Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych na lata

Transkrypt

1 Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych Prof. dr hab. Tomasz Kaczmarek mgr Edyta Bąkowska Wykonawca: Zleceniodawca: Urząd Gminy Rokietnica

2 Zagadnienia Główne cechy demograficzne Gminy Rokietnica na tle aglomeracji poznańskiej Zakres i metodyka prognozy Prognoza demograficzna dla populacji Gminy Rokietnica Prognoza liczby dzieci i młodzieży w latach Realność prognoz w świetle rozwoju mieszkalnictwa w Gminie Rokietnica Pojemność szkół w Gminie Rokietnica w świetle prognoz demograficznych Wnioski i rekomendacje dla celów polityki oświatowej

3 Liczba ludności Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych Zmiany liczby ludności w gminie Rokietnica w latach Indeksy dynamiki Lata Tempo zmian (2004=100) Roczne tempo 1,04 1,06 1,05 1,06 1,06 1,07 1,07 1,06 1,05 1, Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

4 Aglomeracja poznańska

5 Suburbanizacja

6 Zmiany zaludnienia wokół dużych miast

7 Prognoza zmian liczby ludności do 2035 roku Aglomeracja poznańska

8 Struktura przyrostu rzeczywistego w gminie Rokietnica w latach PL 2013 Gmina 2005 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

9 Współczynnik urodzeń/zgonów Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych Przyrost naturalny w gminie Rokietnica w latach ,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 Urodzenia Zgony 0, Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

10 Współczynnik zameldowań/ wymeldowań w promilach Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych Zameldowania i wymeldowania w ruchu wewnętrznym w gminie Rokietnica w latach (na 1000 osób) Współczynnik zameldowań Współczynnik wymeldowań 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

11 Przyrost naturalny w gminach aglomeracji poznańskiej w 2013 roku (na 1000 osób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

12 Migracje ogółem i według płci migrantów w gminie Rokietnica w latach Zameldowania mężczyźni b.d. b.d. b.d. b.d. b.d kobiety b.d. b.d. b.d. b.d. b.d Wymeldowania mężczyźni b.d. b.d. b.d. b.d. b.d kobiety b.d. b.d. b.d. b.d. b.d Saldo migracji mężczyźni b.d. b.d. b.d. b.d. b.d kobiety b.d. b.d. b.d. b.d. b.d Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

13 Saldo migracji w gminach aglomeracji poznańskiej w 2013 roku (na 1000 osób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

14 Kierunki migracji do gminy Rokietnica w latach (razem 6795 nowo zameldowanych) L.p. Miejscowość, gmina lub powiat Liczba migrantów 1. Poznań Tarnowo Podgórne Powiat szamotulski Gmina Suchy Las Miasto i gmina Swarzędz Luboń Powiat obornicki Gmina Czerwonak Powiat pilski Gmina Komorniki Powiat czarnkowski Powiat gnieźnieński Powiat wągrowiecki Powiat międzychodzki Gmina Dopiewo Powiat wrzesiński Szczecin Włocławek Powiat słupecki Zielona Góra 28 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rokietnica.

15 Struktura ludności według płci i wieku w gminie Rokietnica w 2015 roku Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rokietnica.

16 Wskaźniki struktury wieku w gminie Rokietnica w latach Cecha Wskaźnik młodości demograficznej (%) Wskaźnik starości demograficznej (%) Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 23,1 22,9 22,8 23,0 22,9 23,1 24,4 24,6 24,8 24,8 11,7 11,6 11,4 11,5 11,2 11,0 10,8 10,8 11,0 11,3 53,5 52,6 52,1 52,7 51,6 51,8 54,2 54,8 55,9 56,5 18,0 17,7 17,4 17,5 16,9 16,8 16,6 16,7 17,2 17,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

17 Saldo migracji w gminach aglomeracji poznańskiej w 2013 roku (na 1000 osób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS.

