DIAGNOZA SPOŁECZNA GMINY I MIASTA PROSZOWICE DLA WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI

Transkrypt

1 1 DIAGNOZA SPOŁECZNA GMINY I MIASTA PROSZOWICE DLA WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU REWITALIZACJI Pracownia Projektowa MAGNUS MEDIA styczeń 2017 r.

2 Zawartość 1. INFORMACJE WSTĘPNE PODSTAWA PRAWNA METODYKA DIAGNOZY SPOŁECZNEJ GMINA I MIASTO PROSZOWICE - INFORMACJE WSTĘPNE SYTUACJA SPOŁECZNA UBÓSTWO I POMOC SPOŁECZNA BEZROBOCIE EDUKACJA I OPIEKA NAD DZIEĆMI KAPITAŁ SPOŁECZNY FREKWENCJA WYBORCZA ORGANIZACJE POZARZĄDOWE STAN ZDROWIA MIESZKAŃCÓW SYTUACJA GOSPODARCZA WARUNKI ŚRODOWISKOWE JAKOŚĆ POWIETRZA JAKOŚĆ WÓD PARAMETRY PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE JAKOŚĆ SIECI KOMUNIKACYJNEJ I OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ ODLEGŁOŚĆ OD INFRASTRUKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ BAZA TECHNICZNA WYZNACZENIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO ANALIZA ZBIORCZA DEFICYTÓW W OBSZARACH MIASTA I GMINY PROSZOWICE WNIOSKI DLA WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO WNIOSKI DLA WYZNACZENIA OBSZARU REWITALIZACJI SUGESTIE DLA UCHWAŁY RADY MIEJSKIEJ O WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I REWITALIZACJI... 56

3 1. INFORMACJE WSTĘPNE 1.1 PODSTAWA PRAWNA Niniejszy dokument stanowi gruntowną analizę czynników społeczno-gospodarczych, a także podstawę do dalszych prac w celu wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszarów, które winny zostać zrewitalizowane dla poprawy jakości życia mieszkańców gminy i miasta Proszowice. Jest on niezbędnym etapem na drodze do opracowania gminnego programu rewitalizacji, stanowiącego podstawę działań naprawczych w obszarach dotkniętych deficytami społecznymi. Dokument jest zgodny z wymogami zawartymi w: Ustawie o rewitalizacji z dn. 9 października 2015 roku, zwanej dalej Ustawą. Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata z dn. 2 sierpnia 2016 roku, zwanych dalej Wytycznymi. Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Małopolskiego na lata , zwanym dalej RPO WM Status prawny oraz wymogi odnośnie obszaru zdegradowanego oraz rewitalizacji podane zostały w rozdziale 3. Ustawy z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji (art. 8-13). Można z niego wywieść następujące definicje: OBSZAR ZDEGRADOWANY to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym. Ponadto w obszarze tym występuje przynajmniej jeden z deficytów: gospodarczy, środowiskowy, przestrzennofunkcjonalny lub techniczny. 3 OBSZAR REWITALIZACJI wyznaczony jest jako całość lub część obszaru zdegradowanego, przy czym nie może on obejmować obszaru większego niż 20% powierzchni gminy, na którym zamieszkuje więcej niż 30% mieszkańców gminy. Niezamieszkałe tereny poprzemysłowe, w tym poportowe i powydobywcze, tereny powojskowe albo pokolejowe mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji jedynie w przypadku, gdy zaplanowane działania będą przeciwdziałały deficytom społecznym. Zarówno obszar zdegradowany, jak i obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym nieposiadające ze sobą wspólnych granic. W tym przypadku każdy z podobszarów musi spełniać warunki określone w Ustawie - zdiagnozowane deficyty społeczne oraz deficyty w jednym z obszarów; gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym. 1.2METODYKA DIAGNOZY SPOŁECZNEJ Podstawą dla doboru metodyki jest art. 4. ust 1. Ustawy, stwierdzający, iż w celu opracowania diagnoz służących: Wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, Sporządzeniu albo zmianie gminnego programu rewitalizacji, Ocenie aktualności i stopnia realizacji gminnego programu rewitalizacji.

4 wójt, burmistrz albo prezydent miasta prowadzi analizy, w których wykorzystuje obiektywne i weryfikowalne mierniki i metody badawcze dostosowane do lokalnych uwarunkowań. Dane dla analiz pozyskano z następujących źródeł: Zasoby Urzędu Gminy i Miasta w Proszowicach, Jednostki organizacyjne Gminy i Miasta (szkoły publiczne, przedszkola, Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Proszowicach), Powiatowy Urząd Pracy w Proszowicach, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie, Zgodnie z postanowieniami Ustawy, elementem niezbędnym dla prawidłowego opracowania uchwały Rady Miejskiej o wyznaczeniu obszaru zdegradowanego i rewitalizacji, jest partycypacja społeczna.formy i terminy prowadzenia konsultacji społecznych określono w rozdziale 2 Ustawy (art. 5-7). Co ważne, Burmistrz Gminy i Miasta zobligowany jest do umożliwienia mieszkańcom i pozostałym interesariuszom przekazywania uwag w postaci papierowej lub elektronicznej, a także w ramach przynajmniej dwóch z wymienionych form konsultacji: Spotkania, Debaty, Warsztaty, Spacery studyjne, Ankiety, Wywiady, Wykorzystanie grup przedstawicielskich, Zbieranie uwag ustnych. 4 Harmonogram konsultacji społecznych zostanie zamieszczony w Gminnym Programie Rewitalizacji, do którego niniejsza Diagnoza stanowić będzie załącznik. Wewnętrzna systematyka dokumentu wynika z przywoływanych wcześniej definicji obszaru zdegradowanego i rewitalizacji. Stąd część diagnostyczną podzielono na 5 zasadniczych działów: Sytuacja społeczna, Sytuacja gospodarcza, Warunki środowiskowe, Warunki przestrzenno-funkcjonalne, Warunki techniczne. Dla lepszego zobrazowania sytuacji w gminie i mieście, porównano najważniejsze parametry, z analogicznymi - notowanymi w kraju i w województwie małopolskim. Natomiast ostateczne wyznaczenie obszarów zdegradowanego i rewitalizacji nastąpiło poprzez porównanie poszczególnych parametrów w granicach gminy, w tym - miasta Proszowice.

5 PODZIAŁ GMINY I MIASTA NA JEDNOSTKI REFERENCYJNE Celem analizy jest dokonanie opisu i zdiagnozowanie deficytów w poszczególnych obszarach badanego terenu. Stąd konieczne było przeprowadzenie podziału badanego terytorium na jednostki, które posłużyły do wyznaczenia obszarów zdegradowanego i rewitalizacji. Uwzględniono przy tym stawiany w Ustawie wymóg odnośnie powierzchni obszaru rewitalizacji (nie więcej niż 20% powierzchni gminy) i liczby mieszkańców (nie więcej niż 30% populacji gminy). Zasadnicza trudność podziału gminy na jednostki referencyjne wynika z jej charakteru terytorialnego. W skład gminy wchodzą zarówno sołectwa wiejskie, jak i teren gęstej zabudowy miejskiej. Równocześnie zgodna z Ustawą metodyka wymaga, aby w ramach Diagnozy porównać sytuację w poszczególnych jednostkach referencyjnych z zastosowaniem tych samych wskaźników statystycznych. Przyjęto wobec tego następujące założenia: 1. Dla terenów wiejskich przyjęto podział na sołectwa. Za rozwiązaniem takim przemawia fakt, iż: liczba mieszkańców w sołectwach waha się od 100 do 1381 mieszkańców, a zatem populacja żadnego nie przekracza ustawowej granicy 30% populacji gminy w obszarze rewitalizacji, sołectwa posiadają własne struktury obywatelskie, najczęściej koła gospodyń wiejskich i jednostki ochotniczej straży pożarnej, w większości sołectw zlokalizowane są obiekty o charakterze społecznym, mogące stanowić miejsce rozwoju usług i oferty publicznej. 5 Wybór taki jest ponadto podyktowany możliwością pozyskania danych dla analiz statystycznych. Fakt, iż sołectwa nie są wewnętrznie podzielone na ulice, a kolejne numery budynków mieszkalnych są często rozproszone, praktycznie uniemożliwia przeprowadzenie analiz z wewnętrznym podziałem sołectw. 2. Dla miasta Proszowice przyjęto podział z uwzględnieniem całych ulic. Jednostki spełniają następujące warunki: Możliwe jest włączenie całej jednostki w skład obszaru rewitalizacji (nie więcej niż 30% populacji gminy), W miarę możliwości jednostki stanowią spójny funkcjonalnie obszar, tj. można mówić o przeważającej zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej lub wielorodzinnej, kumulacji obiektów usługowych bądź użyteczności publicznej. Posiadają podobne problemy do rozwiązania, np. wysoki poziom degradacji bazy mieszkaniowej, zanieczyszczenie środowiska pochodzące z ciągów drogowych lub przeciwnie - słabą dostępność drogową. Tabela 1. PODZIAŁ NA JEDNOSTKI REFERENCYJNE - OBSZARY WIEJSKIE GMINY PROSZOWICE JEDNOSTKA REFERENCYJNA POPULACJA POWIERZCHNIA MIESZKAŃCY / km 2 Bobin ,51 77,3 Ciborowice ,19 92,5 Czajęczyce ,35 92,0 Gniazdowice ,99 128,2

6 Górka Stogniowska ,31 198,6 Jakubowice ,39 87,6 Jazdowiczki ,2 Kadzice ,65 79,6 Klimontów ,69 159,5 Koczanów ,98 92,5 Kościelec ,48 118,2 Kowala ,42 84,4 Łaganów ,35 129,2 Makocice ,2 107,4 Mysławczyce ,26 57,8 Opatkowice ,12 176,8 Ostrów ,09 101,9 Piekary ,35 76,1 Posiłów ,55 72,8 Przezwody ,1 114,4 Stogniowice ,06 113,9 Szczytniki ,64 88,9 Szczytniki-Kolonia ,13 89,2 Szklana ,25 154,2 Teresin ,69 123,4 Więckowice ,88 100,3 Wolwanowice ,28 50,9 Żębocin ,88 120,6 L.p I II III IV V VI Tabela 2. PODZIAŁ NA JEDNOSTKI REFERENCYJNE - MIASTO PROSZOWICE POWIERZCH ULICE POPULACJA NIA JEDNOSTKA REFERENCYJNA OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO OBSZAR ULICY WOLNOŚCI OBSZAR ULICY LEŚNEJ Krakowska Armii "Kraków" (tereny mieszkalne) Św. Trójcy Tadeusza Kościuszki Jerzego Biechońskiego Jana Kilińskiego Rynek Bartosza Głowackiego Bronisława Mieszkowskiego Stary Dębowiec Dębowiec Podgórze Partyzantów Kazimierza Wielkiego Jana III Sobieskiego Wiślana Wolności Po torach Nowa Kolejowa Biały Krzyż Bogusława Kleszczyńskiego Królowej Bony Królowej Jadwigi Leśna Zagrody Królewskie MIESZKAŃCY / km ,18 988, ,36 915, , , , , ,89 830, ,3 1156,7 6

7 VII VIII IX X XI OBSZAR ULICY KOPERNIKA OBSZAR ULICY 3 MAJA OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW Szpitalna Mikołaja Kopernika Leopolda Okulickiego 3 Maja Mikołaja Reja Królewska Zamkowa Wesoła Ojca Rafała Zacisze Parkowa Racławicka Adama Grzymały-Siedleckiego Kazimierza Brodzińskiego Kosynierów Jagiełły Źródlana , , , , , ,59 458, ,

