Zestawienie uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw

Transkrypt

1 Zestawienie uwag do projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw Artykuł Autor Treść uwagi Stanowisko projektodawcy 1. Uwagi ogólne KNF Ze względu na fakt, że sp. z o.o. jest możliwą formą prawną domu maklerskiego należy rozważyć modyfikację postanowień ustawy z dnia r. o obrocie instrumentami finansowymi odnoszących się do pojęcia kapitału zakładowego (obejmujących: art. 3 pkt 28b, art. 85 pkt 10, art. 86 ust. 1 pkt 2 lit. a i b, art. 97 ust. 1, art. 106 ust. 1, art. 106 ust. 4 pkt. 2, art. 107 ust. 1 pkt. 1, art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. n i r) lub wprowadzenie na poziomie słownika autonomicznego znaczenia terminu kapitał zakładowy w spółce z o.o.. Sygnalizujemy, że pojęciem kapitału zakładowego w kontekście domu maklerskiego posługuje się również: 1) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania całkowitego wymogu kapitałowego, w tym wymogów kapitałowych, dla domów maklerskich oraz określenia maksymalnej wysokości kredytów, pożyczek i wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych w stosunku do kapitałów (Dz. U. z 2013 r. poz. 959) 2 ust. 1 pkt 1 lit. a Załącznika Nr 12, 2) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia r. w sprawie zakresu, trybu i formy oraz terminów przekazywania informacji przez firmy inwestycyjne, banki, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banki powiernicze (Dz. U. Nr 25, poz. 129, z późn. zm.) 3 ust. 1 pkt 8, 3 ust. 2, 11 ust. 1 pkt 1 oraz odpowiednio we wzorach sprawozdań dot. wymogów kapitałowych domu maklerskiego, stanowiących załączniki do tego aktu wykonawczego. Sp. z o.o. jest możliwą formą prawną również towarowego domu maklerskiego (art. 2 pkt 8 ustawy z dnia r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 197)), zatem uwagi poczynione odnośnie niezbędnych zmian w ustawie z dnia r. o obrocie instrumentami finansowymi należy odnieść również do tego aktu prawnego. Zwracamy uwagę na art. 39 ust. 1 pkt ustawy z dnia r. o giełdach towarowych oraz 1 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie określenia minimalnej wielkości 1

2 środków własnych towarowego domu maklerskiego (Dz. U. Nr 10, poz. 92) w kontekście stosowania pojęcia kapitału zakładowego na tle funkcjonowania towarowego domu maklerskiego. Trwają prace nad implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 Dz. U. UE L 174 z , str. 1, z późn. zm. Przyjęte założenia projektu ustawy o zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (wersja z 10 marca 2014 r.) przewidują, że zarządzającym alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI) w krajowym porządku prawnym może być spółka kapitałowa, a więc także sp. z o.o. ZAFI odpowiadają w Unii Europejskiej za zarządzanie znaczną kwotą zainwestowanych aktywów, dokonują na rynkach instrumentów finansowych transakcji o istotnej wartości i mogą wywierać znaczący wpływ na rynki i przedsiębiorstwa, w które inwestują. Nie bez znaczenia były również niedawne zawirowania na rynkach finansowych, które uwidoczniły podatność wielu strategii ZAFI na szereg istotnych zagrożeń dotyczących inwestorów, innych uczestników rynku i samych rynków. Mając to na uwadze prawodawca europejski zdecydował się, w celu stworzenia spójnego podejścia w zakresie zagrożeń związanych z działalnością tych podmiotów i wpływu tych zagrożeń na inwestorów i rynki w Unii Europejskiej na uregulowanie przedmiotowych kwestii. W konsekwencji dojdzie do ustanowienia rynku wewnętrznego ZAFI oraz zharmonizowanych i rygorystycznych ram regulacyjnych i nadzorczych Unii Europejskiej dla działalności wszystkich ZAFI, w tym ZAFI posiadających siedziby statutowe w państwie członkowskim (ZAFI z UE) oraz ZAFI posiadających siedziby statutowe w państwach trzecich (ZAFI spoza UE). Mając na uwadze powyższe, projektodawcy powinni być świadomi, że zmiany w konstrukcji ustrojowej sp. z o.o. sięgają skutkami prawnymi daleko poza materię Kodeksu spółek handlowych i mogą mieć doniosłe konsekwencje dla funkcjonowania systemu finansowego Rzeczypospolitej Polskiej 2

3 2. art. 1 pkt 1 4 1) 3. art. 1 pkt ) 4. art. 1 pkt 4b (propozycja uchylenia 3 w art. 14) 5. art. 1 pkt ) MG, KPRM KPRM MG oraz poziomu bezpieczeństwa jego uczestników. Proponuje się wprowadzenie definicji określenia postanowienia zmienne umowy spółki zawartej z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Powyższe określenie w przywołanym brzmieniu nie jest stosowane w dalszych przepisach. W odniesieniu do postanowień umowy spółki zawartej z wykorzystaniem wzorca udostępnianego w systemie teleinformatycznym, które mogą być modyfikowane przez wybór odpowiednich wariantów bądź wprowadzenie odpowiednich danych, projektodawca posługuje się bowiem określeniem postanowienia zmienne (np. w projektowanych art Ksh, art Ksh). Mając na uwadze zasadę konsekwencji językowej, proponuję zatem rozważenie możliwości zmiany redakcji powyższej definicji w ten sposób, by uzyskała ona następujące brzmienie: 15) postanowienia zmienne umowy spółki postanowienia umowy spółki zawartej z wykorzystaniem wzorca umowy, które zgodnie z wzorcem umowy mogą być modyfikowane przez wybór wariantów postanowień, bądź też przez wprowadzenie odpowiednich danych w określone pola wzorca umowy, umożliwiające ich wprowadzenie,. W dalszych przepisach konsekwentnie należałoby posługiwać się powyższym określeniem. Propozycja zawierająca nową regulację, dotyczącą określenia terminu przedawnienia roszczeń wynikających ze stosunku spółek handlowych, nie była objęta zakresem założeń projektu ustawy. Rozszerzenie zakresu regulacji objętych projektowaną ustawą wymaga wyjaśnienia. Propozycja uchylenia przepisu art. 14 3, przewidującego że wierzytelność wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki, nie była objęta zakresem założeń projektu ustawy. Rozszerzenie zakresu regulacji objętych projektowaną ustawą wymaga wyjaśnienia. Z analizy projektowanego art wynika, iż w przypadku przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, nie będzie dopuszczalne skorzystanie z wzorca umowy. Wydaje się, że uzasadnienie tej regulacji, zawarte na stronie 13 uzasadnienia, nie Uwaga zostanie uwzględniona. Uzasadnienie w tym zakresie zostanie doprecyzowane. 3

