IV. ZASADY ORGANIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH

Transkrypt

1 PROJEKT CELOWY Nr 6T C/6413 KRAJOWY SYSTEM ZARZĄDZANIA BUDOWLANYMI PRZEDSIĘWZIĘCIAMI INWESTYCYJNYMI FINANSOWANYMI Z UDZIAŁEM ŚRODKÓW PUBLICZNYCH I POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ IV. ZASADY ORGANIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ BUDOWLANYCH 224

2 12. WYBÓR FORM ORGANIZACYJNYCH REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH 225

3 12.1. Wprowadzenie Dokonanie właściwego wyboru formy realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego jest możliwe dopiero po przeprowadzeniu analizy stanu otoczenia przyszłej inwestycji oraz po określeniu i sprecyzowaniu wybranych właściwości (cech) podmiotu inwestycyjnego, będącego realizatorem tego przedsięwzięcia. Procedura postępowania oceniającego będzie miała charakter sekwencyjny. Kolejnymi etapami postępowania przy wyborze właściwej formy realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego w warunkach polskich powinno być ustalenie: I. Sposobu finansowania, gdzie istnieje możliwość zastosowania następujących wariantów finansowania przedsięwzięcia: Zamawiający realizuje inwestycję ze środków własnych wtedy stosuje najbardziej przez siebie znaną i wykorzystywaną metodę realizacji, Zamawiający korzysta z finansowania ze środków publicznych i z uwagi na odpowiednie przepisy i regulacje prawne zobowiązany jest do przyjęcia z góry określonego sposobu postępowania, Zamawiający korzysta z finansowania pochodzącego z funduszy Unii Europejskiej i siłą rzeczy musi spełniać wszystkie wymogi formalne, warunkujące uzyskanie tych środków, Zamawiający realizuje inwestycję w systemie przedsięwzięć publiczno prywatnych (p. p. p.) i zobowiązany jest do przestrzegania zasad i przepisów właściwych dla tego systemu. II. Liczby kontraktów, gdzie inwestor musi podjąć decyzję czy przedsięwzięcie będzie realizowane w oparciu o jeden łączny kontrakt, bądź w ramach kilku oddzielnych kontraktów zawartych z projektantami i wykonawcami przedsięwzięcia. III. Stopnia zaangażowania Zamawiającego w realizację przedsięwzięcia, gdzie istnieje możliwość wystąpienia następujących wariantów: Inwestor w ramach własnych zasobów personalnych przeprowadza w pełni przygotowania i realizację inwestycji. Natomiast do jednostek zewnętrznych kieruje zamówienia tylko na zrealizowanie czynności specjalistycznych (np. sporządzenie projektów, wykonanie określonych robót budowlanych itp.), Zamawiający ogranicza swoje funkcje jedynie do ogólnego nadzoru nad przebiegiem realizowanej inwestycji. Natomiast wszystkie czynności związane z przygotowaniem i wykonaniem przedsięwzięcia przekazuje wybranej jednostce, 226

4 w oparciu o umowę powierniczą na zrealizowanie wszelkich czynności inwestorskich, lub też na zasadzie umowy zlecenia obejmującej wykonanie tylko określonych w niej zadań, Różnorodne rozwiązania pośrednie, w których Zamawiający może część obowiązków związanych z realizacją inwestycji przejąć na siebie, a niektóre z nich np. koordynację robót budowlanych czy dobór określonych podwykonawców przerzucić na wybranego wykonawcę (np. w ramach umowy o generalnym wykonawstwie itp.). IV. Rodzaju wynagrodzenia dla wykonawcy, gdzie: może to być wynagrodzenie ryczałtowe lub kosztorysowe (rozliczeniowe). Z powyższych rozważań wynika, iż zbiór opcji realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego finansowanego ze środków publicznych oraz funduszy Unii Europejskiej będzie ograniczał się do metod zaprezentowanych w tablicy LP. Tablica Zbiór opcji realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego w ramach funduszów społecznych i pomocowych UE KRYTERIUM WYBORU TYP ZAWIERANEGO KONTRAKTU ODDZIELNY KONTRAKT DLA JEDEN WSPÓLNY KONTRAKT DLA PROJEKTANTA I WYKONAWCY PROJEKTANTA I WYKONAWCY Projektowanie Przetarg Projektowanie Budowa Rozliczenie 1 Budowa DB ryczałtowe DBB Projektowanie Przetarg Rozliczenie 2 Budowa (DBB) kosztorysowe Zarządzanie Budową (CM) W postępowaniu rozważa się trzy grupy kryteriów: czynniki charakteryzujące przedsięwzięcie inwestycyjne, czynniki charakteryzujące Zamawiającego i filozofię jego postępowania, istniejące warunki (otoczenie) zewnętrzne. 227

5 Stopień spełnienia poszczególnych kryteriów w odniesieniu do rozważanego przedsięwzięcia, określają udzielone odpowiedzi na przyporządkowane do każdego czynnika pytania krytyczne. Przyjęta procedura postępowania jest dość przejrzysta, prosta i umożliwiająca eliminację nie odpowiednich do zastosowania opcji. Przedstawiony w tablicy 12.1 zbiór rozpatrywanych opcji realizacji danej inwestycji posegregowano według: przewidywanej liczby kontraktów, rodzaju wynagrodzenia dla wykonawcy. Należy mieć na uwadze fakt, iż szczególnie w przypadku nietypowych rozwiązań i wymagań, mogą wystąpić pewne trudności przy formułowaniu odpowiedzi na niektóre pytania krytyczne. Wtedy potrzebna i przydatna okaże się pomoc wykwalifikowanych i doświadczonych doradców Zasady postępowania w ramach przyjętego algorytmu Merytoryczne podstawy rozstrzygnięć Zamawiającego, dotyczące przygotowania i wyboru formuły realizacji przedsięwzięcia, powstają po wykonaniu przez niego działań przewidzianych w fazie A Przygotowanie. Wynikiem zrealizowania działań objętych etapami A1, A2, A3 jest zbiór opracowań, wchodzących w skład Studium Wykonalności Inwestycji, które szczegółowo definiuje następujące elementy: przedmiot projektu, cele przedsięwzięcia, produkty i rezultaty inwestycji, przewidywane nakłady inwestycyjne, harmonogram realizacji przedsięwzięcia i jego wykonalność techniczną, regulacje prawne i ekonomiczne w odniesieniu do problematyki ochrony środowiska, trwałość projektu w aspekcie zapewnienia środków finansowych na funkcjonowanie inwestycji (w okresie użytkowania), możliwości sfinansowania budowy przedsięwzięcia oraz zrównoważenia poniesionych nakładów korzyściami wynikającymi z jego realizacji. Całość procedury wyboru metody realizacji planowanej inwestycji powinna się więc zamknąć w etapach następującego algorytmu postępowania: 1. Podjęcie decyzji o wyborze źródła (z jakich środków) finansowania przedsięwzięcia. 2. Określenie cech charakteryzujących (właściwości) rozpatrywane przedsięwzięcie, które wynikają z jej natury oraz zamierzeń Zamawiającego. 228

