KOMENDA POWIATOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ w GÓRZE

Transkrypt

1 ZATWIERDZAM (data i podpis) KOMENDA POWIATOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ w GÓRZE INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA POWIATU GÓROWSKIEGO W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ ZA 2009 r. Opracowali: kpt. Lucjan Sibilak kpt. Marcin Klefas kpt. Maciej Liśkiewicz st. asp. Dariusz Onichimowski asp. Robert Haręzga st. ogn. Sławomir Smugowski Styczeń 2010 r. 1

2 I. ANALIZA MOŻLIWYCH ZAGROŻEŃ DLA LUDNOŚCI NA OBSZARZE POWIATU GÓROWSKIEGO 1. CHARAKTERYSTYKA POWIATU Powiat górowski zajmuje obszar o powierzchni 738,1 km 2 w północnośrodkowej części województwa dolnośląskiego. Teren powiatu zamieszkuje ok. 38 tys. mieszkańców, średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 51 osób/km 2. Przez teren powiatu przepływają rzeki i cieki wodne o ogólnej długości 230,6 km. Najważniejsze z nich to: rzeka Barycz, Odra oraz Orla. Znaczną część powierzchni powiatu, bo aż 28,59 %, porastają lasy. Największe kompleksy leśne występują na południe od Góry w kierunku miejscowości Ryczeń, Lubów, Majówka i Jemielno. Powiat górowski jest regionem typowo rolniczym, w którym dominują indywidualne małoobszarowe gospodarstwa rolne. Występujące zakłady przemysłowe powiązane są najczęściej bezpośrednio z gospodarką rolną. 2. NAJWAŻNIEJSZE ZAGROŻENIA POŻAROWE Występujący stan zagrożenia pożarowego na terenie powiatu górowskiego w dużej mierze wynika z naturalnych warunków terenowych (stanu zalesienia, rodzaju upraw rolnych) oraz stopnia uprzemysłowienia (zakłady pracy, sektor rolniczy), stanu urbanizacji i infrastruktury miast i wsi (drogi, instalacje energetyczne, gazowe). Od wielu lat największe zagrożenie pożarowe występuje w dwóch sektorach: - rolnictwo, - lasy. Szczególnie uwidacznia się to w okresach: - wczesnowiosennym (w okresie wypalania i porządkowania terenów działkowych, upraw polowych, łąk, przydrożnych rowów), - letnim (prace żniwne i omłotowe na polach, penetracja terenów leśnych przez zbieraczy runa leśnego), - jesiennym (wypalanie pozostałości pożniwnych). 2

3 2.1. Rolnictwo Największe zagrożenie związane jest rokrocznie z rozpoczęciem wiosennych porządków i prac polowych. Często bezmyślne wypalania pozostałości roślinnych i traw na nieużytkach rolnych i polach stwarzają poważne zagrożenie dla sąsiednich upraw, kompleksów leśnych, czy też zabudowań wiejskich i stogów. Pomimo obowiązującego ustawodawstwa i prowadzonej na szeroką skalę kampanii informacyjnej, to negatywne zjawisko występuje nadal, choć w ostatnich trzech latach liczba pożarów nieużytkowanych powierzchni rolniczych zmniejszyła się. Na stan bezpieczeństwa pożarowego w rolnictwie bezpośredni wpływ ma również zły stan techniczny obiektów i instalacji użytkowych w budynkach mieszkalnych i gospodarczych. Nieprzestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa podczas składowania i magazynowania płodów rolnych (stert słomy, siana) oraz niezachowanie wymaganych odległości tych materiałów od innych obiektów są także częstą przyczyną powstawania pożarów Lasy Lasy na terenie powiatu zajmują powierzchnię 211,03 km 2. Wskaźnik zalesienia wynosi 28,59% obszaru powiatu. Najbardziej zagrożony kompleks leśny liczy 8584 ha i usytuowany jest na terenie dwóch gmin, tj. Góry i Jemielna. Największe zagrożenie pożarowe stanowią zalesione powierzchnie, na których występują suche trawy. Związane jest ono z szybkim rozprzestrzenianiem się pożaru z terenów trawiastych na tereny leśne oraz utrudnionym dojazdem do miejsca pożaru, zwłaszcza w okresie wiosennym, gdzie teren jest grząski i podmokły. Tereny leśne znajdują się w pobliżu skupisk ludzkich. Do miejscowości zagrożonych w przypadku powstania bardzo dużego pożaru lasu należy zaliczyć: Ryczeń, Chorągwice, Lubów, Majówka, Bieliszów, Kietlów, Zdziesławice, Śleszów, Cieszyny, Smolne, Borki, Zawiszów, Gola Wąsowska, Wiklina, Pobiel, Zubrze, Kąkolno i Włodków Dolny. W miejscowościach tych mieszka łącznie ok. 2 tys. mieszkańców. Najwięcej pożarów lasów występuje w okresach wiosennym i letnim w czasie nasilającej się suszy. Przyczynami pożarów najczęściej jest wypalanie pozostałości roślinnych na polach w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksów leśnych, nieostrożność ludzi penetrujących lasy podczas zbierania owoców runa leśnego oraz zdarzające się podpalenia. 3

4 2.3. Obiekty mieszkalne, gospodarcze i magazynowe W miastach Góra i Wąsosz poważną część stanowi zabudowa zwarta w obrębie rynków i szlaków komunikacyjnych. Staromiejska zabudowa jest najbardziej podatna na zagrożenia związane z niebezpieczeństwem wynikającym z pożarów przestrzennych. Składa się ona z ciągów kamienic dwu, trzykondygnacyjnych, najczęściej o konstrukcji: ściany murowane z cegły z drewnianą więźbą dachową krytą papą lub dachówką, w dolnych częściach adaptowanych na działalność handlową, a w górnych zamieszkałych przez ludność. Taki układ i konstrukcja budynków sprzyja przerzutom ognia na sąsiednie zabudowania, powodując konieczność użycia znacznych sił i środków. W nowszych częściach miast przeważającą zabudową jest zabudowa osiedlowa domków jednorodzinnych niskich, a na ich obrzeżach przeważają bloki mieszkalne z wielkiej płyty o wysokości do 4 kondygnacji. Ulice pomiędzy budynkami są wąskie i kręte, a przejazd często zablokowany jest przez parkujące pojazdy mieszkańców i zaopatrzenia, klomby, znaki drogowe itp., co znacznie utrudnia dojazd pojazdów pożarniczych na miejsce pożaru. Na obszarze gminy Góra, Jemielno, Wąsosz, Niechlów przeważa zabudowa typowo rolnicza, z niskimi budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi. Na terenie powiatu praktycznie nie ma obiektów wysokich (powyżej 25 m) takich jak: hotele, budynki mieszkalne, budynki administracyjno-biurowe. Jedynymi spotykanymi wysokimi obiektami są wieże kościelne, kominy niektórych zakładów przemysłowych oraz silos cukru. Na terenie wsi jest stosunkowo niewiele nowoczesnego budownictwa. Przeważająca część budynków mieszkalnych i gospodarskich stanowi własność rolników indywidualnych. Towarzyszy temu często bałagan w obejściu i domostwach, a w okresie grzewczym prowizoryczne instalacje elektryczne i niewłaściwie wykonane przewody kominowe lub brak ich okresowych przeglądów. Najczęściej konstrukcja dachu budynku jest drewniana, a kominy popękane, co stwarza dobre warunki do powstania pożaru Kopalnie gazu Na terenie działania Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Górze znajdują się 4 kopalnie gazu ziemnego należące do Zielonogórskich Zakładów Górnictwa Nafty i Gazu z siedzibą w Zielonej Górze tj.: Ośrodek Kopalń Gazu Ziemnego w Starej Górze, Kopalnia Gazu Ziemnego Żuchlów w Starej Górze, Kopalnia Gazu Ziemnego Załęcze, w skład której wchodzi Ośrodek Centralny Załęcze w Wodnikach i Ośrodek Grupowy Wiewierz w Czarnoborsku, 4

