Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej inżynierów budownictwa

Transkrypt

1 Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej inżynierów budownictwa Zakres ubezpieczenia Na osobach wykonujących samodzielne techniczne funkcje w budownictwie ciąży obowiązek zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Obowiązek ten wynika z art. 6 ust 2 Ustawy z 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów. Zgodnie z jego brzmieniem członek izby samorządu zawodowego podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Na podstawie Ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, Minister Finansów wydał Rozporządzenie z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej architektów oraz inżynierów budownictwa. Określa ono zakres obowiązkowego ubezpieczenia. Wszyscy członkowie Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa są objęci ubezpieczeniem obowiązkowym w ramach Umowy Generalnej łączącej PIIB i Ergo Hestię. Przywołane wyżej Rozporządzenie w 2 stanowi, że ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna architektów oraz inżynierów budownictwa za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego, w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w zakresie posiadanych uprawnień budowlanych. Oznacza to, że obowiązkowe ubezpieczenie OC a) chroni przed koniecznością wypłaty odszkodowania w przypadku wyrządzenia szkody innej osobie, o ile ubezpieczonemu można przypisać odpowiedzialność cywilną za powstałą szkodę, b) dotyczy tylko szkód związanych z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, c) dotyczy tylko szkód powstałych w zakresie posiadanych uprawnień budowlanych, d) obejmuje szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego, w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody bez względu na czas ich powstania o ile będą następstwem działania lub zaniechania w okresie ubezpieczenia. Dla ochrony ubezpieczeniowej nie będzie miał znaczenia fakt, że Ubezpieczony wykonuje samodzielne funkcje techniczne w budownictwie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ubezpieczycielowi nie przysługuje prawo regresu w stosunku do Ubezpieczonego lub osób, za które ponosi on odpowiedzialność, także w przypadku szkód wyrządzonych wskutek rażącego niedbalstwa Ubezpieczonego lub osób, za które ponosi on odpowiedzialność. Rozporządzenie w ustępie paragrafu 2 wymienia szkody wyłączone z ochrony ubezpieczeniowej.: 1) wyrządzone przez ubezpieczonego osobom fizycznym zatrudnionym przez ubezpieczonego na podstawie umowy o pracę lub wykonującym roboty lub usługi

2 na rzecz ubezpieczonego na podstawie umowy prawa cywilnego, powstałe w związku ze świadczeniem pracy, robót lub usług na rzecz ubezpieczonego; 2) powstałe po skreśleniu ubezpieczonego z listy członków izby, a także w okresie zawieszenia w prawach członka izby, chyba że szkoda jest następstwem wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie przed skreśleniem lub zawieszeniem; 3) wynikłe z przekroczenia ustalonych kosztów; 4) polegające na zapłacie kar umownych; 5) wyrządzone wskutek naruszenia praw autorskich i patentów; 6) powstałe w wyniku normalnego zużycia lub wadliwej eksploatacji obiektów budowlanych; 7) powstałe wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru. Szkody, wyłączone w Rozporządzeniu, wskazane powyżej w punktach 1 i 7 powyżej zostały objęte ochroną w drodze Umowy Generalnej Ubezpieczenia OC Inżynierów Budownictwa Członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody powstałe na terytorium całego świata. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody dochodzone według właściwości polskiego prawa lub prawa innego kraju. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody dochodzone przed polskim sądem lub sądem innego kraju. Suma gwarancyjna określona została w Rozporządzeniu w wysokości równowartości ,00 Euro dla każdego zdarzenia, którego skutki objęte są umową ubezpieczenia. Oznacza to, że Ubezpieczony będzie posiadał ochronę ubezpieczeniową w wysokości sumy gwarancyjnej na każde ze zdarzeń powodujących szkody. Po wypłacie odszkodowania suma gwarancyjna ulegnie redukcji o wypłacone kwoty a kolejna osoba poszkodowana będzie mogła otrzymać odszkodowanie w takiej wysokości, jaka pozostanie z sumy ,00 Euro i wcześniej wypłaconych kwot. Jednakże, jeżeli nastąpi kolejne zdarzenie powodujące szkody, obowiązywać będzie pełna suma w wysokości równowartości ,00 Euro. Franszyza redukcyjna nie obowiązuje. Umowa generalna daje możliwość podwyższenia sumy gwarancyjnej przez każdego z ubezpieczonych za opłatą dodatkowej składki: Suma gwrancyjna: EUR, składka 195,00 PLN Suma gwarancyjna EUR, składka 395,00 PLN Suma gwarancyjna EUR, składka 475,00 PLN Postępowanie w przypadku roszczeń W okresie ubezpieczenia Ubezpieczony zobowiązany jest do zawiadamiania Ubezpieczyciela, bez zbędnej zwłoki, o każdej okoliczności mającej wpływ na powstanie szkody. Jest także zobowiązany do powiadomienia o wszczęciu postępowania karnego, administracyjnego, cywilnego, dyscyplinarnego, mogącego rodzić odpowiedzialność cywilną Ubezpieczonego. Zgłoszenie szkody może odbyć się na infolinię Ubezpieczyciela pod numerem , lub pisemnie, mailowo na adres (szkody@ergohestia.pl).