6 3. Określenie cech charakteryzujących (właściwości) Zamawiającego, jego prawdopodobnej polityki postępowania wobec inicjowanego przedsięwzięcia oraz stanu uwarunkowań zewnętrznych. 4. Przeprowadzenie procedury wyboru zgodnie z przyjętym schematem postępowania. 5. Sformułowanie ostatecznego (generalnego) wniosku. Przedstawiono to na rysunku 12.1 Czynności określone w wyżej wymienionych punktach wykonywane są przy pomocy mniej, lub bardziej sformalizowanych analiz, umożliwiających sformułowanie krótkich odpowiedzi na pytania zestawione w tablicach Tablice te stanowią szablon dla przeprowadzania wyboru formy realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego. Pytania zamieszczone w poszczególnych wierszach tablic determinują dwa warianty odpowiedzi TAK lub NIE. Wybór i zakreślenie właściwej opcji skutkuje uzyskaniem (odczytanej w następnej kolumnie nr 4 sugestii, którą z metod realizacji przedsięwzięcia budowlanego powinno się zastosować. Oczywiście uzyskany w ten sposób zbiór nie zawsze jednakowych zaleceń należy wnikliwie przeanalizować, wychwycić ewentualne sprzeczności i dopiero potem sformułować ostateczne wnioski i odpowiedzi. 229

7 START 1a. Zewnętrzne prywatne źródła finansowania 1b. Fundusze pomocowe Unii Europejskiej 2a. Zakres i rozmiar przedsięwzięcia inwestycyjnego 1. Podjęcie decyzji o wyborze źródła finansowania przedsięwzięcia 2. Określenie właściwości (cech) rozpatrywanego przedsięwzięcia 3. Określenie właściwości (cech) Zamawiającego 1c. Publiczne środki finansowe 2b. Przeznaczenie przedsięwzięcia inwestycyjnego 4. Przeprowadzenie procedury wyboru 5. Analiza otrzymanych wyników 4a. Odpowiedzi na pytania krytyczne z tablic Czy Nie istnieje możliwość jednoznacznego wyboru opcji Tak 7. Sformułowanie ostatecznych wniosków 8. Wybór opcji STOP Rys Propozycja algorytmu postępowania przy wyborze formy realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego 230

8 LP. Tablica Określenie sposobu finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego ODPOWIEDŹ NA KONSEKWENCJE ODPOWIEDZI NA PYTANIE KRYTYCZNE PYTANIE PYTANIE KRYTYCZNE KRYTYCZNE Czy Zamawiający zamierza Rozważenie wdrożenia zrealizować przedsięwzięcie TAK procedury PPP zgodnie 1 inwestycyjne przy wykorzystaniu z obowiązującymi przepisami zewnętrznych prywatnych źródeł NIE Przejście do punktu 2 finansowania? Czy Zamawiający zamierza Konieczność zapoznania się zrealizować przedsięwzięcie z wymaganiami wybranego TAK inwestycyjne przy wykorzystaniu funduszu oraz zastosowanie 2 konkretnego funduszu podanej procedury pomocowego (np. ze środków NIE Przejście do punktu 3 finansowych UE)? Czy Zamawiający zamierza Przeprowadzenie procedury zrealizować przedsięwzięcie TAK zawartej w tablicach inwestycyjne przy wykorzystaniu Ponowne przeanalizowanie finansowania ze środków NIE koncepcji finansowania publicznych? przedsięwzięcia Komentarz do tablicy 12.2: Punkt 1 Decyzja, która z alternatywnych metod realizacji przedsięwzięcia będzie najbardziej odpowiednia musi być podjęta już w fazie przedprojektowej inwestycji i w sposób właściwy udokumentowana. Trzeba więc przewidzieć wystarczający zapas czasu oraz przygotować odpowiednią dokumentację i wyjaśnienia umożliwiające zaaprobowanie alternatywnej opcji wyboru, jeśli ona jest najbardziej odpowiednia. Punkt 2 231

9 Każda opcja realizacji wykorzystuje kompletny fundusz przedsięwzięcia. Natomiast statutowe fazy finansowania przewidzianych do wykorzystania funduszy wywierają znaczny wpływ na wybór konkretnej opcji np. zastosowania opcji D/B przy wykorzystaniu funduszu, który nie finansuje kompleksowo projektowani i wznoszenia, nie jest możliwe. LP. Tablica Określenie właściwości przedsięwzięcia inwestycyjnego ODPOWIEDŹ NA PYTANIE KRYTYCZNE PYTANIE KRYTYCZNE KONSEKWENCJE ODPOWIEDZI NA PYTANIE KRYTYCZNE Możliwa do zastosowania Czy z przyjętych terminów TAK opcja DB i CM. Przejście do 1 realizacji wynika, iż wystąpi punktu 1 (tablica 12.4) nakładka w fazie projektowania i Możliwa do zastosowania wznoszenia obiektów? NIE opcja DBB. Przejście do punktu 2 Możliwa do zastosowania Czy jest czas na ukończenie etapu TAK opcja DBB. Przejście do 2 projektowania przed przyjętym punktu 3 Możliwa do zastosowania terminem rozpoczęcia budowy? NIE opcja DB i CM. Przejście do punktu 1 (tablica 12.4) Możliwa do zastosowania TAK opcja DB i CM. Przejście do 3 Czy zakres prac jest trudny do punktu 1 (tablica 12.4) zdefiniowania? Możliwa do zastosowania NIE opcja DBB. Przejście do punktu 4 Możliwa do zastosowania Czy istnieje dostatecznie duża TAK opcja DB i CM. Przejście do 4 możliwość wystąpienia punktu 1 (tablica 12.4) ewentualnych zmian w fazie Możliwa do zastosowania realizacyjnej (wykonawczej)? NIE opcja DBB. Przejście do punktu 5 232

10 LP. ODPOWIEDŹ NA PYTANIE KRYTYCZNE PYTANIE KRYTYCZNE KONSEKWENCJE ODPOWIEDZI NA PYTANIE KRYTYCZNE Możliwa do zastosowania Czy potrzebny lub konieczny jest TAK opcja DB i CM. Przejście do 5 udział wykonawcy w trakcie punktu 1 (tablica 12.4) Możliwa do zastosowania realizacji procesu projektowania? NIE opcja DBB. Przejście do punktu 6 Możliwa do zastosowania TAK Czy wymagania odnośnie realizacji opcja DBB rozpatrywanego przedsięwzięcia Możliwa do zastosowania 6 inwestycyjnego są w pełni opcja DB i CM. Przejście do NIE określone i zdefiniowane? odpowiedzi zawartych w tablicy Komentarz do tablicy 12.3: Punkt 2 Stanowi właściwie uściślenie i doprecyzowanie pytania pierwszego. Jeżeli przedsięwzięcie wymaga wcześniejszego rozpoczęcia prac budowlanych, jeszcze w trakcie trwania fazy projektowania, to powstaje problem tzw. przejęcia odpowiedzialności za zarządzanie projektowaniem i terminowym określanie potrzeb projektu. Wtedy rodzi się pytanie, który z uczestników procesu inwestycyjnego powinien tę odpowiedzialność na siebie wziąć. Zaistnienie takiej sytuacji powoduje przeniesienie ryzyka projektowego do części realizacyjnej oraz sugeruje zastosowanie metody DB lub CM/GC. Punkt 3 Jeżeli w planowanej inwestycji przewiduje się możliwość wystąpienia w trakcie jej realizacji znacznych zmian, to wtedy należy rozważyć alternatywną opcję wykonania tego przedsięwzięcia. Przykład może stanowić obiekt, w którym najemcy są jeszcze nieznani lub będą często się zmieniać. W tym przypadku problem identyfikacji najemców może przyczynić się do konieczności pojawienia się zmian we wszystkich fazach przedsięwzięcia (z fazą wykonawczą włącznie). Punkt 5 Jeśli obecność wykonawcy w trakcie realizacji fazy projektowej jest konieczna dla: 233