5 Kopalnia Gazu Ziemnego Aleksandrówka-Niechlów, w skład której wchodzi Ośrodek Centralny w Lubowie, Ośrodek Grupowy we Włodkowie Dolnym i Ośrodek Grupowy w Niechlowie. Eksploatacja gazu ziemnego odbywa się w systemie zamkniętym (hermetycznym) i w normalnych warunkach nie występuje emisja gazu do atmosfery, w związku z czym w normalnych warunkach pracy nie stwarza on zagrożeń. Zagrożenie pożarowe, wybuchowe i erupcyjne gazu ziemnego może wystąpić jedynie podczas zmiany ww. warunków, przy zakłóceniach pracy urządzeń technologicznych lub awarii, pracach konserwacyjnoremontowych itp. Podwyższone zagrożenie pożarowe i erupcyjne w rejonie odwiertów gazowych może wystąpić również w następujących przypadkach: dowiercenia do złoża gazowego, prowadzenia wszelkich robót z otwartym ogniem w pobliżu odwiertów gazowych, gazociągów i innych urządzeń technologicznych, prowadzenia robót niebezpiecznych takich jak: pomiary wydajności gazociągów, próbna eksploatacja, zabiegi intensyfikacji, remonty itp. Ilości gazu, jakie mogą przedostać się do atmosfery w ww. przypadkach są niewielkie i przy zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń nie powinny stworzyć poważnego zagrożenia pożarowego i wybuchowego. 3. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA Zagrożenia ze strony przewożonych toksycznych środków przemysłowych [TSP] Przez teren powiatu przebiega kilka tras, po których przewożone są materiały niebezpieczne: Lp. Trasa Rodzaj materiałów niebezpiecznych i ich roczna ilość w [T] lub [m 3 ] 1 Załęcze - Klimontów ( 324 ) metanol 10m 3, glikol 10 ton 2 Rawicz - Wąsosz ( 36 ) gaz propan-butan ton 3 Brzeg Dolny-Wińsko-Góra-Niechlów ( 36 i 1083 i 324 ) kwas solny 8 ton, kwas siarkowy 36 ton, podchloryn sodu 4 tony 4 Rawicz - Stara Góra (324 i 323 ) glikol 30 ton 5 Leszno - Stara Góra ( 323 ) metanol 10m 3 6 Wąsosz-Góra (1083 i 324) Kwas azotowy, kwas siarkowy, podchloryn sodu 7 Leszno - Góra (323) podchloryn sodu 4 tony Ponadto przez teren powiatu przewożone są paliwa płynne w nieokreślonych ilościach. 5

6 Oprócz tego przez powiat w ruchu tranzytowym przewożone są inne substancje, m.in.: amoniak, chlor, itp. W przypadku katastrof konsekwencje mogą być następujące: - substancje gazowe: możliwość powstania toksycznej chmury gazowej z zanieczyszczeniem powietrza niosącym zagrożenie zdrowia, życia ludzi i zwierząt. Szkodliwe oddziaływanie na dużych obszarach może się rozpocząć już po czasie kilku minut i zazwyczaj ustępuje po kilku godzinach, - substancje ciekłe ropopochodne: możliwość skażenia gruntu na obszarze do 100 m 2, lub wód powierzchniowych, wymagające podejmowania długotrwałej akcji technicznej usuwania zanieczyszczeń i ewentualnej ochrony ujęć wody pitnej, - substancje ciekłe chemiczne żrące i trujące: możliwość skażenia gruntu na obszarze do ok. 100 m 2 lub wód powierzchniowych; wymagające podjęcia neutralizacji lub rozcieńczenia medium poniżej granic szkodliwości i ewentualnej ochrony zasobów ujęć wody pitnej. Jest oczywiste, że ewentualny stopień zagrożenia będzie funkcją ilości transportowanych substancji, jej parametrów fizyko - chemicznych, toksyczności, a także jej stopnia ekspozycji na ludzi, zwierzęta i środowisko. Orientacyjne obliczenia przeprowadzone dla transportowanych mediów ( amoniak i chlor ) wskazują, że maksymalny zasięg stężeń śmiertelnych dla ludzi i zwierząt może dochodzić do 181 m. W związku z mającą się rozpocząć w roku 2010 budową mostu na rzece Odra w okolicach miejscowości Ciechanów, należy przewidywać znaczący wzrost natężenia ruchu środków transportu kołowego. Dlatego trzeba mieć świadomość, iż ilość przewożonych przez teren powiatu górowskiego toksycznych środków przemysłowych ulegnie znaczącemu zwielokrotnieniu, co przyczyni się do radykalnego wzrostu zagrożenia Zagrożenia ze strony zakładów produkcyjnych Na terenie powiatu znajdują się nieliczne zakłady, które posiadają toksyczne środki przemysłowe. Zaliczyć do nich można: - Spółdzielnię Mleczarską,,Demi w Górze, - Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego S.A. w Niechlowie, - PPHU Czesław Rydełkiewicz w Goli Górowskiej. Spółdzielnia Mleczarska,,Demi w Górze posiada ok. 900 kg amoniaku w instalacji chłodniczej. W przypadku wycieku amoniaku z instalacji mogą wystąpić strefy obezwładniające i śmiertelne, które swym zasięgiem mogłyby objąć powierzchnię całego zakładu oraz zagrozić sąsiednim budynkom. W przypadku największego zagrożenia, występującego przy wietrze zachodnim, oprócz mleczarni zagrożone mogą być obiekty 6

7 usytuowane na wschód od zakładu tj.: tartak, dworzec PKS, budynki mieszkalne przy ul. Poznańskiej w kierunku SP nr 3 i Gimnazjum nr 2 oraz obiekty zlokalizowane przy ul. Dworcowej. Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego S.A. w Niechlowie posiadają po ok. 800 kg kwasu siarkowego i podchlorynu sodu oraz ok. 600 kg kwasu solnego. Środki te mogą powodować zagrożenie szczególnie dla pracowników przedsiębiorstwa. W przypadku drobnych awarii (uwolnienie toksycznego środka przemysłowego w ilości do 200 l) może dojść do skażenia gruntu lub wód powierzchniowych. W Goli Górowskiej znajduje się zakład PPHU Rydełkiewicz, w którym przechowuje i przetwarza się ok. 60 tys. litrów alkoholu etylowego. W chwili obecnej zakład nie jest dostosowany do tego rodzaju produkcji i może stanowić zagrożenie utraty zdrowia i życia dla osób tam pracujących. W obiekcie występują strefy zagrożenia wybuchem, a urządzenia i instalacja elektryczna nie jest wykonana w odpowiednim stopniu ochrony. Brak także jest właściwej wentylacji i wydzielenia pożarowego kotłowni gazowej. Zagrożenie pożarowe może coraz częściej występować także na terenie Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Rudnej Wielkiej. Znajdują się tam dwie kwatery, na których składowane są odpady. Pierwsza kwatera posiada powierzchnię 1,8 ha i pojemność 360 tys. m 3, druga kwatera posiada powierzchnię 3,8 ha i pojemność 570 tys. m 3. W wyniku składowania odpadów, na terenie zakładu powstaje biogaz, który jest gazem łatwopalnym i wybuchowym. W celu zmniejszenia zagrożenia pożarowego i wybuchowego, na hałdach wykonano łącznie 9 odwiertów odgazowujących składowisko. 4. ZAGROŻENIA POWODZIOWE Przez teren powiatu przepływają rzeki i cieki wodne, które w niesprzyjających okresach stanowią znaczne zagrożenie powodziowe. Należą do nich: Odra, Barycz, Orla, Rów Polski, Rów Śląski, Wiewiernica, Łacha, Świernia, Tynica. Zagrożenia powodziowe występują najczęściej w okresach roztopów i kry lodowej, opadów atmosferycznych oraz okresowego przyboru wód. Stan obwałowań nie jest najlepszy. Zdarzają się odcinki nie obwałowane. Dodatkowe zagrożenie powodziowe powodowane jest przez rozkradzione elementy budowli hydrotechnicznych oraz siedliska bobrów, które spiętrzają wodę powodując zalewanie użytków rolnych. Należy mieć świadomość nieuchronności wystąpienia powodzi. W związku z tym istnieje potrzeba opracowywania i ciągłej aktualizacji gminnych planów reagowania. 7

