Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants"

Transkrypt

1 B. Thiem, J. Budzianowski, M. Wesołowska, L. Ratajczak, M. Morozowska, L. Skrzypczak 158 Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants Barbara Thiem 1*, JAROMIR Budzianowski 1, MARIA Wesołowska 1, LIDIA Ratajczak 2, MARIA Morozowska 3, LUTOSŁAWA Skrzypczak 1 1 Department of Pharmaceutical Botany and Plant Biotechnology Poznań University of Medical Sciences Św. Marii Magdaleny Poznań, Poland 2 Department of Medicinal and Cosmetic Natural Products Poznań University of Medical Sciences Mazowiecka Poznań, Poland 3 Department of Botany Poznań University of Life Sciences Wojska Polskiego 71C Poznań, Poland *corresponding author: bthiem@ump.edu.pl S u m m a r y A short review on phytochemical analysis of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants is presented. Analysed secondary metabolites, present in investigated species, are responsible for raw materials medical activity. Phenolic compounds (flavonoids and phenolic acids), secoiridoids, saponins and fatty acids were investigated in micropropagated plants, shoot cultures or callus tissue of eleven plant species from the genera: Gentiana L., Oenothera L., Rubus L., Solidago L., Pinguicula L., Primula L., Eryngium L. The studied species represented medicinal plants or plants used in folk medicine in which the secondary metabolites are usually responsible for their therapeutic properties. The investigations showed that those plants contain pharmaceutically promising compounds. Therefore, plant biotechnology can be used for rapid propagation of rare or endangered plants and the regenerated plants may be used as a source of those rare medicinal plants. Key words: in vitro cultures, micropropagation, secondary metabolites, phytochemical analyses

2 Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants 159 Introduction In order to perform phytochemical studies and characterize the bioactive compounds of some rare plants from Polish flora a constant source of those plants is needed. Furthermore, the natural habitats of these species are constantly shrinking. The accelerating loss of plant species, as a result of destruction of their natural habitat, has yielded a revival of interest in the in vitro propagation of rare and endangered plants [1, 2, 3]. In Poland the technology of in vitro micropropagation and storage is described only for a small number of endangered or threatened plant species [4]. There are two basic strategies of preserving plant genomic reserve: conservation in situ and ex situ. One of the ex situ methods is micropropagation and storage of plants in in vitro cultures. Given that clonal propagation also preserves the genetic stability of the progeny, so in vitro collections are important ex situ germplasm reservoirs [5, 6]. The necessity of cultivation of these species in vitro originates from the need for a constant source of the plant material for phytochemical investigations. In consequence, cultivated plants can serve as an ecologically friendly alternative for phytochemical purposes. Another reason for the necessity of a rapid method of in vitro micropropagation is the slow growth and propagation of that selected plants in conventional methods in the field. The aim of the presented paper is a short review on in vitro cultures and phytochemical analyses of selected Polish rare and endangered plants, i.e. eleven species from the genera: Gentiana L., Oenothera L., Rubus L., Solidago L., Pinguicula L., Primula L. and Eryngium L. Our detailed studies were targeted for the establishment of in vitro techniques for the cultivation of selected plants, especially the development of a micropropagation system and a functioning weaning process for the transfer of in vitro-derived plants to in vivo conditions. The investigation of the presence of secondary metabolites was performed not only for the in vitro propagated plants, but also for cell cultures and callus tissue in vitro cultures to determine their ability to synthesize those metabolites (tab. 1). The secondary metabolites under investigations are usually responsible for the pharmacological properties of the studied medicinal plants. In vitro cultures and conservation of plant germplasm Protocols for micropropagation and callus tissue establishment of eleven selected rare and endangered species were described earlier for Gentiana cruciata L., Gentiana punctata L. [7], Oenothera ammophila Focke, O. erytrosepala Borbas, O. fallax Renner & Rostański [8], Rubus chamaemorus L. [9], Solidago graminifolia (L.) Elliott. [10], Solidago virgaurea L.[10], Pinguicula vulgaris L. [11], Primula veris L. [12], Eryngium planum L. and E. campestre L. [13,14]. Vol. 54 No

3 B. Thiem, J. Budzianowski, M. Wesołowska, L. Ratajczak, M. Morozowska, L. Skrzypczak 160 Ta b l e 1. Studies on in vitro cultures and phytochemical analyses of rare and endangered plants performed by authors species Gentiana cruciata L. in vitro culture callus,shoot cultures, plantlets secondary metabolites chemical class secoiridoid glycosides Gentiana lutea L. shoot cultures, plantlets secoiridoid glycosides Gentiana punctata L. shoot cultures, plantlets secoiridoid glycosides Oenothera ammophila Focke Oenothera erythrosepala Borbas Oenothera fallax Renner em Rostański callus, shoot cultures callus, shoot cultures callus, shoot cultures fatty acids main compounds gentiopicroside amarogentin gentiopicroside amarogentin gentiopicroside amarogentin linoleic, γ-linolenic acids linoleic, γ-linolenic acids linoleic, γ-linolenic acids references Skrzypczak et al.1993 Skrzypczak et al.1993 Skrzypczak et al.1993 Thiem et al Thiem et al Thiem et al Rubus chamaemorus L. shoot cultures polyphenols ellagic acid Thiem 2001, Thiem 2002 Solidago graminifolia (L.) Elliott. Solidago virgaurea L. encapsulated shoot buds Thiem, Krawczyk 2004 micropropagated plants essential oils monoterpene hydrocarbons Kalemba, Thiem 2003 lipophilic flavones under study Budzianowski, Thiem 2008 callus, shoot cultures micropropagated plants chlorogenic acid 3,5- caffeoylquinic acids Skrzypczak et al dicaffeoylquinic acid Ratajczak, Budzianowski 2001; Ratajczak 2007 iridoids, phenylethanoid under study Ratajczak 2007 glycosides Morozowska, Wesołowska 2004 Pinguicula vulgaris L. plantlets flavonoids under study Primula veris L. Eryngium planum L. shoot cultures shoot cultures callus, shoot culture, micropropagated plants lipophilic flavones triterpenoid saponins, phenolic acids zapotin, 2 -methoxyflavone, 3 -methoxyflavone rosmarinic acid saponin complex Budzianowski et al. 2005, 2006 Thiem, Arkuszyńska 2006 Eryngium campestre L. shoot cultures triterpenoid saponins saponin complex Thiem, Wiatrowska 2007 Eryngium alpinum L. shoot cultures triterpenoid saponins saponin complex Thiem (unpubl.) Cultures were initiated from the seeds and sterile explants from 30 day-old seedlings. Clonal propagation procedures have been developed on a Murashige and Skoog [15] medium with different growth plant regulators. Shoot multiplication was achieved through axillary bud cultures. The fidelity of the in vitro-derived plantlets to intact plants was evaluated by a morphological, biochemical, cytogenetical and phytochemical analyses [16]. Stu-