8 Rysunek 1. PODZIAŁ GMINY NA JEDNOSTKI REFERENCYJNE

9 Rysunek 2. PODZIAŁ MIASTA NA JEDNOSTKI REFERENCYJNE 9

10 1.3 GMINA I MIASTO PROSZOWICE - INFORMACJE WSTĘPNE Gmina Proszowice, położona jest w powiecie proszowickim, kilkanaście kilometrów w linii prostej na północny wschód od Krakowa. Zajmuje powierzchnię niespełna 100 km 2, przy czym teren położonego centralnie miasta Proszowice - zajmuje 7,2 km 2. W granicach gminy znajdują się zarówno tereny typowo rolnicze, o rozproszonej zabudowie i niskim stopniu zagęszczenia ludności, jak i tereny zwartej zabudowy wielorodzinnej. Spośród jednostek referencyjnych, najniższy poziom zagęszczenia ludności odnotowano we wsi Wolwanowice (50,9 os/km2), a najwyższy w obszarze ulicy Partyzantów w mieście Proszowice (16,8 tys. os/km 2 ). Odnośnie relacji z największymi ośrodkami Małopolski, gmina w całości położona jest w obszarze funkcjonalnym Krakowa, co potwierdza przynależność do subregionu Krakowski Obszar Metropolitalny (KOM). Równocześnie miasto Proszowice stanowi istotny ośrodek o znaczeniu lokalnym. W 2010 roku szacowano, że obszar funkcjonalny miasta zamieszkiwało 28,5 tys. osób, co lokowało miasto na 29 miejscu w Małopolsce 1. Wielkość obszaru funkcjonalnego jest dla Proszowic większa niż w przypadku wielu miast o zdecydowanie większej populacji, co pokazano w poniższym zestawieniu. Równocześnie Proszowice są najmniejszym miastem w Małopolsce o znaczeniu ponadlokalnym. MIASTO LICZBA MIESZKAŃCÓW WIELKOŚĆ OBSZARU FUNKCJONALNEGO Trzebinia Rabka-Zdrój Libiąż Proszowice Na rangę miasta Proszowice składają się m.in.: Fakt zlokalizowania w nim siedziby władz powiatu proszowickiego, Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej (Szpital), Zespół Szkół, w którego skład wchodzi technikum i liceum ogólnokształcące, Lokalny punkt przesiadkowy dworzec autobusowy. Gmina położona jest na przecięciu ważnych regionalnych ciągów komunikacyjnych - dróg wojewódzkich 775 i 776. Na terenie gminy nie występują formy ochrony przyrody, zgodnie z systematyką podaną w Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. 1 Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Instytut Spraw Publicznych Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2010r

11 2. SYTUACJA SPOŁECZNA 2.1UBÓSTWO I POMOC SPOŁECZNA Termin "ubóstwo" może być rozumiany na różne sposoby. Zasadniczo wyróżnia się jego dwa typy: ubóstwo absolutne, rozumiane jako brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych czy społecznych oraz ubóstwo relatywne - w tym przypadku bierze się pod uwagę dystans dzielący poziom życia jednostki czy gospodarstwa domowego od średniego poziomu życia. Pomimo złożoności pojęcia, wciąż podstawowym parametrem określającym poziom ubóstwa jest skala dochodów. Tzw. ustawowa granica ubóstwa aktualizowana jest co 3 lata na drodze rozporządzenia Rady Ministrów 2, stanowiącego uszczegółowienie zapisów Ustawy z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Od 1 października 2015 roku obowiązującymi kryteriami dochodowymi są: dla osoby samotnie gospodarującej dochód w wysokości 634 zł, dla osoby w rodzinie dochód w wysokości 514 zł; POMOC SPOŁECZNA Za pomoc społeczną w gminie i mieście, stanowiącą główne narzędzie przeciwdziałania ubóstwu, odpowiada Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, działający na podstawie Ustawy z dn. 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej. Podstawę i opis możliwych przyczyn udzielenia pomocy społecznej stanowi art. 7 Ustawy. Poza ubóstwem, do najważniejszych zalicza się: bezdomność, bezrobocie, alkoholizm i niepełnosprawność. 11 Oznacza to, że fakt korzystania z pomocy społecznej nie jest tożsamy z doświadczaniem ubóstwa. W 2014 roku ze środowiskowej pomocy społecznej korzystało prawie 8% ludności kraju (2,95 mln ludzi), z czego 2,05 mln ludzi w kraju żyło w rodzinach, spełniających kryterium dochodowe ubóstwa. Jak wynika z analizy GUS pn. "Ubóstwo w Polsce w latach 2013 i 2014", w tym obszarze najbardziej zagrożoną grupą są dzieci i młodzież. Ponad 10% z nich żyje w skrajnym ubóstwie, podczas gdy analogiczny współczynnik dla osób w wieku produkcyjnym wynosi 7%, a dla osób w wieku poprodukcyjnym - 4,3%. Stąd w polityce społecznej przewidziano odrębne narzędzia dla przeciwdziałania zjawisku właśnie wśród najmłodszych, przede wszystkim zasiłki na dziecko i programy dożywiania. W ostatnich latach zapotrzebowanie na pomoc społeczną w kraju i województwie systematycznie malało. Jej zasięg zmniejszył się w latach z 9,1 do 7,7% osób w skali kraju oraz z 7,3% do 6,4% w Małopolsce. Łącznie w 2015 roku w gminie podjęto 209 decyzji o udzieleniu pomocy społecznej motywowanej ubóstwem. Oznacza to, że na 1000 mieszkańców podjęto 12,9 decyzji. Statystycznie najczęściej pomoc przyznawano mieszkańcom wsi Stogniowice i Bobin, a 2 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

12 także wsi Czajęczyce, Posiłów, Jazdowiczki, Gniazdowice, Kowala i obszaru ulicy Krakowskiej w granicach miasta Proszowice. Tabela 3. PARAMETRY POMOCY SPOŁECZNEJ MOTYWOWANEJ UBÓSTWEM JEDNOSTKA REFERENCYJNA UBÓSTWO OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ 17,8 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI 18,2 OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW 15,6 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO 0 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI 18,3 OBSZAR ULICY LEŚNEJ 2,3 OBSZAR ULICY KOPERNIKA 14,2 OBSZAR ULICY 3 MAJA 10,3 OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ 21,5 OBSZAR ULICY Kosynierów 25 OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO 10,1 Bobin 28,1 Ciborowice 0 Czajęczyce 22,4 Gniazdowice 20,5 Górka Stogniowska 5,4 Jakubowice 6 Jazdowiczki 21,6 Kadzice 4,2 Klimontów 7,2 Koczanów 14,7 Kościelec 11,6 Kowala 21,5 Łaganów 9,5 Makocice 11,1 Mysławczyce 0 Opatkowice 17,9 Ostrów 5,9 Piekary 0 Posiłów 22,2 Przezwody 6,6 Stogniowice 33,6 Szczytniki 12 Szczytniki-Kolonia 15 Szklana 17,2 Teresin 3,5 Więckowice 5,8 Wolwanowice 10 Żębocin 7,2 GMINA I MIASTO 12,9 Źródło: Urząd Miejski w Proszowicach 12

13 Wykres 1. PARAMETRY POMOCY SPOŁECZNEJ MOTYWOWANEJ UBÓSTWEM Źródło: Urząd Miejski w Proszowicach Pod względem pomocy społecznej polegającej na dożywianiu dzieci, najwyższy statystycznie parametr odnotowano w Zespole Szkół w Żębocinie i Niepublicznej Szkole Podstawowej w Koczanowie.O ile średnio w gminie i mieście w 2015 roku dożywianych było 7 % uczniów, o tyle w tych jednostkach statystycznie korzystało z pomocy po 16% dzieci. Tabela 4. POZIOM DOŻYWIANIA UCZNIÓW W SZKOŁACH GMINY PROSZOWICE LICZBA UCZNIOWIE DOŻYWIANI PLACÓWKA UCZNIÓW LICZBA ODSETEK Zespół Szkół w Kościelcu % Zespół Szkół w Klimontowie % Zespół Szkół w Żębocinie % Szkoła Podstawowa nr 1 w Proszowicach % Szkoła Podstawowa w Ostrowie % Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Szczytnikach % Gimnazjum w Proszowicach % Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Stogniowicach % Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Oddziałem Przedszkolnym w Koczanowie % Łącznie % 13

14 2.2 BEZROBOCIE Dane przywoływane w dokumencie dotyczą bezrobociarozumianego jako odsetek osób zarejestrowanych jako bezrobotne w grupie osób w wieku produkcyjnym. Bezrobotny zarejestrowany to osoba, która ukończyła 18 lat i nie osiągnęła wieku emerytalnego, niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy i zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Poprawa parametrów gospodarczych w kraju wpłynęła na odczuwalną poprawę sytuacji materialnej gospodarstw domowych. W ciągu minionej dekady w kraju wyraźnie zmniejszyło się bezrobocie - obecny stały trend spadkowy notowany jest od 2013 roku ROK 2015 ROK POLSKA 8% 6,5% MAŁOPOLSKA 6,8% 5,7% W kraju poziom bezrobocia zmniejszył się w ciągu ubiegłych 5 lat z 8% do 6,5%, a w Małopolsce z 6,8% do 5,7%. W Gminie i Mieście Proszowice obserwuje się podobną, pozytywną tendencję, z tym że wskaźniki bezrobocia pozostają o niespełna 2% wyższe niż w województwie. 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Wykres 2. UDZIAŁ ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WŚRÓD OSÓB W WIEKU PRODUKCYJNYM w 2015 r. [%] 8,0 6,5 6,8 5,7 POLSKA MAŁOPOLSKIE GMINA PROSZOWICE 9,1 7, Źródło: GUS Dla opisu poziomu bezrobocia w poszczególnych jednostkach referencyjnych wykorzystano wskaźnik liczby decyzji o pomocy społecznej ze względu na bezrobocie. Wynika to z możliwości pozyskania danych, z podziałem na ulice w mieście Proszowice, ale też z faktu iż analiza dotyczy obszaru niejednolitego terytorialnie.

15 Na terenach wiejskich, zwłaszcza w przypadku zanikającego rolnictwa, obserwowany jest proces bezrobocia ukrytego. Dotyczy ono rolników gospodarujących w małoobszarowych gospodarstwach w związku z tym, że prowadzą działalność zarobkową nie są odnotowywani w statystykach powiatowych urzędów pracy jako bezrobotni. W rzeczywistości jednak zarobki i czas pracy (niekiedy kilka godzin w tygodniu) kwalifikują ich do grupy osób bezrobotnych. W mieście proces bezrobocia ukrytego praktycznie nie występuje. W 2015 roku podjęto na terenie całej gminy 160 decyzji o udzieleniu pomocy społecznej ze względu na bezrobocie. Oznacza to, że średnio na 1000 mieszkańców podejmowano 9,9 decyzji, co niemal idealnie pokrywało się ze średnią województwa małopolskiego. Tabela 5. LICZBA DECYZJI O POMOCY SPOŁECZNEJ ZE WZGLĘDU NA BEZROBOCIE JEDNOSTKA REFERENCYJNA BEZROBOCIE OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ 26,6 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI 16,9 OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW 15,6 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO 3,5 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI 11 OBSZAR ULICY LEŚNEJ 0 OBSZAR ULICY KOPERNIKA 14,2 OBSZAR ULICY 3 MAJA 8,2 OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ 15,9 OBSZAR ULICY Kosynierów 25 OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO 0 Bobin 17,9 Ciborowice 6,6 Czajęczyce 9 Gniazdowice 17,6 Górka Stogniowska 2,7 Jakubowice 0 Jazdowiczki 28,8 Kadzice 0 Klimontów 8,7 Koczanów 7,4 Kościelec 8,3 Kowala 21,5 Łaganów 9,5 Makocice 2,8 Mysławczyce 0 Opatkowice 6,7 Ostrów 1,5 Piekary 0 Posiłów 29,6 Przezwody 0 Stogniowice 19,2 Szczytniki 6 Szczytniki-Kolonia 15 Szklana 17,2 Teresin 0 Więckowice 2,9 Wolwanowice 0 Żębocin 7,2 GMINA I MIASTO 9,9 Źródło: G-MOPS w Proszowicach 15

16 OBSZAR ULICY LEŚNEJ OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO Jakubowice Kadzice Mysławczyce Piekary Przezwody Teresin Wolwanowice Ostrów Górka Stogniowska Makocice Więckowice OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO Szczytniki Ciborowice Opatkowice Żębocin Koczanów OBSZAR ULICY 3 MAJA Kościelec Klimontów Czajęczyce Łaganów GMINA I MIASTO OBSZAR ULICY WOLNOŚCI OBSZAR ULICY KOPERNIKA Szczytniki-Kolonia OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI Szklana Gniazdowice Bobin Stogniowice Kowala OBSZAR ULICY Kosynierów OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ Jazdowiczki Posiłów Spośród jednostek referencyjnych, najwyższe zapotrzebowanie na pomoc społeczną ze względu na bezrobocie odnotowano we wsiach Posiłów i Jazdowiczki oraz w obszarze ulicy Krakowskiej w mieście Proszowice. Wykres 3. LICZBA DECYZJI O POMOCY SPOŁECZNEJ ZE WZGLĘDU NA BEZROBOCIE POMOC SPOŁECZNA I BEZROBOCIE WNIOSKI Źródło: G-MOPS w Proszowicach 16 Analiza statystyczna wykazała, że największy problem ubóstwa występuje w miejscowościach Stogniowice, Bobin oraz obszarze ulicy Czajęczyce, Posiłów, Jazdowiczki, Gniazdowice, Kowala i obszaru ulicy Krakowskiej w granicach miasta Proszowice. Najwyższe parametry pomocy społecznej, dla której przyczyną było bezrobocie odnotowano w miejscowościach Posiłów, Jazdowiczki i w obszarze ulicy Krakowskiej. Można w tym przypadku mówić o wyraźnym odstępstwie od normy w gminie w obydwu przypadkach wskaźniki statystyczne ponad dwukrotnie przekraczały średnią w gminie.

