Mahamudra Czcigodnego Gampopy, Jedna wystarczająca ścieżka

Transkrypt

1 Jasne światło nauk Buddy korzystne dla wszystkich istot Wielce Czcigodny Tenga Rinpocze Komentarz do tekstu Mahamudra Czcigodnego Gampopy, Jedna wystarczająca ścieżka Szenpen Osel Tom 4 Numer 1 Czerwiec

2 Sama esencja umysłu, Mahamudra, Jedna wystarczająca ścieżka Napisana przez Gampopę Pozdrawiam prawdziwych guru Mahamudra Gampopy, jedna wystarczająca ścieżka, ma trzy części: 1) Posiadanie zdecydowanego zrozumienia na temat prawdziwej natury 2) Wprowadzenie do fundamentalnego charakteru, oraz 3) Trening na ścieżce takości. Posiadanie zdecydowanego zrozumienia na temat prawdziwej natury Mahamudra nie ma przyczyn. Mahamudra nie ma warunków. Mahamudra nie ma metod. Mahamudra nie ma ścieżki. Mahamudra nie ma rezultatu. Wprowadzenie do fundamentalnego charakteru "Mahamudra nie ma przyczyn," a jednak wiara i oddanie są przyczynami mahamudry. "Mahamudra nie ma warunków," a jednak prawdziwi guru są warunkami dla mahamudry. Mahamudra nie ma metod," a jednak niewymyślony umysł jest metodą mahamudry. "Mahamudra nie ma ścieżki," a jednak nierozproszony umysł jest ścieżką mahamudry. "Mahamudra nie ma rezultatu, a jednak umysł wyzwolony w dharmatę jest rezultatem mahamudry. Trening na ścieżce takości Jako praktyka wstępna, medytuj na guru jodze z wiarą, oddaniem i szacunkiem, trzy razy dziennie w czasie dnia i trzy razy w czasie nocy. Jako główna praktyka, spoczywaj w stanie niewymyślonym umysłu z niezakłóconym rozpoznaniem. Jako zakończenie, rozpoznaj cokolwiek, co się pojawia, jako twój własny umysł i trenuj umiejętnie swoją czystą świadomość. 2

3 Polegając na kolejnym pojawianiu się doświadczeń, czyń wysiłki w medytacji, aż konceptualny umysł zostanie wyczerpany. Są dwa sposoby, na jakie pojawia się doświadczenie: jako niekorzystne doświadczenia i jako korzystne doświadczenia. Co do pierwszego: Wszelkie niekorzystne doświadczenia - jakiekolwiek by nie były, takie jak otępiałość, pobudzenie, lęk, przestrach lub wątpliwość - pojawiają się z twojej medytacji. Dlatego rozpoznaj je, jako doświadczenia. Bez zaniechania ich, medytuj przyjmując te właśnie rzeczy, jako obiekt twego poglądu i medytacji. Co do korzystnych doświadczeń: Wpierw, pojawia się doświadczenie przebywającego umysłu. W oparciu o to, pojawia się doświadczenia esencji, pustki. W oparciu o to, pojawia się doświadczenie osiągnięcia realizacji. W oparciu o to, pojawia się doświadczenie odwrócenia od przywiązań. Przy tym kolejnym pojawianiu się doświadczeń, powinieneś czynić wysiłki w praktyce bez żadnego samozadowolenia. Samo przebywanie umysłu nie wystarcza - musisz medytować by ujrzeć esencję. Samo widzenie esencji nie wystarcza - musisz medytować by osiągnąć realizację. Samo osiągnięcie realizacji nie wystarcza - musisz medytować by odwrócić się od przywiązania. Samo odwrócenie się od przywiązania nie wystarcza - musisz medytować, tak, by przez wyzwolenie konceptualnego umysłu w dharmatę, konceptualny umysł został wyczerpany, wyczerpane zostały zjawiska, i byś się zbudził. To kończy pracę Sama esencja umysłu, Mahamudra, jedna wystarczająca ścieżka, Przetłumaczona ustnie na język angielski i przejrzana przez Elizabeth Callahan. 3

4 Następujący tekst jest zredagowaną transkrypcją komentarza Wielce Czcigodnego Tengi Rinpoczego na programie Kalaczakra dla Pokoju Światowego w Madison Square Garden w 1999 roku, w tłumaczeniu Elizabeth Callahan. C hciałbym powitać was wszystkich, którzy się tu dziś zebraliście. Chciałbym też pozdrowić wszystkich guru, uczonych w pismach i praktykujących dharmę, którzy przybyli ze względu na łączność z dharmą, którą wszyscy dzielimy. Jesteśmy w nadzwyczaj szczęśliwej sytuacji, bo zebraliśmy się tu w bardzo szczególnym czasie, który jest niepodobny do jakiegokolwiek innego. Mamy to szczęście, dlatego, że jest tu z nami Jego Świątobliwość Dalaj Lama, mistrz wszelkich tradycji nauk buddyjskich z Tybetu. Jego Świątobliwość jest uważany za emanację Czenreziga [sanskryt: Awalokiteszwara], Bodhisatwy Współczucia, który przyjął emanację w postaci ludzkiej, jako mistrz wadżry na bardzo wysokim poziomie osiągnięć duchowych. Czenrezig jest ucieleśnieniem współczucia wszystkich buddów i bodhisatwów. Zatem Jego Świątobliwość Dalaj Lama jest faktycznym ucieleśnieniem współczucia i jako taki pracuje dla dobra wszystkich istot uspakajając ich cierpienia na całym świecie, na poziomie zarówno tymczasowym jak i na ostatecznym. Przez swe wielkie współczucie był on w stanie doprowadzić do tego [spotkania]. W szczególności Jego Świątobliwość przewodzi ludziom Tybetu i jest w stanie dzięki swemu wielkiemu współczuciu przynieść dobro dla nich na poziomie zarówno tymczasowym jak i na ostatecznym. Zatem, nawet w tym bardzo szczególnym znaczeniu jest on w stanie przynieść wiele dobra dla istot. W czasie następnych paru dni Jego Świątobliwość kontynuował będzie wysiłki przyniesienia pokoju i dobra dla wszystkich istot na świecie dając inicjację Kalaczakry - przez manifestowanie kształtu, [mowy i umysłu] Kalaczakry. Jesteśmy w bardzo szczęśliwej sytuacji mając możliwość jej otrzymania. Po raz pierwszy król dharmy Dawa Zangpo poprosił Buddę Siakjamuniego o inicjację do praktyki i o nauki Tantry Kalaczkry w miejscu zwanym Drepung Stupa. W odpowiedzi na to Budda Siakjamuni udzielił zarówno nauk tantry jak i ustnych instrukcji Kalaczakry. Ogólnie podawane jest, że są cztery klasy lub podziały tantry, z których czwarta zwana jest tantrą anuttara. Tantry anuttary podzielone są na tantry ojca i na tantry matki. Tantra Kalaczakry uważana jest za tantrę matki, a w niej Tantra Kalaczakry uważana jest za coś w rodzaju monarchy. Jest też uważana za szczyt wszystkich pojazdów lub jan. Zatem nie ma wyższych czy większych inicjacji do praktyki albo specjalnych instrukcji niż związanych z Tantrą Kalaczakry. Z tego powodu mówi się, że jest ona podobna do monarchy wszystkich tantr. Z tych powodów jesteśmy w nadzwyczaj szczęśliwej sytuacji mogąc w tym czasie otrzymać taką inicjację i te nauki, które są podobne monarsze lub szczytowi wszystkich nauk od tak wielkiego mistrza wadżry. Zatem, chcę z całego serca wyrazić me podziękowania wszystkim patronom, którzy umożliwili 4

