Kontynuator tradycji Czasopisma utworzonego w roku 1871 we Lwowie

Transkrypt

1 Patronat POLSKIE TOWARZYSTWO LEKARSKIE POLSKI KOMITET ZIELARSKI AMBASADOR FARMACJI ISSN Vol. XX Rok za³o enia 1992 Nr 1 (229) Styczeñ punkty naukowe Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego za publikacjê w Czasopiœmie Aptekarskim Kontynuator tradycji Czasopisma utworzonego w roku 1871 we Lwowie W numerze m.in. mgr Zbigniew Witalis Aptekarstwo potrzebuje renovatio, czyli Powrotu do m³odoœci swojej duszy, Stanowisko Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie ograniczenia obrotu pozaaptecznego Informacja o leku na str. 2

2 PREDUCTAL MR (Trimetazidini dihydrochloridum), tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu, 35 mg Sk³ad Jedna tabletka o zmodyfikowanym uwalnianiu zawiera 35 mg trimetazydyny dichlorowodorku (Trimetazidini dihydrochloridum). Wskazania do stosowania Trimetazydyna jest wskazana u doros³ych w terapii skojarzonej w objawowym leczeniu pacjentów ze stabiln¹ d³awic¹ piersiow¹, u których leczenie przeciwd³awicowe pierwszego rzutu jest niewystarczaj¹ce lub nie jest tolerowane Dawkowanie i sposób podawania Dawka wynosi jedn¹ tabletkê 35 mg trimetazydyny (w postaci dichlorowodorku) dwa razy na dobê, podczas posi³ków. Szczególne grupy pacjentów Pacjenci z zaburzeniem czynnoœci nerek U pacjentów z umiarkowanym zaburzeniem czynnoœci nerek (klirens kreatyniny ml/min; patrz punkty 4.4 i 5.2), zalecana dawka wynosi 1 tabletkê 35 mg rano, podczas œniadania. Pacjenci w podesz³ym wieku U pacjentów w podesz³ym wieku ekspozycja na trimetazydynê mo e byæ zwiêkszona wskutek zwi¹zanego z wiekiem pogorszenia czynnoœci nerek. U pacjentów z umiarkowanym zaburzeniem czynnoœci nerek (klirens kreatyniny ml/min) zalecana dawka wynosi 1 tabletkê 35 mg rano podczas œniadania. Ustalanie dawki u pacjentów w podesz³ym wieku nale- y przeprowadzaæ z zachowaniem ostro noœci. Dzieci i m³odzie Nie ustalono bezpieczeñstwa stosowania ani skutecznoœci trimetazydyny u dzieci w wieku poni ej 18 lat. Brak dostêpnych danych. U pacjentów przed zabiegiem chirurgicznym modyfikacja dawki nie jest konieczna. Przeciwwskazania Nadwra liwoœæ na substancjê czynn¹ lub któr¹kolwiek substancjê pomocnicz¹ wymienion¹ w punkcie 6.1. Choroba Parkinsona, objawy parkinsonizmu, dr enia, zespó³ niespokojnych nóg oraz inne powi¹zane zaburzenia ruchowe. Ciê kie zaburzenie czynnoœci nerek (klirens kreatyniny <30 ml/min). Ostrze enia i specjalne œrodki ostro - noœci dotycz¹ce stosowania Preductal MR nie jest produktem do leczenia napadów d³awicy piersiowej, ani te leczenia pocz¹tkowego niestabilnej d³awicy piersiowej lub zawa³u miêœnia sercowego. Nie nale y stosowaæ produktu w okresie poprzedzaj¹cym hospitalizacjê ani te na jej pocz¹tku. W przypadku napadu d³awicy piersiowej nale y ponownie oceniæ chorobê wieñcow¹ oraz rozwa yæ dostosowanie sposobu leczenia (leczenie farmakologiczne i mo liwoœæ wykonania rewaskularyzacji). Trimetazydyna mo e powodowaæ lub nasilaæ objawy parkinsonizmu (dr enie, bezruch, hipertonia), co nale y systematycznie sprawdzaæ, zw³aszcza u pacjentów w podesz³ym wieku. W przypadkach budz¹cych w¹tpliwoœci pacjentów nale y skierowaæ do neurologa w celu odpowiedniego zbadania. Wyst¹pienie zaburzeñ ruchowych, takich jak objawy parkinsonizmu, zespó³ niespokojnych nóg, dr enia, niestabilny chód, powinny prowadziæ do definitywnego odstawienia trimetazydyny. Przypadki te wystêpuj¹ rzadko i s¹ zwykle odwracalne po przerwaniu leczenia. Wiêkszoœæ pacjentów wyzdrowia³a w ci¹gu 4 miesiêcy po odstawieniu trimetazydyny. Jeœli objawy parkinsonizmu utrzymuj¹ siê d³u ej ni przez 4 miesi¹ce po odstawieniu leku, potrzebna jest ocena neurologa. Mo e dochodziæ do upadków zwi¹zanych z niestabilnym chodem lub niedociœnieniem, zw³aszcza u pacjentów przyjmuj¹cych leki przeciwnadciœnieniowe. Nale y zachowaæ ostro noœæ podczas przepisywania trimetazydyny pacjentom, u których mo na spodziewaæ siê zwiêkszonej ekspozycji: z umiarkowanym zaburzeniem czynnoœci nerek; w podesz³ym wieku powy ej 75 lat. Ci¹ a i laktacja Z powodu bezpieczeñstwa nie zaleca siê stosowania leku w czasie ci¹ y. Ze wzglêdu na brak odpowiednich badañ nie zaleca siê stosowania leku w okresie karmienia piersi¹. Dzia³ania niepo ¹dane Trimetazydyna mo e powodowaæ nastêpuj¹ce dzia³ania niepo ¹dane pogrupowane wed³ug poni szych czêstoœci wystêpowania: bardzo czêste ( 1/10); czêste ( 1/100 do <1/10); niezbyt czêste ( 1/1 000 do <1/100); rzadkie ( 1/ do <1/1 000); bardzo rzadkie (<1/10 000), nieznana (czêstoœæ nie mo e byæ okreœlona na podstawie dostêpnych danych). Zaburzenia uk³adu nerwowego: Czêsto: zawroty g³owy, bóle g³owy. Czêstoœæ nieznana: Objawy parkinsonizmu (dr enie, bezruch, hipertonia), niestabilny chód, zespól niespokojnych nóg, inne powi¹zane zaburzenia ruchowe, zwykle przemijaj¹ce po przerwaniu leczenia, Zaburzenia snu (bezsennoœæ, sennoœæ) Zaburzenia serca: Rzadko: Palpitacje, skurcze dodatkowe, tachykardia. Zaburzenia naczyniowe: Rzadko: Niedociœnienie têtnicze, niedociœnienie ortostatyczne, które mo e byæ zwi¹zane ze z³ym samopoczuciem, zawrotami g³owy lub upadkami, zw³aszcza u pacjentów przyjmuj¹cych leki przeciwnadciœnieniowe, zaczerwienienie twarzy. Zaburzenia o³¹dka i jelit: Czêsto: ból brzucha, biegunka, niestrawnoœæ, nudnoœci i wymioty. Czêstoœæ nieznana: Zaparcia. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Czêsto: Wysypka, œwi¹d, pokrzywka. Czêstoœæ nieznana: Ostra uogólniona osutka krostkowa (AGEP), obrzêk naczynioruchowy. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: Czêsto: Astenia. Zaburzenia krwi i uk³adu ch³onnego: Czêstoœæ nieznana: Agranulocytoza, Ma³op³ytkowoœæ, Plamica ma³op³ytkowa. Zaburzenia w¹troby i dróg ó³ciowych: Czêstoœæ nieznana: Zapalenie w¹troby. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY ANPHARM Przedsiêbiorstwo Farmaceutyczne S.A. ul. Annopol 6B, Warszawa Wyprodukowano we wspó³pracy z SERVIER. POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU WYDANE PRZEZ MINI- STRA ZDROWIA NR 8461 Produkt leczniczy wydawany na receptê. Adres korespondencyjny: Servier Polska Sp. z o.o., Warszawa, ul. Jana Kazimierza 10, tel. (22) , fax (22) Internet: info@pl.netgrs.com. ( )

