Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków"

Transkrypt

1 WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mikrograwimetryczna ocena stopnia zagrożenia powierzchni terenu wokół szybów górniczych w różnych warunkach geologiczno-górniczych Streszczenie Praca omawia możliwości metody mikrograwimetrycznej w zakresie wykrywania i oceny stopnia podsadzenia starych szybów górniczych. Udokumentowano te możliwości na przykładach praktycznego zastosowania metody w różnych warunkach geologicznych. Zwrócono uwagę na rolę tych czynników, które wpływają na dokładne wyznaczanie rozkładu mikroanomalii siły ciężkości nad szybami górniczymi. Przedstawiono przydatność mikrograwimetrycznych badań do oceny zagrożenia powierzchni terenu w otoczeniu szybów górniczych, stanowiącej ważny element działań w przywracaniu wartości użytkowych obszarów pogórniczych. 1. Wstęp Ocena stopnia podsadzenia starych szybów jest poważnym problemem przy tworzeniu planów zagospodarowania przestrzennego terenów pogórniczych. Niemanifestujące się na powierzchni stare szyby górnicze stanowią nie tylko poważne zagrożenie dla ludności i infrastruktury miejskiej, lecz również utrudniają prowadzenie prac budowlanych i inżynierskich. Dziś położenie większości z tych szybów jest nieznane. Jeśli nawet lokalizacja niektórych możliwa jest do określenia, to nieznany jest zarówno ich stopień podsadzenia, jak i zasięg ich oddziaływania na przekształcenia rzeźby terenu. Wyznaczenie tego zasięgu ma duże znaczenie wynikające z konieczności określenia stref wyłączonych z możliwości zabudowy wokół tych szybów. Z dotychczasowych doświadczeń stosowania różnych metod geofizycznych do rozwiązywania powyższych problemów wynika, iż najlepsze rezultaty osiągnąć można prowadząc badania metodą mikrograwimetryczną. Wykrycie bowiem występowania szybu, jak i stwierdzenie stopnia jego podsadzenia, czy strefy przypowierzchniowych rozluźnień wokół niego metodą wiertniczą jest nieekonomiczne i pracochłonne. Uwarunkowaniami tymi nie charakteryzuje się metoda mikrograwimetryczna, która w warunkach zwartej zabudowy miejskiej jest szczególnie predestynowana do rozwiązywania tego typu zagadnień. Metoda mikrograwimetryczna opiera się na możliwości detekcji ujemnych mikroanomalii związanych z występowaniem starych szybów górniczych oraz stref rozluźnień wokół nich. Analiza pomierzonych rozkładów mikroanomalii siły ciężkości, będących funkcją parametrów geometrycznych szybów i stopnia ich podsadzenia, umożliwia ocenę zagrożenia powierzchni terenu powstaniem jego deformacji. 557

2 J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia... Pierwsze prace z tego zakresu (Fajklewicz 1967, 1972) zapoczątkowały rozwój metody mikrograwimetrycznej podając podstawy teoretyczne oraz precyzując metodykę prowadzenia badań terenowych i prac interpretacyjnych w przedmiotowym zakresie. Kolejne prace (Fajklewicz 1976a, 198, 1985) wyznaczają ważny etap w rozwoju metody mikrograwimetrycznej w zastosowaniu do oceny stopnia podsadzenia starych, nieczynnych szybów górniczych. Zakres zastosowania metody mikrograwimetrycznej wzbogacony został opracowaniem możliwości przewidywania skutków procesów dynamicznych zachodzących w górotworze, umożliwiając podanie prognozy zagrożenia powierzchni terenu ze strony niezlikwidowanych szybów (Fajklewicz, Radomiński 1994, 1996, 1999; Graca i in. 1997; Radomiński 22). Badania mikrograwimetryczne były skutecznie stosowane do wykrywania pustek poeksploatacyjnych i określania stopnia likwidacji wyrobisk górniczych na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (Fajklewicz 197; Fajklewicz i in. 1971, 1972; Fajklewicz 1974, 1976a, 1976b, 198; Fajklewicz, Radomiński 199, 1996; Fajklewicz, Madej i in. 23). W ostatnich latach metoda mikrograwimetryczna znalazła szerokie zastosowanie w badaniach starych szybów i szybików porudnych położonych w granicach olkuskiego rejonu pogórniczego (Madej i in. 2, 21a, 21b, 21c, 21d). 2. Fizyczne podstawy badań mikrograwimetrycznych nad szybami górniczymi Niepodsadzone, puste szyby górnicze oraz rozluźnienia górotworu wokół nich, naruszające jego pierwotny stan, generują własne pola grawitacyjne. Mierzony, metodą mikrograwimetryczną, ich sumaryczny efekt jest funkcją różnicy gęstości badanych obiektów w stosunku do ich otoczenia, wielkości, kształtu i głębokości występowania. Niezlikwidowane szyby ujawniają się w formie względnie ujemnej mikroanomalii, której maksymalna amplituda obserwowana jest nad środkiem szybu. Wartość tej amplitudy maleje stosownie do stopnia podsadzenia szybu materiałem skalnym i przyjmuje wartości zbliżone do zera w przypadku całkowitego zlikwidowania obiektu, o ile w bezpośrednim jego sąsiedztwie nie doszło do przekształceń górotworu. Z reguły, wykonanie podsadzenia szybu, nie likwiduje strefy rozluźnień, powstałej wokół niego. Stąd, w pomierzonym rozkładzie mikroanomalii siły ciężkości, ujawnić się może grawitacyjny wpływ tej strefy. Na rysunku 2.1 przedstawiono rozkład mikroanomalii siły ciężkości nad jednym ze świetlików nieczynnej sztolni Czajowskiej w rejonie Olkusza. Jest on dobrym przykładem, w którym ujawniają się wszystkie elementy budowy morfologicznej, jak i charakterystyczne cechy mikroanomalii siły ciężkości. W lekko nachylonym terenie szybik występuje w środkowej części warpi zaznaczając się w postaci pingi. Odpowiadający tej sytuacji rozkład mikroanomalii zawiera wszystkie elementy składające się na złożony charakter rozkładu gęstości wokół badanego obiektu. Bezpośrednio nad szybem wyróżnić można względnie ujemną mikroanomalię odpowiadającą częściowo tylko podsadzonemu szybikowi. Budujący warpie nasyp skał płonych, do odległości około 6 m od osi szybika, zawiera również strefy o obniżonej gęstości w stosunku do otoczenia. Przykład ten przekonuje, iż precyzyjna ocena stopnia podsadzenia starych, nieczynnych szybów w decydującej mierze zależy od dokładnego wyznaczenia rozkładu mikroanomalii siły ciężkości nad badanym obiektem. Specyficzne warunki morfologiczne oraz zróżnicowana budowa geologiczna przypowierzchniowych partii górotworu wymagają zwrócenia szczególnej uwagi na dwa aspekty. 558

3 wysokość, m WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie,3,2 8,2 6 g, mgal B,2 4,2 2,2,1 8,1 6, odległość, m lokalizacja świetlika Rys Rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera nad świetlikiem nr 2 sztolni Czajowskiej, OG POMORZANY Fig Bouguer microgravity map over No 2 Czajkowskiej little mining shaft, OG Pomorzany Jeden z nich wiąże się z zagadnieniem poprawki topograficznej siły ciężkości. Zastosowanie specjalnej metodyki prac geodezyjnych, umożliwiającej precyzyjną aproksymację rzeźby terenu wielościanami, służy podniesieniu dokładności wyznaczania wartości poprawi topograficznej siły ciężkości (Wójcicki 1993). Skuteczność takiego postępowania jest widoczna na przykładzie szybu Michał położonego w obszarze górniczym BOLESŁAW k/olkusza (rys. 2.2). Wyraźnie widać znaczący wpływ tej poprawki tak jakościowy, jak i ilościowy. Wprowadzenie jej w obu, prostopadle przebiegających profilach (skrzyżowanych w miejscu występowania szybu, wg danych archiwalnych), zmieniło nie tylko jego położenie, lecz doprowadziło również do zmiany kształtu i wielkości mikroanomalii pochodzącej od tego szybu. W jednym z profili obserwuje się, po uwzględnieniu poprawki topograficznej, dwukrotnie większą amplitudę mikroanomalii, w drugim zaś zaznaczył się charakterystyczny kształt mikroanomalii wskazujących na rozwój bocznych płaszczyzn ścinania, wzdłuż których nastąpiła reaktywacja niepodsadzonego szybu. Mechanizm powstawania tego rodzaju deformacji charakterystyczny jest dla olkuskiego rejonu pogórniczego (Madej i in. 21a). Drugim czynnikiem, decydującym o dokładnym wyznaczeniu rozkładu mikroanomalii siły ciężkości nad badanym szybem, jest dobór gęstości warstwy redukowanej. Na rysunku 2.3 zobrazowano wpływ jej wartości na kształt mikroanomalii. Wyraźnie widać, iż w przypadku jej zaniżenia, w stosunku do rzeczywistej wartości, amplituda mikroanomalii może ulec zwiększeniu, sugerując istnienie niepodsadzonego szybu. Przyjęcie natomiast w obliczeniach zbyt wysokich wartości tej gęstości może doprowadzić do wyeliminowania mikroanomalii, a tym samym do niepoprawnego zakwalifikowania badanego szybu do obiektu podsadzonego. 559