3 Ubezpieczyciel zobowiązany jest to: a) przyjęcia zgłoszenia od poszkodowanego lub Ubezpieczonego, b) ustalenia stanu faktycznego, c) rozpatrzenia roszczenia, co do odpowiedzialności Ubezpieczonego oraz co do wysokości szkody, d) wypłaty odszkodowania lub obrony Ubezpieczonego przed niezasadnym roszczeniem. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody. Jeżeli wyjaśnienie okoliczności dotyczących odpowiedzialności Ubezpieczonego, odpowiedzialności Ubezpieczyciela lub wysokości szkody odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W czasie przedłużającego nie okresu ustalania okoliczności, Ubezpieczyciel zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. Wypłata odszkodowania obejmuje wszystkie należne koszty zmierzające do naprawienia szkody poszkodowanemu. Dowód, co do faktu poniesienia szkody przedstawia poszkodowany. On też przekazuje Ubezpieczycielowi dokumenty świadczące o kosztach naprawienia szkody. Odszkodowanie obejmuje straty, jakie poszkodowany poniósł jak i korzyści, jakie mógłby osiągnąć gdyby szkody mu nie wyrządzono. W przypadku szkody rzeczowej (na mieniu) odszkodowanie obejmuje koszty przywrócenia mienia do stanu sprzed szkody - koszty naprawy, wymiany, odbudowy. Odszkodowanie obejmuje również korzyści, jakich poszkodowany nie osiągnął z powodu niemożności korzystania z rzeczy. Dowodem na wysokość kosztów przywrócenia mienia do stanu sprzed szkody może być wycena, kosztorys, faktura. Utracone korzyści muszą być także udokumentowane. W zakresie szkód osobowych dowodami uzasadniającą konieczność poniesienia kosztów będzie dokumentacja medyczna oraz dokumenty wskazujące osiągane dochody w sytuacji sprzed szkody i po szkodzie. Co do wysokości, poniesione koszty leczenia powinny być wykazane rachunkami za leczenie, lekarstwa, pomoc medyczną. W przypadku konieczności poniesienia kosztów na przebudowę budynku, budowli, doprowadzenie do właściwego stanu prawnego, dokumentami uzasadniającymi wysokości szkody będą ekspertyzy, kosztorysy oraz faktury. Dokumenty przedstawione przez poszkodowanego będą przez Ubezpieczyciela weryfikowane pod względem zasadności poniesionych kosztów oraz pod względem ich wysokości. W sytuacji, kiedy kilka podmiotów jest odpowiedzialnych za powstanie szkody, wtedy ich odpowiedzialność jest solidarna (art.441 Kodeksu cywilnego). Spośród osób wykonujących samodzielne techniczne funkcje w budownictwie najczęściej spotyka się solidarną odpowiedzialność projektanta i kierownika budowy. Solidarna odpowiedzialność oznacza to, że w zależności od woli poszkodowanego, Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie z umowy ubezpieczenia jednej z odpowiedzialnych osób, albo w częściach z kilku umów. Żaden z Ubezpieczonych nie może się

