za wyraźne i wyraziste czytanie, wypowiedzi ustne, znajomość lektur z podręcznika i spoza niego, prace pisemne, zadania dodatkowe, aktywność na lekcji i pracę w grupach. 7. Szczególne osiągnięcia, np. konkursy mają wpływ na ocenę celującą. 8. W ciągu każdego semestru uczniowie pisać będą: prace klasowe, sprawdziany ze znajomości lektur, sprawdziany z gramatyki, dyktanda, testy, niezapowiedziane kartkówki.

5 II. NARZĘDZIA, CZAS POMIARU I OBSERWACJI UCZNIA Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą takich narzędzi: zapowiedziane sprawdziany (testy, prace klasowe, dyktanda, sprawdziany z gramatyki) prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń, niezapowiedziane kartkówki (materiał z 3 ostatnich lekcji, ocenione w ciągu tygodnia) odpowiedzi ustne, projekty edukacyjne, zadania domowe pisemne i ustne (prace krótko i długoterminowe), samodzielne i grupowe prace na lekcji, aktywność podczas lekcji, występowanie na forum klasy i szkoły, Obserwacja ucznia: - przygotowanie do lekcji, - systematyczność i pilność, - samodzielność, - prezentacja własnej pracy, - chęć do podejmowania zadań dodatkowych, - zachowanie i praca podczas lekcji. III. OBSZARY AKTYWNOŚCI Każdy uczeń ma możliwość wykazania się wiadomościami i umiejętnościami podczas następujących czynności: podczas lekcji: - ćwiczenia w mówieniu i czytaniu, - prace klasowe - sprawdziany i kartkówki, - udział w projektach indywidualnych i grupowych, - odpowiedzi ustne, - znajomość lektur, - poprawność językowa i gramatyczna, - wystąpienia publiczne, np. wygłaszanie referatów, przedstawianie swoich poglądów, - znajomość problematyki lekcji, - przygotowanie zadań i tematów dodatkowych, - posługiwanie się mapą, - rozwiązywanie zadań w zeszycie ćwiczeń, - gromadzenie dodatkowych materiałów, wycinków prasowych itp. poza lekcją: - przygotowanie zadania domowego, - prace samodzielne krótsze i długoterminowe, - realizacja projektów edukacyjnych, - przygotowanie do lekcji, - samokształcenie, np. notatki biograficzne o pisarzach, samodzielne zdobywanie informacji, referaty na zadany temat.

6 IV. KRYTERIA OCENY SEMESTRALNEJ I ROCZNEJ 1. Ocenę śródroczną (roczną) wystawia nauczyciel na 14 dni przed terminem klasyfikacji śródrocznej ( rocznej) i wpisuje ją do dziennika elektronicznego. 2. O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia oraz wychowawcę klasy, który powiadamia zainteresowanych rodziców, na miesiąc przed klasyfikacją. 3. Nauczyciel przedmiotu ustala z uczniem i powiadamia rodziców o zakresie materiału, trybie i terminie poprawienia oceny niedostatecznej. 4. Wszystkie formy aktywności ucznia oceniane są w skali stopniowej od 1 do Punkty uzyskane z prac klasowych i sprawdzianów przeliczane są na stopnie wg następującej skali: % punktów ocena cel bdb db dst dp 29-0 ndst Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności z zakresu języka polskiego przewidziane w podstawie programowej. 6. Ocena śródroczna (roczna) wynika z zaliczenia większości obszarów aktywności na danym poziomie edukacyjnym i nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. 7. Ocenę roczną wystawia się na podstawie uzyskanych ocen w ciągu całego roku szkolnego z uwzględnieniem rozwoju ucznia. 8. Podczas wystawiania oceny śródrocznej i rocznej brane będzie pod uwagę zaangażowanie ucznia w przyswajanie wiedzy i nabywanie umiejętności, a także systematyczna praca ucznia i dodatkowo ocena za I semestr przy ocenie rocznej. 9. Pod koniec etapu edukacyjnego jest wystawiana ocena, która jest sumą osiągnięć ucznia i uwzględnia jego rozwój.

