Raport końcowy Instytut Badawczy YUUX, +48 (22) Warszawa,

Transkrypt

1 Raport końcowy Instytut Badawczy YUUX, +48 (22) Warszawa,

2 BADANIE STRON INTERNETOWYCH INSTYTUCJI TWORZĄCYCH SYSTEM WDRAśANIA PO I RPO W RAMACH NARODOWEJ STRATEGII SPÓJNOŚCI NA LATA Raport końcowy Opracowanie wykonywane na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Warszawa, czerwiec 2009

3 Spis treści Abstrakt... 5 Abstract Wstęp Wstęp... 8 a. Cel i zakres... 8 b. Przedmiot badań c. Tryb i warunki prac zespołu audytu d. Ocena błędu eksperta e. Liczba aktualnie powstałych stron wg pierwszej części badania f. Podsumowanie pierwszego etapu badania g. Podsumowanie drugiego etapu badania Metodologia badań a. Sposób przeprowadzania b. Warunki techniczne c. Zakres badań d. System oceny stron e. Trafność doboru kryteriów w kontekście przeprowadzonego pomiaru Wyniki I etapu badania a. Stopień realizacji poszczególnych kryteriów w I części badań b. Podsumowanie najwaŝniejszych problemów związanych z realizacją poszczególnych standardów uŝyteczności i zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji c. Rankingi stron internetowych programów w ramach Narodowej Strategii Spójności po pierwszym etapie d. Kluczowe obszary poprawy i zmian Rekomendacje po I etapie badania a. Ogólne wytyczne dla komunikacji, projektowania informacji i grafiki b. Przejrzystość i rozpoznawalność strony głównej c. Projektowanie i uŝyteczność nawigacji d. Linki e. Wykorzystanie danych kontaktowych f. Zrozumiałość i wiarygodność, prywatność i bezpieczeństwo uŝytkownika g. Wyszukiwarka i indeksowanie h. Informacje merytoryczne i. Pobieranie plików Wyniki II etapu badania a. Stopień realizacji poszczególnych kryteriów z sekcji C b. Podsumowanie najwaŝniejszych problemów związanych z wdroŝeniem rekomendacji dotyczących zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji

4 c. Rankingi stron internetowych programów w ramach Narodowej Strategii Spójności po drugiej części badań d. Kluczowe obszary poprawy i zmian Karty badania poszczególnych serwisów

5 Abstrakt Raport Końcowy stanowi prezentację wyników dwóch części badania stron internetowych instytucji tworzących system wdraŝania PO i RPO w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata Celem badania była ocena, na ile poszczególne instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie Funduszy Europejskich na lata stosują się do zapisów Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie informacji i promocji z dania 13 sierpnia 2007 r. oraz zapisów Strategii komunikacji Funduszy Europejskich w Polsce w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata dotyczących stron internetowych na temat PO i RPO. Sprawdzano takŝe, na ile strony te moŝna uznać za uŝyteczne w kontekście powszechnie stosowanych standardów internetowych. Druga część badania zweryfikowała stopień wdroŝenia rekomendacji dotyczących zgodności z Wytycznymi... oraz zapisami Strategii komunikacji. Badanie obejmowało strony/podstrony internetowe prowadzone przez 102 instytucje tworzące system wdraŝania Funduszy Europejskich na lata Badane serwisy dotyczyły czterech krajowych programów operacyjnych, tj.: Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki, Rozwój Polski Wschodniej oraz szesnastu regionalnych programów operacyjnych. Ocenie poddane zostały strony dostępne i działające w czasie trwania badania i weryfikacji jego wyników. Głównymi obszarami badania były analizy: podstawowych kryteriów uŝyteczności, a więc - nawigacji, linków, wyszukiwania, dostępności oraz plików, wyglądu i przejrzystości, dostępności kontaktów, spójności, aktualności i wiarygodności (sekcja A); zaawansowanych kryteriów uŝyteczności, czyli - złoŝoności narzędzi i mechanizmów dostępnych na stronie, łatwości ich uŝycia, informacji o instytucji i programie, kontaktu do administratora strony, obecności biuletynu (sekcja B); zgodności z Wytycznymi MRR - dostępności niezbędnych informacji merytorycznych, przekierowań do waŝnych adresów i zgodności z systemem identyfikacji wizualnej NSRO (sekcja C). Wyniki pierwszej części badania ukazały, Ŝe oceniane serwisy ogółem w kaŝdej z wyodrębnionych sekcji osiągały ok. 60% stopień realizacji kryteriów, co moŝna uznać za dobry rezultat: A. 63% - realizacja podstawowych kryteriów uŝyteczności, B. 58% - spełnianie specyficznych standardów uŝyteczności sprofilowanych dla stron administracji publicznej, C. 65% - realizacja kryteriów merytorycznych i wizualnych wyznaczonych przez Wytyczne MRR. Najlepiej przygotowanymi serwisami okazały się: serwis UM. Woj. Lubelskiego Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego oraz strona Ośrodka Przetwarzania Informacji Instytucji Pośredniczącej II stopnia dla Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. 5