3 VOL XX Nr 1 (229) ISSN Rok 2013 KONTYNUATOR TRADYCJI CZASOPISMA UTWORZONEGO w ROKU 1871 we LWOWIE Punktacja Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego 4 pkt Niewidzialna rêka rynku (...) rêk¹ martw¹ Niezale ny Ogólnopolski Miesiêcznik Farmaceutyczno-Medyczny dla Aptekarzy, Farmaceutów, Lekarzy, Producentów i Dystrybutorów Leków Wydawca, Redaktor Naczelny: Wiktor Szukiel tel. kom Pe³nomocnik Wydawcy Z-ca Redaktora Naczelnego: Jadwiga Szymañska tel. kom , tel. (22) Honorowy z-ca Redaktora Naczelnego: mgr prawa Barbara Jendryczko Honorowy z-ca Redaktora Naczelnego: dr n. farm. Marek Jêdrzejczak Sekretarz Redakcji: Bogdan Ostrowski RADA NAUKOWA prof. dr hab. n. farm. Kazimierz G³owniak kierownik Katedry i Zak³adu Farmakognozji z Pracowni¹ Roœlin Leczniczych, Uniwersytet Medyczny w Lublinie przewodnicz¹cy prof. dr Benito del Castillo Garcia cz³onek Narodowej Akademii Farmaceutycznej w Hiszpanii prof. dr hab. n. farm. Roman Kaliszan cz³. koresp. PAN i PAU dr h.c. UM w Poznaniu, kierownik Katedry i Zak³adu Biofarmacji i Farmakodynamiki, Gdañski Uniwersytet Medyczny prof. dr hab. n. farm. S³awomir Lipski Wojskowy Instytut Higieny i Epidemiologii prof. dr hab. n. farm. Maciej Paw³owski kierownik Katedry Chemii Farmaceutycznej, Uniwersytet Jagielloñski, Collegium Medicum prof. dr n. farm. Eduardas Tarasevicius Prezes Litewskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (Litwa) prof. dr hab. n. med. Jerzy Woy-Wojciechowski prezes Polskiego Towarzystwa Lekarskiego dr hab. n. farm. Anita Magowska kierownik Katedry i Zak³adu Historii Nauk Medycznych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu dr n. farm. Roman Duda Okrêgowa Izba Aptekarska w Kielcach dr n. farm. Jerzy Jambor prezes Polskiego Komitetu Zielarskiego w Poznaniu dr n. farm. Marek Jêdrzejczak wyk³adowca farmakologii na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego dr n. farm. Jerzy azowski cz³onek Miêdzynarodowej Federacji Farmaceutycznej (FIP) Pomys³ artystyczny i koncepcja graficzna Bogdan Ostrowski Opracowanie graficzno-techniczne i korekta Zespó³ Redakcja zastrzega sobie prawo adiustacji i skracania nades³anych tekstów. Publikacje w Czasopiœmie Aptekarskim nie mog¹ byæ kopiowane w adnej formie ani adnymi metodami mechanicznymi lub elektronicznymi, ³¹cznie z wykorzystaniem systemów przechowywania i odtwarzania informacji bez pisemnej zgody wydawcy, Wydawnictwa Farmapress. Realizacja Wydania Biuro Wydawcy i Redakcji: Zofia Soborowska ul. Obarowska 23/2, Warszawa Box 81 tel , fax 24 h cza@cza.pl Kolporta i prenumerata: tel Prenumerata roczna 210 z³ (w tym VAT 5%) Prenumerata pó³roczna 126 z³ (w tym VAT 5%) Wp³aty nale y dokonywaæ na konto: Adres strony WWW Czasopisma Aptekarskiego : Czasopismo Aptekarskie ukazuje siê tylko w prenumeracie. Za treœæ tekstów promocyjnych, reklam, og³oszeñ, insertów Redakcja nie odpowiada. Nak³ad nie przekracza egz. Tytu³ i znak s³owno-graficzny prawnie zastrze ony. Œwiadectwo ochronne nr i nr wydane przez Urz¹d Patentowy RP Copyright by FARMAPRESS Postêpuj¹ca liberalizacja spowodowa³a gwa³towne nasycenie i zat³oczenie rynku aptecznego oraz konkurencjê bardziej agresywn¹ i bezwzglêdn¹ ni kiedykolwiek wczeœniej. Otworzy³a drogê nap³ywowi do bran y ludzi odwróconych plecami do œwiata wartoœci, dla których pieni¹dz sta³ siê bogiem, a rolê z³otego cielca zaczê³a pe³niæ bezwzglêdna maksymalizacja zysku. Zysk jest aptece oczywiœcie niezbêdny, ale w mojej ocenie nie jako cel, ale jako wynik tworzenia w niej wartoœci. Oferty wielu aptek w zasadzie przesta³y siê czymkolwiek ró niæ od siebie oprócz adresu apteki i ceny leku, a ta zosta³a uwarunkowana dostêpem do efektów skali, zarezerwowanych g³ównie dla wielkich sieci. Zjawisku globalizacji i konsolidacji hurtu farmaceutycznego towarzyszy³ trend odwrócony, w postaci galopuj¹cej dezintegracji œrodowiska aptekarskiego, rozbijaj¹cej kruch¹ jednoœæ aptek. Aptekarze utracili kontrolê nad narzucanymi im regu³ami funkcjonowania, mo liwoœci¹ dokonywania suwerennych wyborów i podejmowania decyzji okreœlaj¹cych kierunek dzia³ania. Ceny leków sta³y siê g³ównym instrumentem tworzenia przewagi konkurencyjnej, narzêdziem uzale niania aptek prywatnych oraz ewolucji systemu rynkowego w system korporacyjny. Niewidzialna rêka rynku dla wielu aptekarzy i aptek w Polsce okaza³a siê rêk¹ martw¹. Najczêstszym Ÿród³em destrukcji w ka dym systemie, który dotyka kryzys, a wiêc równie w systemie dystrybucji aptecznej, jest zak³ócenie wczeœniejszej równowagi. Ka dy dzieñ zdaje siê utwierdzaæ nas w przekonaniu, e w przypadku rynku aptecznego równowaga ta zosta³a mocno zachwiana, bo jak twierdzi³ Paracelsus czy coœ jest trucizn¹, to tylko kwestia proporcji... mgr Zbigniew Witalis Szerzej na str. 11 niniejszego wydania CzA

4 Prostaceum prasa 205x285+4 Czasopismo Aptekarskie.indd 1 12/17/12 11:07:14 AM TREŒÆ SPRAWY ZAWODU s. 11 s. 23 Zbigniew Witalis Niewidzialna rêka rynku (...) rêk¹ martw¹ 3 Terminarz imienin 6 Laur Farmacji i Medycyny za innowacyjn¹ formê leku Diaprel MR 60 mg producentowi Servier Polska 10 Zbigniew Witalis Aptekarstwo potrzebuje renovatio, czyli Powrotu do m³odoœci swojej duszy 11 Stanowiska Naczelnej Rady Aptekarskiej: w sprawie zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich dzia³alnoœci 16 w sprawie nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne 17 w sprawie koniecznoœci pilnej zmiany sposobu liczenia oraz wysokoœci urzêdowych mar detalicznych na refundowane leki, œrodki spo ywcze specjalnego przeznaczenia ywieniowego oraz wyrobów medycznych 17 w sprawie ograniczenia obrotu pozaaptecznego 18 w sprawie tzw. bezpoœredniej sprzeda y produktów leczniczych 19 w sprawie niekontrolowanego wywozu leków z Polski 20 w sprawie zapewnienia dostêpnoœci do us³ug farmaceutycznych w porze nocnej, w niedzielê, œwiêta i inne dni wolne od pracy, w ramach tzw. dy urów aptek ogólnodostêpnych 20 w sprawie doskonalenia zawodowego (ci¹g³ego szkolenia) farmaceutów 21 W dniu œwiêta Kosmy i Damiana 23 s. 32 NAUKA I PRAKTYKA Tomasz Z¹bkowski, Henryk Zieliñski Wierzbownica drobnokwiatowa ziele wspomagaj¹ce profilaktykê BPH 33 Agata Melewska Ró a owocowa Ÿród³o bioaktywnych sk³adników 38 Jerzy Jambor Dzika ró a królowa farmacji 43 PREZENTACJE Bogdan Ostrowski Dekada troski Serviera o serca Polaków 47 s. 56 INFORMACJE Katarzyna Paw³owska Ogólnopolski Kongres Studentów Farmacji 52 Regulamin dla Autorów publikacji naukowych w Czasopiœmie Aptekarskim 54 Nowe zasady oceny publikacji w czasopismach naukowych 55

5 Szanowni Czytelnicy, zapraszamy do prenumeraty Czasopisma Aptekarskiego na rok 2013 W ramach prenumeraty otrzymaj¹ Pañstwo tak e XX jubileuszow¹ edycjê ksi¹ kowego wydania Farmaceutycznego Kalendarza na rok 2013 do wyczerpania nak³adu. Bez wzglêdu na wzrost cen papieru i druku koszt ca³orocznej prenumeraty wynosi niezmiennie 210 z³ (w tym VAT 5%). Wprowadzamy tak e mo liwoœæ zaprenumerowania CzA na I pó³rocze (od nr 1 do 6-7) koszt 126 z³ (w tym VAT 5%). Wp³at nale y dokonywaæ na za³¹czonym do niniejszego wydania Czasopisma Aptekarskiego druku przelewu lub pobieraj¹c jego wzór z (prenumerata) albo bezpoœrednio na konto Po dokonaniu wp³aty otrzymaj¹ Pañstwo fakturê (przypominamy, e mo na j¹ rozliczyæ w kosztach prowadzonej firmy). Prosimy o czytelne wype³nienie druku i zwrócenie uwagi, aby bank Pañstwa wpisa³ do treœci przelewu wszystkie dane niezbêdne do wystawienia faktury VAT. Jubileuszowa XX edycja Farmaceutycznego Kalendarza na rok 2013 w zmienionej formie wydawniczej zawiera obok kalendarium porady i informacje m.in. Opis procedur i przygotowania do badañ obrazowych Etiopatogeneza i leczenie zaka eñ uk³adu moczowego Normy i wskaÿniki (wartoœci referencyjne) z zakresu badañ laboratoryjnych dla osób doros³ych pacjentów aptek Listê roœlin, z których surowce lub przetwory z tych surowców mog¹ byæ sk³adnikami suplementów diety Indeks aktów normatywnych u ytecznych w prowadzeniu apteki i hurtowni oraz bogat¹ adresografiê. DO WYCZERPANIA NAK ADU