17 2.3 EDUKACJA I OPIEKA NAD DZIEĆMI Zakres edukacji publicznej należy do zadań własnych gminy, co wynika z art. 7 Ustawy z dn. 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.podstawowym dla organizacji szkolnictwa aktem jest Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Z Ustawy wynika nie tylko obowiązek zapewnienia odpowiedniej infrastruktury w granicach gminy, ale też zlokalizowania jej w odpowiedniej odległości od miejsca zamieszkania uczniów.zgodnie z postanowieniami art. 17 ust. 2 Ustawy, droga dziecka do placówki szkolnej nie może przekraczać 3 km (w przypadku dzieci uczęszczających do przedszkoli i uczniów klas I-IV szkół podstawowych) i 4 km w przypadku uczniów V i VI klasy szkoły podstawowej i gimnazjum. W przeciwnym wypadku, gmina zobowiązana jest do zorganizowania bezpłatnego transportu lub zwrotu kosztów przejazdu dziecka środkami transportu publicznego. Punktem docelowym dla jednostek samorządu terytorialnego, odnośnie zapewnienia dzieciom opieki w żłobkach oraz wychowania przedszkolnego są cele barcelońskie, zakładające zabezpieczenie na terenie państw Unii Europejskiej: 33% miejsc w żłobkach dla dzieci w wieku 0-3 lat, 90% w przedszkolach dla dzieci w wieku przedszkolnym 3. OPIEKA W ŻŁOBKU Jedynymi placówkami wyspecjalizowanymi do opieki nad dziećmi do opieki nad dziećmi do 3. roku życia są 2 prywatne żłobki, zapewniające miejsce 38 dzieciom, a także klub dziecięcy gwarantujący 43 miejsca. Obydwa zlokalizowane są w mieście Proszowice Tabela 6. PLACÓWKI OPIEKI NAD DZIEĆMI DO LAT 3 PLACÓWKA LOKALIZACJA LICZBA MIEJSC Prywatny Żłobek Pinokio ul. 3 Maja 155, 13 miejsc Proszowice Prywatny Żłobek Leśne Skrzaty ul. Leśna 8, Proszowice 25 miejsc Klub dziecięcy "Maluch" Ul. Szpitalna 3 43 miejsca OPIEKA PRZEDSZKOLNA W gminie działają 2 przedszkola publicznew mieście Proszowice oraz 2 oddziały przedszkolne przy szkołach w Kościelcu i Ostrowie. Ponadto funkcjonuje 1 prywatne przedszkole i 2 oddziały przy szkołach niepublicznych. Tabela 7. PLACÓWKI PRZEDSZKOLNE PLACÓWKA LOKALIZACJA LICZBA UCZĘSZCZAJĄCYCH DZIECI PUBLICZNE Przedszkole Samorządowe nr 1 w Proszowicach Proszowice 144 (189)* 3 Cele barcelońskie. Rozwój struktur opieki nad dziećmi w Europie na rzecz trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu 4 Rejestr Żłobków i Klubów dziecięcych działających na terenie Gminy i Miasta Proszowice

18 Samorządowe Publiczne Przedszkole nr 2 w Proszowicach Oddział Przedszkolny przy Zespole Szkół im. M. Kopernika w Kościelcu Oddział przedszkolny przy szkole podstawowej w Ostrowie NIEPUBLICZNE Prywatne Przedszkole Pinokio w Proszowicach Oddział Przedszkolny przy Niepublicznym Zespole Szkół w Koczanowie Oddział Przedszkolny przy Niepublicznym Zespole Szkół w Stogniowicach 77 Kościelec 18 (56)** Ostrów B/d Proszowice B/d Koczanów B/d Stogniowice B/d * Dane za 2015 rok, w 2016 roku zwiększono o 45 liczbę miejsc w Przedszkolu Samorządowym nr 1. ** Dane za 2015 rok, w 2016 roku zwiększono o 38 liczbę miejsc w SZKOLNICTWO Proszowice Szkoła Podstawowa nr 1 w Proszowicach Gimnazjum w Proszowicach Liceum Ogólnokształcące Technikum Szczytniki Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Szczytnikach Kościelec 18 Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Kościelcu Gimnazjum w Zespole Szkół w Kościelcu Klimontów Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Klimontowie Gimnazjum w Zespole Szkół w Klimontowie Żębocin Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół w Żębocinie Szkoła Muzyczna I stopnia w Żębocinie Ostrów Szkoła podstawowa w Ostrowie Niepubliczne Gimnazjum w Ostrowie Stogniowice Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Stogniowicach Koczanów Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Oddziałem Przedszkolnym w Koczanowie Niepubliczne Gimnazjum w Koczanowie

19 Polski Hist-WOS Matematyka P. przyrodnicze Angielski Polski Hist-WOS Matematyka P. przyrodnicze Angielski Polski Hist-WOS Matematyka P. przyrodnicze Angielski Polski Hist-WOS Matematyka P. przyrodnicze Angielski Dla przedstawienia poziomu wyników uczniów porównano średnie poziomy skali staminowej dla sprawdzianu po 6. klasie szkoły podstawowej i egzaminu po gimnazjum. Punktacja przyznawana jest w skali od 1 do 10, przy czym 10 oznacza najwyższe wyniki sprawdzianu i egzaminu. Tabela 8. WYNIKI SPRAWDZIANU PO 6. KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ - SKALA STAMINOWA PLACÓWKA ŚREDNIA Zespół Szkół w Kościelcu ,75 Zespół Szkół w Klimontowie ,5 Zespół Szkół w Żębocinie Szkoła Podstawowa nr 1 w Proszowicach ,5 Szkoła Podstawowa w Ostrowie Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Szczytnikach ,5 Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Stogniowicach ,33 Niepubliczna Szkoła Podstawowa z Oddziałem Przedszkolnym w Koczanowie ,67 ŚREDNIA 6,63 5,5 6,13 6,75 6,25 Źródło: OKE Kraków Jak wynika z analizy, średni poziom mierzony skalą staminową w gminie w latach wynosił 6,25. Najlepsze wyniki w badanym okresie uzyskiwali uczniowie placówki w Szczytnikach 7,5. Z kolei wyraźnie poniżej średniej utrzymywały się osiągnięcia uczniów ze szkół w Żębocinie i Stogniowicach (odpowiednio 5 i 5,33), a także w szkole w Klimontowie, gdzie średni wynik z badanych lat wynosił 5,5. 19 Tabela 9. WYNIKI EGZAMINU GIMNAZJALNEGO - SKALA STAMINOWA ŚREDNIA SZKOŁA Gimnazjum w Proszowicach im. 6 Brygady Desantowo Szturmowej gen. S. Sosabowskiego ,4 6,8 Gimnazjum w Zespole Szkół im. Św. Jadwigi Królowej w Klimontowie ,1 5,6 Gimnazjum w Kościelcu ,25 6,6 Niepubliczne Gimnazjum w Ostrowie ,2 6,8 Niepubliczne Gimnazjum w Koczanowie Brak ,6 6,8 Łącznie 5,5 6, ,25 4,8 5,8 6 6,8 5,4 6,8 6,2 5,2 6,8 5 6,6 7,2 6,6 6,8 5,4 6,11 6,5 Źródło: OKE Kraków Pod względem średnich parametrów wyników egzaminu gimnazjalnego, osiągnięcia w poszczególnych placówkach edukacyjnych były bardzo zbliżone. Od średniej w gminie i mieście wyraźnie odstawało jedynie Gimnazjum w Klimontowie. Wynik był niższy zarówno w 2016 roku, jak i średnio w latach

20 Jak wskazano wyżej, analiza danych statystycznych odnośnie końcowych wyników egzaminów może być tylko częściową wskazówką, zwłaszcza, kiedy mamy do czynienia z ograniczoną liczbą zdających. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi współczynnik edukacyjnej wartości dodanej (EWD), pozwalający porównać wyniki uczniów na początku i na końcu nauki w danej placówce. Dzięki temu minimalizuje się wpływ takich czynników jak kapitał kulturowy wyniesiony z domu lub możliwości finansowania dodatkowych zajęć przez rodziców, a wysuwa się na pierwszy plan poziom nauczania w danej szkole. KAPITAŁ KULTUROWYUCZNIÓW WYNIESIONY Z DOMU Tabela 10. MODEL EDUKACYJNEJ WARTOŚCI DODANEJ SŁABE WYNIKI W NAUCE ŚREDNIE WYNIKI W NAUCE DOBRE WYNIKI W NAUCE WYSOKI EWD - UJEMNY (BARDZO NISKI) EWD - UJEMNY EWD - DODATNI NISKI EWD - NEUTRALNY EWD - DODATNI EWD - DODATNI (BARDZO WYSOKI) Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych W Polsce EWD oblicza się przede wszystkim dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Poniżej przedstawiono parametry dla obydwu gimnazjów działających w gminie w latach Wykorzystano przy tym materiały graficzne Instytutu Badań Edukacyjnych. Wykres 4. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA GIMNAZJÓW W GMINIE PROSZOWICE W ZAKRESIE PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH 20 Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych

21 Wykres 5. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA GIMNAZJÓW W GMINIE PROSZOWICE W ZAKRESIE PRZEDMIOTÓW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH 21 Źródło: Instytut Badań Edukacyjnych Wyniki EWD w poszczególnych placówkach są niejednoznaczne. Można w tym przypadku mówić o specjalizacji szkół w poszczególnych kierunkach. Niepubliczne Gimnazjum w Koczanowie wykazywało wysoką specjalizację w nauczaniu przedmiotów ścisłych i przyrodniczych, równocześnie wyniki w nauczaniu przedmiotów humanistycznych utrzymywały się w granicach średniej w kraju. Odwrotna sytuacja wystąpiła w Niepublicznym Gimnazjum w Ostrowie, gdzie wyraźnie lepsze osiągnięcia odnotowano w sferze przedmiotów humanistycznych. W tym przypadku można jednak mówić o trudnościach w nauczaniu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Publiczne Gimnazjum w Proszowicach wykazywało w dwóch głównych działach tematycznych przeciętne parametry EWD. Analizy odnośnie sfery edukacji w ostatnim rozdziale Diagnozy przeprowadzono z uwzględnieniem obowiązujących w gminie obwodów szkolnych dla szkół podstawowych i gimnazjalnych.

22 PLACÓWKA Tabela 11. OBWODY SZKOLNE W GMINIE I MIEŚCIE PROSZOWICE Szkoła Podstawowa Nr 1 w Proszowicach im. Tadeusza Kościuszki Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi w Szczytnikach Szkoła Podstawowa im. Lotników Alianckich w Ostrowie Szkoła Podstawowa im. Armii Kraków w Żębocinie Szkoła Podstawowa w Klimontowie Szkoła Podstawowa w Kościelcu Gimnazjum w Klimontowie Gimnazjum im.6 Brygady Desantowo- Szturmowej S. Sosabowskiego w Proszowicach Gimnazjum w Kościelcu MIEJSCOWOŚCI Miasto Proszowice, Jazdowiczki, Szklana, Łaganów, Gniazdowice, Makocice, Stogniowice, Górka Stogniowska, Opatkowice Szczytniki, Szczytniki Kolonia, Makocice Kadzice, Ostrów, Teresin Kowala, Więckowice, Żębocin Klimontów Bobin, Ciborowice, Kościelec, Mysławczyce, Piekary, Posiłów, Przezwody, Wolwanowice, Czajęczyce, Koczanów Kadzice, Klimontów, Ostrów, Szczytniki, Szczytniki Kolonia, Teresin Miasto Proszowice, Łaganów, Gniazdowice, Górka Stogniowska, Jakubowice, Jazdowiczki, Kowala, Makocice, Opatkowice, Stogniowice, Szklana, Więckowice, Żębocin Bobin, Ciborowice, Kościelec, Mysławczyce, Piekary, Posiłów, Przezwody, Wolwanowice, Czajęczyce, Koczanów Poza szkołami podstawowymi i gimnazjami, w gminie (mieście Proszowice) funkcjonują również dwie szkoły ponadgimnazjalne liceum i technikum. W związku z tym, że placówki zapewniają miejsca uczniom zarówno z terenu gminy, jak i spoza niej (organem prowadzącym jest Starostwo Powiatowe w Proszowicach), a także w związku z faktem, iż część młodzieży dojeżdża do szkół spoza terenu powiatu (zwłaszcza do Krakowa), uznaje się, że jedynym miarodajnym sposobem oceny placówek jest edukacyjna wartość dodana. Należy przy tym zauważyć, że parametr ma tylko charakter informacyjny praktycznie nie ma możliwości dokonania oceny z podziałem na jednostki referencyjne. 22 Na obecnym etapie, porównanie wyników EWD zarówno z przedmiotów humanistycznych, jak i matematyczno-przyrodniczych wskazuje na niższy niż przeciętnie w kraju poziom edukacji w lokalnych szkołach ponadgimnazjalnych.

