Zawieszenie działalności gospodarczej Nie palmy za sobą mostów. Wpisany przez Jarosław Chałas

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zawieszenie działalności gospodarczej Nie palmy za sobą mostów. Wpisany przez Jarosław Chałas"

Radosław Świderski
8 lat temu
Przeglądów:

1 Pomimo dużego szumu medialnego, ustawodawca nie zdołał przez ostatnie dwa lata poprawić sytuacji przedsiębiorców w kwestii zawieszenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność gospodarczą zakłada jej stałość i nieprzerwany charakter oraz czeka na wymierne korzyści finansowe związane z prowadzeniem własnej firmy. Niekiedy jednak działalność gospodarcza charakteryzuje się okresowością jej prowadzenia - np. działalność sezonowa. Prawda jest taka, że każdy przedsiębiorca zainteresowany jest odpowiedzią na pytanie, w jakich okolicznościach może okresowo zaprzestać wykonywania działalności gospodarczej i jakie będą skutki prawne w razie podjęcia takiej decyzji. Powody czasowego wstrzymania prowadzenia działalności gospodarczej mogą być różne - np. brak środków finansowych, brak zamówień lub niesprzyjające warunki atmosferyczne, a nawet poważna choroba przedsiębiorcy. Dziś drobni przedsiębiorcy, którzy najczęściej prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą - pomimo istnienia faktycznych przeszkód w nieprzerwanym wykonywaniu działalności - zmuszeni są ponosić wszystkie konsekwencje związane z prowadzeniem firmy. Praktyka obrotu gospodarczego wykazała potrzebę wprowadzenia do systemu polskiego prawa jednolitej i zharmonizowanej instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Pomimo dużego szumu medialnego, ustawodawca nie zdołał przez ostatnie dwa lata poprawić w tym zakresie sytuacji przedsiębiorców. Forsowany projekt rządowy - tzw. Pakiet Kluski - nie dotarł do końca ścieżki legislacyjnej. Jako sprawy niezakończone" należy odnotować również tzw. Pakiet Szejnfelda, czyli projekt poselski z 28 marca 2007 r., projekt komisyjny z 26 czerwca 2006 r. oraz poselski projekt ustawy o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej z 24 maja 2006 r. Jednak istnieje szansa, że temat powróci wkrótce po wyborach. Dlatego też warto przyjrzeć się jak obecnie wygląda sytuacja przedsiębiorcy, który chce zawiesić działalność gospodarczą oraz jak mogłaby wyglądać, gdyby proponowane rozwiązania zostały wprowadzone w życie. 1 / 5

Niekiedy jednak działalność gospodarcza charakteryzuje się okresowością jej prowadzenia - np. działalność sezonowa.

2 Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2007, Nr 155, poz ze zm.) podobnie jak inne akty prawne, nie przewiduje instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Termin ten został skonstruowany przez przedsiębiorców niejako w oczekiwaniu na wprowadzenie jasnej prawnej regulacji dla sytuacji osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które z określonych przyczyn zamierzają okresowo zaprzestać faktycznego prowadzenia działalności, zarazem jej nie likwidując. Pewien ślad instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej możemy znaleźć w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2007, nr 11, poz. 74 ze zm.), która przewiduje możliwość zaprzestania opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne w okresie, w którym przedsiębiorca nie osiąga przychodów, gdyż o obowiązku ubezpieczeń społecznych decyduje nie fakt zarejestrowania działalności gospodarczej, ale faktyczne jej wykonywanie. Jednak przedsiębiorca, który zamierza skorzystać z takiej możliwości musi wyrejestrować się z ubezpieczeń w ZUS-ie, pod rygorem obowiązku opłacenia składek zaległych wraz z odsetkami. Omawiana regulacja nie wymienia jednak żadnych przesłanek tego swoistego zawieszenia", których spełnienie dawałoby pewność uzyskania zgody ZUS na niepłacenie składek w określonym terminie faktycznego wstrzymania prowadzenia działalności gospodarczej. Wobec tego przedsiębiorca wnioskujący o wyłączenie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie nie może być pewien rozstrzygnięcia. Praktyce urzędu można jedynie zawdzięczać fakt, iż nie są to podważane przyczyny, takie jak sezonowość wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności lub ciężka choroba. Obowiązujące przepisy prawa podatkowego przewidują rozwiązanie zbliżone do zawieszenia" wykonywania działalności gospodarczej, ale tylko dla osób rozliczających się z fiskusem w formie karty podatkowej. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. 1998, Nr 144 poz. 930, ze zm.) przewiduje przerwę w wykonywaniu obowiązku podatkowego, jeśli podatnik zgłosi do urzędu fakt czasowego wstrzymania działalności. Pamiętajmy, że urząd skarbowy może nie uznać zgłoszenia przerwy. Zaświadczenie zdobyte w ten sposób w urzędzie skarbowym może być pomocne w uzyskaniu pozytywnej decyzji ZUS, jednak nie przesądza o jej uzyskaniu. Taki stan 2 / 5

Termin ten został skonstruowany przez przedsiębiorców niejako w oczekiwaniu na wprowadzenie jasnej prawnej regulacji dla sytuacji osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które z