6 IMIENINY NA ROK 2013 TERMINARZ IMIENIN Adalberta Adama 6.04, Adelajdy 5.02, 12.12, Adeli Adeliny Adolfiny Adolfa 19.04, Adriana 9.01, 5.03, 8.11 Ady Afanazego Agatona 7.12 Agaty 5.02, Agenora Agnieszki 21.01, 28.01, 20.04, Agrypiny 6.07 Aidy Alana Alberta Albertyny Albina 1.03, 22.07, Albiny Albrechta Aldony 10.09, Aleksandra 26.02, 10.03, 24.04, 24.11, Aleksandry Aleksego 17.02, Alfonsa 2.08, Alfreda 4.08, 14.08, Alfredy Alicji 9.01, 18.04, 21.06, Aliny 25.02, Alojzego 12.03, Amadeusza 30.03, Ambro ego 4.04, 16.08, 16.10, 7.12 Amalii 20.04, 7.10 Amelii 30.03, Anastazego 22.01, 5.12 Anastazji 27.02, 15.04, Anatola 20.03, 2.05, 3.07, Anatolii 9.07 Andrzeja 4.02, 16.05, 21.07, 1.11, 10.11, 24.11, Anety Angeliki 4.01, Angeliny Anieli 27.01, 28.03, 30.03, 31.05, Anity Anny Antoniego 17.01, 1.03, 3.04, 13.06, 5.07, 24.07, 24.10, 31.10, 7.11, Antoniny 1.03, 3.05, Anzelma Apolinarego 23.07, 23.08, 5.10 Apolonii 9.02 Apoloniusza 10.04, Ariadny Ariusza Arkadego Arkadiusza 12.01, 4.03 Arlety Arletty 3.01 Arnolda 15.01, 19.02, 22.03, 9.10 Arona 2.04 Artura 6.10 Asteriusza Atanazego 2.05 Augusta 3.08, Augustyna 28.05, Aurelego Aureliana 4.07 Aurelii Aureliusza Balbiny 24.03, 31.03, 2.12, Baltazara 6.01 Barbary 4.12 Barnaby Bart³omieja 24.08, Bartosza 21.04, Bazylego 2.01, 15.04, Bazylisa Beatrycze Beaty 8.03, 6.09, Benedykta 12.01, 11.03, 21.03, 4.04, 16.04, 11.07, 16.07, Benedykty 6.05 Beniamina 31.03, Benigny 1.10 Benity Benona Bereniki Bernadetty 18.02, Bernarda 12.03, 10.08, 20.08, 14.09, Bernardyna Bertolda Bertranda Berty Bianki 1.12 Blandyny 5.11 Blanki B³a eja 3.02, Bogdana 19.03, 17.07, 9.10, Bogny 20.06, Boguchwa³a Bogumi³a 13.01, 18.01, 10.06, 3.11 Bogumi³y Bogus³awa 22.03, 23.09, Bogus³awy 18.04, Bogusza Bohdana 6.02, 31.08, 2.09 Bohdany 2.11 Boles³awa 28.06, Boles³awy Bonawentury 14.07, Bonifacego 10.01, 14.05, 5.06 Boromeusza 4.11 Borysa Borzys³awa Bo ebora Bo eny 13.03, Bo ydara 9.05, 2.11 Bo ywoja 5.04 Bratumi³a Bronimira Bronis³awa Bronis³awy 1.09 Bronisza 1.09 Brunona 9.03, 17.05, 6.10 Brygidy 1.02, 8.10 Budzigniewa Budzis³awa 1.03 Cecyliana Cecylii 22.11, Celestyna 6.04, Celiny Cezarego 25.02, 22.08, 27.08, 3.11, Cezaryny 8.04 Chrystiana 4.12 Chwaliboga Cypriana 10.03, 8.08, 14.09, Cyryla 9.02, 14.02, 18.03, 29.03, 7.07 Czcibora Czes³awa 12.01, 20.04, Dagmary 14.06, Dagny Dagoberta Damazego Damiana 12.02, 23.02, 25.02, 12.04, 27.09, Daniela 21.07, Danuty 3.01, 10.01, 16.02, 24.06, 1.10 Darii 25.10, 29.10, Dawida Delfiny 26.11, 9.12 Demetriusza 8.10 Dezyderii 8.05 Diany Dionizego 26.02, 8.04, 9.09, 2.10, 9.10, Dionizji 6.12 Dobiegniewa Dobies³awa Dobrochny 1.02 Dobromierza Dobromi³y Dobromira 5.06 Dobros³awa 10.01, Dobros³awy 10.01, 9.04 Domarada Domiceli Dominika 9.03, 12.05, 4.08, 14.10, 20.12, Dominiki 6.07, 4.08 Domos³awa Donata 17.02, 7.04, 7.08 Doris 7.08 Doroty 6.02, 7.08, 5.09 Dymitra 9.04 Dyzmy Dzier ys³awa Edgara 10.06, 8.07 Edmunda 30.10, 16.11, 20.11, 1.12 Edwarda 5.01, 18.03, Edwina 6 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013

7 IMIENINY NA ROK , 4.10 Edyty 16.09, Egberta Egona Eleonory Eliasza Eligiusza 1.12 Elizy Elwiry El biety 4.01, 18.06, 8.07, 5.11, 17.11, Emanuela Emila 11.10, Emiliana 8.08, 6.12 Emilii 23.05, Emmy Erazma 2.06, 3.09, Erharda 8.01 Ernesta 27.03, 13.07, 7.11 Ernesty Ernestyny Erwina 11.03, Erwiny Eryka 9.02, Estery 7.07 Eufemii 20.03, 3.09 Eugenii 13.09, Eugeniusza 4.01, 8.07, 6.09, Eulalii Eustachego 29.03, 16.07, 20.09, Euzebii Euzebiusza 14.08, 26.09, Ewalda 3.10 Ewarysta Eweliny Ewy Fabiana Fabioli 20.01, Fabrycego Faustyna 15.02, Faustyny Felicjana 9.06, Felicji 24.01, 7.03 Felicyty 7.03, Feliksa 11.01, 14.01, 21.02, 23.03, 21.04, 18.05, 30.05, 11.06, 6.11, Ferdynanda Fernandy Filemona Filipa 11.04, 1.05, 26.05, 10.07, 23.08, 13.09, Filipiny 21.08, Filomeny 5.07, Flawii 5.10 Flawiusza Florentyna 23.02, 7.11 Florentyny 20.06, Floriana 4.05, 5.11, Flory 29.08, Fortunata Fortunaty Franciszka 24.01, 29.01, 2.04, 11.05, 4.06, 21.08, 17.09, 29.09, 4.10, 10.10, 27.11, 3.12 Franciszki 9.03, Fryderyka 5.03, Fryderyki 6.10 Frydy Gabara Gabriela 4.02, 27.02, Gabrieli Gaudentego Gaw³a Genowefy 3.01, 9.11 Georginy Geralda 13.10, 5.12 Gerarda 24.09, Gerharda 3.10 Gertrudy 17.03, 13.08, Gerwazego Gizeli 7.05 Glorii Godzis³awa Goœcimi³a 4.06 Goœcis³awa Goœcis³awy Gotarda 6.07 Gotfryda Gracjana Gracji 9.11 Gra yny 1.04, Grety Grzegorza 2.01, 11.02, 13.02, 12.03, 24.04, 4.05, 9.05, 25.05, 25.08, 17.11, 28.11, Grzymis³awa Gustawa 2.08 Gwalberta Gwidona 31.03, Haliny 1.07, 2.10 Halki Halszki 2.03 Hanny 5.01 Heleny 2.03, 23.04, 22.05, 31.07, 13.08, Heliodora 3.10 Helmuta Henryka 19.01, 19.02, 2.03, 12.07, 15.07, 4.11 Henryki 17.01, Herberta Herkulesa 5.09 Hermana 7.04 Hermenegildy Hiacynty Hieronima 8.02, 20.07, Hilarego 14.01, 16.03, Hilarii Hipolita 3.02, 13.08, Honoraty 11.01, Honoryny Horacego Hortensji 1.06, Huberta 3.11 Hugona 1.04, 29.04, Idalii Idy 13.04, 4.09 Idziego 23.04, 1.09 Igi Ignacego 1.02, Igora 1.10, 5.10 Ildefonsa Ilony 27.01, Ilzy 8.05 Ingi Innocentego 4.07, Ireneusza 6.04, 28.06, Ireny 1.04, 3.04, 5.04, 5.05, 18.09, Iriny Irminy 24.12, Irmy Irwina Ity 5.05 Iwona Iwony 23.05, Iwy Izabeli 16.03, 3.09 Izoldy 6.04 Izydora 2.01, 15.01, 4.04, 10.05, 27.05, Jacka 10.02, 3.07, 17.08, 11.09, 29.10, 6.11 Jadwigi Jagody 2.07 Jakuba 14.03, 30.04, 1.06, 5.07, 25.07, 6.08, 21.10, Jana 17.01, 23.01, 31.01, 8.02, 8.03, 27.03, 28.03, 6.05, 15.05, 27.05, 12.06, 24.06, 26.06, 12.07, 20.08, 29.08, 20.10, 24.11, 14.12, 21.12, Janiny Janis³awa Januarego 8.04, Januarii Janusza Jaremy 6.12 Jarogniewa 6.12 Jaromira 11.04, Jaros³awa 21.01, 25.04, 7.06 Jaœminy Jazona Jeremiasza 1.05, Jeremiego 14.05, Jerzego 23.04, Jêdrzeja Joachima 16.08, 22.09, 9.12 Joanny 31.01, 2.02, 24.05, 21.08, Jolanty Jonasza Jonatana Jordana 6.03 Jowity Jozefata Józefa 29.01, 4.02, 15.02, 19.02, 19.03, 1.05, 27.08, Józefiny 12.03, Judyty 6.05, 2.07, 28.10, 14.11, Juliana 7.01, 9.01, 27.01, 28.01, 13.02, 19.08, 2.09, Juliany Julianny Julietty Julii 8.04, 16.04, 22.05, 27.07, Julity Juliusza 8.01, 12.04, 27.05, 19.08, Juranda 6.05 Justyna Justyniana 5.02 Justyny 14.04, 16.06, 1.08, 26.09, Kacpra 6.01 Kai Kajetana 7.08 Kajusa Kalasantego Kaliksta 14.08, Kaliny Kamila 18.07, Kamilii Kariny 2.08 Karola 28.01, 4.06, 4.11 Karoliny 9.05, 5.07, Karpa 4.06 Kasjana 3.12 Kastora Katarzyny 13.02, 9.03, 22.03, 5.04, 30.04, 25.11, Kazimiery CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229)