23 Rysunek 3. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA LICEUM W PROSZOWICACH PRZEDMIOTY HUMANISTYCZNE Rysunek 4. EDUKACYJNA WARTOŚĆ DODANA LICEUM W PROSZOWICACH PRZEDMIOTY MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZE 23

24 EDUKACJA - WNIOSKI Sieć placówek szkolnych w gminie i mieście jest rozbudowana. Składają się na nią zarówno szkoły publiczne, jak i niepubliczne. Analiza danych statystycznych wykazała największy problem w szkole w Klimontowie, objawiający się niższymi wynikami egzaminów państwowych zarówno na poziomie szkoły podstawowej, jak i gimnazjum. Ponadto wyraźnie niższe niż przeciętnie wyniki uzyskiwali uczniowie szkół podstawowych w Żębocinie i Stogniowicach Analiza parametrów Edukacyjnej Wartości Dodanej wykazała, znaczne różnice w poziomie nauczania poszczególnych przedmiotów. Niepubliczne Gimnazjum w Klimontowie wykazywało się w ostatnich latach wysoką wartością dodaną w sferze przedmiotów humanistycznych. Natomiast zdecydowanie niższe postępy obserwowano odnośnie matematyki i przedmiotów przyrodniczych. 24

25 2.4 KAPITAŁ SPOŁECZNY Kapitał społeczny można zdefiniować za Francisem Fukuyamą jako zestaw nieformalnych wartości i norm etycznych wspólnych dla członków określonej grupy i umożliwiających im skuteczne współdziałanie. Wspólne wartości wzmacniają zaufanie, a to z kolei pozwala wspólnocie działać skuteczniej. W społeczeństwach zachodnich, przejawem współdziałania obywateli na poziomie lokalnym są przede wszystkim zaangażowanie w sprawy samorządu lokalnego i aktywność w ramach organizacji pozarządowych. Parametrem, który służy najczęściej do opisu zaangażowania mieszkańców w sprawy społeczności lokalnej i kraju jest frekwencja wyborcza oraz aktywność w organizacjach pozarządowych FREKWENCJA WYBORCZA W poniższej tabeli podano wybrane dane odnośnie frekwencji w poszczególnych lokalach wyborczych w gminie i mieście. Lokal wyborczy w Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Proszowicach jest lokalem specjalnym. Tabela 12. FREKWENCJA WYBORCZA W 2015 ROKU [%] LOKAL WYBORCZY PREZYDENCKIE PARLAMENTARNE REFERENDUM ŚREDNIA ul. 3 Maja 2 55,5 54,2 11,7 40,5 ul. 3 Maja 72 57,1 52,4 10,6 40,0 Rynek 18 53,1 47,2 7,4 35,9 Mikołaja Kopernika 7 55,2 52,2 9,5 39,0 Klimontów ,7 42,3 4,2 32,8 Kościelec ,4 44,2 13,0 36,2 Ostrów 1 46,0 38,6 3,1 29,3 Bobin 26 48,2 45,8 6,5 33,5 Żębocin 65 44,2 34,7 5,7 28,2 Stogniowice 25 48,3 43,4 4,9 32,2 Szczytniki 91a 49,4 40,3 5,9 31,9 Opatkowice 37 51,6 49,0 8,4 36,3 ul. Tadeusza Kościuszki 15 42,2 40,8 4,9 29,3 Łącznie 50,3 45,0 7,6 34,3 25 Z powyższego zestawienia wynika, że poziom uczestnictwa w wyborach różni się w poszczególnych jednostkach referencyjnych. Najsłabsze wyniki notowano w lokalach wyborczych w Żębocinie i Ostrowie średnia frekwencja nie przekroczyła 30%. Statystycznie najlepsze wyniki notowano w lokalach wyborczych w mieście Proszowice frekwencja na poziomie 40%. Analizy w ostatnim rozdziale Diagnozy przeprowadzono z uwzględnieniem aktualnego podziału gminiy i miasta na obwody głosowania.

26 Tabela 13. PODZIAŁ GMINY PROSZOWICE NA STAŁE OBWODY GŁOSOWANIA NUMER OBWODU GŁOSOWANIA ADRES ul. 3 Maja 2 ul. 3 Maja 72 Rynek 18 Mikołaja Kopernika 7 Klimontów 180 GRANICE OBWODU GŁOSOWANIA Proszowice ulice: Bartosza Głowackiego, Władysława Jagiełły, Jana Kilińskiego, Tadeusza Kościuszki, Parkowa, Armii Kraków, Rynek, Podgórze, Krakowska, Źródlana, Kosynierów, Jerzego Biechońskiego, Ks. Bronisława Mieszkowskiego, Dębowiec, Stary Dębowiec, Bł. Księdza Pawłowskiego Proszowice ulice: Partyzantów, Kolejowa, Wiślana, Wolności, Mikołaja Reja od ul. Partyzantów do ul. 3 Maja, 3 Maja numery parzyste do ul.mikołaja Kopernika tj. od nr 2 do nr 92, Kazimierza Wielkiego, Jana Sobieskiego, Nowa, Świętej Trójcy Proszowice ulice: 3 Maja numery nieparzyste do ul. Kazimierza Brodzińskiego tj. od nr 1 do nr 97, Mikołaja Reja od ul. 3 Maja do ul.królewskiej, Po Torach, Kazimierza Brodzińskiego nr : 1,3,5,7, Królewska,O.Rafała, Adama Grzymały-Siedleckiego, Racławicka, Wesoła Proszowic e ulice: Mikołaja Kopernika,Leśna, 3 Maja numery nieparzyste od ul. Kazimierza Brodzińskiego do końca tj.od nr 99 do końca, oraz numery parzyste od ul. Mikołaja Kopernika tj. od nr 94 do końca, Kazimierza Brodzińskiego nr parzyste tj. od nr 2 do końca, Zacisze, Zamkowa, Zielona, Szpitalna, Biały Krzyż, Bogusława Kleszczyńskiego, Gen. Leopolda Okulickiego, Łąkowa, Królowej Jadwigi, Bohaterów Września, Zagrody Królewskie, Królowej Bony Sołectwa; Klimontów, Szreniawa 6 Kościelec 130 Sołectwa; Kościelec, Mysławczyce, Piekary, Ciborowice 26 7 Ostrów 1 Sołectwa: Ostrów,Kadzice,Teresin, Posiłów 8 Bobin 26 Sołectwa; Koczanów, Czajęczyce, Bobin, Wolwanowice 9 Żębocin 65 Sołectwa; Żębocin, Jakubowice, Kowala, Więckowice 10 Stogniowice 25 Sołectwa : Stogniowice, Przezwody, Górka Stogniowska 11 Szczytniki 91a Sołectwa; Szczytniki, Szczytniki-Kolonia, Makocice Opatkowice 37 Sołectwo; Opatkowice ul. Tadeusza Sołectwa; Jazdowiczki, Szklana, Łaganów, Gniazdowice Kościuszki 15 Źródło: UCHWAŁA NR XXVI/190/2013 RADY MIEJSKIEJ W PROSZOWICACHz dnia 31 stycznia 2013 r.w sprawie podziału Gminy Proszowice na stałe obwody głosowania, ustalenia ich numerów, granic oraz siedzib obwodowych komisji wyborczych

27 2.4.2ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Gmina ma charakter wiejsko-miejski. Oznacza to, że w poszczególnych obszarach dominują różne typy aktywności i formy zrzeszania się mieszkańców. Na terenach wiejskich, w praktycznie wszystkich sołectwach działają oddziały Ochotniczej Straży Pożarnej i koła gospodyń wiejskich. Warto jednak zauważyć, że w 3 sołectwach działają stowarzyszenia będące organami prowadzącymi niepublicznych szkół (Koczanów, Stogniowice, Ostrów). Ogólnie na 1000 mieszkańców w gminie przypadają 4 organizacje pozarządowe. Brak organizacji w sołectwach Ciborowice, Szklana, Wolwanowice, a także w poszczególnych obszarach ulic: Partyzantów, Wolności, Leśnej. Warto równocześnie zauważyć, że wysokie parametry statystyczne wynikają często z niewielkiej liczby mieszkańców 27

28 JEDNOSTKA REFERENCYJNA Tabela 14. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE W GMINIE I MIEŚCIE PROSZOWICE LICZBA LICZBA ORGANIZACJA ORGANIZACJI W MIESZKAŃCÓW JEDNOSTCE JEDNOSTKI Koło Gospodyń Wiejskich WSPÓŁCZYNNIK [L. ORGANIZACJI/1000 MIESZKAŃCÓW] Bobin Ochotnicza Straż Pożarna ,1 Ciborowice BRAK ,0 Czajęczyce Koło Gospodyń Wiejskich ,5 Gniazdowice Ochotnicza Straż Pożarna ,9 Górka Stogniowska Ochotnicza Straż Pożarna ,4 Koło Gospodyń Wiejskich Koło Gospodyń Wiejskich Jakubowice LKS "Strumyk" Ochotnicza Straż Pożarna ,0 Jazdowiczki Koło Gospodyń Wiejskich ,2 Kadzice Ochotnicza Straż Pożarna ,2 Koło Gospodyń Wiejskich Klimontów LKS "Agricola" Klimontów Ochotnicza Straż Pożarna Stowarzyszenie Proszowickich Hodowców Gołębi Rasowych i Drobnego Inwentarza Koło Gospodyń Wiejskich 3,6 Koczanów Ochotnicza Straż Pożarna Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Koczanów ,4 Kościelec Koło Gospodyń Wiejskich LKS "Płomień" Kościelec Ochotnicza Straż Pożarna Stowarzyszenie Absolwentów Szkoły - "Kopernik" ,6 Kowala Ochotnicza Straż Pożarna ,1 Łaganów Ochotnicza Straż Pożarna ,4 Makocice Koło Gospodyń Wiejskich Ochotnicza Straż Pożarna ,5 Mysławczyce Ochotnicza Straż Pożarna ,5 Opatkowice Koło Gospodyń Wiejskich Ochotnicza Straż Pożarna ,2 Koło Gospodyń Wiejskich Ostrów KS Lotnik Ochotnicza Straż Pożarna 7,8 Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Ostrów Stowarzyszenie Aktywnych Nauczycieli Języków Obcych Piekary Ochotnicza Straż Pożarna ,9 Posiłów Koło Gospodyń Wiejskich Ochotnicza Straż Pożarna 14,8 28

29 Przezwody Koło Gospodyń Wiejskich Ochotnicza Straż Pożarna 6,6 Stogniowice Koło Gospodyń Wiejskich ,8 Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Stognowice Ochotnicza Straż Pożarna ,0 Szczytniki Terenowe Koło Emerytów i Rencistów wsi Szczytniki Koło Gospodyń Wiejskich Szczytniki-Kolonia Koło Gospodyń Wiejskich ,0 Szklana BRAK 116 0,0 Teresin Koło Gospodyń Wiejskich ,0 Ochotnicza Straż Pożarna Więckowice Koło Gospodyń Wiejskich ,8 Ochotnicza Straż Pożarna Wolwanowice BRAK ,0 Żębocin Koło Gospodyń Wiejskich ,8 Ochotnicza Straż Pożarna OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ Kongregacja Kupiecka ,0 UKS Jedynka ,69 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI Stowarzyszenie Przyjaciół i Absolwentów Szkoły Podstawowej nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Proszowicach Stowarzyszenie KPR Razem Fundacja "Początek Drogi" Stowarzyszenie Nasz Stańczyk OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW BRAK ,0 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO MKS Proszowice ,5 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI BRAK 273 0,0 OBSZAR ULICY LEŚNEJ BRAK ,0 OBSZAR ULICY KOPERNIKA Stowarzyszenie Przyjaciół Gimnazjum w Proszowicach ,87 Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów - Koło Gminne Proszowice Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Zespołu Szkół im. B ,1 OBSZAR ULICY 3 MAJA Głowackiego w Proszowicach Towarzystwo Turystyki Regionalnej Proszowice Zespół Placówek Caritas Kieleckiej w Proszowicach OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ MKS "Nowa Proszowianka" ,9 OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO BRAK ,0 OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW Stowarzyszenie "Gniazdo - Ziemia Proszowicka" ,0 ŁĄCZNIE 65 ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH ,0 29