3 prawny może doprowadzić do kuriozalnych sytuacji, w których przedsiębiorca mógłby uzyskać wyłączenie obowiązku płacenia składek w ZUS, ale w US nie uzyskać uznania zgłoszonej przez niego przerwy lub być czasowo zwolnionym z obowiązku podatkowego, natomiast w ZUS nadal funkcjonować jako czynna firma. Niewątpliwą wadą wspomnianych regulacji jest uznaniowy charakter decyzji podejmowanych przez ZUS i US. Przedsiębiorcy podkreślają fakt błędnego i krzywdzącego interpretowania przepisów prawa przez organy administracji państwowej - w szczególności przez ZUS. Planowane zmiany prawa Jeśli wierzyć zapewnieniom, dyskusja na temat ułatwień dla przedsiębiorców - m.in. w zakresie instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej - winna niebawem powrócić do Sejmu. Przy omawianiu proponowanych zmian warto przyjąć propozycje zawarte w Pakiecie Kluski, gdyż to właśnie te regulacje były najbliższe wejścia w życie. Prawo przedsiębiorcy do skutecznego zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej uzależnione będzie od spełnienia szeregu warunków: - przedsiębiorca wybrał opodatkowanie w formie karty podatkowej, - nie zatrudnia pracowników w momencie planowanego zawieszenia, ani w całym okresie zawieszenia, - nie może wykonywać czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w okresie zawieszenia, - nie może prowadzić działalności marketingowej, ani oferować sprzedaży towarów i usług w okresie zawieszenia, - może natomiast dokonywać czynności, które mają na celu wznowienie wykonywania działalności gospodarczej oraz czynności, które są niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów (z wyłączeniem zatrudniania pracowników). 3 / 5

Niewątpliwą wadą wspomnianych regulacji jest uznaniowy charakter decyzji podejmowanych przez ZUS i US.

4 Powyższe warunki ograniczają możliwość podejmowania działań przez firmę w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Jednak przedsiębiorca może, a nawet powinien regulować swoje zobowiązania i dochodzić należności, gdyż zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie wpływa na bieg terminu przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych, a także może dokonywać czynności zmierzających do wznowienia działalności. Naruszenie zakazów związanych z zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej byłoby obwarowane sankcjami wynikającymi z Kodeksu wykroczeń, a przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w okresie zawieszenia podlegałby karze ograniczenia wolności albo grzywny. Kontrowersje Ważną kwestią jest rodzaj proponowanej procedury zawieszenia wykonywania działalności, gdzie obowiązywać będzie zasada związania organu, w wyniku której przedsiębiorca ma decydować o tym, czy jest zainteresowany prowadzeniem działalności gospodarczej czy chce zawiesić jej wykonywanie. Wobec tego organ rejestracyjny lub ewidencyjny będzie zobowiązany do wpisania informacji o zawieszeniu na wniosek przedsiębiorcy (pod warunkiem spełnienia przez firmę formalnych warunków zawieszenia) i nie będzie uprawniony do rozpatrywania zasadności samego wniosku. Sporo dyskusji i kontrowersji wzbudził maksymalny termin zawieszenia wykonywania działalności. Co do minimalnego miesięcznego terminu zawieszenia wątpliwości być nie 4 / 5

roszczeń cywilnoprawnych, a także może dokonywać czynności zmierzających do wznowienia działalności.

5 powinno, gdyż jest on wymuszony konstrukcją rozliczeń podatkowych oraz z ZUS. Maksymalny termin zawieszenia działalności w projekcie rządowym został określony na dziesięć miesięcy. We wcześniejszych propozycjach pojawiały się także okresy 24-miesięczne i nieograniczone. Ustalenie terminu dziesięciomiesięcznego miało wychodzić naprzeciw oczekiwaniom kobiet prowadzących działalność gospodarczą, które chciałyby zawiesić działalność na okres ciąży. Jednocześnie założono, że termin ten nie ogranicza przedsiębiorcy, gdyż możliwe jest zawieszenie wykonywania działalności częściej niż raz w roku. Przedsiębiorca w okresie zawieszenia wykonywanej działalności nie jest zwolniony (zawieszony) z ciążących na nim praw i obowiązków, które powstały przed dniem zawieszenia działalności. Przedsiębiorca nadal pozostaje podmiotem, który ma pewne obowiązki, np. obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, prowadzenia ewidencji przychodów i obowiązków związanych z ochroną życia, zdrowia lub środowiska naturalnego. Ustawodawca wychodzi z założenia, że skoro firma chce zawiesić, a nie zlikwidować działalność, to ma zamiar wrócić na rynek i może przyjąć na siebie pewne niezbędne do tego obowiązki. Parlament nie zdążył wprowadzić wymienionych zmian, dlatego przedsiębiorcy muszą korzystać z możliwości, jakie daje im obowiązujące prawo oraz liczyć na przychylność urzędników, którzy wciąż nie uzyskali od ustawodawcy czytelnych przesłanek, na podstawie których mogą pozwalać przedsiębiorcom na wyłączenie od obowiązkowego ubezpieczenia lub przerwę w wykonywaniu obowiązków podatkowych. Pozostaje liczyć na to, że propozycje w tej materii szybko wrócą do Sejmu i nie pozostaną po raz kolejny tylko wyborczymi obietnicami. 5 / 5

Ustalenie terminu dziesięciomiesięcznego miało wychodzić naprzeciw oczekiwaniom kobiet prowadzących działalność gospodarczą, które chciałyby zawiesić działalność na okres ciąży.

Podobne dokumenty

Podmioty niezgłaszające działalności gospodarczej, znikające, zaprzestające składania deklaracji lub zawieszające działalność gospodarczą

Podmioty niezgłaszające działalności gospodarczej, znikające, zaprzestające składania deklaracji lub zawieszające działalność gospodarczą Wykonywanie wszelkich czynności mających znamiona działalności gospodarczej podlega rejestracji. 1. Z dniem 31 marca 2009 r., na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o