5 to wydarzenie i tym wszystkim, którzy pomogli w jakikolwiek sposób do niego doprowadzić. W czasie, gdy dam nieco wyjaśnień na temat nauk mahamudry, chciałbym poprosić was wszystkich o wzbudzenie, gdy ich słuchacie, bardzo szczególnej postawy i aspiracji. Powinniście myśleć, że słuchacie teraz tych instrukcji na temat ścieżki mahamudry po to by doprowadzić do pokoju i szczęścia wszystkich istot. Jakiego rodzaju aspirację lub modlitwę aspiracji powinniście w związku z tym uczynić? Powinniście wyrazić życzenie by wszelkie źródła zalet, które zostały zakumulowane w związku z otrzymaniem instrukcji na temat mahamudry, doprowadziły do pokoju i szczęścia wszystkich istot. Ogólnie, pokój i szczęście zależą od naszego umysłu. To, czy uzyskamy szczęście czy nie, całkowicie zależy od naszego umysłu. Wszystkie istoty mają problemy mentalne, to sześć trucizn, którymi są gniew, przywiązanie, niewiedza, duma, chciwość i zazdrość. W zależności od myśli jakie pojawiają się z tych trujących problemów mentalnych, wykonujemy działania przy pomocy swego ciała, mowy i umysłu. W oparciu o te działania akumulujemy karmę i jeśli te działania szkodzą innym istotom, są uważane za negatywne lub niemoralne, akumulujące negatywną karmę. Takie negatywne działania powodują powstanie cierpienia, zarówno w krótkim terminie jak i długim. Jak długo mamy negatywne stany umysłu, które będą powodowały powstawanie negatywnych działań, nie będziemy doświadczać spokoju, będziemy natomiast doświadczać tylko cierpienia. Różnego typu cierpienia, których doświadczamy w tym życiu zwane są tymczasowymi cierpieniami. Cierpienie, które pojawi się w przyszłych okresach życia, takie jak bycie urodzonym w jednym z wielu niższych stanów - królestwach piekieł, królestwach głodnych duchów, królestwach zwierzęcych - uważane są za bardziej długoterminowe cierpienie. Przyczyną obu typów cierpienia są problemy mentalne. Oba typy cierpienia pojawiają się dla nas i dla innych istot. To negatywny umysł tworzy te zdezorientowane przejawy i tworzy królestwo piekielne dla siebie samego Ogólnie, przejawy piekieł z ich wszystkimi przerażającymi atrybutami - z całym ogromnym cierpieniem, które zdaje się w nim istnieć - faktycznie nie istnieją. Są one zaledwie zdezorientowanymi przejawami umysłu, który zakumulował złe działania. To negatywny umysł tworzy te zdezorientowane przejawy i tworzy królestwo piekielne dla siebie samego. Ktoś bez tych negatywnych stanów umysłu, kto posiada wyłącznie moralny umysł, nigdy nie doświadczy takich piekielnych przejawów. Zatem, ponieważ królestwo piekieł przejawia się wyłącznie, jako zdezorientowany przejaw negatywnego umysłu - umysłu, który zaangażował się w negatywne działania - nie powinniśmy [pozwalając sobie na posiadanie pobudek biorących się z problemów mentalnych] angażować się w negatywne działania ciała i mowy. Zamiast tego powinniśmy angażować się, tak bardzo jak to dla nas możliwe, w rozwijanie współczucia, miłującej życzliwości i wytrwałości, być hojnym dla wszystkich istot, utrzymywać dyscyplinę, praktykować cierpliwość wobec gniewu innych, i tak dalej. Powinniśmy się angażować w działania moralne i dążyć moralnymi ścieżkami tak bardzo jak to możliwe. Przez praktykowanie cnoty będziemy użyteczni dla innych. I jeśli działamy w sposób korzystny dla innych, osiągniemy też szczęście dla siebie w tym życiu, w następnym i w przyszłych okresach życia, a w końcu osiągniemy oświecenie. Będziemy w stanie doprowadzić do zarówno krótkoterminowego jak i długoterminowego szczęścia innych. To właśnie jest zwane szczęściem i spokojem. 5

6 W dodatku do tego rodzaju metod, 1 które powinny być nauczane, Budda Siakjamuni uczył wielu innych metod dla zdyscyplinowania i trenowania umysłu. Metody te zawarte są w takich naukach jak mahamudra, dzogczen, madhjamaka, pradżnaparamita i tak dalej. Wszystkie z tych głębokich nauk podanych przez Buddę były nauczane po to byśmy byli w stanie zdyscyplinować i trenować swój umysł. Istnieje wiele metod nauczanych dla praktyki medytacji mahamudry, lecz w skrócie, wszystkie te metody mogą być zawarte w dwóch typach: związanych z ścieżką sutry, 2 i związanych z tajemną mantrą Istnieje wiele metod nauczanych dla praktyki medytacji mahamudry, lecz w skrócie, wszystkie te lub ścieżką wadżrajany. 3 Odnośnie metod związanych z tradycją sutry, Nagardżuna napisał: "Jest tylko jedna ścieżka do wyzwolenia, która nauczana jest przez buddów, pratjekabuddów i szrawaków. Zdecydowanie brak innych." "Brak innych" znaczy, że nie ma innego sposobu osiągnięcia wyzwolenia niż ta jedna ścieżka. A w miejscu w Indii zwanym Szczyt Sępa, doskonały Budda Siakjamuni - najwyższa nirmanakaja - obrócił koło dharmy po raz drugi, nauczając pojazdu bez cech i wyjaśnił znaczenie pustki w prezentacjach Pradżnaparamity: obszernej, pośredniej i skrótowej. Jest to czymś, nad czym my wszyscy powinniśmy medytować używając swej inteligencji. Gdybyśmy się zastanawiali: "Skoro Budda Siakjamuni nauczał tego w środkowym obrocie koła dharmy, czy nie jest wystarczajace by po prostu samodzielnie medytować nad tymi naukami, nie polegając na innym nauczycielu?" Nie, nie wystarczy. Dżowo Palden Atisza powiedział: "Jeśli ktoś zapyta, 'Kto dochodzi do realizacji pustki?,' są nimi Nagardżuna i jego student Czandrakirti, którzy byli w przepowiedni Tathagaty i którzy widzieli prawdę dharmaty. 4 Przez instrukcje ich linii przekazu uzyskuje się stan buddy, niema innych sposobów." W tym cytacie Atisza wspomina Nagardżunę i Czandrakirti, lecz była też niezliczona ilość innych hinduskich mahasiddhów, którzy doszli do realizacji prawdy dharmaty lub prawdziwej natury rzeczywistości. Przez poleganie na ich instrukcjach, na ich naukach na temat Pradżnaparamity i tak dalej, i przez ich praktykowanie będziemy w stanie osiągnąć oświecenie. Aby praktykować tajemną mantrę lub wadżrajanę, musimy polegać na prawdziwym guru, który przeszedł trening w tantrach Gdybyśmy się zastanawiali: "Jak termin mahamudra wyjaśniany jest w sutrach?," jest cytat z Samadhiradża Sutry, który mówi: "Naturą wszystkich zjawisk jest mahamudra." Znaczy to, że naturą wszystkich rzeczy jest pustka. Słowem tybetańskim dla określenia mahamudry jest czakgja czenpo. Czak 1) Nota redakcji: Może wydawać sie dziwnym porzucanie złych czynów i stanów umysłu i kultywowanie moralnych czynów i stanów umysłu jako "metod" treningu mentalnego, które wiodą do szczęścia. To, że te moralne czyny wiodą do szczęścia, a złe działania prowadzą do cierpienia wydaje się tak tautologiczne (tautologia to wyrażenie z logiki - wyrażenie, które jest prawdziwe na mocy swojej formy - patrz Wikipedia - p.tł.), że uważanie nauczania ich za "metody" może wydawać się zbytnim upraszczaniem. Lecz jeśli uważamy pogląd na świat współczesnych Buddzie Siakjamuniemu żyjących w Grecji, na przykład - jednej z kołysek zachodniej cywilizacji - znajdziemy, że pojęcie szczęścia pojawia się jako związane z siłą oręża, silnych niszczących słabszych, rabowania ich z posiadanych przez nich dóbr, plądrowania wsi, gwałcenia kobiet, zabijania mężczyzn i niewolenia ich kobiet i dzieci. W rzeczywistości, jeśli włączy się CNN (CNN to jeden z kanałów TV w Ameryce -p.tł.), niezwykle trudno jest nie myśleć, że ten pogląd wciąż panoszy się w wielu królestwach w tym świecie. Nota tłumacza: Pozostałe noty z tej strony (nr. 2, 3, 4) znajdziesz na następnej stronie (str.7). 6

7 odnosi się do pustki i znaczy wtedy, że naturą wszystkich rzeczy jest pustka. Realizując znaczenie pustki jesteśmy wyzwoleni z samsary, co wyraża słowo gja. W taki sposób termin czakja czenpo lub mahamudra wyjaśniony jest w sutrach. 5 Sposób, w jaki osiągamy realizację mahamudry poprzez ścieżkę tajemnej mantry - która jest drugą metodą realizowania mahamudry - jest wyjaśniony przez następujący cytat: "Przez angażowanie się w umiejętne środki, takie jak penetrowanie witalnych punktów następnego ciała wadżry 6 następuje świetlistość 7, wielka błogość. Jest to mahamudra, kwintesencjalna esencja najwyższej sekcji tantr, która jest nauczana przez cykle esencji spełnienia przez Sarahę, Nagardżunę, Naropę i Maitripę. Na początku, aby praktykować tajemną mantrę lub wadżrajanę, musimy polegać na prawdziwym guru, który przeszedł trening w tantrach i rozpoczynamy od skierowania do niego lub niej prośby o cztery inicjacje tradycji tajemnej mantry." Otrzymanie pełnej inicjacji od prawdziwego guru w tajemnej mantrze jest czymś, co my wszyscy mamy możliwość zrobić w czasie następnych paru dni, ponieważ Jego Świątobliwość Dalaj Lama będzie obdarzał inicjacją w Kalaczakrze. W czasie otrzymywania tego inicjacji powinniśmy myśleć, że guru obdarzający tą inicjacją jest faktycznie Kalaczakrą i że miejsce gdzie to następuje jest faktycznie pałacem Kalaczakry. Powinniśmy myśleć, że całe otaczające nas środowisko, cały świat, jest czystą krainą Kalaczakry. I powinniśmy mieć postawę, że to, kim jest guru, struktura budynku, otoczenie i świat, naprawdę są takie w rzeczywistości. Gdy otrzymujemy inicjację, jakiekolwiek słyszane dźwięki - wszelkie wyrażane słowa, dawane instrukcje - powinniśmy je słyszeć i słuchać ich bez rozproszeń. Powinniśmy być jednopunktowo skupieni na znaczeniu słów. Jeśli się rozproszymy w czasie słuchania dawanej inicjacji, choć otrzymamy błogosławieństwo, nie będziemy w stanie zrozumieć i otrzymać jego znaczenia. Po otrzymaniu inicjacji - na przykład do praktyki Kalaczakry - następnie angażujemy się w praktykę związanej z nią sadhany. Rozpoczynamy od etapu tworzenia, z wizualizacją i recytacją mantry, a następnie w jej etap spełnienia - którymi w przypadku Kalaczakry byłoby "sześć etapów zjednoczenia. 8 Jeśli praktykujemy w ten sposób medytację, wtedy będziemy w stanie penetrować witalne punkty w ciele wadżry. W oparciu o penetrację witalnych punktów ciała wadżry, karmiczna prana lub wiatry wnikają w awadhuti lub kanał centralny oraz przebywają i rozpuszczają się w nim. Poprzez siłę tego oczyszczona jest nasza prana karmiczna i pojawia się współwyłonioną mądrość i wielka błogość, jako to co jest zwane 2) Nota redakcji: (Ze strony nr 6) Ezoteryczna ścieżka mahajany. 3) Nota redakcji: (Ze strony nr 6) Ezoteryczna ścieżka tantryczna. 4) Nota redakcji: (Ze strony nr 6) prawdziwa natura rzeczy, esencja rzeczywistości, zupełnie czysta natura, takość. 5) Nota redakcji: Czenpo znaczy wielki i zgodnie z Kalu Rinpocze, wskazuje, że mahamudra jest najwyższym doświadczeniem i że nie ma niczego większego. 6) Nota redakcji: Do rezultatu osiągnięcia oświecenia w wadżrajanie czasem odnosimy się, jako do ciała wadżry. Użycie tego terminu jest spodziewane w mahajanie przez użycia terminu "podobne do wadżry samadhi," niezniszczalne samadhi, co jest wydarzeniem określajacym osiaganie stanu buddy. 7) Nota tłumacza: Spójrz do Przypisów tłumacza. na końcu tej pracy. 8) Nota redakcji: Każdy system praktyki tantrycznej ma szczególne dla niego praktyki etapu tworzenia i spełnienia. W liniach przekazu Kagju najważniejszymi praktykami etapu tworzenia są Wadżrajogini i Czakraszmwara, a w etapie spełnienia to Sześć Doktryn Naropy. W linii przekazu Szangpa Kagju, praktyką etapu tworzenia jest Czakrasamwara oraz Bóstwa Pięciu Klas Tantry, podczas gdy praktyką etapu spełnienia jest Sześć Doktryn Niguma. W systemie Njingma, praktyką etapu spełnienia są praktyki Trekczod i Thogal. 7