8 IMIENINY NA ROK 2013 Kazimierza 4.03, Kingi Klary 17.04, 12.08, Klarysy 1.07, 9.08 Klaudii Klaudiusza 26.04, 8.11 Klemensa 23.01, 15.03, Klementa 8.12 Klementyny 8.09, Kleofasa Kleopatry Klotyldy 3.06 Kolety 6.03 Konrada 19.02, 21.04, 1.06, 21.11, 26.11, Konstancji 29.01, 18.02, Konstantego 11.03, 26.08, Kordiana Korduli Kornela Kornelii Kosmy Kryspina 21.05, Kryspiny 5.12 Krystiany Krystyna Krystyny 13.03, Krzysztofa Ksawerego 31.01, 3.12 Kseni Kunegundy 3.03, Kwiryna Larysy Laurencji Laurentego 6.06, Laury Lecha Lechos³awa Leokadii 9.12 Leona 20.02, 14.03, 11.04, 19.04, 22.04, 12.06, 28.06, 10.11, Leonarda 30.03, 6.11 Leoncjusza Leonida Leonii 22.04, Leontyny Leoparda Leopolda Leszka 3.06 Liberaty Liberta Lidii 27.03, 3.08 Ligii Liliany Lilianny 4.09 Lilii 30.04, Lolity Longina Lubomira 21.03, 1.05 Lubora Lubos³awa Luby Lucjana 7.01, 11.02, Lucjusza 11.02, 3.12, Lucyny 30.06, Ludmi³y 20.02, 7.05, 30.07, Ludomira 28.02, Ludwika 31.01, 25.08, 9.10 Ludwiki Ludomira Ludos³awa 11.03, Luizy Lukrecji 7.06 Lutomira Lutos³awa adys³awa azarza ucjana ucji 4.03, 25.06, 6.07, ukasza 17.02, 22.04, 10.09, 18.10, Machabeusza Macieja 30.01, 24.02, Magdaleny 27.05, 29.05, Mai 9.04 Makarego 2.01, 28.02, 10.03, Maksyma 8.04, 8.06, Maksymiliana 29.05, 12.10, Maliny Malwiny 4.07 Ma³gorzaty 18.01, 22.02, 10.04, 13.04, 10.06, 13.07, 17.10, Mamerta Manfreda 4.10 Marcelego 16.01, 10.03, 9.04, Marceli Marcelina Marceliny 9.01, Marcina 13.04, 8.10, 24.10, 3.11, 11.11, 7.12 Marcjala Marcjana Marcjanny 9.01, 2.06 Mariana 17.01, 30.04, 1.07 Marianny 26.05, 2.06 Marietty Marii 2.02, 25.03, 9.04, 26.04, 28.04, 3.05, 24.05, 27.06, 2.07, 5.08, 15.08, 26.08, 8.09, 12.09, 7.10, 16.11, 25.11, 8.12 Marii Magdaleny Mariny Marioli 25.03, 3.05 Mariusza 19.01, Marka 24.02, 24.03, 25.04, 18.06, 28.09, 7.10, Marleny Marty 22.02, Martyna Martyny Maryli Maryny 3.03, Marzeny Mas³awa 1.01 Mateusza Matyldy 11.01, Maura Maurycego 20.03, Medarda 8.06 Melanii Melchiora 6.01, 7.09, 7.11 Metodego 14.02, 7.07 Michaliny Micha³a 26.01, 14.03, 10.04, 4.05, 23.05, 25.08, Mieczys³awa 1.01 Mieszka 1.01 Miko³aja 21.03, 19.05, 2.06, 10.09, 13.11, 6.12 Mileny Mi³os³awa 2.02 Mi³osza Mirelii 7.10 Mirona Miros³awa Miros³awy 2.02, Miry Modesta Modesty 5.11 Moniki 4.05, Mœcis³awa 8.01, 8.03 Mœciwoja 4.11 Nadii 1.08 Nadziei Napoleona Narcyza 18.03, Natalii 27.07, 1.12 Nelii 10.11, Nestora 26.02, 8.09 Nikifora 1.03 Nikity Nikodema 3.08, Niny 14.01, Norberta 6.06 Normy Nory 21.01, Odona 14.01, Ody Ofelii Oktawiana Oktawii Oktawiusza Olafa Olecha 8.08 Olgi Olgierda 10.02, 11.02, 4.11 Olimpii Oliwii 5.03 Onufrego Oresta 9.11 Oskara 3.02 Ostapa Oswalda 5.08 Ottona 3.07 Otylii Pafnucego Pankracego 3.04, Paschalisa Patrycji 13.03, Patrycjusza 9.07 Patryka Paulina Pauliny 26.01, 26.05, 6.06, 22.06, 21.07, 31.08, 2.12 Paw³a 15.01, 25.01, 6.02, 2.03, 7.03, 28.04, 26.06, 29.06, 19.10, Pelagii 23.03, 9.06, 11.07, 8.10, Pelagiusza 9.06 Petroneli Piotra 18.01, 8.02, 21.02, 19.05, 29.06, 1.08, 9.09, 11.09, 19.10, 2.12, 4.12, 21.12, Piusa 5.05 Polikarpa 26.01, Pompejusza Praksedy Prokopa 8.07 Prospera Prota 11.09, Protazego 19.06, 4.08 Przemys³awa 27.01, 13.04, Przybys³awa Pulcherii CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013

9 IMIENINY NA ROK 2013 Racibora Radomi³a Radomi³y Radomira Rados³awa 12.02, 2.03, 8.09 Rados³awy Radzimira Rafaela Rafa³a 24.01, 24.10, 20.11, 2.12 Raissy Rajmunda 7.01, 23.01, Rebeki Reginy 7.09, Remigiusza 1.10 Renaty Renego Reny 7.09 Rity 29.04, Roberta 24.01, 21.02, 17.04, 29.04, 13.05, 7.06 Rocha Rodryga Rogera Roksany Rolanda 9.08 Romana 28.02, 9.08, 18.11, Romany Romualda 7.02, 9.08 Romy Roœcis³awa Rozalii 4.09, 4.10 Ró y 6.03, 30.08, 4.09 Rudolfa 17.04, Rudolfiny Rufina 7.04 Ruperta Ruty Ryszarda 7.02, 3.04 Ryszardy 7.09 Sabiny 29.08, 27.10, 5.12 Saby 5.12 Salezego Salomei Salomona Samuela Sandry Sary Saturnina 31.10, Sawy 7.05 Scholastyki Sebalda Sebastiana 20.01, 8.02, Serafina 12.10, Sergiusza 9.09 Serwacego Sewera 15.10, 8.11 Seweryna 8.01, 8.04, 8.06, 23.10, 1.11, 19.11, Skarbimira S³awobora S³awoja 9.06 S³awomira 17.05, 5.11 S³awomiry S³awy 24.01, 6.08 Sobies³awa 20.08, Sobies³awy 1.12 Soni Stanis³awa 8.05, Stanis³awy 5.08 Stefana 17.04, 2.09, 22.11, Stelli Strze ys³awa 2.01 Sulimira Sulis³awa 2.12 Sybilii 19.03, 9.10 Sydonii Sykstusa 28.03, 6.08 Sylwany Sylwestra 26.11, Sylwii 3.11 Sylwina Sylwiusza 8.08 Symeona 10.05, Szczepana Szczêsnego Szymona 5.01, 16.02, 18.02, 18.07, 3.09, Œcibora 9.09 Œwiêtos³awa Œwiêtos³awy 3.05 Tadeusza Tamary 3.06 Tatiany Tekli 30.08, Teodora 7.02, 26.03, 15.04, 4.07, 19.09, 24.09, 23.10, 9.11, Teodory 1.04 Teodozji 2.04, Teodozjusza Teofila 5.03, 27.04, 2.10, 13.10, Teofili Teresy 3.10, Tobiasza 13.06, 2.11 Tomasza 7.03, 22.09, 21.12, Tomila Tomira Tomis³awa Tristana 5.04 Trofima 2.10 Tycjana 3.03 Tymona Tymoteusza 26.01, 21.05, Tytusa 4.01, 6.02, Ubys³awa Ulryka 11.04, Urbana 2.04, 25.05, 2.07, 31.10, Ursyna 9.11 Urszuli 21.10, Wac³awa 4.03, 4.04, 15.04, Waldemara 5.05, Walentego 7.01, 14.02, 2.05 Walentyny Walerego Waleriana 29.01, 14.04, 14.06, 27.11, Waleriany Walerii 16.01, 28.04, 5.06, 9.12 Waleriusza Waltera 5.06, Wandy Warcis³awa 1.11 Wasyla Wawrzyñca 22.07, 10.08, 5.09, Weroniki 13.01, 4.02, 17.05, 9.07, Wery Wespazjana Wieñczys³awa 25.03, Wiery Wierzchos³awy 3.03 Wies³awa 7.06, 9.12 Wies³awy Wiktora 25.02, 6.03, 12.04, 8.05, 14.05, 21.05, 28.07, 17.10, 8.11, Wiktorii Wiktoriusza Wiktoryna Wiktoryny 10.05, 1.11 Wilhelma 10.01, 6.04, 28.05, 8.06, Wilhelminy Wincentego 22.01, 8.03, 5.04, 19.07, Wioletty 25.05, Wirgiliusza Wirginiusza 8.12 Wis³awa 7.06 Wita Witalisa 28.04, 10.07, 20.10, 4.11 Witolda 15.06, W³adys³awa 2.04, W³odzimierza 16.01, 15.07, W³odzis³awa W³odzis³awy Wodzis³awa Wojciecha Wojmira Wróciwoja Wszeciecha Zachariasza 6.09 Zbigniewa 17.02, 17.03, 1.04 Zbys³awa Zdzis³awa 3.01, 29.01, Zdzis³awy Zefiryna Zefiryny Zenobii Zenona 14.02, 12.04, 23.06, 9.07, Ziemowita 19.10, 6.11 Zofii 15.05, Zuli Zuzanny 24.05, Zygfryda 16.02, Zygmunta 2.05 Zyty akliny 8.02 anety anny egoty elis³awa W opracowaniu techniczno-graficznym wykorzystano obraz olejny Maki art. Joanny Kossuth CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229)

10 PRODUCENTOWI SERVIER POLSKA CERTYFIKAT przyznania przez Czasopismo Aptekarskie LAURU FARMACJI I MEDYCYNY w roku 2012 Medal Laur Farmacji i Medycyny dyrektorowi generalnemu Servier Polska Mathieu Fitoussi wrêcza honorowy zastêpca redaktora naczelnego Czasopisma Aptekarskiego Marek Jêdrzejczak. Na zdj. od lewej: Robert Pociupany dyrektor Dzia³u Informacji Medycznej, Marek Jêdrzejczak, Mathieu Fitoussi i Piotr Gicgier senior Product Manager Warszawa, 5 grudnia 2012 r. za innowacyjn¹ formê leku DIAPREL MR 60 mg producentowi Servier Polska Wydawca Redaktor Naczelny Wiktor Szukiel Certyfikat przyznania przez redakcjê Czasopisma Aptekarskiego Lauru Farmacji i Medycyny za innowacyjn¹ formê leku Diaprel MR 60 mg wrêczy³ dyrektorowi generalnemu Servier Polska Mathieu Fitoussi redaktor naczelny Wiktor Szukiel Ma³gorzata Klimiuk Po wrêczeniu Medalu i Certyfikatu. Na zdj. od lewej: Robert Pociupany dyrektor Dzia³u Informacji Medycznej, Marek Jêdrzejczak honorowy zastêpca redaktora naczelnego Czasopisma Aptekarskiego, Mathieu Fitoussi dyrektor generalny Servier Polska, Blanka Ul¹ ka kierownik ds. Strategii Farmaceutycznej, red. Wiktor Szukiel, Piotr Gicgier senior Product Manager

