Transkrypt

1 Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Szanowni Państwo! Prace w projekcie Jedność w rozmaitości rozmaitość w jedności stały się doskonałą okazją do rewizji i ponownej analizy dokumentów i procedur, regulujących w Starostwie Powiatowym w Krakowie współpracę z organizacjami pozarządowymi. Wewnętrzna dyskusja, jaką odbyliśmy z pracownikami Starostwa po otrzymaniu raportu z diagnozy jakości współpracy Powiatu Krakowskiego z partnerami społecznymi, pozwoliła na zaproponowanie zmian do rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi z powiatu krakowskiego. Uwzględniliśmy również szereg postulatów, zgłaszanych przez Państwa podczas spotkań, odbywających się w ramach projektu. Jesteśmy przekonani, że współpraca Powiatu Krakowskiego z organizacjami pozarządowymi nabiera nowego wymiaru i doprowadzi do zwiększenia aktywności i jakości pracy obu stron. Szczególnie budujący jest fakt, że zgadzamy się co do kierunku zmian wdrożenie dialogu i wzajemnego zrozumienia w ramach zaproponowanych obszarów i form współpracy. W najbliższym czasie zaproponujemy Państwu możliwość skorzystania z udziału w Akademii NGO. Będzie to cykl bezpłatnych szkoleń dotyczących profesjonalnego działania w organizacji pozarządowej, obejmujący 7 modułów szkoleniowych m.in. z następujących tematów: prawne aspekty funkcjonowania NGO, księgowość w organizacji pozarządowej, marketing i Public Relations w organizacji pozarządowej, dotacyjne i alternatywne źródła pozyskiwania funduszy dla NGO, aplikowanie o środki finansowe, zarządzanie organizacją w tym budowanie efektywnych zespołów oraz skuteczne komunikowanie się i rozwiązywanie konfliktów. Liczymy na Państwa obecność i wierzymy, że będzie to również doskonała okazja do wzajemnego poznania osób działających w organizacjach pozarządowych na terenie powiatu. Wzajemna wiedza o możliwościach współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi jest również celem naszego projektu. Serdecznie zapraszamy do zgłaszania członków Państwa organizacji do Akademii NGO. Zapraszamy do współpracy! Mirosław Golanko sekretarz Powiatu Krakowskiego Zapraszamy do lektury trzeciego numeru Biuletynu NGO Jedność w rozmaitości rozmaitość w jedności wydawanego przez Starostwo Powiatowe w Krakowie w ramach projektu o tym samym tytule. Celem projektu, współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach POKL, jest rozwój potencjału trzeciego sektora w powiecie krakowskim. Gazeta wpisuje się w ten cel, promując działania projektowe, poruszając ważne zagadnienia dotyczące działań organizacji pozarządowych, a także opisując ciekawych ludzi, pomysły, inicjatywy. Przedstawiamy portrety lokalnych liderów, pokazujemy jakie działania realizują poprzez swoje organizacje. Chcemy aby nasz biuletyn w ciekawy sposób dotykał ważnych aspektów funkcjonowania NGO na terenie powiatu krakowskiego i pokazywał ile dobrego dzieje się w trzecim sektorze. Ta gazeta ma być tworzona przez NGO i dla NGO! W ramach projektu ukaże się 10 numerów, każdy w nakładzie 500 sztuk. Biuletyn jest dostępny bezpłatnie, rozsyłany pocztą do organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego. Wydania elektroniczne znajdują się na stronie internetowej: Redakcja zaprasza organizacje pozarządowe z terenu powiatu krakowskiego do kontaktu i zaprezentowania się w kolejnych wydaniach gazety. Osoby, które chciałyby aktywnie włączyć się w redagowanie biuletynu, prosimy o kontakt: tel , ngo@powiat.krakow.pl Realizatorzy projektu LIDER: PARTNERZY: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej ul. Rakowicka 10b/10, Kraków NIP: tel./fax: , wew.33 Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji ul. Szlak 73a, Kraków NIP: tel./fax: , wew Powiat Krakowski al. Słowackiego 20, Kraków NIP: tel./fax: , NGO 2

3 BARIERY I PROPOZYCJE UDOSKONALENIA JAKOŚCI WSPÓŁPRACY ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ZE STAROSTWEM POWIATOWYM W KRAKOWIE RAPORT ZADANIA 1 Uwagi wstępne W pierwszym numerze biuletynu przedstawiono syntezę badań ankietowych dotyczącą Lokalnego Indeksu Jakości Współpracy (LIJW) na temat jakości współpracy Starostwa Powiatowego w Krakowskiego i organizacji pozarządowych przeprowadzonych w ramach projektu Jedność w rozmaitości rozmaitość w jedności. Wzmocnienie dialogu obywatelskiego na rzecz rozwoju Powiatu Krakowskiego, realizowanego przez Fundację Gospodarki i Administracji Publicznej, lidera projektu oraz partnerów projektu Starostwo Powiatowe w Krakowie (SP) i FRDL Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji (MISTIA). W niniejszym prezentujemy syntetyczny opis otrzymanych rezultatów w trakcie kolejnego badania, tym razem mającego formę spotkań. Charakterystyka badania W badaniu, zgodnie z przyjętymi założeniami, skoncentrowano się na ocenie współpracy organizacji pozarządowych i powiatu w trzech płaszczyznach tj.: przy tworzeniu lokalnych polityk publicznych, przy realizacji zadań publicznych oraz tworzeniu i rozwijaniu infrastruktury współpracy. Podstawową metodą badawczą była