11 zdefiniowania zakresu inwestycji, ustalenia poprawności wykonania rysunków i obliczeń konstrukcyjnych zatwierdzenia możliwości zrealizowania w terminie wszystkich robót ujętych w harmonogramie, potwierdzenia poprawności sporządzonego budżetu przedsięwzięcia. Należy w tym przypadku rozważyć możliwość zastosowania jednej z alternatywnych do opcji DBB metod realizacji przedsięwzięcia (np. DB lub CM). Uogólniony komentarz do wyników uzyskanych w tablicy 12.3: Przy dogodnym układzie analizowanych danych o planowanej inwestycji może zdarzyć się przypadek iż, wszystkie uzyskane zalecenia (zakreślone w kolumnie nr 4) będą sugerowały wybór opcji DBB. Z reguły będzie on dotyczył w miarę przeciętnego przedsięwzięcia, realizowanego w nie wymuszonych warunkach (np. przewidywanej od 10 lat w wydatkach danej gminy wymiany okien w szkole). Nie zawsze jednak tak być musi, ponieważ w niektórych wierszach tablicy mogą wystąpić sugestie zastosowania innych metod wykonania (DB, CM) inwestycji. Wtedy należy odnieść się do właściwego (adekwatnego) materiału, na podstawie którego sformułowano zawarte w określonym wierszu odpowiedzi. O ile nie znajdzie się błędów, nieścisłości czy sprzeczności w rozumowaniu, to należy przeanalizować ewentualne konsekwencje, jakie mogą zaistnieć dla przedsięwzięcia wskutek zastosowania opcji DBB. Istnieje prawdopodobieństwo, że wystarczające będzie przejście od metody podstawowej DBB rozliczenie ryczałtowe, na opcję DBB rozliczenie kosztorysowe. Tablica Określenie Cech Zamawiającego, jego filozofii działania oraz ich skutków dla realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego LP. ODPOWIEDŹ NA KONSEKWENCJE ODPOWIEDZI NA PYTANIE KRYTYCZNE PYTANIE PYTANIE KRYTYCZNE KRYTYCZNE Możliwość zastosowania opcji Czy Zamawiający będzie wykorzystywał TAK CM. Przejście do punktu 2A 1 personel zewnętrzny do weryfikacji Możliwość zastosowania opcji jakości? NIE DB. Przejście do punktu 2B 234

12 2A Czy własny personel Zamawiającego posiada wystarczające doświadczenie przy realizacji przedsięwzięcia metodami alternatywnymi? Jeśli personel Zamawiającego nie posiada TAK NIE Możliwość zastosowania opcji CM i DB. Przejście do punktu 3 Przejście do punktu 2B Zamawiający powinien wystarczającego doświadczenia przy opracować plan uzupełnienia realizacji przedsięwzięcia metodami personelu pracownikami, 2B alternatywnymi, to czy zostanie on TAK posiadającymi niezbędne uzupełniony o pracowników z zewnątrz doświadczenie (po realizacji tego (lub agencję) o wymaganym i znajdzie się w pozycji 2A TAK ). 3 4 odpowiednim doświadczeniu? Czy Zamawiający potrzebuje i może uczestniczyć w procesie wyboru i szacowania wykonawców rynkowych i dostawców? Czy Zamawiający chce mieć wgląd do wszystkich informacji Wykonawcy? Czy Zamawiający dysponuje własnym personelem do nadzoru profesjonalnych TAK NIE TAK NIE TAK Przejście do punktu 3 Możliwość zastosowania opcji CM. Przejście do punktu 4 Możliwość zastosowania opcji DB. Przejście do punktu 4 Możliwość zastosowania opcji CM. Przejście do punktu 5 Możliwość zastosowania opcji DB. Przejście do punktu 5 Możliwość zastosowania opcji CM. Przejście do punktu 6 5 projektantów oraz czy może wykorzystać tych pracowników do zarządzania projektowaniem? Czy Zamawiający wymaga utrzymania pojedynczej jednostki odpowiedzialnej za NIE TAK Możliwość zastosowania opcji DB. Przejście do punktu 6 Możliwość zastosowania opcji CM. Przejście do punktu 7 6 koordynację, wzajemną współpracę oraz zdolność produkcyjną całego przedsięwzięcia? Czy Zamawiający przewiduje NIE TAK Możliwość zastosowania opcji DB. Przejście do punktu 7 Zalecane zastosowanie opcji DB 7 zrealizowanie przedsięwzięcia inwestycyjnego zawierając jeden kontrakt? NIE Zalecane zastosowanie opcji CM Komentarz do tablicy 12.4: Punkt 1 Jeżeli personel Zamawiającego nie jest wystarczający, to należy szczególną uwagę skupić na metodzie DB. W przypadku zaistnienia konieczności zastosowania opcji DB przy 235

13 niewystarczającym własnym personelu, trzeba zatrudnić dodatkowych wykwalifikowanych pracowników, w celu stwierdzenia i zweryfikowania żądanej przez Zamawiającego jakości. Punkt 2 Jeżeli personel (agencja) Zamawiającego nie jest dostatecznie doświadczony w zarządzaniu kapitałem (środkami finansowymi) przeznaczonym na dane przedsięwzięcie, to bez względu na proponowaną metodę realizacji, powinien on uzyskać wsparcie ze strony doświadczonych i kompetentnych w tym zakresie pracowników zewnętrznych (lub agencji). Punkt 3 Jeżeli nie jest wymagany wysoki stopień elastyczności w wielu elementach składowych przedsięwzięcia, to odpowiednie wybory kwalifikacyjne pozwolą uzyskać właściwą kontrolę i większą przejrzystość kosztów. Punkt 4 Jeżeli przedsięwzięcie wymaga otwartych stosunków współpracy, to trzeba rozważyć wybór odpowiedniej metody kwalifikacji. Punkt 5 Zdolność i konieczność zarządzania projektowaniem w przedsięwzięciu inwestycyjnym stanowią w obu przypadkach argument przeciw metodzie D/B oraz powód do zastosowania oddzielnych kontraktów dla projektowania i wznoszenia. Punkt 6 Skonsolidowana oraz integralna natura metody DB przy wykorzystaniu pojedynczego kontraktu, pozwala Zamawiającemu na utrzymanie pojedynczej jednostki odpowiedzialnej za przedsięwzięcie oraz umożliwia wyeliminowanie ewentualnych sporów, które mogłyby zaistnieć pomiędzy projektantem i wykonawcą (oczywiście wewnątrz DB). Rozwiązania kompromisowe często stanowią przyczynę utraty przez Zamawiającego, możliwości wywierania nacisku (wpływania) na postępowanie zespołu projektowo-wykonawczego. Komentarz ogólny do tablicy 12.4 Po zakreśleniu w tablicy (kolumna nr 3) wybranej odpowiedzi ( TAK lub NIE ) otrzymuje się zbiór zaleceń sugerujących zastosowanie konkretnej opcji realizacji przedsięwzięcia. W skrajnym przypadku we wszystkich wierszach tablicy może zostać polecona ta sama metoda wykonania rozpatrywanej inwestycji. Natomiast w pozostałych wariantach odpowiedzi mogą wystąpić różne kombinacje sugerowanych metod przeprowadzenia procesu budowlanego. Przy założeniu, iż właściwą opcją realizacji będzie ta, która powtarza się 236