4 wysokość, m wysokość, m J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia...,32,3 g, mgal B,28,26, , ,32,3 odległość, m 334 g, mgal B,28,26, , odległość, m lokalizacja szybu - przed uwzględnieniem poprawki topograficznej - po uwzględnieniu poprawki topograficznej Rys Rozkłady mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera nad szybem Michał, OG BOLESŁAW Fig Bouguer microgravity map over Michał mining shaft OG Bolesław 56

5 wysokość, m WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie -,2 g, mgal B -,4 -,6 -, ,4 Mg/cm -3 2,2 Mg/cm -3 2, Mg/cm -3 1,8 Mg/cm -3 1,6 Mg/cm -3 odległość, m - lokalizacja szybu Rys Rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera nad szybem H, OG OLKUSZ dla różnych wartości gęstości warstwy redukowanej Fig Bouguer microgravity map over H mining shaft OG Olkusz for different value of layer cut density 3. Przykłady praktyczne Możliwości metody mikrograwimetrycznej w ocenie stopnia zagrożenia powierzchni terenu wokół szybów górniczych przedstawiono na trzech przykładach badań przeprowadzonych w różnych warunkach geologiczno-górniczych. Jeden z nich dotyczy historycznej eksploatacji rud cynku i ołowiu prowadzonej w rejonie Księżej Góry w Radzionkowie (Moj 21). Pozostałością po niej, wg materiałów archiwalnych, jest m. in. szyb Augustyn. Przeprowadzone w jego otoczeniu badania mikrograwimetryczne miały na celu wyznaczenie zarówno położenia szybu, jak i, przez ocenę jego podsadzenia, określenie stopnia zagrożenia powierzchni terenu wokół szybu. Obserwacje mikrograwimetryczne wykonano na obszarze kwadratu o powierzchni ponad 16 m 2. Środek kwadratu usytuowano w miejscu położenia szybu, wyznaczonym na podstawie dostępnych materiałów archiwalnych. Wyniki badań rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera, z uwzględnieniem poprawki topograficznej siły ciężkości, przedstawiono na rysunku

6 J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia... y, m mikrograwimetryczny punkt pomiarowy - izolinie co,5 mgal - położenie szybu wg danych archiwalnych -,55 N -,3 -,3 -,55 -,5 Rys Rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera w otoczeniu szybu Augustyn w rejonie Księżej Góry w Radzionkowie Fig Bouguer microgravity map around August mining shaft in Księża Góra area in Radzionków x, m 562

7 WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie y, m mikrograwimetryczny punkt pomiarowy - izolinie co,5 mgal - położenie szybu wg danych archiwalnych I I - przekrój modelowania N I I -,2,2 -,2 Rys Rozkład mikroanomalii rezydualnych siły ciężkości w otoczeniu szybu Augustyn w rejonie Księżej Góry w Radzionkowie Fig Residual microgravity anomaly map around August mining shaft in Księża Góra area in Radzionków x, m 563

8 -1 J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia... Amplituda zmian wartości pola siły ciężkości w obrębie zdjęcia mikrograwimetrycznego wynosi,12 mgal. Natomiast kierunek tych zmian, tj. wzrost wartości ku południowemu wschodowi, odpowiada wynurzaniu się stropu wysokogęstościowych utworów triasowych. Na tle tego trendu wyróżnia się, w północnej części obszaru badań, lokalna mikroanomalia ujemna z dwoma, wyraźnie zaznaczającymi się ekstremami. Widać, iż żadne z nich nie odpowiada położeniu szybu zlokalizowanemu wg danych archiwalnych. Celem eliminacji zarejestrowanego trendu pola siły ciężkości przybliżono pomierzony rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera wielomianem pierwszego stopnia otrzymując anomalię regionalną. Odejmując jej wartości od pomierzonych obliczono wartości mikroanomalii rezydualnych siły ciężkości. Ich rozkład, będący przybliżeniem anomalii lokalnej, wykreślono na rysunku 3.2. Z prezentowanego rozkładu widać, iż poszukiwany szyb generuje rozległą mikroanomalię ujemną o względnej amplitudzie równej wartości,5 mgal. W jej centrum lokować należy szyb. W celu określenia głębokości występowania źródła tej mikroanomalii przeprowadzono analityczne przedłużanie w dół rozkładu mikroanomalii siły ciężkości wzdłuż przekroju, którego przebieg oznaczono na rysunku 3.2 symbolem I-I. I I h,m punkt osobliwy pola mikroanomalii siły ciężkości x,m - izolinie normowanych wartości przedłużania analitycznego wykreślone co,2 Rys Wyniki przedłużania analitycznego w dół mikroanomalii siły ciężkości nad szybem Augustyn w rejonie Księżej Góry w Radzionkowie Fig Microgravity downward continuation results over August mining shaft in Księża Góra area in Radzionków 564

9 WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Wyniki przedłużania przedstawione na rysunku 3.3 dowodzą, że badany obiekt sięgać może do głębokości 1 m. Przeprowadzone zaś modelowanie grawimetryczne tego szybu utwierdziło w przekonaniu, że jest on nie w pełni podsadzony i może stwarzać zagrożenie dla powierzchni terenu powodując jej deformację. Z zasięgu oraz kształtu mikroanomalii, jak również na podstawie wyników modelowania wnosić można, że otoczenie szybu do odległości około 1 m od jego osi jest też narażone na przekształcenia. Przykładu wykorzystania metody mikrograwimetrycznej do oceny stopnia zagrożenia powierzchni terenu, powstaniem jej przekształceń ze strony niezlikwidowanego szybu, dostarczają również wyniki badań przeprowadzonych w rejonie występowania szybu Maria-Anna w Zabrzu. A x, m - lokalizacja szybu - izolinie co,1 mgal N - mikrograwimetryczny punkt pomiarowy A A - przekrój modelowania grawimetrycznego A Rys Rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera w rejonie szybu Maria-Anna, Zabrze Fig Bouguer microgravity map in area Anna-Maria mining shaft, Zabrze Był to obiekt o głębokości 128 m i poziomym przekroju w kształcie prostokąta o wymiarach 2,2 m x 2,8 m. Udostępniał on pokłady węgla koksującego w polu górniczym Biskupice zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego W. Pstrowski. W archiwum kopalni w rubryce system likwidacji szyb ten posiada zapis zasypany, bez podania jednak czasu tego zdarzenia. Dziś, wg badań mikrograwimetrycznych, szyb ten wykazuje cechy obiektu niepod- 565 y, m

10 J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia... sadzonego z rozległą strefą rozluźnień w przypowierzchniowej partii górotworu (rys. 3.4). Zarejestrowana amplituda mikroanomalii generowanej przez szyb jest bardzo duża i przekracza,1 mgal. Przeprowadzona za pomocą modelowania grawimetrycznego ilościowa interpretacja wyników badań (rys. 3.5) dowiodła, że przypowierzchniowy zasięg strefy rozluźnień wokół szybu dochodzi do 1 m od osi zbadanego obiektu. Należy podkreślić, iż wymodelowana strefa obniżonej gęstości w stosunku do otoczenia wielokrotnie przekracza pierwotne, poziome rozmiary szybu. A zatem teren wokół niego ulec może dalszym przekształceniom do czasu przeprowadzenia całkowitej, poprawnej likwidacji szybu wraz z uzdatnieniem rozluźnionych partii górotworu wokół niego. g, mgal, -,2 -,4 -,6 -,8 -,1 -,12 -,14 A A m 265 = -,7 Mg m m n.p.m. 1 - rozkład mikroanomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera 2 - krzywa modelowa Rys Wyniki modelowania grawimetrycznego szybu Maria-Anna, Zabrze Fig Result of Anna-Maria mining shaft gravity modeling, Zabrze Metodę mikrograwimetryczną wykorzystano również do oceny stopnia zagrożenia powierzchni terenu na obszarze objętym wpływami podziemnej erozji złoża soli naruszonego eksploatacją i procesami naturalnymi. Przykład dotyczy wysadu solnego w Inowrocławiu. 19 listopada 23 roku przy ul. Zapadłe powstało zapadlisko głębokości około 3 m, kształtu kolistego o pionowych ścianach. Bezpośrednią przyczynę jego powstania łączyć można z procesami ługowania czapy gipsowej, która zalega tu na głębokości 1 m, pod utworami czwartorzędowymi. Wykonane badania geofizyczne mikrograwimetryczne i georada- 566