6 Wyniki drugiej części badań wskazują na wzrost jakości w zgodności z Wytycznymi MRR - dostępności niezbędnych informacji merytorycznych, przekierowań do waŝnych adresów i zgodności z systemem identyfikacji wizualnej NSRO (sekcja C) z 65% do 79% (w drugim badaniu nie analizowano pozostałych kryteriów), wzrost o 14 punktów procentowych (tylko dla sekcji C). Najlepszą stroną pod kątem realizacji kryteriów merytorycznych (98%) jest serwis administrowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie Instytucję Pośredniczącą II-stopnia Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Kolejne 3 miejsca w rankingu to serwisu: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (95%; IPII PO IiŚ), Ministerstwo Edukacji Narodowej (95%; IP PO KL), Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego (95%; - IP PO KL). 6

7 Abstract The report presents results of two phase expertise of websites provided by the institutions responsible for developing system of executing Operational Programmes and Regional Operational Programmes within National Cohesion Strategy The goal of hereby study was to rate how the institutions involved in implementation of European Funds in are applying Ministry's of Regional Development Directions for Information and Promotion and European Funds Communication Strategy for National Cohesion Strategy concerning OP and ROP related websites. The study was conducted on websites available and functioning during the verification. The 102 websites/web pages included in the study are related to Infrastructure and Environment, Innovative Economy, Human Capital, Development of Eastern Poland and sixteen Regional Operational Programmes. Additional objective was to examine and evaluate implementation of the directions. The results of the analysis are recommendation sets for each site that should lead the supervising institutions to correct and verify present issues. Sites' usability has been measured using key criteria based on knowledge and experience of experts involved in the study. Main areas of examination were: navigation, search, links, files accessibility, look and readability, availability of contact information, consistency, updates and credibility. First phase of the study have shown that sites implement approximately 60% total of aforementioned criteria. Low variance in results between specific areas of usability, details of administration functions, and content-related demands has been concluded. The results are as follows: A - 63%, information and usability, B - 58% specific functionalities, in-depth public administration sites features, C - 65%, content-related and visual consistency elements. The sites which scored best results in usability and content quality are Lubelskie Voivodship ROP managing institution site, and OPI information centre for Innovative Economy OP. Second phase results point to increase in quality of applying Ministry's directions. Area C results grown to 80% (areas A and B were excluded). The Voivodship Fund for the Environmental Protection and Water Management at Olsztyn on Infrastructure and Environment OP website scored the best application of content-related criteria (98%). Significant improvement on Infrastructure and Environment ROP websites has been noticed. Best following site's scores belong to that Programme: National Fund for the Environmental Protection and Water Management (95%), Ministry of National Education (95%). 7