4 sprzeciwić wypłacie odszkodowania w częściach wskazywanych przez poszkodowanego. Natomiast po wypłacie odszkodowania następuje zwrotne obciążenie umów ubezpieczenia w takiej wysokości, jaka wynika ze stopnia winy poszczególnych Ubezpieczonych. Na wysokość przyznanego odszkodowania może mieć wpływ przyczynienie się poszkodowanego. Zgodnie z Art. 362 Kodeksu cywilnego, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. W praktyce to oznacza, że odszkodowanie może być pomniejszone w przypadku gdy poszkodowany nie stosuje zasad użytkowania budynku, obiektu, nie realizuje wskazań instrukcji technicznych, dopuszcza się innych zaniedbań. Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania z powodu: a) braku ochrony ubezpieczeniowej, b) braku odpowiedzialności Ubezpieczonego za szkodę, Odmowa wypłaty odszkodowania ze względu na braku ochrony ubezpieczeniowej następuje z powodu: a) wykonania czynności, z których wynikła szkoda przez pierwszym okresem ubezpieczenia w Ergo Hestii, b) wyłączenia ochrony ubezpieczeniowej wskazanej w Rozporządzeniu (np. szkody wynikłej z naruszenia praw autorskich), c) przekroczenia uprawnień budowlanych przez ubezpieczonego. Odmowa wypłaty odszkodowania może ze względu na brak odpowiedzialności Ubezpieczonego za szkodę może następuję z powodu: a) braku wykazania przez poszkodowanego uchybień w wykonywaniu czynności zawodowych ubezpieczonego, b) wykazania odpowiedzialności za szkodę innej osoby niż Ubezpieczony, c) zatrudnienia Ubezpieczonego przez pracodawcę na umowie o pracę. Zatrudnienie na umowę o pracę Ubezpieczonego to jedyny wyjątek od osobistej i pełnej odpowiedzialności osób wykonujących samodzielne techniczne funkcje w budownictwie. Zgodnie z zasadą z art. 120 Kodeksu Pracy, w razie wyrządzenia przez pracownika, przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych, szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. To oznacza, że poszkodowany nie może kierować roszczenia bezpośrednio do pracownika, chociaż ten wykonuje samodzielne techniczne funkcje w budownictwie. Roszczenie może zostać skierowane jedynie do pracodawcy lub jego ubezpieczyciela. W opisywanej sytuacji jedynie dobrowolne ubezpieczenie OC podmiotu zatrudniającego osobę wykonującą samodzielne techniczne funkcje w budownictwie będzie miało zastosowanie, z zastrzeżeniem obowiązującego zakresu umowy ubezpieczenia. Warto też dodać, że standardem na rynku jest, że Ubezpieczyciele w dobrowolnych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej nie mają prawa regresu do pracowników Ubezpieczonego. Jeżeli jednak pracodawca nie zawarł umowy dobrowolnego ubezpieczenia OC albo roszczenie nie może być nią pokryte w całości lub części, wtedy pracodawca musi naprawić szkodę z majątku własnego, zachowując do pracownika roszczenie regresowe do wysokości 3-miesięcznego