8 Ilość osób i inwentarza przewidziana do ewakuacji w poszczególnych gminach Góra Niechlów Jemielno Wąsosz Ludzie Zwierzeta Jak obrazuje powyższy wykres, największa skala działań ewakuacyjnych wystąpi na terenach gmin Wąsosz i Niechlów. Dlatego właśnie te gminy powinny być najlepiej przygotowane do działań, zmierzających do zapewnienia mieszkańcom i inwentarzowi bezpieczeństwa oraz usuwania skutków ewentualnych powodzi. Biorąc pod uwagę dostępne dane należy stwierdzić, iż poszczególne gminne zespoły zarządzania kryzysowego powinny posiadać plany ewakuacji mieszkańców i zwierząt z zagrożonych obszarów, uwzględniające siły i środki potrzebne do przeprowadzenia tego przedsięwzięcia. Ważne jest, aby do działań zabezpieczających przed wystąpieniem powodzi wykorzystywać służby publiczne, formacje obrony cywilnej i inne instytucje, zlokalizowane na obszarach zagrożonych. Pamiętać należy, iż jednostki ochrony przeciwpożarowej są formacją reagującą w sposób natychmiastowy i powinny być wykorzystywane nie w działaniach przygotowawczych, ale przede wszystkim do usuwania bezpośrednich zagrożeń życia, zdrowia i mienia. Zasadniczym problemem wykorzystania jednostek ochrony przeciwpożarowej do ww. działań jest brak odpowiedniego wyposażenia, pozwalającego nieść pomoc ludziom na zalanych terenach. Brak łodzi, pontonów, kapoków uniemożliwia bezpieczne podejmowanie czynności ratowniczych. 5. ZAGROŻENIA BIOLOGICZNE Oprócz wcześniej wymienionych zagrożeń naturalnych, realne stają się także zagrożenia ze strony bioterroryzmu. Broń biologiczna należy do kategorii broni masowego rażenia, w której bojowym ładunkiem są chorobotwórcze drobnoustroje, wirusy, bakterie bądź grzyby. Do najczęściej wymienionych chorób, które mogą być wywołane przy użyciu ww. broni należą: cholera, dur brzuszny i plamisty, wąglik, choroba papuzia, dżuma, żółta febra, grypa, 8

9 ospa, czerwonka bakteryjna, kleszczowe zapalenie opon mózgowych. Groźne są wirusy gorączek krwotocznych i jad kiełbasiany. Zastosowanie broni biologicznej wiąże się z reguły ze stratami o charakterze masowym, co stawia przed ratownikami całkiem nowe wymagania odnośnie ilości posiadanego sprzętu. Jednym z najważniejszych jest konieczność odseparowania i utylizacji skażonej odzieży oraz przygotowania odzieży zastępczej. Kolejnym poważnym problemem jest liczba poszkodowanych, których należy poddać dekontaminacji w jednym miejscu i czasie. Dodatkowymi utrudnieniami mogą stać się niechęć poszkodowanych do poddania się zabiegom, konieczność separacji miejsc dekontaminacji kobiet i mężczyzn oraz zapewnienie odpowiedniej ilości środków do dekontaminacji i utylizacja roztworów po dekontaminacji (ok. 50 l roztworu na jedną osobę). Skuteczność podejmowanych działań uzależniona jest także od rozwiązania wielu problemów natury prewencyjnej i planistycznej. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć: - opracowanie wzorców zachowań ludności i procedur działania służb, - określenie potencjalnych celów ataków i ich dokumentacja, - zlokalizowanie rezerw sprzętowych w sposób adekwatny do potencjalnych celów ataku, - zapewnienie odpowiedniej pomocy medycznej i zapasów środków medycznych, - przygotowanie alternatywnych dróg dojazdu i systemów łączności, - przygotowanie planu rozstawienia sił i środków na miejscu akcji, - ustalenie systemu kontroli poruszania się w strefie akcji i miejsc dekontaminacji. 6. ZAGROŻENIA RADIACYJNE Obecnie w Polsce nie ma elektrowni atomowych, w których ze względu na proces technologiczny znajdują się znaczne ilości materiałów rozszczepialnych i izotopów promieniotwórczych. Materiały promieniotwórcze w dużej mierze mają zastosowanie w przemyśle: mierniki radioizotopowe, radiografia przemysłowa, urządzenia radiacyjne, urządzenia jonizujące, eliminatory ładunku elektrostatycznego, chromatografy gazowe. Na terenie powiatu górowskiego materiały promieniotwórcze mogą być przewożone transportem kołowym. Śladowe ilości materiałów radiacyjnych występują także w elementach instalacji sygnalizacyjno-alarmowej, jednak nie stwarzają one zagrożenia. Od 1999 r. nie zanotowano na terenie powiatu zdarzeń związanych z materiałami radiacyjnymi. 9

10 7. ZAGROŻENIA WYSTĘPUJĄCE PODCZAS POJAWIENIA SIĘ PTASIEJ GRYPY Wysoce zjadliwa grypa ptaków jest zaraźliwą chorobą wirusową ptaków, podlegającą obowiązkowi zwalczania z urzędu. Powoduje duże straty gospodarczo-ekonomiczne w hodowli drobiu. Wrażliwe na chorobę są prawie wszystkie gatunki ptaków domowych i dzikich. Największe straty wirus powoduje wśród drobiu domowego: kur i indyków. Zachorowalność i śmiertelność w stadzie drobiu może dochodzić nawet do 100%. Do zakażenia dochodzi przez kontakt ptaków zdrowych z chorymi, a także przy zetknięciu się ptaków z innymi gatunkami zwierząt będących nosicielami wirusa. Duże ilości wirusa są wydalane z kałem chorych ptaków, wydzieliną z oczu i dróg oddechowych. Od momentu zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów choroby upływa zwykle od kilku godzin do trzech dni. Objawy choroby są niespecyficzne, zróżnicowane w zależności od wieku ptaków, gatunku i warunków środowiskowych. Największe zagrożenie dla ludzi mogą powodować padłe ptaki w miejscach ogólnodostępnych, jak również hodowle, prowadzone w fermach drobiu W przypadku wystąpienia ogniska ptasiej grypy na terenie jednej z ferm, sytuacja jest o tyle korzystna, że całe ptactwo nie będzie miało kontaktu z innymi zwierzętami, ponieważ jest w zamknięciu. Inaczej wygląda sytuacja, gdy ognisko choroby będzie znajdowało się na terenie indywidualnego gospodarstwa. Tam zwierzęta i ptactwo domowe znajduje się na,,wolności i może mieć kontakt z innymi zwierzętami, przez co choroba może się rozprzestrzenić na znaczne obszary. Należy mieć świadomość, że w przypadku wystąpienia podejrzenia lub ogniska choroby, wyróżnia się następujące obszary wokół ognisk choroby: obszar zapowietrzony obszar o promieniu min. 3 km, którego centrum stanowi ognisko choroby, obszar zagrożony obszar o promieniu min. 10 km, którego centrum stanowi ognisko choroby (zawiera w sobie obszar zapowietrzony). Niebagatelne znaczenia ma czas prowadzonych działań zmierzających do zwalczenia ogniska choroby, który może wynosić nawet 45 dni. W związku z powyższym, poszczególne gminy powiatu górowskiego powinny przygotować się do działań zmierzających do usunięcia zagrożenia, biorąc pod uwagę 10