4 6. art. 1 pkt 13 (propozycja uchylenia 2 w art. 74 Ksh) 7. art. 1 pkt 16 (proponowany art Ksh) MG oddaje właściwie proponowanego rozwiązania. Można byłoby bowiem z niego wnioskować, iż wyłącza się w ogóle możliwość powstania spółki jawnej w drodze przekształcenia spółki cywilnej. Proponuję zatem, by uzasadnienie w tym zakresie zostało dostosowane do proponowanych rozwiązań. Założeniem jest rezygnacja ze składania do akt rejestrowych wzorów podpisów, bowiem w praktyce porównywanie dokumentów podpisanych własnoręcznie z wzorami podpisów w zasadzie nie jest dokonywane. Obowiązek składania wzorów podpisów stanowi zatem dodatkowe obciążenie wnioskodawców bez istotnego znaczenia dla bezpieczeństwa obrotu (str. 13 uzasadnienia). W projekcie zmian znajduje to odzwierciedlenie w postaci uchylenia wprost bądź przez nadanie nowego brzmienia wszystkich przepisów wprowadzających powyższy obowiązek, tj.: art i 5 pkt 2, art , art , art Ksh. W powyższym katalogu nie został wymieniony art zd. 2 Ksh, zgodnie z którym do zgłoszenia spółki jawnej do rejestru należy dołączyć także złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki. Rozważenia wymaga, czy pozostawienie tej regulacji jest zasadne. W obecnym brzmieniu art. 6 1 Ksh pozostawiono w niezmienionym kształcie regulację odnoszącą się do wielkości udziałów w kapitale zakładowym. Wyjaśnienia wymaga zasadność pozostawienia tej regulacji w tym kształcie, w sytuacji nadania kapitałowi zakładowemu charakteru fakultatywności. 8. Na tle aktualnego (niezmienianego) brzmienia art. 240 Ksh rodzi się pytanie, jak ten przepis będzie realizowany przez spółkę, w której nie ustanowiono kapitału zakładowego. 9. art. 1 pkt 20 (proponowany art Ksh) Zaproponowany w art sposób wprowadzenia do systemu prawnego nowych instytucji w postaci fakultatywności kapitału zakładowego w spółce z o.o. oraz dopuszczenia możliwości ustanowienia przez spółkę udziałów bez wartości nominalnej budzi zastrzeżenia z punktu widzenia czytelności i skuteczności dokonania proponowanych zmian. Przepisy ustaw zmienia się przepisem wyraźnie wskazującym dokonywane zmiany, a nie poprzez zamieszczenie w jednej ustawie przepisu materialnego, za pośrednictwem którego ma nastąpić zmiana poszczególnych ustaw, odwołujących się do udziału wspólnika w kapitale Uwaga zostanie uwzględniona. 4

5 10. art. 1 pkt 22 (proponowany art Ksh) 11. art. 1 pkt 27 (proponowany art Ksh) 12. art. 1 pkt 35 i pkt 71 (proponowany art. 189 i art. 355 Ksh) 13. art. 1 pkt 37 (art. 192 Ksh) zakładowym spółki. W konsekwencji należy dokonać przeglądu ustawodawstwa w celu analizy, które z ustaw wymagają zmian w związku z wprowadzeniem do systemu prawnego nowych instytucji, a następnie uwzględnić te zmiany w projekcie. MG W związku z pozostawieniem w art. 4 1 jako jego pkt 13 definicji określenie wzoru umowy, uzasadnionym wydawałaby się także zmiana art Ksh, który dodatkowo wprowadza ww. skrót. Przepis ten jest bowiem konsekwencją obowiązującej regulacji dopuszczającej zawarcie umowy przy użyciu wzorca wyłącznie w przypadku spółki z o.o. Wątpliwości budzi propozycja przewidująca 1-dniowy termin na zgłoszenie do sądu rejestrowego zawiązania spółki przy wykorzystaniu wzorca umowy. Tak krótki termin do zgłoszenia spółki, w szczególności w sytuacji utrzymania 6-miesięcznego terminu do zgłoszenia zawarcia umowy spółki zawiązanej bez wykorzystania wzorca umowy, wymaga uzasadnienia. KPRM Przepis zgodnie, z którym wartość spełnianych świadczeń przez spółkę na rzecz wspólników z tytułów pozakorporacyjnych nie może przekraczać wartości godziwej świadczenia wzajemnego otrzymanego przez spółkę, wykracza poza zakres założeń ustawy. KNF 1) W opinii Urzędu KNF przyjęcie projektowanych rozwiązań może ograniczyć dostęp spółek z o.o. do finansowania działalności w formie kredytu, gdyż zaangażowania tego typu mogą być postrzegane przez banki jako zaangażowania o podwyższonym ryzyku. Niezależnie od formy prawnej klienta, banki powinny zapewnić właściwe zabezpieczenie ekspozycji kredytowej. W tym kontekście zaproponowana w Projekcie instytucja testu wypłacalności, która ma charakter deklaratywny, może być traktowana jedynie jako informacja dodatkowa. Projekt nie określa bowiem ani zasad przeprowadzania testu wypłacalności, ani negatywnych konsekwencji dla spółki lub wspólników w przypadku, gdy pomimo złożonej do sądu rejestrowego uchwały o wypłacalności spółka z o.o. po dokonaniu wypłaty, w toku zwykłej działalności, utraci zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań. Nie określono również, czy pomimo negatywnego wyniku testu wypłacalności istnieje możliwość wypłaty części świadczeń na rzecz wspólników (projektowana treść art Ksh art. 1 pkt 37 Projektu). Zatem w ocenie Uwaga zostanie uwzględniona. Uwaga zostanie uwzględniona. W tym miejscu zostanie wprowadzona regulacja wyłączająca stosowanie przepisów o spółce w organizacji w stosunku do spółki z o.o. zawiązywanej z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Uwagi pozostawione do wyjaśnienia. 5