8 1. Wstęp Przedstawiony tu Raport Końcowy jest wynikiem realizacji pierwszego i drugiego etapu projektu Badanie stron internetowych instytucji tworzących system wdraŝania PO i RPO w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata realizowanego na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego przez ekspertów reprezentujących markę badawczą YUUX, naleŝącą do spółki Omnigence Sp. z o.o. a. Cel i zakres Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie informacji i promocji z dnia 13 sierpnia 2007 r. ujmują strony internetowe jako jedno z podstawowych narzędzi komunikacji na temat Funduszy Europejskich na lata Wytyczne zobowiązują poszczególne instytucje tworzące system wdraŝania Funduszy Europejskich do prowadzenia stron internetowych o określonym zakresie. Instytucje zarządzające krajowymi programami operacyjnymi (IZ PO) powinny prowadzić serwisy tematyczne dotyczące sobie właściwych ogólnopolskich programów operacyjnych. Instytucje zarządzające regionalnymi programami operacyjnymi (IZ RPO) są zobowiązane do powołania i zapewniania właściwej pracy serwisów dotyczących programów regionalnych jako osobnych stron www lub teŝ podstron na serwisach instytucjonalnych. Na instytucje pośredniczące (IP) oraz pośredniczące II stopnia / wdraŝające (IPII/IW) jest natomiast nałoŝony obowiązek prezentowania na stronach internetowych tych informacji dotyczących programów operacyjnych, które wiąŝą się z obszarem ich kompetencji. Celem badania była ocena, na ile poszczególne instytucje zaangaŝowane we wdraŝanie Funduszy Europejskich na lata stosują się do zapisów Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie informacji i promocji z dnia 13 sierpnia 2007 r. oraz zapisów Strategii komunikacji Funduszy Europejskich w Polsce w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata dotyczących stron internetowych na temat PO i RPO. Badanie podzielono na dwie części, pierwszą część stanowiła kompleksowa ocena jakości, drugą część ewaluacja wdroŝenia wytycznych merytorycznych (czyli 1/3 kryteriów z pierwszej części badania). Zadaniem pierwszej części badania było udzielenie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: I. Czy zobowiązane do tego instytucje utworzyły strony / podstrony internetowe dotyczące PO / RPO? JeŜeli nie, to kiedy planują je uruchomić? Jakie są powody braku uruchomienia stron? Jaki jest stan prac nad ich utworzeniem? II. Czy utworzone serwisy zawierają niezbędne informacje merytoryczne: 8

9 akty prawne oraz dokumenty programowe wraz z rejestrem i opisem zaszłych w nich zmian oraz informacje na temat programów, jak: opisy priorytetów, działań, listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem do rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie; ogłoszenia o planowanych konkursach wraz z terminami naborów wniosków i danymi teleadresowymi instytucji prowadzących nabory, bądź przekierowaniami do odnośnych ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji; sprawozdania okresowe, roczne i końcowe z realizacji programów operacyjnych, a takŝe aktualne dane o wysokości dostępnych środków oraz stanie realizacji programów; uproszczone opisy aplikowania o środki w ramach schematów konkursowych; listy beneficjentów wraz z informacjami na temat prowadzonych przez nich projektów (nazwa beneficjenta, tytuł i kwota dotacji); dane teleadresowe punktów udzielających beneficjentom informacji i porad; obowiązki beneficjentów w zakresie informacji i promocji; odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ)? III. (dotyczy IP i IPII) Czy strony zawierają takie elementy jak linki do strony głównej IZ, adresy stron pozostałych IP danego PO lub RPO, wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO? IV. (dotyczy stron poświęconym RPO) Czy strony zawierają linki odsyłające do portalu Funduszy Europejskich: strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: strony Komisji Europejskiej: V. Czy zawartość poszczególnych serwisów jest zgodna z wymaganymi elementami graficznymi wynikającymi ze spójnego systemu identyfikacji wizualnej NSRO określonego w Strategii komunikacji? VI. Czy strony zbudowane są na zasadzie spójnej i intuicyjnej architektury prezentowania treści. Czy i w jakim stopniu są uŝyteczne? Efektem pierwszej części badania są zbiorcze oraz szczegółowe wyniki prezentujące poziom realizacji Wytycznych MRR oraz powszechnie stosowanych internetowych 9

