WYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO

Transkrypt

1 WYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO Marek Kozioł, Agnieszka Bielawska, Jarosław Plata, Alfred Król Jaszowiec, październik 214 r. Zespół Ochrony Lasu w Krakowie

2 25,9 7,2 Powierzchnia lasów w zarządzie RDLP Kraków w/g składu gatunkowego w % 1,5 2,5,5 19,3,3 1,2 32,6 So Św Jd Db, Jw. Bk Ol Brz Gb Oś, Wb 24,3 1,4 5,2 Powierzchnia lasów w zarządzie RDLP Krosno w/g składu gatunkowego w % 2,5 7,8,3 16,8 38,6 3,1 So Św Jd Db, Jw. Bk Gb Brz Ol Oś, Wb Jodła pospolita jest jednym z głównych gatunków lasotwórczych w drzewostanach RDLP Kraków i RDLP Krosno. Od kilku lat w młodszych i starszych drzewostanach jodłowych obserwowane są coraz liczniejsze przypadki występowania chorób i uszkodzeń prowadzących do lokalnego osłabienia drzew i zwiększenia ich podatności na inne uszkodzenia. 2

3 Skutki długotrwałego żerowania obiałki pędowej (Dreyfusia nordmannianae) Usychanie pędów wierzchołkowych i bocznych, tworzenie się form krzaczastych 3

4 Występowanie uszkodzeń od obiałki pędowej w okresie od 26 r. - do 214 r. RDLP Kraków Pow. Rok uszkodzona 26 68, , , , , , , ,35 RDLP Krosno Pow. Rok uszkodzona 26 14, , , , , , ,73 4

5 [ha] [ha] Występowanie obiałki pędowej wg. inwentaryzacji przeprowadzonej w 213 i 214 roku na terenie Nadleśnictw RDLP Kraków (całkowita w ha, w ha) Powierzchnia upraw i młodników jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę pędową w 213 r na terenie RDLP Kraków pow.uszkodzona Powierzchnia upraw i młodników jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę pędową w 214 r na terenie RDLP Kraków 25 pow.uszkodzona 5

6 [ha] [ha] Występowanie obiałki pędowej wg. inwentaryzacji przeprowadzonej w 213 i 214 roku na terenie Nadleśnictw RDLP Krosno (całkowita w ,95 ha, w ,76 ha) Powierzchnia upraw i młodników jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę pędową w 213 r na terenie RDLP Krosno pow. uszkodzona Powierzchnia upraw i młodników jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę pędową w 214 r na terenie RDLP Krosno 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, pow. uszkodzona 6

7 Obiałka korowa = mszyca korowo jodłowa (Dreyfusia piceae)? Nadleśnictwo Kołaczyce, Leśnictwo Węglówka oddz. 17, 18 Stan z maja 27 r. Stan z października 28 r. Mszyce pokrywają korę pni i grubych konarów gęstą wydzieliną woskowego puchu pod którym żerują i przechodzą rozwój. Istotnym czynnikiem decydującym o zasiedleniu drzew przez mszyce (wybiórczości pokarmowej), wydaje się być gładka kora jodeł. 7

8 Obiałka korowa = mszyca korowo jodłowa (Dreyfusia piceae)? Nadleśnictwo Nawojowa Leśnictwo Kamianna oddz. 158a Stan z czerwca 213 r. Najchętniej zasiedlane są przez mszyce najdorodniejsze i najbardziej eksponowane (widoczne) egzemplarze jodeł. Stan z lipca 214 r. 8

9 Skutki długotrwałego żerowania obiałki korowej -korowina o wyraźnie ciemniejszej barwie (wydzieliny żerujących wcześniej mszyc) czasami z widocznymi na jej powierzchni, czerwonymi owocnikami Nectria sp. prawdopodobnie Nectria fuckeliana? oraz pomarańczowymi owocnikami Aleurodiscus sp. na zamierających gałęziach, -zauważalne osłabienie drzew, objawiające się zmianami w korowinie (spękania i zapadania kory, nekrozy łyka, wycieki żywiczne i śluzotoki), -skrócenie igieł i pędów, przebarwienia i gwałtowny opad igliwia, -kilkuletnie żerowanie mszyc, przy współdziałaniu szkodników wtórnych (wgryzoń i smolik) oraz grzybów patogenicznych (Neonectria, opieńki) prowadzą do wzmożonego wydzielania się posuszu. 9

10 Występowanie uszkodzeń od obiałki korowej w okresie od 29 r. - do 214 r. RDLP Kraków Pow. Rok uszkodzona 29 2, , , , ,44 RDLP Krosno Pow. Rok uszkodzona 29 43, , , , ,34 1