14 najczęściej, należy w pierwszej kolejności przeanalizować wiersze zalecające wybór innego sposobu. Następnie powinno się sprawdzić czy zanotowana w danym wierszu odpowiedź jest prawidłowa, jeśli tak to przeanalizować ewentualne konsekwencje, jakie mogą zaistnieć dla przedsięwzięcia wskutek zastosowania dominującej opcji. Potem trzeba sformułować ostatnie wnioski i odpowiedzi oraz podjąć ostateczną decyzję. 237

15 238

16 13.UZUPEŁNIENIE ZASAD KSZBPI DOTYCZĄCYCH INNYCH FORM ORGANIZACJI REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA NIŻ PROCEDURA KLASYCZNA 239

17 13.1 Ustalenia wstępne W dotychczas przedstawionych ustaleniach odnoszących się do opisu faz przedsięwzięcia dla Etapów A-4 i B-4 omówiono jedynie działania przyporządkowane procedurze klasycznej. Przyjęcie tej procedury zakłada prowadzenie przedsięwzięcia w takim układzie, że w początkowym okresie dokonuje się projektowania obiektu (a więc przygotowania związanej z tym obiektem kompleksowej dokumentacji technicznej przez wybranego na wstępie wg stosownej procedury w ramach Etapu A-4 wykonawcę), a po zakończeniu tego projektowania w ponownym postępowaniu dokonuje się wyboru wykonawcy robót budowlanych (w ramach Etapu B-4). Zgodnie z dokonanymi ustaleniami przyjęto, iż w ramach niniejszych opracowań omówione zostaną także dwie inne opcje organizacyjne realizacji przedsięwzięcia, a mianowicie: zastosowanie procedury obejmującej zaprojektowanie obiektu i wykonanie robót budowlanych związanych z jego realizacją przez jednego wykonawcę wybór tego wykonawcy następuje w ramach Etapu A-4, oraz zastosowanie procedury odnoszącej się do realizacji inwestycji w ramach Partnerstwa Publiczno Prywatnego (PPP), a więc przy współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego służącej realizacji zadania publicznego na zasadach określonych w Ustawie o PPP (Dz.U. Nr 169/2005) i wynikających z niej rozporządzeniach wykonawczych (Dz.U. Nr 129/2006) Uzupełnienia i ustalenia dotyczące zastosowania procedury obejmującej zaprojektowanie obiektu i wykonanie robót budowlanych związanych z jego realizacją przez jednego wykonawcę, którego wybór następuje w ramach ETAPU A Uzupełnienia i ustalenia odnoszące się do ETAPÓW A-1, A-2 i A-3 FAZY A PRZYGOTOWANIE Przyjmuje się, iż w takim przypadku działanie Opracowanie Wstępnych Założeń Przedsięwzięcia i wszystkie kolejne działania wykonywane będą przy podjętej decyzji o występowaniu jednego wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych. Przy uwzględnieniu tej decyzji opracowane będą wszystkie dokumenty występujące w ETAPACH A-1, A-2 i A-3. Ne zmienia się jednak nazw dotyczących występujących w tych etapach decyzji i przyporządkowanych im dokumentów za wyjątkiem: 240

18 Działania które przyjmuje dla omawianego przypadku nazwę Opracowanie Planu Fazy Projektowania Obiektu i Wykonania Robót Budowlanych i której wynikiem jest Dokument o nazwie Plan Fazy Projektowania Obiektu i Wykonania Robót Budowlanych (A.3.9) Ustalenia dotyczące Rozdziału II DZIAŁANIA I DOKUMENTY odnoszące się do p. 6 pt.: Schemat przebiegu działań w przedsięwzięciu budowlanym oraz do podpunktu: ETAP A-4 Zawarcie umowy na prace projektowe i wykonanie robót (Załącznik Nr 13.1) Ustalenia dotyczące Rozdziału II DZIAŁANIA I DOKUMENTY odnoszące się do p. 7 pt.: Wykaz dokumentów stanowiących wejścia i wyjścia w poszczególnych fazach i etapach budowlanego przedsięwzięcia inwestycyjnego oraz do podpunktu ETAP A-4 Wybór wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych oraz zawarcie umowy (Załącznik 13.2) Ustalenia dotyczące Rozdziału III OPISY FAZ PRZEDSIĘWZIĘCIA odnoszące się do p. 8 FAZA A PRZYGOTOWANIE oraz do podpunktu 8.1 Sekwencje prac w Fazie A przyporządkowane działaniom: w grupie Realizacja w grupie Zakończenie (Załącznik 13.3) Ustalenia dotyczące Rozdziału III OPISY FAZ PRZEDSIĘWZIĘCIA odnoszące się do p. 8 FAZA A PRZYGOTOWANIE oraz do podpunktu 8.4 Realizacja przyporządkowane kilku działaniom Działanie Przygotowanie postępowania dla udzielenia zamówienia na wykonanie prac projektowych i robót budowlanych Przygotowanie to powinno być przeprowadzone wg postanowień Ustawy PZP przez zamawiającego, tj. osobę fizyczną lub organizację wyłonioną z organizacji inwestora lub powołaną stosowną umową dotyczącą przyjętej dla danego przedsięwzięcia działalności inwestora zastępczego lub inwestora powierniczego. Jest to osoba lub organ, który zgodnie z 241

19 obowiązującymi inwestora przepisami, statutem lub umową jest upoważniony do zarządzania zamawiającym. W przypadku stosowania w jednostkach samorządu terytorialnego zasad KSZBPI funkcję kierownika zamawiającego należy identyfikować ze stanowiskiem wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a więc władzami wykonawczymi tych jednostek. Zgodnie z ustaleniami wynikającymi z Dokumentów: A.1.5 Wytyczne dla założeń przedsięwzięcia, A.2.6 Decyzje dotyczące formuły realizacji przedsięwzięcia oraz A.3.7/1 Organizacja przedsięwzięcia przygotowanie to będzie ukierunkowane na wybór wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych w drodze postępowania przetargowego (przetarg nieograniczony lub przetarg ograniczony) lub w trybie dialogu konkurencyjnego. Zarówno w przypadku postępowania przetargowego, jak też dialogu konkurencyjnego kierownik zamawiającego powołuje Komisję Przetargową wyznaczając również jej przewodniczącego i sekretarza. Komisji tej powinny być dostarczone przez kierownika przedsięwzięcia następujące uprzednio opracowane dokumenty: A.2.6 Decyzja dotycząca formuły realizacji przedsięwzięcia A.3.5 Podstawowe założenia przedsięwzięcia wraz z załącznikami A.3.5/1 do A. 3.5/9 A.3.7 Plan zarządzania przedsięwzięciem wraz z załącznikami A.3.7/1 do A.3.7/6 A.3.9 Plan Fazy Projektowania Obiektu i Wykonania Robót Budowlanych wraz z załącznikami A.3.9/1 do A.3.9/ A.3.11 Dokumenty wymagane na uzyskanie zezwolenia na realizację przedsięwzięcia, tj. A.3.11/1 Plan realizacji przedsięwzięcia i A.3.11/2 Wniosek o zezwolenie na realizację przedsięwzięcia oraz A.3.12 Zezwolenie na realizację przedsięwzięcia. Komisja Przetargowa powinna dysponować Ustawą PZP wraz z wynikającymi z tej Ustawy rozporządzeniami wykonawczymi. Zakłada się, że członkowie tej Komisji znają dokładnie postanowienia tej Ustawy i treść tych rozporządzeń. Kierownik zamawiającego określa także tryb pracy oraz zakres obowiązków członków Komisji. Powinien przez to zapewnić sprawne jej działanie, indywidualizację odpowiedzialności jej członków za wykonane czynności oraz przejrzystość jej prac. W przypadku, gdy działanie Komisji wymaga dysponowania specjalną wiedzą kierownik zamawiającego z własnej inicjatywy lub na wniosek przewodniczącego Komisji Przetargowej może powołać biegłych. W przypadku decyzji o postępowaniu przetargowym powinny być opracowane przez Komisję Przetargową (która uzyskała specjalne w tym zakresie upoważnienia kierownika 242