dyskusja przeprowadzona w grupach. Spotkania odbywały się na terenie gmin powiatu krakowskiego w godzinach popołudniowych ze względu na dogodność lokalizacyjną i czasową dla uczestników przedstawicieli NGO. Grupę fokusową prowadził moderator ekspert Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej. Badania przeprowadzono w terminie W dyskusjach wzięło udział łącznie 153 osoby, z czego 122 to przedstawiciele organizacji pozarządowych, a 27 reprezentanci jednostek samorządu terytorialnego głównie przedstawiciele urzędów gmin. Bariery współpracy NGO ze Starostwem Powiatowym Podczas spotkań z przedstawicielami NGO, najczęściej mówiono o barierach ograniczających wzajemną współpracę. Podstawowym problemem powtarzanym wielokrotnie, niezależnie przez wiele osób, jest brak informacji o możliwości współpracy, rozumiany jako brak infrastruktury do przesyłania informacji i brak obustronnej inicjatywności do działań. Wszystko to w różnych sformułowaniach podczas kolejnych spotkań było w zasadzie punktem wyjścia do dalszych dyskusji. Uczestnicy wielokrotnie zwracali uwagę na znaczenie komunikacji między powiatem a NGO. Ważnym wątkiem pojawiającym się w dyskusji były także kwestie braku dostępu do Internetu lub braku umiejętności obsługi komputera, co zdaniem przedstawicieli NGO prowadzi do wykluczenia niektórych organizacji z procesu komunikacji z powiatem, który w ich odczuciu zanadto koncentruje się na elektronicznych formach komunikacji. Przykładowo podczas jednego ze spotkań, okazało się, że organizacje niejednokrotnie nie posiadają poczty elektronicznej, a także stałego numeru telefonu. W związku z tym powinno stosować się inne formy przekazu informacji niż publikacja na stronie internetowej Starostwa czy też BIP. Uczestnicy wskazali także, że z własnej winy nie przekazują Starostwu aktualnych danych teleinformatycznych, co powoduje obustronne negatywne skutki. Jednocześnie uzupełniając listy kontrolne i dyskutując w grupach nad ich wynikami podkreślali, że często barierą we współpracy między NGO a Powiatem jest brak wiedzy i brak chęci do współpracy, który dotyczy zarówno przedstawicieli NGO jak i Jednostek Samorządu Terytorialnego. Uczestnicy spotkań podkreślali, że obowiązki rodzinne oraz wynikające z pracy zawodowej powodują, że nie zawsze na działalność społeczną mogą poświecić wystarczającą ilość czasu, aby zapewnić wysoki poziom profesjonalizmu swoim działaniom. W związku z tym duże oczekiwania kierują pod adresem Powiatu jako wspierającego w profesjonalizacji działań NGO. Szczególnie szkolenia z zakresu księgowości były zgłaszane jako potrzebne formy wsparcia. Wielu przedstawicieli NGO samokrytycznie przyznawało, że problem we współpracy tkwi w samych organizacjach pozarządowych, które są zbyt mało aktywne w poszukiwaniu zewnętrznych źródeł zasilania finansowego, najczęściej zwracając się o pomoc w sfinansowaniu swojej działalności jedynie do właściwego urzędu gminy. Zwracano także uwagę na brak wiedzy i zaangażowania przedstawicieli NGO oraz na kłopoty nowo powstających organizacji, którym brakuje wsparcia na pierwszym etapie działalności. Niestety, praktyka funkcjonowania organizacji wskazuje, że w większości są to podmioty nie posiadające doświadczonej i specjalistycznej kadry w zakresie prawa i finansów. Występują często problemy z rozliczeniem dotacji, a także realizacją bieżących spraw formalno-prawnych wynikających z obowiązujących przepisów prawa. Mała aktywność organizacji pozarządowych z terenu powiatu krakowskiego wynika z kolei, zdaniem części uczestników spotkań, z niewielkiej kwoty środków finansowych przeznaczanych przez Powiat Krakowski na współpracę 3 NGO

4 z NGO. Jak twierdzono inicjatywność jest pochodną aktywności Powiatu Krakowskiego, z kolei przedstawiciele powiatu starali się przekazać uczestnikom spotkań, że zależność jest odwrotna: od inicjatywności i aktywności NGO zależeć będzie w przyszłości wielkość środków finansowych do rozdysponowania dla NGO. Uczestnicy spotkań twierdzą, że jednym z elementów skutecznie odstraszającym NGO od podejmowania współpracy są złe doświadczenia z przeszłości w zakresie wspólnie podejmowanych inicjatyw. Chodzi tutaj o nieobiektywne zdaniem uczestników spotkań kryteria wyboru wniosków o dofinansowanie projektu, które zostały zakwalifikowane do finansowania i równocześnie brak obiektywnych przesłanek do odrzucenia pozostałych wniosków, jak również brak przepływu informacji nt. powodów odrzucenia wniosków i możliwości stosowania procedury odwoławczej co po pierwsze zniechęca NGO do dalszego działania, jak również powoduje, że organizacje te nie uczą się na błędach i nie składają w przyszłości lepszych wniosków. Przedstawiciele NGO skarżyli się również na takie działania, które powodowały brak aktywności NGO, przede wszystkim: zbyt często zmieniające się wnioski konkursowe, które powodują brak kompatybilności z poprzednim, odrzuconym wnioskiem, zmiany regulaminowe, rosnące wymagania w zakresie pozyskania środków finansowych, odrzucenie wniosku z powodu mało ważnej