Odnawialne źródła energii szansą na aktywizację rolnictwa oraz obszarów wiejskich

Transkrypt

1 Odnawialne źródła energii szansą na aktywizację rolnictwa oraz obszarów wiejskich Człuchów 3 października 2014 r. Foto Beata Wawryn-Żmuda Kazimierz Żmuda Radca Ministra

2 Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE (1) Podstawowym kierunkiem działania rolnictwa jest produkcja żywności. Na cele energetyczne winny być w pierwszej kolejności przeznaczane produkty uboczne i pozostałości z produkcji rolniczej oraz przetwórstwa rolnego. Potencjał techniczny tych surowców (nie konkurujących z rynkiem żywności) szacowany jest na poziomie ca 8 mld m 3 biogazu rolniczego/rok. Biomasa na cele energetyczne winna być wykorzystywana w miejscu jej dostępności czyli lokalnie w rozproszonych jednostkach wytwarzających energię elektryczną i/lub cieplną. Transport biomasy energetycznej na odległości przekraczające 20 km (w wyjątkowych wypadkach 50 km) nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego oraz nie sprzyja ograniczaniu emisji gazów cieplarniach. Import biomasy na cele energetyczne nie poprawia bezpieczeństwa energetycznego oraz nie sprzyja realizacji pozostałych celów przesądzających o wdrożeniu Dyrektywy 2009/28/WE

3 Polityka Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w zakresie OZE (2) Mając na uwadze wcześniej przedstawione uwarunkowania ogólne stanowisko i działania MRiRW w zakresie OZE, w tym energetycznego wykorzystania biomasy pochodzenia rolniczego determinują poniższe przesłanki : Społeczne; Gospodarcze; techniczne Agrarne; Klimatyczne; Ekonomiczne rolnik partnerem energetyki, a jego decyzje wynikają wyłącznie z oceny opłacalności i stabilności wybieranego kierunku działalności

4 Odbiorcy energii elektrycznej na obszarach wiejskich ca 40 % mieszkańców kraju około 15,2 mln osób; 4,2 mln wiejskich gospodarstw domowych w tym: 1,5 mln gospodarstw rolnych; 1566 gmin wiejskich gmin miejsko-wiejskich oraz co najmniej 6x większa liczba związanych z ich funkcjonowaniem obiektów użyteczności publicznej; zakłady wytwórcze, produkcyjne i magazynowe zlokalizowane na obszarach wiejskich. Źródło : GUS

5 Zużycie energii elektrycznej w MWh w 2009 roku przez: gospodarstwo domowe gospodarstwo domowe miejskie gospodarstwo domowe wiejskie MWh MWh MWh gospodarstwo rolnicze pr. dz. rolniczą MWh Źródło: Dane GUS

6 Energetyka prosumencka - potencjał inwestycyjny obszarów wiejskich budynki mieszkalne rodzaj liczba kubatura w m * brak danych w tym: wybudowane w latach w tym: wybudowane w latach budynki niemieszkalne wybudowane w latach w tym: - budynki biurowe budynki handlowo usługowe przemysłowe i magazynowe ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej pozostałe budynki niemieszkalne obory **źródło: spis rolny chlewnie r. kurniki dla niosek źródło : GUS - warunki mieszkaniowe i infr. techniczna

7 Orientacyjny dobór instalowanej mocy w zależności od zapotrzebowania na energię elektryczną Moc zainstalowana Produkcja energii elektrycznej w MWh przy rocznej pracy urządzenia w godz. kw 1 000h 1 300h 2 000h 4 000h 7 500h źródło: obliczenia własne MRiRW

8 Województwa Gospodarstwa rolne prowadzące produkcję zwierzęcą zwierzęcą i rośliną zwierzęcą zwierzęcą i rośliną w tys. szt. w tys. szt. śr. pow. w ha śr. pow. w ha Polska - ogółem dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińskomazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie Źródło: GUS spis rolny Ogółem suma kontrolna x x

9 Struktura obszarowa oraz liczba gospodarstw posiadających zwierzęta Ilość SD Ilość gospodarstw Razem < , , , , , , , , , , > grupy obszarowe w ha liczba gospodarstw 0 do do do do do do do do do do pow ogółem

10 Potencjalne zasoby słomy do celów energetycznych, tys. ton Województwo Średnio Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska

11 Potencjał techniczny biogazu z traw z łąk i pastwisk oraz liści buraków, łętów ziemniaczanych i ziemniaków oraz z produkcji zwierzęcej w poszczególnych województwach w tys. m3 (produkty uboczne i pozostałości z pr. roln.) Źródło: ekspertyza IERiGŻ. Województwo Produkcja roślinna Produkcja zwierzęca Razem Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska

12 Powierzchnia upraw roślin energetycznych (w 2007 r. wg deklaracji) Województwo Powierzchnia upraw roślin energetycznych (TRE) w ha Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Polska Źródło: Grzybek, Świętochowski (Uwaga KŻ mazowieckie i zachodniopomorskie przykład współpracy branż