11 [ha] [ha] Występowanie obiałki korowej wg. inwentaryzacji przeprowadzonej w 213 i 214 roku na terenie Nadleśnictw RDLP Kraków (całkowita : w ha, w ha) 1 5 Powierzchnia drzewostanów jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę korową w 213 r na terenie RDLP Kraków 1 5 pow.występowania pow.uszkodzona Powierzchnia drzewostanów jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę korową w 214 r na terenie RDLP Kraków pow.występowania pow.uszkodzona 11

12 [ha] [ha] Występowanie obiałki korowej wg. inwentaryzacji przeprowadzonej w 213 i 214 roku na terenie Nadleśnictw RDLP Krosno (całkowita : w ha, w ha) Powierzchnia drzewostanów jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę korową w 213 r na terenie RDLP Krosno pow. uszkodzona 6, 5, 4, 3, 2, 1,, Powierzchnia drzewostanów jodłowych opanowanych i uszkodzonych przez obiałkę korową w 214 r na terenie RDLP Krosno pow. uszkodzona 12

13 Zamieranie pędów jodły wywołane przez zespół patogenów grzybowych (prawdopodobnie - Ascochyta sp., Phomopsis sp., Phoma sp.???) 13

14 [ha] [ha] Występowanie zamierania tegorocznych pędów jodły na terenie RDLP Kraków Wg. inwentaryzacji przeprowadzonej w 213 i 214 roku: w 213 r - 215,52 ha (uszkodzenia istotne 55,98 ha) w 214 r - 374,67 ha (uszkodzenia istotne 34,19 ha) 8 6 Powierzchnia drzewostanów jodłowych z objawami chorobowymi zamierania tegorocznych pędów w 213 r na terenie RDLP Kraków 4 2 pow. uszkodzona Powierzchnia drzewostanów jodłowych z objawami chorobowymi zamierania tegorocznych pędów w 214 r na terenie RDLP Kraków pow. uszkodzona 14

15 [ha] [ha] Występowanie zamierania tegorocznych pędów jodły na terenie RDLP Krosno Wg. inwentaryzacji przeprowadzonej w 213 i 214 roku: w 213 r - 11,72 ha (uszkodzenia istotne 2,6 ha) w 214 r - 411,16 ha (uszkodzenia istotne 14,7 ha) Powierzchnia drzewostanów jodłowych z objawami chorobowymi zamierania tegorocznych pędów w 213 r na terenie RDLP Krosno pow. uszkodzona 4 Powierzchnia drzewostanów jodłowych z objawami chorobowymi zamierania tegorocznych pędów w 214 r na terenie RDLP Krosno pow. uszkodzona 15

16 Podsumowanie 1. Aktualnie obserwuje się w drzewostanach jodłowych na terenie RDLP Kraków i RDLP Krosno coraz liczniejsze występowanie chorób i uszkodzeń pochodzenia biotycznego nie mające wcześniej większego znaczenia. 2. Głównymi sprawcami stwierdzanych uszkodzeń są mszyce z rodziny Adelgidae obiałka pędowa i obiałka korowa oraz grzyby patogeniczne, których przynależność gatunkowa, biologia i rzeczywiste szkodliwe oddziaływanie na jodłę nie jest dostatecznie wyjaśnione. 3. W porównaniu z ubiegłym rokiem nastąpił wyraźny wzrost powierzchni występowania wymienionych czynników szkodotwórczych. 4. Wczesne rozpoznanie lokalizacji obecności obiałki pędowej w uprawach i młodnikach oraz obiałki korowej w starszych drzewostanach pozwala na odpowiednie zaplanowanie i ukierunkowanie prowadzenia w nich zabiegów hodowlanych i ochronnych, w sposób umożliwiający ograniczenie rozprzestrzeniania się szkodników na inne tereny. 5. Drzewostany jodłowe ze stwierdzonym, wzmożonym występowaniem obiałki korowej powinny być objęte monitoringiem w celu obserwacji ich bieżącego stanu zdrowotnego. 6. Konieczne jest rozpoznanie patogenów grzybowych odpowiedzialnych za chorobę zamierania tegorocznych pędów oraz określenie właściwych metod ograniczających chorobę (szczególnie na szkółkach). 16

17 Dziękuję za uwagę Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych w Warszawie Zespół Ochrony Lasu w Krakowie Al. Słowackiego 17a KRAKÓW zolkrakow@lasy.gov.pl tel , 283, 276 fax