parafki, brak możliwości dokonywania poprawek w mało istotnych kwestiach, itp. W spotkaniach uczestniczyli przede wszystkim przedstawiciele NGO, którzy nigdy nie współpracowali z Powiatem Krakowskim. Wykazywali duże zainteresowanie perspektywą kooperacji i zadawali dużo pytań dotyczących możliwości podjęcia takiej współpracy. Co istotne, nikt nie zakwestionował sensowności takiej współpracy, choć część uczestników jako warunek udanej kooperacji podawała zwiększenie środków finansowych dedykowanych NGO oraz ujednolicenie standardów przyznawania środków finansowych. Wśród innych, istotnych postulatów mogących w przyszłości poprawić skuteczność wskazano zacieśnienie współpracy Powiatem Krakowskim i gmin z terenu powiatu, na co zwracali uwagę również obecni na większości spotkań wójtowie gmin. Możliwość współpracy miałaby głównie polegać na przekazywaniu istotnych informacji z powiatu do gmin, które w ten sposób mogłyby łatwiej trafić do NGO. Jednak jak wskazywali przedstawiciele urzędów gmin podczas spotkań, poziom aktywności NGO na poziomie gminnym również nie jest bardzo duży i głównie dotyczy konkursów na dofinansowywanie inicjatyw. Niewielka jest współpraca o charakterze pozafinansowym, o czym świadczy również, jak twierdzą pracownicy urzędów gmin, mała inicjatywność przy konsultacji rocznych programów współpracy z NGO. Niemniej jednak był to często powtarzany postulat, zaaprobowany jednocześnie przez przedstawicieli NGO. Podczas spotkań okazało się, że nie dostrzega się potencjału tkwiącego w realizacji projektów partnerskich, które umożliwiają partnerom nie tylko skuteczniej osiągać założone cele, ale także umożliwiają transfer wiedzy i sposobów działania między nimi. Propozycje usprawnień istniejących form współpracy Wszystkie propozycje usprawnień, które pojawiały się w trakcie dyskusji można pogrupować w ramach dwóch kategorii: 1. usprawnienie komunikacji między NGO a Powiatem Krakowskim, 1. większe wsparcie NGO przez Powiat w wymiarze finansowym i pozafinansowym. Wyniki ankiet, jak i spotkań, potwierdzają, że dla lepszej współpracy między NGO i Starostwem Powiatowym konieczne jest podjęcie następujących działań: 1. Zwiększenie wsparcia niefinansowego, przez które należy rozumieć działania informacyjno-komunikacyjne, promocyjne, organizację spotkań, doskonalenie kompetencji z zakresu współpracy. 2. Realizacja zadań publicznych z większym udziałem organizacji pozarządowych czemu służyć może np.: wdrożenie standardów współpracy. Jest to zbieżne z niższą oceną intensywności kontaktów jednostek samorządu terytorialnego-ngo w porównaniu do pozostałych obszarów badanych za pomocą ankiety, co skłania do podjęcia inicjatyw zwiększających liczbę, jak i częstotliwości działań realizowanych w partnerstwie organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego. 3. Wspólne tworzenie nowych rozwiązań prawnych, programów i strategii. W tym zakresie można zaproponować wprowadzenie procedury konsultacji założeń projektów i aktów normatywnych oraz zasad realizacji innych przedsięwzięć. Uwzględniając otrzymany obraz całkowicie uzasadnione wydaje się cykliczne prowadzenie samooceny metodą Lokalnego Indeksu Jakości Współpracy w Powiecie Krakowskim. Umożliwi to bowiem identyfikację problemów i szans na doskonalenie współpracy w przyszłości. Ostatnią sugestią jest uwzględnienie wniosków z prezentowanych badań w Rocznym Programie Współpracy Powiatu Krakowskiego z organizacjami pozarządowymi. prof. dr hab. Marek Ćwiklicki Fundacja GAP NGO 4

5 NOWE ZASADY DOTYCZĄCE ZBIÓREK PUBLICZNYCH Z dniem 18 lipca 2014r. weszły w życie długo oczekiwane zmiany dotyczące zbiórek publicznych. Ustawę z 1933 roku o zbiórkach publicznych zastąpił zupełnie nowy akt normatywny uchwalony 14 marca br., tj. Ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz. U. 2014, poz. 498). Nowe przepisy zostały wypracowane podczas współpracy Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji z organizacjami pozarządowymi. Wprowadzają one szereg zmian i udogodnień dla organizatorów zbiórki określonych w art.3 ustawy. Pierwszą znaczącą zmianą jest zniesienie obowiązku występowania do organu władzy o zgodę na przeprowadzenie zbiórki publicznej. W myśl nowych przepisów obywatele decydują o tym, komu, na jaki cel przekazać swoje pieniądze, a Państwo jest odpowiedzialne za tworzenie odpowiednich ram organizacyjnych, aby przeprowadzenie zbiórek odbywało się w przejrzysty sposób, pozwalający na społeczną kontrolę. By zachować ową przejrzystość przed społeczeństwem, organizator zbiórki będzie miał obowiązek zarejestrować zbiórkę na stronie internetowej Portalu Zbiórek Publicznych ( lub wysłać tradycyjne zgłoszenie na adres ministerstwa. Decyzja o przyjęciu zgłoszenia elektronicznego zapadnie w ciągu trzech dni, papierowego w ciągu siedmiu dni, a nie jak dotychczas 30 dni. Wniosek będzie wolny od opłaty skarbowej. Po zakończeniu zbiórki publicznej organizator nie będzie musiał jak dotychczas umieszczać sprawozdania w prasie, co zawsze było bardzo kosztowne, szczególnie