System partyjny Niemiec uchodzi za jeden z najbardziej stabilnych we
|
|
- Maja Niemiec
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Robert Alberski Uniwersytet Wrocławski System partyjny Niemiec po wyborach do Bundestagu w 2013 roku System partyjny Niemiec uchodzi za jeden z najbardziej stabilnych we współczesnej Europie. Od wyborów do Bundestagu w 1949 roku walka o władzę toczyła się między dwiema największymi partiami, chadecją i socjaldemokracją. W ciągu ostatnich trzydziestu lat do Bundestagu dostały się jedynie dwie nowe siły polityczne. Pierwszą z nich byli Zieloni, obecni w parlamencie związkowym od 1983 roku, kiedy to uzyskali 5,6% głosów i 28 mandatów. Po zjednoczeniu Niemiec w Bundestagu znalazła się PDS. Od 2005 roku to środowisko polityczne jest obecne w parlamencie w ramach koalicji, a potem partii Lewicy. Jednak wyniki wyborów do Bundestagu przeprowadzonych 22 września 2013 roku wskazują, że stabilność ta może być w najbliższych latach zakłócona. O ile pozycja największych ugrupowań nie wydaje się zagrożona, jednak w odniesieniu do mniejszych partii wygląda to zupełnie inaczej, o czym świadczy z jednej strony dotkliwa porażka FDP, z drugiej zaś relatywnie dobry wynik nowej partii, Alternatywa dla Niemiec (AfD), której bardzo niewiele zabrakło do przekroczenia progu wyborczego. Wyniki wyborów do Bundestagu w 2013 roku Wybory parlamentarne przeprowadzone we wrześniu 2013 roku, w przeciwieństwie do dwóch poprzednich elekcji, zakończyły się zdecydowanym zwycięstwem dużych partii, które zyskały łącznie 4,8 mln głosów. Największy przyrost poparcia uzyskała CDU, której udało się zwiększyć stan posiadania o ponad 3 mln głosów, a ponadto bawarska CSU zyskała ponad 400 tys. zwolenników. Także SPD, mimo silnej konkurencji ze strony Lewicy i Zielonych, zdobyła ponad milion głosów więcej niż w 2009 roku. Mniejsze partie ponosiły straty. W przypadku Zielonych było to ok. 1 mln zwolenników, Lewica straciła poparcie ponad 1,4 mln wyborców, zaś FDP, będąca w latach partią współrządzącą, utraciła ponad 2/3 elektoratu (ponad 4,2 mln wyborców), co doprowadziło do wypadnięcia tej
2 398 Część II. Partie i systemy partyjne partii z parlamentu. Dane te pokazują, że niemieccy wyborcy w dość niezwykły sposób rozliczyli partie sprawujące władzę w ostatniej kadencji partia kanclerz A. Merkel poprawiła swoje notowania, mniejszy koalicjant poniósł dotkliwe straty. Podobne zjawisko wystąpiło także w poprzednich wyborach. SPD, będące partią współrządzącą w ramach wielkiej koalicji w latach , także straciło bardzo wielu zwolenników, uzyskując w 2009 roku najgorszy wynik wyborczy w powojennej historii socjaldemokratów. Tabela 1. Wyniki wyborów do Bundestagu w latach 2009 i 2013 Partia polityczna CDU CSU SPD Lewica Zieloni FDP Rok Liczba głosów Odsetek głosów Liczba Odsetek drugich drugich mandatów*) mandatów , , , , ,4 56 8, ,5 45 7, , , , , , , , , ,4 63 9, , , , , ,95 Ze względu na mandaty nadwyżkowe, Bundestag wybrany w 2009 roku liczył 622 deputowanych. Po wyborach z 2013 roku liczba członków tej izby zwiększyła się do 631. Źródło: Tak znaczące przesunięcia poparcia wyborczego musiały znaleźć swoje odzwierciedlenie w liczbie mandatów uzyskanych przez poszczególne partie. Koalicja CDU/CSU zyskała aż 72 miejsca w Bundestagu. Obecnie ma ich aż 311, co gdyby nie mandaty nadwyżkowe generowane przez niemiecki system wyborczy dawałoby chadecji bezwzględną większość w izbie niższej parlamentu. Ponieważ jednak w tych wyborach rozdzielono łącznie aż 33 dodatkowe mandaty (o 9 więcej niż w 2009 roku), CDU/CSU do osiągnięcia większości gwarantującej samodzielne rządzenie brakuje 5 deputowanych. Swoją pozycję w Bundestagu wzmocniła także SPD, zwiększając swój stan posiadania o 47 mandatów. Tak znaczące zyski zwycięskich ugrupowań wynikają z porażki FDP, która w poprzednim Bundestagu miała aż 93 przedstawicieli. Straty Lewicy i Zielonych są relatywnie niewielkie pierwsza z wymienionych partii straciła 12 mandatów, druga natomiast zaledwie 5.