5 wynagrodzenia. W takim przypadku roszczenie będzie mogło być skierowane przez pracodawcę do Ubezpieczyciela obowiązkowego ubezpieczenia OC pracownika. Jeżeli Ubezpieczyciel podejmuje decyzję o odmowie uznania roszczeń z powodu braku odpowiedzialności Ubezpieczonego za powstałą szkodę, wtedy pozostaje w ryzyku wystąpienia przez poszkodowanego na drogę sądową przeciwko niemu i Ubezpieczonemu. Wtedy to ma obowiązek, w granicach sumy gwarancyjnej, zwrócić ubezpieczającemu niezbędne koszty obrony w postępowaniu karnym i koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu cywilnym, podjętych na polecenie lub za zgodą zakładu ubezpieczeń. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym na piśmie osobę występującą z roszczeniem w terminie, wskazując na okoliczności oraz podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania, jak również na przyczyny, dla których odmówił wiarygodności okolicznościom dowodowym podniesionym przez osobę zgłaszającą roszczenie. Pismo zakładu ubezpieczeń powinno zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej. Roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech, jednakże roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Po zakończonym postępowaniu, Ubezpieczyciel ma obowiązek udostępniać Ubezpieczonemu i poszkodowanemu informacje i dokumenty gromadzone w celu ustalenia odpowiedzialności Ubezpieczyciela lub wysokości odszkodowania. Osoby te mogą żądać pisemnego potwierdzenia przez Ubezpieczyciela udostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez zakład ubezpieczeń. Przykłady szkód Przykład nr 1 Zgłoszenie poszkodowanych obejmowało informację, że w trakcie realizacji domu jednorodzinnego stwierdzono osiadanie budynku w jednym z narożników. Poszkodowany kierując się obowiązkiem wykazania szkody dostarczył opinię techniczną, z której wynikało, że wybudowane elementy budynku znajdują się ogólnie w złym stanie technicznym (z wyjątkiem konstrukcji stropu i elementów więźby dachowej) i nie pozwalają na dalsze kontynuowanie prac budowlanych. ( ) w zakresie objętym oględzinami występowanie bezpośredniego zagrożenia dla bezpieczeństwa konstrukcji budynku. Ubezpieczyciel ustalił w toku postępowania likwidacyjnego, że Ubezpieczony pełnił funkcję kierownika budowy i można było wskazać następujące uchybienia:

6 niedostateczne zagęszczenie gruntu pod podsypki żwirowe pod ławy fundamentowe, brak odebrania zagęszczenia przez geologa (mimo ciężkich warunków gruntowych), brak wykonania pomiaru stopnia zagęszczenia. Roszczenia obejmowały koszty odbudowy budynku i wyniosły zł. Ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność co do zasady. Weryfikacja wysokości roszczenia pozwoliła ustalić, iż jest ono zasadne w całości. Na rzecz Poszkodowanych zostało wypłacone odszkodowanie w kwocie zł. czyli równowartość sumy gwarancyjnej. Pozostała część kwoty była dochodzona przez poszkodowanych bezpośrednio od kierownika budowy. Przykład nr II Zgłoszenie poszkodowanego obejmowało uszkodzenia ścian piwnic budynku wielorodzinnego stwierdzone w trakcie realizacji inwestycji. Po rozdeskowaniu zewnętrznych ścian piwnic i obsypaniu ich od strony zewnętrznej, inspektor nadzoru inwestorskiego stwierdził pęknięcia pionowe ścian na całej wysokości, a po kilku dniach stwierdzono również pęknięcie płyty dennej. Jeden z Ubezpieczonych był autorem części konstrukcyjnej projektu, drugi sprawdzającym. Projektanci bronili się przed roszczeniem wskazując na błędy wykonawcze. Wskazywali, jako przyczynę szkody przedwczesne rozdeskowanie ściany piwnic i zdemontowanie rozparcie ścian szczelnych, wykonanie przerwy technologicznej na wys. ok. 1,50 m, obciążenie ścian zewnętrznych siłami poziomymi przez zasypanie ścian od strony zewnętrznej przy jednoczesnym demontażu głównych stężeń ścianek szczelnych i przed wykonaniem stropu piwnic. Inspektor nadzoru inwestorskiego potwierdził jednak, że roboty wykonano prawidłowo. Pomiary geodezyjne wykazały przechył budynku w kierunku południowym oraz miejscowe wybrzuszenia płyty fundamentowej. Dla ustalenia okoliczności faktycznych Ubezpieczyciel powołał eksperta, który w podsumowaniu stwierdził: Projekt budowlany-wykonawczy konstrukcji nośnej zawiera liczne uchybienia i błędy, które wskazują na niezachowanie w wielu miejscach projektu budynku wymaganych normowo warunków stanu granicznego nośności i użytkowania. Projekt nie zawiera analizy stanów przejściowych, co przy posadowieniu obiektu znacznie poniżej poziomu wody gruntowej ma istotne znaczenie. Ekspertyza jednoznacznie potwierdziła jednak błędy projektowe. Ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność co do zasady. Wysokość roszczenia została określona na kwotę ,21 zł. Likwidacja szkody zakończyła się wypłatą dwóch sum gwarancyjnych, łącznie w wysokości zł. O pozostałą część Poszkodowany zwrócił się bezpośrednio do ubezpieczonych.