18 Prognoza demograficzna dla Gminy Rokietnica Prognoza demograficzna to twierdzenie o przyszłym stanie i strukturze ludności na pewnym terytorium w określonym momencie czasu. Prognoza odzwierciedla przyszły rozwój ludności, gdy przyjmie się określone założenia dotyczące: dzietności, umieralności i migracji. Prognoza to wiedza nowa, lecz niepewna a prawdopodobieństwo jej urzeczywistnienia zależy od czynników wewnętrznych i zewnętrznych

19 Prognoza demograficzna dla Gminy Rokietnica Prognozę demograficzną dla Gminy Rokietnica przygotowano w trzech wariantach: I wariant: Prognoza minimalna biologiczna, uwzględniająca zmiany w ruchu naturalnym (urodzeniach i zgonach), bez uwzględnienia zmian migracyjnych, II wariant: Prognoza pośrednia pomigracyjna, uwzględniająca zmiany w ruchu naturalnym (urodzeniach i zgonach) oraz zmiany wynikające z ruch wędrówkowego ludności na poziomie umiarkowanym, o połowę mniejszym niż notowany w latach , III wariant: Prognoza maksymalna pomigracyjna, uwzględniająca zmiany w ruchu naturalnym (urodzeniach i zgonach) oraz zmiany wynikające z utrzymania trendów ruchu wędrówkowego ludności na poziomie obserwowanym w latach

20 Metodyka prognozy biologicznej Etapy prognozy biologicznej (za: Holzer, 2003): 1. Ustalenie wyjściowych struktur ludności według płci, wieku (dla gmin Rokietnica wg stanu z dnia ) 2. Postarzenie ludności 3. Oszacowanie liczby zgonów wg grup wieku, 4. Oszacowanie przyszłej liczby urodzeń.

21 Metodyka prognozy biologicznej Wskaźnik dzietności ogólnej: Liczba dzieci na 1 kobietę w wieku prokreacyjnym lat 2013 r. w województwie wielkopolskim WD= 1,34

22 Metodyka prognozy biologicznej Przeciętne trwanie życia: Średnie prawdopodobieństwo dożycia X lat przez dziecko w wieku 0 lat 2013 r w Polsce (podregion poznański) Kobiety: 80,7 lat Mężczyźni: 73,7 lat

23 Metodyka prognozy pomigracyjnej Metoda (skladnikowa) uwzględnia nie tylko czynnik biologiczny, ale także zdarzenia związane z przewidywanym ruchem wędrówkowym (napływem i odpływem ludności). Etapy prognozy pomigracyjnej: 1. Ustalenie wyjściowych struktur ludności według płci, wieku i rozmieszczenia terytorialnego, 2. Oszacowanie skali przyszłych migracji - wg płci i roczników wieku (w prognozie przyjęto zameldowania i wymeldowania w gminie z lat ) 3. Postarzenie ludności zamieszkałej i napływowej, 4. Oszacowanie przyszłej liczby zgonów i urodzeń.

24 Struktura wieku migrantów do gminy Rokietnica w latach (n = 6795 osób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Rokietnica.

25 Rozwój liczby ludności gminy Rokietnica w latach (od 2015 prognoza)

26 Prognoza demograficzna dla gminy Rokietnica (dla całej populacji) Warianty Lata minimalny pośredni maksymalny Źródło: Opracowanie własne. wariant minimalny wariant pośredni wariant maksymalny

27 Profile wieku populacji gminy Rokietnica w latach 2015 i Wariant minimalny Wariant pośredni Wariant maksymalny Źródło: Opracowanie własne

28 Prognoza edukacyjna. Wynikowe grupowanie dzieci i młodzieży wiek rozpoczęty (w latach) kształcenie na poziomie ponadgimnazjalnym (3) kształcenie na poziomie gimnazjalnym (2) kształcenie na poziomie podstawowym 6 12 (1) wychowanie przedszkolne opieka żłobkowa UWAGA: na poszczególnych etapach implementacji reformy wprowadzającej obniżenie wieku obowiązku szkolnego tymczasowo zwiększona będzie liczba roczników na kolejnych poziomach edukacji: (1) roczników w szkole podstawowej, (2) roczniki w gimnazjum, (3) roczniki w szkole ponadgimnazjalnej Źródło: Opracowanie własne.

29 Prognozowana liczba dzieci i młodzieży według edukacyjnych grup wieku w gminie Rokietnica w latach Poziom edukacji Opieka żłobkowa Wychowanie przedszkolne Szkoła podstawowa Gimnazjum Szkoła ponadgimnazjalna Razem Wariant prognozy Lata (2015=100) Wariant I ,4 Wariant II ,5 Wariant III ,4 Wariant I ,8 Wariant II ,5 Wariant III ,6 Wariant I ,5 Wariant II ,4 Wariant III ,9 Wariant I ,2 Wariant II ,9 Wariant III ,8 Wariant I ,1 Wariant II ,2 Wariant III ,5 Wariant I ,4 Wariant II ,4 Wariant III ,7 Źródło: Opracowanie własne.