11 wszelkie ograniczenia w poruszaniu się, podejmowaniu czynności porządkowych, zabezpieczających i innych, prowadzonych w ww. obszarach. W wyniku działań podjętych na szczeblu powiatu, JRG PSP w Górze została doposażona w sprzęt do dekontaminacji osób pracujących w ognisku choroby. Zostały także zabezpieczone odpowiednie ilości ubrań, rękawic, masek, butów i gogli ochronnych, którymi dysponuje Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego. II. ANALIZA SYTUACJI POŻAROWEJ W POWIECIE GÓROWSKIM W 2009 r. Ogółem w 2009 r. na terenie powiatu górowskiego zanotowano 602 zdarzenia. Pożarów powstało 192, miejscowych zagrożeń 405 oraz 5 alarmów fałszywych. Procentowo pożary stanowiły 31,9%, miejscowe zagrożenia 67,3 %, alarmy fałszywe 0,8 % ogólnej ilości zdarzeń. Ogólna liczba zdarzeń miejscowe zagrożenia pożary alarmy fałszywe 2.1. Pożary Liczba pożarów wg występowania w obiektach Rolnictwo Inne Lasy Ob. Mieszkalne Ob. Produkcyjne Ob. Użyt. Publicznej Środki transportu Ob. Magazynowe 11

12 Analizując poszczególne lata, można zauważyć, że najwięcej pożarów powstaje w sektorze rolniczym oraz obiektach mieszkalnych. Od lat zauważalny jest spadek pożarów w lasach. Duża liczba pożarów występuje w dziale,,inne obiekty do których głównie należy zaliczyć pożary suchych traw i śmietników. Straty powstałe w wyniku pożarów oszacowano na kwotę 462,9 tys. złotych. Największe straty zanotowano na terenie gm. Góra, natomiast najmniejsze na terenie gm. Wąsosz. W związku ze sprawnym systemem alarmowania oraz dużym zaangażowaniem strażaków-ratowników w usuwanie skutków zdarzeń uratowano mienie o wartości 4,68 mln złotych. Stosunek strat do uratowanego mienia wynosi 1 : 10. W wyniku pożarów 4 osoby zostały ranne ( w tym 1 ratownik), a 1 osoba poniosła śmierć Miejscowe zagrożenia Zestawienie miejscowych zagrożeń wg występowania w obiektach Rolnictwo Inne Lasy Ob. Mieszkalne Ob. Produkcyjne Ob. Użyt. Publicznej Środki transportu Ob. Magazynowe W 2009 r. największa liczba miejscowych zagrożeń związana była z usuwaniem połamanych drzew i konarów, w wyniku wichury jaka przeszła przez teren powiatu w lipcu. Dużo zdarzeń wystąpiło także w obiektach mieszkalnych i środkach transportu. Na ogólną liczbę 405 miejscowych zagrożeń, aż 181 razy uczestniczono w zdarzeniach związanych z usuwaniem połamanych drzew i konarów oraz 57 razy w usuwaniu rojów owadów stwarzających zagrożenie dla ludzi. Niezachowanie zasad bezpieczeństwa ruchu środków transportu oraz wady tych środków także były przyczyną powstania wielu zdarzeń, w których musiała interweniować straż pożarna. 12

13 W wyniku miejscowych zagrożeń straty oszacowano na kwotę ok. 1,16 mln. zł., uratowano mienie o wartości ok. 2,22 mln. zł. Największe straty odnotowano na terenie gm. Góra, natomiast najmniejsze na terenie gm. Jemielno. Największą wartość uratowanego mienia odnotowano na terenie gm. Góra. Stosunek strat do uratowanego mienia wynosi prawie 1:2. W wyniku miejscowych zagrożeń 40 osób zostało rannych, a 3 osoby poniosły śmierć. Pojawiające się regularnie anomalie pogodowe wymagają podejmowania działań o szerokim zasięgu i bardzo dobrej koordynacji, do których muszą być wykorzystane dostępne siły (służby energetyczne, komunalne, zakłady usług leśnych itp.), dysponujące odpowiednim sprzętem specjalistycznym, takim jak piły spalinowe do drewna, podnośniki hydrauliczne, pompy do wypompowywania wody z zalanych obiektów. Dlatego niezbędne jest opracowanie przez poszczególne gminne zespoły zarządzania kryzysowego odpowiednich planów działań, uwzględniających realizację zadań podejmowanych w czasie kryzysu. III. DZIAŁALNOŚĆ PREWENCYJNA 1. CZYNNOŚCI KONTROLNO-ROZPOZNAWCZE W 2009 na terenie powiatu górowskiego przeprowadzono 124 kontrole przestrzegania przepisów o ochronie przeciwpożarowej, podczas których skontrolowano 145 obiektów. W czasie kontroli stwierdzono ogółem 170 nieprawidłowości naruszających przepisy przeciwpożarowe. Najczęstsze uwagi dotyczyły: instalacji użytkowych 36 uchybień, oznakowania znakami bezpieczeństwa 34 uchybienia, instrukcji bezpieczeństwa pożarowego 20 uchybień, zaznajomienia pracowników z przepisami p.poż. 18 uchybień, podręcznego sprzętu gaśniczego 18 uchybień, pozostałe 44 uchybienia. Podczas czynności kontrolno-rozpoznawczych skontrolowano następujące obiekty: produkcyjne i magazynowe 48 obiektów, użyteczności publicznej 44 obiekty, gospodarstwa rolne 35 obiektów, lasy 11 obiektów, 13

14 obiekty zamieszkania zbiorowego 4 obiekty, mieszkalne wielorodzinne 2 obiekty, wypoczynku dzieci i młodzieży 1 obiekt. W wyniku kontroli wydano 46 decyzji administracyjnych nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości oraz nałożono 6 mandatów karnych. Wydano także 7 decyzji administracyjnych w sprawie prolongaty terminu wykonania nałożonych zaleceń. W 6 przypadkach na właścicieli i zarządców obiektów nałożono upomnenia za niewykonanie zaleceń oraz nałożono 5 grzywien w celu przymuszenia do realizacji wcześniejszych decyzji administracyjnych. W 2009 r. uczestniczono w 11 odbiorach budynków przeznaczonych do oddania w użytkowanie tj.: 4 obiektów produkcyjnych, 6 obiektów użyteczności publicznej, 1 obiektu zamieszkania zbiorowego. W dwóch przypadkach obiekty wykonano niezgodnie ze sporządzonymi projektami budowlanymi. Analizując przeprowadzone kontrole w wybranych sektorach, można stwierdzić, że występujące nieprawidłowości wpływają bezpośrednio na bezpieczeństwo pożarowe obiektów i osób w nich przebywających. Praktycznie w każdym sektorze występują uchybienia, które naruszają przepisy przeciwpożarowe. W obiektach użyteczności publicznej na bezpieczeństwo pożarowe osób wpływa przede wszystkim właściwe oznakowanie dróg i kierunków ewakuacji oraz wyposażenie powyższych obiektów w podręczny sprzęt gaśniczy. Natomiast na stan bezpieczeństwa pożarowego w gospodarstwach rolnych wpływ ma przede wszystkim stan techniczny użytkowanych instalacji elektrycznych i odgromowych, przewodów dymowych oraz sposób użytkowania maszyn. Często ww. instalacje są zniszczone lub przeciążone, co potencjalnie może stanowić źródło powstania pożarów. Problem stanowią także piętrowe budynki przedszkolne, w których wymagane jest obudowanie i zabezpieczenie przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych prowadzących przez klatki schodowe przeznaczone do ewakuacji dzieci. Obecnie dwa przedszkola w Górze oraz przedszkola w Wąsoszu i Niechlowie, a także sala przedszkolna w Zespole Szkół w Czerninie nie spełniają tych kryteriów, co kwalifikuje te obiekty do zagrażających życiu ludzi. 14