30 AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA - WNIOSKI W gminie działa duża grupa organizacji pozarządowych i społecznych, przy czym pod względem ich charakteru, obserwuje się wyraźny podział na obszary wiejskie i miasto. Odnośnie poziomu samoorganizacji, największy deficyt odnotowano w obszarze ulicy Partyzantów, gdzie pomimo populacji przekraczającej 1100 osób, nie było zarejestrowanej żadnej organizacji pozarządowej. Organizacje nie działały również w sołectwach Ciborowice, Szklana i w obszarze ulicy Brodzińskiego, jednak w tym przypadku wynika to przede wszystkim z niewielkiej populacji mieszkańców. Odnotowano również istotne różnice w drugim parametrze aktywności społecznej mieszkańców, tj. we frekwencji wyborczej zdecydowanie niższe wskaźniki w tym względzie odnotowano na terenach wiejskich. Do obszarów, na których mieszkańcy najrzadziej głosują, zaliczają się miejscowości Żębocin, Jakubowice, Kowala, Więckowice, Ostrów,Kadzice,Teresin, Posiłów. 2.5 STAN ZDROWIA MIESZKAŃCÓW Stan zdrowia mieszkańców poszczególnych jednostek referencyjnych gminy opisano z wykorzystaniem parametru wsparcia, oferowanego przez G-MOPS w Proszowicach z uwagi na niepełnosprawność i długotrwałą lub ciężką chorobę. Statystyczny wskaźnik przedstawiono w przeliczeniu na 1000 osób. JEDNOSTKA REFERENCYJNA LICZBA DECYZJI O WSPARCIU G-MOPS Z POWODU DŁUGOTRWAŁEJ CHOROBY I NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ 41,4 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI 9,7 OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW 30,3 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO 0 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI 33 OBSZAR ULICY LEŚNEJ 9,2 OBSZAR ULICY KOPERNIKA 31,8 OBSZAR ULICY 3 MAJA 14,4 OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ 49 OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW 50 OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO 30,3 Bobin 51,2 Ciborowice 26,5 Czajęczyce 4,5 Gniazdowice 38,1 Górka Stogniowska 13,5 Jakubowice 17,9 Jazdowiczki 14,4 Kadzice 0 Klimontów 25,3 Koczanów 14,7 Kościelec 11,6 Kowala 21,5 30

31 Łaganów 2,4 Makocice 13,9 Mysławczyce 25,6 Opatkowice 10,1 Ostrów 11,8 Piekary 15,4 Posiłów 29,6 Przezwody 23,2 Stogniowice 40,8 Szczytniki 15 Szczytniki-Kolonia 40 Szklana 0 Teresin 3,5 Więckowice 11,6 Wolwanowice 0 Żębocin 36 GMINA I MIASTO 22,4 Wykres 6. LICZBA DECYZJI O WSPARCIU G-MOPS Z POWODU DŁUGOTRWAŁEJ CHOROBY I NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

32 3.SYTUACJA GOSPODARCZA W kraju notuje się systematyczny wzrost liczby podmiotów gospodarki narodowej, przy czym związane jest to przede wszystkim ze zwiększeniem liczby mikroprzedsiębiorstw, tzn. firm zatrudniających do 9 osób. Liczba małych podmiotów zmniejszyła się po latach największego nasilenia kryzysu gospodarczego (lata ), a następnie ustabilizowała się. Liczba największych firm systematycznie spada. Zatrudnienie ,74 mln 4,18 mln ,7 tys. 147,1 tys ,7 tys. 29,2 tys ,06 tys. 3,68 tys Warto przy tym zauważyć, że dane odnośnie liczby podmiotów różnią się w zależności od definicji. Dane GUS opierają się na liczbie podmiotów zarejestrowanych w Rejestrze REGON. Liczba tzw. przedsiębiorstw niefinansowych, tj. jednostek, których główną działalnością jest produkcja i obrót dobrami lub świadczenie usług niefinansowych 5 w 2015 roku wynosiła wg GUS 1,843 mln. Podobne dane podaje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, która na koniec 2013 roku szacowała liczbę aktywnych podmiotów na 1,77 mln Nawet w sytuacji, gdy jedynie ok. połowa podmiotów z rejestru REGON prowadzi aktywną działalność, dane te mogą służyć analizie porównawczej. Dla analizy aktywności gospodarczej w poszczególnych częściach gminy i miasta posłużono się danymi CEIDG. W związku z faktem, iż baza ta ma charakter dynamiczny i jest na bieżąco uzupełniana, przyjmuje się, że zawarte w niej dane lepiej niż dane GUS odzwierciedlają faktyczną aktywność gospodarczą mieszkańców. Dla oceny sytuacji w poszczególnych jednostkach referencyjnych przyjęto: parametr liczby podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, parametr stabilności gospodarczej, oznaczający odsetek podmiotów gospodarczych zarejestrowanych, spośród wszystkich podmiotów rejestrowanych w latach Z zestawienia wynika, że najwyższe parametry notowano w centralnych jednostkach miasta Proszowice, tj. w obszarach ulic Krakowiskiej, 3 Maja i Kościuszki. Najsłabsze parametry statystyczne notowano w niewielkiej miejscowości Szklana, a także w Mysłaczycach, 5 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych 6 Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach , PARP, Warszawa 2015

33 Koczanowie czy Bobinie. We wszystkich tych przypadkach liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców nie przekraczała 30. W przypadku poziomu stabilności gospodarczej, najsłabsze parametry stwierdzono w miejscowościach Mysławczyce, Szczytniki-Kolonia, Piekary, Teresin i Kościelec. Znacznie ponad połowa podmiotów gospodarczych rejestrowanych w ostatnich 4 latach, nie przetrwała do dzisiaj. Tabela 15. PARAMETRY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH ZAREJESTROWANYCH W 2016 ROKU ZAREJESTROWANE W ZAREJESTROWANE W LATACH ROKU / 1000 OS. POZIOM STABILNOŚCI GOSPODARCZEJ JEDNOSTKA REFERENCYJNA OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ ,6 65,5% OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI ,3 62,1% OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW ,4 52,9% OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO ,7 75,0% OBSZAR ULICY WOLNOŚCI ,5 77,3% OBSZAR ULICY LEŚNEJ ,9 59,0% OBSZAR ULICY KOPERNIKA ,2 59,2% OBSZAR ULICY 3 MAJA ,7 60,4% OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ ,4 63,7% OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW ,0 64,3% OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO ,6 85,7% Bobin ,6 62,5% Ciborowice ,5 66,7% Czajęczyce ,3 68,8% Gniazdowice ,3 78,6% Górka Stogniowska ,2 56,1% Jakubowice ,8 68,4% Jazdowiczki ,5 61,9% Kadzice ,4 66,7% Klimontów ,6 60,8% Koczanów ,1 50,0% Kościelec ,0 48,8% Kowala ,9 51,9% Łaganów ,9 71,9% Makocice ,8 73,7% Mysławczyce ,1 25,0% Opatkowice ,8 62,6% Ostrów ,0 63,6% Piekary ,0 36,8% Posiłów ,6 100,0% Przezwody ,8 60,0% Stogniowice ,2 76,7% Szczytniki ,0 50,0% Szczytniki-Kolonia ,0 40,0% Szklana 2 1 8,6 50,0% Teresin ,5 47,4% Więckowice ,0 84,6% Wolwanowice ,0 100,0% 33

34 Żębocin ,4 72,4% GMINA I MIASTO ,8 61,6% AKTYWNOŚĆ GOSPODARCZA WNIOSKI Parametry aktywności gospodarczej muszą brać pod uwagę fakt, iż w części wiejskiej gminy wciąż prowadzi się działalność rolniczą (gospodarstwa rolne ze względu na swój status nie są najczęściej wliczane do grupy przedsiębiorstw). W tym przypadku statystyczne parametry liczby podmiotów gospodarczych nie odzwierciedlają całej aktywności mieszkańców. W mieście wskaźniki statystyczne różnią się natomiast w zależności od przeznaczenia terenu i funkcji poszczególnych części miasta mieszkalnej, administracyjno-usługowej lub rekreacyjnej. O kondycji przedsiębiorców mówi więcej parametr stabilności gospodarczej. W tym przypadku bardzo duże problemy stwierdzono we wsiach Mysławczyce, Piekary, Szczytniki- Kolonia i Kościelec. We wszystkich przypadkach ponad połowa zarejestrowanych od 2012 roku podmiotów gospodarczych nie przetrwała do dnia dzisiejszego. 34

35 4. WARUNKI ŚRODOWISKOWE 4.1 JAKOŚĆ POWIETRZA Główne parametry środowiska naturalnego w kraju i województwie systematycznie poprawiają się, na co wpływ mają przede wszystkim: Rozwój technologii umożliwiający osiąganie lepszych parametrów energetycznych urządzeń, pojazdów i budynków, w ślad za którym idą zmiany prawne. Działania inwestycyjne w przemyśle, których rezultatem jest wdrożenie energooszczędnych procesów produkcyjnych, Działania inwestycyjne w przestrzeni publicznej oraz w sektorze komunalno-bytowym, w tym termomodernizacja budynków, wpływająca na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza oraz rozbudowa infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, wpływająca na zmniejszenie zanieczyszczenia wód, Inne procesy, w tym wdrażanie programów edukacji ekologicznej czy zmiana trybu życia, zwłaszcza w miastach (np. częstsze użytkowanie transportu publicznego lub rowerów). Ogólne tendencję zobrazowano, przedstawiając średnie roczne zanieczyszczenie powietrza pyłem PM10 w wybranych strefach na terenie kraju. Poprawę obserwuje się zwłaszcza w strefach położonych w południowych województwach, które pierwotnie wykazywały wyższe zanieczyszczenie (małopolskie, podkarpackie). Wykres 7. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA PYŁEM PM 10 W WYBRANYCH STREFACH W KRAJU W LATACH ,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 51,5 45,1 39,0 Strefa małopolska 36,1 32,531,733,6 35,233,5 32,332,4 34,9 Strefa dolnośląska Strefa mazowiecka Strefa wielkopolska 42,6 37,3 32,2 Strefa podkarpacka Źródło: opracowanie własne Nie prowadzono w ostatnich latach badań umożliwiających przedstawienie przy pomocy danych liczbowych poziomu zanieczyszczenia powietrza w poszczególnych rejonach miasta i gminy Proszowice. Nie ulega jednak wątpliwości, że deficyt środowiskowy jest znaczny. Wynika to z liczby poszczególnych typów źródeł zanieczyszczeń.