20 zamawiającego) lub też przez osoby trzecie działające na zlecenie kierownika zamawiającego następujące dokumenty: A.4.1/P Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) A.4.2/P Regulamin Postępowania Przetargowego A.4.3/P Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia na prace projektowe i wykonanie robót. Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia powinna być opracowana wg ustaleń podanych w Rozdziale 2 Ustawy PZP pt.: Przygotowanie postępowania, a zawartość tego dokumentu powinna spełniać wymagania Art. 36 tej Ustawy. W ramach opisu przedmiotu zamówienia w SIWZ powinien być podany program funkcjonalno użytkowy (wg ustaleń stosownego Rozporządzenia podanego w Dz.U. 2002/204 poz. 2072) zawierający: ogólne opisy i ogólne właściwości funkcjonalno użytkowe, a także szczegółowe właściwości funkcjonalno użytkowe określone jako właściwy program, a także opis wymagań zamawiającego dotyczących rozwiązań budowlano konstrukcyjnych i instalacyjnych obiektu oraz warunków wykonania i odbioru robót budowlanych Wymagania stawiane w tym przypadku w SIWZ wykonawcy powinny sprowadzać się do: wykonania pełnego zakresu wymaganej dokumentacji technicznej, a więc Dokumentacji Wstępnej, Dokumentacji Podstawowej wraz z opracowaniami uzupełniającymi wymaganymi dla złożenia wniosku i uzyskania pozwolenia na budowę oraz Dokumentacji Wykonawczej i Specyfikacji Warunków Technicznych Wykonywania i Odbioru Robót, a także wykonania na podstawie tej dokumentacji Robót w zakresie upoważniającym inwestora do wystąpienia o uzyskanie zezwolenia na użytkowanie obiektu, a po wydaniu tego dokumentu do przekazania obiektu zamawiającemu przy spełnieniu wszystkich wymagań wynikających z zwartej pomiędzy stronami Umowy, w tym ustaleń dotyczących gwarancji i rękojmi. Wykonawcy stawiane są także wymagania, aby warunki podstawowe projektowania, budowy oraz użytkowania obiektu były zgodne z postanowieniami Art. 5 Ustawy PB. W SIWZ powinny być także podane ustalenia zamawiającego dotyczące zakresu sprawdzania przez jego służby wykonywanej jw. dokumentacji technicznej. 243

21 W SIWZ w wymaganiach stawianych w stosunku do wykonawców pragnących wziąć udział w postępowaniu przetargowym należy bezwzględnie wymagać przedstawienia: założeń do przewidywanej organizacji zespołu realizującego prace projektowe założeń do przewidywanego do stosowania Planu Jakości Projektowania założeń do przewidywanego do stosowania Planu Jakości Realizacji Budowy oraz założeń do innych wymagań wynikających z Planu Fazy Projektowania Obiektu oraz Wykonania Robót budowlanych. Regulamin postępowania przetargowego obejmować powinien kompleks działań, jakie podejmowane będą w ramach danego postępowania. Opracowanie to powinno zawierać: informacje wstępne, harmonogram przebiegu postępowania w ramach FAZY A-4, ustalenia szczególne dotyczące organizacji i pracy Komisji Przetargowej i jej członków, ustalenia szczegółowe dotyczące organizacji i trybu pracy biegłych, tryb przygotowania protokołu z postępowania, charakterystykę kolejnych działań i czynności występujących w procedurze przetargowej (ze szczególnym uwzględnieniem sposobów badania i oceny wykonawców oraz nadesłanych ofert). Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia zostaje określona przez Komisję Przetargową na podstawie poprzednich ustaleń dokonanych w ramach ETAPÓW A-1, A-2 i A-3. Dialog konkurencyjny to tryb udzielenia zamówienia, w którym po publicznym ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający prowadzi z wybranymi przez siebie zgodnie z postanowieniami Ustawy PZP wykonawcami dialog, a następnie zaprasza ich do składania ofert. Podjęcie udzielenia zamówienia w trybie dialogu konkurencyjnego może mieć jednak miejsce jedynie wówczas, gdy: 1) nie jest możliwe udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, ponieważ ze względu na szczególnie złożony charakter zamówienia nie można opisać przedmiotu zamówienia zgodnie z Art. 30 i 31 Ustawy PZP lub obiektywnie określić uwarunkowań prawnych lub finansowych wykonania zamówienia oraz 2) cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty. W przypadku decyzji o dialogu konkurencyjnym Komisja Przetargowa opracowuje w pierwszej kolejności następujące Dokumenty: 244

22 A.4.1/D Opis potrzeb i wymagań zamawiającego określonych w sposób umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu A.4.2/D Regulamin postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego Dokument A.4.1/D powinien być opracowany w sposób zapewniający możliwość przeprowadzenia dialogu zapewniającego w dalszej kolejności po jego zakończeniu przygotowanie przez Komisję Przetargową Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia o właściwej dokładności i przejrzystości opisu przedmiotu zamówienia. Regulamin postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego (Dokument A.4.2/D) obejmować powinien kompleks działań, jakie podejmowane będą w ramach danego postępowania, a które dotyczyć będę zarówno dialogu, jak też dalszych działań (po złożeniu przez wykonawców ofert z jednoczesnym podaniem ceny) prowadzonych (w przypadku pozytywnego przebiegu postępowania) do zawarcia umowy pomiędzy stronami na projektowanie obiektu i wykonanie robót. Opracowanie to powinno zawierać: informacje ogólne, harmonogram przebiegu postępowania odnoszący się zarówno do dialogu, jak też dalszych działań występujących w ramach tego trybu postępowania, ustalenia szczegółowe dotyczące organizacji i trybu pracy Komisji Przetargowej i jej członków, ustalenia szczegółowe dotyczące organizacji i trybu pracy biegłych, tryb przygotowania protokołu z całokształtu postępowania, charakterystykę kolejnych działań i czynności występujących przy postępowaniu wg tego trybu (ze szczególnym uwzględnieniem sposobów badania i oceny wykonawców oraz nadesłanych ofert). W ramach działania po zakończeniu przygotowania postępowania Kierownik Przedsięwzięcia (z upoważnienia kierownika zamawiającego) dokonuje oceny wykonanych prac, sporządzając Protokół z oceny przygotowania procedury postępowania (Dokument A. 4.4/P lub A.4.4/D) Działanie Przeprowadzenie postępowania dla wyboru wykonawcy prac projektowych i wykonania robót budowlanych W przypadku decyzji o postępowaniu przetargowym jego przebieg ma miejsce na podstawie ustaleń przyjętych w Dokumentach: A.4.1/P Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia A.4.2/P Regulamin Postępowania Przetargowego A.4.4/P Protokół z oceny przygotowania postępowania przetargowego Ustawa PZP przyjmuje, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach w każdym czasie, przed upływem terminu składania ofert zamawiający może modyfikować treść SIWZ. Dokonaną modyfikację zamawiający niezwłocznie przekazuje wszystkim wykonawcom, 245