15 W związku z powyższym powinny one zostać wyłączone z eksploatacji, a ich właściciele w jak najszybszym tempie powinni dostosować je do obowiązujących przepisów przeciwpożarowych lub zastosować rozwiązania zamienne, uzgodnione z Komendantem Wojewódzkim PSP. Także szkoły, które posiadają oddziały przedszkolne zlokalizowane na innej kondygnacji niż parterowa, powinny mieć obudowane i zabezpieczone przed zadymieniem drogi ewakuacyjne, prowadzące przez klatki schodowe. Podobna sytuacja występuje w SP ZOZ w Górze, który także zaliczony jest do zagrażających życiu ludzi. W bieżącym roku, w szpitalu w Górze, zostanie przeprowadzona kontrola sprawdzająca realizację zaleceń pokontrolnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej, które zostały nałożone na szpital w roku Niewykonanie zaleceń spowoduje wszczęcie postępowania egzekucyjnego, które może doprowadzić nawet do zakazu eksploatacji obiektu. 2. EDUKACJA SPOŁECZEŃSTWA 2.1.Ogólnopolski Turniej Wiedzy Pożarniczej pn. Młodzież Zapobiega Pożarom W miesiącu lutym 2009 r. opracowano pytania na gminne i powiatowe eliminacje OTWP. W miesiącu lutym 2009 r. w gminie Góra i Jemielno oraz w marcu 2009 r. w gminie Niechlów i Wąsosz brano udział w gminnych eliminacjach OTWP,,Młodzież Zapobiega Pożarom. Turnieje gminne rozegrano w dwóch grupach wiekowych (w gminie Góra w trzech grupach). Turnieje składały się z części pisemnej oraz ustnej. Na podstawie części ustnej wyłoniono trójkę finalistów, którzy reprezentowali daną gminę na eliminacjach powiatowych, które odbyły się w dniu 27 marca 2009 r. w Starostwie Powiatowym w Górze. Na podstawie eliminacji powiatowych wyłoniono zwycięzców w poszczególnych grupach, którzy reprezentowali powiat górowski w eliminacjach wojewódzkich. 2.2.Pogadanki w dniu 17 czerwca 2009 r. w Szkole Podstawowej nr 3 w Górze w klasach I III przeprowadzono pogadankę na temat bezpiecznych zachowań podczas wakacji, w dniu 30 października 2009 r. przeprowadzono instruktaż z zakresu I pomocy medycznej i zasad prowadzenia ewakuacji w Centrum Kształcenia Praktycznego i Ustawicznego w Górze. 15

16 3. INFORMOWANIE SPOŁECZEŃSTWA O ZAGROŻENIACH W ramach informowania społeczeństwa o zagrożeniach oraz propagowania wiedzy dotyczącej bezpiecznych zachowań, przekazano do lokalnej prasy i do portali internetowych: informację o bezpieczeństwie pożarowym w okresie wiosennym, informację o warunkach bezpiecznego zachowania się podczas wakacji, informację o zasadach bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń podczas prac polowych oraz o warunkach usytuowania stert i stogów, informację Głównego Inspektora Sanitarnego o warunkach postępowania w przypadku zakażenia wirusem grypy typu A/H1N1, informację o bezpieczeństwie pożarowym w okresie zimowym. Na stronie internetowej komendy zamieszczono ponadto informację o zasadach postępowania podczas interwencji prowadzonych w związku ze zgłoszeniem wystąpienia zagrożeń od rojów lub gniazd owadów błonkoskrzydłych. IV. PRZYGOTOWANIE JEDNOSTEK OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ DO PODEJMOWANIA DZIAŁAŃ RATOWNICZO-GAŚNICZYCH 1. ORGANIZACJA KSRG NA POZIOMIE POWIATU Zadaniem KSRG na poziomie powiatu jest podejmowanie działań ratowniczych w oparciu o procedury ujęte w planach ratowniczych w sytuacjach zagrożenia życia, zdrowia, mienia lub środowiska. KSRG zapewnia podejmowanie działań ratowniczych również wówczas, gdy siły i środki podmiotów ratowniczych zlokalizowanych na terenie danej gminy/powiatu są niewystarczające (drastyczny wzrost skali zdarzenia, równoczesność zdarzeń, brak jednostek specjalistycznych) poprzez wsparcie z poziomu wojewódzkiego i krajowego. Zapewnienie skutecznych warunków realizacji bieżących zadań ratowniczych przez jednostki KSRG na obszarze powiatu leży w gestii starosty, który: - uzgadnia wspólne działania tych jednostek, 16

17 - zatwierdza plany ratownicze oraz programy działania powiatowych służb, inspekcji i straży oraz innych jednostek organizacyjnych powiatu w zakresie ich udziału w KSRG, - określa zadania KSRG na obszarze powiatu oraz kontroluje ich realizację, - uwzględnia w projekcie budżetu powiatu niezbędne środki finansowe na skuteczne działania ratownicze powiatowych służb, inspekcji i straży, a także innych jednostek organizacyjnych powiatu oraz dysponuje rezerwą budżetową powiatu, - powołuje i przewodniczy Powiatowemu Zespołowi Zarządzania Kryzysowego. W sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska oraz w stanach kryzysu starosta kieruje krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym w zakresie: - określania celów do osiągnięcia i priorytetów działań ratowniczych, - zabezpieczenia logistyki dla sił ratowniczych i pomocniczych, - zapewnienia minimalnych wymogów do przetrwania ludności na obszarach (lub z obiektów) dotkniętych zdarzeniem, - nadzorowania realizacji przydzielonych zadań oraz monitorowania przebiegu działań ratowniczych. Dla odpowiedniego przygotowania powiatu do zwalczania powstałych zagrożeń i usuwania ich skutków oraz koordynacji działań ratowniczych starosta posiada kilka narzędzi: - plan ratowniczy powiatu zawierający podstawowe zadania i procedury postępowania na wypadek zagrożeń, - powiatowy zespół zarządzania kryzysowego, który jest organem doradczym starosty, - powiatowe centrum zarządzania kryzysowego. W skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie powiatu górowskiego wchodzą: Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Górze z Jednostką Ratowniczo- Gaśniczą, 7 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP Czeladź Wielka, Wąsosz, Jemielno, Luboszyce, Niechlów, Osetno i Stara Góra). Ponadto na terenie powiatu funkcjonuje 17 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych posiadających na wyposażeniu samochód, 3 jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych posiadające na wyposażeniu motopompy i 2 przyzakładowe Ochotnicze Straże Pożarne. W ramach rozszerzenia potencjału KSRG, jednostki OSP Rudna Wielka oraz OSP Siciny zostały wytypowane do planu rozwoju sieci krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie województwa dolnośląskiego. Przedmiotowy plan przewiduje włączenie ww. 17