7 KRYTERIA OCEN Klasa IV I. Ocena celująca Uczeń opanował pełen zakres wiadomości i umiejętności zawarty w podstawie programowej i określony programem nauczania dla kl. IV. A także: Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania. Wykonuje wszystkie zadania zaproponowane przez nauczyciela. Wypowiada się bezbłędnie ustnie i pisemnie. Nie powiela cudzych pomysłów i poglądów. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich i teatralnych w szkole i poza szkołą. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny (np. udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych itp.). II. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował w stopniu bardzo dobrym zakres wiadomości i umiejętności zawarty w podstawie programowej oraz określony programem nauczania dla kl. IV. 1. Kształcenie literackie i językowe: Wypowiedzi ustne i pisemne Ucznia są poprawne pod względem stylistycznojęzykowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. Uczeń doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie czwartej formami wypowiedzi (opowiadanie, baśń, opis miejsca, wyglądu przedmiotu i postaci, sprawozdanie z wycieczki, dialog, list do najbliższych, życzenia, pozdrowienia, zaproszenie, ogłoszenie, SMS). Samodzielnie sporządza plan odtwórczy lektury i kompozycyjny własnej wypowiedzi. Radzi sobie z układem graficznym wypowiedzi pisemnej - akapity. Wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu. Potrafi nazywać uczucia oraz niektóre stany psychiczne i ich przejawy. Ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie posługuje się nim. Samodzielnie i sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym. Analizuje utwór poetycki, wskazując na epitety, porównania, wersy, rymy, osobę mówiącą w wierszu. Bierze czynny udział w lekcji. Płynnie czyta nowy tekst. Tworzy synonimy i je używa. Posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi sposobami komunikowania się. Wypowiada się płynnie, używając pięknej polszczyzny. Poszerza świadomie zasób słownictwa. Zna lektury obowiązkowe omawiane na lekcjach oraz wybrane lektury nadobowiązkowe zawarte w podstawie programowej.

8 2. Fleksja i składnia Rozróżnia biegle poznane w klasie IV części mowy. Wskazuje różnicę między osobową a nieosobową (bezokolicznik) formą czasownika. Poprawnie stosuje formy liczby, osoby, rodzaju, czasu. Rozróżnia czas przyszły złożony od czasu przyszłego prostego. Biegle odmienia rzeczowniki przez przypadki i poprawnie stosuje w zdaniach, oddziela temat od końcówki. Odmienia przymiotniki i zauważa zależność form przymiotnika od określanego rzeczownika. Wyróżnia w zdaniu podmiot i orzeczenie. Rozpoznaje zdanie pojedyncze i złożone. Potrafi zbudować zdanie z podanych związków wyrazowych. Rozpoznaje i samodzielnie przekształca zdanie w równoważnik zdania i na odwrót. Rozpoznaje i samodzielnie tworzy zdanie nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne: kropka, przecinek, znak zapytania. 3. Fonetyka Odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski. Określa spółgłoski. Dzieli wyrazy na sylaby. Zna zasady akcentowania w języku polskim i poprawnie akcentuje. Sprawnie posługuje się alfabetem. III. Ocena dobra Uczeń opanował w stopniu dobrym zakres wiadomości i umiejętności zawarty w podstawie programowej oraz określony programem nauczania dla kl. IV. 1. Kształcenie literackie i językowe: Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowego przestankowania. Jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowostylistyczne, logiczne i ortograficzne. W wypowiedziach próbuje oceniać zachowania bohaterów literackich oraz formułuje ogólne wnioski o utworach. Poprawnie sporządza plan ramowy. Potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym. Potrafi wskazać w wierszu epitet, porównanie, rymy, wersy, strofy. Tworzy synonimy i je używa. W stopniu dobrym posługuje się werbalnymi i pozawerbalnymi sposobami komunikowania się. Wypowiada się dość płynnie, używając pięknej polszczyzny. Stara się poszerzać świadomie zasób słownictwa. Zna lektury obowiązkowe omawiane na lekcjach oraz wybrane lektury nadobowiązkowe zawarte w podstawie programowej.