11 ISSN Vol. XX Rok za³o enia 1992 Nr 1 (229) Styczeñ punkty naukowe Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy szego za publikacjê w Czasopiœmie Aptekarskim Kontynuator tradycji Czasopisma utworzonego w roku 1871 we Lwowie APTEKARSTWO POTRZEBUJE RENOVATIO, CZYLI POWROTU DO M ODOŒCI SWOJEJ DUSZY Z mgr. Zbigniewem WITALISEM prezesem Zarz¹du Forum Polskiej Farmacji rozmawia Bogdan OSTROWSKI forfarm@interia.pl Od osiemnastu lat wspó³pracuje pan z grup¹ niezale nych aptek prywatnych na po³udniu Polski w ramach Forum Polskiej Farmacji. Jak pan ocenia obecne uwarunkowania, zagro- enia i perspektywy przetrwania pojedynczych aptek na zglobalizowanym rynku farmaceutycznym? Dzisiaj towarzysz¹ nam zupe³nie inne uwarunkowania ni przed osiemnastu laty. yjemy w rytmie narzuconym przez rynek, biznes i media. Œledz¹c serwisy informacyjne i poziom emocji wokó³ ka dorazowej zmiany cen leków, mo na odnieœæ wra enie, e stan zdrowia naszego spo³eczeñstwa zale y obecnie prawie wy³¹cznie od aptekarzy i mar aptecznych. Przywo³ywany doœæ powszechny, choæ moim zdaniem nieprawdziwy i krzywdz¹cy farmaceutów obraz problemu, niestety, jest odbiciem faktycznego stanu wiedzy naszego spo³eczeñstwa na temat rynku leków i uwarunkowañ zdrowia w Polsce. Przyczyn tego zjawiska jest oczywiœcie wiele, ale w mojej ocenie jedn¹ z istotnych stanowi problem nadmiernego urynkowienia i tabloidyzacji aptekarstwa. Aptekê zdegradowano do poziomu punktu sprzeda y uzale nionego od marketingowej gry rynkowej, w której lek sta³ siê towarem, który apteka powinna sprzedaæ w jak najwiêkszych iloœciach. Postêpuj¹ca liberalizacja spowodowa³a gwa³towne nasycenie i zat³oczenie rynku aptecznego oraz konkurencjê bardziej agresywn¹ i bezwzglêdn¹ ni kiedykolwiek wczeœniej. Otworzy³a drogê nap³ywowi do bran y ludzi odwróconych plecami do œwiata wartoœci, dla których pieni¹dz sta³ siê bogiem, a rolê z³otego cielca zaczê³a pe³niæ bezwzglêdna maksymalizacja zysku. Zysk jest aptece oczywiœcie niezbêdny, ale w mojej ocenie nie jako cel, ale jako wynik tworzenia w niej wartoœci. Oferty wielu aptek w zasadzie przesta³y siê czymkolwiek ró - niæ od siebie oprócz adresu apteki i ceny leku, a ta zosta³a uwarunkowana dostêpem do efektów skali, zarezerwowanych g³ównie dla wielkich sieci. Zjawisku globalizacji i konsolidacji hurtu farmaceutycznego towarzyszy³ trend odwrócony, w postaci galopuj¹cej dezintegracji œrodowiska aptekarskiego, rozbijaj¹cej kruch¹ jednoœæ aptek. Aptekarze utracili kontrolê nad narzucanymi im regu³ami funkcjonowania, mo liwoœci¹ dokonywania suwerennych wyborów i podejmowania decyzji okreœlaj¹cych kierunek dzia³ania. Ceny leków sta³y siê g³ównym instrumentem tworzenia przewagi konkurencyjnej, narzêdziem uzale niania aptek prywatnych

12 SPRAWY ZAWODU Ma³gorzata Klimiuk Prezesa Zbigniewa Witalisa srebrn¹ odznak¹ Medalu Ambasador Farmacji dekoruje przewodnicz¹cy Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego prof. dr hab. Kazimierz G³owniak oraz ewolucji systemu rynkowego w system korporacyjny. Niewidzialna rêka rynku dla wielu aptekarzy i aptek w Polsce okaza³a siê rêk¹ martw¹. Najczêstszym Ÿród³em destrukcji w ka dym systemie, który dotyka kryzys, a wiêc równie w systemie dystrybucji aptecznej, jest zak³ócenie wczeœniejszej równowagi. Ka dy dzieñ zdaje siê utwierdzaæ nas w przekonaniu, e w przypadku rynku aptecznego równowaga ta zosta³a mocno zachwiana, bo jak twierdzi³ Paracelsus czy coœ jest trucizn¹, to tylko kwestia proporcji... Kryzys nie jest jednak zjawiskiem powszechnym. Czêœæ aptek, byæ mo e dziêki zwiêkszonemu wysi³kowi, mimo wszystko radzi sobie jeszcze doœæ dobrze z jego skutkami... To prawda, ale ich iloœæ na przestrzeni ostatnich kilku lat gwa³townie maleje. Z³udzeniem wydaje siê oczekiwanie, e przy istniej¹cych uwarunkowaniach i mechanizmach rynkowych, które faworyzuj¹ du e ³añcuchy aptek, dzia³aj¹ce w pojedynkê apteki niezale ne bêd¹ w stanie zdobyæ i utrzymaæ na trwa³e przewagê konkurencyjn¹ w przywództwie cenowym. Jest to niemo liwe, gdy globalizacja rynku, która wydaje siê procesem nieodwracalnym, stygmatyzuje pojedyncze podmioty gospodarcze, preferuje zaœ skonsolidowane i przez to u³atwia du ym organizacjom sieciowym ekspansjê, rozwój i dominacjê cenow¹ na rynku. Dlatego coraz trudniej jest dzisiaj wskazaæ aptekê singlow¹, która w wiêkszym lub mniejszym stopniu nie odczuwa³aby nastêpstw obowi¹zywania u³omnego prawa farmaceutycznego oraz narzuconej jej wojny cenowej. adna z nich w pojedynkê nie zwiêkszy swojego bezpieczeñstwa ani nie zmniejszy ryzyka utraty zysków, je eli nie prze³amie w³asnej biernoœci, oczekiwania na samoczynne rozwi¹zanie problemu i nie zacznie wspó³dzia³aæ z innymi. Ka de z dotychczasowych zagro eñ powsta³o w wyniku biernego przyzwolenia i braku reakcji na pojawiaj¹ce siê ostrze enia. Wyzwaniem chwili staje siê dziœ powszechna mobilizacja aptekarzy, aktywnoœæ i solidarne wspó³dzia³anie. Nadchodzi w³aœciwy moment, eby wreszcie wspólnie i g³oœno powiedzieæ: doœæ! Apteki, które czuj¹ w sobie jeszcze doœæ si³y, aby same za siebie odpowiadaæ, powinny chroniæ w³asn¹ niezale noœæ, pamiêtaj¹c, e to, co ma wiêksz¹ wartoœæ, zawsze ma wiêksz¹ cenê. Nie warto zgadzaæ siê na zwolnienie z myœlenia i zamianê w³asnej wolnoœci na poczucie chwilowej stabilizacji, bo jedynie te apteki, które dotychczas nie sprzeda³y w³asnej wolnoœci, zjednoczone, mog¹ wspólnie przeciwstawiæ siê zagro eniu. Wierne misji zawodu aptekarza oraz wizji wielkich poprzedników mog¹ ocaliæ i odnowiæ polskie aptekarstwo dla siebie, dla pacjentów i swoich nastêpców. Od ich œwiadomoœci, poczucia odpowiedzialnoœci i woli zale y dzisiaj, kiedy i w jakim stopniu, istniej¹ce zagro enia przekszta³c¹ siê w realne niebezpieczeñstwo. To ich postawa wobec dzisiejszych wyzwañ bêdzie de facto wyborem strategicznym, który przes¹dzi o przysz³oœci niezale nych aptek rodzinnych w Polsce. W logice wyboru: dziœ dla jutra, nawet dzisiejsze mniej oznaczaæ bêdzie jutrzejsze wiêcej. J. W.Goethe mia³ racjê twierdz¹c, e nie zawsze siê traci, kiedy siê zostaje pozbawionym czegoœ. 12 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013

13 SPRAWY ZAWODU Ze zbiorów w³asnych Carbo-Tarnów Ze zbiorów w³asnych Carbo-Tarnów Specjalnym goœciem (zdj. górne, pierwszy z prawej) I Forum w 2001 r. by³ dyrektor Departamentu Nadzoru Farmaceutycznego GIF, mgr farm. Zbigniew Niewójt, obecnie zastêpca g³ównego inspektora farmaceutycznego. Na zdj. œrodkowym od lewej: Tomasz Krawczyk radca podsekretarza stanu Urzêdu Komitetu Integracji Europejskiej, Zbigniew Zarêbski pose³ na Sejm RP, Waleria Rosta prezes Wojewódzkiej Izby Aptekarskiej Okrêgu Yesprem na Wêgrzech, Aniko Adamczyk t³umacz jêzyka wêgierskiego, Antal Csaba naczelny lekarz wojewódzki Okrêgu Yesprem na Wêgrzech. Ze zbiorów w³asnych Carbo-Tarnów Czy jednak obecnie do skutecznego powstrzymania dotkliwych nastêpstw globalizacji wystarczy tylko sama dobra wola i wiara aptekarzy w sukces w przysz³oœci? W ka dym z nas jest coœ z idealisty i marzyciela zarazem. Trudno spotkaæ cz³owieka, który przynajmniej raz w yciu nie marzy³ o czymœ, co na pocz¹tku wydawa³o siê nierealne. Idealiœci wierz¹ w swoj¹ si³ê. ¹czy ich entuzjazm, odwaga, wspólne dzia³anie i g³êboka wiara w zwyciêstwo swoich idei, pogl¹dów i fascynacji. Bo jak twierdzi Paulo Coelho, to w³aœnie idea³y i marzenia sprawiaj¹, e nasze ycie nabiera sensu, staje siê bogatsze i bardziej wartoœciowe. Dzisiejsza medycyna odesz³a bardzo daleko od filozofii, z której wyros³a. Dlatego w d¹- eniu do pokonywania wyzwañ wspó³czesnoœci obecnie jak nigdy dot¹d potrzeba nam nowego, siêgaj¹cego do Ÿróde³ humanizmu spojrzenia na obecny rynek zdrowia, poprzez symboliczny powrót do m³odoœci ludzkiej duszy swego rodzaju renovatio (odnowienie, odrodzenie siê na nowo, odzyskanie niezwyk³ej si³y). Bo m³odoœæ nie jest jedynie okresem ycia, lecz przede wszystkim stanem ducha. Ludzie nie starzej¹ siê g³ównie z powodu up³ywu lat, ale przede wszystkim przez porzucenie swoich idea³ów. W istocie jesteœmy tak m³odzi, jak ywe s¹ nasze marzenia, i tak starzy jak nasze zw¹tpienia. Utrata nadziei i entuzjazmu oraz rezygnacja z marzeñ marszczy nasz¹ duszê o wiele bardziej ni kolejne lata zmieniaj¹ nasz¹ skórê i aden marketingowy botoks ani lifting tego faktu nie zmieni¹. Mo na powiedzieæ, e w jakimœ stopniu potrzebny jest nam powrót do m³odoœci swojej duszy. Nie rozwi¹ emy problemów, które nas osaczy³y, je eli we w³asnych CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229)