18 jednostek do systemu do roku W związku z powyższym niezbędne jest doposażenie ich w specjalistyczny sprzęt ratowniczo-gaśniczy oraz poprawa funkcjonowania tak, aby możliwe było spełnienie kryteriów określonych w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 września 1998 r. w sprawie zakresu, szczegółowych warunków i trybu włączania jednostek ochrony przeciwpożarowej do krajowego systemu ratowniczogaśniczego. Należą do nich m.in.: wyszkolenie ratowników w liczbie zapewniającej pełną obsadę co najmniej dwóch samochodów pożarniczych, wyposażenie jednostek w skuteczny system łączności powiadamiania i alarmowania, wyposażenie ich w urządzenia łączności w sieci radiowej systemu na potrzeby działań ratowniczych, zapewnienie warunków do pozostawania w stałej gotowości do podejmowania działań ratowniczych. 2. PRZYGOTOWANIE JEDNOSTEK STRAŻY POŻARNYCH DO PROWADZENIA DZIAŁAŃ RATOWNICZO-GAŚNICZYCH 2.1.Komenda Powiatowa PSP w Górze Na terenie powiatu górowskiego funkcjonuje Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Górze, w skład której wchodzi Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza. Stan zatrudnienia wynosi 48 osób (46 funkcjonariuszy i 2 pracowników cywilnych), z czego 37 funkcjonariuszy pracuje w systemie zmianowym, a 9 w systemie pracy codziennym. Wśród 46 funkcjonariuszy jest 4 oficerów, 7 aspirantów, 25 podoficerów oraz 10 szeregowych. Osób posiadających wykształcenie wyższe jest 13, w tym 7 magisterskie, 2 inżynierskie, 4 licencjackie, 11 policealne, 22 średnie, 2 zasadnicze Przygotowanie pod względem operacyjnym W ramach przygotowania do niesienia skutecznej pomocy mieszkańcom powiatu górowskiego KP PSP w Górze podjęła szereg rozwiązań organizacyjnych i technicznych. Należą do nich m.in.: - wyposażenie Powiatowego Stanowiska Kierowania w odpowiedni sprzęt techniczny (sprzęt łączności przewodowej i bezprzewodowej, teleinformatycznej, wymiany danych, 18

19 system selektywnego alarmowania, itp.), który umożliwia obsługę zgłoszeń napływających na numery alarmowe 998 i 112 oraz organizowanie we właściwy sposób działań ratowniczo-gaśniczych i innych interwencji, wymagających użycia specjalistycznego sprzętu, - podpisanie 26 porozumień z zakładami pracy i innymi instytucjami z terenu powiatu górowskiego w celu określenia zasad współpracy i współdziałania podczas organizowania akcji i prowadzenia działań ratowniczych na terenie powiatu górowskiego, w czasie których występuje konieczność korzystania ze specjalistycznego sprzętu i materiałów, - opracowanie i aktualizacja dokumentacji operacyjnej (Plan Ratowniczy Powiatu, zaopatrzenie wodne i karty dojazdowe do miejscowości, katalog sił i środków oraz książka teleadresowa) wykorzystywanej podczas działań ratowniczo-gaśniczych przez PSK, - prowadzanie szkoleń, ćwiczeń praktycznych, inspekcji i kontroli przebiegu służby, - wyposażenie strażaków biorących bezpośredni udział w działaniach ratowniczogaśniczych w sprzęt ochrony osobistej Gospodarka transportowa W KP PSP w Górze eksploatowanych jest 10 pojazdów pożarniczych, których podział ze względu na rodzaj wyposażenia i przeznaczenie przedstawia się następująco: Samochody gaśnicze - samochody ciężkie 2 szt. [GCBA 6/32, GCBM 18/8], - samochody średnie 2 szt. [ GBA 2,5/30, GBM 2,5/8], - samochód lekki 1 szt. [ GLBARt 1/2,5]. Samochody specjalne - samochód podnośnik hydrauliczny 1 szt. [SH-18 ] w styczniu 2010 r. zastąpiony samochodem SHD-25, - samochody operacyjne 2 szt. [SOp Polonez, SOp Łada-Niwa], - samochód kwatermistrzowski 1 szt. [ SKw- STAR A200], - samochody pozostałe 1 szt. [ SDł, ]. Średnia wieku wszystkich eksploatowanych pojazdów, uwzględniając nowy samochód specjalny SHD-25, wynosi ponad 13 lat. Nadal w sześciu przypadkach przekroczona jest norma eksploatacji. Największą i najbardziej wykorzystywaną do działań grupę pojazdów stanowią samochody gaśnicze, których średnia wieku wynosi także ponad 13 lat. W sześciu ostatnich latach w grupie tych samochodów zostały wymienione dwa pojazdy gaśnicze, które 19

20 pozwoliły uzyskać ww. średnią wieku. Jednakże nadal eksploatowane są pojazdy, które ulegają częstym i kosztownym awariom, tj: GBM 2,5/8, GCBA 6/32, GCBM 18/8. Ze względu na wiek, wyeksploatowanie, szerokie wykorzystanie w działaniach oraz liczne i poważne awarie silnika, układu przeniesienia napędu i zbiornika na wodę, pilnej wymiany na nowy pojazd ratowniczo-gaśniczy z napędem terenowym wymaga samochód GBM 2,5/8. W grupie samochodów specjalnych średnia wieku wynosiła 22 lata (norma eksploatacyjna to 16 lat). Najstarszym i najbardziej wykorzystywanym pojazdem z tej grupy, był samochód SH-18 (podnośnik hydrauliczny). Ze względu na wiek i stopień jego zużycia w roku 2009 pozyskano w miesiącu listopadzie nowy pojazd SHD-25, który został wprowadzony do podziału bojowego w styczniu 2010 r.. W 2009 roku wykonano 96 napraw i 30 obsług pojazdów i sprzętu silnikowego. Główne naprawy wykonuje się na bazie warsztatu naprawczego PPKS w Górze. Ich duże ilości wynikają głównie ze zmęczenia materiału danej części pojazdu, awarii sprzętu silnikowego w wyniku długoletniej eksploatacji oraz zużycia podzespołów. Najwięcej odnotowuje się awarii silników, układów hamulcowych, układów hydraulicznych, instalacji elektrycznej, układów zasilania paliwa oraz ogumienia. Często stwierdza się zaawansowane rdzewienie elementów metalowych. Ponadto do zabezpieczenia powiatu wykorzystywane są urządzenia i przyczepy specjalistyczne oraz sprzęt silnikowy i pneumatyczny, tj. hydrauliczny i pneumatyczny sprzęt ratowniczy, motopompy, pompy szlamowe i pilarki Standard wyposażenia dla Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej Standard wyposażenia dla Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej w Górze w podstawowy sprzęt ratowniczo-gaśniczy i pojazdy został określony zgodnie z obowiązującymi normatywami. Celem pełnego wyposażenia i wyeliminowania różnic pomiędzy normatywem, a stanem faktycznym należy w pierwszej kolejności dokonać zakupów: - generatora piany lekkiej, - linkowego urządzenia ratowniczego do 10 t, - piły tarczowej do betonu i stali, - skokochronu do wysokości 15 m, - turbinowej pompy głębinowej o wysokiej wydajności, - urządzenia do cięcia płomieniem, - podnośnika pneumatycznego wysokociśnieniowego do 10 t, 20