8 obrazem mentalnym lub mentalnym przybliżeniem mądrości, 1 co jest znane jako świetlistość przykładu lub mahamudra przykładu. Przez powtarzane medytowanie na świetlistości mahamudry-przykładu, będziemy w stanie zrealizować faktyczną świetlistość lub ostateczną świetlistość mahamudryświetlistości. Jest wiele terminów, które można zastosować do takiej realizacji, takie jak mahamudra, niezniszczalne bindu, niezrodzony naturalny umysł. W ścieżce tajemnej mantry, termin mahamudra wyjaśniony jest w tekście "Bindu Mahamudry," przez rozłożenie tybetańskiego terminu, jak poprzednio, na trzy części. Czak znaczy mądrość pustki, Gja znaczy wyzwolenie, Czenpo, co tłumaczy się, jako wielki lub maha, znaczy integrację lub zjednoczenie. Czak gja czenpo lub mahamudra. Zatem pierwsza część tego słowa odnosi się do faktu, że esencją umysłu jest integracja lub zjednoczenie pustki i mądrości. Druga część, gja, znaczy, że gdy zrealizowaliśmy esencję umysłu, integrację pustki i umysłu, nie mamy zaciemnienia spowodowanego przez przypadkowe plamy samsarycznych zjawisk. A trzecia część słowa, czenpo, mając znaczenie "wielki", oznacza, że esencja, która jest pustką i natura, która jest czystością są pierwotnie zintegrowane i są pierwotnie w związku. 2 Jak były przekazywane te nauki mahamudry? Były one wpierw dane przez Buddę Siakjamuniego, który pojawił się w formie Wadżradhary i podał Bezbłędną Tantrę i wiele innych tantr, które wyrażają nauki mahamudry. Nauki te zeszły do mistrzów takich jak Lodro Rinczen, Saraha, Nagardżuna itd., i wszyscy z nich, przez ich praktykowanie osiągnęli siddhi i zostali wielkimi siddhami. Te same nauki były później przekazane przez mahasiddhę Tilopę, który otrzymał wszystkie tantry i specjalne instrukcje. Tilopa trzymał cztery transmisje nauk, które przyszły z czterech linii przekazu nauczycieli i choć było wielu innych nauczycieli w tych liniach przekazu, można to uprościć do czterech: mahasidhowie 1) Nota redakcji: Znaczenie współwyłonionej mądrości jest treściwie wyjaśnione przez Czodżjam'a Trungpę w Sercu Buddy w związku z sadhaną Wadżrajogini: "Zasadniczo, magią tradycji wadżrajany jest zdolność do przekształcenia w jednej chwili dezorientacji w mądrość. Z punktu widzenia wadżrajany, prawdziwą magią, lub sidhi w sanskrycie, jest zdolność do pracy z umysłem i opanowania swego umysłu. Jest to zupełnie różne od pojęcia magii jako ponadnormalnych mocy nad światem. Jak wspomniano w poprzednim omówieniu samaji ciała, mowy i umysłu, jakakolwiek potencjalna dezorientacja i neuroza staje się okazja do doświadczenia uświęconego otoczenia (widzenia otoczenia jako wewnętrznie czyste -p.tł). Na początku ścieżki medytacji pracujemy by poskromić swe umysły i ujarzmić siły dezorientacji. W mahajanie widzimy pustkę jaźni i zjawisk, z tego budzimy współczucie dla istot, które nie zrealizowały pustki, i dlatego wolności swej natury. W wadżrajanie możemy faktycznie doprowadzić razem dezorientację i oświecenie w jedno miejsce i przez to zupełnie przezwyciężyć dualizm samsary i nirwany. "Równoczesne doświadczenie dezorientacji i zdrowia psychicznego lub bycia we śnie i w stanie czuwania, jest realizacją współwyłonionej mądrości. Każde zdarzenie w naszym stanie umysłu - jakakolwiek myśl, odczucie lub emocja - jest zarówno... stwierdzeniem dezorientacji i przesłaniem oświeconego umysłu. Dezorientacja jest widziana tak czysto, że sama ta czystość jest uświęconym widzeniem otoczenia. Wadżrajogini jest zwana 'Współwyłonioną Matką.' Faktycznie, sadhana Wadżrajogini, zgodnie z Tilopą, jest nazwana Sadhaną Wspaniałej Współwyłonionej Matki Wadżrajogini. Przez praktykowanie sadhany i utożsamianie się z ciałem, mową i umysłem jidama, stajemy się zdolni do doświadczenia współwyłonionego ograni pomiędzy dezorientacją i stanem jawy. Wtedy możemy użyć samej dezorientacji jako stopnia dla realizacji dalszego zdrowia psychicznego i dalszej mądrości." 2) Nota redakcji: Powinno być jasno zrozumiane, że nie ma sprowadzania razem lub integrowania czystości i pustki. Czystość i pustka są pierwotnie w jedności, zawsze były, są, i zawsze będą nierozdzielne. Jedyną nową rzeczą jest nasze rozpoznanie faktu, do którego dochodzi w konsekwencji oczyszczenia nieczystego widzenia. 8