9 2. Fleksja i składnia 3. Fonetyka Rozróżnia części mowy poznane w klasie IV. Poprawnie odmienia (stosuje w zdaniach) czasowniki i rzeczowniki. Potrafi oddzielić temat od końcówki. Poprawnie odmienia i stopniuje przymiotniki. Umie wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie. Rozpoznaje i samodzielnie tworzy zdanie i równoważnik zdania. Rozpoznaje i samodzielnie tworzy zdanie nierozwinięte i rozwinięte, pojedyncze i złożone. Poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne: kropka, przecinek, znak zapytania. IV. Rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę, spółgłoskę. Określa spółgłoski. Poprawnie dzieli wyrazy na sylaby. Posługuje się alfabetem. Ocena dostateczna Uczeń opanował jedynie w stopniu dostatecznym zakres wiadomości i umiejętności zawarty w podstawie programowej oraz określony programem nauczania dla kl. IV. 1. Kształcenie literackie i językowe: W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii. Przy małej pomocy nauczyciela wypowiada się w szkolnych formach pisemnych. Umie wymienić elementy świata przedstawionego. Wskazuje epitety, porównania, wersy, strofy, rymy. Odróżnia postacie i wydarzenia realistyczne od fantastycznych. Przeczytał lektury obowiązkowe omawiane na lekcjach oraz wybrane lektury nadobowiązkowe zawarte w podstawie programowej. 2. Fleksja i składnia Tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie osobowej i odwrotnie. Rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i czasownik w roli orzeczenia. Odróżnia części mowy. Odmienia rzeczowniki przez przypadki. Odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, rodzaje. Podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone. 3. Fonetyka Rozróżnia głoski, litery. Przy małej pomocy nauczyciela określa spółgłoski. Dzieli wyrazy na sylaby. Posługuje się alfabetem. V. Ocena dopuszczająca Uczeń opanował w niewielkim w stopniu wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej oraz określone programem nauczania dla kl. IV.

10 VI. Uczeń samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności. Technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. Stara się przeczytać lektury obowiązkowe omawiane na lekcjach oraz wybrane lektury nadobowiązkowe zawarte w podstawie programowej. Błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki uczeń włożył w ich napisanie. Przy pomocy nauczyciela rozróżnia części mowy. Odmienia rzeczowniki przez przypadki. Wskazuje podmiot i orzeczenie. Odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy i rodzaje. Wyróżnia głoski, litery i sylaby Zna podstawowe zasady ortograficzne. Ocena niedostateczna Uczeń nie opanował w stopniu wystarczającym wiadomości i umiejętności zawartych w podstawie programowej oraz określonych programem nauczania dla kl. IV. Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii, w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania. Wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym. W wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych. Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. Nie przeczytał lektur obowiązkowych omawianych na lekcjach oraz wybranych lektur nadobowiązkowych zawartych w podstawie programowej.

11 Klasa V I. Ocena celująca Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania. Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych, międzyszkolnych. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (np. udział w akademiach, inscenizacje teatralne, współpraca ze szkolną gazetką, itd.), prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny. Opanował umiejętności z zakresu danego przedmiotu przewidziane w programie nauczania. Wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela. II. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania dla kl. V. 1. Kształcenie literackie i językowe: Wypowiedzi ustne i-pisemne ucznia są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno-językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. Doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie piątej formami wypowiedzi (sprawozdanie z wycieczki, spaceru, opis przedmiotu, wyglądu człowieka z elementami charakterystyki, list prywatny, zaproszenie). Podejmuje próby charakterystyki postaci (na wyrazistych przykładach), np. pana Tomasza ("Katarynka"), Ernesta Nemeczka ("Chłopcy z Placu Broni"), Stasia Tarkowskiego ("W pustyni i w puszczy"), Kaliasa ("Uczniowie Spartakusa"). Samodzielnie sporządza notatki z czytanych lektur. Bezbłędnie układa plan odtwórczy lektury, plan kompozycyjny własnej wypowiedzi. Bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne jego analizowanie, ocenę postępowania i poglądów bohaterów; pisanie opowiadania twórczego z elementami opisu, z dialogiem. Zwraca uwagę na problematykę moralną zawartą w poznanych lekturach. Biegle posługuje się "Słownikiem ortograficznym" i "Słownikiem wyrazów bliskoznacznych". Potrafi porównać cechy gatunkowe bajki i baśni. Analizuje utwór liryczny. 2. Fleksja i składnia Wskazuje różnicę między formą osobową i nieosobową czasownika, między czasownikiem dokonanym i niedokonanym. Określa znaczenie trybów czasownika, biegle odmienia czasownik w trybie rozkazującym i przypuszczającym.