10 standardów uŝyteczności oraz ocena wdroŝenia informacji merytorycznych przez strony internetowe instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie Funduszy Europejskich na lata Zadaniem drugiej części badania było dostarczenie odpowiedzi na następujące pytania badawcze: I. Czy zobowiązane do tego instytucje wdroŝyły zalecenia i rekomendacje dla stron internetowych dotyczące zawartości merytorycznej, podyktowanej przez Wytyczne MRR... i Strategię komunikacji? II. Czy utworzone serwisy obecnie zawierają niezbędne informacje merytoryczne takie jak: akty prawne oraz dokumenty programowe wraz z rejestrem i opisem zaszłych w nich zmian oraz informacje na temat programów, jak: opisy priorytetów, działań, listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem do rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie; ogłoszenia o planowanych konkursach wraz z terminami naborów wniosków i danymi teleadresowymi instytucji prowadzących nabory bądź przekierowaniami do odnośnych ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji; sprawozdania okresowe, roczne i końcowe z realizacji programów operacyjnych, a takŝe aktualne dane o wysokości dostępnych środków oraz stanie realizacji programów; uproszczone opisy aplikowania o środki w ramach schematów konkursowych; listy beneficjentów wraz z informacjami na temat prowadzonych przez nich projektów (nazwa beneficjenta, tytuł i kwota dotacji); dane teleadresowe punktów udzielających beneficjentom informacji i porad; obowiązki beneficjentów w zakresie informacji i promocji; odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ)? III. (dotyczy IP i IPII) Czy strony obecnie zawierają takie elementy jak linki do strony głównej IZ, adresy stron pozostałych IP danego PO lub RPO, wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO? IV. (dotyczy stron poświęconym RPO) Czy strony obecnie zawierają linki odsyłające do portalu Funduszy Europejskich: strony 10

11 Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: strony Komisji Europejskiej: V. Czy zawartość poszczególnych serwisów jest obecnie zgodna z wymaganymi elementami graficznymi wynikającymi ze spójnego systemu identyfikacji wizualnej NSRO określonego w Strategii komunikacji? Efektem drugiej części badania są zbiorcze oraz szczegółowe wyniki prezentujące poziom wdroŝenia rekomendacji wynikających z pierwszej części badania, dotyczących zgodności z Wytycznymi MRR (por. teŝ Załącznik2). Szczegółowe wyniki II części badania dla poszczególnych stron równocześnie stanowią ostateczną wskazówkę, co naleŝy zmienić, by poprawić ich zgodność merytoryczną z Wytycznymi MRR. W oparciu o rezultaty kaŝdej z kolejnych części badań i w nawiązaniu do wiedzy oraz doświadczeń przeprowadzających je ekspertów stworzony teŝ został po kaŝdym etapie zestaw ogólnych rekomendacji dedykowanych administratorom analizowanych stron, które mają posłuŝyć optymalizacji funkcjonowania serwisów. b. Przedmiot badań Przedmiotem badania są serwisy lub podserwisy (funkcjonujące w ramach struktur tych serwisów) prowadzone przez 102 instytucje tworzące system wdraŝania programów krajowych (PO) i regionalnych (RPO) w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata Ocenie poddane zostały strony działające i dostępne w okresie trwania badania i weryfikacji jego wyników. Właściwa analiza stron w ramach pierwszej części badania przebiegała w okresie Przy czym od do prowadzono ponowną weryfikację poprawności i spójności ocen niezaleŝnych ekspertów. Analizę stron w ramach drugiej części badania przeprowadzono pomiędzy Przy czym od do prowadzono ponowną weryfikację poprawności i spójności ocen niezaleŝnych ekspertów. W niemal wszystkich przypadkach oceny poszczególnych stron były prowadzone jednorazowo i bez przerw, tylko jeden serwis niedostępny w czasie pierwszej części badania ze względu na błąd serwera został oceniony w podziale na części (w odstępie ok. 8h). Oba etapy badania objęły analizę serwisów dotyczących czterech krajowych programów operacyjnych, tj.: Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki, Rozwój Polski Wschodniej oraz szesnastu regionalnych programów operacyjnych. 11