6 14. art. 1 pkt Ksh) MF Urzędu KNF test wypłacalności w obecnej formie normatywnej nie może być przedstawiany jako skuteczny instrument ochrony wierzycieli. 2) Odrębnym zagadnieniem jest wpływ przedstawionych w projekcie zmian w instytucji kapitału zakładowego na możliwości uwzględniania kapitału udziałowego w kapitale podstawowym Tier 1 firm inwestycyjnych zgodnie z wymogami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z , str. 1, z późn. zm.) dalej jako CRR. Projekt przewiduje, że środki zgromadzone w ramach kapitału udziałowego oraz kapitału zapasowego (w części przewyższającej kwotę określoną w art. 231 (1) Ksh) są uwzględniane przy ustalaniu wysokości nadwyżki bilansowej, jaką dysponuje spółka. Środki te mogą zostać przeznaczone do podziału między wspólników tytułem wypłaty dywidendy, pod warunkiem spełnienia wymogu testu wypłacalności. Tym samym, w opinii Urzędu KNF, wspomniane kapitały w przeciwieństwie do obowiązującej formy kapitału zakładowego nie spełniają kryteriów określonych w art. 28 lit. f i g CRR dotyczących uznawania instrumentów kapitałowych w kapitale podstawowym Tier 1. Zatem dopuszczenie jako formy prawnej modelu alternatywnego lub mieszanego struktury kapitałowej spółek z o.o. wchodzących w skład bankowych grup kapitałowych (to jest np. domów maklerskich) doprowadzić może do obniżenia obowiązujących norm kapitałowych wyliczanych na bazie skonsolidowanej. W tym kontekście zasadnym wydaje się rozpatrzenie zmian wprowadzanych Projektem w aspekcie spełniania wymogów dla kapitałów podstawowych określonych w CRR i wyłączenie kapitału udziałowego oraz całej kwoty kapitału zapasowego z listy pozycji bilansowych branych pod uwagę przy ustalaniu nadwyżki bilansowej spółki z o.o Ksh). Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek Konieczne będzie monitorowanie równoległych projektów i odpowiednie dostosowanie tego, który będzie miał wejść w życie w terminie późniejszym. 6

7 15. art. 1 pkt pkt 4 Ksh) 16. art. 1 pkt Ksh) 17. art. 1 pkt i art Ksh) 18. art. 1 pkt 55 MSP KPRM zmieniona została zasada prezentacji udziałów (akcji) własnych. Na podstawie załączników nr III i IV do tej dyrektywy pozycje te powinny być prezentowane po stronie aktywów w grupie Inwestycji krótkoterminowych, a nie jak dotychczas po stronie pasywów w osobnej pozycji Kapitału (funduszu) własnego w wartości ujemnej. Zmiana ta aktualnie jest przedmiotem odrębnego procesu legislacyjnego dotyczącego zmiany ustawy o rachunkowości (oraz innych ustaw), gdzie projektowana jest aktualizacja obecnego brzmienia art i art ustawy Ksh (obecnie projekt na etapie uzgodnień wewnątrzresortowych). W proponowanym art. 206 projektodawca zawarł obowiązek umieszczania na pismach i zamówieniach handlowych spółki, a także na jej stronie internetowej, informacji o wysokości kapitału zakładowego i kapitału udziałowego z odrębnym wskazaniem kwot każdego z tych kapitałów. Z drugiej jednak strony projektodawca wskazał, żeby kapitał udziałowy był ujawniany według stanu na ostatni dzień poprzedniego roku obrotowego ze wskazaniem tego dnia. Rodzi się zatem pytanie, czy istnieje konieczność podawania wysokości kapitału udziałowego, skoro jak projektodawca sam wskazuje jest to kapitał ruchomy, czy zmienny. Obciążenie spółki koniecznością sporządzania nowych dokumentów firmowych po każdej zmianie wysokości kapitału udziałowego wydaje się zatem bezzasadne, a informacja o kapitale udziałowym uaktualniana raz do roku może wprowadzać w błąd. W mojej ocenie warto rozważyć uchylenie obowiązującego art pkt 4 Ksh, zwłaszcza, że aktualna informacja o kapitale zakładowym oraz udziałowym będzie dostępna w KRS. Propozycja wykraczająca poza zakres założeń projektu ustawy (podniesienie z do zł dolnej granicy wartości składnika majątkowego nabywanego przez spółkę, której przekroczenie rodzi obowiązek podjęcia uchwały wspólników). W świetle propozycji brzmienia art w związku z propozycją brzmienia art rodzi się pytanie, co należy rozumieć przez część kapitału zapasowego, która jako druga w kolejności ma być przeznaczona na pokrycie strat, zgodnie z ustanowioną hierarchią źródeł pokrycia straty. Propozycja brzmienia art wymaga przeredagowania, bowiem może budzić wątpliwości interpretacyjne. Uwaga nie może zostać uwzględniona z uwagi na bezpieczeństwo obrotu. Uwaga zostanie uwzględniona. 7

8 255 Ksh) Przeanalizowania wymagają użyte w tym przepisie odesłania do całego art oraz do 3 w tym przypadku mamy do czynienia z podwójnym odesłaniem. KPRM Propozycja wykraczająca poza zakres założeń projektu ustawy (wprowadzenie zasad, na jakich może nastąpić pozbawienie wspólnika pierwszeństwa objęcia nowych udziałów) 19. art. 1 pkt Ksh) 20. art. 1 pkt Ksh) 21. art. 1 pkt Ksh) 22. art. 1 pkt pkt 2 Ksh) 23. art. 3 pkt 80 pkt 1 lit a (projektowany art Kpc) KPRM Propozycja wykraczająca poza zakres założeń projektu ustawy (możliwość podwyższenia kapitału zakładowego ze środków spółki na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, tj. bez konieczności zmiany umowy spółki) Na tle propozycji brzmienia art (przepisy o spółkach akcyjnych) rodzi się pytanie o zasadność wprowadzenia możliwości udzielenia pełnomocnictwa, gdy pełnomocnictwo dotyczy umocowania do zawiązania spółki z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym w sytuacji, gdy brak jest regulacji dotyczących możliwości zawiązywania umowy spółki akcyjnej przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego. Na tle propozycji brzmienia art pkt 2 rodzi się pytanie, czy zamiast informacji o wysokości kapitału zakładowego, w przypadku braku ustanowienia tego kapitału, zasadnym nie byłoby podanie informacji o wysokości kapitału udziałowego. W uzasadnieniu brak jest informacji dotyczących przesłanek przemawiających za wprowadzeniem dwóch odrębnych wymogów dotyczących podpisu elektronicznego przy składaniu wniosków o wpis oraz innych dokumentów do KRS. Proponowany przepis przewiduje, że wniosek o wpis spółki z o.o., której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym, może być opatrzony innym podpisem elektronicznym niż podpis wymieniony w 3 tego artykułu. Natomiast wnioski o zmianę i wykreślenie wpisu podlegają już zasadom ogólnym odnośnie wymogów co do podpisów. Wymaga to wyjaśnienia. 8