9 Nagardżuna, Nakpopa i Lawapa oraz dakini mahasidha Kalpa Zangpo. Esencja wszystkich tych nauk, które otrzymał z tych czterech linii przekazu została podsumowana w naukach znanych jako Sześć Doktryn Naropy. Głównym studentem mahasidhy Tilopy był Naropa, który przeszedł dwanaście praktyk ascetycznych, by uzyskać nauki od Tilopy. Na zakończenie tego treningu osiągnął realizację równą realizacji swego nauczyciela, Tilopy. Głównym studentem Naropy był Marpa, który podróżował do Indii z Tybetu i spędził razem szesnaście lat, w tym siedem lat z Naropą, uzyskując wszystkie jego nauki i instrukcje. Następnie Marpa Lotsawa powrócił do Tybetu, gdzie miał wielu studentów. Najlepszymi z nich byli jego czterej studenci, z których najlepszym z nich był Milarepa, który otrzymał transmisję praktyki. Milarepa miał też wielu studentów, z których najlepsi zwani byli dwoma synami i którzy byli jak słońce i księżyc. Jego podobnym do słońca uczniem był Gampopa, a podobnym do księżyca uczniem był Reczungpa. Nauki Kagju przyszły od mistrza Gampopy, a od wielu jego studentów pochodzą różne gałęzie tradycji Kagju. Są to Karma Kamtsang, Baram Kagju, Tsalpa Kagju, Padrup Kagju, Drikung Kagju, Drukpa Kagju, Talkung Kagju i inne, wiele różnych odgałęzień. Tradycje te są różne tylko w nazwie. Ich nauki są takie same. Jako linie przekazu nauk, wszystkie pochodzą od tego samego nauczyciela. Z atem, dla wyjaśnienia nauk mahamudry, wyjaśnię tekst napisany przez wielkiego mistrza Gampopę, zwany Sama esencja umysłu, Mahamudra, jedna wystarczająca ścieżka. Jeśli ktoś się zastanawia, jakie jest tego znaczenie, Jedna Wystarczajaca Ścieżka znaczy, że przez praktykowanie tych instrukcji mistrza Gampopy, będziemy w stanie osiągnąć wszystkie poziomy i ścieżki, które wiodą do oświecenia. Tekst, który rozpoczyna się od powiedzenia: Chwała prawdziwym guru, mówi dalej: Mahamudra Gampopy, jedna wystarczająca ścieżka, ma trzy części: 1) Posiadanie zdecydowanego zrozumienia na temat prawdziwej natury, 2) Wprowadzenie do fundamentalnego charakteru, oraz 3) trening na ścieżce takości. Pierwsza Część, która jest zwana posiadanie zdecydowanego zrozumienia na temat prawdziwej natury, wyjaśnia mahamudrę gruntu. Trzy sposoby mówienia o mahamudrze to: mahamudra gruntu, mahamudra ścieżki i mahamudra urzeczywistnienia. Ta pierwsza część wyjaśnia prawdziwą naturę mahamudry gruntu. Pierwsza część, Posiadanie zdecydowanego zrozumienia na temat prawdziwej natury, ma pięć części. Pierwsza z nich to: Mahamudra nie ma przyczyn. Ogólnie, wszystkie względne czy pozorne zjawiska pojawiają się z przyczyn. Wpierw się pojawiają, następnie przebywają (czyli są -p.tł), a następnie zanikają. Taka jest ich natura względnych zjawisk. Jednak mahamudra jest nieskomplikowana. Nie jest ona złożona i dlatego jest poza pojawianiem, przebywaniem i zanikiem. Z tego powodu mówi się, że mahamudra nie ma przyczyn. Następny punkt mówi: Mahamudra nie ma warunków. Ogólnie, wszystkie rzeczy maja warunki lub czynniki przyczyniające. Czynniki te czasem są wyjaśniane, jako będące w liczbie czterech i przyczyniają się one do rzeczy zmiennych. Esencja (czyli istota -p.tł) mahamudry jest niezmienna i dlatego mówi się, że nie ma warunków. Następny punkt mówi: Mahamudra nie ma metod. Znaczy to, że mahamudra od [niemającego początku] początku lub pierwotnie obecna jest w naszym własnym umyśle. Nie jest ona na nowo osiągnięta. Zatem nie ma metod powodujących powstanie nowego osiągnięcia mahamudry. Następny punkt mówi: Mahamudra nie ma ścieżki. Znaczy to, że gdy praktykujemy mahamudrę, sami badamy swój własny umysł. Nie szukamy ścieżki gdziekolwiek indziej. I z tego powodu mówi się, 9

10 że mahamudra nie ma ścieżki. Następny punkt mówi: Mahamudra nie ma rezultatu. Rezultatem w tym wypadku byłoby osiągnięcie oświecenia, lecz gdy ktoś osiągnął rezultat, zaledwie oczyścił on przypadkowe lub tymczasowe plamy zaciemniające umysł. Prawdziwa natura umysłu nie uległa zmianie. Gdy mówi się, że mahamudra nie ma przyczyn, warunków, metod i owocu lub rezultatu, mówimy z punktu widzenia esencji umysłu. Ta esencja umysłu jest poza byciem obiektem, który może być wyrażony przez mowę. Jest poza byciem obiektem, który może być doświadczany przez konceptualny umysł zwykłych istot. Esencja umysłu nie ma kształtu, nie ma koloru, jego natura jest poza pojawianiem, przebywaniem i zanikiem. Ta pierwsza część wyraża to znaczenie. Gdy mówi się, że mahamudra nie ma żadnych przyczyn i żadnych warunków, moglibyśmy się zastanawiać: "Czy zatem jest ona jak pusta przestrzeń?" Nie, nie jest. Esencją umysłu jest pustka, wolna od mentalnych elaboracji, lecz jej naturą jest świetlistość. A wewnątrz [tej świetlistej pustki lub pustej świetlistości, która jest] naturą umysłu, są w naturalny sposób obecne trzy kaje - wszystkie wymiary lub ciała - buddy, wszelkie wspaniałe cechy buddy, cała aktywność buddy. Gdy ktoś osiągnął rezultat, zaledwie oczyścił on przypadkowe lub tymczasowe plamy zaciemniające umysł. Prawdziwa natura umysłu nie uległa zmianie D rugą częścią tekstu jest Wprowadzenie do fundamentalnego charakteru. W tej części zostajemy wprowadzeni do praktyki ścieżki mahamudry. Ma ona, znów, pięć części. W odniesieniu do praktyki medytacji na ścieżce mahamudry pierwsza część mówi: "Mahamudra nie ma przyczyn," a jednak wiara i oddanie są przyczynami mahamudry. Wiara i oddanie są przyczynami, które powodują powstanie mahamudry. Dla zobrazowania tego punktu podamy cytat z Sutry Dziesięciu Szlachetnych Dharm, który mówi: "Moralna dharma nie pojawia się dla ludzi bez wiary, tak jak kiełek nie pojawi się z nasiona spalonego przez ogień." Ci, którzy nie maja wiary nie będą w stanie spowodować powstania doskonałej dharmy. Przykładem użytym jest nasiono, takie jak nasiono ryżu lub pszenicy, które zostały spalone przez ogień, które nigdy nie spowodują powstania kiełka, nawet jeśli zagrzebiemy go w ziemi itd. Sutra Buddy Awatamasaka mówi: "Ci o małej wierze, którzy przebywają w cyklicznej egzystencji nie mogą zrozumieć bodhiczitty i stanu buddy." Te istoty, których umysły mają tylko odrobinę wiary, nie więcej niż to, nie są w stanie osiągnąć poziomu buddy i nie są w stanie spowodować powstania dwóch typów bodhiczitty. Dlatego, gdy praktykujemy medytację mahamudry powinniśmy rozpocząć od wielokrotnego wzbudzania wiary. Ogólnie mówi się, że są trzy typy wiary. Pierwsza jest zwana wiarą zaufania. Gdy ktoś spowodował powstanie wielkiego zaufania do dharmy - w niezawodność w działaniu prawa przyczyny i skutku - wtedy ta osoba ma wiarę zaufania. Drugą jest wiara tęsknoty. Gdy nasz umysł stał się zdecydowany na osiągnięcie poziomu buddy, wtedy mówi się, że posiadamy wiarę tęsknoty. Trzecia jest zwana zainspirowaną wiarą. Po rozwinięciu w sposób jednoupunktowiony wielkiej wiary i oddania w buddę, dharmę i sangę i spowodował powstanie aspiracji by zawsze za nimi dążyć, wtedy ta wiara jest nazywana zainspirowaną wiarą. Mówi się, że drugą przyczyną mahamudry jest oddanie. Jakiego rodzaju oddania potrzebujemy? 10

11 Potrzebujemy spowodować powstanie oddania dla nauczyciela duchowego, który pokazuje prawdziwą drogę, który jest w stanie obdarzyć nas inicjacją i doskonałymi ustnymi instrukcjami. Z jakiego powodu potrzebujemy wzbudzić oddanie dla swego nauczyciela? Powodem jest to, że choć Budda Siakjamuni pojawił się w tym świecie i po nim było w Indii wielu uczonych w pismach i sidhów, nie mamy faktycznie szczęścia by ich spotkać. Lecz mieliśmy szczęście spotkania guru i nauczycieli, których spotkaliśmy. I dlatego powinniśmy rozpoznać, że ci nauczyciele, którzy obdarzają nas ustnymi instrukcjami, które były nauczane przez Buddę są bardzo dla nas życzliwi. Rozpoznając ich wielką życzliwość, rozwijamy oddanie dla nich. Jak medytujemy nad wzbudzeniem oddania? Można to zobrazować przez zacytowanie Dżetsuna Milarepy, gdy mówił on do swego ucznia, Gampopy. Mówi on: "Gampopo, gdy udasz sie do centralnego Tybetu, czasem pojawi się pamięć guru. Gdy pojawi się pamięć guru, módl się do niego, jako będącego nierozdzielnym, na szczycie twej głowy. Medytuj na nim, jako będącym w centrum twego serca bez zapominania o nim." Dżetsun Milarepa mówi do Gampopy, że gdy pamięć mnie, Milarepy, się pojawi, jak powinieneś medytować? Powinieneś medytować na mnie, twym guru, jako będącym na szczycie twej głowy, nierozdzielnego od samego ciebie. Powinieneś medytować nad swym guru, jako będącym w centrum swego serca, nigdy go nie zapominając. Wiara i oddanie są przyczynami, które powodują wzbudzenie mahamudry Jaki jest rezultat medytowania z oddaniem w opisany sposób? Może to być przedstawione przez następny cytat: "Jeśli słońce oddania nie świeci na śnieżnej górze czterech kaji guru, strumień błogosławieństw nie popłynie. Dlatego wysil swój umysł w oddaniu." W tym wersecie cztery kaje guru zostały wyrażone używając metafory śnieżnej góry. Aby strumień błogosławieństw popłynął z śnieżnej góry guru, słońce musi na nią świecić. I aby strumień wody popłynął z śnieżnej góry guru, słońce naszego oddania musi wzejść. Po otrzymaniu błogosławieństw guru, będziemy w stanie dojść do realizacji swego własnego umysłu jako mahamudry. Prawdziwa natura umysłu jest poza byciem obiektem mowy czy konceptualności,* jednak przez otrzymanie błogosławieństw swego guru jesteśmy w stanie zrealizować naturę mahamudry [niekonceptualnie i niewerbalnie]. Dlatego mówi się, że wiara i oddanie są przyczynami mahamudry. Drugi punkt mówi: "Mahamudra nie ma warunków," a jednak prawdziwi guru są warunkami dla mahamudry. Prawdziwi lub doskonali nauczyciele duchowi są warunkiem dla mahamudry. Musimy wpierw odwiedzać nauczycieli duchowych, otrzymać od nich ustne instrukcje i następnie wdrożyć je w praktykę. Przez zrobienie tego będziemy mogli zrealizować mahamudrę. Z tego powodu mówi się, że guru lub nauczyciele duchowi są warunkiem do realizacji mahamudry. Dla zilustrowania tego można użyć cytatu z Szlachetnego Kompedium, które mówi: "Doskonali studenci obdarzeni szacunkiem do ich guru i nauczycieli powinni ciągle odwiedzać posiadających wiedzę guru. Dlaczego? Ponieważ doskonałe cechy uczenia pojawią się z nich." Doskonali studenci powinni studiować z doskonałymi guru, ponieważ przez poleganie na doskonałych guru jesteśmy w stanie wzbudzić wszelkie dobre cechy w naszych umysłach. * Nota redakcji: to jest, nie może być dokładnie zrozumiana lub wyrażona werbalnie lub konceptualnie. 11