3 R. Alberski System partyjny Niemiec Rysunek 1. Zyski i straty partii politycznych w wyborach do Bundestagu w 2013 roku Źródło: Bardzo interesująco przedstawia się, zamieszczona w tabeli 2, proporcja mandatów bezpośrednich i mandatów z list partyjnych zdobytych przez poszczególne ugrupowania. Tabela 2. Mandaty bezpośrednie i mandaty z list partyjnych w wyborach do Bundestagu w 2013 roku Partia Mandaty ogółem Mandaty bezpośrednie Mandaty z list partyjnych Odsetek mandatów bezpośrednich CDU ,9 CSU ,4 SPD ,1 Lewica ,3 Zieloni ,6 Ogółem ,4 Źródło: Dane te świadczą o dominacji chadecji, która uzyskała 78,9% wszystkich mandatów bezpośrednich, wygrywając wybory aż w 236 okręgach jednoman-
4 400 Część II. Partie i systemy partyjne datowych. Na tym tle osiągnięcia socjaldemokratów wyglądają bardzo skromnie zdobyli oni zaledwie 19,4% mandatów bezpośrednich. Lewica uzyskała cztery mandaty w Berlinie. Stefan Liebich zwyciężył w okręgu Pankow, zdobywając 28,3% głosów, dawny lider PDS Gregor Gysi zdobył mandat w okręgu Treptow Köpenick (42,2%), Petra Pau w okręgu Marzahn Hellersdorf (38,9%), zaś Gesine Lötzsch w okręgu Lichtenberg (40,3%). Również w Berlinie swój jedyny mandat bezpośredni zdobyli Zieloni. Uzyskał go Hans-Christian Ströbele w okręgu Friedrichshain-Kreuzberg Prenzlauer Berg Ost, zdobywając 39,9% głosów 1. CDU zdobyła w stolicy Niemiec 5 mandatów, SPD natomiast 2. Tylko w Hamburgu i Bremie socjaldemokratom udało się zdobyć więcej mandatów bezpośrednich niż chadekom 2. Jeśli chodzi o głosy oddane na listy partyjne (tzw. głosy drugie), to tylko w Hamburgu i Bremie zwyciężyli socjaldemokraci, zdobywając odpowiednio 32,4% i 35,6% głosów. W pozostałych landach górą była chadecja. Najlepszy wynik 49,3% uzyskała w Bawarii CSU. Również CDU w sześciu landach uzyskała ponad 40% głosów (Badenia-Wirtembergia 45,7%; Nadrenia-Palatynat 43,3%; Saksonia 42,6%, Meklemburgia 42,5%, Saksonia-Anhalt 41,2% i Dolna Saksonia 41,1%). Jedynie ostatni z wymienionych krajów jest pewną niespodzianką pozostałe to obszary, w których chadecja tradycyjnie osiąga dobre wyniki. Najsłabszy rezultat CDU uzyskała w Berlinie (28,5%), ale i tak ten wynik był o cztery punkty procentowe lepszy od SPD. Co ciekawe, chadecja we wszystkich landach zdobyła większe poparcie niż w 2009 roku. SPD największe wsparcie uzyskała w sześciu landach, w których zdobyła ponad 30% głosów. Oprócz wspomnianych wcześniej Hamburga i Bremy, były to Dolna Saksonia (33,1%), Północna Nadrenia-Westfalia (31,9%), Szlezwik- -Holsztyn (31,5%) i Kraj Saary (31,0%). Socjaldemokraci poprawili swój wynik w 13 krajach związkowych, w Saksonii uzyskali identyczny wynik, jak w 2009 roku, a niewielkie straty ponieśli jedynie w Turyngii i Brandenburgii (odpowiednio 1,5 i 2,0 punkty). Pozostałe dwie partie, które uzyskały mandaty w Bundestagu poniosły straty we wszystkich krajach związkowych. Jeśli chodzi o Lewicę, to wybory z 2013 roku potwierdziły, że podobnie jak w przypadku PDS wyborczą twierdzą tej partii są nowe landy, gdzie partia ta uzyskuje poparcie w granicach 18 24% 1 Zob. wahlkreisergebnisse/l11/ [dostęp: ]. 2 Zob. gewaehlte/wahlkreis/ index.html [dostęp: ].
5 R. Alberski System partyjny Niemiec głosów i jest w stanie skutecznie konkurować z SPD 3. W starych landach na Lewicę głosowało nie więcej niż 10% wyborców, a na południu Niemiec, w Bawarii i Badenii-Wirtembergii partia ta nie przekroczyła progu 5% głosów. W porównaniu z poprzednia elekcją, Lewica najmniej straciła w Berlinie (wynik gorszy zaledwie o 1,7 pkt.), najwięcej w Kraju Saary (11,2 pkt.). W Saksonii-Anhalt radykalna lewica uzyskała swój najlepszy wynik, uzyskując aż 23,9% poparcia, co jednak oznacza pogorszenie notowań w tym landzie o 8,4 pkt. Zupełnie inaczej rozkłada się poparcie dla Zielonych. Partia ta najlepsze wyniki uzyskała w Hamburgu (12,7%), Berlinie (12,3%) 4 oraz w Bremie (12,1%). Natomiast w Saksonii, Turyngii, Brandenburgii, Meklemburgii i Saksonii-Anhalt Zieloni nie przekroczyli progu 5% głosów, uzyskując poparcie w przedziale 4 4,9% głosów. W porównanie do Lewicy, straty Zielonych nie były jednak zbyt duże w większości landów spadek poparcia nie osiągnął 2 pkt. Tabela 3. Podstawowe wskaźniki określające format systemu partyjnego Niemiec w latach Wskaźniki Elekcje Indeks frakcjonalizacji 0,74 0,78 0,82 0,79 Efektywna liczba partii na poziomie wyborczym (Laakso & Taagepera Index) 4,09 4,46 5,58 4,800 Efektywna liczba partii na poziomie parlamentarnym (Laakso & Taagepera Index) 3,38 4,05 4,83 3,51 Indeks dysproporcjonalności Gallaghera 4,61 2,16 3,40 7,83 Odsetek zmarnowanych głosów 3,00 4,00 6,00 15,80 Indeks dwupartyjności (głosy) 77,0 69,40 50,3 59,80 Indeks dwupartyjności (mandaty) 82,7 73,00 54,7 71,0 Indeks rywalizacyjności (głosy) 1,00 0,98 0,84 0,75 Indeks rywalizacyjności (mandaty) 0,99 0,98 0,75 0,76 Źródło: tionindices.pdf [dostęp: ] oraz obliczenia własne. Dane zawarte w tabeli 3 wyraźnie wskazują, że wybory w 2013 roku przyniosły załamanie się niektórych tendencji, które zarysowały się w trzech poprzednich elekcjach. Przede wszystkim zmienił się trend wskazujący na postępującą frakcjonalizację systemu partyjnego Niemiec. Świadczy o tym m.in. wartość 3 Na sześć krajów, wchodzących kiedyś w skład NRD, SPD wygrała nieznacznie z Lewicą tylko w Berlinie i Brandenburgii. 4 Jednak w stolicy Niemiec Zieloni ponieśli największe straty, uzyskując wynik o 5 pkt. gorszy niż w 2009 roku.