9 24. art. 6 pkt 1 lit. a (art. 5a pkt 30 u.p.d.o.f.), art. 8 pkt 1 lit a (art. 4a pkt 18 u.p.d.o.p.) MF ( W opinii MF odnosząc się do brzmienia art. 1 pkt 16 projektu (wprowadzającego art Ksh W spółce tworzy się wyrażone w złotych kapitał zakładowy albo kapitał udziałowy, albo oba rodzaje tych kapitałów. ) zaproponowana definicja kapitału zakładowego jest definicją kapitału podstawowego, a nie zakładowego. 25. Przyjęte w dniu 20 maja br. przez Radę Ministrów Założenia projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw przewidują zmiany w ustawach o podatkach dochodowych (art. 6 i art. 8 projektu ustawy) w związku z potrzebą dostosowania ich przepisów do nowowprowadzanej instytucji udziałów beznominałowych w spółce z o.o. Przyjęto przy tym założenie (wytyczne dla konstrukcji nowych przepisów), że obie postaci kapitału (zakładowego i udziałowego) mają być neutralne podatkowo, aby nie stwarzać uprzywilejowania dla jednego z podtypów spółki z o.o. Należy zauważyć, iż przy takim założeniu docelowe rozwiązanie nie może też wprowadzać różnic pomiędzy podatnikami o różnych formach organizacyjno-prawnych (spółkami z o.o. i innymi rodzajami spółek), gdyż oznaczałoby to uprzywilejowanie części podatników lub, inaczej mówiąc, dyskryminację części pozostałej. Przedstawiony projekt zmian ustaw o podatkach dochodowych pozostawia obecne regulacje w zakresie skutków podatkowych (występujących w danych okolicznościach) związanych z posiadaniem udziałów z wartością nominalną. Uzupełnia te normy o zdarzenia, jakie występują w przypadku udziałów bez wartości nominalnej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, przy czym jednak przyjęta koncepcja prowadzi do ustalenia odmiennych skutków podatkowych u podatników wnoszących aport na poczet objęcia udziałów w kapitałach zakładowym i udziałowym spółki z o.o. Źródłem tych różnic jest wprowadzenie nowego pojęcia wartości emisyjnej udziału, które odnosi się tylko do spółki z. o.o., w której ustanowiono udziały bez wartości nominalnej i tylko do części kapitału udziałowego (w przypadku spółek z o.o. w której ustanowione są oba rodzaje udziałów o wartości nominalnej i bez wartości nominalnej). Zgodnie z tą definicją wartość 9

10 emisyjna udziału oznacza wartość, o którą zwiększył się kapitał udziałowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w wyniku wniesienia wkładu w zamian za taki udział.. Zgodnie ze znowelizowanym art i 3 Ksh, wkłady wnoszone na pokrycie udziałów o wartości nominalnej przeznacza się na kapitał zakładowy. Jeżeli jednak udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę (agio) przeznacza się na kapitał zapasowy. Wkłady wnoszone na pokrycie udziałów bez wartości nominalnej przeznacza się w całości na kapitał udziałowy. W takim stanie rzeczy, w sytuacji objęcia udziałów w spółce z o.o. w zamian za wkład niepieniężny przychód stanowiła będzie: - w przypadku spółki z o.o. z udziałami o wartości nominalnej wartość nominalna udziałów, część wkładu przeznaczona na kapitał zakładowy bez części wkładu przeznaczonej na kapitał zapasowy (bez wartości agio), - w przypadku spółki z o.o. z udziałami bez wartości nominalnej całkowita wartość wkładu. Występuje tu zatem zróżnicowanie zasad określania wielkości przychodu (a w efekcie dochodu do opodatkowania) w związku z objęciem udziałów w spółce z. o.o, w zależności od podtypu spółki. Oznacza to, iż przedstawiony projekt nie realizuje wskazanej na wstępie wytycznej dla opracowania regulacji podatkowych w omawianym zakresie. Na szczególną uwagę zasługują również regulacje dotyczące łączenia lub podziału spółek. Zgodnie z projektem, wartość emisyjną udziału (w spółce z o.o. o udziałach bez wartości nominalnej) wydawanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną określa się, dzieląc proporcjonalnie cały kapitał udziałowy spółki nowo zawiązanej lub nadwyżkę kapitału udziałowego spółki przejmującej po połączeniu lub podziale nad wielkością tego kapitału przed połączeniem lub podziałem, przez liczbę wszystkich udziałów bez wartości nominalnej wydawanych wspólnikom spółki przejmowanej lub dzielonej oraz odpowiednio wartość emisyjną unicestwianych udziałów bez wartości nominalnej w spółce dzielonej do wartości emisyjnej udziałów bez wartości nominalnej przed podziałem. Wątpliwości budzi zastosowany w tej konstrukcji zwrot oraz 10

11 odpowiednio wartość emisyjną unicestwianych udziałów bez wartości nominalnej w spółce dzielonej do wartości emisyjnej udziałów bez wartości nominalnej przed podziałem. Przede wszystkim brak jest wskazania przypadków, dla których w ten sposób należy określać wartość emisyjną udziału. Użycie wyrazu odpowiednio nie wydaje się właściwe, gdyż daje swobodę interpretacyjną, a ponadto tak zaproponowane brzmienie sprawia, że wystąpi tu określenie pojęcia idem per idem, co stanowi wadę logiczną definicji. Projekt ustawy nie uwzględnia ponadto zmian, jakie zostały wprowadzone ustawą z dnia r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz. U. poz. 1387), w szczególności w zakresie systemowo przyjętej nomenklatury podatkowej. W związku z tym, przekazany do opinii projekt nie uwzględnia, w wielu aspektach, zasad opodatkowania spółek komandytowoakcyjnych, wprowadzonych wymienioną ustawą. Projekt wymaga także wprowadzenia innych zmian w obszarze podatków dochodowych, które powinny być poprzedzone rozstrzygnięciem wskazanej rozbieżności projektu z treścią założeń. 25. art. 6 pkt 3 lit a (art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f.) W zmienianym art. 17 ust. 1 pkt 9 proponuje się skreślić wyrazy mającej osobowość prawną ; wyrazy te, użyte bezpośrednio po wyrazach o wartości emisyjnej udziałów, błędnie zdają się sugerować możliwość określenia tej wartości dla spółek innych niż spółki z o.o. Podobnie w dodawanym pkt 2a w ust. 1a tego artykułu, in fine, Uwaga uwzględniona. 11