12 Nauczyciele duchowi są tymi, którzy wskażą nam ścieżkę. Bez nauczycieli duchowych nie poznamy ścieżki, po której idziemy lub na która chcemy wejść. Jesteśmy jak ślepcy lub ktoś, kto ma zamiar dojść do miejsca, do którego nie zna drogi. Jeśli chcemy tam dojść, potrzebujemy przyjaciela, który zna drogę i sposób dojścia. W ten sam sposób, jeśli w tej chwili nie znamy sposobu osiągnięcia poziomu buddy, potrzebujemy przewodnika, kogoś, kto może nam pokazać jak tam dojść. Tym przewodnikiem jest guru. W taki sam sposób, jeśli jesteśmy w bardzo niebezpiecznym miejscu gdzie jest wiele niebezpiecznych i przerażających rzeczy, przerażających odgłosów itd., wtedy potrzebujemy przewodnika i eskortującego, który może nas doprowadzić do tego miejsca. Nasze umysły są podobne temu miejscu. Nasze umysły wypełnione są problemami mentalnymi, sześcioma truciznami, a guru jest przewodnikiem i eskortującym, który prowadzi nas z tego niebezpiecznego miejsca na poziom oświecenia. Podobnie, jeśli ktoś życzy sobie przekroczyć ocean, musi on mieć statek i na nim kapitana. Czasem łodzie są napędzane wiosłami i wtedy potrzebujemy wioślarza. Bez łodzi i wioślarza nie bylibyśmy w stanie dopłynąć na drugą stronę. I podobnie, aby przekroczyć ocean samsary, potrzebujemy wioślarza i nauczyciela. Prawdziwi lub doskonali nauczyciele duchowi są warunkiem dla mahamudry Z tych powodów, by osiągnąć realizację mahamudry, powinniśmy zawsze polegać na nauczycielach duchowych. Dlatego mówi się, że guru lub nauczyciele duchowi są warunkiem dla mahamudry. Następny punkt tej części mówi: ""Mahamudra nie ma metod," a jednak nieskomplikowany umysł jest metodą mahamudry." Gdy jesteśmy faktycznie zaangażowani w praktykę medytacji na mahamudrze, metodą zrobienia tego jest spoczęcie w nieskomplikowanym umyśle. Aby zrozumieć to pojęcie musimy wyjaśnić, co mamy na myśli mówiąc nieskomplikowany umysł. Ogólne, gdy mówimy o naturze umysłu, mówimy, że jego esencją jest pustka. Ponieważ esencja lub prawdziwa natura umysłu jest pusta, nie posiada ona koloru, kształtu ani żadnych określających cech. Ponieważ jest pusta, ta prawdziwa natura umysłu jest poza byciem obiektem mowy czy jakimkolwiek obiektem konceptualności i dlatego jest nieosiągalna dla nieprzetrenowanych, zwykłych istot. Choć esencją umysłu jest pustka, wyrażeniem odzwierciedlającym 1 tę pustkę jest aspekt czystości, który powoduje powstanie wszystkich przejawów zjawisk samsary i nirwany. Z tego powodu wszelkie przejawy cierpienia, które są połączone ze stanem samsarycznym oraz wszystkie czyste przejawy, które są obecne w czasie oświeconego stanu, są wyrażeniami odzwierciedlającymi sam umysł lub obrazem jego działania. Jak dochodzimy do realizacji esencji umysłu, który jest zjednoczeniem świetlistości i pustki? To właśnie przez suplikację 2 skierowaną do swego guru, do swego nauczyciela duchowego i przez zebranie akumulacji zasługi dochodzimy do rozpoznania prawdziwej natury swego umysłu. Realizacja prawdziwej 1) Nota redakcji: To czego tłumacz próbuje tu uniknąć używając tego wyrażenia to użycia jakiegokolwiek pojęcia, że pustka jest zjawiskiem, które istnieje w sposób wzajemnie zależny lub oddzielny od totalności doświadczenia. Wzajemnie zależna manifestacja zjawisk, które wszystkie są zaledwie samym przejawem, pojawia się z tego aspektu czystości niepodzielnego związku czystości z pustką, które same są jedna i tą samą rzeczą. Czystość jest pustką, pustka jest też czystością. Dlatego, cokolwiek pojawia się z czystości nie jest też różne od samej pustki i w tym sensie można o niej myśleć jako o wyrażeniem odzwierciedlającym pustkę, tak jak czystość. 2) Nota tłumacza: suplikacja (ang. supplication), prośba modlitewna. 12

13 akumulacji zasługi dochodzimy do rozpoznania prawdziwej natury swego umysłu. Realizacja prawdziwej natury umysłu, zjednoczenia świetlistości i pustki zwane jest mahamudra gruntu lub mahamudrą poglądu. Jeśli zrealizujemy pogląd mahamudry, lecz nie medytujemy na mahamudrze ścieżki, na mahamudrze jako na ścieżce, wtedy, choć byśmy mieli realizację mahamudry, nie będziemy w stanie wzbudzić wszystkich wspaniałych cech wyrzeczenia* i realizacji. Po realizacji mahamudry poglądu potrzebujemy podtrzymać lub utrzymać tę realizację w sposób niezakłócony i jest to tym, co nazywamy mahamudrą medytacji. Gdy medytujemy na mahamudrze, powinniśmy to robić w sposób, w którym umysł jest niewymyślony. Gdy medytujemy i myślimy: "Oh, może moja medytacja będzie bardzo dobra" i lgniemy do takiej postawy, lub jeśli tworzymy lęk lub zainteresowanie myśląc: "Oh, moja medytacja nie idzie dobrze" i lgniemy do takiej postawy, a następnie angażujemy się w nadzieje i lęki, jest to wymyślony typ medytacji i nie prowadzi do doskonałej praktyki mahamudry. Gdy medytujemy na mahamudrze, nie powinniśmy wykonywać żadnego rodzaju wymyślonej medytacji. Na przykład, gdy medytujemy na bóstwie, wtedy medytujemy na aspektach tego bóstwa - że jest białego koloru, że ma jedną twarz, cztery ręce itd. To typ wymyślonej medytacji, lecz mahamudra nie jest taką, to niewymyślona medytacja. Gdy medytujemy na mahamudrze, powinniśmy to robić w sposób, w którym umysł jest niewymyślony Tym, co mamy na myśli mówiąc o spoczęciu w niewymyślonym umyśle to, że nasze przeszłe myśli już przeszły, a nasze przyszłe myśli jeszcze nie przyszły. Zatem spoczywamy w niewymyślonym stanie, który jest pomiędzy nimi. Spoczywamy w prawdziwej naturze umysłu lub spoczywamy w widzeniu esencji umysłu. Trudno jest spocząć w takiej medytacji przez dłuższy czas. Zatem po jakimś czasie pojawią się myśli. Jeśli nie rozpoznamy prawdziwej esencji tych myśli, lecz będziemy za nimi dążyć, wtedy myśli będą wciąż przychodziły w nieprzerwanym ciągu. Jednak, jeśli rozpoznamy esencję tych myśli, zostaną one w naturalny sposób wyzwolone i nie będziemy przez nie wiązani. Niewymyślony umysł jest poza byciem obiektem mowy. Dlatego jest mi trudno faktycznie wyrazić to dla was słowami. Ci z was, którzy otrzymali błogosławieństwa guru i doświadczyli niewymyślonego umysłu, wiedzą o czym mówię. Lecz tym, którzy nie mieli takiego doświadczenia, trudno jest mi faktycznie to wyjaśnić lub to pokazać i dlatego możecie mieć wątpliwości na ten temat. Jednak, jeśli zaangażujecie się w praktykę i wzbudzicie oddanie dla swego guru i zbierzecie akumulację zasługi, wtedy będziecie w stanie rozpoznać ten niewymyślony umysł i nie będziecie już mieli żadnych na ten temat wątpliwości. Saraha powiedział: "Jeśli spoczywamy w stanie niewymyślenia i świeżości, pojawi się realizacja. Jeśli utrzymujemy to jak prąd rzeki, realizacja się znów pojawi. Jogini i joginie, zupełnie zaniechajcie wszelkich punktów odniesienia i cech, spoczywajcie w sposób ciągły w równowadze," Jeśli spoczywamy w naturalny sposób ustaleni bez żadnego wymyślania w prawdziwej naturze umysłu, wtedy będziemy to urzeczywistniać lub faktycznie doprowadzimy do realizacji tej prawdziwej natury. Mahasidha Saraha też stwierdza: "Jeśli się skupimy spowoduje to, że myśli będą szły w dziesięciu kierunkach. Jeśli tego zaniechamy, możemy spocząć nieporuszeni, w bezruchu." Gdy medytujemy, jeśli myślimy, że potrzebujemy być wolnym od wszystkich myśli i koncepcyjności i lgniemy do tej postawy, * Nota redakcji: Zaniechanie wszystkich przyczyn, które wiążą nas w samsarze - kleszy lub wiążących emocji i powodujacych nasze reakcje, które z nich się pojawia, chwytanie się jaźni i fiksacji na innych, które pojawiają się z nawykowej tendencji rozpoznania w sposób dualistyczny naszej rzeczywistości i samej fundamentalnej niewiedzy. 13