dla małych inicjatyw. Odtąd rozliczenie zbiórki będzie publikowane na Portalu Zbiórek Publicznych, co ułatwi kontrolę nad sposobem rozdysponowania zebranych środków. Nowa ustawa dotyczy tylko takich zbiórek, gdzie nie ma śladów przepływu środków, a darczyńca pozostaje anonimowy. Zbiórki pozostawiające ślad (czyli np. przelewy na konto bankowe, SMSy charytatywne dla organizacji pozarządowych) nie podlegają regulacji dotyczącej zbiórek publicznych, nie trzeba ich zgłaszać i można je prowadzić bez zezwolenia. Konsekwencją wprowadzenia nowych przepisów jest ograniczenie zbędnych formalności do minimum. Organizatorzy zbiórek poprzez jawność swoich działań będą mogli skupić się na zdobywaniu coraz większego zaufania społecznego. Społeczeństwo z kolei będzie miało możliwość poznania skali akcji społecznych organizowanych w całym kraju. W dłuższej perspektywie na pewno przełoży się to na wzrost dobroczynności. Należy pamiętać, że wszystkie pozwolenia wydane przed wejściem w życie nowej ustawy 18 lipca 2014r. zachowują ważność i są rozliczane według zasad wynikających ze starej ustawy o zbiórkach publicznych. Ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych jest dostępna w Dzienniku Ustaw z 2014 roku pod pozycją 498 ( 5 NGO

6 Stowarzyszenie na Rzecz Ziemi Lisieckiej Stowarzyszenie na Rzecz Ziemi Lisieckiej Liszki 206, Liszki KRS: NIP: REGON: numer rachunku bankowego: nazwa banku: KBS o/ Liszki W ostatnich latach jak grzyby po deszczu powstawały stowarzyszenia, które stawiały sobie za cel działalność na rzecz społeczności lokalnej. Stowarzyszenie na Rzecz Ziemi Lisieckiej należało do pierwszych tego typu organizacji w gminie Liszki. Cechą wyróżniającą je z grona innych sformalizowanych grup społeczników jest nastawienie na pracę dla dobra całej gminy, a nie jednej miejscowości, jak to ma miejsce w przypadku reszty stowarzyszeń. Początki działalności Stowarzyszenia na Rzecz Ziemi Lisieckiej sięgają 2008 roku. Inicjatorami jego zawiązania byli: Paweł Miś, społecznik i samorządowiec, Adam Kowalik, publicysta zajmujący się przeszłością Liszek i pobliskich miejscowości, Marek Legutko, prawnik, radny gminy, oraz związane zawodowo z oświatą: Małgorzata Buczek i Jolanta Urbaniec. Do połączenia sił i skorzystania z możliwości jakie daje działalność w sformalizowanej grupie skłoniła ich wspólna troska o rozwój gminy oraz dziedzictwo historyczne ziemi lisieckiej. Założyciele stowarzyszenia postanowili dołożyć wszelkich starań, aby przy okazji modernizacji tych terenów, nie zostały bezpowrotnie utracone wartości wytworzone przez poprzednie pokolenia. Zmiany, nie zawsze korzystne, widać gołym okiem. Z tutejszego krajobrazu właściwie zniknęły już stare, charakterystyczne dla regionu chaty, wyburzane, względnie przebudowywane są przedwojenne budowle. Powoli zaczęli odchodzić świadkowie dramatycznych wydarzeń z czasów okupacji niemieckiej, a potem komunistycznej dyktatury. Wraz ze starymi komodami w piecach zniknęły całe archiwa domowe złożone z dokumentów i fotografii. Wszystko to wpłynęło na decyzję o założeniu stowarzyszenia, którego statutowymi celami miały być m.in. ochrona dziedzictwa kulturowego ziemi lisieckiej, prowadzenie, inspirowanie, wspieranie i popularyzowanie działań zmierzających do upowszechniania wiedzy o historii i dziedzictwie kulturowym gminy. Formalna rejestracja nastąpiła 21 stycznia 2009 roku. Charakterystyczna dla organizacji jest działalność wydawnicza. Stowarzyszenie na rzecz Ziemi Lisieckiej wydało szereg broszurek upowszechniających wiedzę o tradycjach miejscowych oraz wybitnych postaciach historycznych związanych z terenami gminy. Tradycje lokalnego rzemiosła: piekarstwa (słynne przed laty kukiełki i kołacze), masarstwa (kiełbasa lisiecka), plecionkarstwa (wyroby z wikliny), popularyzuje folder Tradycje regionalne Ziemi Lisieckiej. Trzy książeczki przygotowane zostały na potrzeby Gminnego Konkursu Matematycznego im. profesora Jana Kantego Steczkowskiego (urodzonego w Liszkach w 1800 roku zasłużonego astronoma i matematyka). Najpierw stowarzyszenie przygotowało opracowaną przez jednego z członków broszurę przybliżającą biografię patrona. Oryginalna formuła konkursu organizowanego przez nauczycieli z terenu gminy pod kierownictwem dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 w Kaszowie Stanisławy Buczek, stanowiąca połączenie sprawdzianu wiedzy matematycznej oraz znajomości historii lokalnej, była bodźcem do wydania dwóch kolejnych broszur poświęconych biskupowi Stanisławowi Rospondowi oraz profesorowi Karolowi Buczkowi - historykowi, działaczowi ludowemu więzionemu w okresie stalinowskim. Z okazji 70. rocznicy dokonanej przez Niemców akcji specjalnej w Piekarach (na szczęście obyło się bez ofiar śmiertelnych) ukazała się książeczka pt. Pacyfikacja Piekar 4 lipca Dodatkowo stowarzyszenie współfinansowało druk broszur wydanych przez szkoły podstawowe w Kaszowie i Rącznej. Pozytywne przyjęcie wspomnianych publikacji przez społeczność lokalną ośmieliło członków organizacji do podjęcia się poważniejszego