7 Przykład nr III Zgłoszenie Ubezpieczonego wskazywało następujące okoliczności: w związku z niewłaściwym wykonaniem izolacji fundamentów (niedostosowanie do złożonych warunków gruntowych zwierciadło wód gruntowych na poziomie posadowienia budynku) dochodzi do zalewania pomieszczeń piwnicy. Zgłoszenie zostało dokonane przez Ubezpieczanego w związku z rozpoczęcie egzekucji z jego majątku. Ustalano w toku likwidacji, że pięć lat wcześniej Ubezpieczony pełnił funkcję kierownika budowy, miał dopuścić do niewłaściwego wykonania izolacji fundamentów. Po bezskutecznym wezwaniu do naprawienia szkody, Inwestor wystąpił przeciwko Ubezpieczonemu z powództwem o zapłatę. Powództwo zostało uznane za zasadne, Ubezpieczony nie wniósł apelacji, wyrok się uprawomocnił, Inwestor złożył wniosek o wszczęcie egzekucji z majątku Ubezpieczonego, co skłoniło Ubezpieczonego do zgłoszenia zdarzenia Ubezpieczycielowi. Ubezpieczyciel wypłacił świadczenie w kwocie odpowiadającej wartości roszczenia po weryfikacji do wysokości sumy gwarancyjnej. Pozostałe ubezpieczenia przydatne inżynierowi budownictwa W sytuacji, kiedy inżynier budownictwa prowadzi firmę wykonawczą obowiązkowe ubezpieczenie OC inżyniera budownictwa nie zapewni ochrony na szkody wynikłe w związku z realizacją prac budowlanych, instalacyjnych, itp., itd. Dlatego należy rozważyć wykupienie dodatkowego ubezpieczenia, tzw. OC z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Jest to ubezpieczenie przeznaczone dla firm wykonawczych. Kiedy inżynierowie budownictwa prowadzą działalność gospodarczą w formie spółki, również obowiązkowe ubezpieczenie OC może okazać się niewystarczające. Obowiązkowe ubezpieczenie OC jest przypisane do osób posiadających uprawnienia budowlane i wykonujących samodzielne techniczne funkcje w budownictwie. W przypadku, kiedy roszczenia byłby kierowane do spółki, obowiązkowe ubezpieczenie nie mogłoby znaleźć zastosowania. Proponujemy zawarcie dobrowolnego ubezpieczenia OC dostosowanego do formy i rodzaju prowadzonej działalności. Obowiązkowe ubezpieczenie OC nie może być ubezpieczeniem dedykowanym w związku z realizacją danego kontraktu. To oznacza, że gdy inżynier budownictwa przystępuje do przetargu, w którym Zamawiający oczekuje ubezpieczenia OC w związku z realizacją danego zadania to należy przedstawić dobrowolne ubezpieczenie OC dedykowane temu zadaniu. W związku z coraz częstszymi wymogami zapewnienia gwarancji należytego wykonania kontraktu lub gwarancji usunięcia wad i usterek, Ergo Hestia proponuje gwarancje ubezpieczeniowe spełniające wymogi zamawiającego. Jest to gwarancja

8 negocjowana indywidualnie, pod określony kontrakt, z procedurą akceptacji treści gwarancji przez Beneficjenta. Ze względu na współpracę z Polską Izbą Inżynierów Budownictwa, Ergo Hestia proponuje 15% zniżki na majątkowe ubezpieczenia indywidualne dla nowych Klientów. Ubezpieczenia dostępne to ubezpieczenia samochodowe, ubezpieczenia domu, mieszkania, OC w życiu prywatnym. Gdzie z problemem? Dedykujemy inżynierom specjalną ścieżkę obsługi przez stronę internetową Zapraszamy do kontaktu w sprawie: dodatkowych ubezpieczeń obowiązkowych, tzw. nadwyżkowych, ubezpieczeń prywatnych, dobrowolnych ubezpieczeń OC zawodowych i związanych z prowadzoną działalnością, ubezpieczeń w ramach przetargów. pod adresem inzynierowie@ag.ergohestia.pl