14 wtedy przyjdzie więcej myśli. Jednak, jeśli zaniechamy tego rodzaju myślenia i po prostu powiemy: "Dobrze, jest w porządku niezależnie czy są myśli czy ich nie ma" i jeśli pozostaniemy wolni od nadziei i lęków, wtedy będziemy w stanie spocząć umysł bez wielu myśli w umyśle. Cytując Padampę Sandżaj: "Nauki guru przebywają w naszym sercu. Jest to jak widzenie ukrytego skarbu na dłoni naszej ręki." To przez otrzymanie wskazującej instrukcji prawdziwej natury i przez otrzymanie błogosławieństw guru jesteśmy w stanie rozpoznać prawdziwą naturę umysłu. To te instrukcje, które otrzymujemy od naszego guru są jak posiadanie klejnotu w swej dłoni. Jeśli mamy klejnot w swej dłoni, możemy jasno zobaczyć kształt i cechy tego klejnotu. I to właśnie poprzez błogosławieństwa i wskazujące instrukcje swego guru możemy widzieć prawdziwą naturę swego umysłu. błogosławieństwa i wskazujące instrukcje swego guru możemy widzieć prawdziwą naturę swego umysłu. Czwarty punkt mówi: "Mahamudra nie ma ścieżki," a jednak nierozproszony umysł jest ścieżką mahamudry." Aby praktykować mahamudrę, wpierw potrzebujemy otrzymać wskazujące instrukcje i być w stanie spocząć [umysł] bez żadnego wymyślania i następnie potrzebujemy praktykować te instrukcje jako swą ścieżkę w nierozproszony sposób. Milarepa mówi: "Postaw strażnika nierozproszonej świadomości mentalnej, co nie jest prostym blokowaniem aktywności mentalnej jak bycie nieświadomym lub we śnie." Gdy jesteśmy nieświadomi, pięć świadomości zmysłowych zaprzestaje aktywności i niema koncepcyjności. Gdy idziemy spać, pięć świadomości zmysłowych rozpuszcza się w świadomości podstawy. Lecz nierozproszona czysta świadomość, którą powinniśmy mieć, nie jest samym zaprzestaniem pięciu świadomości ani ich rozpuszczeniem w świadomości podstawy wszystkiego. Jest to raczej czysta świadomość przy pomocy której wciąż obserwujemy swój umysł. Patrzymy by ujrzeć czy nasz umysł przebywa w medytacji, czy jest on zaangażowany w myślenie, by zobaczyć cokolwiek [co ona czyni lub w jakim jest ona stanie]. Utrzymujemy swą świadomość jako strażnika. Postawienie strażnika nierozproszonej świadomości znaczy, że niezależnie w jaką aktywność jesteśmy zaangażowani - czy chodzimy, siedzimy, jemy czy rozmawiamy - powinniśmy utrzymywać świadomość mentalną tak bardzo jak możemy. Postaw strażnika nierozproszonej świadomości mentalnej Gjalwa Jangopa mówi: "Nie uważaj myśli w umyśle za błędy. Nie medytuj intencjonalnie na niekoncepcyjności, spocznij umysł w jego własnym fundamentalnym stanie i postaw strażnika, a w medytacji szamata pojawi się stabilność." Nieuważanie myśli umysłu za błędy znaczy, że nie powinniśmy myśleć, że posiadanie wielu myśli gdy medytujemy jest czymś bardzo złym. Nie powinniśmy myśleć, że próbujemy uwolnić sie od myśli, bo myśli odzwierciedlają umysł. Dlatego nie ma potrzeby by myśleć: "Oh, podczas medytacji zdecydowanie muszę uwolnić się od myśli." Powinniśmy porzucić wszelkie nadzieje i lęki w odniesieniu do tego, co jest wyrażane przez powiedzenie: "niemedytowanie intencjonanie na niekoncepcyjności." Zamiast, powinniśmy spocząć umysł w jego własnym fundamentalnym stanie i postawić strażnika nierozproszonej świadomości mentalnej. Wtedy przez praktykowanie w ten sposób, wewnątrz praktyki szamata pojawi się stabilność umysłu. W tym punkcie wyjaśnienia dotyczące niewymyślonego umysłu i nieporzucania myśli, w większości dotyczą praktyki wipaszjany. Jeśli tylko praktykujemy szamatę, 1 wtedy potrzebujemy doprowadzić do spoczynku umysłu lub być w stanie spowodować przebywanie umysłu 2 i w ten sposób w tym punkcie potrzebujemy zaniechania myśli. * Nota tłumacza: Noty redakcji z tej strony znajdziesz na następnej stronie (nr. 15). 14

15 Piątym punktem jest: "Mahamudra nie ma rezultatu, a jednak umysł wyzwolony w dharmatę jest rezultatem mahamudry. Przez praktykowanie medytacji mahamudry oczyszczamy wszelkie przypadkowe zaciemnienia umysłu, które, jak czasem się wyjaśnia, posiadają dwa typy: zaciemnienia problemów mentalnych i zaciemnienia obiektów poznania. Gdy zostaną one oczyszczone, wtedy uzyskamy rezultat mahamudry. Taki jest rezultat mahamudry. Gdy jesteśmy wolni od wszelkich zaciemnień, wtedy wzorce nawykowe lgnięcia do prawdziwego istnienia są też oczyszczone i jesteśmy w stanie naprawdę rozpoznać, że te zewnętrzne przejawy są aspektem umysłu - aspektem przejawiającego się umysłu - i osiągamy poziom gdzie przejawy i nasz umysł są zmieszane. Gdy stajemy się wolni od lgnięcia do prawdziwego istnienia - wolni od pojmowania prawdziwego istnienia 3 - wraz z wzorcami nawykowymi dla takiego lgnięcia czy pojmowania, wtedy mówi się, że nasz własny umysł i przejawy są zmieszane. W tym punkcie jesteśmy w stanie czynić cuda, jak czynili je siddhowie zarówno Indii i Tybetu. Potrafili oni dotknąć ognia i nie być praz niego spaleni. Potrafili oni chodzić po wodzie i nie tonąć. Byli oni w stanie przechodzić przez ściany budynków i tak dalej. Te cuda pojawiają się w naturalny sposób na tym poziomie. W tym punkcie oczyściliśmy też cztery elementy swego ciała fizycznego i jesteśmy w stanie przekształcić swe ciało w takie rzeczy jak wielka masę ognia czy w ogromny zbiornik wodny. Jesteśmy w stanie wykonać wiele różnych rodzajów cudów i praktykować wiele typów samadhi. Na tym poziomie mamy też oczyszczone nadi, pranę i bindu 4 swego kształtu fizycznego i z tego powodu jesteśmy w stanie przejawiać kształt, czy manifestować, wiele różnych jidamów czyli bóstw i możemy spotkać się z tymi jidamami. W tym punkcie zdarza się też, że studenci są w stanie widzieć swój kształt jako będący jidamem. Wtedy, tak jak zostało to powiedziane: "Tak jak ogień i drewno na opał, lekarstwo i to co ma być porzucone zostają wraz wyczerpane. Kto doprowadził do doskonałości wszelkie cechy w całej obszerności, jest joginem lub jogini niemedytacji. " To, co ma być zaniechane to 1) Nota redakcji: (Ze strony nr.14) w przeciwieństwie do zjednoczonej praktyki szamaty i wipaszjany. 2) Nota redakcji: (Ze strony nr.14) to jest przebywać jednopunktowo w niedyskursywnym spokoju, w naturalny sposób na tym poziomie. 3) Nota redakcji: Istnienie zjawiska jako różnego od samego przejawu pojawiającego się jako wyrażenie wzajemnej zależności zaledwie pojawiających sie przyczyn i warunków; stałe substancjalne istnienie niezależne od przyczyn i warunków, które spowodowały jego pojawienie. 4) Nota redakcji: Koncepcje nadi, prany i bindu [Tyb.: rtsa, rlung, thig-le] są szerzej wyjaśnione w nocie z Życie Marpy Tłumacza, napisanej przez Tsang Njong Herukę, wyd. Szmbhala, Boston i Londyn, str. 235: zgodnie z naukami jogowskimi ścieżki umiejętnych środków [sanskr. upajamarga; tyb. thabs-lam], realizację osiąga się przez synchronizację ciała i umysłu. Może to być osiągnięte przez medytację na nadi, pranie i bindu - psychicznych składnikach ciała iluzorycznego. Prana jest energią lub "wiatrem" poruszającym się w ciele. Mówi się, że "Świadomość umysłu jedzie na koniu prany na ścieżkach nadi. Bindu jest pożywieniem umysłu." "Ze względu na dualistyczne myślenie, prana wchodzi w lalanę [tyb. rkjang-ma] i rasanę [tyb. ro-ma], lewy i prawy kanał. Ta rozbieżność energii w ciele iluzorycznym odpowiada działalności mentalnej, która fałszywie rozróżnia pomiędzy obiektem i podmiotem i wiedzie do karmicznie określonego działania. Przez praktykę jogowską, prany mogą być wprowadzone w kanał centralny [sanskr. avadhuti, tyb. dbu-ma] i dlatego przekształcone w pranę-mądrości. Wtedy umysł może rozpoznać swą fundamentalną naturę realizując wszystkie dharmy jako niezrodzone. "Należy to do zaawansowanej praktyki i można się tego uczyć tylko przez bezpośrednią ustną transmisję od spełnionego guru. Gdy tylko medytujący jest dobrze ustalony w doświadczeniu fundamentalnej natury umysłu, on lub ona może medytować na tym bezpośrednio, rozpuszczając wizualizację nadi, pranę i bindu. Medytacja używając konceptu kanałów psychicznych należy do kategorii 'sampannakrama' [sanskr.: etap spełnienia] ze znakami. Praktyką bez kształtu, która bezpośrednio kontempluje naturę umysłu, jest sampannakrama bez znaków." 15