4 Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants dies to ascertain genome size stability following micropropagation was performed on the basis of the nuclear DNA content. Flow cytometric estimation of the nuclear DNA content and check of the ploidy level of different shoot cultures of selected plants has been determined [17,18]. Cytogenetic studies have not shown any variation in micropropagated plants. Protein polymorphism studies of Rubus chamaemorus also confirmed shoot cultures stability [19]. For conservation and in vitro germplasm storage of some rare species, two biotechnological methods were also applied: slow growth techniques for in vitro cold storage and encapsulation of shoot buds (production of artificial seeds). Slow growth of shoot cultures of Rubus chamaemorus (cloudberry) [20] and Solidago graminifolia [16] was developed. Growth reduction was achieved by modifying such parameters as: temperature, light and culture medium. Axillary buds obtained from in vitro shoot culture of cloudberry were encapsulated in a calcium alginate hydrogel [20]. In vitro techniques can be employed for propagation and germplasm storage of rare plant species, after control of shoot cultures fidelity. Therefore, tissue cultures can contribute to the protection of plant genomic resources. In vitro derived plantlets can be used for ex situ germplasm conservation [21]. It is possible to produce a large number of plants, genetically identical to the mother plants, and to introduce them to botanical gardens or to natural habitat now. 161 Phytochemical analyses Plant raw material for phytochemical analyses of the presence of secondary metabolites was obtained from in vitro cultures as well as from micropropagated plants growing in the soil. The methanol extracts were prepared from either dried or fresh plant material. The dried extracts were then fractionated by solvent-solvent extractions to afford chloroform (or dichloromethylene), butanol and water soluble fractions. Exceptionally, also other organic solvents, like ethyl ether and ethyl acetate, were employed for partitioning. Preliminary one-dimensional (1D-TLC) and two-dimensional (2D-TLC) thin-layer chromatography revealed the secondary metabolites pattern for the given plant species. For the isolation and structural elucidation of the detected compounds, the appropriate fractions were separated by a combination of the preparative thin-layer chromatography (PTLC) and column chromatography (CC), using various adsorbents (polyamide, cellulose, silica gel, sephadex LH20) and mobile phases (i.e. solvents mixtures). The structures of the isolated pure compounds were elucidated mainly by means of nuclear magnetic resonance spectroscopy (NMR) using one-dimensional ( 1 H NMR, 13 C NMR) and two-dimensional (HH-COSY, TOCSY, NOESY, HMQC, HMBC) techniques and also by mass spectrometry (MS) and UV spectrophotometry with Vol. 54 No

5 B. Thiem, J. Budzianowski, M. Wesołowska, L. Ratajczak, M. Morozowska, L. Skrzypczak 162 diagnostic shift reagents. in some cases gas chromatography-mass spectrometry (Gc-MS) and hplc were also employed for quantitative analysis. Those investigations of in vitro-derived plants, resulted in the detection of the following secondary metabolites with biological activity. The presence of secoiridoid glucosides (amarogentin and gentiopicroside) in the regenerated in vitro plants, callus tissue and suspension cultures of Gentiana ssp. was determined [22]. The presence of fatty acids, flavonoids and phenolic acids in regenerated plants of some Oenothera species was also determined [8]. From Rubus chamaemorus shoot cultures phenolic acid - ellagic acid was isolated [23]. From the leaves of Primula veris from field cultivation and in vitro cultures ten lipohilic flavones, e.g. zapotin (fig. 1), including four new natural compounds, were isolated and identified [24, 25]. in turn, callus tissues of that species appeared to be able to produce only some metabolites present in the intact plant - saponins but not phenolics (flavonoids) [26]. From the inflorescences of micropropagated Solidago graminifolia lipophilic flavones were obtained and some of them were identified as hydroxy- and methoxy-flavones with various substitution pattern [27]. The composition of the essential oil from aerial parts of clonal propagated plants was also studied [28]. From Pinguicula vulgaris shoot culture iridoids, phenylethanoid glucosides and flavonoids were isolated [29], the structural elucidation of which is underway. Figure 1. Two-dimensional magnetic resonance spectrum (2d nmr) (hmqc) of the lipophilic flavone (zapotin) from Primula veris The presence of triterpene saponins, flavonoids and phenolic acids in shoot cultures, callus and biomass of cells from suspension culture of Eryngium planum has been determined [30].