23 którym przekazano ten dokument. W przypadku, gdy SIWZ jest udostępniona na stronie internetowej zmiany należy zamieścić także na tej stronie. Modyfikacja nie może jednak dotyczyć kryteriów oceny ofert, warunków udziału w postępowaniu oraz sposobu oceny ich spełnienia. W pewnych przypadkach modyfikacje mogą powodować przedłużenie przez zamawiającego terminu składania ofert. Wprowadzone przez zamawiającego zmiany dotyczące wszelkich terminów odnoszących się do przebiegu postępowania przetargowego powinny prowadzić do aktualizacji harmonogramu zamieszczonego w Dokumencie A.4.2/P. Dokumentami stanowiącymi efekt finalny działania dla tego postępowania są: Protokół z postępowania przetargowego (A.4.5/P) przygotowany przez Sekretarza Komisji Przetargowej oraz Akceptacja (decyzja) kierownika zamawiającego dla wyników postępowania przetargowego na wybór wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych (A.4.6/P). W przypadku decyzji o postępowaniu wg zasad określonych dla dialogu konkurencyjnego jego przebieg ma miejsce na podstawie ustaleń Dokumentów: A.4.1/D Opis potrzeb i wymagań zamawiającego określonych w sposób umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu A.4.2/D Regulamin postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego Ustawa PZP nie przewiduje zmian Dokumentu A.4.1/D w trakcie przebiegu postępowania (praktycznie po przekazaniu wykonawcom zaproszonym do dialogu). Tym udziałowcom dialogu mogą być jednak udzielone wyjaśnienia dotyczące tego Dokumentu. Dialog prowadzony jest indywidualnie z poszczególnymi zaproszonymi wykonawcami. Ma on charakter poufny i może dotyczyć wszelkich aspektów zamówienia. Żadna ze stron, bez zgody drugiej strony nie może ujawnić informacji technicznych i handlowych związanych z dialogiem. Dialog prowadzony jest do momentu, gdy Komisja Przetargowa jest w stanie określić w wyniku porównania rozwiązań proponowanych przez poszczególnych wykonawców (jeśli jest to konieczne) rozwiązanie lub rozwiązania najbardziej spełniające potrzeby zamawiającego. Ustawa PZP stanowi, że zamawiający może po zakończeniu dialogu dokonać zmiany wymagań będących przedmiotem dialogu. Wyniki dialogu (przy ewentualnej zmianie założeń) są podstawą do opracowania przez Komisję Przetargową Dokumentu D.4.7/D Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia przygotowana po zakończeniu dialogu, wg 246

24 którego przygotowywane są przez wykonawców oferty podające m.in. cenę wykonania prac projektowych i robót budowlanych. Oferty te stanowią przedmiot stosownych ocen Komisji Przetargowej dla wyboru oferty najkorzystniejszej lub przedstawienia wniosku o unieważnienie postępowania. Dokumentami stanowiącymi efekt finalny działania dla tego postępowania są: Protokół z przebiegu dialogu konkurencyjnego (A.1.5/D) przygotowany przez Sekretarza Komisji Przetargowej dotyczący kompleksu działań ujętych w tym trybie zamówienia oraz Akceptacja (decyzja) kierownika zamawiającego dla wyników postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego na wybór wykonawcy prac projektowych i robót budowlanych (A.1.6/D) Działanie polegające na akceptacji władz wykonawczych inwestora przebiegu postępowania o wybór wykonawcy prac projektowych oraz robót budowlanych związanych z realizacją obiektu, a także na przedstawieniu do władzy zwierzchniej wniosku o zezwolenie na zawarcie stosownej w tym zakresie Umowy Działania te prowadzone są przez Kierownika Przedsięwzięcia, który przedstawia władzy wykonawczej do akceptacji komplet dokumentów odnoszących się do przygotowania i przeprowadzenia postępowania oraz dokument stwierdzający akceptację kierownika zamawiającego dla wyników tego postępowania przyjętych przez Komisję Przetargową. Akceptacja władzy wykonawczej stanowić będzie Dokument A.4.8/P lub A.4.8/D. Działanie to ma jednak miejsce jedynie wówczas, gdy kierownikiem zamawiającego nie jest władza wykonawcza inwestora. W ramach tego działania Kierownik Przedsięwzięcia przygotowuje również i przedstawia wniosek do władzy zwierzchniej inwestora (decydenta) o zezwolenie za zawarcie Umowy, o której mowa wyżej (Dokument A.4.9). Ma to miejsce jedynie wówczas, gdy władza zwierzchnia (decydent) stawia w tym zakresie określone w stosownych przepisach wymagania. 247

25 Ustalenia dotyczące Rozdziału III OPISY FAZ PRZEDSIĘWZIĘCIA odnoszące się do p. 8 FAZA A PRZYGOTOWANIE oraz do podpunktu 8.7 Kontrola końcowa i zakończenie Fazy A przyporządkowana działaniom: Kontrola zewnętrzna w Fazie A poprzedzająca zawarcie Umowy na prace projektowe i wykonanie robót Kontrola ta obejmująca Przegląd 3c przeprowadzana jest wyłącznie wówczas, gdy postawione zostaną w tym zakresie stosowne wymagania ze strony władzy zwierzchniej inwestora, tj. decydenta. W ramach tego przeglądu władza wykonawcza inwestora przedstawia władzy zwierzchniej komplet dokumentów odnoszących się do przygotowania i przeprowadzenia postępowania na wybór wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót, dokument stanowiący akceptację kierownika zamawiającego sporządzony dla wyników tego postępowania oraz egzemplarz umowy, która ma być podpisana pomiędzy stronami. Wynikiem takiego przeglądu jest wydanie przez władzę zwierzchnią inwestora, a więc decydenta Dokumentu A.4.10 stanowiącego Zezwolenie na zawarcie Umowy na prace projektowe i wykonanie Robót. W przypadku nie stawiania wymagań dotyczących takiego przeglądu przez władze zwierzchnie inwestora przyjmuje się, iż Dokument A.4.7/P (lub A.4.7/D) stanowiący Akceptację władz wykonawczych inwestora dla wyników przeprowadzonego postępowania stanowić będzie jednoczesne zezwolenie na zawarcie Umowy na prace projektowe i wykonanie robót. Przy założeniu jednak dla takiego przypadku, że kierownikiem zamawiającego jest władza wykonawcza inwestora zezwolenie na zawarcie Umowy na prace projektowe i wykonanie robót stanowić będzie przyporządkowany odpowiednim postępowaniem Dokument A.4.6/P (lub A.4.6./D), tj. Akceptacja kierownika zamawiającego dla wyników przeprowadzonego postępowania Działanie Zawarcie Umowy na wykonanie prac projektowych i wykonanie robót Po uzyskaniu stosownego zezwolenia, o którym mowa w p niniejszego opracowania, upoważnieni przedstawiciele stron przystępują do ustalonego w SIWZ aktu podpisania Umowy, 248