36 Najważniejszymi typami źródeł zanieczyszczeń w gminie i mieście są: NISKA EMISJA, TJ. ZANIECZYSZCZENIA POCHODZĄCE Z ROZPROSZONYCH INSTALACJI GRZEWCZYCH Brak dokładnych danych na temat niskiej emisji w poszczególnych jednostkach referencyjnych Gminy i Miasta. Wszelkie oceny mogą mieć zatem charakter szacunkowy. Poniżej przedstawiono zestawienie szacunkowej liczby mieszkań ogrzewanych węglem w poszczególnych jednostkach, a także współczynnik liczby ogrzewanych mieszkań w przeliczeniu na km 2 powierzchni - wzięto pod uwagę mieszkania zamieszkałe i użytkowane. Średnio w gminie na km 2 przypada 41 mieszkań ogrzewanych przy pomocy węgla lub ekogroszku. Zdecydowanie najwyższe parametry kumulacji lokali mieszkalnych ogrzewanych paliwem stałym odnotowano na terenach miejskich, w obszarze ulicy Partyzantów, ale też Królewskiej i 3 Maja. Tabela 16. SZACUNKOWE PARAMETRY WYKORZYSTANIA INSTALACJI GRZEWCZYCH NA PALIWO STAŁE SZACOWANA JEDNOSTKA REFERENCYJNA LICZBA MIESZKAŃ POWIERZCHNIA JEDNOSTKI LICZBA MIESZKAŃ OGRZEWANYCH WĘGLEM / EKOGROSZKIEM SZACOWANA LICZBA MIESZKAŃ OGRZEWANYCH WĘGLEM / EKOGROSZKIEM / 1 KM2 OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ 91 34, ,61 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI , ,56 OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW 448 6, OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO 70 12, ,44 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI 99 32, ,39 OBSZAR ULICY LEŚNEJ , ,72 OBSZAR ULICY KOPERNIKA ,10 OBSZAR ULICY 3 MAJA , ,81 OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ , ,19 OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW 55 6, ,19 OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO 37 21, ,90 Bobin , ,0 Ciborowice , ,6 Czajęczyce , ,3 Gniazdowice , ,4 Górka Stogniowska , ,2 Jakubowice , ,4 Jazdowiczki ,7 Kadzice , ,3 Klimontów , ,0 Koczanów , ,5 Kościelec , ,3 Kowala , ,2 36

37 Łaganów , ,1 Makocice , ,0 Mysławczyce , ,4 Opatkowice , ,3 Ostrów , ,3 Piekary , ,0 Posiłów , ,6 Przezwody , ,4 Stogniowice , ,8 Szczytniki , ,1 Szczytniki-Kolonia , ,3 Szklana 25 75, ,3 Teresin , ,5 Więckowice , ,5 Wolwanowice , ,7 Żębocin , ,8 GMINA ,3 ZANIECZYSZCZENIE ZE ŹRÓDEŁ LINIOWYCH Liniowe źródła zanieczyszczenia to przede wszystkim ciągi drogowe. Jak wskazywano wcześniej, przez gminę biegną dwie drogi wojewódzkie 775 i 776, łączące się na obrzeżach Proszowic i tworzące obwodnicę miasta łącznie porusza się tędy ok. 8,5 tys. pojazdów na dobę.pomimo tego, że ulice Kościuszki, Krakowska i na znacznym odcinku - 3 Maja nie mają statusu dróg wojewódzkich, ocenia się, że ruch komunikacyjny jest tu zbliżony. Układ ciągów drogowych sprawia, że w praktycznie wszystkich jednostkach referencyjnych odczuwa się zanieczyszczenie pochodzące z ruchu kołowego. 37 Rysunek 5. ŚREDNIE DOBOWE NATĘŻENIE RUCHU W MIEŚCIE PROSZOWICE Źródło: Opracowanie własne 4.2 JAKOŚĆ WÓD O ile pomiary jakości powietrza w gminie są najczęściej szczątkowe, o tyle jakość wody jest monitorowana na bieżąco na dwóch głównych rzekach - Szreniawa i Ścieklec. Z najnowszych danych dostarczanych przez WIOŚ w Krakowie wynika, że jakość wód w lokalnych ciekach

38 wodnych jest zła. Dotyczy to zarówno stanu i potencjału ekologicznego, jak i ogólnego stanu rzek. Tabela 17. JAKOŚĆ WÓD W RZEKACH SZRENIAWA I ŚCIEKLEC JCW PUNKT STAN/POTENCJAŁ STAN CHEMICZNY STAN W PPK POMIAROWO- KONTROLNY EKOLOGICZNY MONITORINGU OBSZARÓW CHRONIONYCH Szreniawa od Szreniawa-Koszyce Słaby (silnie Dobry Zły Piotrówki do ujścia zmieniony) Ścieklec Ścieklec - Makocice Słaby (silnie B/d Zły zmieniony) Źródło: WIOŚ Kraków Podstawą oceny jakości wód jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Stan ekologiczny fragmentu jednolitej części wód powierzchniowych klasyfikuje się na podstawie danych uzyskanych w wyniku realizacji badań monitoringowych w punkcie pomiarowo-kontrolnym monitoringu obszarów chronionych. Ogólnie, jakość wód w Małopolsce jest niska. Wynika to z niewystarczającego stopnia skanalizowania, a także braku dostatecznej kontroli nad gospodarką wodno-ściekową w miejscach, gdzie ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych. W świetle danych GUS, miasto Proszowice jest skanalizowane w 100%, natomiast na terenach wiejskich udział obiektów przyłączonych do sieci wynosi ok. 6,6%. Zgodnie z danymi dot. Aglomeracji Proszowice, znajdującymi się w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych, długość kanalizacji istniejącej w aglomeracji wynosi 23,7 km. Pozwala ona na podłączenie 5758 os., a dodatkowo 100 mieszkańców obsługiwanych przez tabory asenizacyjne. Liczba przyłączonych na dzień wynosiła Aglomeracja obejmuje cały teren miasta z wyjątkiem ulic: Zielonej, Krakowskiej (część), św. Trójcy, Kolejowej (część), Biały Krzyż, Kopernka (część), Leśna (część), Podgórze. Poniżej przedstawiono parametry jakości wody w ciekach wodnych płynących przez teren gminy. Tabela 18. OCENA JAKOŚCI JCW W GMINIE PROSZOWICE NA TLE WÓD MAŁOPOLSKI STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Bardzo dobry Dobry Umiarkowany Słaby Zły Małopolska 4,4% 44,3% 29,2% 15,9% 6,2% Szreniawa od SŁABY Piotrówki do ujścia Ścieklec SŁABY STAN CHEMICZNY Stan dobry Przekroczenie dopuszczalnych wartości Małopolska 92,5% 7,5% Szreniawa od DOBRY

39 Piotrówki do ujścia Ścieklec B/D STAN RZEK Stan dobry Stan zły Małopolska 29,1% 70,9% Szreniawa od ZŁY Piotrówki do ujścia Ścieklec ZŁY Źródło: "Wyniki klasyfikacji i oceny stanu części jednolitych wód powierzchniowych w województwie małopolskim w 2015 roku" WNIOSKI STAN ŚRODOWISKA Zasadniczo sytuacja środowiskowa w gminie jest zła. Wynika to zarówno z faktu położenia w niewielkiej odległości od Krakowa (duże tło zanieczyszczeń), jak i z faktu kumulacji źródeł zanieczyszczeń w granicach samej gminy. O ile w granicach miasta, główną przyczyną zanieczyszczenia jest zwarta zabudowa obiektów mieszkalnych, ogrzewanych z użyciem paliwa stałego, a także duży ruch kołowy, o tyle na terenach wiejskich zasadniczym problemem jest brak powszechnego dostępu do kanalizacji. Ze względu na fakt nagromadzenia źródeł zanieczyszczeń w mieście, a także ze względu na niewielką powierzchnię samego miasta (ok. 7 km 2 ), należy uznać, że deficyt środowiskowy w poszczególnych jednostkach referencyjnych jest porównywalny. 39

40 5. PARAMETRY PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE Z punktu widzenia Ustawy z dn. 9 października 2015 roku o rewitalizacji, w zakres deficytów przestrzenno - funkcjonalnych zalicza się przede wszystkim niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną, brak dostępu do podstawowych usług, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniającej się funkcji obszaru, niewystarczającą obsługę komunikacyjną, a także niskiej jakości tereny publiczne. Z Ustawy możemy wywieść prawidłowy sposób oceny przestrzeni publicznej, zawierający w sobie następujące elementy: Fakt istnienia danego typu przestrzeni publicznej, Poziom dostosowania przestrzeni do potrzeb, wykazywanych przez lokalną społeczność, Jakość poszczególnych typów przestrzeni publicznej. Zasadniczą trudnością dla oceny i porównania parametrów przestrzennych wewnątrz gminy jest fakt, że mowa tu o dwóch różnych typach przestrzeni - tj. przestrzeni miejskiej i wiejskiej. Dlatego zamiast opierać się na parametrach statystycznych, zwrócono większą uwagę na kwestie dostępności poszczególnych typów infrastruktury, a co za tym idzie - oferty. Rozdział ma przede wszystkim za zadanie odpowiedzieć czy dana infrastruktura (oferta) występuje w poszczególnych jednostkach referencyjnych i jaka jest odległość od miejsca świadczenia usług publicznych. 5.1 JAKOŚĆ SIECI KOMUNIKACYJNEJ I OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ Jak wskazywano w części środowiskowej opracowania, głównymi osiami transportowymi w gminie są drogi wojewódzkie, które łączą się tworząc obwodnicę miasta Proszowice. W mieście nie występuje jednolity system transportu zbiorowego. Usługi w tym względzie realizowane są przez podmioty prywatne. 40 Przyjmuje się, że dostępność transportu zbiorowego jest jednym z podstawowych czynników, mogących wpływać na możliwość niwelowania deficytów społecznych, w tym aktywizacji zawodowej i społecznej osób uboższych. Należy przy tym pamiętać, że możliwości tworzenia miejsc pracy i infrastruktury społecznej na terenach wiejskich jest ograniczona. Równocześnie mowa tu o przynależności gminy do dwóch obszarów funkcjonalnych: miasta Proszowice i miasta Krakowa. Dla oceny dostępności transportowej przeprowadzono analizę zawierającą następujące elementy: Obecność na terenie jednostki referencyjnej lub w odległości maksymalnie 1 km od jej terenów zamieszkałych przystanku transportu publicznego, Możliwość bezpośredniej podróży do Proszowic i do Krakowa. Tabela 19. DOSTĘPNOŚĆ TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE I MIEŚCIE PROSZOWICE JEDNOSTKA REFERENCYJNA POŁĄCZENIE Z PROSZOWICAMI POŁĄCZENIE Z KRAKOWEM LICZBA PRZYSTANKÓW OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ Nie dotyczy Tak 4 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI Nie dotyczy Tak 2 OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW Nie dotyczy Tak 0 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO Nie dotyczy Tak 0

41 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI Nie dotyczy Tak 2 OBSZAR ULICY LEŚNEJ Nie dotyczy Tak 0 OBSZAR ULICY KOPERNIKA Nie dotyczy Tak 0 OBSZAR ULICY 3 MAJA Nie dotyczy Tak 0 OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW Nie dotyczy Tak 0 OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ Nie dotyczy Tak 0 OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO Nie dotyczy Tak 0 Bobin Tak Tak 4 Ciborowice Tak Tak 6 Czajęczyce Tak Tak 6 Gniazdowice Nie Nie 2 Górka Stogniowska Tak Tak 4 Jakubowice Nie Nie 2 Jazdowiczki Tak Nie 0 Kadzice Nie Nie 2 Klimontów Tak Tak 8 Koczanów Tak Tak 3 Kościelec Nie Nie 4 Kowala Tak Nie 2 Łaganów Nie Nie 2 Makocice Tak Nie 2 Mysławczyce Tak Tak 5 Opatkowice Tak Tak 6 Ostrów Tak Tak 1 Piekary Tak Tak 6 Posiłów Nie Nie 2 Przezwody Nie Nie 2 Stogniowice Tak Tak 2 Szczytniki Tak Nie 2 Szczytniki-Kolonia Tak Nie 2 Szklana Tak Tak 2 Teresin Nie Nie 1 Więckowice Nie Nie 2 Wolwanowice Tak Tak 1 Żębocin Nie Nie 2 41 Powyższe zestawienie wykazało, że najmniejsze możliwości podróżowania posiadają mieszkańcy miejscowości Jakubowice, Kadzice, Kościelec, Łaganów, Posiłów, Przezwody, Teresin, Więckowice i Żębocin. We wszystkich tych miejscowościach są zlokalizowane przystanki transportu zbiorowego, jednak brakuje oferty regularnych połączeń z największymi miastami regionu, tj. Krakowem i Proszowicami. W przypadku miasta Proszowice, przystanki znajdują się tylko w 3 jednostkach referencyjnych, jednak w związku ze sposobem organizacji transportu zbiorowego (dworzec autobusowy zlokalizowany jest przy ulicy 3 Maja), a także niewielkim obszarem miasta, uznano że w żadnej z jednostek nie występuje deficyt transportowy. 5.2 ODLEGŁOŚĆ OD INFRASTRUKTURY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Budynki pełniące funkcje społeczne w gminie i mieście pozostają w zarządzie Gminy i jej jednostek organizacyjnych (szkoły, przedszkola, Centrum Kultury i Wypoczynku wraz z filiami), ale też organizacji społecznych (remizy OSP). Optymalne parametry odległości określono odwołując się do Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w której uznano, że odległość do obiektów szkolnych powyżej 3 km (w przypadku dzieci najmłodszych) oraz 4 km (w przypadku uczniów klas IV-VI szkoły

