Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej

Transkrypt

1 Ćwiczenie 3 Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Sprawność zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłków fizycznych I Analiza zmian wybranych wskaźników układu krążenia i oddychania podczas wysiłku o stałej intensywności Zadanie 1-1 Na podstawie materiałów źródłowych zawartych w załączniku uzupełnij Tabelę 1, 2. Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Zmienne Inicjały badanej osoby.. Temperatura powietrza [C o ] Wiek [lata] i płeć Wilgotność powietrza [%] Wysokość ciała [cm] Ciśnienie powietrza [hpa] Masa ciała [kg] Tabela 1-2. Sprawność funkcji zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłku o stałej intensywności Zmienna BF TV Ve HR VO 2 Jednostki Czas 0 * Wysiłek cykloergometryczny z obciążeniem 100 W, prędkość obrotów 60/min Restytucja powysiłkowa * wpisz wartości z 5 okresu przedwysiłkowego (5 wiersz) Zadanie 1-2: Używając określeń fizjologicznych określ rodzaj wysiłku opisanego w materiałach źródłowych Zadanie 1-3 Dokonaj analizy podanych zmiennych: - Czy wartości HR, Ve, VO 2 w okresie przedwysiłkowym odpowiadają typowym wartościom spoczynkowym dla młodej, zdrowej osoby? Uzasadnij odpowiedź. - Czy podczas wysiłku zmienił się wzorzec oddychania w porównaniu do wartości przedwysiłkowych? 1

2 Pobór tlenu [l/min.] - Jak zmieniła się Ve podczas wysiłku w odniesieniu do wartości przedwysiłkowych? - Jakie znaczenie diagnostyczne mają zaobserwowane zmiany w czynności układu oddechowego podczas wysiłku? - Porównaj dynamikę zmian HR i VO 2 podczas wysiłku (w relacji do czasu trwania) Zadanie 1-4: Oceń sprawność układu krążenia i oddychania badanej osoby Zadanie 1-5: Jakie są ograniczenia przeprowadzonej analizy zmiennych fizjologicznych podczas wysiłku? Jakie informacje dotyczące osoby badanej oraz przebiegu badania byłyby przydatne do pełnej interpretacji uzyskanych wyników? Zadanie 1-6: Na podstawie wyników zamieszczonych w materiale źródłowym wyznacz EPOC. Zadanie 1-7 Wykonaj schematyczny rysunek obrazujący zmiany poboru tlenu podczas opisanego wysiłku. Zaznacz numerami: 1. deficyt tlenowy, 2. równowagę czynnością, 3. EPOC. 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Czas [minuty] - Czy zmiany HR, Ve, VO 2 podczas wysiłku opisanego w materiałach źródłowych są typowe dla tego rodzaju wysiłku? (porównywalne z przebiegiem zmian opisanych na powyższym schemacie) - Czy osoba badana osiągnęła stan równowagi czynnościowej? (w jakim czasie od rozpoczęcia wysiłku, przy jakiej wartości HR i VO 2 )? - Czy w każdym rodzaju wysiłku możliwe jest osiągnięcie równowagi czynnościowej? Uzasadnij odpowiedź. - Jaki jest prawdopodobny mechanizm zaobserwowanych zmian w czynności układu krążenia i oddychania? 2

3 II Reakcje układu krążenia i oddychania na wysiłki fizyczne Badanie wstępne Tabela 2-1 Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Zmienne Temperatura powietrza [C o ] Wilgotność powietrza [%] Ciśnienie powietrza [hpa] Inicjały badanej osoby.. Wiek [lata] i płeć Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg] Narzędzia badawcze: pulsometr, ciśnieniomierz zegarowy, dynamometr ręczny Wykonanie: Badanie 0 (przed wysiłkiem) - częstość skurczów serca (HR) pulsometr - ciśnienie tętnicze krwi (BP) ciśnieniomierz zegarowy, metoda osłuchowa. - maksymalna siła skurczu mięśni ręki przy użyciu dynamometru ręcznego - obliczamy 50% wartości siły maksymalnej Badanie wysiłkowe Badana osoba w pozycji siedzącej, z podpartym przedramieniem, wykonuje do odmowy wysiłek polegający na utrzymaniu siły równej 50% wartości maksymalnej. Podczas próby oraz po jej zakończeniu co minutę rejestrujemy częstość skurczów serca oraz ciśnienie tętnicze krwi. Wyniki zapisujemy w Tabeli 2-2 Tabela 2-2 Zmiany częstości skurczów serca (HR) oraz ciśnienia tętniczego krwi (BP) podczas wysiłku statycznego typu handgrip Czas Badanie 0* 1,0 min. 2,0 min. 3,0 min. HR [ud.min.] BP [mmhg] Wysiłek Uwagi 1,0 min. 2,0 min. 3,0 min. 4,0 min. 5,0 min. Restytucja powysiłkowa 3

