Uwarunkowania ekonomiczne i praktyka wdrażania nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi

Transkrypt

1 Uwarunkowania ekonomiczne i praktyka wdrażania nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi Jerzy Starypan Sp. z o.o. BESKID ŻYWIEC

2 Polski system gospodarki odpadami w 2013 roku Gospodarka odpadami komunalnymi regulowana jest trzema ustawami USTAWA O UTRZYMANIU CZYSTOŚCI I PORZĄDKU W GMINACH Z LIPCA 2011 USTAWA O GOSPODARCE OPAKOWANIAMI I ODPADAMI OPAKOWANIOWYMI - II KWARTAŁ 2013 ROKU? USTAWA O ODPADACH Z 14 GRUDNIA 2012 ROKU SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI począwszy od 2013 roku

3 Finanse trzech ustaw Nowy system prawny wprowadza możliwość finansowania gospodarki odpadami komunalnymi a w szczególności odpadami podlegającymi zbiórce selektywnej jak i działań edukacyjnych z różnych źródeł OPŁATA OD MIESZKAŃCÓW FUNDUSZE ZEWNĘTRZNE (Fundusze Unijne, WFOŚ, NFOŚ ) DOPŁATY OD ORGANIZACJ ODZYSKU (ZA POŚREDNICTWEM FIRM ZBIERAJĄCYCH ODPADY MOGĄCE OBNIŻYĆ ICH KOSZTY) PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY SUROWCÓW WTÓRNYCH (W ZALEŻNOŚCI OD ICH JAKOŚCI I RODZAJU TYCH ODPADÓW PRZYCHÓD ZBIERAJĄCYCH ODPADY MOGĄCY OBNIŻYĆ ICH KOSZTY)

4 Synergia trzech ustaw ustawa o odpadach: 1. hierarchia postępowania z odpadami 2. finansowa odpowiedzialność przedsiębiorców ustawa o utrzymaniu czystości nakłada na samorządy: poziomy recyklingu (50% papieru, metali, tworzyw i szkła do 2020 r) obowiązek edukacji ekologicznej ustawa o gospodarce opakowaniami nakłada na przedsiębiorców: 1. obowiązek 50% z odpadów komunalnych 2. 5% przychodów organizacji odzysku na edukację

5 Obowiązki gmin (ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) Nowe obowiązki gmin (1) art. 3 2) zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami: regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, 3) obejmują wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi; 4) nadzorują gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym realizację zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości; 5

6 Obowiązki gmin (ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) Nowe obowiązki gmin (2) art. 3 5) ustanawiają selektywne zbieranie odpadów komunalnych obejmujące co najmniej następujące frakcje odpadów: papieru, metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji; 6) tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, w tym wskazują miejsca, w których mogą być prowadzone zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych; 6

7 Obowiązki gmin (ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) Nowe obowiązki gmin (3) art. 3 7) zapewniają osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania; 8) prowadzą działania informacyjne i edukacyjne w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych; 7

8 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 29 maja 2012 r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych Poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami Papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło Inne niż niebezpiecz ne odpady budowlane i rozbiórkow e

9 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 25 maja 2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczania poziomu ograniczania masy tych odpadów [%]

10 Uprawnienia gmin (ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) Rada gminy, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bierze pod uwagę: 1) liczbę mieszkańców zamieszkujących daną gminę; 2) ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych; 3) koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, 4) wytwarzanie odpadów nieregularnie (np. sezonowo) 10

11 Uprawnienia gmin (ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) Koszty systemu gospodarowania odpadami komunalnymi: koszty: 1. odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych; 2. tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych; 3. obsługi administracyjnej tego systemu. 11

12 Wdrażanie nowego systemu przez gminy Żywiecczyzny

13 Gminy udziałowcy spółki BESKID ŻYWIEC Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Wilkowice Buczkowice Czernichów Łodygowice Łękawica Gilowice Ślemień Szczyrk Lipowa Żywiec Radziechowy Wieprz Świnna Koszarawa Milówka Węgierska Górka Jeleśnia Rajcza Ujsoły

14 Stan obecny system segregacji odpadów komunalnych

15 Stan obecny zagospodarowanie odpadów - sortownia

16 Stan obecny zagospodarowanie odpadów - kompostownia

17 Stan obecny zagospodarowanie odpadów - składowisko

18 Mg odzysk balast Dynamika odzysku odpadów komunalnych

19 Bilans odpadów komunalnych 2012r odpady odzyskane 9986,98 Mg 44% odpady balastowe ,7Mg 56%

20 Struktura odzysku odpadów w 2012r paliwo alternatywne 17% odpady problemowe 5% odpady organiczne selektywnie 17% odpady organiczne resegregacja 3% minerały 10% surowce wtórne resegregacja 13% surowce wtórne selektywnie 35%

21 Żywiec Świnna Milówka Rajcza Łodygowice Łękawica Węgierska Górka Lipowa Czernichów Radziechowy Ślemień Ujsoły Koszarawa Jeleśnia Gilowice Wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych 2012r [kg/ma] surowce popiół balast