42 podstawowej i gimnazjum), stanowi deficyt o zakresie, wymagającym od Gminy bezpośredniej interwencji, tj. zorganizowania bezpłatnego dowozu dzieci. Na potrzeby Diagnozy przyjęto, że przekroczenie odległości 2 km stanowi istotne utrudnienie w regularnym korzystaniu z infrastruktury, zwłaszcza dla osób starszych, niepełnosprawnych czy dzieci. Na mapie przedstawiono główne obiekty o charakterze społecznym, wpisane w okręgi o promieniu właśnie 2 km. Jak wynika z oznaczenia na mapie,najwiękse nagromadzenie obiektów o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i wielofunkcyjnym występuje w obszarze miasta Proszowice. Należy równocześnie zauważyć, że w granicach gminy praktycznie nie ma terenów, których mieszkańcy byliby pozbawieni dostępu do obiektów o charakterze społecznym. Obekty zaznaczono zgodnie z poniższą numeracją. Lp. OBIEKT Tabela 20. NAJWAŻNIEJSZE OBIEKTY SPOŁECZNE 1 Gimnazjum Publiczne w Proszowicach 2 Szkoła podstawowa nr 1 w Proszowicach 3 Szkoła podstawowa w Szczytnikach 4 Szkoła Podstawowa w Ostrowie 5 Szkoła Podstawowa w Stogniowicach 6 Szkoła Podstawowa w Żębocinie 7 Szkoła Podstawowa w Kościelcu 8 Zespół Szkół w Klimontowie 9 Zespół Szkół w Koczanowie 10 Przedszkole Samorządowe nr 1 w Proszowicach 11 Przedszkole Samorządowe nr 2 w Proszowicach 12 Centrum Kultury i wypoczynku w Proszowicach 13 Miejska Biblioteka Publiczna w Proszowicach 14 Miejska Biblioteka Publiczna - Filia w Bobinie 15 Miejska Biblioteka Publiczna - Filia w Kościelcu 16 Miejska Biblioteka Publiczna - Filia w Ostrowie 17 Remiza OSP Bobin 18 Remiza OSP Górka Stogniowska 19 Remiza OSP Koczanów 20 Remiza OSP Teresin 21 Remiza OSP Gniazdowice 22 Remiza OSP Kadzice 23 Remiza OSP Przezwody 24 Remiza OSP Ostrów 25 Remiza OSP Kowala 26 Remiza OSP Szczytniki 27 Remiza OSP Więckowice 28 Remiza OSP Klimontów 29 Remiza OSP Jakubowice 30 Remiza OSP Piekary 31 Remiza OSP Żębocin 42

43 32 Budynek Caritasu w Proszowicach 33 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Proszowicach 34 Hala sportowa w Proszowicach 43

44 Rysunek 6. LOKALIZACJA OBIEKTÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE I MIEŚCIE 44

45 PARAMETRY PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE - WNIOSKI Gmina i miasto posiadają znaczne zasoby budynków o charakterze społecznym obiektów kultury, edukacji i obiektów wielofunkcyjnych. Obiekty te mogą stanowić podstawę dla rewitalizacji społecznej w praktycznie wszystkich obszarach gminy. Problemem w części obszarów gminy, zwłaszcza na terenach wiejskich jest dostęp do regularnego transportu zbiorowego. Deficyt w tym zakresie wykazano w miejscowościach Jakubowice, Kadzice, Kościelec, Łaganów, Posiłów, Przezwody, Teresin, Więckowice i Żębocin. 45

46 6. BAZA TECHNICZNA Z punktu widzenia potrzeb rewitalizacyjnych, zgodnie z Ustawą z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji, szczególne znaczenie mają stan budynków (również mieszkalnych) oraz możliwości ich efektywnego użytkowania, w sposób niestanowiący uszczerbku dla środowiska, a w rezultacie dla zdrowia mieszkańców. Pod względem zaopatrzenia budynków mieszkalnych, teren miejski i wiejski gminy Proszowice stanowią dwie odrębne przestrzenie. Jak wykazano w części opracowania dotyczącej sfery środowiska, w mieście dostęp do kanalizacji jest zdecydowanie większy - na terenach wiejskich zgodnie z danymi GUS mniej niż 1 na 10 budynków mieszkalnych posiada przyłącze kanalizacyjne. Nieco inaczej przedstawia się kwestia stosowanego modelu grzewczego. W części terenów miejskich istnieje możliwość przyłączenia do sieci gazowej, a w poszczególnych lokalizacjach do sieci ciepłowniczej. Zasadniczo jednak i na terenach wiejskich, i w mieście dominującym jest model grzewczy oparty na paliwach stałych. Nie ma zatem możliwości zróżnicowania poszczególnych jednostek referencyjnych z wykorzystaniem powyższych danych. Wobec tego, dla opisu stanu bazy mieszkaniowej użyto parametru odnoszącego się do poziomu wykorzystania azbestu w budynkach mieszkalnych. Współczynnik pozwala na łączne uwzględnienie 2 zasadniczych kwestii: Wieku budynków w związku z przepisami prawa, azbest wykorzystywany był w budynkach starszych, Możliwości, w tym finansowe, przeprowadzania modernizacji w budynkach przez mieszkańców poszczególnych jednostek referencyjnych działania Państwa zmierzają do eliminacji materiałów azbestowych z użycia do 2032 roku, przy czym koszty ponoszone są przez właścicieli budynków, ze wsparciem środków publicznych. 46 Z poniższego zestawienia powierzchni materiałów azbestowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynika, że największe nagromadzenie obiektów mieszkalnych, w których zastosowanie znalazły materiały azbestowe występuje w miejscowościach Posiłów, Mysławczyce i Szklana. W granicach miasta stwierdzono występowanie azbestu, jednak problem ten ma umiarkowany charakter w żadnej z jednostek referencyjnych nie stwierdzono ponadprzeciętnego użycia azbestu.

47 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO OBSZAR ULICY KOPERNIKA OBSZAR ULICY 3 MAJA Czajęczyce Jazdowiczki Kowala OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ Żębocin OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ Górka Stogniowska OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW Gniazdowice Jakubowice OBSZAR ULICY LEŚNEJ Szczytniki-Kolonia Kościelec OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI Kadzice OBSZAR ULICY WOLNOŚCI Opatkowice Makocice GMINA I MIASTO Szczytniki Łaganów Stogniowice Klimontów Ciborowice Wolwanowice Piekary Teresin Ostrów Koczanów Przezwody Więckowice Bobin Szklana Mysławczyce Posiłów Wykres 8. POWIERZCHNIA MATERIAŁÓW AZBESTOWYCH W BUDYNKACH MIESZKALNYCH W PRZELICZENIU NA 1000 MIESZKAŃCÓW Źródło: Urząd Miejski w Proszowicach BAZA TECHNICZNA WNIOSKI Jak już wskazywano, możliwość porównania jakości obiektów mieszkalnych w poszczególnych częściach gminy jest ograniczona przez różne typy zabudowy w mieście jest to zabudowa zwarta, z dużym udziałem obiektów wielorodzinnych, praktycznie w całości przyłączona do instalacji wod-kan. Na terenach wiejskich z kolei, zabudowa jest często rozproszona, natomiast budynki przyłączone do kanalizacji stanowią mniejszość. 47 Ocena bazy mieszkaniowej przez pryzmat wykorzystania azbestu wskazuje na wyraźnie gorszą sytuację na terenach wiejskich.

48 7. WYZNACZENIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO 7.1 ANALIZA ZBIORCZA DEFICYTÓW W OBSZARACH MIASTA I GMINY PROSZOWICE Zasady wyznaczania obszaru zdegradowanego wynikają z Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji, stanowiącej, że dany obszar może zostać uznany za zdegradowany, pod warunkiem spełnienia równocześnie dwóch warunków: 1. Musi charakteryzować się deficytami w sferze społecznej, w tym wysokim poziomem bezrobocia, ubóstwa, przestępczości czy niskim poziomem edukacji lub kapitału społecznego. 2. Musi charakteryzować się dodatkowymi deficytami w przynajmniej jednej z wymienionych sfer: gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej. Dla przejrzystości procesu wyznaczania obszaru zdegradowanego, zebrano w tabelach najważniejsze wskaźniki, analizowane w części opisowej dokumentu: 1. Wskaźniki deficytów społecznych w poszczególnych jednostkach referencyjnych, 2. Wskaźniki deficytów w sferach: gospodarczej, środowiskowej, przestrzennofunkcjonalnej i technicznej w poszczególnych jednostkach. Tabela 21. PARAMETRY OCENY DEFICYTÓW SPOŁECZNYCH, GOSPODARCZYCH, ŚRODOWISKOWYCH, PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNYCH I TECHNICZNYCH Cecha Parametr PARAMETRY SPOŁECZNE Bezrobocie Liczba decyzji o pomocy G-MOPS ze względu na bezrobocie w przeliczeniu na 1000 mieszkańców Poziom edukacji Średnie wyniki w skali staminowej z lat (szkoła podstawowa) Ubóstwo Liczba decyzji o pomocy MOPS ze względu na ubóstwo w przeliczeniu na 1000 mieszkańców Aktywność mieszkańców Liczba organizacji pozarządowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców Frekwencja wyborcza Średnia frekwencja wyborcza z lat Stan zdrowia mieszkańców Liczba decyzji o pomocy G-MOPS ze względu na niepełnosprawność i długotrwałą chorobę (łącznie) w przeliczeniu na 1000 mieszkańców POZOSTAŁE PARAMETRY Poziom rozwoju gospodarczego Liczba podmiotów gospodarczych na 1000 osób zgodnie z danymi CEIDG Stabilność gospodarcza Odsetek podmiotów zarejestrowanych, spośród wszystkich rejestrowanych w latach Parametry środowiskowe Nagromadzenie źródeł zanieczyszczeń, w tym zwłaszcza kotłów węglowych Dostęp do infrastruktury społecznej - transport publiczny Brak możliwości bezpośredniej podróży do Krakowa i Proszowic (łącznie) - przystanek w jednostce referencyjnej lub w odległości 1 km od obszarów mieszkalnych Dostęp do infrastruktury Brak obiektów edukacyjnych / kultury/ wielofunkcyjnych w odległości 2 km społecznej - obiekty Wykorzystanie azbestu w Powierzchnia zabudowy materiałami azbestowymi [m 2 ] w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. budynkach mieszkalnych 48 Poszczególnym parametrom przyznano punktację, zgodnie z szacowanym wpływem na ogólną sytuację społeczną w mieście i gminie.

49 POPULACJA BEZROBOCIE PUNKTACJA EDUKACJA PUNKTACJA UBÓSTWO PUNKTACJA AKTYWNOŚĆ MIESZKAŃCÓW PUNKTACJA FREKWENCJA PUNKTACJA STAN ZDROWIA MIESZKAŃCÓW PUNKTACJA JEDNOSTKA REFERENCYJNA PUNKTACJA ŁĄCZNA OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ ,6 2 6,5 17, ,5 41,4 2 6 OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI ,9 1 6,5 18,2 1 7,8 40,5 9,7 2 OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW ,6 1 6,5 15, ,9 30,3 1 5 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO 285 3,5 6,5 0 3,5 1 35,9 0 1 OBSZAR ULICY WOLNOŚCI ,5 18, , OBSZAR ULICY LEŚNEJ ,5 2, ,2 2 OBSZAR ULICY KOPERNIKA ,2 1 6,5 14,2 1 1, ,8 1 5 OBSZAR ULICY 3 MAJA 972 8,2 6,5 10,3 4,1 38,3 14,4 0 OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ ,9 1 6,5 21,5 2 0,9 2 35, OBSZAR ULICY Kosynierów , , OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO ,5 10, ,9 30,3 1 3 Bobin ,9 1 6,75 28,1 2 5,1 33,5 1 51,2 3 7 Ciborowice 151 6,6 6, ,2 26,5 1 3 Czajęczyce ,75 22,4 2 4,5 33,5 1 4,5 3 Gniazdowice ,6 1 6,5 20,5 2 2,9 1 29,3 2 38,1 2 8 Górka Stogniowska 370 2,7 6,5 5,4 5,4 32,2 1 13,5 1 Jakubowice , ,2 2 17,9 2 Jazdowiczki ,8 2 6,5 21,6 2 7,2 29,3 2 14,4 6 Kadzice ,2 4,2 29, Klimontów ,7 5,5 2 7,2 3,6 1 32,8 1 25,3 1 5 Koczanów 272 7,4 6,75 14,7 1 7,4 33,5 1 14,7 2 Kościelec 606 8,3 6,75 11,6 6,6 36,2 11,6 0 Kowala , ,5 2 3,1 1 28,2 2 21,5 10 Łaganów 419 9,5 6,5 9,5 2,4 1 29,3 2 2,4 3 Makocice 361 2,8 6,5 / 7,5 11,1 5,5 31,9 1 13,9 1 Mysławczyce ,75 0 8,5 36,2 25,