21 - agregatu prądotwórczego o mocy powyżej 20 kva, - lokalizatora ognia i temperatury, - namiotu ewakuacyjnego z osprzętem, - samochodu dostawczego o masie całkowitej do 3,5 t. Ponadto, w celu zapewnienia pełnej skuteczności prowadzonych działań, należy doposażyć JRG w Górze w następujący sprzęt: Do prowadzenia działań gaśniczych: nowy samochód średni gaśniczy z napędem terenowym, nowy samochód ciężki gaśniczy. Do ratownictwa technicznego: trójnóg ratowniczy z wyciągarką (1 sztuka). Do ratownictwa chemiczno-ekologicznego: zapora sorpcyjna wielokrotnego użytku (1 sztuka), zapora elastyczna (1 sztuka), pompa do cieczy agresywnych. Do ratownictwa przeciwpowodziowego: łódź z silnikiem zaburtowym oraz przyczepa do jej przewozu. Dla poprawy wyposażenia w 2009 roku dokonano z budżetu komendy następujących zakupów nowego sprzętu pożarniczego i specjalistycznego: - 10 odc. węży tłocznych W-75, - 4 szt. linki ratownicze ZL-20, - 2 szt. linki ratownicze ZL-30, - 2 kpl. masek nadciśnieniowych Ultra-Elite z pojemnikiem, - 1 szt. ubranie suche do pracy w wodzie, - 2 szt. hełmy strażackie model Gallet, - 1 szt. pilarka spalinowa Stihl MS 250 do drewna, - 1 szt. radiotelefon przewoźny GM 360, - 4 szt. masek do tlenoterapi biernej (pediatryczne), - 4 szt. masek do tlenoterapi biernej (dla osoby dorosłej), - 1 szt. kołnierz szyjny regulowany (pediatryczny), - 6 szt. opatrunków hydrożelowych, - urządzenia sieci LAN (punkt dostępowy i switch). 21

22 Nowy samochód specjalny SHD 25 na podwoziu MAN posiada na wyposażeniu: - 1 szt. radiotelefon przewoźny GM 360, - 3 szt. radiotelefonów przenośnych GP 360 z ładowarkami, - 1 kpl. agregat prądotwórczy ZPP-6000, - 2 szt. latarek oświetleniowych typu SURVIWOR, - 1 szt. deska FERNO z pasami mocującymi do transportu osób poszkodowanych Wyposażenie strażaków w podstawową odzież i sprzęt ochrony osobistej Wszyscy strażacy KP PSP w Górze wyposażeni są w podstawową odzież i sprzęt ochrony osobistej, tj.: ubrania specjalne, buty specjalne gumowe i skórzane, rękawice specjalne, kominiarki, kurtki,,sztormiaki, ubrania koszarowe, obuwie koszarowe, hełmy, pasy bojowe, maski do aparatów ochrony dróg oddechowych oraz sygnalizatory bezruchu. Aby osiągnąć pełne zabezpieczenie ratowników w środki ochrony indywidualnej niezbędny jest zakup 2 sygnalizatorów bezruchu. W 2009 roku przeprowadzono okresową kontrolę wszystkich masek nadciśnieniowych, poddano legalizacji jeden reduktor i osiem automatów aparatów nadciśnieniowych oraz w dwóch aparatach nadciśnieniowych przeprowadzono przegląd zerowy. W wyniku kontroli i przeglądu stwierdzone usterki w ww. sprzęcie usunięto w serwisie MSA - SAFETY Sp. z o.o. we Wrocławiu, a następnie sprawny sprzęt przekazano na podział bojowy celem dalszego użytkowania Budynek strażnicy zaplecze socjalno-bytowe, szkoleniowe i warsztatowe komendy W 2009 roku przeprowadzono drobne prace remontowe, mające na celu utrzymanie stanu technicznego budowli na akceptowalnym poziomie. Remonty polegały między innymi na: - wymianie pękniętej jednej płyty eternitowej pokrycia dachowego budynku strażnicy, - pomalowaniu kolorem czarnym i żółtym miejsc niebezpiecznych, - wymianie pękniętej szyby w oknie garażu JRG i we włazie dachowym budynku strażnicy, - naprawie niesprawnych urządzeń do otwierania i zamykania dwóch bram garażowych, - wymianie niesprawnego urządzenia sterującego do otwierania i zamykania bramy 22

23 wjazdowej na plac komendy, - wymianie niesprawnych urządzeń wodnych, odcinków instalacji kanalizacyjnej i wodnej, - uzupełnienie brakującego tynku w ogrodzeniu. W pierwszej połowie 2010 r. planowane jest przejęcie i przeprowadzka do nowego obiektu strażnicy, który został wybudowany w Górze przy ul. Witosa. Jego realizacja możliwa była dzięki tzw. ustawie modernizacyjnej służb mundurowych, a ogólny koszt budowy wyniósł ,00 zł. 2.2.Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych Jednostki OSP włączone do KSRG W wyniku przeprowadzonych inspekcji gotowości operacyjnej stwierdzono, że z uwagi na stan wyposażenia, jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych z Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego nie są w pełni przygotowane do prowadzenia samodzielnych działań ratowniczych, przy pożarach, wypadkach drogowych i innych miejscowych zagrożeniach. OSP Niechlów i Wąsosz posiadają sprzęt do usuwania substancji ropopochodnych z nawierzchni dróg, który jednak nie może być wykorzystany, ponieważ brakuje sorbentu, którym można związać substancje szkodliwe. Zestawy hydrauliczne do ratownictwa drogowego posiadają OSP Niechlów, Wąsosz, Jemielno, Czeladź Wielka, Luboszyce i Stara Góra. W chwili obecnej wszystkie jednostki tj. OSP Jemielno, Niechlów, Wąsosz, Osetno, Luboszyce, Stara Góra i Czeladź Wielka zostały wyposażone w aparaty ochrony dróg oddechowych, co pozwala na bezpośredni udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych prowadzonych w strefach nie nadających się do oddychania. Żadna z jednostek nie posiada minimalnych ilości środków pianotwórczych, niezbędnych do likwidacji zagrożeń pożarowych. Z uwagi na znacznie przekroczony okres eksploatacyjny większość sprzętu będącego na wyposażeniu jednostek nie powinna być używana podczas działań ratowniczo-gaśniczych. Dotacje z budżetu państwa przyznawane dla jednostek OSP włączonych do KSRG przeznaczone na zakup sprzętu nie pokrywają ogromnych potrzeb w tym zakresie, natomiast urzędy miast i gmin z terenu powiatu w niewystarczającym stopniu partycypują w kosztach, a 23