6 402 Część II. Partie i systemy partyjne indeksu frakcjonalizacji, który osiągnął poziom niemal identyczny z odnotowanym w 2005 roku. Nastąpił również znaczący spadek indeksu efektywnej liczby partii, zarówno na poziomie wyborczym, jak i parlamentarnym. Zahamowany został trend spadkowy indeksu dwupartyjności. Z drugiej jednak strony, w wyborach w 2013 roku nastąpił znaczący wzrost indeksu dysproporcjonalności oraz odsetka zmarnowanych głosów. Ten ostatni wskaźnik osiągnął poziom pięciokrotnie wyższy niż w 2002 roku. Przytoczone dane wskazują, że wśród niemieckich wyborców biorących udział w wyborach do Bundestagu w 2013 roku zarysowały się dwie tendencje. Pierwsza z nich polegała na tym, że część wyborców poprzednio popierających mniejsze ugrupowania, zdecydowało się oddać głosy na sprawdzone, duże partie, dominujące w polityce niemieckiej od 1949 roku. Druga tendencja to zdecydowany odwrót od tradycyjnych partii i poszukiwanie nowych ofert politycznych. Stąd dobre wyniki takich partii, jak AfD czy Piratów, którzy co prawda nie przekroczyli progu wyborczego, ale uzyskali dość przyzwoite wyniki wyborcze. Utrata głosów przez Zielonych, Lewicę, a zwłaszcza FDP wynikała także częściowo z dość ekstrawaganckich propozycji programowych, zgłaszanych w trakcie kampanii wyborczej. O kontrowersyjnych pomysłach liberałów będzie jeszcze mowa. Lewica zgłosiła m.in. postulat wprowadzenia górnej granicy zarobków (20-krotność najniższej pensji w danym przedsiębiorstwie) oraz ograniczenia prędkości na autostradach do 120 km/h 5. Zieloni zaproponowali m.in. zakaz budowania nowych elektrowni węglowych oraz wprowadzenie raz w tygodniu zakazu podawania mięsa w stołówkach i restauracjach (tzw. Veggi Day) 6. Warto także zwrócić uwagę, że wybory z 2013 roku były tymi, w których przewaga partii zwycięskiej nad drugą w kolejności była największa od 2002 roku (wówczas to obie największe partie uzyskały niemal identyczny wynik). Jest to sytuacja wyjątkowo kłopotliwa dla SPD, która niezależnie od przyjętej strategii (w latach była uczestnikiem wielkiej koalicji, zaś w latach pozostawała w opozycji) traci dystans do chadecji. Wyborcza porażka FDP i jej konsekwencje Najbardziej zaskakującym rezultatem wyborów do Bundestagu w 2013 roku była utrata statusu partii parlamentarnej przez FDP. Ugrupowanie to, będą- 5 A. Łada, Wybory do Bundestagu Przegląd programów wyborczych, Warszawa 2013, s Ibidem.
7 R. Alberski System partyjny Niemiec ce przez lata języczkiem u wagi w niemieckiej polityce, partią dopełniającą w koalicjach tworzonych zarówno przez chadeków, jak i socjaldemokratów (dość powiedzieć, że w latach liberałowie byli w opozycji jedynie w latach i ), utraciła tym razem ponad 2/3 swoich wyborców i znalazła się poza parlamentem. Liberałowie uzyskali wynik poniżej 5% w 10 landach. Nieznacznie przekroczyć tę barierę udało się jedynie w Badenii- -Wirtembergii (6,2%) głosów, Hesji i Szlezwiku-Holsztynie (po 5,6%), Nadrenii-Palatynacie (5,5%), Nadrenii-Westfalii (5,2%) i Bawarii (5,1%), choć akurat w tych landach liberałowie notowali największe spadki poparcia (np. w Badenii-Wirtembergii o ponad 12 pkt., w Hesji i Nadrenii-Palatynacie 11 pkt.). Jednak o porażce FDP zadecydowały przede wszystkim wyniki we wschodnich landach. W większości z nich liberałowie nie uzyskali nawet 3% głosów. Można wskazać na kilka przyczyn tak spektakularnej porażki liberałów. Pierwszą z nich jest spadek znaczenia FDP ze względu na zmiany w systemie partyjnym Niemiec, które nastąpiły po zjednoczeniu. Partia ta nigdy nie zdobyła sobie silnej pozycji we wschodnich landach, co miało wpływ na jej rezultaty wyborcze na poziomie federalnym. Zawarcie przez G. Schrödera w 1998 roku czerwono-zielonej koalicji, która przetrwała dwie kadencje, osłabiło pozycję FDP w przetargach koalicyjnych jako jedynej