12 Obie części badania objęły te same serwisy prowadzone przez 102 instytucje, w tym: 78 stron PO (IP i IPII) 24 strony RPO (IZ, IP, IPII) właściwe dla poszczególnych programów w tym: o 16 stron prowadzonych przez IZ o 8 stron prowadzonych przez IP i IPII W ramach badania eksperci analizowali stronę poświęconemu danemu programowi występującą w serwisie, bądź prowadzoną przez daną instytucję, co oznacza, Ŝe ta sama instytucja mogła otrzymywać odmienne limity punktów w dla róŝnych stron / podstron programowych (ze względu zróŝnicowaną dostępność informacji i występujące problemy). PoniŜej zaprezentowano listę instytucji prowadzących serwisy objęte badaniem wraz z informacjami o rodzaju wdraŝanego programu i funkcji pełnionej w trakcie jego realizacji. Tabela 1 Lista Instytucji prowadzących serwisy, które zostały objęte badaniem w cz. I i II Nr Nazwa Instytucji Program Typ Instytucji 1 Ministerstwo Środowiska PO IiŚ IP 2 Ministerstwo Infrastruktury PO IiŚ IP 3 Ministerstwo Gospodarki PO IiŚ IP 4 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego PO IiŚ IP 5 Ministerstwo Zdrowia PO IiŚ IP 6 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego PO IiŚ IP 7 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PO IiŚ IPII 8 WFOŚiGW Białystok (nowa strona) PO IiŚ IPII 9 WFOŚiGW Gdańsk PO IiŚ IPII 10 WFOŚiGW Katowice (nowa strona) PO IiŚ IPII 11 WFOŚiGW Kielce PO IiŚ IPII 12 WFOŚiGW Kraków PO IiŚ IPII 13 WFOŚiGW Lublin PO IiŚ IPII 14 WFOŚiGW Łódź PO IiŚ IPII 15 WFOŚiGW Olsztyn PO IiŚ IPII 16 WFOŚiGW Opole PO IiŚ IPII 17 WFOŚiGW Poznań PO IiŚ IPII 18 WFOŚiGW Rzeszów PO IiŚ IPII 19 WFOŚiGW Szczecin PO IiŚ IPII 20 WFOŚiGW Toruń PO IiŚ IPII 21 WFOŚiGW Warszawa PO IiŚ IPII 22 WFOŚiGW Wrocław PO IiŚ IPII 23 WFOŚiGW Zielona Góra PO IiŚ IPII 24 Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych PO IiŚ IPII 12

13 Nr Nazwa Instytucji Program Typ Instytucji 25 Centrum Unijnych Projektów Transportowych PO IiŚ IPII 26 Instytut Paliw i Energii Odnawialnej PO IiŚ IPII 27 Instytut Nafty i Gazu PO IiŚ IPII 28 Władza Wdrażająca Programy Europejskie PO IiŚ IPII 29 Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia PO IiŚ IPII 30 Ośrodek Przetwarzania Informacji PO IiŚ IPII 31 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego PO IG IP 32 Ministerstwo Gospodarki PO IG IP 33 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji PO IG IP 34 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PO IG IPII 35 Władza Wdrażająca Programy Europejskie PO IG IPII 36 Ośrodek Przetwarzania Informacji PO IG IPII 37 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej PO KL IP 38 Ministerstwo Edukacji Narodowej PO KL IP 39 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego PO KL IP 40 UM Woj. Łódzkiego PO KL IP 41 UM. Woj. Mazowieckiego PO KL IP 42 UM Woj. Małopolskiego PO KL IP 43 UM Woj. Opolskiego PO KL IP 44 UM Woj. Śląskiego PO KL IP 45 WUP W Poznaniu PO KL IP 46 Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego PO KL IP 47 UM Woj. Podlaskiego PO KL IP 48 WUP w Rzeszowie PO KL IP 49 UM Woj. Pomorskiego PO KL IP 50 WUP w Szczecinie PO KL IP 51 UM Woj. Warmińsko Mazurskiego (nowa strona) PO KL IP 52 UM Woj. Dolnośląskiego PO KL IP 53 UM Woj. Lubelskiego PO KL IP 54 UM Woj. Lubuskiego PO KL IP 55 UM Woj. Kujawsko - Pomorskiego PO KL IP 56 Władza Wdrażająca Programy Europejskie PO KL IPII 57 Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich PO KL IPII 58 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości PO KL IPII 59 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego PO KL IPII 60 Kancelaria Prezesa Rady Ministrów PO KL IPII 61 Ministerstwo Zdrowia PO KL IPII 62 WUP w Łodzi PO KL IPII 63 WUP w Warszawie PO KL IPII 64 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych PO KL IPII 65 WUP w Krakowie PO KL IPII 66 WUP w Opolu PO KL IPII 67 WUP w Katowicach PO KL IPII 68 WUP w Kielcach PO KL IPII 69 WUP w Białymstoku PO KL IPII 70 WUP w Gdańsku PO KL IPII 13