6 Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants Some quantitative analyses were also carried out. Quantitative determination of secoiridoids in micropropagated Gentiana cruciata was made by TLC-densitometry [22]. The content of fatty acids, especially the unsaturated γ-linolenic acid in seeds of micropropagated Oenothera ammophila, O. fallax and O. erythtrosepala was determined using the gas chromatography (GC) method [8]. The quantitative analysis of ellagic acid in in vitro shoot cultures of Rubus chamaemorus and in leaves of intact plants was determined by high performance liquid chromatography (HPLC) [31], [32]. The HPLC analysis of saponins and rosmarinic acid in in vitro cultures of Eryngium planum were employed for quantitative studies [30]. In general, the level of determined compounds in in vitro-derived material was comparable to that of intact plants. The results of our studies showed that those rare plants contain pharmaceutically promising compounds with wide spectrum of activities, eg. anticancer (ellagic acid, lipophilic flavones, especially zapotin), antioxidative (rosmarinic acid, ellagic acid, -linolenic acid), antiinflammatory effects (γ-linolenic acid), anti-coughing (saponins, cinnamonic acids derivatives) and for the treatment of gastrointestinal tract diseases (gentiopicroside). 163 Conclusions Our studies revealed that biotechnology gives an opportunity to carry out phytochemical investigations of rare, vulnerable or endangered plants without collecting them from natural localities. Moreover, rare and endangered plants in form of micropropagated plants, callus tissues and biomass of cells can provide an appropriate raw material not only for phytochemical analyses, but also for pharmaceutical purposes (fig. 2). Vol. 54 No

7 B. Thiem, J. Budzianowski, M. Wesołowska, L. Ratajczak, M. Morozowska, L. Skrzypczak 164 A1 A2 B1 B2 C1a C1b C2 D1 D2 Figure 2. In vitro cultures (A1 D1) shoot cultures (A1, B1, D1), callus tissue (C1a), cell suspension (C1b) and thin-layer chromatograms (A2 D2) of extracts from Rubus chamaemorus (A), Pinguicula vulgaris (B), Eryngium planum (C), Primula veris (D)

8 Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants 165 References 1. Kukułczanka K. Kultury in vitro w zachowaniu gatunków rzadkich i ginących. Wiad Bot Biul Ogrodów Bot Muzeów i Zbiorów 1987; 31: Kukułczanka K. Cząstka B. Rozmnażanie wybranych gatunków Droseraceae i utworzenie banku genów w kulturze in vitro. Prace Ogrodu Botanicznego PAN 1991; 1: Rybczyński J, Mikuła A. Biotechnologia w zachowaniu różnorodności flory Polski. Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej Rzadkie, ginące i reliktowe gatunki roślin i grzybów. Kraków Abstracts 2006: (with English summary). 4. Łojkowska E. Mikrorozmnażanie roślin chronionych. X Ogólnopolska Konferencja Kultur In Vitro i Biotechnologii Roślin, Bydgoszcz, , 2003, Abstracts. 19.(with English summary). 5. Ashmore SE. Status report on the development and application of in vitro techniques for the conservation and use of plant genetic resources. International Plant Genetic Resources Institute; Rome, Italy, 1997: Puchalski J. Banki genów w zachowaniu roślin rzadkich i zagrożonych. Biuletyn Ogrodów Botanicznych 2000; 9: Skrzypczak L, Wesołowska M, Skrzypczak E. Gentiana species: In vitro culture, regeneration, and production of secoiridoid glucosides. In: Bajaj YPS (ed.). Biotechnology in Agriculture and Forestry, Vol. 21, Medicinal and Aromatic Plants IV. Springer, Berlin-Heidelberg 1993: Thiem B, Skrzypczak L, Lamer-Zarawska E. Micropropagation of selected Oenothera species and preliminary studies on their secondary metabolites. Acta Soc Bot Polon 1999; 68: Thiem B. Micropropagation of cloudberry (Rubus chamaemorus L.) by initiation of axillary shoots. Acta Soc Bot Polon 2001; 70: Skrzypczak L, Wesołowska M, Thiem B, Budzianowski J. Solidago L. species (Goldenrod): In vitro regeneration and biologically active secondary metabolites. In: Bajaj YPS (ed.). Biotechnology in Agriculture and Forestry, Vol. 43, Medicinal and Aromatic Plants XI. Springer, Berlin Heidelberg 1999: Ratajczak L. Metabolity wtórne w Pinguicula vulgaris L. z kultur in vitro. Rozprawa doktorska (PhD dissertation, in Polish language with English summary), Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Morozowska M, Wesołowska M. In vitro clonal propagation of Primula veris L. and preliminary phytochemical analysis. Acta Biol Cracov Bot, 2004; 46: Thiem B, Wesołowska M, Skrzypczak L. Eryngium planum L. w kulturze in vitro. XI Ogólnopolska Konferencja Kultur In Vitro i Biotechnologii Roślin, Kultury in vitro podstawą biotechnologii roślin. Międzyzdroje , Abstracts 2006: 89 (with English summary). 14. Thiem B, Wiatrowska I. Mikrorozmnażanie Eryngium campestre L. 54 Zjazd PTB Szczecin Streszczenia referatów i plakatów: Murashige R, Skoog F. A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Physiol. Plant, 1962; 15: Thiem B. Techniki biotechnologiczne zastosowane do oceny i zachowania wybranych cech roślin leczniczych zwiększających ich wykorzystanie w fitoterapii. Praca habilitacyjna (in Polish language), Wydział Farmaceutyczny Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; Thiem B, Śliwińska E. Flow cytometric analysis of nuclear DNA content in cloudberry (Rubus chamaemorus L.) in vitro cultures. Plant Sci 2003; 164: Śliwińska E, Thiem B. Genome size stability in six medicinal plant species propagated in vitro. Biologia Plantarum 2007; 51: Thiem B, Kalinowski A. Comparison of protein patterns after two-dimensional gel electrophoresis from leaves of in vitro cultures and seedlings of Rubus chamaemorus L. Acta Soc Bot Polon 2002; 71: Thiem B. In vitro culture techniques in conservation of Rubus chamaemorus L. Acta Biol Cracov Bot 2002; 44: Engelmann F. Brief overview of IPGRIs research activities on in vitro conservation of plant species. Botanic Gardens Micropropagation News 1995; 2: Krupińska A, Segiet-Kujawa E, Skrzypczak L, Ellnain-Wojtaszek M. Quantitative determination of amarogentin by TLC - densitometry. Sci. Pharm. 1991; 59:135. Vol. 54 No