możliwej partii dopełniającej. Co prawda w 2009 roku część wyborców niezadowolona z wielkiej koalicji oddała swoje głosy na liberałów, ale ten wzrost poparcia okazał się, jak pokazały wyniki kolejnej elekcji, bardzo nietrwały. Drugim powodem porażki liberałów jest to, że partia w kampanii wyborczej wyjątkowo rozminęła się z nastrojami i oczekiwaniami niemieckich wyborców. Nie poparła postulatów wprowadzenia płacy minimalnej i podwyższenia najwyższego progu podatkowego, wprowadzenia kwot udziału kobiet w radach nadzorczych i zarządach niemieckich firm oraz obowiązku szczegółowego ujawniania dodatkowych dochodów przez posłów. Była przeciwna m.in. ponownemu obniżeniu wieku emerytalnego (co zniechęcało wyborców o centrolewicowych poglądach) oraz dalszemu pobieraniu przez państwo podatków kościelnych (co z kolei było trudne do zaakceptowania przez wyborców nieco bardziej konserwatywnych) 7. Jednak najbardziej kontrowersyjnym pomysłem FPD było zniesienie tzw. podatku solidarnościowego, który przysługuje wschodnim landom. Co prawda propozycja ta przewidywała stopniowe obniżanie i wycofywanie się z tego podatku (miał być całkowicie zniesiony dopiero w 2018 roku), jednak zarówno kanclerz A. Merkel, jak i minister finansów W. Schäuble, nie mówiąc o partiach lewicowych, zdecydowanie odcięli się od 7 Ibidem, s
8 404 Część II. Partie i systemy partyjne pomysłu FDP. Sprawa ta bardzo zaszkodziła liberałom i była główną przyczyną porażki we wschodnich landach. Utrata statusu partii parlamentarnej przez FDP postawiła jednak w kłopotliwej sytuacji także chadeków, zasadniczo ograniczając ich możliwości budowania koalicji. W tej chwili CDU i CSU stoją przed następującą alternatywą albo wygrać wybory na tyle wyraźnie, by móc rządzić samodzielnie, albo zawiązać wielką koalicję z SPD. Skoro więc po wyborach w 2013 roku pierwsza w wymienionych opcji okazała się niemożliwa (choć chadekom niewiele zabrakło do uzyskania bezwzględnej większości), A. Merkel była zmuszona do podjęcia negocjacji z SPD, która świadoma sytuacji, w jakiej znalazła się zwycięska partia nie była skłonna do ustępstw. Dlatego powołanie nowego rządu poprzedziły długie i trudne negocjacje koalicyjne. Jeśli w kolejnych wyborach liberałowie nie powrócą do Bundestagu, strategie budowania koalicji w Niemczech będą przypominały rozwiązania austriackie, a model wielkiej koalicji może się stać dominującą formą tworzenia rządu, przynajmniej tak długo, jak CDU/CSU zachowa przewagę nad socjaldemokratami. AfD nowa siła w niemieckim systemie partyjnym Alternatywa dla Niemiec (Alternative für Deutschland AfD) została założona w lutym 2013 roku. Wybory do Bundestagu były dla tej partii pierwszym sprawdzianem wyborczym. Nowa partia uzyskała ponad 2 mln głosów drugich (4,7%), a więc niemal tyle samo co FDP. Interesująco przedstawia się rozkład poparcia dla tej partii. Najwięcej głosów zdobyła ona w nowych landach Saksonii (6,8%), Turyngii (6,2%) i Brandemburgii (6,0%). Próg wyborczy udało się przekroczyć także w Hesji, Meklemburgii, Badenii-Wirtembergii i w Kraju Saary. W Berlinie oraz w Nadrenii-Palatynacie do przekroczenia progu zabrakło odpowiednio 0,1 i 0,2 punktu. Jak widać, również w zachodniej części Niemiec AfD mogła liczyć na znaczne poparcie. Wydaje się, że nowa partia odebrała nieco głosów zarówno CDU, jak i FDP. Jak wynikało z sondaży prowadzonych przez Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej INSA, na elektorat AfD składają się głównie osoby, które w poprzednich wyborach nie głosowały (28%) lub popierały inne partie (13%). Co piąty wyborca AfD to dawny zwolennik FDP, 16% wyborców nowej partii to zwolennicy CDU 8. 8 B. Cöllen, Nowa partia w Bundestagu? Alternatywa dla Niemiec bliska progu wyborczego, nowa-partia-w-bundestagu-alternatywa-dla-niemiec-bliska- -progu-wyborczego/a [dostęp: ].