zadania - wydania książki (łączącej cechy opracowania historycznego oraz albumu) o dziejach stolicy gminy tj. Liszek. Notabene jej autorem jest członek omawianej organizacji Adam Kowalik. Publikacja nosząca tytuł: Liszki szkice z dziejów, opuści drukarnię w drugiej połowie października. Członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Ziemi Lisieckiej nie stronią od innych form pracy na rzecz społeczności gminy. Dość powiedzieć, że pierwszą imprezą zorganizowaną przez nich (jeszcze przed formalnym zarejestrowaniem organizacji) była wieczornica słowno-muzyczna ku czci Ojca Świętego Jana Pawła II, która odbyła się 16 października 2008 r., w kościele parafialnym w Liszkach. Wziął w niej udział zespół muzyczny Marlena Quartet oraz uczniowie Gimnazjum w Liszkach. Wkrótce potem, wraz ze Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju Wsi Czułów zorganizowali Gminny Dzień Dziecka i Małopolski Dzień Przedszkolaka w Czułowie. Ważne miejsce w dorobku Stowarzyszenia zajmują Powiatowo-Gminne Dożynki w Liszkach z 2010 roku, których było ono współorganizatorem. Z inicjatywy członków stowarzyszenia w lipcu 2013 roku odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upa- NGO 6

7 miętniającej wspomnianą wyżej pacyfikację wsi Piekary. W tym dziele partnerami było Stowarzyszenie Przyjazne Piekary oraz Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Warszawie, która sfinansowała wykonanie tablicy. Warto zaznaczyć, że w ciągu swojej kilkuletniej działalności stowarzyszenie zorganizowało (lub współorganizowało) ponad 30 imprez sportowych i kulturalnych. Część z nich na stałe już zagościła w kalendarzu wydarzeń gminy Liszki. W lutym tego roku z inicjatywy stowarzyszenia mieszkańcy gminy Liszki obejrzeli wystawę przygotowaną przez IPN, a upamiętniającą 60. rocznicę tzw. Procesu Kurii Krakowskiej. Na ławach oskarżonych pod zarzutem uprawiania szpiegostwa na rzecz obcego wywiadu zasiedli wtedy także mieszkańcy Liszek. Otrzymali wyroki od kilku lat więzienia po karę śmierci. Obecnie Stowarzyszenie na Rzecz Ziemi Lisieckiej jest w trakcie realizacji dużego projektu - Koszyk Lisiecki. Ziemia Lisiecka znana przede wszystkim ze słynnej kiełbasy i pszennych bułek nazywanych kukiełkami, może się również pochwalić wspomnianymi wyrobami z wikliny oraz wspaniałymi owocami i twarogami. Niestety, mało kto wie, jak do tych produktów dotrzeć. By o ich istnieniu poinformować potencjalnych konsumentów narodził się pomysł na Koszyk Lisiecki. Inicjatywa ta idealnie pasowała do projektu pt: Produkt Lokalny Małopolska, realizowanego przez Krakowską Fundację Partnerstwo dla Środowiska, a współfinansowanego przez Szwajcarię w ramach programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi UE. Do wspólnego podjęcia wyzwania prezes stowarzyszenia, Paweł Miś, przekonał przedstawicieli stowarzyszeń z Czułowa i Ściejowic. Wspólnie przygotowano wniosek dotacyjny i udało się. Trzy lokalne stowarzyszenia wspólnie pozyskały 100 tys. zł na organizację sprzedaży i promocję tradycyjnych produktów. W ramach projektu realizowane są m.in. wyjazdy rolników do innych gmin, szkolenia związane z produkcją, sprzedażą i promocją towarów, organizacja sprzedaży Koszyka Lisieckiego na terenie Krakowa, promocja na targach i imprezach w gminie Liszki i w Krakowie. Organizowane są również festyny na terenie gminy Liszki. Planowane jest także uruchomienie sklepu internetowego obsługującego sprzedaż towarów z Koszyka Lisieckiego. Wszystkich zainteresowanych działalnością Stowarzyszenia na Rzecz Ziemi Lisieckiej zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej: oraz profilu na Facebooku. 7 NGO

8 MIEJSCE EKONOMII SPOŁECZNEJ W GOSPODARCE, CZ.2 Jeżeli uznamy, że przedsiębiorstwa społeczne starają się być autonomiczne i samodzielne w swojej egzystencji, a także powinny generować dochody, nasuwa się pytanie: czy przedsiębiorstwa społeczne są konkurencją dla małej i średniej przedsiębiorczości, czy raczej są dla sektora MŚP uzupełnieniem? Odpowiedź na to pytanie jest złożona. Z jednej strony przedsiębiorstwo społeczne korzysta z kapitału społecznego, czyli zasobów ekonomicznych wynikających z więzi społecznych i kontaktów międzyludzkich, których podstawą jest zaufanie, porozumiewanie się i współpraca, ale jednocześnie jego działalność prowadzi do pomnożenia zasobów tego rodzaju kapitału i jego mobilizacji. Oznacza to, że przedsiębiorstwo społeczne, którego podstawowym zadaniem jest nie tyle wytwarzanie dóbr i usług, ale mobilizacja kapitału społecznego, również uczestniczy w grze rynkowej, a zatem może być konkurencją dla małych i średnich przedsiębiorstw. Z całą pewnością przedsiębiorstwa społeczne mają wpływ na popyt i podaż dóbr oraz usług. Przedsiębiorstwa społeczne są często bardziej konkurencyjne na rynku dzięki możliwościom obniżenia kosztów pracy oraz uzyskiwanym efektom marketingowym (społeczeństwo niekiedy woli korzystać usług z przedsiębiorstwa społecznego wiedząc, że tym samym przyczynia się do podnoszenia spójności społecznej), a uzyskując