EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH KWIECIEŃ 2012 UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY WPISUJE UCZEŃ

Transkrypt

1 Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 2010 KOD UCZNIA WPISUJE UCZEŃ PESEL UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY dysleksja miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 14 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i numer PESEL. 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym tuszem/atramentem. Nie używaj korektora. 5. W zadaniach od 1. do 25. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Odpowiada im następujący układ na karcie odpowiedzi: KWIECIEŃ 2012 Czas pracy: 120 minut Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą np. gdy wybrałeś odpowiedź "A": Liczba punktów do uzyskania: Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. 7. Rozwiązania zadań od 26. do 35. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj. 8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. Powodzenia! GM-1-122

2 Informacje do zadań 1., 2., 3., 4. i 5. Tabela przedstawia wybrane dane dotyczące planet Układu Słonecznego. Nazwy planet podano w kolejności alfabetycznej. Nazwa planety Średnia odległość planety od Słońca (w mln km) Średnica planety (w km) Jowisz 778, Mars 227, Merkury 57, Neptun 4 497, Saturn 1 427, Uran 2 869, Wenus 108, Ziemia 149, Zadanie 1. (0-1) Planeta położona najbliżej Słońca to Masa planety (w kg) 1, , ,303 1,024 5,688 8,684 4,87 5, Na podstawie: Encyklopedia szkolna. Fizyka z astronomią,, Warszawa A. Ziemia. B. Wenus. C. Neptun. D. Merkury Zadanie 2. (0-1) Gdyby wszystkie planety Układu Słonecznego znalazły się na jednej półprostej, której początkiem byłoby Słońce, to planetą położoną najbliżej Ziemi będzie A. Jowisz. B. Mars. C. Merkury. D. Wenus. Zadanie 3. (0-1) Wskaż zestaw, w którym planety uporządkowano rosnąco według długości średnicy. A. Jowisz, Saturn, Neptun, Merkury. B. Uran, Merkury, Neptun, Mars. C. Wenus, Ziemia, Uran, Saturn. D. Ziemia, Neptun, Saturn, Mars. Zadanie 4. (0-1) Promień najmniejszej z planet jest około 10 razy mniejszy niż promień A. Saturna. B. Neptuna. C. Wenus. D. Ziemi. Zadanie 5. (0-1) Planeta o największej masie to A. Jowisz. B. Neptun. C. Saturn. D. Uran. Strona 2 z 14

3 Zadanie 6. (0-1) I II III IV Który z narysowanych symboli znaków zodiaku ma środek symetrii, ale nie ma osi symetrii? A. I B. II C. III D. IV Zadanie 7. (0-1) Przyjmujemy, że Mars obiega Słońce ze średnią prędkością orbitalną równą Wartość tej prędkości w km jest równa min km 24. s A. 0,4 B. 400 C D Zadanie 8. (0-1) Ziemia w ruchu obrotowym obraca się o 1 w ciągu 4 minut. W czasie 8 godzin Ziemia obróci się o A. 200 B. 120 C. 32 D. 20 Zadanie 9. (0-1) Despoina i Nereida są księżycami Neptuna. Suma długości ich średnic jest równa 480 km, a stosunek długości średnicy Despoiny do długości średnicy Nereidy wynosi 3:5. Średnica Nereidy ma długość A. 96 km B. 300 km C. 288 km D. 180 km Zadanie 10. (0-1) Uran ma o 36 księżyców mniej niż Jowisz. Razem mają 90 księżyców. Który z układów równań opisuje tę sytuację, jeżeli x to liczba księżyców Jowisza, a y liczba księżyców Urana? A. y y B. y 90 36y C. y y D. 36y 90 y 36 Strona 3 z 14

4 Informacje do zadań 11. i 12. Wykres przedstawia zależność wartości siły przyciągania ziemskiego ciała o masie 1 kg od wysokości nad powierzchnią Ziemi. F (N) Zadanie 11. (0-1) Na wysokości 6 tys. km nad powierzchnią Ziemi wartość siły przyciągania ziemskiego ciała o masie 1 kg jest równa około A. 2 N B. 3 N C. 4 N D. 6 N h (tys. km) Zadanie 12. (0-1) Wartość siły przyciągania ziemskiego ciała o masie 1 kg na powierzchni Ziemi jest 5 razy większa niż na wysokości A km B km C km D km Informacje do zadań 13. i 14. Wskaźnik tempa dochodzenia do tętna spoczynkowego po wykonanym wysiłku informuje o sprawności organizmu danej osoby. Jego wartość W w procentach określa się wzorem X Y W 100, gdzie X oznacza maksymalne tętno wysiłkowe, a Y tętno po 90 sekundach X od ustania wysiłku. Zadanie 13. (0-1) Maksymalne tętno wysiłkowe uczestnika zawodów sportowych wynosiło 150 uderzeń na minutę. Po 90 sekundach od ustania wysiłku jego tętno zmniejszyło się do 105 uderzeń na minutę. Jaki jest wskaźnik tempa dochodzenia do tętna spoczynkowego tego zawodnika? A. 30% B. 43% C. 45% D. 50% Strona 4 z 14