9 R. Alberski System partyjny Niemiec To, co wyróżnia tę partię spośród innych na niemieckiej scenie politycznej, można określić jako zdecydowany eurosceptycyzm. Jest to nowe zjawisko na niemieckiej scenie politycznej, gdyż dotychczas w zasadzie wszystkie partie w tym kraju (może z wyjątkiem NPD), były konsekwentnie proeuropejskie, a politycy wywodzący się z szeregów chadecji, socjaldemokracji, liberałów i Zielonych odgrywali czołową rolę w odpowiednich frakcjach w Parlamencie Europejskim. Głównym hasłem AfD jest natomiast likwidacja strefy euro i powrót do walut narodowych. Partia opowiada się także za szerszym wprowadzeniem do niemieckiej polityki instytucji demokracji bezpośredniej, w tym zwłaszcza referendum na szczeblu federalnym 9. Przed wyborami zajęła także radykalne stanowisko w odniesieniu do problemu emigrantów. Jak stwierdził jeden z jej liderów Bernd Lucke, cudzoziemców bez znajomości niemieckiego i dostatecznego wykształcenia nie należy wpuszczać do Niemiec 10. Wypowiedź ta wywołała oburzenie i krytykę ze strony najważniejszych niemieckich partii. Nie ulega jednak wątpliwości, że AfD starała się pozyskać w ten sposób głosy wyborców o radykalnie prawicowych poglądach. Trudno określić, czy AfD stanie się w najbliższym czasie na tyle znaczącą siłą polityczną w Niemczech, że pozwoli to na wejście tej partii do Bundestagu w kolejnych wyborach. Wszystko będzie zależało od tego, jakie rezultaty będzie uzyskiwać w wyborach do parlamentów krajowych 11. Pojawienie się tej partii stanowić może problem zarówno dla liberałów, którzy będą zapewne chcieli odzyskać miejsca w Bundestagu, jak i dla chadecji, gdyż stworzy dla niej realną konkurencję po prawej stronie sceny politycznej. Znajdzie się więc w sytuacji podobnej do SPD, która musi walczyć o głosy wyborców z Zielonymi i Lewicą. Zakończenie Wybory do Bundestagu w 2013 roku doprowadziły do interesujących zmian w systemie partyjnym Niemiec. Zatrzymany został, widoczny od co najmniej trzech elekcji, proces utraty poparcia przez dwie największe partie polityczne, 9 M. Matzke, Nowa partia w RFN Alternatywa dla Niemiec, nowa-partia-w-rfn-alternatywa-dla-niemiec/a [dostęp: ]. 10 B. Cöllen, Niemiecka Tea Party? Cichy zwycięzca wyborów do Bundestagu, [dostęp: ]. 11 W maju 2014 roku AfD odniosła kolejny sukces, uzyskując w wyborach do Parlamentu Europejskiego 7% głosów, co pozwoliło tej partii na zdobycie 7 mandatów w PE. Zob. /en/country-results-de-2014.html#table02 [dostęp: ].
10 406 Część II. Partie i systemy partyjne które nieco umocniły swoją pozycję, zdobywając łącznie blisko 60% głosów i ponad 70% mandatów. Miejsca w parlamencie straciła FDP. Z jednej strony oznacza to pogłębienie się widocznego od dłuższego czasu dwubiegunowego formatu systemu partyjnego, gdzie biegun centroprawicowy tworzą CDU i CSU, zaś centrolewicowy SPD, Zieloni i Lewica, z drugiej zaś obniżenie potencjału koalicyjnego chadecji, dla której jedynym potencjalnym partnerem koalicyjnym stali się socjaldemokraci. Ponadto, po raz pierwszy od czterdziestu lat, na niemieckiej prawicy pojawiła się partia, która ma realne szanse pokonania progu wyborczego w kolejnych wyborach do parlamentu federalnego. Wybory do Bundestagu z 2013 roku wskazują, że stabilny zazwyczaj system partyjny Niemiec znajduje się u progu zmian, które mogą znacząco przekształcić niemiecką scenę polityczną.
Warszawa, kwiecień 2011 BS/41/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU
Warszawa, kwiecień 2011 BS/41/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWybory w Szlezwiku-Holsztynie: sukces CDU i zapowiedź trudnych rozmów koalicyjnych
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Wybory w Szlezwiku-Holsztynie: sukces CDU i zapowiedź trudnych rozmów koalicyjnych Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr Kubiak Krzysztof
Bardziej szczegółowoBiuletyn Instytutu Zachodniego
Biuletyn Instytutu Zachodniego Na północy Niemiec nadal zwycięża SPD. Komentarz do wyników wyborów krajowych w Hamburgu (15 lutego) i Bremie (10 maja) Nr 184/2015 21 05 15 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta
Bardziej szczegółowoKoniec koalicji SPD-CDU w stolicy Niemiec. Komentarz do wyników wyborów krajowych w Berlinie
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Koniec koalicji SPD-CDU w stolicy Niemiec. Komentarz do wyników wyborów krajowych w Berlinie Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr
Bardziej szczegółowoWybory w Nadrenii Północnej- -Westfalii: zwycięstwo CDU w twierdzy socjaldemokratów
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Wybory w Nadrenii Północnej- -Westfalii: zwycięstwo CDU w twierdzy socjaldemokratów Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr Kubiak
Bardziej szczegółowoNowy rząd w Dolnej Saksonii. Komentarz po wyborach krajowych z r.