11 WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie rowe (Szczerbowski i in. 24), w rejonie powstałego zapadliska pozwoliły stwierdzić związek z nieczynnym szybem Kronprinz II leżącym w odległości około 1 m od zapadliska. Wyniki tych badań dowiodły, że istnieć może kontakt hydrauliczny pomiędzy tym szybem, który w górnej części wypełniony jest wodą, a rejonem zapadliska. Fakt ten wskazywać może na dalszy rozwój procesu rozluźnień skał podłoża stwarzając duże zagrożenie dla powierzchni terenu poprzez możliwość powstawania następnych jej przekształceń. y, m 2854 archiwalnych Lokalizacja szybu wg danych: geofizycznych N A A ul. Zapadłe 2852 g g - zabudowa 567 x, m izolinie co,5 mgal - mikrograwimetryczny punkt pomiarowy A A - przekrój modelowania grawimetrycznego Rys Rozkład anomalii rezydualnych siły ciężkości w otoczeniu szybu Besser, Inowrocław Fig Residual microgravity anomaly map around Besser mining shaft, Inowrocław Analogiczna sytuacja występuje w północnej części wykonanego zdjęcia mikrograwimetrycznego. W rejonie nieczynnego szybu Besser, rozkład mikroanomalii rezydualnych siły ciężkości (rys. 3.6) jest podobny do tego, jaki zarejestrowano poniżej, w otoczeniu powstałego zapadliska i szybu Kronprinz II. Zlokalizowany na podstawie badań mikrograwimetrycznych szyb Besser generuje mikroanomalię ujemną o niewielkiej amplitudzie. Rozwija się ona

12 J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia... jednak w kierunku południowo-zachodnim zwiększając swą amplitudę. Prowadzi to do powstania rozległej strefy niedoboru mas. Strefa ta, sąsiaduje bezpośrednio z zabudową stwarzając zagrożenie dla budynku. Jest ono tym większe, ponieważ szyb Besser jest obiektem pustym, przykrytym tylko betonową płytą, której obecność zmniejsza amplitudę zaobserwowanej mikroanomalii siły ciężkości. Dowodzą tego wyniki modelowania grawimetrycznego przeprowadzone wzdłuż przekroju AA (rys. 3.7). A A krzywa modelowa krzywa pomiarowa powierzchnia terenu ,2 g cm g cm -3 2 g cm m Rys Wynik modelowania grawimetrycznego szybu Besser, Inowrocław Fig Result of Besser mining shaft gravity modeling, Inowrocław Celem dopasowania krzywej pomiarowej i modelowej efekt grawitacyjny od pustej przestrzeni szybu musiał zostać pomniejszony o składową pionową grawitacyjnego oddziaływania owej płyty betonowej, co ilustruje rysunek 3.8. Tak wiec łączyć można obecność strefy rozluźnień górotworu powstałej przy północno-zachodnim narożniku budynku z bliskim sąsiedztwem pustego szybu. Istnieje zatem wieź hydrauliczna pomiędzy tą strefą a szybem Besser. Dochodzić może do wynoszenia drobnych cząstek materiału skalnego z kierunku południowo-zachodniego w stronę szybu, co może być powodem powstania deformacji powierzchni terenu w rejonie stwierdzonej mikroanomalii ujemnej. 568

13 WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie A A efekt grawitacyjny od płyty 2 powierzchnia terenu efekt grawitacyjny od szybu ,2 Mg cm Mg cm Mg cm Rys Rozkłady efektów grawitacyjnych od elementów szybu Besser, Inowrocław Fig Gravity effects of Besser mining shaft elements, Inowrocław 4. Podsumowanie Metoda mikrograwimetryczna w pełni jest przydatna przy tworzeniu oceny stopnia zagrożenia powierzchni terenu wokół starych, niezlikwidowanych lub częściowo zasypanych szybów górniczych. Zaprezentowane wyniki badań dowodzą, że mikrograwimetryczna ocena tego zagrożenia możliwa jest w różnych warunkach geologiczno-górniczych. Udokumentowany wpływ zarówno poprawki topograficznej siły ciężkości, jak i doboru właściwej gęstości skał, pozwolił zwrócić uwagę na decydującą rolę tych czynników w obliczeniach mikroanomalii. Otrzymane rozkłady mikroanomalii służyć mogą wtedy do przeprowadzenia ich interpretacji ilościowej, gdyż odzwierciedlają wyłącznie efekt grawitacyjny od badanego obiektu. Metoda mikrograwimetryczna służąca do oceny zagrożenia powierzchni terenu, powstaniem jej przekształceń ze strony starych szybów górniczych, powinna być podstawą w przywracaniu wartości użytkowych obszarów pogórniczych. 569

14 J. MADEJ, S. PORZUCEK, J. RADOMIŃSKI Mikrograwimetryczna ocena stopnia... Literatura [1] Fajklewicz Z. 1967: Zastosowanie metod geofizycznych do wykrywania uskoków i pustek w górotworze. Ochrona Terenów Górniczych. Wyższy Urząd Górniczy w Katowicach, nr 2, [2] Fajklewicz Z. 197: Interpretacja badań mikrograwimetrycznych na terenie o obszarze 45 m 2 położonym w Bytomiu przy ul. Łużyckiej. Spółdzielnia Mieszkaniowa Górnik w Bytomiu. [3] Fajklewicz Z. 1972: Sprawozdanie z zakresu prac badawczych wykonanych w 1971/72 roku w zadaniu "Badanie metodami geofizycznymi wyrobisk pionowych celem zlokalizowania i określenia stopnia zlikwidowania starych szybów i szybików". Arch. GIG, Katowice. [4] Fajklewicz Z. 1974: Mikrograwimetria w służbie górnictwa. Przegląd Górniczy nr 7/8, [5] Fajklewicz Z. 1976a: Gravity Vertical Gradient Measurements for the detection of Small Geologic and Antropogenic Forms. Geophysics.vol.41 No5,October 1976, [6] Fajklewicz Z. 1976b: Zastosowanie mikrograwimetrii w górnictwie węglowym. Publs. Inst. Geophys. Pol. Ac. Sci., M-1(97), [7] Fajklewicz Z. 198: Mikrograwimetria górnicza. Wyd. Śląsk Katowice, 198 stron 264. [8] Fajklewicz Z. 1985: Geneza anomalii siły ciężkości i jej pionowego gradientu nad pustkami występującymi w skałach kruchych. Ochrona Terenów Górniczych. nr 73/3 74/4, rok XIX, [9] Fajklewicz Z., Duda W., Śliz J. 1971: Sposób wykrywania pustek, nieciągłości i stref odprężeń występujących zwłaszcza w górotworze. Zastrz. Patent. P nr [1] Fajklewicz Z., Madej J., Jakiel K., Porzucek S., Radomiński J. 23: Rola mikrograwimetrycznych badań powierzchniowych i pionowego profilowania w ocenie bezpiecznej eksploatacji szybu górniczego. Materiały Sympozjum Warsztaty Górnicze 23 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie. Szklarska Poręba, maja 23. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków 23, [11] Fajklewicz Z., Radomiński J. 199: Prognozowanie metodą mikrograwimetryczną nieciągłych deformacji powierzchni terenu wywołanych pustkami poeksploatacyjnymi w kopalni Mysłowice. III Konferencja nt. Postęp Naukowy i Techniczny w Geologii Górniczej Węgla Kamiennego. Szczyrk 1-12 październik 199, [12] Fajklewicz Z., Radomiński J. 1994: Prognozowanie grawimetryczne możliwości wystąpień deformacji nieciągłych powierzchni terenu, w wyniku ekspansji pustek i wyrobisk górniczych. Konferencja: Ekologia w górnictwie, a geofizyka, Ustroń-Zawodzie, październik 1994, [13] Fajklewicz Z., Radomiński J. 1996: Nowe możliwości grawimetrycznego odwzorowania stanu naruszenia górotworu ekspansją pustek poeksploatacyjnych. Archiwum górnictwa AGH. [14] Fajklewicz Z., Radomiński J. 1999: Mikrograwimetryczna ocena zagrożenia powierzchni terenu nie zlikwidowanymi szybami górniczymi. Archiwum Górnictwa AGH, vol. 44. ISSUE 3, [15] Graca K., Fajklewicz Z., Radomiński J., Szuster J. 1997: Prognozowanie grawimetryczne możliwości powstawania w wyniku ekspansji pustek, deformacji nieciągłych powierzchni terenu pod szlakiem kolejowym w obszarze górniczym KWK Mysłowice, Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, Miesięcznik Wyższego Urzędu. [16] Madej J., Jakiel K., Porzucek S. 2: Doświadczenia z badań grawimetrycznych nad zagrożeniem powierzchni w różnych warunkach geologiczno-górniczych. Mat. Symp. Warsztaty 2 Zagrożenia naturalne w górnictwie, Ustroń Śl., maj 2, Ustroń Śl., [17] Madej J., Jakiel K., Porzucek S. 21a: Grawimetryczna weryfikacja rozluźnień nad wyrobiskiem w warunkach górotworu olkuskiego. XXIV Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu nt. Geotechnika górnicza i budownictwo podziemne na początku XXI wieku. Lądek Zdrój, marca 21, [18] Madej J., Jakiel K., Porzucek S. 21b: Udział mikrograwiemtrii w planach zagospodarowania przestrzennego olkuskiego rejonu pogórniczego. Mat. Symp. Warsztaty 21 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie, Wieliczka, 29-maja 1 czerwca 21, [19] Madej J., Jakiel K., Porzucek S. 21c: Microgravimetric assessment of possible surface deformations in some post-mining areas, Proceedings of the Joint Sixth Biennial SGA-SEG Meeting, August 26-29, Kraków, Poland: Mineral Deposits at the Beginning of the 21 st Century, Piestrzyński et al (eds), Swets and Zeitlinger Publishers, Balkema, Lisse, Abingdon, Exton, Tokyo; [2] Madej J., Porzucek S. 21: Grawimetryczne badania stopnia podsadzenia starych szybów i szybików porudnych w Olkuszu. 28 th Polish Czech Slovakian Symposium on Mining Geophy- 57