13 Powierzchnia użytków rolnych przydatnych pod uprawę roślin energetycznych w tys. ha Województwo Kompleks przydatności rolniczej gleb z 3z Razem tys. ha Dolnośląskie 29,71 40,51 15,68 0,37 44,16 2,01 132,44 Kujawsko-Pomorskie 0,18 7,54 0,00 0,00 0,61 0,37 8,70 Lubelskie 16,15 26,94 0,00 0,00 42,26 25,72 111,07 Lubuskie 10,27 32,31 2,28 1,96 17,82 6,62 71,26 Łódzkie 25,04 42,76 0,00 1,40 19,71 11,05 99,96 Małopolskie 9,54 1,44 3,94 0,16 18,88 0,08 34,04 Mazowieckie 38,36 30,26 8,84 1,16 41,99 34,55 155,16 Opolskie 13,90 13,03 13,94 6,68 25,82 2,36 75,73 Podkarpackie 12,46 59,41 4,54 0,01 43,51 15,81 135,74 Podlaskie 24,06 13,73 0,51 1,08 21,56 16,82 77,76 Pomorskie 10,04 15,09 2,59 1,16 22,05 20,20 71,13 Śląskie 22,36 29,88 3,46 0,63 27,29 14,42 98,04 Świętokrzyskie 5,69 14,18 0,12 0,00 7,59 1,95 29,53 Warmińsko-Mazurskie 6,43 10,84 6,84 0,00 16,94 18,53 59,58 Wielkopolskie 12,36 19,75 0,14 1,55 13,34 9,09 56,23 Zachodnio-Pomorskie 28,50 27,33 2,26 1,52 37,51 49,74 146,86 Polska 265,05 385,00 65,14 17,68 401,04 229, ,23 Żródło: _IUNG Kompleksy: 5 żytni dobry, 6- żytni słaby, 8 zbożowo - pastewny mocny, 9 zbożowo pastewny słaby, 2z użytki zielone średnie, 3z użytki zielone słabe i bardzo słabe (uwaga KŻ kompleksy 5 i 8 nie powinny być wykorzystywane do celów energetycznych. Zmiana użytkowania kompleksów 2z i 3 z wiąże się z utratą płatności obszarowych żaden interes dla rolnika)

14 średnie zużycie energii elektrycznej w Polsce ( ) wyszczególnienie Zużycie wtwh Zużycie w % emisja CO2 w tonach ref. wskaźnik KOBIZE = 0,812 t/mwh max. wskaźnik KE = 0,88 t/mwh kraj ogółem % gminy wiejskie % w tym rolnictwo % Źródła: Dane GUS; KOBIZE- "Referencyjny wskaźnik jednostkowej emisyjności dwutlenku węgla przy produkcji energii elektrycznej do wyznaczania poziomu bazowego dla projektów JI realizowanych w Polsce", Warszawa, czerwiec 2011; Komunikat Komisji (2012/C 158/04) "Wytyczne w sprawie niektórych środków pomocy państwa w kontekście systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych po 2012 r.";

15 Czy wykorzystamy istniejący potencjał oraz szanse na ograniczenie w 2020r. emisji CO2 od 1,47 do 1,6 mln ton? Zamierzenia do 2020 roku wynikające z OSR do: Energetyka prosumencka i mikroenergetyka: 640 MW zainstalowanej mocy, Wytworzenie 1,7 TWh energii elektrycznej w tym: Biogazownie produkcja 780,4 GWh energii elektrycznej, co wymaga 104,5 MW zainstalowanej mocy ca biogazowni po 40 kw każda; Fotowoltaika produkcja 203,5 GWh energii elektrycznej, co wymaga 135,67 MW zainstalowanej mocy ca instalacji po 5 kw każda. źródło: projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii - Ocena Skutków Regulacji tabela 15, str dane wyjściowe. Przeliczenia własne - Kazimierz Żmuda MRiRW

16 Inicjatywy oddolne nowe perspektywy W polskiej sytuacji głębokiej zapaści energetycznej obszarów wiejskich i słabo zurbanizowanych ogromną rolę może spełnić oddolna lokalna inicjatywa obywatelska budowy nowoczesnej gminnej infrastruktury To w energetycznej ciągu kilku Gminnych lat może Centrów Energetyki Odnawialnej, Gminnych Mikrosieci, Gminnych zmienić oblicze polskiej wsi. Obywatelskich Inicjatyw Energetycznych choćby w kształcie spółdzielni energetycznych. Wykorzystano slajd prof. Krzysztofa Żmijewskiego 16/

17 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Foto Beata Wawryn-Żmuda Wykorzystanie prezentacji, w całości lub części, - z podaniem źródła lub po wcześniejszym uzyskaniu zgody autora