14 SPRAWY ZAWODU sercach nie o ywimy na nowo idei, które wczeœniej doprowadzi³y niezale ne apteki do sukcesu. Napoleon Hill, autor filozofii sukcesu i doradca prezydentów USA, na to pytanie udzieli³by prawdopodobnie odpowiedzi twierdz¹cej, poniewa uwa a³, e wszystko, co umys³ ludzki potrafi wymyœleæ i w co uwierzyæ, potrafi tak e dokonaæ... Uwa am, e polscy aptekarze mog¹ i powinni mieæ swój udzia³ w systemie stanowienia prawa oraz sprawowania opieki nad pacjentem, jak to ma miejsce w pañstwach UE o sprawniejszym ni nasz systemie ochrony zdrowia. Rzeczy, które przerastaj¹ nasze si³y, s¹ pocz¹tkiem drogi do radoœci twierdzi Djona Barnes. Aby prze³amaæ obecny impas, œrodowisko aptekarskie musi odzyskaæ zdolnoœæ osi¹gania wspólnych celów i uznaæ je za cel wy szy. Poczucie wy - szego celu istnieje w ka dym z nas, jest wewnêtrznym napêdem, który zmusza do spojrzenia poza siebie. Wprowadza swego rodzaju dÿwigniê decyzyjn¹, któr¹ aptekarz uruchamia w chwili wyboru pomiêdzy sob¹ i owym wy szym celem. Odwo³uje siê do czegoœ, co jest sk³onny zaakceptowaæ jako wa niejsze ni on sam, czyli do zbiorowego poczucia celu. To jest konieczne i op³aca siê. Konsultanci z Millward Brown opracowali ranking 50 marek, które stosuj¹c strategiê wy - szego celu, w ci¹gu dziesiêciu lat osi¹gnê³y najwiêkszy, bo 400% wzrost sprzeda y... Aby zapewniæ aptekom niezale nym dostêp do korzyœci skali, aby powstrzymaæ i odwróciæ niekorzystne trendy, niezbêdne s¹ oddolne inicjatywy integracyjne, solidarne wspó³dzia³anie i osobiste anga- owanie siê aptekarzy w realizacje wspólnych celów na poziomie lokalnym. Zdajê sobie sprawê z tego, e ka dy z tych celów, jak o ywienie wspó³dzia³ania aptekarzy czy uzyskanie dostêpu do bezpiecznych Ÿróde³ zaopatrzenia, sam w sobie pozostaje ogromnym wyzwaniem. Bardzo wa - nym, ambitnym i bez w¹tpienia koniecznym, choæ w mojej ocenie niewystarczaj¹cym wysi³kiem do zdobycia i utrzymania przewagi konkurencyjnej na rynku w d³u szym okresie czasu. Zatem co pana zdaniem jest lub mo e byæ warunkiem przes¹dzaj¹cym o zachowaniu obecnoœci apteki na rynku? Wspó³czesny œwiat wkroczy³ w epokê nowej generacji zarz¹dzania, opartej na wiedzy, w której sukces apteki w coraz wiêkszym stopniu warunkowany bêdzie efektywnym wykorzystaniem kapita³u intelektualnego, ludzkiego i spo³ecznego, uznawanych za unikatowe czynniki kreowania si³y konkurencyjnej, co w istocie oznacza, e przysz³oœæ aptek w wiêkszym ni dotychczas stopniu zale eæ bêdzie od ludzi tworz¹cych aptekê. Pracê aptekarza, która polega na bezpoœrednim kontakcie z pacjentem, s³usznie okreœla siê jako jeden z najbardziej stresuj¹cych zawodów œwiata, a w czasie obecnego kryzysu staje siê ona dodatkowo surowym testem kompetencji. Kompetencja to nie tylko wiedza, ale i osobowoœæ tworz¹ca sieæ powi¹zañ z pacjentem. Wymaga nieustannej ewolucji i rozwoju. W tym kontekœcie niezbêdna staje siê nowoczesna wiedza, jakoœæ wykszta³cenia i pracy oraz zdolnoœæ myœlenia innowacyjnego. Jedn¹ z kluczowych kompetencji decyduj¹cych o naszej skutecznoœci jest zdolnoœæ identyfikacji najwa niejszych zadañ. Platon twierdzi³ nawet, e najwa niejszy jest talent prawid³owego widzenia ka dej rzeczy. Poszukuj¹c przestrzeni do budowania nowych przewag konkurencyjnych, warto pamiêtaæ, e przewaga konkurencyjna zakotwiczona jest w ró nicach i opiera siê na byciu innym, nie zaœ na naœladownictwie konkurencji. Je eli apteki zdecyduj¹ siê budowaæ w³asn¹ przysz³oœæ na kluczowych uzdolnieniach swoich pracowników i na ich aktualnej wiedzy (do czego gor¹co je namawiam), to konieczne bêdzie systematycznie podwy szanie i uzupe³nianie ich kompetencji. Nie tylko dla zebrania limitu punktów edukacyjnych, lecz przede wszystkim, by nad¹ aæ za zmieniaj¹cym siê œwiatem, potrzebami pacjentów, konkurencj¹, technologiami, warunkami funkcjonowania apteki i prowadzenia biznesu aptecznego. Staramy siê to czyniæ z grup¹ aptek wspó³pracuj¹cych z Forum Polskiej Farmacji. Inicjatywa ta ma jednak ograniczony wymiar lokalny. Bo jak pisze Antoine de Saint-Exupery Cel ma sens wówczas, gdy pomaga ci rosn¹æ, a wzrastasz przez zdobywanie go, a nie tylko samo jego osi¹gniêcie. W poszukiwaniu systemowego modelu rozwi¹zania tego problemu w skali kraju warto rozwa yæ mo liwoœæ przejêcia 14 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013

15 SPRAWY ZAWODU Foto P. Barszczowski (z arch. FPF) przez Czasopismo Aptekarskie roli integratora œrodowisk wspó³dzia³aj¹cych w interesie niezale nych aptek prywatnych oraz animatora rozwoju kluczowych kompetencji pracowników pierwszego sto³u w zakresie opieki farmaceutycznej. W imieniu Forum Polskiej Farmacji deklarujê gotowoœæ przyst¹pienia do takiego aliansu. Standardem przybli aj¹cym aptekarzy do oczekiwanych rezultatów powinna byæ apteka systematycznie d¹ ¹ca do doskona³oœci, w której poszczególni uczestnicy oraz ona sama staj¹ siê perfekcjonistami w tym, co robi¹, kieruj¹c siê w dzia³aniu takimi wartoœciami jak zaufanie, etyka czy moralnoœæ. Lojalnoœæ wobec zasad uznawana jest za fundamentalny i niezbêdny warunek sukcesu. Dlatego mo liwoœæ zdobycia stabilnej pozycji rynkowej bêdzie zdeterminowana nie tylko pozyskaniem nowych umiejêtnoœci i kompetencji, ale równie osi¹gniêciem wspomnianego wczeœniej renovatio swoistego odnowienia charakteryzuj¹cego Odnowienie przysiêgi aptekarskiej przez aptekarzy wspó³pracuj¹cych z Forum Polskiej Farmacji siê bezwzglêdnym przestrzeganiem najwy szych standardów uczciwoœci, etyki i moralnoœci. Chodzi o uczynienie z etyki biznesu aptecznego najwy szego standardu serwisu oraz zasobu strategicznego apteki. Zawód farmaceuty jest nie tylko zawodem zaufania spo- ³ecznego, ale równie wyborem okreœlonej postawy moralnej. Jego przedstawiciele tradycyjnie uwa ani byli za stra ników wartoœci, które maj¹ istotne znaczenie dla dobra ludzi. Wartoœci buduj¹cych autorytet moralny farmaceuty oraz reputacjê apteki najbardziej cenny kapita³, który tkwi w umys³ach, sercach i emocjach pacjentów. Empatyczni, ideowi, kompetentni i godni zaufania aptekarze zawsze nale eli do elity presti owej spo³ecznoœci ludzi wyró niaj¹cych siê na tle osób, które nie potrafi¹ przekroczyæ granic w³asnego egoizmu, sprowadzaj¹cych swoim postêpowaniem status zawodu farmaceuty do rangi aptekarskiego kupiectwa. Pomimo istniej¹cych barier, stresu i codziennych trudnoœci wyzwañ konkurencji pozostawali wierni w³asnemu powo³aniu oraz etosowi zawodu farmaceuty. Warto pamiêtaæ, e marki nie ma mark¹ siê jest. I nie chodzi tutaj o abstrakcyjny perfekcjonizm, lecz o d¹ enie do doskona³oœci oraz o wykorzystanie ukrytych w ka dym z nas mo liwoœci. Nikt z nas nie jest w pe³ni doskona³y i nigdy taki nie bêdzie. Ka demu przytrafiaj¹ siê jakieœ nieszczêœcia spowodowane przez przypadek lub w³asne b³êdy. Jednak ludzk¹ si³¹ jest œwiadomoœæ w³asnych s³aboœci. Je eli potraktujemy je jak zasoby (rezerwy), które potrafimy skutecznie pokonaæ i wykorzystaæ, uzyskamy przyspieszenie daj¹ce nam szanse uzyskania po ¹danej przewagi na rynku. Uczestnicy rekomendowanego systemu wsparcia niezale - nych aptek prywatnych V uzyskaj¹ nowe klucze kompetencyjne pracowników pierwszego sto³u, które stanowiæ powinny dÿwigniê rozwoju biznesu apteki, podstawê jej innowacji, zwiêkszania przychodów i ponadprzeciêtnych rezultatów. Osoby zainteresowane znajd¹ szczegó³y tego projektu w 2013 roku na ³amach Czasopisma Aptekarskiego. Niech point¹ w odpowiedzi na ostatnie pytanie bêdzie cytat z wypowiedzi Briana Tracy, jednego z najwybitniejszych ekspertów w zakresie zarz¹dzania, którego osobiœcie niezwykle ceniê: Kiedyœ myœla³em, e ludzie s¹ wa nym elementem biznesu, potem nauczy³em siê wielkiej prawdy, e to ludzie s¹ biznesem. Dziêkujê za rozmowê. CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229)