5 Zadanie 14. (0-1) Maksymalne tętno wysiłkowe X wyraża się wzorem A. X 100 W 100Y B. 100Y X C. W Y X 100 W D. X W Y Zadanie 15. (0-1) Po przekształceniu wyrażenia 2x ( x 2 3) otrzymamy wyrażenie A. x 2x 6 B. x 8x 9 C. x 4x 9 D. x 2x 9 Informacje do zadania 16. Procentowy udział gazów w atmosferze planet jowiszowych przedstawiono w tabeli i na diagramach prostokątnych. Nazwa planety Główne składniki atmosfery planety Jowisz wodór ok. 90%, hel ok. 10% Neptun wodór ok. 85%, hel ok. 13%, metan ok. 2% Saturn wodór ok. 94%, hel ok. 6% Uran wodór ok. 85%, hel ok. 12%, metan ok. 3% Na podstawie: Ilustrowane słowniki. Wszechświat, Warszawa Zadanie 16. (0-1) Skład atmosfery Saturna przedstawia diagram A. I B. II C. III D. IV Strona 5 z 14

6 Informacje do zadań 17. i 18. Rysunek przedstawia trzy pierwsze okresy układu okresowego pierwiastków. Zadanie 17. (0-1) Jest prawdą, że A. masa atomowa siarki wynosi 16 u. B. atom siarki ma 16 elektronów walencyjnych. C. w jądrze atomu siarki jest 16 protonów. D. w jądrze atomu siarki są 32 neutrony. Zadanie 18. (0-1) Z wymienionych poniżej tlenków najmniejszą masę cząsteczkową ma A. CO 2 B. NO 2 C. SO 2 D. SiO 2 Zadanie 19. (0-1) Do czterech probówek wlano wodę i oranż metylowy. Następnie do każdej z probówek dodano inny tlenek. W dwóch probówkach oranż metylowy zmienił barwę na czerwoną. N 2 O 5 FeO K 2 O SO 3 woda z oranżem metylowym I woda z oranżem metylowym II woda z oranżem metylowym III woda z oranżem metylowym IV Wskaż probówki, w których powstały kwasy. A. I i II B. II i III C. III i IV D. I i IV Strona 6 z 14

7 Informacje do zadań 20. i 21. Tlenek siarki(iv) powoduje uszkodzenia drzew objawiające się utratą liści. Tabela przedstawia udział procentowy drzew o różnym stopniu utraty liści w lasach Polski. Odsetek liczby uszkodzonych drzew w lasach (w %) Rodzaj drzewa Utrata liści lekka średnia ciężka sosna ,5 jodła ,3 dąb ,8 brzoza ,8 Na podstawie: T. Umiński. Ekologia, środowisko, przyroda, Warszawa Zadanie 20. (0-1) Dwa rodzaje drzew najbardziej wrażliwe na działanie tlenku siarki(iv) to A. jodła i sosna. B. sosna i dąb. C. dąb i jodła. D. brzoza i sosna. Zadanie 21. (0-1) Największy procentowy udział liczby drzew bez utraty liści występuje wśród A. brzóz. B. dębów. C. sosen. D. jodeł. Zadanie 22. (0-1) Jednym z podstawowych procesów zachodzących w roślinach zielonych jest fotosynteza. Produktami tego procesu są A. tlenek węgla(iv) i woda. B. tlenek węgla(iv) i tlen. C. cukier i tlen. D. cukier i woda. Zadanie 23. (0-1) Tlenki siarki zanieczyszczające atmosferę dostają się z wdychanym powietrzem do dróg oddechowych człowieka i powodują ich podrażnienie. Wskaż zestaw, w którym zapisano elementy dróg oddechowych w takiej kolejności, w jakiej przechodzi przez nie wdychane powietrze. A. Jama ustna jama nosowa gardło krtań oskrzela tchawica. B. Jama nosowa gardło tchawica krtań oskrzela. C. Jama ustna krtań gardło oskrzela tchawica. D. Jama nosowa gardło krtań tchawica oskrzela. Strona 7 z 14