26 Przyjmuje się, że Dokument A.4.11 stanowi zawarta Umowa na prace projektowe i wykonanie robót (wraz z kompletem załączników). Z podpisaniem Dokumentu A.4.11 zakończony zostanie ETAP 4 FAZY A. 249

27 ZAŁĄCZNIK ETAP A-4 Zawarcie Umowy na prace projektowe i wykonanie Robót A.2.6 A.3.5 A.3.7 A.3.9 A.3.11 A Ustawa Przygotowanie postępowania dla udzielenia zamówienia na prace projektowe i wykonanie Robót A.4.1/P, A.4.2/P, A.4.3./P SIWZ, Regulamin Postępowania Przetargowego i Szacunkowa Wartość przedmiotu zamówienia na prace projektowe i wykonanie Robót lub A.4.1/D, A.4.2/D Opis potrzeb i wymagań zamawiającego określonych w sposób umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu i Regulamin Postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego A.4.1/P, A.4.2/P, A.4.3/P lub A.4.1/P, A.4.1/D A.4.4/P lub A.4.4/D Przeprowadzenie postępowania dla wyboru wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót A.4.4/P lub A.4.4/D Protokół oceny przygotowania postępowania A.4.7/D SIWZ przygotowana po zakończeniu dialogu A.4.5/P lub A.4.5/D Protokół z przeprowadzenia postępowania A.4.5/P lub A.4.5/D A.4.6/P lub A.4.6/D Akceptacja władz wykonawczych inwestora przebiegu postępowania oraz przedstawienie do władzy zwierzchniej inwestora wniosku o zezwolenie na zawarcie umowy Przegląd 3c A.4.6/P lub A.4.6/D Akceptacja kierownika zamawiającego A.4.7/P lub A.4.7/D Akceptacja władzy wykonawczej inwestora A.4.8/P Wniosek do władzy zwierzchniej inwestora o zezwolenie zawarcia umowy o wykonanie prac projektowych i wykonania Robót 250

28 ZAŁĄCZNIK 13.1 cd A.4.7/D A.4.6/P lub A.4.6/D A.4.8/P lub A.4.8/D A.4.9 Przegląd 3c Ocena wyników postępowania na udzielenie zamówienia dokonywana przez władze zwierzchnie inwestora lub uznanie za ostateczną akceptację kierownika zamawiającego dokonaną w ramach działania względnie akceptację władz wykonawczych inwestora dokonaną w ramach A.4.10 Zezwolenie na zawarcie umowy na prace projektowe i wykonanie N? A Podpisanie umowy na prace projektowe i wykonanie Robót A.4.11 Zawarta umowa na prace projektowe i wykonanie Robót łącznie z kompletem załączników 251

29 ZAŁĄCZNIK ETAP A-4 Wybór wykonawcy prac projektowych Dokument A.4.1/P Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) Dokument A.4.2/P Regulamin Postępowania Przetargowego Dokument A.4.3/P Szacunkowa wartość przedmiotu zamówienia na prace projektowe i wykonanie Robót lub Dokument A.4.1/D Opis potrzeb i wymagań zamawiającego określonych w sposób umożliwiający przygotowanie się wykonawców do udziału w dialogu konkurencyjnym Dokument A.4.2/D Regulamin postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego Dokument A.4.3/D nie występuje Dokument A.4.4/P Protokół z oceny przygotowania procedury postępowania przetargowego lub Dokument A.4.4/D Protokół z oceny przygotowania procedury postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego Dokument A.4.5/P Protokół z przebiegu postępowania przetargowego Dokument A.4.6/P Akceptacja (decyzja) kierownika zamawiającego dla wyników postępowania przetargowego na wybór wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót lub Dokument A.4.5/D Protokół z przebiegu postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego Dokument A.4.6/D Akceptacja (decyzja) kierownika zamawiającego dla wyników postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego na wybór wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót Dokument A.4.7/P nie występuje Dokument A.4.7/D Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia przygotowana po zakończeniu dialogu Dokument A.4.8/P Akceptacja władzy wykonawczej inwestora przebiegu postępowania przetargowego o wybór wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót lub Dokument A.4.8/D Akceptacja władzy wykonawczej inwestora przebiegu postępowania w trybie dialogu konkurencyjnego o wybór wykonawcy prac projektowych i wykonania Robót lub przy występowaniu określonych wymagań władzy zwierzchniej inwestora (decydenta) 252

30 Dokument A.4.9 Dokument A.4.10 Wniosek do władzy zwierzchniej inwestora o zezwolenie na zawarcie umowy na prace projektowe i wykonanie Robót Zezwolenie na zawarcie umowy na prace projektowe i wykonanie Robót przy nie występowaniu wymagań jw. przyjmuje się, że: Dokument A.4.8/P lub A.4.7/D jest odpowiednikiem Dokumentu A.4.9 względnie Dokument A.4.6/P lub A.4.6/D jest odpowiednikiem Dokumentu A.4.9 Dokument A.4.11 Zawarta umowa na prace projektowe i wykonanie Robót. 253

31 13.3. UZUPEŁNIENIA I USTALENIA DOTYCZĄCE ZASTOSOWANIA PARTNERSTWA PUBLICZNO-PRYWATNEGO DO REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA BUDOWLANEGO Wprowadzenie Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) jest formą długoterminowej współpracy sektora prywatnego i publicznego w ramach świadczenia usług. Celem tego typu współpracy jest osiągnięcie obopólnych korzyści, a jej kluczową cechę stanowi ukierunkowanie na realizację zarówno celów komercyjnych, jak i społecznych dla danego przedsięwzięcia. Stosowanie partnerstwa publiczno-prywatnego przyniosło wymierne korzyści przy rozbudowie i rozwoju infrastruktury na całym świecie oraz w wielu krajach europejskich. Dlatego też podpisanie umowy PPP pomiędzy podmiotem publicznym a spółką celową mającą realizować przedsięwzięcie (oznaczaną czasem skrótem SPV od angielskiego Special Purpose Vehicle) oraz uzgodnienie warunków współpracy pomiędzy poszczególnymi podmiotami prywatnymi (w tym również między spółką SPV i jej podwykonawcami) stanowi z reguły element niezbędny do zawarcia umów o finansowanie inwestycji. W procesie realizacji przedsięwzięcia PPP znacznie wyróżnia się więc fazę przygotowania inwestycji i fazę jej realizacji. Na rys przedstawiono poszczególne etapy i fazy przygotowania koncepcji PPP do momentu osiągnięcia tzw. zamknięcia finansowego. Zaprezentowano na nim standardowy proces wdrażania przedsięwzięcia PPP w krajach, gdzie tego typu procesy realizowane są na szeroką skalę. Nie uwzględniono tu trudności, jakie mogą ewentualnie wystąpić w krajach, w których nie istnieją szersze ramy dla funkcjonowania koncepcji PPP, mające znaczący wpływ na harmonogram. W trakcie fazy projektowania spółka SPV realizuje prace związane z opracowaniem szczegółowego projektu technicznego obiektu, który ma zostać wybudowany, spełniając przy tym szereg funkcji planistycznych, organizacyjnych, administracyjnych i wdrożeniowych. Przykładowe zestawienie odpowiedzialności za realizację poszczególnych praz zestawiono w tablicy Partnerstwo publiczno-prywatne jako metoda rozwoju infrastruktury w Polsce; Raport Ameryka skiej Izby.. ń w Polsce; Warszawa 2002 r. 254