22 Wskaźniki wytwarzania odpadów dla reprezentatywnych gmin regionu żywieckiego w 2012r [kg/m/rok] Żywiec Świnna Łękawica surowce organiczne 42 mineralne 104 zmieszane razem

23 Wdrażanie nowego systemu przez gminy Żywiecczyzny Kryteria wyboru systemu: realizacja ustawowych obowiązków sposoby zagospodarowania odpadów koszty odbioru i zagospodarowania odpadów

24 WPGO - sejmik kontra samorządy gminne

25 Nowy system gospodarki odpadami regionu żywieckiego Selektywna zbiórka odpadów Odpady Organiczne Surowce Odpady zmieszane Odpady problemowe Popioły Kompostownia -zielone i kuchenne Sortownia - surowce - pro RDF - odzysk -kompost Składowisko odzysk:

26 Przyjęcie wielkości wskaźników nagromadzenia!!! Odbiór odpadów bezpośrednio na nieruchomościach litr??? kg??? litr??? kg??? litr??? kg??? litr??? kg???

27 Prognoza wskaźników wytwarzania odpadów dla gmin regionu żywieckiego po 3 letnim wdrożeniu ustawy [kg/m/rok] miasto wsie surowce organiczne 60 mineralne zmieszane razem

28 Odbiór odpadów w punktach selektywnego zbierania odpadów odpady wielkogabarytowe zużyty sprzęt elektryczny i elektron odpady niebezpieczne odpady remontowe opony odpady zielone surowce wtórne żużel

29 Ceny jednostkowe pojemników 13,59 zł/120 litr (posesje) 8,56 zł/120 litr (bloki) 7,84 zł/120 litr (posesje) 4,51 zł/120 litr (bloki) 3,24 zł/worek 9,11 zł/120 litr (posesje) 6,12 zł/120 litr (bloki)

30 Ceny przyjęcia przez instalację Odpady zmieszane Odpady biodegradowalne Surowce popiół 250 zł/mg 170 zł/mg 32 zł/mg 45 zł/mg

31 Ryczałt podstawowy dla gospodarstw domowych Koszty usuwania: (w tym składowanie i transport) Balast (120l) 13,59 zł; Popiół (120l) 7,84 zł; BIO (120l) 9,11 zł; Surowce (worek) 4,00 zł. Ilość roczna pojemników: (wg. rzeczywistego odbioru) Balast: 5,7 poj.; Popiół: 1,5 poj.; BIO: 4,8 poj.; Surowce: 6,7 szt. Ryczałt miesięczny: Zakres podstawowy 13,31 zł [brutto]

32 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich w powiecie żywieckim. (kg/mieszkańca/rok) Lp. Strumień odpadów Miasto Wieś 1. odpady kuchenne ulegające biodegradacji 99,00 25,76 2. odpady zielone 12,00 5,00 3. papier i karton nieopakowaniowe 22,95 9,42 4. opakowania z papieru i tektury 22,95 9,42 5. opakowania wielomateriałowe 5,10 2,09 6. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 27,30 14,65 7. opakowania z tworzyw sztucznych 11,70 6,28 8. szkło nieopakowaniowe 3,60 1,93 9. Opakowania ze szkła 20,40 10, Metale 8,40 4, opakowania z blachy stalowej 2,40 1, opakowania z aluminium 1,20 0, odpady tekstylne 9,00 4, odpady mineralne 32,00 16, drobna frakcja popiołowa 42,00 53, odpady wielkogabarytowe 15,00 15, odpady budowlane 30,00 30, odpady niebezpieczne 2,00 2,00 Razem 367,00 213,00

33 Morfologia WPGO (śląskie)[%] wyszczególnienie duże miasta małe miasta wieś papier i tektura 19,3 9,7 5 szkło 9,9 10,2 10 metale 2,6 1,5 2,4 tworzywa sztuczne 15,3 11,1 10,3 odpady wileomateriałowe 2,5 4 4,1 odpady kuchenne i ogrodowe 28,5 36,2 32,7 odpady minerelane 3,1 2,9 6,3 frakcja <10 mm 4,1 6,8 16,7 tekstylia 2,3 4,1 2,1 drewno 0,3 0,3 0,7 odpady niebezpieczne 0,8 0,7 0,8 inne kategorie 3,3 4,6 5 odpady wielkogabarytowe 2,6 2,6 1,3 odpady z terenów zielonych 5,3 5,3 2,6 Surowcowe 47,1 32,5 27,7 organiczne 53,4 51,5 40,37 Wskaźnik jednostkowego wytwarzania [kg/ma]

34 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 15 maja 2012 r. w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi

35 POZIOM RECYKLINGU I PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA FRAKCJI ODPADÓW KOMUNALNYCH : PAPIERU, METALI,TWORZYW I SZKŁA (14) ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY- ŚWINNA Kod odebranych odpadów komunalnych Rodzaj odebranych odpadów komunalnych Opakowania z papieru i tektury Łączna masa odebranych odpadów komunalnych [Mg] Masa odpadów poddanych recyklingowi [Mg] Masa odpadów przygotowanych do ponownego użycia [Mg] 2,5 2, Tworzywa 65,8 65, Szkło 114,0 114, Papier i tektura 2,3 2,3 - Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia) [%] 184,6 25,50% Mwpmts = Lm (8 080) MwGUS (0,323 Mg/os/rok) Umpmts (27,7%) = 722,93 Mrpmts (184,6 Mg) Ppmts = 100%,= 25,5% Mwpmts (722,93 Mg) (14) Należy uwzględnić odpady o kodach: , , , , , , , , , ex Odpady papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów.