12 Zna zasady pisowni cząstki "by" z czasownikami. W odmianie rzeczownika przez przypadki wyróżnia temat oboczny, oboczności. Określa rolę przyimków w zdaniu. Wskazuje podobieństwa i różnice między przymiotnikiem i przysłówkiem. Podaje poprawne formy liczebników. Klasyfikuje rodzaje wypowiedzeń, podaje ich przykłady. Wyróżnia w zdaniu zespoły składniowe i nazywa je. Nazywa części zdania, wskazuje sposób ich wyrażenia. Układa zdanie pojedyncze rozwinięte według podanego wykresu. Przeprowadza klasyfikację zdań złożonych. 3. Fonetyka Wskazuje różnicę między samogłoską i spółgłoską. Omawia zależność brzmienia głoski od ruchów i pozycji narządów mowy. Podaje zasady akcentowania wyrazów w języku polskim oraz zasady wymawiania wyrazów bezakcentowych. III. Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie V. 1. Kształcenie literackie i językowe: Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania. Jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo - stylistyczne, logiczne i ortograficzne. Potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów. Podejmuje próby wypowiadanie się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową: opowiadanie twórcze, opis postaci z elementami charakterystyki). W wypowiedziach próbuje oceniać i wartościować problemy zjawiska dotyczące języka, literatury oraz kultury. Nazywa cechy gatunkowe mitu, legendy, bajki, noweli. Poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury. 2. Fleksja i składnia Określa formę gramatyczną czasowników. Stosuje w zdaniu czasownik w formie osobowej i nieosobowej. Tworzy czasownik dokonany od niedokonanego, wyróżnia cząstkę, za pomocą której tworzy ten czasownik. Poprawnie odmienia czasowniki typu: umiem, rozumiem, idę. Omawia budowę form trybu rozkazującego i przypuszczającego. Wyjaśnia różnice w odmianie podanych rzeczowników, wyodrębnia temat i końcówkę. Uzasadnia pisownię rzeczownika, dowołując się do odmiany. W zdaniu wskazuje pisownię rzeczownika, odwołując się do odmiany W zdaniu wskazuje przyimki i wyrażenia przyimkowe, nazywa ich rolę w zdaniu. 12

13 Tworzy przysłówki od przymiotników, stosuje je w zdaniach i określa ich rolę. Określa formę gramatyczną przymiotnika z rzeczownikiem. Zastępuje słowem liczebniki podane cyfrą i odwrotnie. Stosuje w zdaniu liczebnik w odpowiednim przypadku. Przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie. Podaje przykład współrzędnego i podrzędnego zespołu składniowego. Robi wykres zdania pojedynczego rozwiniętego (na łatwych przykładach). Przekształca zdanie pojedyncze na złożone i odwrotnie. Układa zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie. 3. Fonetyka Określa cechy głoski. Rozpoznaje wyrazy bezakcentowe. Poprawnie akcentuje wyrazy na trzeciej i czwartej sylabie od końca. IV. Ocena dostateczna 1. Kształcenie literackie i językowe: W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii. W miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych (opowiadanie odtwórcze, z dialogiem, opis przedmiotu i postaci, sprawozdanie, list, zaproszenie). Opanował technikę poprawnego czytania i doskonali je pod względem dykcji, intonacji, akcentowania. Ma świadomość mechanizmów popełnianych błędów i potrafi je poprawiać przy pomocy nauczyciela. Umie wymienić elementy świata przedstawionego (miejsce i czas akcji, bohaterów, wydarzenia). Odróżnia zdarzenia, postacie fantastyczne od realistycznych. W utworze lirycznym wskazuje epitety porównania, przenośnie. 2. Fleksja i składnia Tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie bezosobowej i odwrotnie. Rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane. Odmienia czasownik we wszystkich trybach (prostsze przykłady). Nazywa przypadki i pytania, na które odpowiadają. Odmienia przez przypadki rzeczownik o prostej odmianie. Rozpoznaje rzeczownik w roli podmiotu i określenia rzeczownika. Odróżnia przyimek od innych części mowy. Rozpoznaje czasownik w roli orzeczenia i określenia czasownika. Odmienia przymiotnik przez przypadki. Łączy przymiotnik z rzeczownikiem, odmienia je, określa przypadek, liczbę i rodzaj. Rozpoznaje w zdaniu liczebnik. Rozróżnia zdanie i równoważnik zdania, podaje przykłady typów zdań. Łączy w zespoły składniowe wyrazy tworzące zdanie. Wpisuje zdanie w podany wykres. 13

14 Podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone. Z podanych zdań pojedynczych tworzy zdanie złożone 3. Fonetyka Dzieli wyraz na głoski. Odróżnia samogłoski od spółgłosek. Rozróżnia rodzaje głosek. Dzieli wyraz na sylaby. Poprawnie akcentuje wyrazy na drugiej sylabie od końca. V. Ocena dopuszczająca otrzymuje ją uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności. Jego technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. Względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia. Błędy językowo-stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie. Stopień opanowanych przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o niewielkim zakresie trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela. Rozróżnia części mowy. Wskazuje podmiot, orzeczenie i określenia. Odmienia rzeczownik i przymiotnik przez przypadki. Odmienia czasownik przez osoby, liczby, czasy, tryby. Odróżnia zdanie od równoważnika zdania, zdanie pojedyncze od złożonego. Wyróżnia głoski, litery i sylaby w podanym wyrazie. Poprawnie pisze wyrazy poznane na lekcjach ortografii (65-50%) oraz zna podstawowe zasady ortograficzne. VI. Ocena niedostateczna Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie piątej. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania nawet w stopniu miernym. Jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym. W wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych. Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. 14