32 Określenie potrzeb sektora publicznego. Skoncentrowanie na wynikach praca sektora prywatnego zamiast na sposobach. Szerokie ujmowanie zakresu usług w całym okresie współpracy. Umożliwienie wdrażania innowacyjnych rozwiązań. Analiza korzyści netto wynikających z realizacji przedsięwzięcia. Zatwierdzenie przedsięwzięcia do realizacji oraz zapewnienie środków na sfinansowanie prac. Zaproszenie do składania oświadczeń o zainteresowaniu przedsięwzięciem. Przygotowanie dokumentacji przetargowej. Kwalifikacja wstępna oraz zaproszenie do składania ofert. Ocena ofert technicznych. Utworzenie krótkiej listy oferentów. Ocena ofert finansowych. Powołanie zespołu negocjacyjnego. Określenie pozycji negocjacyjnej. Uzgodnienie warunków realizacji przedsięwzięcia z osobami podejmującymi ostateczne decyzje. Zamkniecie struktury kontraktowej przedsięwzięcia po stronie sektora prywatnego. Zamknięcie Finansowe. Zdefiniowanie usług Studium opcji Analiza preferowanej Przygotowanie procesu opcji przetargowego Proces przetargowy Weryfikacja końcowa Negocjowanie szczegółowych warunków umowy Analiza wykonalności przedsięwzięcia. Analiza możliwych opcji realizacji przedsięwzięcia. Oszacowanie finansowych i innych konsekwencji realizacji przedsięwzięcia oraz związanych z tym ryzyk. Powołanie zespołu wdrożeniowego. Zatrudnienie doradców. Opracowanie planu prac przygotowawczych do realizacji przedsięwzięcia. Weryfikacja korzyści netto wynikających z realizacji przedsięwzięcia. Weryfikacja zgodności przedsięwzięcia z założoną polityką. Weryfikacja wskaźnika korzyści. Uzyskanie wymaganych pozwoleń. Rys Etapy przedsięwzięcia PPP w fazie przygotowania (do zamknięcia finansowego) 255

33 Tablica Odpowiedzialność za realizację poszczególnych prac Przygotowanie przedsięwzięcia Wdrożenie przedsięwzięcia Projektowanie i budowa obiektu Eksploatacja i utrzymanie obiektu SEKTOR PRYWATNY Uzupełnienie wymaganych Eksploatacja i utrzymanie obiektu oraz inwestycje odtworzeniowe, pozwoleń, decyzji i opinii; Przeprowadzenie odpowiednich prac mające na celu dotrzymanie Identyfikacja i ocena Prognoza przychodów z realizacji związanych z istniejącym uzgodnionych standardów poszczególnych ryzyk związanych z przedsięwzięcia; uzbrojeniem terenu; wykonania prac; przedsięwzięciem; Opracowanie mechanizmu płatności Opracowanie szczegółowego Utrzymanie majątku w Określenie optymalnej struktury określenie ceny za realizację projektu technicznego; odpowiednim stanie w momencie realizacji przedsięwzięcia; przedsięwzięcia; Budowa obiektu zgodnie z przekazania go sektorowi Powołanie podmiotu Pozyskanie kapitału na realizację ustalonym harmonogramem i publicznemu; odpowiedzialnego za formalną prac; wynagrodzeniem; Obsługa długu oraz realizacji zwrotu realizację prac (Spółka SPV); Uzgodnienie struktury finansowej Sprawne przekazanie obiektu do dla udziałowców Spółki SPV; Opracowanie konkurencyjne oferty przedsięwzięcia oraz wymaganych eksploatacji spółce operatorskiej; Realizacja zobowiązań na realizację prac. zabezpieczeń; Ubezpieczenie przedsięwzięcia. wynikających z przejętych ryzyk Negocjowanie warunków (m.in. ubezpieczenie, ryzyko współpracy z podwykonawcami. inflacyjne). SEKTOR PUBLICZNY Zdefiniowanie przedsięwzięcia i przygotowanie wstępnej dokumentacji; Powołanie zespołu wdrożeniowego odpowiedzialnego za opracowanie szczegółowej specyfikacji przedsięwzięcia, odpowiednich danych, materiałów i informacji potrzebnych do realizacji inwestycji; Przygotowanie i podjęcie formalnej decyzji o realizacji przedsięwzięcia; Zatrudnienie zespołu doradców; Opracowanie dokumentacji przetargowej; Organizacja i przeprowadzenie przetargu. Pozyskanie i zabezpieczenie funduszy niezbędnych do realizacji okresowych płatności na rzecz sektora prywatnego; Wykup terenów i nabycie praw użytkowania infrastruktury związanej z przedsięwzięciem; Uzyskanie wymaganych pozwoleń, decyzji i opinii, umożliwiających rozpoczęcie prac; Wybór preferowanego oferenta; Negocjowanie ostatecznych warunków realizacji przedsięwzięcia. 256 Monitorowanie prac podmiotu prywatnego; Uzgadnianie obszarów ewentualnych zmian specyfikacji zamówienia oraz związanych z tym rekompensat dla sektora prywatnego; Realizacja ewentualnie zobowiązań ubezpieczeniowych w zakresie danego obiektu. Monitorowanie prac podmiotu prywatnego; Realizacja płatności na rzecz podmiotu prywatnego (uzależnionych od dostępności i poziomu użytkowania danej infrastruktury).

34 257

35 Przy realizacji przedsięwzięcia ramach partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) dąży się do przerzucenia (przeniesienia) ryzyka inwestycyjnego na partnera, który jest najlepiej przygotowany do zarządzania tym właśnie ryzykiem, co jednocześnie oznacza ponoszenie relatywnie najniższych kosztów. Umożliwia to obniżenie kosztów realizacji całego przedsięwzięcia przy zachowaniu optymalnego poziomu zabezpieczenia inwestycji przed ewentualnym wystąpieniem niekorzystnych okoliczności. W konsekwencji optymalny transfer ryzyka może nie być związany z całkowitym jego przeniesieniem na innego uczestnika procesu inwestycyjnego, ponieważ może okazać się, iż podział pomiędzy partnerami umowy PPP, lub zachowanie pewnych rodzajów ryzyka po jednej z tych stron jest korzystniejsze. W tablicy 13.2 zaprezentowano przykładową alokację podstawowych rodzajów ryzyk dla typowego przedsięwzięcia drogowego realizowanego w ramach partnerstwa publicznoprywatnego. Tablica Alokacja podstawowych rodzajów ryzyk w typowym przedsięwzięciu drogowym realizowanym w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego RYZYKO SEKTOR SEKTOR PUBLICZNY PRYWATNY WSPÓLNIE Uzyskanie niezbędnych pozwoleń Pozyskanie gruntów Ryzyko utrudnień w realizacji prac spowodowanych koniecznością szczegółowego spełnienia wymagań projektu technicznego Ryzyko wzrostu kosztów budowy Ryzyko związane z opóźnieniem prac Ryzyko utrudnień spowodowanych odkryciami archeologicznymi Ryzyko wzrostu kosztów utrzymania Ryzyko utrudnień spowodowanych wadami ukrytymi obiektu / wyposażenia związanego z przedsięwzięciem Ryzyko utrudnień spowodowanych siłami wyższymi Ryzyko, iż rzeczywisty poziom stóp procentowych przekroczy poziom zakładany na początku Ryzyko, że rzeczywisty poziom inflacji 258