Nowy rząd w Dolnej Saksonii. Komentarz po wyborach krajowych z 20.01.2013 r. 19 lutego 2013 r. nowo wybrany parlament Saksonii Dolnej większością zaledwie jednego głosu poparł kandydaturę Stephana Weila
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2011 BS/124/2011 PREFERENCJE PARTYJNE PRZED WYBORAMI
Warszawa, październik BS/124/ PREFERENCJE PARTYJNE PRZED WYBORAMI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2014 ISSN NR 140/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W PAŹDZIERNIKU
Warszawa, październik 2014 ISSN 2353-5822 NR 140/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W PAŹDZIERNIKU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2011 BS/104/2011 PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU
Warszawa, wrzesień BS/104/ PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoKolejny sukces Alternatywy dla Niemiec. Komentarz do wyników wyborów krajowych w Meklemburgii-Pomorzu Przednim
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Kolejny sukces Alternatywy dla Niemiec. Komentarz do wyników wyborów krajowych w Meklemburgii-Pomorzu Przednim Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor
Bardziej szczegółowoOPINIE O PRACY RZĄDU, PREZYDENTA I PARLAMENTU WARSZAWA, WRZESIEŃ 2000
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Preferencje partyjne w kwietniu NR 40/2017 ISSN
KOMUNKATzBADAŃ NR 40/ SSN 2353-5822 Preferencje partyjne w kwietniu Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2010 BS/149/2010 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad 2010 BS/149/2010 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne w maju
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353 5822 Nr 71/ Preferencje partyjne w maju Maj Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoWarszawa, lipiec 2012 BS/95/2012 PREFERENCJE PARTYJNE W LIPCU
Warszawa, lipiec BS/95/ PREFERENCJE PARTYJNE W LIPCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia 4a,
Bardziej szczegółowoWarszawa, marzec 2013 BS/35/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W MARCU
Warszawa, marzec 2013 BS/35/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W MARCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWybory do Bundestagu -nudna kampania i trzymający w napięciu wynik
Wybory do Bundestagu -nudna kampania i trzymający w napięciu wynik Dr Agnieszka Łada Brak dyskusji i sporów Wiele podobieństw Dlaczego nudna? Co trzyma w napięciu? Pewna przewaga Angeli Merkel Niepewne
Bardziej szczegółowoWarszawa, luty 2011 BS/17/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W LUTYM
Warszawa, luty 2011 BS/17/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W LUTYM Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 4 lutego 2010 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoWarszawa, październik 2013 BS/140/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W PAŹDZIERNIKU
Warszawa, październik 2013 BS/140/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W PAŹDZIERNIKU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2015 ISSN NR 5/2015 PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU
Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 5/2015 PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ STOSUNEK DO RZĄDU W LIPCU BS/125/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LIPIEC 2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2011 BS/54/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W MAJU
Warszawa, maj 2011 BS/54/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W MAJU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul.
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2014 BS/5/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU
Warszawa, styczeń 2014 BS/5/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowo, , PREFERENCJE WYBORCZE W PAŹDZIERNIKU 96 WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 96
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2013 BS/80/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W CZERWCU
Warszawa, czerwiec 2013 BS/80/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W CZERWCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2011 BS/69/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W CZERWCU
Warszawa, czerwiec 2011 BS/69/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W CZERWCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoBiuletyn Instytutu Zachodniego
Biuletyn Instytutu Zachodniego Wybory do Parlamentu Europejskiego w Niemczech komentarz do wyników Nr 165/2014 09 06 14 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Poznań Autor: Piotr Kubiak Redakcja:
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2014 ISSN NR 129/2014 OSTATNIE NOTOWANIA GABINETU DONALDA TUSKA
Warszawa, wrzesień 2014 ISSN 2353-5822 NR 129/2014 OSTATNIE NOTOWANIA GABINETU DONALDA TUSKA Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoFiasko koalicji jamajskiej: cztery scenariusze dla Niemiec
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Fiasko koalicji jamajskiej: cztery scenariusze dla Niemiec Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr Kubiak Krzysztof Malinowski Korekta:
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2012 BS/123/2012 PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU
Warszawa, wrzesień BS/123/ PREFERENCJE PARTYJNE WE WRZEŚNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Opinie o działalności parlamentu, prezydenta, sądów i prokuratury NR 17/2017 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 17/2017 ISSN 2353-5822 Opinie o działalności parlamentu, prezydenta, sądów i prokuratury Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Opinie o działalności parlamentu, prezydenta i Trybunału Konstytucyjnego NR 143/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 143/2016 ISSN 2353-5822 Opinie o działalności parlamentu, prezydenta i Trybunału Konstytucyjnego Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS.
Bardziej szczegółowoOPINIE O PROTESTACH PIELĘGNIAREK WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2000
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, sierpień 2011 BS/96/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W SIERPNIU
Warszawa, sierpień 2011 BS/96/2011 PREFERENCJE PARTYJNE W SIERPNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Preferencje partyjne w sierpniu NR 116/2015 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 116/2015 ISSN 2353-5822 Preferencje partyjne w sierpniu Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowoOceny działalności parlamentu, prezydenta i władz lokalnych
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr /18 Oceny działalności parlamentu, prezydenta i władz lokalnych Lipiec 18 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne w marcu
KOMUNKAT Z BADAŃ SSN 2353 5822 Nr 36/ Preferencje partyjne w marcu Marzec Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowo, , NASTROJE SPOŁECZNE W CZERWCU 96 WARSZAWA, CZERWIEC 96
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PREFERENCJE PARTYJNE W CZERWCU BS/97/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, CZERWIEC 2003
CBOS CENTRUM BADANA OPN SPOŁECZNEJ SEKRETARAT OŚRODEK NFORMACJ 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 NTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoSukces chadecji i zapowiedź utrzymania wielkiej koalicji CDU-SPD komentarz do wyników wyborów w Kraju Saary
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Sukces chadecji i zapowiedź utrzymania wielkiej koalicji CDU-SPD komentarz do wyników wyborów w Kraju Saary Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2009 BS/150/2009 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad 2009 BS/150/2009 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE Gdyby wybory do Sejmu i Senatu odbywały się na początku listopada 1, udział w nich wzięłoby 47% ankietowanych. Od dwóch miesięcy deklaracje
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2015 ISSN NR 71/2015 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I PKW
Warszawa, maj 2015 ISSN 2353-5822 NR 71/2015 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I PKW Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowo, , STOSUNEK DO RZĄDU W CZASIE KRYZYSU POLITYCZNEGO WARSZAWA, STYCZEŃ 96
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowo, , INTERNET: STOSUNEK DO RZĄDU PAŹDZIERNIK 94
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 621-07 - 57, 628-90 - 17 INTERNET: http://www.korpo.pol.pl/cbos
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PREFERENCJE PARTYJNE W GRUDNIU BS/207/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, GRUDZIEŃ 2002
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, lipiec 2014 ISSN NR 98/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W LIPCU
Warszawa, lipiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 98/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W LIPCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2013 BS/47/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU
Warszawa, kwiecień 2013 BS/47/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2009 BS/85/2009 WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
Warszawa, czerwiec 2009 BS/85/2009 WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Od drugich w naszej historii wyborów do Parlamentu Europejskiego dzieli nas już tylko kilka dni. Trwa kampania wyborcza na billboardach
Bardziej szczegółowoElektorat PSL w latach
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 141/2017 Elektorat PSL w latach 2005 2017 Październik 2017 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów
Bardziej szczegółowoBędzie nowa koalicja. Niemiecka scena polityczna po wyborach do Bundestagu z 22 września 2013 r.