15 Klasa VI I. Ocena celująca Uczeń twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania. Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechują się dojrzałością myślenia. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości. Bierze udział w konkursach literackich, ortograficznych, osiąga w nich sukcesy. Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny. Wykonuje dodatkowe zadania zaproponowane przez nauczyciela. Opanował umiejętności z zakresu danego przedmiotu przewidziane w programie nauczania. II. Ocena bardzo dobra Uczeń opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania dla kl. VI. 1. Kształcenie literackie i językowe: Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznojęzykowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym. Potrafi samodzielnie wnioskować, myśleć logicznie. Biegle posługuje się słownikami i encyklopedią. Samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy. Bezbłędnie pisze charakterystykę postaci, podejmuje próbę redagowania charakterystyki porównawczej i autocharakterystyki; określa motywację czynów bohaterów, ocenia ich postępowanie. Opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów, charakterystyki. Ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania. W sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej. Bezbłędnie pisze sprawozdanie ze spaceru, wycieczki, a w pracy poświęconej oglądanemu filmowi lub spektaklowi teatralnemu podejmuje próby recenzji. Rozumie i poprawnie posługuje się terminami w zakresie wiedzy o epice, wierszu, nowych gatunkach literackich (ballada, rodzaje powieści, dramat). Dokonuje samodzielnie analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnić tropy stylistyczne, odróżnia obrazowanie realistyczne od fantastycznego. Pisze prace bezbłędne pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. 2. Fleksja i składnia Potrafi wyjaśnić od czego zależą formy odmiany rzeczownika. Wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcje, w zdaniu, uzasadnia zastosowanie skróconych form zaimków rzeczownych. 15

16 Biegle stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaj stopniowania, pisze poprawnie "nie" z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym. Rozpoznaje różne typy liczebników, określa jego formy gramatyczne i funkcję w zdaniu, potrafi uzasadnić użycie danego typu liczebnika; odmienia trudniejsze liczebniki złożone. Stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych funkcjach składniowych (podmiotu, dopełnienia, przydawki). Rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę. Omawia, podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz podmiotu, przydawki i dopełnienia. Wyróżnia w zdaniu związki zgody rządu, przynależności; wskazuje zasady ich tworzenia. Przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy. 3. Słowotwórstwo Przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazów pochodzących od wyrażeń przyimkowych i od czasowników. Wskazuje przyrostek lub przedrostek jako formant w jednym wyrazie i jako składnik podstawy słowotwórczej w innym. Podaje przykłady wyrażeń z obocznymi tematami słowotwórczymi. Daje przykłady wyrazów utworzonych za pomocą różnych formantów. III. Ocena dobra Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie VI. 1. Kształcenie literackie i językowe: Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania - jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowe. Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową: opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami opisu; list literacki, charakterystyka z pogłębioną oceną postaci, sprawozdanie ze spektaklu teatralnego, filmu. Dobra znajomość tekstu pozwala mu na odtwórcze opowiadanie losów bohaterów, omówienie elementów świata przedstawionego. Poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy. Wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu. Potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów. 2. Fleksja i składnia: Wymienia rodzaje zaimków. Wyróżnia przysłówki wśród innych części mowy, wskazuje sposób ich utworzenia. 16