9 B. Thiem, J. Budzianowski, M. Wesołowska, L. Ratajczak, M. Morozowska, L. Skrzypczak Thiem B, Krawczyk A, Budzianowski J. Ellagic acid in the intact plants and in vitro propagated Rubus chamaemorus L. The 3 rd International Symposium on Chromatography of Natural Products June 2002, Lublin Kazimierz Dolny, Poland, Abstract 2002: Budzianowski J, Morozowska M, Wesołowska M. Lipophilic flavones of Primula veris L. from field cultivation and in vitro culture. Phytochemistry 2005; 66: Budzianowski J, Morozowska M, Wesołowska M. Comparative study of lipophilic flavones in Primula veris L. from natural localities, field cultivation and in vitro culture. 5 th International Symposium on Chromatography of Natural Products (ISCNP) (The Application of Chromatographic Methods in Phytochemical and Biomedical Analysis), Lublin June 2006: Wesołowska M, Morozowska M, Kosińska A. Tkanka kalusowa Primula veris L. z kultur in vitro. XI Ogólnopolska Konferencja Kultur In Vitro i Biotechnologii Roślin. Kultury in vitro podstawą biotechnologii roślin. Międzyzdroje , Abstracts 2006:203 (with English summary). 27. Budzianowski J, Thiem B. Further lipophilic flavonoids of Solidago graminifolia (L.) Elliot. 6 th International Symposium on Chromatography of Natural Products (ISCNP) The application of chromatographic methods in phytochemical & biomedical analysis. Lublin (Poland), June Abstract Book: Kalemba D, Thiem B. Constituents of the essential oils of four micropropagated Solidago species. Flav Fragr J 2004; 19: Ratajczak L, Budzianowski J. Wstępna analiza związków fenolowych Pinguicula vulgaris L. z kultur in vitro. 52 Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego, Poznań Abstracts 2001: Thiem B, Arkuszyńska A. Metabolity wtórne w kulturze zawiesinowej Eryngium planum L. VIII Ogólnopolskie Akademickie Seminarium Studentów Biotechnologii, Kraków , Abstracts: Krawczyk A, Thiem B, Szkudlarek M. High-performance liquid chromatography of ellagic acid in leaves of Rubus chamaemorus L. Chem. Anal Warsaw 2003; 48: Thiem B, Krawczyk A. Ellagic acid in in vitro cultures of Rubus chamaemorus L. Herba Pol 2004; 49: Metabolity wtórne kultur in vitro wybranych polskich roślin rzadkich i ginących Barbara Thiem 1*, J. Budzianowski 1, M. Wesołowska 1, L. Ratajczak 2, M. Morozowska 3, L. Skrzypczak 1 1 Katedra Botaniki Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego ul. Św. Marii Magdaleny Poznań 2 Katedra i Zakład Naturalnych Surowców Leczniczych i Kosmetycznych Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego ul. Mazowiecka Poznań 3 Wydział Botaniki Uniwersytet Przyrodniczy im. Augusta Cieszkowskiego ul. Wojska Polskiego 71C Poznań *autor, do którego należy kierować korespondencję: bthiem@ump.edu.pl

10 Secondary metabolites of in vitro cultures of selected Polish rare and endangered plants 167 S t r e s z c z e n i e Przedstawiono krótki przegląd prac dotyczących analiz fitochemicznych kultur in vitro wybranych rzadkich i zagrożonych polskich roślin. Analizowane metabolity wtórne występujące w badanych gatunkach są odpowiedzialne za właściwości lecznicze surowców. Związki fenolowe (flawonoidy i kwasy fenolowe), sekoirydoidy, saponiny i kwasy tłuszczowe zostały zbadane w roślinach uzyskanych w drodze mikrorozmnażania, kulturach pędowych i tkance kalusowej 11 gatunków roślin z rodzajów Gentiana L., Oenothera L., Rubus L., Solidago L., Pinguicula L., Primula L. i Eryngium L. Badane gatunki są roślinami leczniczymi albo roślinami wykorzystywanymi w medycynie ludowej, w których z reguły za właściwości lecznicze są odpowiedzialne metabolity wtórne. Badania wykazały, że te rośliny zawierają cenne związki, które mogą znaleźć zastosowanie farmaceutyczne. Dlatego biotechnologia roślin może być wykorzystywana dla szybkiego mnożenia rzadkich, a także zagrożonych roślin, a zregenerowane rośliny mogą zostać użyte jako źródło tych rzadkich gatunków leczniczych. Słowa kluczowe: kultury in vitro, mikrorozmnażanie, wtórne metabolity, analizy fitochemiczne Vol. 54 No

Międzynarodowa Konferencja Naukowa

Międzynarodowa Konferencja Naukowa POLSKIE TOWARZYSTWO NAUK OGRODNICZYCH ODDZIAŁ W LUBLINIE Międzynarodowa Konferencja Naukowa OGRODNICTWO W KSZTAŁTOWANIU JAKOŚCI ŻYCIA oraz Jubileusz 45-lecia Wydziału Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu

Bardziej szczegółowo

WYKAZ DOROBKU NAUKOWEGO

WYKAZ DOROBKU NAUKOWEGO SUMMARY Straight majority of technologies of industrially important products is based on reactions of catalytic character, one of such processes is dehydrogenation. Of substantial importance is for example

Bardziej szczegółowo

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS Kompozyty 11: 2 (2011) 130-135 Krzysztof Dragan 1 * Jarosław Bieniaś 2, Michał Sałaciński 1, Piotr Synaszko 1 1 Air Force Institute of Technology, Non Destructive Testing Lab., ul. ks. Bolesława 6, 01-494

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA

Bardziej szczegółowo

DETECTION OF MATERIAL INTEGRATED CONDUCTORS FOR CONNECTIVE RIVETING OF FUNCTION-INTEGRATIVE TEXTILE-REINFORCED THERMOPLASTIC COMPOSITES