30 Prognoza liczby dzieci w wieku szkoły podstawowej wariant minimalny wariant pośredni wariant maksymalny Źródło: Opracowanie własne.

31 Prognoza liczby młodzieży gimnazjalnej wariant minimalny wariant pośredni wariant maksymalny Źródło: Opracowanie własne.

32 Prognoza liczby młodzieży w wieku szkoły ponadgimnazjalnej wariant minimalny wariant pośredni wariant maksymalny Źródło: Opracowanie własne.

33 Prognozowana liczba dzieci i młodzieży według edukacyjnych grup wieku w gminie Rokietnica w latach wariant minimalny żłobek przedszkole szkoła podstawowa gimnazjum szkoła ponadgimnazjalna Źródło: Opracowanie własne.

34 Prognozowana liczba dzieci i młodzieży według edukacyjnych grup wieku w gminie Rokietnica w latach wariant pośredni żłobek przedszkole szkoła podstawowa gimnazjum szkoła ponadgimnazjalna Źródło: Opracowanie własne.

35 Prognozowana liczba dzieci i młodzieży według edukacyjnych grup wieku w gminie Rokietnica w latach wariant maksymalny żłobek przedszkole szkoła podstawowa gimnazjum szkoła ponadgimnazjalna Źródło: Opracowanie własne.

36 Liczba mieszkań Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych Mieszkania oddane do użytkowania w gminie Rokietnica w latach przeznaczone na sprzedaż lub wynajem indywidualne

37 Skoki Szamotuły Śrem Oborniki Skoki m Murowana Stęszew Szamotuły m Stęszew m Pobiedziska Buk Kostrzyn Mosina Pobiedziska m Kostrzyn m Rokietnica Kórnik Czerwonak Kleszczewo Kórnik m Oborniki m Murowana Śrem m Swarzędz Mosina m Tarnowo Komorniki Luboń Dopiewo Suchy Las Puszczykowo Swarzędz m M. Poznań Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych Ceny gruntów (w zł/m²) przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne gminach aglomeracji poznańskiej w 2013 r

38 Rozwój terenów mieszkaniowych w gminie Rokietnica Perspektywy rozwoju budownictwa mieszkaniowego w gminie Rokietnica są wciąż bardzo dobre. Obszary z wyznaczoną w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rokietnica funkcją mieszkaniową obejmują powierzchnię blisko 1721 ha. Istniejące zainwestowanie tych terenów według stanu z 2011 r. wynosiło 578 ha, co stanowiło mniej niż 40% całego zasobu (Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej, 2012). W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rokietnica z 2011 r. stwierdza się, że gmina Rokietnica posiada chłonność na poziomie 30,8 tys. mieszkańców. Założenie to przyjęto w skali nie krótszej, niż lat. Wobec korzystnych warunków rozwoju mieszkalnictwa w gminie Rokietnica oraz nakreślonych planów rozwoju terenów mieszkaniowych za realne i uzasadnione wydaje się branie pod uwagę prognoz demograficznych pomigracyjnych.

39 Infrastruktura szkolna gminy Rokietnica - pojemność W szkołach podstawowych w Rokietnicy, Mrowinie i oddziale zamiejscowym w Napachaniu możliwe jest kształcenie 859 dzieci. Łącznie w obu obwodach, według danych z Urzędu Gminy w Rokietnicy, w roku szkolnym 2014/2015 do wspomnianych trzech szkół uczęszczało 977 dzieci, w tym 17 spoza gminy. Na podstawie porozumienia z Miastem Poznań dzieci mieszkające w Pawłowicach, Starzynach, Rogierówku i Kiekrzu uczęszczają do Szkoły Podstawowej Nr 28 w Poznaniu. W roku szkolnym 2014/2015 było to ok. 300 dzieci. Kształcenie na poziomie gimnazjalnym odbywa się w budynku Gimnazjum im. Noblistów w Rokietnicy, który posiada 300 miejsc w salach lekcyjnych. Według danych Urzędu Gminy w Rokietnicy, w roku szkolnym 2014/2015 do szkoły w gminie uczęszczało 284 dzieci, a 133 dzieci kształciło się w Gimnazjum Nr 67 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Poznaniu.