17 Poprawnie stopniuje przymiotniki, wie czemu służy stopniowanie. Podaje przykłady różnych typów liczebników, odmienia liczebnik złożony i nieokreślony. Na konkretnych przykładach omawia sposób wyrażenia orzeczenia i podmiotu. Wyróżnia w zdaniu związki wyrazów i nazywa je. Tworzy poprawny związek zgody, rządu i przynależności. Układa przykłady czterech rodzajów zdań złożonych współrzędnie. 3. Słowotwórstwo: Od podanego wyrazu podstawowego tworzy kilka wyrazów pochodnych będących różnymi częściami mowy. Rozpoznaje wyraz pochodny, który może być podstawowym dla innego wyrazu. Tworzy wyrazy pochodne od wyrażenia przyimkowego i od czasownika. Wyjaśnia pisownię podanego wyrazu, odwołując się do wiadomości ze słowotwórstwa. IV. Ocena dostateczna 1. Kształcenie literackie i językowe: W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, stosowania poznanego słownictwa i ortografii. W miarę samodzielnie posługuje się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, opis, sprawozdanie, charakterystyka postaci, list, zaproszenie, telegram. Jego technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu. Zna przewidziane programem gatunki literackie. Umie wyróżnić podstawowe elementy świata przedstawionego. Odróżnia podmiot liryczny od bohatera utworu. Poprawia popełnione błędy językowe przy pomocy nauczyciela, gromadzi słownictwo na zadany temat. 2. Fleksja i składnia: Wyróżnia w tekście czasowniki w formie osobowej i nieosobowej; określa formę fleksyjną czasowników. Określa funkcję czasowników w zdaniu. Odmienia podane rzeczowniki przez przypadki, oddziela temat od końcówki, wskazuje tematy oboczne. Rozpoznaje w zdaniu zaimki, przysłówki, przymiotniki i liczebniki; potrafi rozpoznać ich związek z wyrazem określanym. Stopniuje przymiotniki. Rozróżnia przyimki proste i złożone, wyrażenia przyimkowe. Porównując orzeczenie czasownikowe z imiennym wskazuje na różnice między zdaniem i równoważnikiem zdania. Na łatwiejszych przykładach omawia sposób wyrażenia podmiotów. 17

18 Rozpoznaje zdanie bezpodmiotowe. Nazywa w zdaniu części zdania (na prostszych przykładach). Układa zdania złożone z podanych zdań pojedynczych. Wśród zdań złożonych rozróżnia złożone podrzędnie i współrzędnie. V. Ocena dopuszczająca Technika czytania przez ucznia pozwala na zrozumienie tekstu. Względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego zagadnienia. W wypowiedziach pisemnych popełniane błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne nie przekraczają wartości prac i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie. Stopień opanowania przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o niewielkim zakresie trudności samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela. Przy pomocy nauczyciela rozpoznaje części mowy i określa ich funkcję w zdaniu (na prostych przykładach). Odróżnia zdania pojedyncze od złożonych i próbuje określać ich rodzaj. Łączy wyrazy w zespoły składniowe. Zestawia pary wyrazów podstawowych i pochodnych. Przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu o przejrzystej budowie wskazuje podstawę słowotwórczą i formant. Nazywa typy formantów. Tworzy wyrazy pochodne za pomocą podanych formantów. VI. Ocena niedostateczna Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa, frazeologii i redagowania wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową. Nie opanował techniki głośnego i cichego czytania w stopniu zadowalającym. Jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym. W wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, językowych, stylistycznych, logicznych. Nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. 18

19 Klasa VII I. Ocena celująca Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza obowiązujący program nauczania i oraz zna lektury spoza programu, osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych. Ponadto: 1. Kształcenie literackie i kulturowe. Samokształcenie: - Proponuje oryginalne rozwiązania, wykraczające poza materiał programowy; w tym prezentacje multimedialne, inne. - Posługuje się sprawnie środkami stylistycznymi i określa ich funkcję oraz bezbłędnie rozpoznaje rodzaje i gatunki literackie, wskazując ich cechy. - Wykorzystuje w interpretacji utworów literackich: odwołania do wartości uniwersalnych, dokonując ich hierarchizacji, elementy wiedzy o historii i kulturze, potrzebne konteksty: biograficzny, historycznoliteracki, filozoficzny i społeczny. - Sprawnie : wyszukuje, porządkuje i wartościuje - w interpretacji utworów literackich - poznawane teksty kultury, nawiązując do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych. - Podejmuje działalność literacką lub kulturową, tworzy projekty na terenie szkoły lub poza nią. 2. Kształcenie językowe: - Bezbłędnie rozpoznaje: wyrazy podstawowe i pochodne (rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej),tworzy rodzinę wyrazów, rodzaje formantów i ich funkcje, wskazuje: rdzeń, wyrazy złożone. - Zna imiesłowy, imiesłowowy równoważnik zdania i potrafi je stosować oraz przekształcać w zdanie. - Sprawnie przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie. - Zna wypowiedzenia wielokrotnie złożone. - Potrafi różnicować język oraz słownictwo, rozpoznając styl: potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy i publicystyczny. - Stosuje normę językową oraz użytkową, rozpoznając błąd językowy. 3. Tworzenie wypowiedzi: Swobodnie redaguje, przewidziane w podstawie programowej, formy pisane: przemówienie, charakterystyka porównawcza, tekst argumentacyjny, rozprawkę typu I i II, recenzję spektaklu, książki. II. Ocena bardzo dobra OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania i sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami. 19