przewagę konkurencyjną, mogą liczyć na większy popyt. Z tego punktu widzenia można stwierdzić, iż przedsiębiorstwa społeczne są konkurencją dla małych i średnich przedsiębiorstw. Jeżeli wziąć dodatkowo pod uwagę dużą ilość przedsiębiorstw społecznych na rynku, a także wielość branż w jakich działają podmioty społeczne należy założyć, że przedsiębiorstwo społeczne można rozpatrywać jak podmiot działalności gospodarczej patrząc z punktu widzenia rynkowej konkurencyjności. Z drugiej jednak strony należy zauważyć, że z wielu względów przedsiębiorstwo społeczne nie mogłoby być dominującą formą gospodarki rynkowej. Dzieje się tak ze względu na swoistą specyfikę przedsiębiorstw społecznych (wyczerpywalna ilość aktorów i partnerów), a także fakt, iż przedsiębiorstwa społeczne nie będąc nastawione na generowanie zysku w dosłownym tego słowa znaczeniu, nie rozwijają dynamicznie swojej rynkowej działalności. Nie mnożąc swojego kapitału, przegrywają walkę o konkurencyjność z podmiotami gospodarczymi, wyspecjalizowanymi w rynkowej ekspansji. To oznacza, że ekonomia społeczna jest raczej przedsiębiorcza, innowacyjna oraz wykazuje przewagę efektywności wobec innych form gospodarowania, ale to wszystko odnosi się tylko do tych obszarów społecznych. Obszar ten nie jest jednak przedmiotem zainteresowania sektora prywatnego, gdyż nie generuje on trwałego zysku. Przedsiębiorstwo społeczne, będące najważniejszym ogniwem ekonomii społecznej, jest pomostem pomiędzy sektorem prywatnym a tzw. trzecim sektorem. To wyznacza zupełnie nową rolę w relacji pomiędzy sektorem prywatnym a gospodarką społeczną. Jak miałaby zatem wyglądać współpraca pomiędzy podmiotami ekonomii społecznej (przedsiębiorstwami społecznymi) a światem biznesu? Nie jest to łatwa współpraca, ze względu na fakt zupełnie innego podejścia do etosu pracy, inny jest również sposób pojmowania optymalnych form aktywności zawodowej. Polem wspólnym zdają się być zorganizowane nakłady na rzecz kwestii społecznych, bowiem coraz częściej wysiłek w tym kierunku jest w interesie przedsiębiorstw komercyjnych. Kolejnym elementem, ważnym do przeanalizowania wydaje się być kwestia zoptymalizowania obszaru rynku, dla których przedsiębiorczość społeczna może stanowić szansę na rozwój. Tę kwestię należy analizować dwuaspektowo. Mówiąc o szansach dla przedsiębiorczości społecznej (nie dla rynku) można rozpatrywać sprawę z punktu widzenia miejsca ekonomii społecznej, w tym przedsiębiorczości społecznej na rynku dóbr i usług lub spojrzeć na tę kwestię z perspektywy konkretnych branż, które dają przedsiębiorstwom społecznym szansę na rozwój społeczny i ekonomiczny. Ekonomia społeczna jest ponadto istotnym elementem w budowaniu trwałych, ścisłych relacji administracji publicznej z obywatelami. Mamy współcześnie do czynienia z generalnym problemem polegającym na tym, że społeczeństwa zamieszkujące przestrzenie zurbanizowane słabo utożsamiają się z pracą administracji samorządowej. Dalej, obywatele mają poczucie, że niewiele zależy od ich głosu, dlatego też z rzadka aktywizują się, próbując przeforsować korzystne dla siebie rozwiązania prawne lub administracyjne. Zgodnie z zasadą decentralizacji, samodzielności oraz subsydiarności, władza publiczna powinna być jak najbliżej obywateli, aby jak najlepiej NGO 8

9 zrozumieć jego najbardziej lokalne potrzeby. Oznacza to potrzebę stworzenia systemu będącego w praktyce platformą komunikacji pomiędzy członkami społeczności oraz pomiędzy administracją publiczną a obywatelami. Według oceny wielu autorów-badaczy tej problematyki przyczyn takiego stanu rzeczy jest co najmniej kilka, a do najważniejszych z nich można zaliczyć: brak spójnego systemu (rozwiązań prawnych), służących poprawie dialogu społecznego, brak infrastruktury umożliwiającej i ułatwiającej płynną komunikację pomiędzy administracją samorządową a obywatelami, jak również brak mechanizmu zachęt do aktywnego włączenia się w kreowanie rozwoju lokalnego. Brak inicjatywy i aktywności obywateli jest szczególnie dotkliwy w przestrzeniach miejskich, gdzie występuje z jednej strony nagromadzenie potrzeb, z drugiej zaś zjawisko anonimowości, braku wiary w sprawczą siłę swoich działań oraz bierności. Dialog społeczny ma być jednym z narzędzi właściwego zrozumienia lokalnych potrzeb społecznych, a więc jest istotą samorządności. Brak właściwych narzędzi kreowania społeczeństwa obywatelskiego, a tym samym słaba jakość infrastruktury obywatelskich przestrzeni publicznych rodzi szereg niekorzystnych zjawisk, jak przykładowo obniżanie się poziomu zaufania społecznego, mierne zaangażowanie społeczne w działalność samorządową, społeczna obojętność, i co za tym idzie, nieefektywność samorządów miejskich w zaspokajaniu części zbiorowych potrzeb mieszkańców. W dużej mierze za taki stan rzeczy odpowiada system prawny, ale również bierność przedstawicieli administracji samorządowej (władze samorządowe nie są w przekonaniu społeczeństwa skore do włączania obywateli w proces zarządzania sprawami publicznymi. Eliminacja z dialogu