12 skreślić należy wyraz (akcje). 26. art. 6 pkt 3 lit d, pkt 4, pkt 5 lit a i b, pkt 8 (zm. art. 17 ust. 2, art. 21 ust. 1 pkt 109, art. 22 ust. 1e i 1f oraz art. 30b ust. 2 pkt 5 u.p.d.o.f.) 27. art. 6 pkt 5 lit d (art. 22 ust. 1ł) W zmienianych: art. 17 ust. 2, art. 21 ust. 1 pkt 109, art. 22 ust. 1e i 1f oraz art. 30b ust. 2 pkt 5 usunięto odesłanie do art. 17 ust. 1 pkt 9a. Uzasadnienie do projektu nie wyjaśnia przyczyn dokonania tych zmian, a nie są one oczywiste. W proponowanym brzmieniu ust. 1ł w art. 22 ustawy, in fine usunięto wyrazy nie wyższej niż wartość nominalna z dnia objęcia. Zaproponowana zmiana ma charakter merytoryczny, w uzasadnieniu do projektu brak wyjaśnienia powodów jej dokonania. 28. art. 6 pkt 5 lit e (art. 22 ust. 14) Zastrzeżenia budzi dodawany w art. 22 przepis ust. 14, który zawiera normę interpretacyjną mającą zastosowanie w razie wątpliwości ; brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia do wprowadzenia tej normy i rozciągnięcia jej na pozostałe papiery wartościowe. 12

13 29. art. 6 pkt 6 (art. 22g ust. 2) Wyjaśnienia wymaga, dlaczego w art. 22g ust. 2 zrezygnowano z dookreślenia charakteru spółki; w obecnym brzmieniu mowa jest o spółce niebędącej osobą prawną. 30. art. 6 pkt 8 (art. 30b ust. 2 pkt 5) Odnośnie propozycji brzmienia art. 30b ust. 2 pkt 5 wydaje się, że omyłkowo odwołano się do art. 21 ust. 1e zamiast do art. 22 ust. 1e. Uwaga zostanie uwzględniona. 31. art. 8 pkt 4 lit a 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p.) a) w zdaniu pierwszym użyty został zwrot w spółce kapitałowej, co powoduje, iż odmiennie niż w dotychczasowym stanie prawnym, przepis ten nie będzie miał zastosowania do spółek komandytowo-akcyjnych, będących spółkami osobowymi; wskazana wyżej zmiana dalece wykracza poza zmiany będące konsekwencją legislacyjną wprowadzenia projektowanych zmian dotyczących spółek z o.o. i niewątpliwie ma charakter merytoryczny; w uzasadnieniu do projektu nie wskazuje się jednakże przyczyn wprowadzenia tej zmiany; jest zatem konieczna ponowna analiza poprawności proponowanej nowelizacji w tym zakresie, b) wątpliwości budzi poprawność dodania w tym przepisie wyrazów w zdaniu drugim (począwszy od wyrazów jeżeli jednak wartość emisyjna ); zauważyć bowiem należy, że już przepisy art. 14 ust. 1-3, do których przepis ten odsyła, nakazują przy ustalaniu wielkości przychodu przyjmować wartość rynkową, w miejsce wartości określonej w umowie, przy czym jedynie w przypadku, gdy wartość określona w umowie znacząco 13

14 odbiega od rynkowej; w dodanej części zdania drugiego brak takiego zastrzeżenia, co zdaje się wskazywać, że w każdym przypadku istnienia różnicy między wartością rynkową przedmiotu wkładu a wartością emisyjną udziału, przyjmować należy wartość rynkową przedmiotu wkładu; z uzasadnienia do projektu nie wynika jednakże, że celem nowelizacji jest - obok zmiany porządkowej, polegającej na uwzględnieniu w omawianym przepisie udziałów beznominałowych - także wskazana wyżej zmiana zasad ustalania przychodu powstającego w związku z wniesieniem wkładu w zamian za udział beznominałowy, w porównaniu do zasad ustalania przychodu powstającego w związku z wniesieniem udziałów (akcji) w innych spółkach (kapitałowych? jak w zdaniu pierwszym tego przepisu) oraz wkładów w spółdzielni; kwestia ta wymaga zatem wyjaśnienia. 32. art. 8 pkt 4 lit c (propozycja uchylenia ust. 1c w art. 12 u.p.d.o.p.) W uzasadnieniu do projektu wskazuje się, że w konsekwencji proponowanego dodania pkt 2a w art. 12 ust. 1b ustawy, zbędny stał się ust. 1c tego artykułu. Zauważyć jednakże należy, że wprowadzenie do wyliczenia w art. 12 ust. 1b ustawy odsyła jedynie do przychodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 (wniesienie wkładu, za który są wydawane udziały lub akcje), podczas gdy ust. 1 pkt 7a dotyczy przypadku, gdy w zamian za wniesienie wkładu wspólnikowi nie są wydawane udziały lub akcje. W związku z powyższym jest konieczne bądź odpowiednie uzupełnienie wprowadzenia do wyliczenia w ust. 1b (o odesłanie także do pkt 7a w ust. 1), bądź pozostawienie dotychczasowego ust. 1c. 14