Będzie nowa koalicja. Niemiecka scena polityczna po wyborach do Bundestagu z 22 września 2013 r. Nr 140 / 2013 03 10 13 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Instytut Naukowo-Badawczy, Poznań
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2015 ISSN NR 63/2015 DECYZJE WYBORCZE POLAKÓW W EWENTUALNEJ II TURZE WYBORÓW PREZYDENCKICH
Warszawa, maj 2015 ISSN 2353-5822 NR 63/2015 DECYZJE WYBORCZE POLAKÓW W EWENTUALNEJ II TURZE WYBORÓW PREZYDENCKICH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015
Bardziej szczegółowoSpis tabel. Tabela 5.6. Indeks rywalizacyjności oraz efektywna liczba partii w wyborach
Tabela 1.1. Wydatki z budżetów wojewódzkich (2011 rok), według wyodrębnionych kategorii, w wybranych województwach...25 Tabela 2.1. Powierzchnia i ludność województw...36 Tabela 2.2. Struktura zamieszkania
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2013 BS/157/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad 2013 BS/157/2013 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Opinie o działalności parlamentu, prezydenta i Trybunału Konstytucyjnego NR 154/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 154/2016 ISSN 2353-5822 Opinie o działalności parlamentu, prezydenta i Trybunału Konstytucyjnego Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS.
Bardziej szczegółowo, , WYBORY PARLAMENTARNE PREFERENCJE W MARCU 95 WARSZAWA, MARZEC 1995
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoSTOSUNEK DO USTAWY O POWSZECHNYM UWŁASZCZENIU WARSZAWA, SIERPIEŃ 2000
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne Polaków Czerwiec 2017 K.026/17
Preferencje partyjne Polaków Czerwiec 2017 K.026/17 Informacje o badaniu Na początku czerwca 2017 roku Kantar Public (dawniej Zespół Badań Społecznych TNS Polska), w swoim cyklicznym, comiesięcznym badaniu
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PREFEROWANY SYSTEM PARTYJNY BS/3/2001 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, STYCZEŃ 2001
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2014 ISSN NR 45/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU
Warszawa, kwiecień 2014 ISSN 2353-5822 NR 45/2014 PREFERENCJE PARTYJNE W KWIETNIU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ NASTROJE SPOŁECZNE W SIERPNIU BS/131/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 99
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoRaport statystyczny SCENA POLITYCZNA
Raport statystyczny SCENA POLITYCZNA kwiecień 2014 Spis treści Wstęp... 3 Komentarz... 4 Rozdział I - Podsumowanie... 4 Rozdział II - Partie polityczne... 9 Rozdział III - Liderzy partii politycznych...
Bardziej szczegółowoWybory do Bundestagu XIX kadencji analiza wyników i konsekwencje
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Wybory do Bundestagu XIX kadencji analiza wyników i konsekwencje Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr Kubiak Krzysztof Malinowski
Bardziej szczegółowoSteinmeier prezydentem, a Merkel kanclerzem? Przedwyborcze przymiarki w Niemczech
BIULETYN INSTYTUTU ZACHODNIEGO Steinmeier prezydentem, a Merkel kanclerzem? Przedwyborcze przymiarki w Niemczech Piotr Kubiak Redakcja: Radosław Grodzki Jacek Kubera (redaktor naczelny) Piotr Kubiak Krzysztof
Bardziej szczegółowoBilans przedterminowych wyborów do parlamentów krajowych w Kraju Saary, Szlezwiku-Holsztynie i Nadrenii Północnej-Westfalii
Bilans przedterminowych wyborów do parlamentów krajowych w Kraju Saary, Szlezwiku-Holsztynie i Nadrenii Północnej-Westfalii Nr 88 / 2012 12 07 12 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Instytut
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFA 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Preferencje partyjne w lutym NR 15/2017 ISSN
KOMUNKATzBADAŃ NR 15/ SSN 2353-5822 Preferencje partyjne w lutym Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PREFERENCJE PARTYJNE W STYCZNIU BS/7/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, STYCZEŃ 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2014 ISSN NR 85/2014 PREFERENCJE PARTYJNE PO WYBORACH DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
Warszawa, czerwiec 2014 ISSN 2353-5822 NR 85/2014 PREFERENCJE PARTYJNE PO WYBORACH DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014
Bardziej szczegółowoWarszawa, lipiec 2009 BS/97/2009 OCENA STOSUNKÓW POLSKI Z ROSJĄ, UKRAINĄ I NIEMCAMI
Warszawa, lipiec 2009 BS/97/2009 OCENA STOSUNKÓW POLSKI Z ROSJĄ, UKRAINĄ I NIEMCAMI W czerwcowym badaniu 1 zapytaliśmy Polaków o ocenę polskiej polityki zagranicznej, w tym przede wszystkim o stosunki
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Polacy wobec obietnic wyborczych PiS NR 139/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 139/2016 ISSN 2353-5822 Polacy wobec obietnic wyborczych PiS Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Referendum konsultacyjne w sprawie konstytucji pierwsze reakcje NR 77/2017 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 77/2017 ISSN 2353-5822 Referendum konsultacyjne w sprawie konstytucji pierwsze reakcje Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoStosunek do rządu w lutym