40 Zapotrzebowanie na miejsca w szkołach podstawowych w gminie Rokietnica w latach według trzech wariantów prognozy demograficznej Rok liczba dzieci liczba miejsc niedobór/nadwyżka liczby miejsc w szkołach podstawowych Wariant I Wariant II Wariant III Wariant I Wariant II Wariant III w gminie

41 Zapotrzebowanie na miejsca w gimnazjum w gminie Rokietnica w latach według trzech wariantów prognozy demograficznej Rok liczba dzieci liczba miejsc niedobór/nadwyżka liczby miejsc Wariant I Wariant II Wariant III w gimnazjum Wariant I Wariant II Wariant III

42 Wnioski Na podstawie wykonanej prognozy demograficznej w latach dla gminy Rokietnica przewiduje się: 1. Stały wzrost liczby ludności w ciągu najbliższych 15 lat, wynoszący 31,1% w wariancie pośrednim oraz 60,7% w wariancie maksymalnym w stosunku do 2015 r. (w 2030 roku liczba mieszkańców może wynosić według prognoz pomigracyjnych od osób do osób); 2. W przypadku umiarkowanych migracji do gminy liczba dzieci w wieku szkoły podstawowej wzrośnie w najbliższych 5 latach do blisko 1700, ale w perspektywie 2030 r. zmniejszy w stosunku do obecnej o blisko 400 osób. W wariancie maksymalnym, utrzymującym obecne trendy napływu młodych rodzin do gminy, liczba dzieci w wieku szkoły podstawowej może zwiększyć się w stosunku do 2015 r. nawet o ponad 200 do 2020 r. i o niecałe 50 dzieci w 2030 r.; 3) Liczba młodzieży w wieku gimnazjalnym w przypadku umiarkowanych migracji zwiększy się z blisko 500 w 2015 r. do 1000 osób w 2020 r. czyli o ok. 100%. W przypadku utrzymania się tendencji migracyjnych z ostatniej dekady, w gminie Rokietnica liczba gimnazjalistów w najbliższych 5 latach wzrośnie o 600, a w 2030 r. ich populacja będzie wciąż o 350 większa od obecnej;

43 Wnioski 4) W oparciu o istniejącą bazę szkolną niedobór miejsc w szkołach podstawowych obecnie szacowany na około miejsc, w 2020 roku wyniesie około 1000, by utrzymać się na poziomie (wariant pośredni lub maksymalny) do 2030 r.; 5) W oparciu o istniejącą bazę szkolną niedobór miejsc w gimnazjum, obecnie szacowany na około 200 miejsc, w 2020 roku wyniesie około 700, by utrzymać się na poziomie nawet 400 miejsc jeszcze w 2030 r. 6) W najbliższych 15 latach gwałtownie rosnąc będzie liczba młodzieży w wieku szkoły ponadgimnazjalnej, co wiąże się z potrzebą rozwoju szkolnictwa ponadgimnazjalnego w gminie, względnie zapewnienia młodzieży w niej zamieszkałej sprawnego dojazdu do tego typu szkół, głównie do Poznania.

44 Rekomendacje Gmina Rokietnica stanowi obecnie słabo domknięty rynek edukacyjny w ramach realizowanych przez samorząd zadań. Liczba uczniów korzystających ze szkół podstawowych poza gminą stanowi około 25% populacji dzieci, w przypadku gimnazjum 35 % młodzieży zamieszkującej gminę. Aby realizować zadanie własne gminy: zaspokajanie potrzeb dzieci i młodzieży w zakresie edukacji, tym samym zapobiec licznym dojazdom dzieci do szkół poza gminę, należy rozwijać (rozbudowywać) bazę placówek szkolnych w gminie. Aby nie dopuścić do dużego zagęszczenia istniejących szkół, należy rozważyć budowę nowych placówek, względnie jednej, zbiorczej placówki (w szczególności w centralnej miejscowości Rokietnica), z jednoczesnym rozwinięciem lokalnego transportu dowożącego dzieci z pozostałych wsi.

45 Dziękujemy za uwagę! Prezentacja stanowi skrót opracowania: Prognoza demograficzna Gminy Rokietnica dla celów oświatowych, Urząd Gminy Rokietnica, maj 2015.