36 POZIOM RECYKLINGU I PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA FRAKCJI ODPADÓW KOMUNALNYCH : PAPIERU, METALI,TWORZYW I SZKŁA (14) ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY- ŁĘKAWICA Kod odebranych odpadów komunalnych Rodzaj odebranych odpadów komunalnych Opakowania z papieru i tektury Łączna masa odebranych odpadów komunalnych [Mg] Masa odpadów poddanych recyklingowi [Mg] Masa odpadów przygotowanych do ponownego użycia [Mg] 7,1 7, Tworzywa 5,8 5, Szkło 107,8 107,8 - Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia) [%] 120,7 31,20% Mwpmts = Lm (4 320) MwGUS (0,323 Mg/os/rok) Umpmts (27,7%) = 386,51 Mrpmts (120,7 Mg) Ppmts = 100%,= 31,2% Mwpmts (386,51 Mg) (14) Należy uwzględnić odpady o kodach: , , , , , , , , , ex Odpady papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów.

37 Kod odebranych odpadów komunalnych POZIOM RECYKLINGU I PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA FRAKCJI ODPADÓW KOMUNALNYCH : PAPIERU, METALI,TWORZYW I SZKŁA (14) ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY- ŻYWIEC Rodzaj odebranych odpadów komunalnych Opakowania z papieru i tektury Łączna masa odebranych odpadów komunalnych [Mg] Masa odpadów poddanych recyklingowi [Mg] Masa odpadów przygotowanych do ponownego użycia [Mg] 60,1 60, Tworzywa 318,9 318, Opakowania z metali 0,5 0, Szkło 411,4 411, Papier i tektura 10,3 10,3 - Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia) [%] 801,2 23,80% Mwpmts = Lm (32 060) MwGUS (0,323 Mg/os/rok) Umpmts (32,5%) = 3 365,49 Mrpmts (801,2 Mg) Ppmts = 100%,= 23,8% Mwpmts (3 365,49 Mg) (14) Należy uwzględnić odpady o kodach: , , , , , , , , , ex Odpady papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów.

38 OGRANICZENIE MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI PRZEKAZYWANYCH DO SKŁADOWANIA NA PRZYKŁADZIE GMINY - ŚWINNA Osiągnięty poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 53% MOUBR=(0 x0,57) + (0 x 0,48) + (0 x US) + (379,45 x 0,52)= 197,31 MOUBR=197,31 TR = x 100 = 53[%] OUB 1995= 367,35 TR osiągany w roku rozliczeniowym poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania [%]; MOUBR masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zebranych z obszaru danej gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, [Mg]; OUB1995 masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. [Mg]. Jeżeli TR = PR albo TR < PR poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w roku rozliczeniowym został osiągnięty, gdzie: PR poziom ograniczania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia [%].

39 OGRANICZENIE MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI PRZEKAZYWANYCH DO SKŁADOWANIA NA PRZYKŁADZIE MIASTA - ŻYWIEC Osiągnięty poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 57% MOUBR=(0 x0,57) + (0 x 0,48) + (0 x US) + (5534,31 x 0,52)= 2877,84 MOUBR=2877,84 TR = x 100 = 57[%] OUB 1995= 5051,71 TR osiągany w roku rozliczeniowym poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania [%]; MOUBR masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zebranych z obszaru danej gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, [Mg]; OUB1995 masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. [Mg]. Jeżeli TR = PR albo TR < PR poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w roku rozliczeniowym został osiągnięty, gdzie: PR poziom ograniczania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia [%].

40 OGRANICZENIE MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI PRZEKAZYWANYCH DO SKŁADOWANIA NA PRZYKŁADZIE GMINY - MILÓWKA Osiągnięty poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 108% MOUBR=(0 x0,57) + (0 x 0,48) + (0 x US) + (988,97 x 0,52)= 514,78 MOUBR=514,78 TR = x 100 = 108[%] OUB 1995= 476,39 TR osiągany w roku rozliczeniowym poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazanych do składowania [%]; MOUBR masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji zebranych z obszaru danej gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, [Mg]; OUB1995 masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r. [Mg]. Jeżeli TR = PR albo TR < PR poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania w roku rozliczeniowym został osiągnięty, gdzie: PR poziom ograniczania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia [%].

41 Dziękuję za uwagę