15 WARSZTATY 24 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie sics, Niedzica, June 21, [21] Moj H. 21: Opinia dla terenów położonych w Radzionkowie w rejonie ul. Zejera oraz w rejonie ul. Gajdasa-Długiej w celu ustalenia ich zabudowy. Kalety, październik 21 r. [22] Radomiński J. 22: Rola metody mikrograwimetrycznej w ocenie zagrożenia powierzchni terenu zjawiskami zapadliskowymi. Międzynarodowa Konferencja. pt. Europejskie dziedzictwo górnictwa złota na terenie Głuchołaz i Zlatych Hor". Współpraca merytoryczna Katedra Geomechaniki Budownictwa i Geotechniki oraz Zakład Geofizyki AGH w Krakowie. Głuchołazy marzec 22 r. [23] Szczerbowski i in. 24: Wstępne wyniki badań uwarunkowań i skutków nowopowstałego zapadliska w Inowrocławiu. XXVII Zimowa Szkoła Mechaniki Górotworu Geotechnika i budownictwo specjalne 24. Zakopane 24, [24] Wójcicki A. 1993: Approximation of the gravity attraction caused by the terrain relief forms using a polyhedron method, Acta Geophysica Polonica, 41, 3, Microgravimetric assessment of the extent of threats to ground surfaces around mining shafts under various geologic mining conditions This paper presents the potentiality of microgravimetric methods in detection and assessing the value of backfilling old mining shafts. This potentiality has been documented through example of practical applications of this method under various geologic conditions. Particular attention has been given to the role of the factors that influence accurate determinations of gravimetric microanomalies distribution over mining shafts. This paper reveals the usefulness of microgravimetric surveys in assessing threats to ground surfaces located in the vicinity of mining shafts and is the key element in restoring the useable value of post mining areas. Przekazano: 16 kwietnia 24 r. 571

MODELOWANIE GRAWIMETRYCZNE STREF ROZLUŹNIEŃ ROZWIJAJĄCYCH SIĘ NAD PUSTKĄ W SKAŁACH METAMORFICZNYCH**

MODELOWANIE GRAWIMETRYCZNE STREF ROZLUŹNIEŃ ROZWIJAJĄCYCH SIĘ NAD PUSTKĄ W SKAŁACH METAMORFICZNYCH** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 1 2009 Janusz Madej*, Monika Łój*, Sławomir Porzucek* MODELOWANIE GRAWIMETRYCZNE STREF ROZLUŹNIEŃ ROZWIJAJĄCYCH SIĘ NAD PUSTKĄ W SKAŁACH METAMORFICZNYCH** 1. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

BADANIA GRAWIMETRYCZNE

BADANIA GRAWIMETRYCZNE BADANIA GRAWIMETRYCZNE TERENÓW NARUSZONYCH EKSPLOATACJĄ GÓRNICZĄ ZBIGNIEW FAJKLEWICZ CEZARY OSTROWSKI 1 WIELICZKA w roku 1645 Fragment planu Wieliczki (ze sztychu W. Hondiusa z 1645 r.) z zaznaczonymi

Bardziej szczegółowo

Krzysztof JAKIEL, Janusz MADEJ, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Krzysztof JAKIEL, Janusz MADEJ, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mat. Symp. str. 153 157 Krzysztof JAKIEL, Janusz MADEJ, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wyniki eksperymentalnych badań mikrograwimetrycznych dla określenia morfologii stropu podłoża

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie)

Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie) Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie) dr inż. A.Kotyrba, dr inż. A.Frolik dr inż. Ł.Kortas, mgr S.Siwek Główny Instytut

Bardziej szczegółowo

Mikrograwimetria i geofizyka otworowa w badaniach zagrożeń powierzchni terenów pogórniczych.

Mikrograwimetria i geofizyka otworowa w badaniach zagrożeń powierzchni terenów pogórniczych. badania mikrograwimetryczne, zagrożenia na terenach pogórniczych, dynamika rozluźnień ośrodka skalnego Monika ŁÓJ, Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo Hutnicza, WGGiOŚ, Zakład Geofizyki Mikrograwimetria

Bardziej szczegółowo

Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków **

Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków ** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 1 2009 Sławomir Porzucek* BADANIA MIKROGRAWIMETRYCZNE NAD PŁYTKO LEŻĄCYMI STARYMI SZTOLNIAMI WYDRĄŻONYMI W PIASKOWCU** 1. Wstęp Na terenie Polski, a szczególnie

Bardziej szczegółowo

Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków WARSZTATY 2001 nt. Przywracanie wartości użytkowych terenom górniczym Mat. Symp., str.127-136 Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Udział mikrograwimetrii

Bardziej szczegółowo

Rola mikrograwimetrycznych badań powierzchniowych i pionowego profilowania w ocenie bezpiecznej eksploatacji szybu górniczego

Rola mikrograwimetrycznych badań powierzchniowych i pionowego profilowania w ocenie bezpiecznej eksploatacji szybu górniczego WARSZTATY 3 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 99 3 8Zbigniew FAJKLEWICZ, Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK, Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bardziej szczegółowo

Kontrola grawimetryczna stanu górotworu solnego na terenie Kopalni Otworowej Barycz

Kontrola grawimetryczna stanu górotworu solnego na terenie Kopalni Otworowej Barycz WARSZTATY z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 227 232 Krzysztof JAKIEL, Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Kontrola grawimetryczna stanu górotworu

Bardziej szczegółowo

Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych

Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć Wykaz ważniejszych oznaczeń Wstęp 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych Spis treści Wykaz ważniejszych pojęć... 13 Wykaz ważniejszych oznaczeń... 21 Wstęp... 23 1. Wprowadzenie w problematykę ochrony terenów górniczych... 27 1.1. Charakterystyka ujemnych wpływów eksploatacji

Bardziej szczegółowo

MIKROGRAWIMETRYCZNA OCENA STANU ZAGROŻENIA POWIERZCHNI TERENU SPOWODOWANEGO PRZEZ SZYBIKI W OPUSZCZONYM ZŁOŻU GALMANU NA GÓRNYM ŚLĄSKU

MIKROGRAWIMETRYCZNA OCENA STANU ZAGROŻENIA POWIERZCHNI TERENU SPOWODOWANEGO PRZEZ SZYBIKI W OPUSZCZONYM ZŁOŻU GALMANU NA GÓRNYM ŚLĄSKU ROZDZIAŁ MIKROGRAWIMETRYCZNA OCENA STANU ZAGROŻENIA POWIERZCHNI TERENU SPOWODOWANEGO PRZEZ SZYBIKI W OPUSZCZONYM ZŁOŻU GALMANU NA GÓRNYM ŚLĄSKU Microgravimetric assessment of possible surface hazard created

Bardziej szczegółowo

Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Janusz MADEJ, Krzysztof JAKIEL, Sławomir PORZUCEK Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mat. Symp. Warsztaty 2000 str. 99-105 Doświadczenie z badań grawimetrycznych nad zagrożeniem powierzchni w różnych warunkach

Bardziej szczegółowo

Monika ŁÓJ Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków

Monika ŁÓJ Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków WARSZTATY 2006 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 533 540 Monika ŁÓJ Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków Mikrograwimetryczny pomiar

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI YBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Ćwiczenie 4: Grawimetria poszukiwawcza. Badanie zaburzenia grawitacyjnego oraz zmian drugich pochodnych gradientowych. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: NIz-BPiOP/32 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