15 33. art. 8 pkt 4 lit d (propozycja dodania ust. 1d w art. 12 u.p.d.o.p.) Zbędne wydaje się dodawanie ust. 1d w art. 12 ustawy z uwagi na fakt, iż przepis ten w odniesieniu do spółek, o których mowa w art. 1 ust. 3 tej ustawy, formułuje normę odwrotną do wynikającej z art. 12 ust. 1 pkt art. 9 (zmiany w ustawie o rachunkowości) Propozycje zmian w ustawie o rachunkowości wymagają uaktualnienia ze względu na zmiany wprowadzone ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości. Uwaga zostanie uwzględniona. 35. art. 9 pkt 1 i pkt 4 (art. 2 ust. 4, art. 70a ustawy o rachunkowości) MF Nie powinno się zamieszczać ww. regulacji w ustawie o rachunkowości, gdyż wymienione w przepisie jednostki (będące spółką jawną osób fizycznych, spółką partnerską, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej euro), które nie skorzystały z regulacji art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości, nie są objęte rygorami ustawy o rachunkowości. Dodatkowo zwracamy uwagę, iż spółdzielnia socjalna nie zalicza się do jednostek wyżej opisanych (por. pkt 5 poniżej). W opinii MF należy rozważyć zamieszczenie tego przepisu w innym akcie prawnym np. w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym (zmienianej w art. 11 ww. projektu ustawy). Tym bardziej, iż w art. 11 pkt 7 lit. b projektu ustawy (wprowadzającym art. 40 pkt 7 do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym) proponuje się wprowadzenie przepisu stanowiącego, iż w dziale 3 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się wzmiankę o braku obowiązku sporządzenia i złożenia sprawozdania finansowego przez ww. spółki w sądzie rejestrowym 15

16 prowadzącym Krajowy Rejestr Sądowy. 36. art. 10 (zmiany w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora) 37. art. 11 pkt 7 lit a (art. 40 pkt 2 do ustawy o KRS) 38. art. 11 pkt 7 lit b (art. 40 pkt 7 do ustawy o KRS) MF MF W uzasadnieniu do projektu ustawy należy przedstawić informację na temat przesłanek wprowadzenia zmian w zakresie art. 35 ust. 2 i uchylenia załącznika do ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Powyższe zmiany wykraczają poza zakres zmian legislacyjnych będących konsekwencją wprowadzenia projektowanych zmian objętych założeniami do projektu ustawy. Należy zmienić określenie obrachunkowego na obrotowego, gdyż w przepisach o rachunkowości jest mowa o roku obrotowym a nie roku obrachunkowym. Ponadto stwierdzenie wskazanie daty końcowej roku obrotowego należałoby zastąpić stwierdzeniem wskazanie dnia kończącego rok obrotowy. Dodatkowo wymaga rozważenia zasadność podwójnego wskazania informacji o dniu końcowym roku obrotowego (art. 11 pkt 7 lit. a projektu - zmiana art. 40 pkt 2 ustawy o KRS i wprowadzenie art. 11 pkt 7 lit. b projektu - art. 40 pkt 7 ustawy o KRS), przy jednoczesnym usunięciu informacji o datach złożenia rocznego sprawozdania finansowego oraz rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego (aktualne brzmienie art. 40 pkt 2 ustawy o KRS). W opinii Ministerstwa Finansów regulacja ta powinna zostać zachowana, biorąc pod uwagę jej wykorzystanie przez biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego jednostki. Z katalogu jednostek wymienionych w ww. przepisie należy usunąć spółdzielnię socjalną. W wyniku zmiany ustawy o rachunkowości (ustawa z dnia r. o zmianie ustawy o rachunkowości Dz. U. poz. 1100) spółdzielnie socjalne nie znajdują się w katalogu jednostek, które za kryterium określające obowiązek stosowania przepisów regulacji ustawy o rachunkowości przyjmują wysokość osiąganych przychodów. Uwaga zostanie uwzględniona. Uzasadnienie do projektu zostanie w tym zakresie doprecyzowane. Uwaga zostanie uwzględniona. Uwaga zostanie uwzględniona. 16

17 39. art. 15 (zmiany ustawy o p.c.c.) MF Spółdzielnia socjalna posiada osobowość prawną, dlatego stosuje przepisy ustawy o rachunkowości zawsze, bez określania limitu jej przychodów. 1) Przedstawione propozycje nie uwzględniają konieczności harmonizacji, polegającej na dostosowaniu polskich przepisów dotyczących opodatkowania kapitału w spółkach kapitałowych z prawem Unii Europejskiej, tj. przepisami dyrektywy Rady Nr 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz. Urz. UE L 46 z r., str. 11), zwanej dalej dyrektywą 2008/7/WE. Zaproponowane zmiany przepisów w zakresie struktury majątkowej spółki z o. o. polegające na wprowadzeniu w niej oprócz lub zamiast kapitału zakładowego także kapitału udziałowego, zasilanego z wkładów wspólników wnoszonych w zamian za udziały bez wartości nominalnej, wymagają szerszych zmian w przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy spółki kapitałowej i jej zmiany, a nie tylko w zakresie opodatkowania kapitału udziałowego. Konieczność tych zmian wynika z dyrektywy 2008/7/WE, a ich celem powinno być zapewnienie jednolitych zasad opodatkowania wkładów (kapitału) w spółkach kapitałowych. Odnosząc się do uzasadnienia zmian zaproponowanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, jakkolwiek należy zgodzić się, że opodatkowanie kapitału udziałowego podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie narusza zasady stand still wynikającej z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 dyrektywy 2008/7/WE, niemniej wątpliwości budzi stwierdzenie o zgodności zaproponowanych rozwiązań z wymogami dyrektywy 2008/7/WE. Nie negując prawidłowości projektowanych przepisów dotyczących opodatkowania czynności wniesienia wkładów na kapitał udziałowy w spółce z o.o. (zgodnie z rzeczywistą ich wartością), stwierdzić należy, że niezgodne z dyrektywą 2008/7/WE jest pozostawienie niezmienionych pozostałych przepisów dotyczących opodatkowania wkładów do spółek kapitałowych, tj. spółki z o.o. z ustanowionym kapitałem zakładowym (oprócz lub zamiast kapitału udziałowego) oraz spółki akcyjnej. Zaproponowane w projekcie rozwiązanie Uwagi pozostawione do wyjaśnienia. 17