20 1. Kształcenie literackie i kulturowe. Samokształcenie: - Poprawnie rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym: pamiętnik, komedia, fraszka, sonet, pieśń, ballada, epopeja, tragedia i wymienia ich podstawowe cechy. - Wskazuje elementy dramatu: akt, scena, tekst główny, didaskalia, monolog, dialog. - Bezbłędnie rozpoznaje w tekście literackim: neologizm, eufemizm, porównanie homeryckie, inwokację, symbol, alegorię i określa ich funkcje. - Operuje pojęciem komizmu, ironii, rozpoznaje je w tekstach oraz bezbłędnie określa ich funkcje. - Poprawnie określa w poznanych tekstach wartości estetyczne oraz problematykę egzystencjalną, którą poddaje refleksji. - Wyszukuje, porządkuje i wartościuje, poznawane teksty kultury, nawiązując do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych. - Uczestniczy w projektach edukacyjnych,( tworząc prezentacje, projekty z wykorzystaniem technologii multimedialnych). 2. Kształcenie językowe: - Rozpoznaje: wyraz podstawowy i pochodny, rodzinę wyrazów; rozumie pojęcie podstawy słowotwórczej, rodzaje formantów, wyrazy złożone. - Rozpoznaje imiesłowy i potrafi przekształcać imiesłowowy równoważnik zdania w zdanie. - Przekształca mowę zależną na niezależna i odwrotnie. - Rozróżnia wypowiedzenie wielokrotnie złożone. - Stosuje normę językową. 3. Tworzenie wypowiedzi: - Poprawnie redaguje: przemówienie, charakterystykę porównawczą, tekst argumentacyjny, rozprawkę typu I i II, recenzję książki. III. Ocena dobra OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w podstawie programowej: 1. Kształcenie literackie i kulturowe. Samokształcenie: - Zna rodzaje i gatunki literackie. - Wskazuje elementy dramatu(rodzaj): akt, scena, tekst główny, didaskalia, monolog, dialog. - Zna pojęcie komizmu i ironii w czytanych tekstach. - Określa problematykę egzystencjalną i wartości estetyczne poznanych utworów. - Wyszukuje i porządkuje poznawane tekst kultury, nawiązując do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych. - Realizuje w projektach edukacyjnych. 2. Kształcenie językowe: - Rozpoznaje: wyraz podstawowy i pochodny, rodzinę wyrazów, rodzaje formantów, wyrazy złożone (zna pojęcie podstawy słowotwórczej). - Rozpoznaje imiesłowy i imiesłowowy równoważnik zdania, który potrafi przekształcić w zdanie. 20

21 - Odróżnia mowę zależną i niezależną (przekształca). - Rozróżnia wypowiedzenie wielokrotnie złożone. - Stosuje normę językową. 3. Tworzenie wypowiedzi: - Redaguje: przemówienie, charakterystykę porównawczą, tekst argumentacyjny, rozprawkę typu I i II, recenzję książki. IV. Ocena dostateczna OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się. 1. Kształcenie literackie i kulturowe. Samokształcenie: - Rozpoznaje rodzaje i gatunki literackie - Wskazuje elementy dramatu(rodzaj): akt, scena, tekst główny didaskalia, monolog, dialog. - Rozpoznaje w tekście literackim; neologizm, eufemizm, porównanie homeryckie, inwokację, symbol, alegorię. - Wyszukuje- w poznanych tekstach kultury - wątki literackie i kulturowe. - Uczestniczy w projektach edukacyjnych. 2. Kształcenie językowe: - Rozpoznaje: wyraz podstawowy i pochodny, rodzinę wyrazów, formanty, wyrazy złożone. - Rozpoznaje imiesłowy i imiesłowowy równoważnik zdania. - Rozpoznaje mowę zależną i niezależną dokonuje próby przekształcenia. - Rozróżnia wypowiedzenie wielokrotnie złożone. - Stara się stosować normę językową. 3. Tworzenie wypowiedzi: - Posługuje się formami wypowiedzi pisemnej: przemówienie, charakterystyka porównawcza, tekst argumentacyjny, rozprawka typu I i II, recenzja spektaklu, książki. V. Ocena dopuszczająca OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadania o niewielkim stopniu trudności. 1. Kształcenie literackie i kulturowe: - Potrafi udzielić odpowiedzi na proste pytania, dotyczące analizowanego tekstu. - Przy pomocy nauczyciela rozróżnia rodzaje i gatunki literackie. - Potrafi rozpoznać w tekście: neologizm, porównanie, inwokację, symbol i alegorię. - Recytuje utwór literacki. - Przy pomocy potrafi odszukać w tekstach literackich nawiązań do tradycyjnych wątków literackich i kulturowych. - Uczestniczy w projektach edukacyjnych. 2. Kształcenie językowe: - Rozpoznaje: wyraz podstawowy, pochodny, rodzinę wyrazów, formanty. - Rozpoznaje imiesłowy i imiesłowowy równoważnik zdania. 21