Wieliczka - mikrograwimetria a zagrożenia powierzchni terenu górniczego

Wieliczka - mikrograwimetria a zagrożenia powierzchni terenu górniczego WARSZTATY 2001 nt. Przywracanie wartości użytkowych terenom górniczym Mat. Symp., str.285-294 Zbigniew FAJKLEWICZ Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wieliczka - mikrograwimetria a zagrożenia powierzchni

Bardziej szczegółowo

Zbigniew FAJKLEWICZ*, Hubert MOJ**, Jan PAUL**, Janusz RADOMIŃSKI* Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków*; ZUG MA-PA, Piekary Śląskie**

Zbigniew FAJKLEWICZ*, Hubert MOJ**, Jan PAUL**, Janusz RADOMIŃSKI* Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków*; ZUG MA-PA, Piekary Śląskie** WARSZTATY 2000 nt. Zagrożenia naturalne w górnictwie Zbigniew FAJKLEWICZ*, Hubert MOJ**, Jan PAUL**, Janusz RADOMIŃSKI* Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków*; ZUG MA-PA, Piekary Śląskie** Mat. Symp. Warsztaty

Bardziej szczegółowo

Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym

Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Dawid Pruchnik Politechnika Warszawska 16 września 2016 Cel pracy Zbadanie możliwości

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: SI-BPiOP/33 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona górotworu i powierzchni 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-c/G/N/4 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Rodzaj zakładu górniczego:

Bardziej szczegółowo

Przyczynek do badań mikrograwimetrycznych naruszeń powierzchni szlaków komunikacyjnych w wyniku podziemnej eksploatacji górniczej

Przyczynek do badań mikrograwimetrycznych naruszeń powierzchni szlaków komunikacyjnych w wyniku podziemnej eksploatacji górniczej Mat. Symp., str.445-x452 Zbigniew FAJKLEWICZ Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Stanisław LASEK, Aleksander MATWIEJSZYN KWK Mysłowice, Mysłowice Janusz RADOMIŃSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Przyczynek

Bardziej szczegółowo

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-a/G/N/6 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Śląskie Miasto Katowice

Bardziej szczegółowo

GRAWIMETRYCZNE ODWZOROWANIE GEOMECHANICZNEGO MODELU STREF ROZLUŹNIEŃ W OTOCZENIU STAREGO WYROBISKA***

GRAWIMETRYCZNE ODWZOROWANIE GEOMECHANICZNEGO MODELU STREF ROZLUŹNIEŃ W OTOCZENIU STAREGO WYROBISKA*** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt 1 2008 Sławomir Porzucek*, Marek Cała**, Janusz Madej* GRAWIMETRYCZNE ODWZOROWANIE GEOMECHANICZNEGO MODELU STREF ROZLUŹNIEŃ W OTOCZENIU STAREGO WYROBISKA*** 1. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-62-C-c/G/N/5 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Rodzaj zakładu górniczego:

Bardziej szczegółowo

GEOFIZYCZNE POSZUKIWANIA FORM ANTROPOGENICZNYCH, W TYM STARYCH WYROBISK GÓRNICZYCH, W ZŁOTYM STOKU

GEOFIZYCZNE POSZUKIWANIA FORM ANTROPOGENICZNYCH, W TYM STARYCH WYROBISK GÓRNICZYCH, W ZŁOTYM STOKU Nr 117 Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej Nr 117 Studia i Materiały Nr 32 26 stare wyrobiska górnicze, metody geofizyczne, mikrograwimetria Zbigniew FAJKLEWICZ*, Tadeusz MIKOŚ**,

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: N Iz-GGiP/36

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: N Iz-GGiP/36 Strona 1 z 5 Z1PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: Ochrona terenów górniczych 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2013/14 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański

Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych Tomasz Olszak Małgorzata Jackiewicz Stanisław Margański Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej Motywacja

Bardziej szczegółowo

Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Zbigniew SZCZERBOWSKI, Monika ŁÓJ Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Zbigniew SZCZERBOWSKI, Monika ŁÓJ Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków WRSZTTY 2005 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 405 414 Janusz MDEJ, Sławomir PORZUCEK, Zbigniew SZCZERBOWSKI, Monika ŁÓJ kademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mikrograwimetryczna ocena

Bardziej szczegółowo

Zbigniew FAJKLEWICZ, Tadeusz MIKOŚ, Janusz RADOMIŃSKI Edward STEWARSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Zbigniew FAJKLEWICZ, Tadeusz MIKOŚ, Janusz RADOMIŃSKI Edward STEWARSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mat. Symp., str.295-303 Zbigniew FAJKLEWICZ, Tadeusz MIKOŚ, Janusz RADOMIŃSKI Edward STEWARSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Przykłady zastosowania metod geofizycznych do lokalizacji historycznych

Bardziej szczegółowo

PL B BUP 12/13. ANDRZEJ ŚWIERCZ, Warszawa, PL JAN HOLNICKI-SZULC, Warszawa, PL PRZEMYSŁAW KOŁAKOWSKI, Nieporęt, PL

PL B BUP 12/13. ANDRZEJ ŚWIERCZ, Warszawa, PL JAN HOLNICKI-SZULC, Warszawa, PL PRZEMYSŁAW KOŁAKOWSKI, Nieporęt, PL PL 222132 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222132 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 397310 (22) Data zgłoszenia: 09.12.2011 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Badania geodezyjno-grawimetryczne efektów procesów geodynamicznych zachodzących w naruszonym eksploatacją górotworze solnym

Badania geodezyjno-grawimetryczne efektów procesów geodynamicznych zachodzących w naruszonym eksploatacją górotworze solnym WARSZTATY z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 293 302 Zbigniew SZCZERBOWSKI Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Badania geodezyjno-grawimetryczne efektów procesów geodynamicznych zachodzących

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób podziemnej eksploatacji złoża minerałów użytecznych, szczególnie rud miedzi o jednopokładowym zaleganiu

PL B1. Sposób podziemnej eksploatacji złoża minerałów użytecznych, szczególnie rud miedzi o jednopokładowym zaleganiu PL 214250 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214250 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 382608 (51) Int.Cl. E21C 41/22 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

725 Rozpoznanie geologiczne i gospodarka złożeni Ten dział wiąże się ściśle z działalnością górniczą i stanowi przedmiot badań geologii górniczej (kopalnianej). Tradycyjnie obejmuje ona zagadnienia od

Bardziej szczegółowo

Analiza efektywności rejestracji przyspieszeń drgań gruntu w Radlinie Głożynach

Analiza efektywności rejestracji przyspieszeń drgań gruntu w Radlinie Głożynach WARSZTATY 2004 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 349 354 Piotr KALETA, Tadeusz KABZA Kompania Węglowa S. A., Kopalnia Węgla Kamiennego Rydułtowy-Anna Ruch II, Pszów Analiza efektywności

Bardziej szczegółowo

Ochrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego. Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego

Ochrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego. Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Ochrona powierzchni determinantem rozwoju przemysłu wydobywczego Piotr Wojtacha Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Determinant rozwoju przemysłu wydobywczego Ochrona powierzchni Zagospodarowanie przestrzenne.

Bardziej szczegółowo

2. Budowa geologiczna górotworu w rejonie pola Pagory

2. Budowa geologiczna górotworu w rejonie pola Pagory Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt 1 2008 Jerzy Cieślik*, Danuta Flisiak*, Jerzy Flisiak*, Jakub Mazurek* PRZESTRZENNA ANALIZA NUMERYCZNA WYTĘŻENIA FILARÓW KOMÓR SOLNYCH POLA EKSPLOATACYJNEGO PAGORY

Bardziej szczegółowo

Analiza modelowa efektów mikrograwimetrycznych zarejestrowanych nad zlikwidowanymi szybami górniczymi

Analiza modelowa efektów mikrograwimetrycznych zarejestrowanych nad zlikwidowanymi szybami górniczymi 97 UKD 622.333: 622.25-347.736/739 Analiza modelowa efektów mikrograwimetrycznych zarejestrowanych nad zlikwidowanymi szybami górniczymi Model analysis of microgravimetric effects registered at the closed

Bardziej szczegółowo

Zbigniew SZCZERBOWSKI, Jerzy ZIĘTEK, Łukasz ORTYL Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Zbigniew SZCZERBOWSKI, Jerzy ZIĘTEK, Łukasz ORTYL Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Mat. Symp. str. 189 195 Zbigniew SZCZERBOWSKI, Jerzy ZIĘTEK, Łukasz ORTYL Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wykorzystanie metody georadarowej w ocenie skutków działalności górniczej na przykładzie Inowrocławia

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAISTNIAŁYCH WPŁYWÓW EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ Z UWAGI NA PRZYDATNOŚĆ TERENU DO DALSZEJ ZABUDOWY