50 POZIOM ROZWOJU GOSPODARCZEGO STABILNOŚĆ GOSPODARCZA PARAMETRY ŚRODOWISKOWE DOSTĘP DO INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ - TRANSPORT PUBLICZNY DOSTĘP DO INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ - OBIEKTY WYKORZYSTANIE AZBESTU W BUDYNKACH MIESZKALNYCH Opatkowice 893 6,7 6,5 17,9 1 2,2 1 36,3 10,1 2 Ostrów 678 1,5 7 5,9 7,8 29,3 2 11,8 2 Piekary ,75 0 3,9 1 36,2 15,4 1 Posiłów ,6 2 6,75 22,2 2 14,8 29,3 2 29,6 1 7 Przezwody ,75 6,6 6,6 32,2 1 23,2 1 2 Stogniowice ,2 1 6,5 33,6 3 4,8 32,2 1 40,8 2 7 Szczytniki , , Szczytniki-Kolonia , , Szklana ,2 1 6,5 17, , Teresin ,5 7 29,3 2 3,5 2 Więckowice 344 2, ,8 5,8 28,2 2 11,6 5 Wolwanowice , , Żębocin 417 7, ,2 4,8 28, GMINA I MIASTO ,9 6,25 12,9 4 34,2 22,4 1 pkt 9,9-20 5,75-6,25 12, DO ,2 22, pkt ,25-5, PUNKTACJA 3 pkt ,75-5, JEDNOSTKA REFERENCYJNA OBSZAR ULICY KRAKOWSKIEJ 168,6 65,5% POZOSTAŁE DEFICYTY 213 środowiskowe OBSZARU ULICY KOŚCIUSZKI 104,7 60,7% 475,2 środowiskowe gospodarcze, OBSZAR ULICY PARTYZANTÓW 55,4 52,9% TAK 47,6 środowiskowe

51 OBSZAR ULICY KAZIMIERZA WIELKIEGO 94,7 75,0% 0 środowiskowe OBSZAR ULICY WOLNOŚCI 124,5 77,3% 556,8 środowiskowe OBSZAR ULICY LEŚNEJ 42,3 59,0% 412,7 środowiskowe OBSZAR ULICY KOPERNIKA 108,4 59,2% 0 środowiskowe OBSZAR ULICY 3 MAJA 166,7 60,4% 0 środowiskowe OBSZAR ULICY KRÓLEWSKIEJ 103,3 74,8% 61,2 środowiskowe OBSZAR ULICY KOSYNIERÓW 135,0 64,3% 325,4 środowiskowe OBSZAR ULICY BRODZIŃSKIEGO 60,6 85,7% 202 środowiskowe Bobin 25,6 62,50% 3005,1 gospodarcze, techniczne Ciborowice 26,5 66,70% 1490,1 gospodarcze, techniczne Czajęczyce 49,3 68,80% 0 Brak Gniazdowice 32,3 78,60% BRAK 351,9 Przestrzenno-terytorialne Górka Stogniowska 62,2 56,10% 316,2 Brak Jakubowice 38,8 68,40% BRAK 358,2 przestrzenno-terytorialne Jazdowiczki 93,5 61,90% 0 Brak Kadzice 42,4 66,70% BRAK 508,5 przestrzenno-terytorialne Klimontów 32,6 60,80% 1359,2 gospodarcze, techniczne Koczanów 22,1 50,00% 1764,7 gospodarcze, techniczne Kościelec 33 48,80% BRAK 471,9 przestrzenno-terytorialne Kowala 42,9 51,90% 0 gospodarcze Łaganów 54,9 71,90% BRAK 1336,5 techniczne, przestrzennoterytorialne Makocice 38,8 73,70% 775,6 Mysławczyce 17,1 25,00% 5213,7 gospodarcze, techniczne Opatkowice 63,8 62,60% 671,9 Ostrów 31 63,60% 1681,4 techniczne Piekary 27 36,80% 1544,4 gospodarcze, techniczne Posiłów 29,6 100,00% BRAK BRAK 6518,5 gospodarcze, przestrzenno-terytorialne, techniczne Przezwody 29,8 60,00% BRAK 1788,1 gospodarcze, przestrzenno-terytorialne, techniczne Stogniowice 55,2 76,70% 1352,5 techniczne Szczytniki 21 50,00% 870,9 gospodarcze Szczytniki-Kolonia 40 40,00% 450 gospodarcze Szklana 8,6 50,00% 4827,6 gospodarcze, techniczne Teresin 31,5 47,40% NIE BRAK 1636,4 gospodarcze, przestrzenno-terytorialne, techniczne 51

52 Więckowice 32 84,60% BRAK 1790,7 gospodarcze, przestrzenno-terytorialne, techniczne Wolwanowice ,0% 1500 techniczne Żębocin 50,4 72,40% BRAK 143,9 przestrzenno-terytorialne GMINA I MIASTO 62,8 61,60% 817,2 52

53 7.2 WNIOSKI DLA WYZNACZENIA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO Ust. 2 art. 9 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji stanowi, że istnieje możliwość podziału obszaru zdegradowanego na podobszary, w sytuacji gdy wszystkie one spełniają warunki stawiane obszarom zdegradowanym. Analizy statystyczne pozwoliły wskazać obszar zdegradowany w mieście i gminie Proszowice. Przyjęto zasadę, że obszar zdegradowany wyznaczony jest z uwzględnieniem całych jednostek referencyjnych. Analizy wykazały konieczność włączenia do obszaru zdegradowanego terenów w jednostkach: Posiłów, Stogniowice, Bobin, Szklana, Więckowice, Gniazdowice, Żębocin, Szczytniki-Kolonia, Klimontów, Kowala Obszary ulic: Krakowskiej, Wolności, Kosynierów, Królewskiej, Kopernika, Partyzantów (część) 53 Warto w kontekście zapisów ustawowych zauważyć, że pomimo tego, iż w miejscowości Jazdowiczki stwierdzono kumulację problemów społecznych, jednostki te nie kwalifikują się do włączenia do obszaru zdegradowanego. Wynika to z faktu, iż nie stwierdzono występowania pozostałych deficytów, przy czym punktem odniesienia są średnie parametry dla gminy.

54 7.3 WNIOSKI DLA WYZNACZENIA OBSZARU REWITALIZACJI Ustawa z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji w artykule 10 ust. 1. podaje przesłanki dla wyznaczenia obszaru rewitalizacji: 1. Musi on charakteryzować się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk w obszarze społecznym oraz przynajmniej jednym z wymienionych: gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym, 2. Musi mieć istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gminy, 3. Nie może być większy niż 20% powierzchni gminy i równocześnie nie może być zamieszkany przez więcej niż 30% mieszkańców gminy, 4. Może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic. Ad 1. W związku z wiejskim charakterem części terenów, przyjęto, że do obszaru rewitalizacji nie zostaną włączone tereny o szczególnie rozproszonejzabudowie. Uwzględniono w obszarze rewitalizacji te tereny, na których występuje kumulacja zabudowy mieszkalnej, a także na których istnieje możliwość prowadzenia działań rewitalizacyjnych w związku z występowaniem obiektów publicznych. Podejście takie sprawia, że możliwe jest zachowanie zasady koncentracji działań rewitalizacyjnych. Ad 2. Część sołectw charakteryzuje się niewielką populacją, której towarzyszy brak istotnych potencjałów rozwojowych (gospodarczych, turystycznych itp.), a zatem ich wpływ na rozwój całej gminy jest marginalny - stąd nie włączono do obszaru rewitalizacji terenów w miejscowościach Szklana i Szczytniki-Kolonia (populacja żadnej z miejscowości nie przekracza 200 osób). Równocześnie w czasie konsultacji społecznych, a także spotkań z radnymi Rady Miejskiej w Proszowicach omawiano kształt podobszaru rewitalizacji w mieście Proszowice. Do obszaru rewitalizacji w mieście Proszowice zdecydowano się włączyć tereny, we wszystkich jednostkach referenycjnych, które weszły w skład obszaru zdegradowanego, tj. obszary ulic: 54 Krakowskiej - cała jednostka referencyjna, przy czym uwzględniono tereny zabudowane Wolności - cała jednostka referencyjna z wyłączeniem ulicy Po Torach (ulica nie jest zamieszkała) Kosynierów - cała jednostka referencyjna Królewskiej - cała jednostka referencyjna Kopernika - jednostka referencyjna z wyłączeniem ul. Okulickiego, zamieszkałej przez 27 osób, w większości w nowych domach jednorodzinnych. Partyzantów (część) - w związku ze znaczną populacją jednostki referencyjnej (1155 osób), a także z faktem iż działania rewitalizacyjne planowane są jedynie w niewielkim zakresie, włączono w skład obszaru rewitalizacji tylko budynek wielorodzinny przy ul. Partyzantów 33. Ad 3. Wskazany teren charakteryzuje się zgodnymi z ustawą parametrami ludnościowymi i powierzchniowymi. Ad 4. Obszar podzielono na podobszary.

55 Poniżej przedstawiono parametry ludnościowe i terytorialne obszaru rewitalizacji. Tabela 22. PARAMETRY TERYTORIALNO-LUDNOŚCIOWE OBSZARU REWITALIZACJI PODOBSZAR REWITALIZACJI LICZBA POPULACJA % POPULACJI GMINY OBSZAR % POWIERZCHN I GMINY GNIAZDOWICE 67 0,41% 18,3 0,2% KLIMONTÓW 382 2,36% 145,6 1,5% STOGNIOWICE 227 1,40% 24 0,2% KOWALA 70 0,43% 11,3 0,1% ŻĘBOCIN 148 0,91% 68,1 0,7% WIĘCKOWICE 229 1,41% 114,8 1,2% POSIŁÓW 49 0,30% 12,5 0,1% BOBIN 184 1,14% 99,2 1,0% PROSZOWICE ,15% 68,6 0,7% OBSZAR REWITALIZACJI ,52% 562,4 5,6% GMINA % % ha 55

56 7.4 SUGESTIE DLA UCHWAŁY RADY MIEJSKIEJ O WYZNACZENIU OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I REWITALIZACJI Zgodnie z ust. 5 art. 9 Ustawy z dn. 9 października 2015 r. o rewitalizacji, Rada Miejska może ustanowić na obszarze rewitalizacji: 1. Prawo pierwokupu na rzecz Gminy wszystkich nieruchomości; 2. Zakaz wydawania decyzji o warunkach zabudowy, o której mowa w art. 59 Ustawy z dn. 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dla wszystkich albo określonych w uchwale zmian sposobu zagospodarowania terenu, jeżeli stan zagospodarowania obszaru rewitalizacji oraz stopień jego pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego wskazują, że nieustanowienie zakazu może doprowadzić do niekorzystnych zmian w zagospodarowaniu obszaru rewitalizacji, które prowadzić będą do pogłębienia niekorzystnych zjawisk społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych lub technicznych. Ad 1. Należy pamiętać, że wprowadzenie uchwałą prawa pierwokupu Miasta i Gminy prowadzi do powstania nowych obowiązków administracyjnych dla mieszkańców, którzy chcieliby zbyć nieruchomość poza obszarem rewitalizacji. W przypadku sprzedaży terenu lub obiektu budowlanego, właściciel zobowiązany będzie do załączenia do dokumentacji zaświadczenia potwierdzającego, że nieruchomość leży poza obszarem rewitalizacji. W związku z tym, że inwestycje prowadzone będą przede wszystkim na terenach należących do Miasta i innych podmiotów publicznych, zakłada się, że wprowadzenie uchwałą prawa pierwokupu w obszarze rewitalizacji nie będzie konieczne. 56 Ad 2. Nie cały teren gminy objęty jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Pomimo tego, w związku z oczekiwanym charakterem i lokalizacją inwestycji (przede wszystkim istniejące budynki gminne) nie zaleca się wprowadzania opisanego wyżej zakazu.

57 Rysunek 7. UKŁAD PODOBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH I REWITALIZACJI W GMINIE PROSZOWICE 57