społecznego prowadzi do sytuacji, w której jakość zarządzania publicznego jest nie wystarczająco wysoka. Obywatele są bowiem najlepszą bazą wiedzy o swoich własnych potrzebach. Włączenie obywateli w proces współdecydowania o kierunkach rozwoju lokalnego wzmaga również poczucie odpowiedzialności oraz aktywność mieszkańców na rzecz rozwoju lokalnego. Wzmacnia również zaufanie do władzy publicznej. Współrządzenie polega na wywołaniu pożądanych zmian przez generowanie procesu społecznej innowacji, dokonującej się w następstwie społecznej interakcji. Inicjatywność w procesach wzajemnych powinna być po obu stronach: Administracji samorządowej oraz obywateli, których przedłużoną ręką są organizacje pozarządowe, na ogół skupiające liderów społeczności lokalnych, aktywistów, którzy działają na rzecz rozwoju swoich organizacji i terytoriów, ale którzy mogą również współtworzyć polityki publiczne wskazując na najważniejsze problemy do rozwiązania na swoim terytorium, współdecydując o kolejności ich rozwiązania. Administracja samorządowa może wówczas realizować zadania własne zapewniające zbiorowe potrzeby obywatelskie z przekonaniem, że działania te są zgodne z oczekiwaniami obywateli. Ekonomia społeczna i postawy obywatelskie powodują większą społeczną empatię, odpowiedzialność za mienie wspólne, inicjatywność, ofiarność i wzajemną pomoc, co w pośredni sposób przekłada się na jakość życia i ekonomiczny dobrobyt. Dlatego też pomimo, iż teoretyczne założenia są niekiedy trudne do realizacji, warto podejmować trud działań wspólnych i tworzyć warunki infrastrukturalne oraz klimat do rozwoju podmiotów ekonomii społecznej. dr Michał Kudłacz Fundacja GAP Dowcip z czasów zimnej wojny. Niestety, znowu aktualny W kawiarni spotykają się dwaj przyjaciele: Amerykanin i Rosjanin. Obaj opowiadają, jak im się wiedzie. Amerykanin mówi: - No, oprócz tego wszystkiego, co ci mówiłem, to mam jeszcze 3 samochody. - Po co ci aż 3 samochody? - Jednym jeżdżę do pracy, drugi ma żona na zakupy, a trzecim jeździmy do przyjaciół. A ty ile masz samochodów? - Dwa. - Czemu tylko dwa? - pyta Amerykanin. - Jednym żona jeździ po zakupy, drugim ja do pracy. - No, a do przyjaciół? - Do przyjaciół to my czołgiem. 9 NGO

10 Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych Wieniawa Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych Wieniawa Raciborowice 104, Michałowice Adres do korespondencji: Raciborowice 123, Michałowice KRS: NIP: REGON: strona internetowa: wieniawa.eu Alior Bank oddział w Krakowie: Orkiestra Wieniawa to zespół muzyków amatorów, którzy grają utwory na najwyższym - profesjonalnym poziomie. Wieniawa to my 45 młodych, ambitnych ludzi, dla których muzyka jest w życiu najważniejsza. W orkiestrze wykonujemy utwory zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne w ciekawych aranżacjach. Chętnie podejmujemy nowe wyzwania. Dotychczas graliśmy dla Prezydenta Bronisława Komorowskiego, Papieża Benedykta XVI oraz dla szerokiej publiczności nie tylko w Polsce. Z okazji naszego 20-lecia, przygotowaliśmy niezwykły koncert Ku Krakowowi. Muzyka to nasza pasja, więc stale rozwijamy działalność orkiestry i tworzymy stowarzyszenie non profit. Dzięki niemu nasze muzyczne dokonania mają szansę zaistnieć dla szerszego grona odbiorców. Jak zaczęliśmy? Nasza historia zaczęła się w 1994 roku. Zaczynaliśmy jako mała, kilkuosobowa grupka muzyków, spotykających się na cotygodniowych próbach i uroczystościach sakralnych parafii Raciborowice. Z czasem zaczęliśmy tworzyć coraz większy zespół, a dzięki zapałowi, uporowi i wielkiej pasji, powstała orkiestra, w skład której wchodzi teraz wielu uzdolnionych muzyków. Od 2003 roku pozostajemy pod patronatem gminy Michałowice. Jednak nasza orkiestra to nie tylko muzycy, w 2010 powstało Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych Wieniawa, które zarządza naszymi działaniami, wyznacza śmiałe cele i kierunki rozwoju. Na uwagę zasługuje fakt, że działając pod patronatem gminnym, jak i w ramach stowarzyszenia, działamy całkowicie non profit. Jaki jest nasz repertuar? Nasz repertuar jest taki, jak nasz dyrygent wierny tradycji, a jednocześnie nowoczesny i odważny. Śmiało podejmujemy się trudnych wyzwań, wymagających utworów, nowatorskich aranżacji, a dzięki temu rozwijamy swoją pasję. Jesteśmy jedną z najbardziej cenionych orkiestr w naszym regionie (świadczą o tym liczne nagrody i wygrane konkursy). Pod batutą Jarosława Ignaszaka uzdolnionego dyrygenta gramy z energią i zaangażowaniem nie tylko klasykę, ale również muzykę rozrywkową, filmową oraz sakralną. Sami stawiamy przed sobą coraz trudniejsze wyzwania, lubimy łączyć style, zaskakiwać, bawić i wzruszać. Zaczynaliśmy jako orkiestra dęta, a w wyniku ciężkiej, 10-letniej pracy, możemy mówić o sobie concert band co stale doskonalimy i rozwijamy. Z kim i gdzie zagraliśmy? Podczas pierwszego wyjazdu zagranicznego odwiedziliśmy stolicę Bawarii Monachium, następnie koncertowaliśmy w Finlandii i dwukrotnie we Włoszech, gdzie NGO 10