16 zaciemnienia problemów mentalnych i zaciemnienia obiektów poznania, a gdy zostały one wyczerpane, wtedy ścieżka, która jest metodą ich zaniechania jest też wyczerpana. Obrazem tego jest wyczerpanie się ognia i drewna na opał. Gdy mamy mnóstwo drewna na opał, wtedy będziemy mieli wielki ogień. Gdy całe drewno jest wyczerpane, wtedy ogień też zgaśnie. W tym punkcie jesteśmy wyzwoleni od wszelkich nadziei i lęków. Jesteśmy wyzwoleni od lęku błąkania się w samsarze i jesteśmy wyzwoleni od nadziei osiągnięcia wyzwolenia. W jaki sposób zostajemy wyzwoleni od nadziei i lęków? Poprzez osiągnięcie poziomu buddy. Gdy osiągamy ten poziom - poziom dharmakaji - wtedy jesteśmy w naturalny sposób i automatycznie wyzwoleni z samsary i nie ma potrzeby nadziei i lęków. W tym punkcie jesteśmy w stanie uzyskać dobro zarówno dla siebie jak i dla innych. Osiągamy dobro dla siebie, ponieważ zupełnie porzuciliśmy wszelkich zaciemnienień i urzeczywistniliśmy dharmakaję. Osiągnięcie dharmakaji jest osiągnięciem dobra dla siebie. W oparciu o błogosławieństwa dharmakaji przejawiamy sambogakaję i nirmanakaję w jakikolwiek sposób potrzebny dla studentów, którzy mają być trenowani. i spełniając w ten sposób dobro dla innych. Kiedy staliśmy się wolni od wszelkich zaciemnień, wtedy wzorce nawykowe lgnięcia do prawdziwego istnienia są też oczyszczone i jesteśmy w stanie naprawdę rozpoznać, że te zewnętrzne przejawy są aspektem umysłu W mahamudrze mówimy o czterech poziomach jogi: jednoupunktowienia, prostoty lub wolności od elaboracji, jednego smaku i niemedytacji. Gdy osiągamy opisany poziom, znaczy to osiągnięcie poziomu niemedytacji. Urzeczywistnienie mahamudry zwane jest niemedytacją. To kończy drugi rozdział, Wprowadzenie do Fundamentalnego Charakteru. Dochodzimy teraz do trzeciego rozdziału, Trening na ścieżce takości, który wyjaśnia w czterech głównych punktach jak początkujący mogą praktykować ścieżkę medytacji mahamudry. Pierwszy punkt mówi. Jako praktyka wstępna, medytuj na guru jodze z wiarą, oddaniem i szacunkiem, trzy razy dziennie w czasie dnia i trzy razy w czasie nocy. Rozpoczynamy wstępną praktykę przez przyjmowanie schronienia w trzech klejnotach, wzbudzenie bodhiczitty, medytację na miłującej życzliwości i współczuciu, praktykowanie sześciu paramit i po wykonaniu tego możemy praktykować guru jogę. Po zakończeniu praktykowania guru jogi, tekst mówi w następnym punkcie: Jako główna praktyka, spoczywaj w niewymyślonym stanie umysłu z niezakłóconym rozpoznaniem. Główną praktyką jest spoczywanie w niewymyślonym umyśle, co zostało już wyjaśnione. Jako zakończenie, rozpoznaj, cokolwiek co się pojawia jako twój własny umysł i trenuj umiejętnie swoją czystą świadomość. Praktyką równowagi medytacyjnej jest spoczywanie bez tworzenia myśli, a w praktyce pomedytacyjnej powinniśmy zaledwie rozpoznawać wszystkie przejawy jako będące naszym własnym umysłem i w ten sposób prowadzić trening z czystą świadomością. Czwarty punkt mówi, Polegając na kolejnym pojawianiu się doświadczeń, czyń wysiłki w medytacji aż konceptualny umysł zostanie wyczerpany. W czasie swej formalnej praktyki, od początku 16

17 do końca powodujemy powstanie różnego rodzaju doświadczeń. Niektórzy mają doświadczenia związane z praktyką szamaty. Inni mają doświadczenia związane z praktyką wipaszjany. Lecz niezależnie od natury swego doświadczenia, musimy kontynuować praktykę aż osiągniemy poziom niemedytacji gdzie wyczerpany jest konceptualny umysł, gdzie wyczerpane są zjawiska. Każdym razem, gdy powodujemy powstanie pewnych doświadczeń w medytacji, nie powinniśmy myśleć "Oh, to wspaniałe doświadczenia, To wystarczy. Nie potrzebuję nic więcej robić." Zamiast tego musimy praktykować aż do osiągnięcia tego poziomu stabilności lub urzeczywistnienia - wyczerpania konceptualnego umysłu - bo jeśli tego nie zrobimy, jeśli myślimy, że wystarczy, że osiągnęliśmy jakiś poziom praktyki czy, że mamy jakiś rodzaj doświadczenia, nie osiągnęliśmy końcowego poziomu urzeczywistnienia i nie będzie z tego pożytku. Jest wiele różnych rodzajów doświadczeń, które mogą się pojawić w medytacji, lecz ogólnie, jak podaje tekst, Są dwa sposoby na jakie pojawia się doświadczenie: jako niekorzystne doświadczenia i jako korzystne doświadczenia. Co do pierwszego: Wszelkie niekorzystne doświadczenia - jakiekolwiek by nie były, takie jak otępiałość, pobudzenie, lęk, przestrach lub wątpliwość - pojawiają się z twojej medytacji. Dlatego rozpoznaj je, jako doświadczenia. Bez zaniechania ich, medytuj przyjmując te właśnie rzeczy, jako obiekt twego poglądu i medytacji. Musimy kontynuować praktykę aż osiągniemy poziom niemedytacji gdzie wyczerpany jest konceptualny umysł, gdzie wyczerpane są zjawiska Czasem, gdy medytujemy na prawdziwej naturze naszego umysłu, nasz umysł jest bardzo ciemny lub pogrążający się, lub zaczynamy zasypiać. Jest to zwane otępieniem. Czasem, gdy spoczywamy w niewymyślonym umyśle praktykując mahamudrę, pojawia się wiele różnych myśli lub konceptów. To doświadczenie pobudzenia. Czasem ludzie praktykujący mahamudrę stają się fizycznie chorzy lub doświadczają wielu cierpień psychicznych. Czasem, pozornie zupełnie bez powodu, jak gdyby w naturalny sposób pojawia się lęk, a czasem mamy wątpliwości na temat dharmy czy na temat swego nauczyciela. Wszystkie te doświadczenia mogą pojawić się w naszej praktyce. Jeśli osiągnęliśmy pewną stabilność w praktyce medytacji mahamudry i na przykład zachorowaliśmy, wtedy możemy mieszać to fizyczne odczucie bycia chorym ze swą własną realizacją lub doświadczeniami prawdziwej natury swego umysłu. W ten sposób bylibyśmy wyzwoleni z choroby przez praktykę mahamudry lub co najmniej być w stanie wziąć chorobę na ścieżkę praktyki mahamudry.* Jeśli w ten sposób praktykujemy, korzystne doświadczenia pojawią się w naturalny sposób. Tekst kontynuuje, Co do korzystnych doświadczeń: Wpierw, pojawia się doświadczenie przebywającego umysłu. Jest to doświadczenie praktyki szamaty. W oparciu o to, pojawia się doświadczenia esencji, pustki. W oparciu o to, pojawia się doświadczenie osiągnięcia realizacji. Posiadamy prawdziwą realizację prawdziwej natury umysłu. W oparciu o to, pojawia się doświadczenie odwrócenia od przywiązań. Wszystkie te doświadczenia są uważane za dobre i korzystne. Lecz gdy pojawiają się te dobre doświadczenia, jeśli do nich lgniemy, jeśli myślimy, że zawsze musimy ich doświadczać, wtedy to lgnięcie do pozytywnych doświadczeń nas wiąże. * Nota tłumacza: Do dokładnego omówienia tego jak i następnych tematów, raz jeszcze odsyłam do Istotnych elementów Mahamudry oraz do Upadeszy Mahamudry Thrangu Rinpoczego. 17