DETECTION OF MATERIAL INTEGRATED CONDUCTORS FOR CONNECTIVE RIVETING OF FUNCTION-INTEGRATIVE TEXTILE-REINFORCED THERMOPLASTIC COMPOSITES Kompozyty 11: 2 (2011) 152-156 Werner A. Hufenbach, Frank Adam, Maik Gude, Ivonne Körner, Thomas Heber*, Anja Winkler Technische Universität Dresden, Institute of Lightweight Engineering and Polymer Technology

Bardziej szczegółowo

Streszczenie rozprawy doktorskiej

Streszczenie rozprawy doktorskiej Doskonalenie pomiaru zawartości wody w produktach spożywczych z wykorzystaniem metody wagosuszarkowej bazującej na promieniowaniu IR mgr Sławomir Janas Streszczenie rozprawy doktorskiej Promotor pracy:

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca

Bardziej szczegółowo

WULS Plant Health-Warsaw Plant Health Initiative Regpot (EU FP7)

WULS Plant Health-Warsaw Plant Health Initiative Regpot (EU FP7) SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu WULS Plant Health-Warsaw Plant Health Initiative Regpot -2011-1 (EU FP7) SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA

Bardziej szczegółowo

Drugorzędowe wzorce farmaceutyczne Agnieszka Kossakowska

Drugorzędowe wzorce farmaceutyczne Agnieszka Kossakowska Drugorzędowe wzorce farmaceutyczne Agnieszka Kossakowska Warszawa, 21.03.2013 1 Wzorce farmakopealne problemy Drogie Małe ilości w opakowaniu Brak certyfikatu analitycznego 2 Drugorzędowy Materiał Odniesienia

Bardziej szczegółowo

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science Proposal of thesis topic for mgr in (MSE) programme 1 Topic: Monte Carlo Method used for a prognosis of a selected technological process 2 Supervisor: Dr in Małgorzata Langer 3 Auxiliary supervisor: 4

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

Wpływ wybranych parametrów technologicznych na zawartość estrów glicydylowych w tłuszczach i smażonych produktach

Wpływ wybranych parametrów technologicznych na zawartość estrów glicydylowych w tłuszczach i smażonych produktach Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Nauk o Żywności Kierunek: Technologia żywności i żywienia Magda Aniołowska Wpływ wybranych parametrów technologicznych na zawartość estrów glicydylowych w

Bardziej szczegółowo

Tytuł pracy w języku angielskim: Physical properties of liquid crystal mixtures of chiral and achiral compounds for use in LCDs

Tytuł pracy w języku angielskim: Physical properties of liquid crystal mixtures of chiral and achiral compounds for use in LCDs Dr inż. Jan Czerwiec Kierownik pracy: dr hab. Monika Marzec Tytuł pracy w języku polskim: Właściwości fizyczne mieszanin ciekłokrystalicznych związków chiralnych i achiralnych w odniesieniu do zastosowań

Bardziej szczegółowo

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska

SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu. Karolina Horodyska SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu Karolina Horodyska Warunki skutecznego promowania zdrowej diety i aktywności fizycznej: dobre praktyki w interwencjach psychospołecznych

Bardziej szczegółowo

GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland

GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland GLOBAL METHANE INITIATIVE PARTNERSHIP-WIDE MEETING 12-14.10.2011 Kraków, Poland INSTITUTE OF TECHNOLOGY AND LIVE SCIENCES POZNAŃ BRANCH Department of Environmental Management in Livestock Buildings and

Bardziej szczegółowo

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WYDZIAŁ MECHANICZNY ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr inż. Piotr Smurawski

AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WYDZIAŁ MECHANICZNY ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr inż. Piotr Smurawski AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE WYDZIAŁ MECHANICZNY ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Piotr Smurawski ANALIZA CYKLU ŻYCIA SAMOCHODÓW OSOBOWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM PROCESÓW OBSŁUGOWO-NAPRAWCZYCH Praca wykonana pod

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik

POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA mgr Marcin Chrząścik Model strategii promocji w zarządzaniu wizerunkiem regionu Warmii i Mazur Promotor dr hab. Jarosław S. Kardas, prof.

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA

WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA v Biologia v Biotechnologia v Ochrona środowiska studia pierwszego stopnia Dla kandydatów z NOWĄ MATURĄ Kwalifikacja obejmuje konkurs świadectw dojrzałości brane są

Bardziej szczegółowo

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and Fig 4 Measured vibration signal (top). Blue original signal. Red component related to periodic excitation of resonances and noise. Green component related. Rotational speed profile used for experiment

Bardziej szczegółowo

Thermooxidative stability of frying oils and quality of snack products

Thermooxidative stability of frying oils and quality of snack products UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ NAUK O śywności EWA GÓRNICKA STABILNOŚĆ TERMOOKSYDATYWNA TŁUSZCZÓW SMAśALNICZYCH A JAKOŚĆ PRODUKTÓW PRZEKĄSKOWYCH Thermooxidative stability of frying oils

Bardziej szczegółowo

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.

ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWY NR 128. Stanis³aw Mroziñski

ROZPRAWY NR 128. Stanis³aw Mroziñski UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY IM. JANA I JÊDRZEJA ŒNIADECKICH W BYDGOSZCZY ROZPRAWY NR 128 Stanis³aw Mroziñski STABILIZACJA W ASNOŒCI CYKLICZNYCH METALI I JEJ WP YW NA TRWA OŒÆ ZMÊCZENIOW BYDGOSZCZ

Bardziej szczegółowo

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form Formularz recenzji magazynu Review Form Identyfikator magazynu/ Journal identification number: Tytuł artykułu/ Paper title: Recenzent/ Reviewer: (imię i nazwisko, stopień naukowy/name and surname, academic

Bardziej szczegółowo

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards

Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005

Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:

Bardziej szczegółowo

Zapewnienie jakości roślin leczniczych rozmnażanych w kulturach in vitro

Zapewnienie jakości roślin leczniczych rozmnażanych w kulturach in vitro 168 Zapewnienie jakości roślin leczniczych rozmnażanych w kulturach in vitro BARBARA, THIEM MAŁGORZATA KIKOWSKA Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Uniwersytet Medyczny im.