11 jako pierwsza orkiestra dęta mieliśmy zaszczyt zapewnić muzyczną oprawę mszy św. przy głównym ołtarzu w Bazylice św. Piotra. Koncertowaliśmy nie tylko dla wybitnych postaci, mieliśmy także przyjemność grać z wielkimi gwiazdami polskiej muzyki: z Ewą Urygą, Alicją Majewską, Krystyną Prońko czy Zbigniewem Wodeckim. Na Raucie Krakowskim pośród ważnych słuchaczy znalazł się sam Prezydent RP Bronisław Komorowski, dla którego wykonaliśmy hejnał mariacki w niespotykanej interpreatacji na 40 trąb. W naszym dorobku mamy również nietypowe występy - dwukrotnie, prezentowaliśmy w Irlandii musztrę paradną z okazji dnia św. Patryka. Każdego roku organizujemy również koncerty kolęd, na które tłumnie przychodzą setki osób. Nasz świąteczny repertuar to kolędy polskie i zagraniczne w bardzo ciekawych aranżacjach. W podziękowaniu za wsparcie i pomoc co roku organizujemy koncerty dla naszych przyjaciół, partnerów i darczyńców. W 2014 roku obchodzimy jubileusz 20-lecia naszej działalności. Z tej okazji przygotowaliśmy niezwykłe widowisko koncertowe. Będą ciekawe utwory, występy gwiazd, efekty pirotechniczne i audiowizualne. Nasz jubileuszowy koncert stanowi pewnego rodzaju hołd oddany miastu Kraków. W pobliżu Krakowa żyjemy i rozwijamy swoje pasje. Jest to miasto bez którego nasza muzyczna świadomość nie byłaby na tak wysokim poziomie. Wielu z nas w Krakowie kształciło się muzycznie. Tutaj poznaliśmy piękno tej sztuki jaką jest muzyka. Logo zespołu Logo zostało zaprojektowanie w taki sposób, aby łączyło w sobie tradycję i dziedzictwo kulturalne z dynamizmem i współczesnością. Nowoczesny styl logotypu ma symbolizować młodość, dynamikę, zapał oraz nowatorskie podejście do muzyki i zarządzania orkiestrą. Z drugiej strony pojawia się jednak bardzo ważny aspekt dla całej orkiestry odniesienie do tradycji i nawiązanie bezpośrednio do herbu Jana Długosza. Za sprawą tego kanonika, w XV wieku został ufundowany w Raciborowicach gotycki kościół, stąd, ze względu na pielęgnowanie tradycji, zespół uświetnia wiele świąt w parafialnym kościele. Ponadto orkiestrę od początku tworzyły wyjątkowe osoby, a ich rodzinne i przyjacielskie relacje wpływały i wciąż wpływają na atmosferę współpracy i współtworzenia sukcesów. Orkiestra Wieniawa to nie tylko zespół muzyczny, ale i wzorowa organizacja kulturalna, gdzie liczy się zaangażowanie każdego z członków. Wszystko to sprawia, że Wieniawa jest perełką na małopolskiej scenie kulturalnej. Jak działamy? Od początku orkiestrę tworzą nie tylko muzycy w niej grający, ale także wszyscy, którzy ją wspierają rodziny członków zespołu, przyjaciele czy parafianie. Nieocenionymi partnerami są: gmina Michałowice, Parafia św. Małgorzaty w Raciborowicach, Centrum Kultury i Promocji w Michałowicach, Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Raciborowicach. To dzięki wspólnemu wysiłkowi i ciężkiej pracy Orkiestra Wieniawa może osiągać sukcesy, a w swych planach i ambicjach mierzyć jeszcze dalej. Od 2010 roku orkiestrą zarządza Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych Wieniawa. Stowarzyszenie z powodzeniem działa na dwóch, z pozoru niemożliwych do pogodzenia poziomach: kultywuje muzyczne tradycje, będąc jednocześnie nowoczesną i szybko rozwijającą się organizacją. Orkiestra Wieniawa jest jedyną niezawodową orkiestrą w Polsce, która działa w tak profesjonalny i przemyślany sposób mający odzwierciedlenie w jej dynamicznym rozwoju. Stowarzyszenie dba o środki i możliwości rozwojowe dla młodych, uzdolnionych muzyków tworząc tzw. małą Wieniawę której celem jest, by szkoleni muzycy w przyszłości zasilili szeregi orkiestry. Stowarzyszenie dba też przede wszystkim o wizerunek i warunki pracy muzyków, pozyskuje środki na instrumenty, stroje, materiały graficzne, oraz inwestuje w najlepszej klasy instrumenty. Z powodzeniem realizuje coraz odważniejsze projekty. Dzięki swojej działalności fundraiserskiej i projektowej, skupia się na działalności promocyjnej i marketingowej, zwraca też szczególną uwagę na stronę wizualną orkiestry. 11 NGO

12 ANKIETA ZAKTUALIZUJ DANE O SWOJEJ ORGANIZACJI, BY ODNALEŹĆ JE NA MAPIE AKTYWNOŚCI NGO I INICJATYW OBYWATELSKICH POWIATU KRAKOWSKIEGO Wypełnij ankietę zajmie Ci to tylko kilka minut! Odetnij wypełnioną ankietę i prześlij na nasz adres: Biuro Promocji i Współpracy Starostwa Powiatowego w Krakowie Aleja Słowackiego 20, Kraków Pełna nazwa organizacji:. Adres siedziby organizacji:. Dziedzina działalności (max. 3 dziedziny):. Krótki opis działalność (max. 400 znaków): Funkcja, imię i nazwisko osoby reprezentującej organizację:. Adres strony internetowej:. Adres . Forma organizacyjna (stowarzyszenie, fundacja):... Proszę, aby dane z ankiety były prezentowane na mapie aktywności NGO i Inicjatyw Obywatelskich Powiatu Krakowskiego. Podpis osoby wypełniającej ankietę JEDNOŚĆ W ROZMAITOŚCI ROZMAITOŚĆ W JEDNOŚCI BIULETYN NGO Powiatu Krakowskiego ADRES REDAKCJI: Biuro Promocji i Współpracy Starostwa Powiatowego w Krakowie Al. Słowackiego 20, Kraków ngo@powiat.krakow.pl SKŁAD I DRUK: STUDIO AGRAFKA NAKŁAD: 500 egz NGO 12