18 Przy tym kolejnym pojawianiu się doświadczeń, powinieneś czynić wysiłki w praktyce bez żadnego samozadowolenia. Są różnego rodzaju doświadczenia, które mogą się pojawiać, lecz niezależnie co się pojawia, powinieneś praktykować bez żadnego samozadowolenia. Gdy już rozpocząłeś medytowanie na prawdziwej naturze umysłu, powinieneś to robić w takim stopniu jak potrafisz tak długo jak żyjesz. Nigdy nie powinieneś być zadowolony ze swej medytacji myśląc "Oj, to już wystarczy, nie potrzebuję nic więcej robić." Powinieneś medytować znów i znów i znów. Samo przebywanie umysłu nie wystarcza - musisz medytować by ujrzeć esencję. Gdy rozpoczynasz praktykować medytację, możesz osiągnąć stabilność w praktyce szamaty, lecz nie powinieneś myśleć "Oj, to wspaniałe, wystarczy, że osiągnąłem tę stabilność." Musisz z wytrwałością kontynuować praktykę aż do dojścia do realizacji pustki związanej z praktyką wipaszjany. Samo widzenie esencji nie wystarcza - musisz medytować by osiągnąć realizację. Choć być może naprawdę zrealizowałeś wipaszjanę, nie powinieneś myśleć "Oj, teraz doszedłem do realizacji tego, to wystarczy, nie potrzebuję nic więcej." Powinieneś kontynuować praktykę aż do osiągnięcia stabilności w tej realizacji. Samo osiągnięcie realizacji nie wystarcza - musisz medytować by odwrócić się od przywiązania. Nie wystarcza osiągnięcie samej stabilnej realizacji, musisz kontynuować medytacje aż do momentu odwrócenia się od przywiązania do samsary. Gdy już rozpocząłeś medytowanie na prawdziwej naturze umysłu, powinieneś to robić w takim stopniu jak potrafisz tak długo jak żyjesz Samo odwrócenie się od przywiązania nie wystarcza - musisz medytować, tak by, przez wyzwolenie konceptualnego umysłu w dharmatę, konceptualny umysł został wyczerpany, wyczerpane zostały zjawiska, i byś się zbudził. Nie wystarcza tylko odwrócić się od przywiązania do samsary, samo to nie przynosi korzyści. Musisz medytować aż konceptualny umysł jest wyczerpany i osiągniesz poziom niemedytacji. To kończy pracę Sama esencja umysłu, Mahamudra, jedna wystarczająca ścieżka, Po powiedzeniu o samej esencji umysłu i o tym co przez to rozumiemy, znaczy, że instrukcje zawarte w tym tekście są samą esencją instrukcji mistrza Gampopy. D oszliśmy teraz do zakończenia tego tekstu. Otrzymałem to, co zwane jest w języku tybetańskim trilung - ustną transmisję - do tego tekstu w formie komentarza od Szesnastego Gjalwa Karmapy, Randżung Rogpe Dordże gdy dał mi transmisję dla zbioru prac Dagpo Rinpocze, co jest innym imieniem dla Gampopy. [Rinpocze śpiewa dając transmisję ustną dla tego tekstu.] To kończy wyjaśnianie mahamudry. Choć możemy wyjaśnić to, co jest konieczne dla praktyki mahamudry w bardzo rozbudowany sposób, dla jej bardzo krótkiego przedstawienia, powinniśmy wzbudzić wiarę i zaufanie w tego guru, którego uważamy za swego rdzennego guru i medytować na guru jodze, czyniąc do niego suplikacje, a następnie wyobrażając sobie, że guru rozpuszcza się w światło i że to światło jest absorbowane w nasz umysł, w nasz ośrodek serca. W ten sposób nasz umysł i umysł guru są razem zmieszane. Następnie spocznij swój umysł w tym stanie nierozdzielności swego własnego umysłu i umysłu guru. Jeśli w ten sposób praktykujemy, w naturalny sposób wzbudzimy realizację 18

19 mahamudry. Powinniśmy medytować w ten sposób nie tylko jeden raz, lecz powinniśmy to powtarzać. Znów i znów powinniśmy zanosić prośbę do swego guru i następnie praktykować medytację mahamudry, spoczywając umysł w niewymyślonym stanie. Jeśli to robimy, wtedy będziemy w stanie osiągnąć ten sam poziom aktualizacji lub realizacji mahamudry, jaki był osiągany przez mahasiddhów Indii i Tybetu, ponieważ jest to ścieżka bez błędów. To doskonała ścieżka i ty masz teraz tę ścieżkę z jej możliwością w swych rękach. Jeśli w ten sposób praktykujesz medytację, będziesz w stanie w przyszłości osiągnąć owoce tej praktyki, wszystkie wspaniałe cechy rezygnacji i realizacji. Ktokolwiek w ten sposób praktykuje tę medytację - niezależnie czy jest on w zakonie, czy jest mężczyzną czy kobietą, czy jest młody czy stary, nie robi to różnicy - [może on osiągnąć ten rezultat]. Nie ma różnicy w pojęciach realizacji mahamudry, które jedna osoba może osiągnąć, bo umysł każdego ma to co jest zwane tathagatagarbhą lub naturą buddy. Dlatego wspaniałe cechy dharmakaji mogą być osiągnięte przez każdego. Ktokolwiek, kto medytuje na tej ścieżce będzie w stanie osiągnąć te same wspaniałe cechy rezygnacji i realizacji. Jest to ścieżka bez błędów To dzięki wielkiej życzliwości Jego Świątobliwości Dalaj Lamy byłem w stanie tu przybyć i dać wam te instrukcje ma temat mahamudry. To dzięki jego wielkiej życzliwości mogliśmy tu się zebrać, wysłuchać tych nauk, a ja mogłem je dać. I w taki sposób teraz mamy bardzo szczególny związek w dharmie. Uczynię modlitwę aspiracji by wszyscy z was byli w stanie praktykować medytację mahamudry i osiągnąć rezultat, oraz byście, po osiągnięciu rezultatu, byli w stanie osiągnąć siddhi latania w przestrzeni tak, że będziecie w stanie latać tu i tam. Chciałbym teraz zakończyć modlitwą aspiracji aby, na bazie wszystkich korzeni zalet, które zostały zakumulowane przez tę naukę dharmy, mistrz wszystkich nauk Buddy, który jest teraz w tym świecie, Jego Świątobliwość Dalaj Lama, mógł żyć długo i aby wszystkie jego aspiracje i jego intencje dla istot zostały szybko i w doskonały sposób spełnione. Czynię też aspirację, by poprzez osiągnięcie wszystkich jego intencji i życzeń świat ten doszedł do spokoju. 19

20 Przypisy tłumacza: Użyte w tłumaczeniu odpowiedniki szczególnych słów i wyrażeń (odniesienia z podanymi numerami stron dotyczą tekstu Thrangu Rinpoczego "Tworzenie i Spełnienie"). Język polski czysta świadomość dezorientacja* 1 królestwo* 2 linia przekazu miejsce kremacji* 3 modlitwa modlitwa, modlitwa błagalna, suplikacja modlitwa pochwalna, pochwała oszołomienie* 4 posiadający wadżrę problemy mentalne rdzenny guru sprawiające problemy emocje, zaburzające emocje stan buddy strażnicy dharmy sylaba-ziarno* 5 świadomość świadomość mentalna* 6 świadomość podległa kleszom świadomość podstawy wszystkiego świadomość umysłu takość *9 trzy klejnoty (tj. Budda, Dharma i Sanga) świetlistość* 7 trzy korzenie (tj, Guru, Jidamy i Dharmapalowie) uczony w pismach, uczony upoważnienie do praktyki, upoważnienie, inicjacja,* 8 Język angielski awareness confusion kingdom, realm lineage charnel ground prayer supplication praise bewilderement vajra holder mental afflictions root guru afflictive emotions buddahood dharma protectors seed syllable consciousness mindfulness afflicted consciousness all-basis consciousness mind consciousness suchness three jewels luminosity three roots scholar empowerment 1) dezorientacja: Ułudne, niezgodne z prawdą pojmowanie, będące warunkiem pojawienia się kleszy. Spójrz strony 13, 16, 30, 39, 41, 44. 2) "królestwo" (ang. realm) oznacza zakres istnienia w kosmologii buddyjskiej. 3) miejsce kremacji, Na Wschodzie, miejsce kremacji lub pochowania ciała. Nie jest to jednak dokładne tłumaczenie. Dla wyjaśnienia cytat z "Istotnych elementów Mahamudry: " W różny sposób postępujemy z ciałami zmarłych na Wschodzie i na Zachodzie. Na Wschodzie ciało jest rzucone na miejsce kremacji. Czasem jest cięte na części, a krwawiące członki są rozrzucane wokół. Pójście w takie miejsce może być zatrważające." (Patrz też: Brak dokładnego polskiego odpowiednika tego terminu. 4) oszołomienie, jedna z kleszy polegająca na fiksacji na postrzeganych cechach obiektu jako będącym przyjemnym lub nieprzyjemnym. Patrz strony 8, 13, 14. 5) sylaba-ziarno, (sanskr. bidża). mistyczme sylaby, to dźwięk wyrażony przez sylaby alfabetu tybetańskiego, który jest esencją mantry, a zatem i bóstwa. (Patrz: 20