18 wprowadza bowiem dwa reżimy opodatkowania wkładów do spółek kapitałowych. Zgodnie z art. 11 ust. 1 dyrektywy 2008/7/WE, w przypadku czynności podwyższenia kapitału spółki kapitałowej przez wniesienie wkładów jakiegokolwiek rodzaju podstawą opodatkowania podatkiem kapitałowym jest rzeczywista wartość aktywów jakiegokolwiek rodzaju wniesionych lub mających być wniesionymi przez członków, po pomniejszeniu o przyjęte zobowiązania i poniesione wydatki przez spółkę w następstwie każdego wkładu. Zawarte w ostatnim zdaniu art. 11 zastrzeżenie, zgodnie z którym w żadnym przypadku podstawa opodatkowania nie może być mniejsza od nominalnej sumy udziałów subskrybowanych w spółce lub należących do każdego z udziałowców, nie stanowi samodzielnej, alternatywnej, podstawy prawnej do ustalania podstawy opodatkowania w przypadku czynności polegającej na wniesieniu wkładu, a jedynie ma charakter bezwzględnego ograniczenia, wskazującego, że podstawa opodatkowania określona zgodnie z powyższą zasadą, nie może być niższa od kapitału zakładowego. Wobec powyższego oraz projektowanych zmian w Kodeksie spółek handlowych konieczne jest ujednolicenie zasad opodatkowania wkładów we wszystkich spółkach kapitałowych. Zaproponowane w art. 15 projektu zmiany w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych wprowadzają zróżnicowanie zasad opodatkowania wkładów wnoszonych nie tylko do spółek kapitałowych (spółki z o.o. i spółki akcyjnej), ale także w ramach samej spółki z o.o (w zależności od jej podtypu), przez przyjęcie za podstawę opodatkowania w niektórych przypadkach jedynie wartości nominalnej kapitału zakładowego, a w niektórych wartości rzeczywistej wnoszonych wkładów. Są zatem niedopuszczalne w świetle dyrektywy 2008/7/WE, gdyż: - powodują nierówne traktowanie spółek kapitałowych i wprowadzają dysproporcje w opodatkowaniu kapitału (wkładów) w takich spółkach, naruszając tym samym cel określony w pkt 2 i 3 preambuły powołanej dyrektywy, co w konsekwencji może zakłócać swobodny przepływ kapitału na wspólnym rynku oraz warunki konkurencji na rynku wewnętrznym, - nie realizują celu dyrektywy i zasady wynikającej z art

19 powyższej dyrektywy w odniesieniu do podstawy opodatkowania podatkiem kapitałowym, którą powinna stanowić rzeczywista wartość aktywów jakiegokolwiek rodzaju wnoszonych do wszystkich spółek kapitałowych, bez względu na jaki kapitał - zgodnie z przepisami krajowymi - zostaną przeznaczone. W odniesieniu do podstawy opodatkowania podatkiem kapitałowym Trybunał Sprawiedliwości udzielił pewnych wytycznych, m.in. w sprawie C-161/78, Advokatradet, stwierdził, że harmonizacja podatku kapitałowego, zwłaszcza w zakresie jego struktury, zakłada przede wszystkim, że podstawę jego szacowania oblicza się w każdym państwie zgodnie z obiektywnymi kryteriami, które stosuje się jednolicie w Unii Europejskiej i są one niezależne od przepisów krajowych. Opisywany przepis dyrektywy wskazuje, że podatek kapitałowy pobiera się od wartości rzeczywistej z momentu wniesienia wkładu (pkt 12 i 13 powołanego wyżej wyroku odnośnie do art. 5 ust. 1 lit. a dyrektywy 69/335/EWG, poprzedzającej dyrektywę 2008/7/WE). Wobec zaproponowanej w projekcie koncepcji zmian w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, niezgodnej z postanowieniami dyrektywy2008/7/we, należy liczyć się z postępowaniami przed Trybunałem Sprawiedliwości UE odnośnie do niewłaściwej implementacji jej przepisów w zakresie podstawy opodatkowania, która nie zezwala krajom członkowskim na różnicowanie zasad opodatkowania poszczególnych podtypów spółek kapitałowych. 2) Proponowane zmiany w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych nie realizują przyjętych przez Radę Ministrów w dniu r. Założeń projektu ustawy, które przewidują, że zmiany w przepisach podatkowych, w tym w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, uwzględniające nową instytucję kapitału udziałowego i udziałów bez wartości nominalnej, mają zachować neutralność podatkową, bez uprzywilejowania dla któregoś z podtypów spółki z o.o. Preferują bowiem spółki z ustanowionym wyłącznie kapitałem zakładowym, co może także stanowić o nieatrakcyjności spółek z kapitałem udziałowym. Z tych względów, w celu zapewnienia zgodności przepisów 19

20 projektu ustawy z przyjętymi założeniami, niezbędne jest wprowadzenie zmian w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, które ujednolicają opodatkowanie wkładów w spółkach kapitałowych przez objęcie podatkiem ich wartości rzeczywistej, bez względu na jaki kapitał zostaną one przeznaczone i w jakiej spółce (podtypie spółki). Jedynie wówczas, nie będą występować dysproporcje w opodatkowaniu kapitału w spółkach kapitałowych. 3) Przedstawione propozycje nie uwzględniają zasady równości wobec prawa wynikającej z art. 32 Konstytucji RP, gdyż prowadzą do zróżnicowania opodatkowania kapitału (wkładów) w spółkach kapitałowych, stawiając spółkę z o.o. z ustanowionym wyłącznie kapitałem zakładowym oraz spółkę akcyjną w uprzywilejowanej pozycji. Nie można podzielić poglądu przedstawionego w uzasadnieniu do art. 15 projektu, że proponowane zasady opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych kapitałów w spółkach kapitałowych nie są sprzeczne z zasadą równości wobec prawa wynikającą z art. 32 Konstytucji RP. W myśl tego przepisu wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Przedmiotem oceny prawno-podatkowej jest czynność wniesienia wkładów do spółek kapitałowych bez względu na sposób ich przeznaczenia. Wbrew temu, co wskazano w uzasadnieniu, czynność wniesienia wkładu, np. aportu w postaci nieruchomości, jest z punktu widzenia ustawy podatkowej taką samą czynnością, bez względu, czy zostanie on przeznaczony na kapitał zakładowy, czy udziałowy i bez względu na swobodę dalszego nim dysponowania. Okoliczności przedstawione w uzasadnieniu, że środki odpowiadające kapitałowi udziałowemu nie są związane w spółce, w związku z czym spółka z udziałami beznominałowymi ma znacznie większą swobodę w dysponowaniu tymi środkami niż spółka tradycyjna w przypadku kapitału zakładowego, są z punktu widzenia przepisów podatkowych i równego traktowania podmiotów indyferentne. Na marginesie warto zwrócić uwagę, że w świetle ustawy podatkowej czynność wniesienia dopłat (a 20