14 Nr Nazwa Instytucji Program Typ Instytucji 71 WUP w Olsztynie (nowa strona) PO KL IPII 72 WUP w Wałbrzychu PO KL IPII 73 WUP w Lublinie PO KL IPII 74 WUP w Zielonej Górze PO KL IPII 75 WUP w Toruniu PO KL IPII 76 Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Toruniu PO KL IPII 77 WUP w Poznaniu PO KL IPII 78 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości RPW IP 79 UM. Woj. Dolnośląskiego RPO IZ 80 UM Woj. Zachodniopomorskiego RPO IZ 81 UM Woj. Opolskiego RPO IZ 82 UM Woj. Kujawsko- Pomorskie RPO IZ 83 UM. Woj. Lubelskie RPO IZ 84 UM. Woj. Łódzkiego RPO IZ 85 UM Woj. Lubuskiego RPO IZ 86 UM Woj. Małopolskiego RPO IZ 87 UM Woj. Mazowieckiego RPO IZ 88 UM Woj. Podkarpackiego RPO IZ 89 UM Woj. Podlaskiego RPO IZ 90 UM Woj. Pomorskiego RPO IZ 91 UM Woj. Śląskiego RPO IZ 92 UM Woj. Świętokrzyskiego RPO IZ 93 UM Woj. Warmińsko - Mazurskiego RPO IZ 94 UM Woj. Wielkopolskiego RPO IZ 95 WFOŚiGW Poznań RPO IP 96 Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca RPO IP 97 Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości RPO IP 98 WFOŚiGW Zielona Góra RPO IP 99 Śląskie Centrum Przedsiębiorczości RPO IPII 100 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych RPO IPII 101 Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki RPO IPII 102 WFOŚiGW Olsztyn RPO IPII W trakcie I części analiz, w trzech przypadkach, pojawił się problem tzw. serwisów wspólnych. Podczas badania stron poświęconych RPO Województwa Opolskiego okazało się, Ŝe większość linków ze strony Opolskiego Centrum Rozwoju Gospodarki ( będącej IPII RPO WO prowadzi uŝytkownika do strony UM Woj. Opolskiego ( IZ RPO WO. Z kolei w przypadku PO KL w województwie opolskim zarówno ze strony IP - UM Woj. Opolskiego, jak i ze strony IPII - WUP w Opolu uŝytkownik dostaje się do tego samego miejsca o adresie:

15 W przypadku województwa wielkopolskiego strona PO KL znajduje się jedynie na serwisie WUP w Poznaniu (IPII), przy czym zasygnalizowano obecność UM Woj. Wielkopolskiego (IP) ( PoniŜej zamieszczono charakterystyczne nagłówki obu serwisów informujące o wspólnej realizacji programu. W trakcie II części analiz, pojawił się problem aktualizacji i nowych stron. Cztery instytucje zgłosiły istnienie nowych zaktualizowanych podstron, które zostały objęte drugą częścią badania: WFOŚiGW w Katowicach (na prośbę instytucji w drugim etapie badania oceniono takŝe uŝyteczności tej strony; ocena 78%, por. karta ewaluacji), WFOŚiGW w Białymstoku, UM Województwa Warmińsko Mazurskiego. Czwarta strona, prowadzona przez WUP w Olsztynie, została oceniona juŝ w poprzednim etapie, jednak strona została bardzo zaktualizowana pod względem linków i dokumentów (w warstwie wizualnej pozostała ta sama grafika co poprzednio, stąd nie aktualizowano zrzutu ekranu). Strony, które nie zmieniły swoich głównych domen zostały zbadane w normalnym cyklu badań. 15