Bardziej szczegółowo

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie

Bardziej szczegółowo

miniature, low-voltage lighting system MIKRUS S

miniature, low-voltage lighting system MIKRUS S P R O F E S S I O N A L L I G H T I N G miniature, low-voltage lighting system /system/ elements 20 20 47 6 6 profile transparent 500-94010000 1000-94020000 2000-94030000 20 6 6 20 connector I 94060000

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

Projekty Marie Curie Actions w praktyce: EGALITE (IAPP) i ArSInformatiCa (IOF)

Projekty Marie Curie Actions w praktyce: EGALITE (IAPP) i ArSInformatiCa (IOF) Gliwice, Poland, 28th February 2014 Projekty Marie Curie Actions w praktyce: EGALITE (IAPP) i ArSInformatiCa (IOF) Krzysztof A. Cyran The project has received Community research funding under the 7th Framework

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.

Bardziej szczegółowo

Latent Dirichlet Allocation Models and their Evaluation IT for Practice 2016

Latent Dirichlet Allocation Models and their Evaluation IT for Practice 2016 Latent Dirichlet Allocation Models and their Evaluation IT for Practice 2016 Paweł Lula Cracow University of Economics, Poland pawel.lula@uek.krakow.pl Latent Dirichlet Allocation (LDA) Documents Latent

Bardziej szczegółowo

Regeneracja pędów z segmentów hypokotylowych lnianki siewnej Camelina sativa L. w kulturach in vitro

Regeneracja pędów z segmentów hypokotylowych lnianki siewnej Camelina sativa L. w kulturach in vitro Tom XX Rośliny Oleiste 1999 Jolanta Zandecka-Dziubak, Tadeusz Łuczkiewicz Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Genetyki i Hodowli Roślin Regeneracja pędów z segmentów hypokotylowych lnianki siewnej Camelina

Bardziej szczegółowo

Few-fermion thermometry

Few-fermion thermometry Few-fermion thermometry Phys. Rev. A 97, 063619 (2018) Tomasz Sowiński Institute of Physics of the Polish Academy of Sciences Co-authors: Marcin Płodzień Rafał Demkowicz-Dobrzański FEW-BODY PROBLEMS FewBody.ifpan.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Cracow University of Economics Poland

Cracow University of Economics Poland Cracow University of Economics Poland Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Keynote Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit,

Bardziej szczegółowo

DOI: / /32/37

DOI: / /32/37 . 2015. 4 (32) 1:18 DOI: 10.17223/1998863 /32/37 -,,. - -. :,,,,., -, -.,.-.,.,.,. -., -,.,,., -, 70 80. (.,.,. ),, -,.,, -,, (1886 1980).,.,, (.,.,..), -, -,,,, ; -, - 346, -,.. :, -, -,,,,,.,,, -,,,

Bardziej szczegółowo

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application Gayane Vardoyan *, C. V. Hollot, Don Towsley* * College of Information and Computer Sciences, Department of Electrical

Bardziej szczegółowo

Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20

Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20 Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20 002 SEMESTR 1 Biofizyka Biophysics 2 E 30 20 10 Chemia ogólna i analityczna General and analytical chemistry 6 E 90 30 60 Matematyka Mathematics

Bardziej szczegółowo

Forested areas in Cracow ( ) evaluation of changes based on satellite images 1 / 31 O

Forested areas in Cracow ( ) evaluation of changes based on satellite images 1 / 31 O Forested areas in Cracow (1985-2017) evaluation of changes based on satellite images Obszary leśne w Krakowie (1985-2017) szacowanie zmian na podstawie zobrazowań satelitarnych Cracow University of Technology

Bardziej szczegółowo

Exposure assessment of mercury emissions

Exposure assessment of mercury emissions Monitoring and Analityka Zanieczyszczen Srodowiska Substance Flow of Mercury in Europe Prof. dr hab. inz. Jozef PACYNA M.Sc. Kyrre SUNDSETH Perform a litterature review on natural and anthropogenic emission

Bardziej szczegółowo

PRELIMINARY ASSESSMENT OF THE QUALITY OF HERBHONEYS AND CHOKEBERRY SYRUPS USED FOR THEIR PRODUCTION

PRELIMINARY ASSESSMENT OF THE QUALITY OF HERBHONEYS AND CHOKEBERRY SYRUPS USED FOR THEIR PRODUCTION Scientific Journal of Gdynia Maritime University Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni No. 101/2017, 73 80 ISSN 1644-1818 e-issn 2451-2486 PRELIMINARY ASSESSMENT OF THE QUALITY OF HERBHONEYS AND CHOKEBERRY

Bardziej szczegółowo

Bartosz Kosmalski. Charakterystyka projektowanych jaj kurzych oraz ich technologiczne zastosowanie 1

Bartosz Kosmalski. Charakterystyka projektowanych jaj kurzych oraz ich technologiczne zastosowanie 1 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Nauk o Żywności Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka Specjalność: Technologia produktów zwierzęcych Bartosz Kosmalski Charakterystyka projektowanych

Bardziej szczegółowo

SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu

SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu SNP SNP Business Partner Data Checker Prezentacja produktu Istota rozwiązania SNP SNP Business Partner Data Checker Celem produktu SNP SNP Business Partner Data Checker jest umożliwienie sprawdzania nazwy

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Profil Czasopisma / The Scope of a Journal

Profil Czasopisma / The Scope of a Journal 1 / 5 Profil Czasopisma / The Scope of a Journal Kwartalnik naukowo techniczny Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego Polish Journal of Food Engineering, stanowi forum publikacyjne środowiska naukowego i

Bardziej szczegółowo

SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu

SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu SNP Business Partner Data Checker Prezentacja produktu Istota rozwiązania SNP Business Partner Data Checker Celem produktu SNP Business Partner Data Checker jest umożliwienie sprawdzania nazwy oraz danych

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering.

Tytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering. Dr inż. Przemysław Skrzyniarz Kierownik pracy: Prof. dr hab. inż. Paweł Zięba Tytuł pracy w języku polskim: Charakterystyka mikrostruktury spoin Ag/X/Ag (X = Sn, In) uzyskanych w wyniku niskotemperaturowego

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2013, Agric., Aliment., Pisc., Zootech.

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2013, Agric., Aliment., Pisc., Zootech. FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2013, Agric., Aliment., Pisc., Zootech. 304 (26), 33 38 * Marcelina KRUPA-MAŁKIEWICZ, Krzysztof ZIELIŃSKI WPŁYW

Bardziej szczegółowo

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com

photo graphic Jan Witkowski Project for exhibition compositions typography colors : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Jan Witkowski : +48 506 780 943 : janwi@janwi.com Project for exhibition photo graphic compositions typography colors Berlin London Paris Barcelona Vienna Prague Krakow Zakopane Jan Witkowski ARTIST FROM

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL

ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL ABOUT NEW EASTERN EUROPE BESTmQUARTERLYmJOURNAL Formanminsidemlookmatmpoliticsxmculturexmsocietymandm economyminmthemregionmofmcentralmandmeasternm EuropexmtheremismnomothermsourcemlikemNew Eastern EuropeImSincemitsmlaunchminmPw--xmthemmagazinemhasm

Bardziej szczegółowo

Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas

Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas www.oncotarget.com Oncotarget, Supplementary Materials Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas SUPPLEMENTARY MATERIALS Supplementary

Bardziej szczegółowo

WZROST I PLONOWANIE PAPRYKI SŁODKIEJ (CAPSICUM ANNUUM L.), UPRAWIANEJ W POLU W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH OLSZTYNA

WZROST I PLONOWANIE PAPRYKI SŁODKIEJ (CAPSICUM ANNUUM L.), UPRAWIANEJ W POLU W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH OLSZTYNA Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) ŁUCJA MICHALIK WZROST I PLONOWANIE PAPRYKI SŁODKIEJ (CAPSICUM ANNUUM L.), UPRAWIANEJ W POLU W WARUNKACH KLIMATYCZNYCH OLSZTYNA Z Katedry Ogrodnictwa

Bardziej szczegółowo

deep learning for NLP (5 lectures)

deep learning for NLP (5 lectures) TTIC 31210: Advanced Natural Language Processing Kevin Gimpel Spring 2019 Lecture 6: Finish Transformers; Sequence- to- Sequence Modeling and AJenKon 1 Roadmap intro (1 lecture) deep learning for NLP (5

Bardziej szczegółowo

Clinical Trials. Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles

Clinical Trials. Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles Polandchallenges in Clinical Trials Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles Poland- legislation 1996-2003 Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r o zawodach lekarza i lekarza dentysty, z

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKACJA W ŚRODOWISKU EUROPEJSKIM

KOMUNIKACJA W ŚRODOWISKU EUROPEJSKIM KOMUNIKACJA W ŚRODOWISKU EUROPEJSKIM S PE C JA L I Z AC JA N A K I ER U N K U F I LO LO G I A A N G I EL S K A Informacja ogólna Podstawowym celem kształcenia w specjalizacji Komunikacja w środowisku europejskim

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE SPEKTROSKOPII ODBICIOWEJ DO OZNACZANIA ZAWARTOŚCI WODY W SERACH. Agnieszka Bilska, Krystyna Krysztofiak, Piotr Komorowski

ZASTOSOWANIE SPEKTROSKOPII ODBICIOWEJ DO OZNACZANIA ZAWARTOŚCI WODY W SERACH. Agnieszka Bilska, Krystyna Krysztofiak, Piotr Komorowski SCIENTIARUM POLONORUMACTA Technologia Alimentaria 1(1) 2002, 85-90 ZASTOSOWANIE SPEKTROSKOPII ODBICIOWEJ DO OZNACZANIA ZAWARTOŚCI WODY W SERACH Agnieszka Bilska, Krystyna Krysztofiak, Piotr Komorowski

Bardziej szczegółowo

The shape of and the challenges for the Polish EO sector initial findings of the SEED EO project

The shape of and the challenges for the Polish EO sector initial findings of the SEED EO project The shape of and the challenges for the Polish EO sector initial findings of the SEED EO project Drugie Forum Obserwacji Ziemi Ministerstwo Rozwoju Warszawa, 4 lipca 2016 2 Zadania projektu Stworzenie

Bardziej szczegółowo

The influence of shading on the yield and quality of southern sweet-grass (Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.

The influence of shading on the yield and quality of southern sweet-grass (Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult. The influence of shading on the yield and quality of southern sweet-grass (Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.) raw material WIESŁAW PODYMA *1, KATARZYNA BĄCZEK 2, MIROSŁAW ANGIELCZYK 2, JAROSŁAW

Bardziej szczegółowo

Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the Record Biomap project (Horizon 2020)

Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the Record Biomap project (Horizon 2020) Research Coordination for a Low-Cost Biomethane Production at Small and Medium Scale Applications, akronim Record Biomap Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the

Bardziej szczegółowo

DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION

DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION ELEKTRYKA 0 Zeszyt (9) Rok LX Andrzej KUKIEŁKA Politechnika Śląska w Gliwicach DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta   1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition)

Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Pielgrzymka do Ojczyzny: Przemowienia i homilie Ojca Swietego Jana Pawla II (Jan Pawel II-- pierwszy Polak na Stolicy Piotrowej) (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi SNMP Protocol The Simple Network Management Protocol (SNMP) is an application layer protocol that facilitates the exchange of management information between network devices. It is part of the Transmission