4 Zadanie 2-1 Używając określeń fizjologicznych określ rodzaj przeprowadzonego wysiłku Zadanie 2-2 Dokonaj analizy podanych zmiennych: - Czy wartości podanych zmiennych w spoczynku (badanie wstępne) odpowiadają typowym wartościom spoczynkowym dla młodej, zdrowej osoby? Uzasadnij odpowiedź. - Porównaj wielkość zmian wysiłkowych badanych zmiennych w odniesieniu do wartości przedwysiłkowych i spoczynkowych oraz dynamikę tych zmian. Zadanie 2-3 Czy zaobserwowane zmiany HR i BP odpowiadają typowemu przebiegowi zmian tych zmiennych podczas wysiłków statycznych? Jakie czynniki mogą modyfikować wielkość zmian HR i BP podczas wysiłku statycznego typu handgrip? Na czym polega typowa odpowiedź układu krążenia na wysiłek statyczny ogólny? Jakie są typowe zmiany w odpowiedzi układu oddechowego (Ve, VO 2 ) na wysiłki statyczne ogólne i lokalne? Porównaj typowe zmiany w czynności układu krążenia i oddychania podczas wysiłku dynamicznego. Jakie są przyczyny odmiennej odpowiedzi układu krążenia i oddychania na wysiłki dynamiczne i statyczne ogólne i lokalne? III Analiza zmian HR, BP, Ve i VO 2 podczas wysiłku dynamicznego o narastającej intensywności. Tabela 3-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Zmienne Temperatura powietrza [C o ] Wilgotność powietrza [%] Ciśnienie powietrza [hpa] Inicjały badanej osoby.. Wiek [lata] i płeć Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg] 4

5 Zadanie 3-1 Na podstawie materiałów źródłowych zawartych w załączniku uzupełnij Tabelę 1, 2 i 3. Tabela 3. Sprawność funkcji zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłku o stałej intensywności Zmienna Ve VO 2 Ve /VO 2 V CO 2 Ve/VCO 2 HR Jednostki Obciążenie [W] 0 * 25 ** * wpisz wartości z okresu przedwysiłkowego (3 wiersz); ** wpisz wartości z 3 każdego obciążenia Zadanie 3-2: Używając określeń fizjologicznych określ rodzaj wysiłku opisanego w materiałach źródłowych Czy osoba badana wykonała wysiłek maksymalny? Uzasadnij odpowiedź. Zadanie 3-3 Przygotuj wykres przedstawiający zmiany wentylacji minutowej płuc w odniesieniu do obciążenia Obciążenie [W] 5

6 Dokonaj analizy podanych zmiennych: - Jak zmienia się wentylacja minutowa płuc podczas wysiłku w odniesieniu do obciążenia? Czy jest to typowy przebieg zmian wysiłkowych tej zmiennej? - Przy jakim obciążeniu występuje próg wentylacyjny? - Jakich dodatkowych informacji o adaptacji układu oddychania dostarczają równoważniki wentylacyjne tlenu (Ve/VO 2 ) i dwutlenku węgla (Ve/VCO 2 )? Zadanie Jak zmienia HR i VO 2 podczas wysiłku w odniesieniu do obciążenia? Podaj typowy przebieg zmian tych zmiennych w relacji do obciążenia. - Jakie są przyczyny i mechanizmy zmian HR, Ve i Vo2 podczas wysiłków dynamicznych o wzrastającym obciążeniu? Zadanie Jaki jest typowy przebieg zmian BP podczas wysiłku o narastającej intensywności. Wybrane wskaźniki mierzone podczas badania ergospirometrycznego** BF (breathing frequency) częstość oddechów Ve (ventilation) wentylacja (objętość powietrza pobieranego lub wydychanego w ciągu 1 minuty) RER ( respiratory exchange ratio ) współczynnik wymiany oddechowej (stosunek objętości wydychanego C0 2 do pobieranego O 2 TV ( tidual volume ) objętość oddechowa VO 2 (oxygen uptake ) pobieranie tlenu VCO 2 (CO2 production ) eliminacja CO 2 HR (heart rate) częstotliwość rytmu serca 6