8 Zadanie 24. (0-1) Brzozy, sosny i dęby lepiej rosną jeśli w ich otoczeniu występują określone gatunki grzybów. Zależność występująca między korzeniami drzew a grzybami rosnącymi w ich sąsiedztwie, korzystna dla obu organizmów, to A. drapieżnictwo. B. symbioza. C. konkurencja. D. pasożytnictwo. Zadanie 25. (0-1) Schemat przedstawia zależności pokarmowe między organizmami żyjącymi w zbiorniku wodnym. Woda w tym zbiorniku jest zanieczyszczona związkami metali ciężkich. plankton roślinny (fitoplankton) plankton zwierzęcy (zooplankton) ryby planktonożerne ryby drapieżne Stężenie trujących substancji jest A. najniższe w komórkach fitoplanktonu, a najwyższe w ciele ryb drapieżnych. B. najniższe w ciele ryb planktonożernych, a najwyższe w komórkach fitoplanktonu. C. najniższe w ciele ryb drapieżnych, a najwyższe w komórkach fitoplanktonu. D. jednakowe w ciałach wszystkich organizmów tworzących ten łańcuch pokarmowy. Zadanie 26. (0-2) Schemat zależności pokarmowych w ekosystemie leśnym. wiewiórka lis owoce i liście dębu mszyce mysz biedronka pająk sowa dzięcioł gąsienice ćmy sikora 1. Wypisz ze schematu najdłuższy łańcuch pokarmowy Z przedstawionego schematu zależności pokarmowych wypisz cztery organizmy będące konsumentami II rzędu.... Strona 8 z 14

9 Zadanie 27. (0-4) Ile m 2 ma zacieniowany na planie obszar leśny? Potrzebne dane odczytaj z rysunku. Zapisz obliczenia m 40 m Odpowiedź:... Strona 9 z 14

10 Zadanie 28. (0-3) Stolice państw europejskich w większości położone są nad rzekami. Spośród podanych nazw państw i rzek wybierz te, które odpowiadają wymienionej w tabeli stolicy i uzupełnij tabelę. Austria, Dniepr, Francja, Tyber, Ukraina, Tamiza, Sekwana, Włochy Nazwa państwa Stolica państwa Kijów Paryż Rzym Nazwa rzeki, nad którą położona jest dana stolica Zadanie 29. (0-3) Piotrek obchodzi urodziny 29 kwietnia. Odpowiedz na pytania. 1. Jak nazywa się astronomiczna pora roku trwająca w tym dniu w Polsce? Czy wtedy dzień w Polsce skraca się, czy wydłuża? Co trwa wówczas dłużej: noc czy dzień?... Zadanie 30. (0-2) Przyjmujemy, że ciało o masie 1 kg ma na Ziemi ciężar 10 N. Oblicz, jaki ciężar ma ciało o masie 50 kg na Jowiszu, jeżeli przyspieszenie grawitacyjne na Jowiszu jest 2,5 razy większe niż na Ziemi. Zapisz obliczenia. Odpowiedź:... Strona 10 z 14

11 Zadanie 31. (0-3) Oblicz masę stalowego pręta w kształcie walca o długości 10 m i średnicy przekroju g 2 cm. Przyjmij gęstość stali = 8 oraz π = 3,14. Zapisz obliczenia. Wynik podaj 3 cm w kilogramach. Odpowiedź:... Zadanie 32. (0-2) Za zużycie 1 kilowatogodziny energii elektrycznej trzeba zapłacić 46 groszy. Porównaj dwa wskazania domowego licznika energii elektrycznej (z początku i końca miesiąca) i oblicz koszt zużycia energii elektrycznej. Zapisz obliczenia. Początek miesiąca Koniec miesiąca , 2 kwh , 7 kwh Odpowiedź:... Strona 11 z 14

12 Informacje do zadania 33. Diagram kołowy przedstawia masowy skład procentowy pierwiastków w siarczanie(vi) miedzi(ii) CuSO 4. miedź siarka 20% tlen 40% Zadanie 33. (0-2) Oblicz masę próbki siarczanu, wiedząc, że masa miedzi w tej próbce jest równa 2,4 g. Zapisz obliczenia. Odpowiedź:... Zadanie 34. (0-1) Narysuj wzór strukturalny kwasu octowego CH 3 COOH. Strona 12 z 14

13 Zadanie 35. (0-3) Maciek i Piotrek kolekcjonują modele statków kosmicznych i samolotów. Razem mają 36 modeli. Gdyby Maciek dał Piotrkowi 5 modeli, wówczas Piotrek miałby 3 razy więcej modeli niż Maciek. Ile modeli ma każdy z nich? Zapisz obliczenia. Odpowiedź:... Strona 13 z 14

14 Brudnopis Strona 14 z 14