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 25/2018 Stosunek do rządu w lutym Luty 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowoRaport prasowy SCENA POLITYCZNA
Raport prasowy październik 2013 Spis treści Wstęp... 3 Komentarz... 4 Rozdział I - Podsumowanie... 7 Rozdział II - Partie polityczne... 10 Rozdział III - Liderzy partii politycznych... 13 2 Wstęp Na podstawie
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Preferencje partyjne w styczniu NR 7/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 7/2016 ISSN 2353-5822 Preferencje partyjne w styczniu Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoWarszawa, wrzesień 2014 ISSN NR 126/2014 PREFERENCJE PARTYJNE PO WYBORZE DONALDA TUSKA NA PRZEWODNICZĄCEGO RADY EUROPEJSKIEJ
Warszawa, wrzesień 2014 ISSN 2353-5822 NR 126/2014 PREFERENCJE PARTYJNE PO WYBORZE DONALDA TUSKA NA PRZEWODNICZĄCEGO RADY EUROPEJSKIEJ Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii
Bardziej szczegółowoWarszawa, marzec 2015 ISSN NR 36/2015 STOSUNEK DO RZĄDU W MARCU
Warszawa, marzec 2015 ISSN 2353-5822 NR 36/2015 STOSUNEK DO RZĄDU W MARCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2012 BS/73/2012 POLACY WOBEC POLITYCZNEGO BOJKOTU EURO 2012 NA UKRAINIE
Warszawa, maj 2012 BS/73/2012 POLACY WOBEC POLITYCZNEGO BOJKOTU EURO 2012 NA UKRAINIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2015 ISSN NR 77/2015 PREFERENCJE PARTYJNE PO WYBORACH PREZYDENCKICH
Warszawa, czerwiec 2015 ISSN 2353-5822 NR 77/2015 PREFERENCJE PARTYJNE PO WYBORACH PREZYDENCKICH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku Fundacja
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2014 ISSN NR 155/2014 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I WŁADZ SAMORZĄDOWYCH
Warszawa, listopad 2014 ISSN 2353-5822 NR 155/2014 OPINIE O DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU, PREZYDENTA I WŁADZ SAMORZĄDOWYCH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia
Bardziej szczegółowoCo się wydarzy według sondaży
Co się wydarzy według sondaży Jeśli wierzyć sondażom, Piotr Przytocki może wygrać wybory prezydenckie już w I turze, a związane z nim komitety kandydatów na radnych - Samorządne Krosno i Porozumienie Wyborcze
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2014 ISSN NR 156/2014 STOSUNEK DO RZĄDU W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad 2014 ISSN 2353-5822 NR 156/2014 STOSUNEK DO RZĄDU W LISTOPADZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ POPARCIE DLA UGRUPOWAŃ POLITYCZNYCH W NOWYCH WOJEWÓDZTWACH BS/72/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, KWIECIEŃ 99
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Preferencje partyjne w marcu NR 28/2017 ISSN
KOMUNKATzBADAŃ NR 28/ SSN 2353-5822 Preferencje partyjne w marcu Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych empirycznych
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowo, , WYBORY PARLAMENTARNE 97 - PREFERENCJE NA TRZY TYGODNIE PRZED DNIEM GŁOSOWANIA WARSZAWA, WRZESIEŃ 97
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoWarszawa, listopad 2012 BS/151/2012 PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE
Warszawa, listopad BS/151/ PREFERENCJE PARTYJNE W LISTOPADZIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia
Bardziej szczegółowoWarszawa, kwiecień 2011 BS/40/2011 LIDERZY PARTYJNI A POPARCIE DLA PARTII POLITYCZNYCH
Warszawa, kwiecień 2011 BS/40/2011 LIDERZY PARTYJNI A POPARCIE DLA PARTII POLITYCZNYCH Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoO krok od wielkiej koalicji. Umowa koalicyjna CDU/CSU-SPD podpisana
O krok od wielkiej koalicji. Umowa koalicyjna CDU/CSU-SPD podpisana Nr 149 / 2013 02 12 13 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Instytut Naukowo-Badawczy, Poznań Autor: Piotr Kubiak Redakcja:
Bardziej szczegółowoWarszawa, marzec 2015 ISSN NR 33/2015 PREFERENCJE PARTYJNE W MARCU
Warszawa, marzec 2015 ISSN 2353-5822 NR 33/2015 PREFERENCJE PARTYJNE W MARCU Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
Bardziej szczegółowomgr KAROL W. JANOŚ Warszawa, 22 marca 2013 r.
mgr KAROL W. JANOŚ Warszawa, 22 marca 2013 r. 1.Wpływ polityków na działalność nadawców publicznych 2.Zmiany w systemie finansowania nadawców publicznych 3.Telewizje publiczne a nadawcy komercyjni porównanie
Bardziej szczegółowoTylko w pełni zjednoczona opozycja ma szanse w konfrontacji z PiS
Informacja prasowa Warszawa, 10 września 2018 r. Tylko w pełni zjednoczona opozycja ma szanse w konfrontacji z PiS Nawet gdyby wybory w Polsce były obowiązkowe, a na scenie politycznej pojawiłyby się nowe
Bardziej szczegółowoPreferencje partyjne we wrześniu
KOMUNKAT Z BADAŃ SSN 2353 5822 Nr 119/ Preferencje partyjne we wrześniu Wrzesień Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych
Bardziej szczegółowo