OCENA ZAISTNIAŁYCH WPŁYWÓW EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ Z UWAGI NA PRZYDATNOŚĆ TERENU DO DALSZEJ ZABUDOWY MARIAN KAWULOK, mkawulok@itb.katowice.pl LESZEK SŁOWIK, lslowik@itb.katowice.pl Instytut Techniki Budowlanej OCENA ZAISTNIAŁYCH WPŁYWÓW EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ Z UWAGI NA PRZYDATNOŚĆ TERENU DO DALSZEJ ZABUDOWY

Bardziej szczegółowo

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe

Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego działalność górnicza Deformacje nieciągłe Nr ewidencyjny M-34-63-A-c/G/N/8 Lokalizacja: Województwo Powiat Gmina Miejscowość Śląskie Miasto Mysłowice

Bardziej szczegółowo

2. Ocena warunków i przyczyn występowania deformacji nieciągłych typu liniowego w obrębie filara ochronnego szybów

2. Ocena warunków i przyczyn występowania deformacji nieciągłych typu liniowego w obrębie filara ochronnego szybów Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Mirosław Chudek*, Henryk Kleta* ZAGROŻENIE OBIEKTÓW PRZYSZYBOWYCH DEFORMACJAMI NIECIĄGŁYMI TYPU LINIOWEGO 1. Wprowadzenie Podziemna eksploatacja złóż ujemnie

Bardziej szczegółowo

GRAWIMETRYCZNE BADANIA DYNAMIKI REJONU WYSADU SOLNEGO DĘBINA. 1. Wstęp. Monika Łój* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt

GRAWIMETRYCZNE BADANIA DYNAMIKI REJONU WYSADU SOLNEGO DĘBINA. 1. Wstęp. Monika Łój* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt 1 2008 Monika Łój* GRAWIMETRYCZNE BADANIA DYNAMIKI REJONU WYSADU SOLNEGO DĘBINA 1. Wstęp Konsekwencją odkrycia znacznych zasobów węgla brunatnego w złożu Bełchatów

Bardziej szczegółowo

Śląskie Forum Drogowe Piekary Śląskie, 8-10 maja 2013

Śląskie Forum Drogowe Piekary Śląskie, 8-10 maja 2013 Specyficzne problemy śląskiej sieci drogowej wynikające z zagrożeń geodynamicznych terenu górniczego i po-górniczego oraz intensywnych obciążeń ruchem drogowym Katedra Dróg i Mostów Politechniki Śląskiej

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: S I-BPiOP/42

KARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu: S I-BPiOP/42 Strona 1 z 5 Z1-PU7 Wydanie N1 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: SEMINARIUM SPECJALNOŚCIOWE 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2012/13 4. Poziom kształcenia: studia

Bardziej szczegółowo

Zbigniew FAJKLEWICZ*, Jan PAUL**, Janusz RADOMIŃSKI*, Edward STEWARSKI* * Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków ** ZUG Ma-Pa, Piekary Śląskie

Zbigniew FAJKLEWICZ*, Jan PAUL**, Janusz RADOMIŃSKI*, Edward STEWARSKI* * Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków ** ZUG Ma-Pa, Piekary Śląskie WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 403 426 Zbigniew FAJKLEWICZ*, Jan PAUL**, Janusz RADOMIŃSKI*, Edward STEWARSKI* * Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków ** ZUG Ma-Pa,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ

ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ Krzysztof SŁOTA Instytut Eksploatacji Złóż Politechniki Śląskiej w Gliwicach ZASTOSOWANIE GEOMETRII INŻYNIERSKIEJ W AEROLOGII GÓRNICZEJ Od Redakcji: Autor jest doktorantem w Zakładzie Aerologii Górniczej

Bardziej szczegółowo

Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia

Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia XV WARSZTATY GÓRNICZE 4-6 czerwca 2012r. Czarna k. Ustrzyk Dolnych - Bóbrka Wpływ warunków górniczych na stan naprężenia i przemieszczenia wokół wyrobisk korytarzowych Tadeusz Majcherczyk Zbigniew Niedbalski

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia wynikające z wystąpienia liniowych nieciągłych deformacji podłoża na terenach górniczych

Zagrożenia wynikające z wystąpienia liniowych nieciągłych deformacji podłoża na terenach górniczych Zagrożenia wynikające z wystąpienia liniowych nieciągłych deformacji podłoża na terenach górniczych Dr inż. Izabela Bryt-Nitarska Instytut Techniki Budowlanej, Oddział Śląski w Katowicach Spodziewanym

Bardziej szczegółowo

WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII PROGNOZOWANIA WPŁYWÓW W PRZYPADKU EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ PROWADZONEJ W DWÓCH POKŁADACH

WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII PROGNOZOWANIA WPŁYWÓW W PRZYPADKU EKSPLOATACJI GÓRNICZEJ PROWADZONEJ W DWÓCH POKŁADACH GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2011 Tom 6 Zeszyt 1 MAREK KRUCZKOWSKI Politechnika Śląska, Gliwice Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni WYZNACZENIE WARTOŚCI PARAMETRÓW TEORII

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE

WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym

Bardziej szczegółowo

SŁUŻBA GEODEZYJNA I KARTOGRAFICZNA W OBLICZU NADCHODZĄCYCH ZMIAN

SŁUŻBA GEODEZYJNA I KARTOGRAFICZNA W OBLICZU NADCHODZĄCYCH ZMIAN Zapobieganie powstawaniu zagrożeń powodziowych na terenach zalewowych powstałych w wyniku eksploatacji górniczej przy wykorzystaniu danych pochodzących ze skaningu laserowego Wojciech Jeszka Agata Szeliga

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Wykład 4: Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Prawa autorskie do prezentacji Materiały te przeznaczone

Bardziej szczegółowo

STREFY WYSTĘPOWANIA ROZLUŹNIENIA GRUNTU NA TERENIE GÓRNICZYM KWK SZCZYGŁOWICE ZONES OF SLACK GROUND OCCURANCE ON MINING AREA OF SZCZYGŁOWICE COAL MINE

STREFY WYSTĘPOWANIA ROZLUŹNIENIA GRUNTU NA TERENIE GÓRNICZYM KWK SZCZYGŁOWICE ZONES OF SLACK GROUND OCCURANCE ON MINING AREA OF SZCZYGŁOWICE COAL MINE GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2010 Tom 5 Zeszyt 1 Marek POZZI, Tadeusz MZYK Politechnika Śląska, Gliwice STREFY WYSTĘPOWANIA ROZLUŹNIENIA GRUNTU NA TERENIE GÓRNICZYM KWK SZCZYGŁOWICE Streszczenie. Nowoczesne narzędzia

Bardziej szczegółowo

Mirosław CHUDEK, Piotr STRZAŁKOWSKI, Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice

Mirosław CHUDEK, Piotr STRZAŁKOWSKI, Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice WARSZTATY 2005 z cyklu: Zagrożenia naturalne w górnictwie Mat. Symp. str. 235 242 Mirosław CHUDEK, Piotr STRZAŁKOWSKI, Roman ŚCIGAŁA Politechnika Śląska, Gliwice Przebieg procesu deformacji ze szczególnym

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią usytuowanych terenach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych

Inwentaryzacja wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią usytuowanych terenach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych Inwentaryzacja wyrobisk górniczych mających połączenie z powierzchnią usytuowanych terenach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych Piotr Kujawski Próby identyfikacji obszarów zagrożenia Raport

Bardziej szczegółowo

Badania grawimetryczne terenów naruszonych eksploatacją górniczą

Badania grawimetryczne terenów naruszonych eksploatacją górniczą Mat. Symp. str. 115 131 Zbigniew FAJKLEWICZ 1, Cezary OSTROWSKI 2 1 AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska 2 Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych, Sp. z

Bardziej szczegółowo

ZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH

ZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH ZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH. ZAGROŻENIE ERUPCYJNE Zagrożenie erupcyjne - możliwość wystąpienia zagrożenia wywołanego erupcją wiertniczą rozumianą jako przypływ płynu złożowego

Bardziej szczegółowo

Mariusz CZOP. Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH

Mariusz CZOP. Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej AGH Nowoczesne rozwiązania dla potrzeb zrównoważonej gospodarki wodnej i ochrony zasobów wód na obszarach o silnej antropopresji, ze szczególny uwzględnieniem terenów prowadzonej i planowanej działalności

Bardziej szczegółowo

EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA

EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA II Konferencja Techniczna METAN KOPALNIANY Szanse i Zagrożenia 8 lutego 2017r. Katowice EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH Z NIECZYNNEGO SZYBU - UWARUNKOWANIA, OCENA I PROFILAKTYKA Paweł WRONA Zenon RÓŻAŃSKI

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH

ZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH ZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH Michał Rudzki Geofizyka Toruń Sp. z o.o. WSTĘP Szybki rozwój specjalistycznych technik elektronicznych i informatycznych,

Bardziej szczegółowo

Wstępne wyniki badania właściwości tłumiących utworów fliszu karpackiego metodą refrakcji sejsmicznej