16 SPRAWY ZAWODU Szanowni Czytelnicy Redakcja przedstawia Pañstwu stanowiska Naczelnej Rady Aptekarskiej w istotnych sprawach okreœlaj¹cych funkcjonowanie aptek w najbli szej przysz³oœci. Niestety, do dnia oddania do druku niniejszego wydania Czasopisma Aptekarskiego, nie otrzymaliœmy z Naczelnej Rady Aptekarskiej wyk³adni prawnej dotycz¹cej treœci i formy przyjêtych stanowisk NRA. Wiemy na pewno, e nie wszystkie dotycz¹ np. punktów aptecznych, jak te brak okreœlenia czy stanowisko NRA przyjêto np. w formie uchwa³y. Takich w¹tpliwoœci jest znacznie wiêcej i mamy nadziejê, e biuro prawne NRA potrafi je rozwiaæ. Redacja STANOWISKO Nr VI/2/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich dzia³alnoœci Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9, art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856, z póÿn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyra a nastêpuj¹ce stanowisko: Naczelna Rada Aptekarska, jako organ z mocy ustawy powo³any do sprawowania pieczy i nadzoru nad wykonywaniem zawodu farmaceuty, przypomina wszystkim cz³onkom samorz¹du aptekarskiego, e obowi¹zuj¹cy od dnia 1 stycznia 2012 r. zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich dzia³alnoœci zobowi¹zuje wszystkich farmaceutów do powstrzymania siê od udzia³u lub wspó³uczestnictwa w ka dym dzia³aniu naruszaj¹cym obowi¹zuj¹cy zakaz. Wprowadzony w art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich dzia³alnoœci wy³¹cza wskazan¹ reklamê w jakiejkolwiek formie, w jakikolwiek sposób, w jakimkolwiek miejscu oraz przy u yciu jakichkolwiek narzêdzi. Zakaz reklamy dotyczy materia³ów reklamowych w formie plakatu, gazetki reklamowej, og³oszenia, programu lojalnoœciowego, napisów umieszczanych wewn¹trz lub na zewn¹trz apteki lub punktu aptecznego, w tym napisów wykorzystuj¹cych w³asne nazwy apteki, je eli posiadaj¹ cechy reklamy. Za przekroczenie prawa uznaæ nale y równie wykorzystywanie do celów reklamy niektórych form us³ug farmaceutycznych, w szczególnoœci informacje i porady dotycz¹ce produktów leczniczych oraz opiekê farmaceutyczn¹. Niezgodnym z obowi¹zuj¹cym prawem jest naliczanie punktów czy te plusów w zamian za dokonywanie zakupów w danej aptece, oferowanie jakichkolwiek nagród rzeczowych, wrêczanie gazetek reklamowych lub uczestniczenie w jakikolwiek sposób w ich kolporta u. Za niedopuszczalne uznaæ nale y równie wynajmowanie czêœci powierzchni apteki na jak¹kolwiek dzia³alnoœæ, w tym dzia³alnoœæ reklamuj¹c¹ aptekê dokonywan¹ przez podmiot zewnêtrzny. Pomimo e nie sposób wymieniæ wszystkich form, jakie przybiera obecnie reklama aptek, punktów aptecznych oraz ich dzia³alnoœci, nie stanowi adnej trudnoœci jednoznaczne wskazanie, jaka dzia³alnoœæ narusza zakaz wynikaj¹cy z art. 94a, a jaka nie. Naczelna Rada Aptekarska przypomina równie cz³onkom samorz¹du aptekarskiego, e udzia³ w niedozwolonej reklamie jest naganny tak e z punktu widzenia przepisów Kodeksu Etyki Aptekarza RP, który zawieraj¹c wskazania powinnoœci moralnych, obowi¹zków, umiejêtnoœci i kompetencji zawodowych za naganne uznaje reklamowanie przez aptekarza siebie i swoich us³ug oraz uczestnictwo w reklamie us³ug farmaceutycznych, ich promocji niezgodnej z prawem lub dobrym obyczajem. Zobowi¹zuj¹c cz³onków samorz¹du aptekarskiego do bezwzglêdnego przestrzegania obowi¹zuj¹cego prawa, Naczelna Rada Aptekarska bêdzie: 1) wystêpowaæ do wszystkich organów w³aœciwych do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem art. 94a z wnioskami o podjêcie przez te organy dzia³añ realizuj¹cych ich ustawowe obowi¹zki; 16 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013

17 SPRAWY ZAWODU 2) wspieraæ okrêgowe izby aptekarskie w ich dzia³alnoœci na rzecz wyeliminowania lub ograniczenia niedozwolonej reklamy. Stanowisko wchodzi w ycie z dniem podjêcia. Sekretarz NRA dr n. farm. Tadeusz B BELEK Prezes NRA dr Grzegorz KUCHAREWICZ STANOWISKO Nr VI/3/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9, art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tj. Dz. U. z 2008 roku Nr 136, poz. 856, z póÿn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyra a nastêpuj¹ce stanowisko: 1. Uwzglêdniaj¹c oraz negatywnie oceniaj¹c istniej¹c¹ sytuacjê na polskim rynku us³ug farmaceutycznych, Naczelna Rada Aptekarska stwierdza koniecznoœæ pilnego wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 6 wrzeœnia 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z póÿn. zm.). 2. Uchwalon¹ w 2011 r. ustawê o refundacji leków, œrodków spo ywczych specjalnego przeznaczenia ywieniowego oraz wyrobów medycznych Naczelna Rada Aptekarska uznawa³a zawsze za wstêp do kompleksowej reformy systemu zapatrywania pacjentów w leki i wyroby medyczne, w tym do nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne. 3. Niezmiennie od wielu lat Naczelna Rada Aptekarska uwa a, e konieczne jest wprowadzenie zmian polegaj¹cych na: 1) ustanowieniu ustawowej zasady, e wy- ³¹cznie farmaceuta, ewentualnie spó³ka farmaceutów, mo e prowadziæ aptekê (tzw. zasada apteka dla aptekarza ); 2) ograniczeniu zak³adania nowych aptek poprzez ustanowienie w ustawie kryteriów demograficznych i geograficznych przy wydawaniu zezwoleñ na prowadzenie apteki; 3) doprecyzowaniu i uszczelnieniu regulacji dotycz¹cych zakazu ³¹czenia obrotu hurtowego z detalicznym w ramach tego samego podmiotu i jednostek powi¹zanych; 4) jasnym i precyzyjnym okreœleniu odnoœnie aptek szpitalnych: a) minimalnych norm zatrudnienia farmaceutów i techników farmaceutycznych w aptekach szpitalnych, b) delegacji dla Ministra Zdrowia, aby w drodze rozporz¹dzenia okreœli³ wymogi lokalowe i organizacyjne, jakie powinien spe³niaæ dzia³ farmacji szpitalnej, c) warunków dla pracowni do sporz¹dzania leków cytostatycznych w dawkach indywidualnych oraz dla pracowni mieszanin do sporz¹dzania mieszanin do ywienia pozajelitowego, d) obowi¹zku obecnoœci farmaceuty w zespole badawczym w przypadku prowadzenia badañ klinicznych w szpitalu, e) rodzajów i asortymentu wyrobów medycznych przechowywanych w aptekach szpitalnych. 4. Naczelna Rada Aptekarska apeluje do Ministra Zdrowia o podjêcie pilnych prac nad przygotowaniem nowych regulacji prawnych. Stanowisko wchodzi w ycie z dniem podjêcia. Sekretarz NRA dr n. farm. Tadeusz B BELEK Prezes NRA dr Grzegorz KUCHAREWICZ STANOWISKO Nr VI/4/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie koniecznoœci pilnej zmiany sposobu liczenia oraz wysokoœci urzêdowych mar detalicznych na refundowane leki, œrodki spo ywcze specjalnego przeznaczenia ywieniowego oraz wyrobów medycznych Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9, art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229)

18 SPRAWY ZAWODU kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856, z póÿn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyra a nastêpuj¹ce stanowisko: 1. Naczelna Rada Aptekarska stanowczo stwierdza, e sposób liczenia oraz wysokoœæ urzêdowych mar detalicznych, zastosowane w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, œrodków spo ywczych specjalnego przeznaczenia ywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696, z póÿn. zm.), powoduj¹ drastyczne i szybkie pogarszanie sytuacji ekonomicznej polskich aptek ogólnodostêpnych. 2. Negowany przez Naczeln¹ Radê Aptekarsk¹ sposób liczenia urzêdowej mar y detalicznej (od ceny hurtowej stanowi¹cej podstawê limitu w danej grupie limitowej) prowadzi do katastrofalnej sytuacji finansowej polskiego aptekarstwa. 3. Stosowane obecnie zgodnie z ustaw¹ refundacyjn¹ urzêdowe mar e detaliczne, oderwane od ceny hurtowej na dany produkt, nie gwarantuj¹ pokrycia nak³adów i kosztów zwi¹zanych z prowadzeniem apteki (np. w przypadku dro szych leków nabywanych w ramach kredytu mar a nie pokrywa nawet odsetek kredytowych), co w konsekwencji prowadzi do likwidowania du ej liczby aptek oraz wegetacji pozosta³ych. 4. Naczelna Rada Aptekarska podkreœla, e zdecydowan¹ wiêkszoœæ likwidowanych aptek stanowi¹ niezale ne apteki rodzinne, po³o one na terenach wiejskich oraz w ma- ³ych miastach. Apteki niezale ne, które przed wejœciem w ycie ustawy refundacyjnej znajdowa³y siê w dobrej kondycji finansowej, zosta³y bardzo powa nie os³abione. 5. Obowi¹zuj¹ce przepisy dotycz¹ce mar detalicznych dyskryminuj¹ apteki w stosunku do hurtowni farmaceutycznych, które otrzymuj¹ sta³¹ mar ê procentow¹. Apteki bêd¹ce placówkami ochrony zdrowia publicznego maj¹ du o szerszy zakres zadañ ni hurtownie farmaceutyczne i musz¹ posiadaæ œrodki finansowe, aby móc prowadziæ swoj¹ dodatkow¹ misjê. 6. Naczelna Rada Aptekarska apeluje do Ministra Zdrowia o podjêcie pilnych prac legislacyjnych zmierzaj¹cych do podniesienia wysokoœci urzêdowych mar detalicznych okreœlanych na podstawie ustawy refundacyjnej. 7. Brak pilnej reakcji Ministra Zdrowia spowoduje, e w nieodleg³ej przysz³oœci adne reformy i nowelizacje nie bêd¹ potrzebne, poniewa nie bêdzie ju niezale nych, indywidualnych aptek. Stanowisko wchodzi w ycie z dniem podjêcia. Sekretarz NRA dr n. farm. Tadeusz B BELEK Prezes NRA dr Grzegorz KUCHAREWICZ STANOWISKO Nr VI/5/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie ograniczenia obrotu pozaaptecznego Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9, art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856, z póÿn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyra a nastêpuj¹ce stanowisko: 1. Naczelna Rada Aptekarska uwa a, e w celu zabezpieczenia interesu publicznego w zakresie bezpieczeñstwa zdrowia i ycia ludzi przy stosowaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych konieczne jest: 1) wy³¹czenie sklepów ogólnodostêpnych z katalogu placówek obrotu pozaaptecznego, które na podstawie ustawy Prawo farmaceutyczne mog¹ prowadziæ obrót detaliczny produktami leczniczymi; 2) istotne ograniczenie wykazu produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu w pozosta³ych placówkach obrotu pozaaptecznego. 2. Obserwowane od dawna zjawisko rozszerzania obrotu pozaaptecznego stanowi realne zagro enie dla zdrowia publicznego i musi byæ zast¹pione jedynym dozwolonym obrotem, tj. obrotem w aptekach. 3. Tolerowanie, a nawet promowanie w niektórych przypadkach, nieprofesjonalnej 18 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013