21 zatem środków ze swej istoty na bieżąco wydatkowanych prze spółkę) jest opodatkowane tak samo, jak wniesienie wkładów. Z tego względu, zasada równości powinna być oceniana z punktu widzenia przepisów ustawy podatkowej, w świetle której zdarzenia wniesienia wkładów do spółki kapitałowej z przeznaczeniem na kapitał zakładowy bądź udziałowy są tożsame, a zatem przyjęte uzasadnienie w opisywanym zakresie jest błędne. Przyjęcie za podstawę opodatkowania wartości rzeczywistej wkładów tylko w przypadku kapitału udziałowego w spółce z o.o. będzie stanowiło o nierówności opodatkowania wkładów w spółkach kapitałowych, gdyż w każdym z tych przypadków opodatkowana jest wartość wkładów wspólników w zamian za uzyskane udziały w spółce lub prawa innego rodzaju. Zasada równości opiera się o wymóg stosowania jednakowych następstw dla takich samych zdarzeń podatkowych. Takim zdarzeniem jest umowa spółki bądź jej zmiana, której przedmiotem jest wniesienie wkładów do spółki kapitałowej. Rzeczywista wartość wkładów zapewni nie tylko równe opodatkowanie w ramach spółek kapitałowych co zapewni zgodność tych rozwiązań z prawem Unii Europejskiej, ale także w ramach wszystkich spółek, w tym także osobowych. Projektowane w prawie polskim zmiany w strukturze spółki z o.o. wymuszają zatem wprowadzenie jednolitych zasad opodatkowania wkładów wnoszonych do wszystkich spółek kapitałowych, czego nie uwzględniają zmiany zaproponowane w art. 15 projektu. Z tego względu zmiany wymagają przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych także w zakresie określania przedmiotu opodatkowania, obowiązku podatkowego oraz podstawy opodatkowania przy umowie spółki kapitałowej i jej zmianie. Ponadto, mając na względzie konieczność zapewnienia stabilności prawa podatkowego i ograniczenia liczby nowelizacji ustaw podatkowych, proponuję, aby przy okazji prac nad omawianym projektem, wprowadzić także zmiany o charakterze precyzującym w przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczących określenia podatnika przy umowie spółki, a także zapewniających zasadę jednokrotnego opodatkowania kapitału w spółkach kapitałowych w odniesieniu Propozycja wykracza poza zakres założeń projektu ustawy. 21

22 40. art. 15 pkt 2 (zmiana art. 3 ust. 1 pkt 2 u.p.c.c.) 41. art. 15 pkt 3 lit b (zmiana art. 6 ust. 9 pkt 1 u.p.c.c.) 42. art. 15 pkt 7 (zmiana art. 11 ust. 1 pkt 4 u.p.c.c.) do wkładów, które były opodatkowane, w tym opłatą skarbową w przypadku konwersji niezwróconych wspólnikom pożyczek lub dopłat (doprecyzowanie zmienianych przepisów art. 9 pkt 11 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które w pewnym zakresie są niepełne, a częściowo mieszczą się w lit. a). W zmienianym art. 3 ust. 1 pkt 2 jest zbędne wyszczególnienie chwili zawarcia umowy spółki jako momentu powstania obowiązku podatkowego. Przypadek ten jest już bowiem objęty pkt 1 tego ustępu, który stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (którą jest zawarcie umowy spółki). W uzasadnieniu do projektu należy podać przyczyny i cel zmiany brzmienia art. 6 ust. 9 pkt 1 ustawy, polegającej na tym, że w proponowanym brzmieniu od podstawy opodatkowania odlicza się kwotę wynagrodzenia wraz z podatkiem od towarów i usług, pobrana przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego umowy spółki albo jej zmiany, niezależnie czy powoduje ona zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, czy też nie. W związku z propozycją brzmienia art. 11 ust. 1 pkt 4 zwrócić należy uwagę na fakt, że z tego przepisu usunięto zastrzeżenie mówiące, iż w przypadku zarejestrowania kapitału zakładowego w kwocie niższej niż wynikająca z umowy spółki lub uchwały, podatek podlega zwrotowi w części stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem zapłaconym a należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze. W konsekwencji w powyższym przypadku zarejestrowanie kapitału zakładowego będzie de facto zwolnione od podatku. Uzasadnienie do projektu nie wyjaśnia, czy taki był cel projektowanej zmiany, jak również ratio legis tego rozwiązania. 43. art. 31 Zwraca się uwagę na fakt, że proponowany termin wejścia w życie projektowanej ustawy, wyznaczony na dzień 1 stycznia 2015 r., jest terminem nierealnym, zarówno ze względu na etap prac legislacyjnych nad projektem, niemożliwość zastosowania tryby pilnego, jak również konieczność zapewnienia odpowiedniego vacatio legis. 44. pkt 6.5 OSR MF Mając na uwadze, że wejście w życie projektowanych przepisów będzie wywierać skutki finansowe dla gmin należy je ująć w Ocenie Skutków Regulacji (por. pkt 6.5 OSR), wymaga również Uwaga zostanie uwzględniona. 22

23 45. zastrzeżenie w kwestii zgodności z prawem UE MSZ rozważenia zasięgnięcie opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Istnieją pewne wątpliwości co do tego, czy opodatkowanie kapitału udziałowego podatkiem kapitałowym nie naruszy tzw. klauzuli stand still, zawartej w art. 5 ust. 1 lit. a i art. 7 ust. 1 dyrektywy rady 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r., dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału. W szczególności wątpliwości budzi kwestia, czy wniesienie wkładu na kapitał udziałowy nie stanowi nowej kategorii wkładu kapitałowego w rozumieniu art. 3 dyrektywy 2008/7/WE, który nie był opodatkowany podatkiem kapitałowym w dniu 1 stycznia 2006 r. W razie przyjęcia takiej wykładni przepisów, obciążenie kapitału udziałowego podatkiem od czynności cywilnoprawnych naruszałoby zasadę stand still i byłoby tym samym niezgodne z dyrektywą 2008/7/WE. Z drugiej strony, wkłady na kapitał udziałowy można potraktować jedynie jako kolejną formę 9odmianę) wkładu do spółki z o.o., który jako taki podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w dacie odniesienia (1 stycznia 2006 r.). takie stanowisko zostało zaprezentowane w uzasadnieniu projektu, a argumenty na jego poparcie wydają się uzasadnione. 23