24 jedynie dofinansowują działalność oraz doposażenie jednostek operacyjno-technicznych w sprzęt do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych. Alarmowanie jednostek OSP z KSRG, odbywa się za pomocą systemu selektywnego alarmowania. Jednostki OSP Rudna Wielka i Siciny, proponowane do włączenia do KSRG, nie posiadają takiego systemu. Inspekcjonowane jednostki OSP nie posiadają zaplecza warsztatowego i urządzeń naprawczych. Jednostka OSP Stara Góra, stanowiąca bezpośrednie zabezpieczenie miasta Góry na wypadek działań prowadzonych przez siły i środki PSP w odległych rejonach powiatu, nie posiada ogrzewanego garażu, co w znacznym stopniu wpływa na wydłużenie czasu wejścia jednostki do działań w okresie zimowym. Ogrzewania nie posiada również OSP Wąsosz, a jednostki OSP Osetno, OSP Niechlów i OSP Jemielno wykorzystują do tego celu piece akumulacyjne, które nie spełniają swojego zadania. Wobec powyższego jednostki te w okresie silnych mrozów często garażują pojazdy gaśnicze bez wody. Praktycznie wszystkie remizy jednostek OSP KSRG wymagają drobnych napraw i remontów (białkowanie, uzupełnienie tynków i posadzek). Większość nie posiada wystarczającego zabezpieczenia przed włamaniem i kradzieżą sprzętu o dużej wartości. Brakuje okratowania okien i odpowiedniego zabezpieczenia drzwi wejściowych i bram garażowych. Suszarnie do węży wewnątrz remizy posiada tylko jednostka OSP Wąsosz. Brak suszarni do węży utrudnia ich suszenie, zarówno w okresie zimowym jak i letnim. Ww. uwarunkowania wpływają bezpośrednio na obniżenie gotowości jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych włączonych do KSRG w zakresie podejmowania działań ratowniczo-gaśniczych. Należy zauważyć, że podstawą dopuszczenia ratowników do działań jest posiadanie okresowych badań lekarskich, przeszkolenia BHP, szkolenia podstawowego (szeregowych) i ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków. W wyniku przeprowadzonej analizy wyszkolenia stwierdzono, że w stosunku do przyjętych propozycji stanów normatywnych istnieje niedobór w wyszkoleniu członków czynnych jednostek OSP włączonych do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Braki w wyszkoleniu występują prawie w każdym rodzaju szkolenia funkcyjnych. W roku 2009 nastąpiła znaczna poprawa w zakresie posiadania aktualnych badań lekarskich, jak również ubezpieczeń członków jednostek OSP biorących bezpośredni udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych. 24

25 Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych nie włączone do KSRG Sytuacja w jednostkach OSP nie włączonych do KSRG w zakresie stanu wyposażenia przedstawia się znacznie gorzej niż w jednostkach włączonych do systemu. Jednostki te nie posiadają w większości minimalnego wyposażenia w sprzęt ratowniczo-gaśniczy i ochronny (aparaty ochrony dróg oddechowych, sprzęt do ratownictwa technicznego, ubrania specjalne, hełmy, obuwie ochronne itp.), co eliminuje je z bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczo-gaśniczych. Alarmowanie jednostek OSP odbywa się telefonicznie za wyjątkiem jednostek OSP Chróścina i OSP Wronów, które są włączone w system selektywnego alarmowania. Jednostki nie włączone w KSRG, podobnie, jak jednostki OSP włączone do systemu, nie posiadają zaplecza warsztatowego i urządzeń naprawczych. Brak ogrzewania garaży w zdecydowanej większości jednostek w znacznym stopniu wpływa na wydłużenie czasu wejścia do działań w okresie zimowym. Praktycznie wszystkie remizy na terenie powiatu wymagają napraw i remontów. Większość nie posiada wystarczającego zabezpieczenia przed włamaniem i kradzieżą sprzętu o dużej wartości. Całkowity brak suszarni węży utrudnia ich suszenie, zarówno w okresie zimowym jak i letnim. Ww. uwarunkowania wpływają negatywnie na gotowość operacyjną tych jednostek. W wyniku przeprowadzonej analizy wyszkolenia stwierdza się niedobory w stosunku do przyjętych propozycji stanów normatywnych. Braki w wyszkoleniu występują w każdym rodzaju szkolenia funkcyjnych, a badania lekarskie są wykonywane u ok. 5% ratowników. 2.3.Realizacja zadań z zakresu ratownictwa medycznego Realizując zadania z zakresu ratownictwa medycznego, 43 z 46 strażaków Komendy Powiatowej PSP w Górze posiada przeszkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej. Trzy osoby zdobędą ww. uprawnienia w roku bieżącym. W jednostkach OSP należących do KSRG, na ogólną liczbę 42 ratowników, którzy powinni posiadać ww. wyszkolenie, 24 osoby spełniają wymagania w tym zakresie, natomiast w jednostkach OSP nie należących do KSRG, takie uprawnienia posiada 8 ratowników. W większości przypadków należy dokonać recertyfikacji uprawnień, które są prowadzone co 3 lata. W celu zapewnienia realizacji zadań ratownictwa medycznego KP PSP w Górze posiada na swoim stanie 2 zestawy ratownicze PSP-R1 (wyposażenie zestawu stanowią m.in.: środki opatrunkowe, butla z tlenem, nosze, kołnierze ortopedyczne), 2 zestawy PSP-R0, defibrylator LIFEPAK 500, służący do prowadzenia zautomatyzowanego zewnętrznego 25

26 masażu serca oraz 3 zestawy ASPIVENIN do usuwania jadu i ukąszeń kleszczy, komarów, meszek, os, pszczół oraz szerszeni. Biorąc pod uwagę jednostki OSP z KSRG z terenu powiatu, zestawami PSP R-1 do udzielania pierwszej pomocy medycznej, których zakup możliwy był dzięki dotacji celowej z budżetu państwa, dysponują OSP Wąsosz, OSP Czeladź Wielka, OSP Stara Góra oraz OSP Niechlów. Aby w pełni realizować przypisane zadania należy przeszkolić 18 ratowników z OSP włączonych w system oraz dokonać zakupu co najmniej 1 zestawu ratowniczego PSP-R1 dla jednostki z terenu gminy Jemielno. 2.4.Sprawność podejmowania działań ratowniczych i ich wyniki Czas podjęcia działań ratowniczych od momentu zaalarmowania jednostek ochrony przeciwpożarowej do dotarcia na miejsce akcji Elementem mającym zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców jest czas udzielenia skutecznej pomocy poszkodowanym, liczony od momentu przyjęcia informacji o zagrożeniu do czasu dotarcia na miejsce akcji służb ratowniczych. Od niego bowiem zależą szanse na opanowanie w początkowej fazie pojawiających się zagrożeń. Dzięki szybkiej reakcji zagrożenia nie przybierają rozmiarów katastrof, a koszt walki z nimi zdecydowanie się obniża. Czas dojazdu do zdarzeń w zdecydowanej większości przypadków zawiera się w przedziale do 8 min. (52%), zarówno w porze dziennej, jak i nocnej. Nie ulega wątpliwości, że wpływ na taki stan rzeczy ma coraz lepszy system powiadamiania i alarmowania podmiotów. Rozwój sieci teleinformatycznych oraz telefonii komórkowej powoduje sprawniejszy przepływ informacji, a to w bezpośredni sposób przekłada się na skrócenie czasów dojazdu zastępów ratowniczych na miejsce akcji. Jednak w dalszym ciągu istnieją na mapie powiatu miejsca, do których mimo rozwoju ww. systemów możliwości dotarcia w czasie do 30 min. są ograniczone. Spowodowane jest to słabą siecią dróg lub terenami podmokłymi, do których można dojechać tylko samochodami z odpowiednim napędem. Strefami takimi są m.in. obszary zlokalizowane na zachodzie powiatu w okolicach miejscowości Świerczów, na północy w okolicach miejscowości Nowa Wioska oraz na południu w okolicach miejscowości Ługi, Lubiel i Wrząca Śląska. W celu skrócenia czasu dojazdu i podjęcia skutecznych działań ratowniczych przy zdarzeniach powstających na terenach, do których dotarcie zastępów z JRG w Górze jest wydłużone, przyjęto do stosowania odpowiednie procedury, umożliwiające niezwłoczne dysponowanie jednostek ratowniczych z terenu powiatów sąsiednich (Leszna i Rawicza). 26