Bardziej szczegółowo

Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19

Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19 003 Uchwała RW Nr 136/2018 z dnia 24 maja 2018 r. zmiana w ofercie przedmiotów do wyboru dla II roku 2018/19 (zmiana Uchwały RW Nr 130/2017 z dnia 25 maja 2017 r.) Genetyka i biologia eksperymentalna studia

Bardziej szczegółowo

PRZEDSIEBIORSTWO LUSARSKO-BUDOWLANE LESZEK PLUTA

PRZEDSIEBIORSTWO LUSARSKO-BUDOWLANE LESZEK PLUTA Przedsi biorstwo lusarsko Budowlane was founded in 1992 in Kielce, Poland. Today we are a recognized manufacturer of modern aluminium-glass constructions at a high European level. We provide solutions

Bardziej szczegółowo

Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of

Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of environmental protection" Koncepcja zagospodarowania odpadów wiertniczych powstających podczas wierceń lądowych i morskich w

Bardziej szczegółowo

!850016! www.irs.gov/form8879eo. e-file www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C,

Bardziej szczegółowo

PROJECT. Syllabus for course Negotiations. on the study program: Management

PROJECT. Syllabus for course Negotiations. on the study program: Management Poznań, 2012, September 20th Doctor Anna Scheibe adiunct in the Department of Economic Sciences PROJECT Syllabus for course Negotiations on the study program: Management I. General information 1. Name

Bardziej szczegółowo

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi Mikołaj Trizna Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi przebywających na oddziałach psychiatrii sądowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab.n.med. Tomasz Adamowski,

Bardziej szczegółowo

Opracowanie bioanalitycznych metod oznaczania tokochromanoli w tkance tłuszczowej pochodzącej z gruczołu piersiowego kobiet

Opracowanie bioanalitycznych metod oznaczania tokochromanoli w tkance tłuszczowej pochodzącej z gruczołu piersiowego kobiet Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Katedra Biofarmacji i Farmakodynamiki Zakład Farmakodynamiki Ewa Bartosińska Opracowanie bioanalitycznych metod oznaczania

Bardziej szczegółowo

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI O tym, dlaczego warto budować pasywnie, komu budownictwo pasywne się opłaca, a kto się go boi, z architektem, Cezarym Sankowskim, rozmawia

Bardziej szczegółowo

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra Warsaw, October 15-16, 2015 Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different row, in the basin of the Upper Vistula and the Upper and Central Odra Paweł Franczak 1, Karolina Listwan-Franczak

Bardziej szczegółowo

Program studiów doktoranckich. Ogólna charakterystyka studiów doktoranckich

Program studiów doktoranckich. Ogólna charakterystyka studiów doktoranckich Program studiów doktoranckich Ogólna charakterystyka studiów doktoranckich Jednostka prowadząca studia doktoranckie: Nazwa studiów doktoranckich Nazwa studiów doktoranckich w języku angielskim: Wydział

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Środowiska obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska

Bardziej szczegółowo

Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2018/19/20/21

Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2018/19/20/21 Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2018/19/20/21 003 Uchwała RW Nr 141/2018 z dnia 28 czerwca 2018 r. NAZWA PRZEDMIOTU pkt ECTS E/Z suma godz wykł. konw. sem. ćw. lab. ćw. ter. SEMESTR

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES

SPIS TREŚCI / INDEX OGRÓD GARDEN WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE SKRZYNKI BOXES KATALOG 2016 CATALOGUE 2016 SPIS TREŚCI / INDEX WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD OGRÓD GARDEN PRZECHOWYWANIE WINA WINE STORAGE 31-38 21-30 4-20 SKRZYNKI BOXES 39-65 3 WYPOSAŻENIE DOMU HOUSEHOLD 4 WYPOSAŻENIE

Bardziej szczegółowo

Ocena koncepcji BIOrafinerii i ich powiązanie z POLitykami rolną i leśną.

Ocena koncepcji BIOrafinerii i ich powiązanie z POLitykami rolną i leśną. Ocena koncepcji BIOrafinerii i ich powiązanie z POLitykami rolną i leśną. Assessment of BIOrefinery concepts and the implications for agricultural and forestry POLicy. Czas trwania: kwiecień 2007 marzec

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii. Renewable Energy Resources. Energetics 1 st degree (1st degree / 2nd degree) General (general / practical)

Odnawialne źródła energii. Renewable Energy Resources. Energetics 1 st degree (1st degree / 2nd degree) General (general / practical) MODULE DESCRIPTION Module code Module name Odnawialne źródła energii Module name in English Renewable Energy Resources Valid from academic year 2012/201 MODULE PLACEMENT IN THE SYLLABUS Subject Level of

Bardziej szczegółowo

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Tresci zadań rozwiązanych

Bardziej szczegółowo

QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHARACTERISTICS OF FINGERPRINT BIOMETRIC TEMPLATES

QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHARACTERISTICS OF FINGERPRINT BIOMETRIC TEMPLATES ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 74 Nr kol. 1921 Adrian KAPCZYŃSKI Politechnika Śląska Instytut Ekonomii i Informatyki QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHARACTERISTICS

Bardziej szczegółowo

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB. Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ

Bardziej szczegółowo

Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH

Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH Kierunek Elektronika i Telekomunikacja, Studia II stopnia Specjalność: Systemy wbudowane Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

THEORETICAL STUDIES ON CHEMICAL SHIFTS OF 3,6 DIIODO 9 ETHYL 9H CARBAZOLE

THEORETICAL STUDIES ON CHEMICAL SHIFTS OF 3,6 DIIODO 9 ETHYL 9H CARBAZOLE THEORETICAL STUDIES ON CHEMICAL SHIFTS OF 3,6 DIIODO 9 ETHYL 9H CARBAZOLE Teobald Kupkaa, Klaudia Radula-Janika, Krzysztof Ejsmonta, Zdzisław Daszkiewicza, Stephan P. A. Sauerb a Faculty of Chemistry,

Bardziej szczegółowo