Wstępne wyniki badania właściwości tłumiących utworów fliszu karpackiego metodą refrakcji sejsmicznej Mgr inż. Jerzy Kłosiński Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Miesięcznik WUG, Bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie, nr 5 (105)/2003, Katowice, 50-51. Streszczenie

Bardziej szczegółowo

LOKALNE ZMIANY RODZAJU GRUNTÓW JAKO PRZYCZYNA WYSTĄPIENIA REZYDUALNYCH ZMIAN SIŁY CIĘŻKOŚCI W REJONIE ZAPADLISKA PRZY SZYBIE V KWK SZCZYGŁOWICE

LOKALNE ZMIANY RODZAJU GRUNTÓW JAKO PRZYCZYNA WYSTĄPIENIA REZYDUALNYCH ZMIAN SIŁY CIĘŻKOŚCI W REJONIE ZAPADLISKA PRZY SZYBIE V KWK SZCZYGŁOWICE GÓRNICTWO I GEOLOGIA 2010 Tom 5 Zeszyt 4 Marek POZZI, Tadeusz MZYK Politechnika Śląska, Gliwice LOKALNE ZMIANY RODZAJU GRUNTÓW JAKO PRZYCZYNA WYSTĄPIENIA REZYDUALNYCH ZMIAN SIŁY CIĘŻKOŚCI W REJONIE ZAPADLISKA

Bardziej szczegółowo

Bełchatów w rejonie linii NS wzdłuż przekroju geologicznego 58 NS Wyznaczenie efektu. grawitacyjnego złoża

Bełchatów w rejonie linii NS wzdłuż przekroju geologicznego 58 NS Wyznaczenie efektu. grawitacyjnego złoża KATEDRA GEOFIZYKI Proponowane tematy projektów inżynierskich dla studentów III roku studiów stacjonarnych I stopnia Kierunek: Geofizyka na rok akademicki 2015/2016 Kierunek studiów 1. Geofizyka 2. Geofizyka

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW NADZORU GÓRNICZEGO W PROCESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ REALIZACJI INWESTYCJI NA TERENACH GÓRNICZYCH I POGÓRNICZYCH

WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW NADZORU GÓRNICZEGO W PROCESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ REALIZACJI INWESTYCJI NA TERENACH GÓRNICZYCH I POGÓRNICZYCH WYŻSZY URZĄD GÓRNICZY Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem WSPÓŁDZIAŁANIE ORGANÓW NADZORU GÓRNICZEGO W PROCESIE PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ REALIZACJI INWESTYCJI NA TERENACH GÓRNICZYCH

Bardziej szczegółowo

Dokumentowanie warunków geologiczno-inżynierskich w rejonie osuwisk w świetle wymagań Eurokodu 7

Dokumentowanie warunków geologiczno-inżynierskich w rejonie osuwisk w świetle wymagań Eurokodu 7 Ogólnopolska Konferencja Osuwiskowa O!SUWISKO Wieliczka, 19-22 maja 2015 r. Dokumentowanie warunków geologiczno-inżynierskich w rejonie osuwisk w świetle wymagań Eurokodu 7 Edyta Majer Grzegorz Ryżyński

Bardziej szczegółowo

Obiekty budowlane na terenach górniczych

Obiekty budowlane na terenach górniczych Jerzy Kwiatek Obiekty budowlane na terenach górniczych Wydanie II zmienione i rozszerzone GŁÓWNY INSTYTUT GÓRNICTWA Katowice 2007 SPIS TREŚCI WYKAZ WAŻNIEJSZYCH POJĘĆ... 13 WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ...

Bardziej szczegółowo

Badania geofizyczne dróg i autostrad

Badania geofizyczne dróg i autostrad Badania geofizyczne dróg i autostrad Z ostatniego raportu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) o stanie dróg krajowych wynika, iż ponad połowa dróg krajowych wymaga przeprowadzenia różnego

Bardziej szczegółowo

Przydatność metody georadarowej w rozwiązywaniu zagadnień geologiczno inżynierskich w górnictwie odkrywkowym

Przydatność metody georadarowej w rozwiązywaniu zagadnień geologiczno inżynierskich w górnictwie odkrywkowym Mat. Symp. str. 603 607 Jarosław ZAJĄC Geopartner sp. z o.o., Kraków Przydatność metody georadarowej w rozwiązywaniu zagadnień geologiczno inżynierskich w górnictwie odkrywkowym Streszczenie Powierzchniowe

Bardziej szczegółowo

BADANIA GRAWIMETRYCZNE ZIEMNYCH OBIEKTÓW HYDROTECHNICZNYCH HYDROTECHNICAL EARTH EMBANKMENTS GRAVITY SURVEY

BADANIA GRAWIMETRYCZNE ZIEMNYCH OBIEKTÓW HYDROTECHNICZNYCH HYDROTECHNICAL EARTH EMBANKMENTS GRAVITY SURVEY JANUSZ MADEJ BADANIA GRAWIMETRYCZNE ZIEMNYCH OBIEKTÓW HYDROTECHNICZNYCH HYDROTECHNICAL EARTH EMBANKMENTS GRAVITY SURVEY Streszczenie Abstract W niniejszym artykule omówiono wyniki badań grawimetrycznych

Bardziej szczegółowo

Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego S.A. Marek Zawartka, Arkadiusz Grządziel

Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego S.A. Marek Zawartka, Arkadiusz Grządziel Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego S.A. Marek Zawartka, Arkadiusz Grządziel Wykonane w czerwcu 2012r kontrole stanu obmurza szybu Kazimierz I przy pomocy kamer, wykazały wystąpienie dopływu wody (oszacowane

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE NISZCZĄCEJ STREFY WPŁYWÓW DLA ZJAWISK SEJSMICZNYCH. 1. Wprowadzenie. Jan Drzewiecki* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt

OKREŚLENIE NISZCZĄCEJ STREFY WPŁYWÓW DLA ZJAWISK SEJSMICZNYCH. 1. Wprowadzenie. Jan Drzewiecki* Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt Górnictwo i Geoinżynieria ok 32 Zeszyt 1 2008 Jan Drzewiecki* OKEŚLENIE NISZCZĄCEJ STEFY WPŁYWÓW DLA ZJAWISK SEJSMICZNYCH 1. Wprowadzenie Wstrząsy górotworu towarzyszą prowadzonej działalności górniczej.

Bardziej szczegółowo

prof. dr hab. inż. M. Jacek Łączny dr inż. Krzysztof Gogola Główny Instytut Górnictwa Zakład Terenów Poprzemysłowych i Gospodarki Odpadami GIG

prof. dr hab. inż. M. Jacek Łączny dr inż. Krzysztof Gogola Główny Instytut Górnictwa Zakład Terenów Poprzemysłowych i Gospodarki Odpadami GIG Przesłanki i propozycja założeń do regionalnej strategii ochrony powierzchni Górnośląskiego Zagłębia Węglowego poprzez likwidację pustek po płytkiej eksploatacji górniczej prof. dr hab. inż. M. Jacek Łączny

Bardziej szczegółowo

Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków **

Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków ** Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 3/1 2009 Jerzy Cieślik*, Jerzy Flisiak*, Antoni Tajduś* ANALIZA WARUNKÓW STATECZNOŚCI WYBRANYCH KOMÓR KS WIELICZKA NA PODSTAWIE PRZESTRZENNYCH OBLICZEŃ NUMERYCZNYCH**

Bardziej szczegółowo

D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A )

D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A ) www.geodesign.pl geodesign@geodesign.pl 87-100 Toruń, ul. Rolnicza 8/13 GSM: 515170150 NIP: 764 208 46 11 REGON: 572 080 763 D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C

Bardziej szczegółowo

W OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY

W OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY TWORZENIE MODELU DNA ZBIORNIKA WODNEGO W OPARCIU O JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY Tomasz Templin, Dariusz Popielarczyk Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie

Bardziej szczegółowo

Technika świetlna. Przegląd rozwiązań i wymagań dla tablic rejestracyjnych. Dokumentacja zdjęciowa

Technika świetlna. Przegląd rozwiązań i wymagań dla tablic rejestracyjnych. Dokumentacja zdjęciowa Technika świetlna Przegląd rozwiązań i wymagań dla tablic rejestracyjnych. Dokumentacja zdjęciowa Wykonał: Borek Łukasz Tablica rejestracyjna tablica zawierająca unikatowy numer (kombinację liter i cyfr),

Bardziej szczegółowo

Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Kamila WAWRZYNIAK Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków

Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Kamila WAWRZYNIAK Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków Mat. Symp. str. 541 555 Janusz MADEJ, Sławomir PORZUCEK, Kamila WAWRZYNIAK Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Kraków Kontrola stanu obwałowań metodą mikrograwimetryczną

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ODLEGŁOŚCI I CZASU MIĘDZY WSTRZĄSAMI ZE STRZELAŃ TORPEDUJĄCYCH A SAMOISTNYMI O ENERGII RZĘDU E4 J W WARUNKACH KW SA KWK,,PIAST