19 SPRAWY ZAWODU formy wydawania produktów leczniczych, bez odpowiedniej informacji o ich stosowaniu i dzia³aniu, a wiêc w warunkach pozaaptecznych, stanowi kolejny przejaw bezmyœlnego komercjalizowania sfery, która powinna byæ zastrze ona wy³¹cznie dla profesjonalnych pracowników medycznych, w tym przypadku dla farmaceutów. 4. Liczba sklepów ogólnodostêpnych jest tak ogromna, e stosowne w³adze nie mog¹ z przyczyn obiektywnych sprawowaæ nad nimi jakiejkolwiek kontroli, zarówno w zakresie przechowywania produktów leczniczych, jak równie ich wydawania. 5. Niekontrolowane wprowadzanie do obrotu pozaaptecznego produktów leczniczych skutkuje zagro eniem ycia i zdrowia pacjentów, nie tylko z uwagi na zbyt ³atw¹ dostêpnoœæ do leku, zbyt lekkomyœlne ich stosowania, ale wynika równie z braku osoby kompetentnej do udzielenia niezbêdnej informacji o leku oraz warunkach, w jakich lek powinien byæ przechowywany. 6. Ustalone obecnie liberalne kryteria kwalifikacji produktów leczniczych do obrotu w placówkach obrotu pozaaptecznego, a w konsekwencji bardzo obszerne wykazy produktów dopuszczonych do tego obrotu, oceniane s¹ bardzo negatywnie przez samorz¹d aptekarski oraz zrzeszonych w nim farmaceutów. Na proponowanych listach znajduj¹ siê leki, które nigdy nie powinny byæ przedmiotem obrotu pozaaptecznego. 7. Os³abianie znaczenia aptek ogólnodostêpnych i przekazywanie coraz to wiêkszej liczby produktów leczniczych do niekontrolowanego praktycznie obrotu, godzi w bezpieczeñstwo zdrowotne obywateli. 8. Naczelna Rada Aptekarska apeluje do Ministra Zdrowia o podjêcie pilnych dzia³añ legislacyjnych zmierzaj¹cych do wy³¹czenia lub bardzo istotnego ograniczenia pozaaptecznego obrotu produktami leczniczymi. Stanowisko wchodzi w ycie z dniem podjêcia. Sekretarz NRA dr n. farm. Tadeusz B BELEK Prezes NRA dr Grzegorz KUCHAREWICZ STANOWISKO Nr VI/6/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie tzw. bezpoœredniej sprzeda y produktów leczniczych Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9, art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856, z póÿn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyra a nastêpuj¹ce stanowisko: W zwi¹zku z wyrokiem Naczelnego S¹du Administracyjnego z dnia 19 czerwca 2012r. w sprawie Naczelna Izba Aptekarska przeciwko G³ówny Inspektor Farmaceutyczny i Astra- Zeneca UK Limited oraz w zwi¹zku z dalszym d¹ eniem wytwórców produktów leczniczych do pozaprawnego, usankcjonowania na terenie Polski sprzeda y produktów leczniczych w ramach tzw. systemu sprzeda y bezpoœredniej, tj. z pominiêciem wiêkszoœci hurtowni farmaceutycznych, Naczelna Rada Aptekarska, przyjmuj¹c, e jedynym zgodnym z obowi¹zuj¹cym prawem systemem obrotu produktem leczniczym jest wynikaj¹cy wprost z przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne ³añcuch dystrybucji dokonywany na poziomie hurtu poprzez wszystkie hurtownie farmaceutyczne, a na poziomie detalu poprzez wszystkie apteki i punkty apteczne, oczekuje od G³ównego Inspektora Farmaceutycznego: 1) ustalenia, czy funkcjonuj¹ce na terenie Polski podmioty zagraniczne, nieposiadaj¹ce siedziby na terenie Polski, prowadz¹ce obrót hurtowy produktami leczniczymi, w tym AstraZeneca UK Limited, London Wielka Brytania, posiadaj¹ zezwolenie na prowadzenie takiej dzia³alnoœci; 2) wszczêcia okreœlonych procedur zmierzaj¹cych do wyegzekwowania od podmiotów krajowych i podmiotów zagranicznych, nieposiadaj¹cych siedziby na terenie RP, dokonuj¹cych obrotu produktem leczniczym na terenie Polski za poœrednictwem wybranych hurtowni farmaceutycznych, dzia³ania zgodnego z przepisami ustawy Prawo farmaceutyczne, w tym art. 24 ust. 3 pkt 7 ustawy Prawo farmaceutyczne; 3) zajêcia jednoznacznego stanowiska odnoœnie kwestii: CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229)

20 SPRAWY ZAWODU a) prawnych mo liwoœci dokonywania przez hurtownie farmaceutyczne obrotu produktem leczniczym w imieniu i na rzecz innego podmiotu ni podmiot objêty zezwoleniem, b) prawnej dopuszczalnoœci ograniczania: hurtowniom farmaceutycznym dostêpu do produktów leczniczych poprzez ich dostarczanie jedynie do wybranych hurtowni farmaceutycznych; aptekom i punktom aptecznym dostêpu do produktów leczniczych poprzez uniemo liwienie ich nabywania we wszystkich hurtowniach farmaceutycznych; aptekom i punktom aptecznym dostêpu do produktów leczniczych poprzez narzucanie okreœlonych procedur nabywania leków w wybranych przez wytwórcê hurtowniach farmaceutycznych. Z uwagi na fakt, e zgodnie z przywo³anym na wstêpie wyrokiem, Naczelny S¹d Administracyjny uzna³ G³ównego Inspektora Farmaceutycznego za jedyny organ w³aœciwy w zakresie nadzoru nad obrotem produktami leczniczymi na terenie Polski, w tym równie w odniesieniu do podmiotów maj¹cych siedzibê poza granicami Polski, Naczelna Rada Aptekarska oczekuje, e G³ówny Inspektor Farmaceutyczny, realizuj¹c zadania w zakresie wskazanym stanowiskiem i egzekwuj¹c normy okreœlone przepisami prawa, wymusi poprawê dostêpnoœci pacjenta do produktu leczniczego. Stanowisko wchodzi w ycie z dniem podjêcia. Sekretarz NRA dr n. farm. Tadeusz B BELEK Prezes NRA dr Grzegorz KUCHAREWICZ STANOWISKO Nr VI/7/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie niekontrolowanego wywozu leków z Polski Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9, art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856, z póÿn. zm.), Naczelna Rada Aptekarska wyra a nastêpuj¹ce stanowisko: 1. Naczelna Rada Aptekarska zwraca siê do Ministra Zdrowia z wnioskiem o podjêcie dzia³añ zmierzaj¹cych do wyeliminowania wywozu z kraju produktów leczniczych, w szczególnoœci objêtych refundacj¹ ze œrodków publicznych. Skala, jak¹ w dniu dzisiejszym osi¹gnê³o to zjawisko, powoduje, e w wielu przypadkach polscy pacjenci nie maj¹ dostêpu do leków niezbêdnych dla ycia lub zdrowia, czêsto jedynych dostêpnych z uwagi na cenê. 2. Zdaniem Naczelnej Rady Aptekarskiej ju dziœ obowi¹zuj¹ce przepisy nie stoj¹ na przeszkodzie, aby G³ówny Inspektor Farmaceutyczny, wydaj¹c zezwolenie na obrót hurtowy, ograniczy³ mo liwoœæ wywozu leków z uwagi na koniecznoœæ zagwarantowania dostêpnoœci do leków w obrocie aptecznym. Obowi¹zuj¹ce przepisy ustawy Prawo farmaceutyczne, w szczególnoœci art. 78 tej ustawy, do obowi¹zków podmiotów prowadz¹cych hurtownie zaliczaj¹ obowi¹zek zapewnienia sta³ych dostaw odpowiedniego asortymentu. Uwzglêdniaj¹c z kolei przepis art. 76 tej ustawy, okreœlaj¹cy niezbêdne elementy zezwolenia, w tym nakaz ustalenia podstawowych warunków prowadzenia hurtowni farmaceutycznej oraz obowi¹zków na³o onych na przedsiêbiorcê w zwi¹zku z prowadzeniem hurtowni farmaceutycznej, nic nie stoi na przeszkodzie, aby organy administracji pañstwowej ju dziœ zapewnia³y pacjentom pe³ny dostêp do leków. Stanowisko wchodzi w ycie z dniem podjêcia. Sekretarz NRA dr n. farm. Tadeusz B BELEK Prezes NRA dr Grzegorz KUCHAREWICZ STANOWISKO Nr VI/8/2012 z dnia 21 listopada 2012r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie zapewnienia dostêpnoœci do us³ug farmaceutycznych w porze nocnej, w niedzielê, 20 CZASOPISMO APTEKARSKIE Nr 1 (229) 2013