22 - Podejmuje próby rozpoznania mowy zależnej i niezależnej. - Podejmuje próby rozróżnienia wypowiedzenia wielokrotnie złożonego. - Stara się stosować normę językową. 3.Tworzenie wypowiedzi: Redaguje pod kierunkiem nauczyciela - formy pisane przewidziane w podstawie programowej. VI. Ocena niedostateczna OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą w zakresie: 1. Kształcenia literackiego i kulturalnego: - Nie zna rodzajów i gatunków literackich. - Nie potrafi rozpoznać w tekście: neologizmu, porównania, inwokacji, symbolu i alegorii. - Nie zna treści utworów lirycznych, epickich i dramatycznych. - Nie potrafi nawet pod kierunkiem nauczyciela sformułować dłuższej wypowiedzi - Nie pracuje podczas projektów edukacyjnych. 2.Kształcenie językowe: Nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni i słowotwórstwa. - Nie odróżnia wyrazu pochodnego od podstawowego, nie rozpoznaje: rodziny wyrazów, formantów. - Nie rozpoznaje imiesłowów i imiesłowowego równoważnika zdania. - Nie rozróżnia mowy zależnej i niezależnej. - Nie rozróżnia wypowiedzenia wielokrotnie złożonego. 3.Tworzenie wypowiedzi: - Nie potrafi zredagować poprawnie żadnej formy wypowiedzi pisemnej V. INFORMACJA ZWROTNA ( NAUCZYCIEL UCZEŃ, NAUCZYCIEL RODZIC, NAUCZYCIEL WYCHOWAWCA KLASY PEDAGOG) Do gromadzenia informacji o uczniu służą: dziennik lekcyjny, opinie komentarze przekazywane o pracy ucznia w zeszycie ucznia, na kartach prac klasowych, kartkówkach, w dzienniczku ucznia. 22

23 NAUCZYCIEL UCZEŃ Nauczyciel informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania uczniów na początku każdego roku szkolnego zarówno z przedmiotów edukacyjnych, jak i zachowania Nauczyciel przekazuje komentarz w mirę możliwości do każdej wystawionej oceny. Uczeń ma możliwość uzyskania dodatkowych wyjaśnień dotyczących wystawionej oceny. Nauczyciel poprzez ocenę motywuje do dalszej pracy. Uzyskane oceny uczeń wpisuje do dzienniczka. Nauczyciel na prośbę ucznia podpisuje je. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel udostępnia sprawdzone i ocenione prace pisemne: uczeń w szkole, rodzic w szkole lub poza nią na pisemny wniosek. Prace przechowywane są do 31 sierpnia następnego roku szkolnego. NAUCZYCIEL- RODZICE Podczas zebrań i konsultacji nauczyciel przekazuje rodzicom/opiekunom: informacje o postępach dziecka w nauce, informacje o trudnościach w nauce ucznia, informacje o uzdolnieniach ucznia, wskazówki do pracy z dzieckiem. Rodzice są zobowiązani do podpisywania ocen ucznia, które to oceny są dla wymienionych podmiotów jawne NAUCZYCIEL - WYCHOWAWCA KLASY- PEDAGOG SZKOLNY 1. Nauczyciel wpisuje oceny do dziennika. 2. Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. 3. Nauczyciel informuje pedagoga o sytuacjach wymagających jego interwencji. VI. EWALUACJA PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA 1. Przedmiotowy system oceniania podlega ewaluacji po każdym roku szkolnym lub w ciągu roku szkolnego, jeśli zajdzie taka potrzeba. 2. Nauczyciel zbiera informacje od nauczycieli, rodziców oraz uczniów na temat działającego przedmiotowego systemu oceniania. 3. Ewentualne zmiany muszą być zgodne z innymi dokumentami dotyczącymi oceniania w szkole (zmiany w WSO skutkują zmianami w PSO). UWAGA! Pozostałe sytuacje rozpatrzone są w WSO. 23