ANALIZA ODLEGŁOŚCI I CZASU MIĘDZY WSTRZĄSAMI ZE STRZELAŃ TORPEDUJĄCYCH A SAMOISTNYMI O ENERGII RZĘDU E4 J W WARUNKACH KW SA KWK,,PIAST Górnictwo i Geoinżynieria Rok 32 Zeszyt 1 2008 Józef Rusinek*, Stanisław Kurnik** ANALIZA ODLEGŁOŚCI I CZASU MIĘDZY WSTRZĄSAMI ZE STRZELAŃ TORPEDUJĄCYCH A SAMOISTNYMI O ENERGII RZĘDU E4 J W WARUNKACH KW

Bardziej szczegółowo

Ocena zagrożenia zapadliskami metodą GPR 4D dla potrzeb uzdatnienia podłoża budowlanego na terenach pogórniczych

Ocena zagrożenia zapadliskami metodą GPR 4D dla potrzeb uzdatnienia podłoża budowlanego na terenach pogórniczych 56 UKD 622.333: 622.83/.84: 622.167/.168 Ocena zagrożenia zapadliskami metodą GPR 4D dla potrzeb uzdatnienia podłoża budowlanego na terenach pogórniczych Estimation of sinkhole hazard by GPR 4D method

Bardziej szczegółowo

NIE SZKODA CZASU NA SZKODY

NIE SZKODA CZASU NA SZKODY NIE SZKODA CZASU NA SZKODY Czyli jak i gdzie szukać informacji dotyczącej budownictwa na terenach górniczych Zespół redagujący: 1. Piotr Klikowicz 2. Tomasz Kubina 3. Jacek Komorowski 4. Katarzyna Seweryn

Bardziej szczegółowo

Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru

Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru Wybierz kulminację terenu położoną w granicach Twojego województwa, dokonaj

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI PŁYTKICH PUSTEK W GÓROTWORZE

WYKORZYSTANIE TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI PŁYTKICH PUSTEK W GÓROTWORZE SYSTEMY WSPOMAGANIA w INŻYNIERII PRODUKCJI Rozpoznawanie Złóż i Budownictwo Podziemne 2017 22 WYKORZYSTANIE TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI PŁYTKICH PUSTEK W GÓROTWORZE 22.1 WPROWADZENIE Eksploatacja

Bardziej szczegółowo

dotyczą całego obszaru planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu

dotyczą całego obszaru planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu X Wskazanie wykracza poza kompetencje ustaleń planu Lp. WYKAZ UWAG WNIESIONYCH DO KONCEPCJI PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO KOSZTOWY PÓŁNOCNE W MYSŁOWICACH PODDANEJ KONSULTACJOM Z MIESZKAŃCAMI MIASTA MYSŁOWICE Data wpływu uwagi

Bardziej szczegółowo

Fundamenty na terenach górniczych

Fundamenty na terenach górniczych Fundamenty na terenach górniczych Instrukcja ITB Wymagania techniczno-budowlane dla obiektów budowlanych wznoszonych na terenach podlegających wpływom eksploatacji górniczej zostały wydane i zalecone do

Bardziej szczegółowo

Od redaktora naukowego 2. Mapy górnicze 3. Pomiary sytuacyjne w

Od redaktora naukowego 2. Mapy górnicze 3. Pomiary sytuacyjne w Spis treœci Od redaktora naukowego... 9 1. Zadania dzia³u mierniczo-geologicznego i jego miejsce w strukturze zak³adu górniczego... 11 Jan Pielok 1.1. Zadania miernictwa górniczego w œwietle przepisów

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI TERENU

PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI TERENU Górnictwo i Geoinżynieria Rok 31 Zeszyt 3/1 2007 Mirosław Chudek*, Piotr Strzałkowski*, Roman Ścigała* PRZYKŁAD ANALIZY WPŁYWU PRĘDKOŚCI POSTĘPU FRONTU EKSPLOATACYJNEGO NA PRZEBIEG DEFORMACJI NA POWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

Kadry tel: Planistka tel Sekretariat Tel Dyrekcja:

Kadry tel: Planistka tel Sekretariat Tel Dyrekcja: Spółka Restrukturyzacji Kopalń Spółka Akcyjna w Bytomiu Oddział w Mysłowicach Kopalnia Węgla Kamiennego Mysłowice ul. Tadeusza Boya Żeleńskiego 95, 40-750 Katowice Kadry tel: 32 420-86-10 Planistka tel.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 15 grudnia 2016 r. Poz. 2023

Warszawa, dnia 15 grudnia 2016 r. Poz. 2023 Warszawa, dnia 15 grudnia 2016 r. Poz. 2023 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 grudnia 2016 r. w sprawie innych dokumentacji geologicznych Na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie ze stażu naukowo-technicznego

Sprawozdanie ze stażu naukowo-technicznego dr inż. Edyta Brzychczy mgr inż. Aneta Napieraj Katedra Ekonomiki i Zarządzania w Przemyśle Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

Geodezyjne i geofizyczne rozpoznanie zagrożenia zapadliskowego

Geodezyjne i geofizyczne rozpoznanie zagrożenia zapadliskowego Zenon Pilecki Akademia Górniczo-Hutnicza Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków Edward Popiołek Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków Geodezyjne i geofizyczne rozpoznanie zagrożenia

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ SEJSMICZNA W GÓROTWORZE O NISKICH PARAMETRACH WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH NA PRZYKŁADZIE KWK ZIEMOWIT

AKTYWNOŚĆ SEJSMICZNA W GÓROTWORZE O NISKICH PARAMETRACH WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH NA PRZYKŁADZIE KWK ZIEMOWIT Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 1 2009 Adrian Gołda*, Tadeusz Gębiś*, Grzegorz Śladowski*, Mirosław Moszko* AKTYWNOŚĆ SEJSMICZNA W GÓROTWORZE O NISKICH PARAMETRACH WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH NA PRZYKŁADZIE

Bardziej szczegółowo

Andrzej Pepel Prace naukowo-badawcze w PBG...3

Andrzej Pepel Prace naukowo-badawcze w PBG...3 ABSTRAKTY Tadeusz Krynicki Wybrane przykłady wyników badań sejsmicznych i główne kierunki ich zastosowań...2 Andrzej Pepel Prace naukowo-badawcze w PBG......3 Michał Stefaniuk, Tomasz Czerwiński, Marek

Bardziej szczegółowo

2. Wyznaczenie środka ciężkości zwałowiska zewnętrznego

2. Wyznaczenie środka ciężkości zwałowiska zewnętrznego Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Maciej Zajączkowski* WPŁYW KSZTAŁTU ZWAŁOWISKA ZEWNĘTRZNEGO NA KOSZTY TRANSPORTU ZWAŁOWANEGO UROBKU** 1. Wstęp Budowa zwałowiska zewnętrznego jest nierozłącznym

Bardziej szczegółowo

Dobór systemu eksploatacji

Dobór systemu eksploatacji Dobór systemu eksploatacji Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego mgr inż. Łukasz Herezy Czynniki decydujące o wyborze systemu eksploatacji - Warunki geologiczne, człowiek nie

Bardziej szczegółowo

D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A )

D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A ) www.geodesign.pl geodesign@geodesign.pl 87-100 Toruń, ul. Rolnicza 8/13 GSM: 515170150 NIP: 764 208 46 11 REGON: 572 080 763 D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C

Bardziej szczegółowo

Czasowe zmiany pola siły ciężkości w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym i ich związek z eksploatacją górniczą

Czasowe zmiany pola siły ciężkości w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym i ich związek z eksploatacją górniczą 48 PRZEGLĄD GÓRNICZY 2014 UKD 622.333: 622.2-049.7: 622.333-167/.168: 622.33-047.36 Czasowe zmiany pola siły ciężkości w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym i ich związek z eksploatacją górniczą Temporal changes

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO.

ZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO. ZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO. Arkadiusz Piechota Streszczenie. Niniejszy artykuł opisuje podstawy fizyczne metod elektrooporowych, opartych na prawie

Bardziej szczegółowo

Koncepcja docelowego modelu kopalni Lubin z budową nowego szybu

Koncepcja docelowego modelu kopalni Lubin z budową nowego szybu 193 CUPRUM Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud nr 4 (77) 2015, s. 193-198 Koncepcja docelowego modelu kopalni Lubin z budową nowego szybu Jerzy Grzesiński 1), Sławomir Hanzel 2), Marek Marzec 1),

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób podziemnej eksploatacji pokładowych i pseudopokładowych złóż minerałów użytecznych BUP 07/04

PL B1. Sposób podziemnej eksploatacji pokładowych i pseudopokładowych złóż minerałów użytecznych BUP 07/04 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199552 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 356308 (51) Int.Cl. E21C 41/30 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 26.09.2002

Bardziej szczegółowo