16 c. Tryb i warunki prac zespołu audytu Zespół badawczy, za kaŝdym razem, prowadził analizy w godzinach normalnych dla czasu pracy, od godziny ok. 8:00 do ok. 19:00. Badanie wykonane zostało przez zespół 3 osób analizujących serwisy równocześnie. KaŜdy ekspert oceniał serwisy niezaleŝnie, bez konsultacji z innymi osobami, wg wskaźników oraz mapy obiektywnej oceny, przygotowanej dla wszystkich ocenianych kryteriów (przedstawionych dalszej części raportu). Serwisy przeanalizowane przez jednego eksperta podawane były ocenie przez kolejną osobę, równieŝ niezaleŝnie. Istotne kwestie sporne ocen były rozstrzygane na forum ekspertów. Celem zminimalizowania błędów, w ostatniej fazie realizacji kaŝdego z badań, wyrywkowo sprawdzano wybrane kryteria na wyłonionych w sposób losowy stronach. Ocena kaŝdorazowo została podzielona sekwencyjnie na następujące po sobie fazy. W pierwszej kolejności oceniono strony krajowych programów operacyjnych, w drugiej regionalnych programów operacyjnych, zaś na koniec analizowano strony niedziałające w okresie przeprowadzania badania lub chwilowo niedostępne. Ze względu na ogólno obowiązujące standardy uŝyteczności i dostępności informacji w Internecie, punktów nie przyznawano, jeśli opcja na stronie nie była moŝliwa do odnalezienia w przeciągu 2-3 min. Wymaganie dostępności informacyjnej jest szczególnie waŝne dla nowych i potencjalnych uŝytkowników strony, którzy w krótkim czasie powinni zrozumieć informacje i stronę, zanim się do niej zniechęcą, lub ją porzucą. d. Ocena błędu eksperta W ramach oceny pracy ekspertów trzeba szczegółowo określić zakres i przeanalizować znaczenie błędów w wynikach. Podstawę oceny stron stanowiły definicje kryteriów oraz wytyczne do sposobu przyznawania punktów. W trakcie badania pojawiło się jednak wiele aspektów, które wykraczały poza kryteria lub nie mieściły się w ich ramach. Dodatkowo, podczas analizy stron eksperci dokonywali interpretacji siły wpływu zidentyfikowanego problemu na serwis, tym samym przydzielenie lub brak przydzielenia punktów w pewnym stopniu zaleŝało od subiektywnych przekonań, wiedzy i doświadczeń osób oceniających. Jedną z bardziej kłopotliwych kwestii dla ekspertów, okazywało się niekiedy zlokalizowanie elementów do oceny, co wynikało z braku znormalizowanej struktury stron, np. menu na poszczególnych stronach prawie za kaŝdym razem było inaczej zbudowane. Tak więc nawet tak prosty element jak akty prawne mógł występować w ramach dokumentów do pobrania, raz w działach prawnych, raz w informacyjnych, a kolejnym razem w plikach 16

17 opisujących program. Znacznie łatwiejsze było dokonywanie ocen na temat wagi wpływu odnalezionych problemów lub obszarów na cały serwis. Szacuje się, Ŝe wprawa eksperta w odnajdywaniu informacji na stronach jest od 5 do 20 razy większa, niŝ przeciętnego nowego uŝytkownika Internetu. Problemem pozostają elementy, których, z powodu ograniczeń czasowych, audytorzy nie znaleźli w serwisie, a te jednak były obecne. Przyjmujemy tutaj pogląd, Ŝe pliki, informacje i dokumenty, które w świetle obowiązujących Wytycznych MRR są niezbędnymi składowymi stron internetowych poświęconych programom operacyjnym na lata powinny być łatwo dostępne dla osób po raz pierwszy odwiedzających serwis. MoŜna przypuszczać, Ŝe błąd związany z subiektywizmem ocen ekspertów, ich tendencją do uczenia się nie powinien wpływać na więcej niŝ 5-7% ocen punktacji wyników. Wpływ ten był minimalizowany poprzez szczegółowy opis skali punktowej dla kryteriów oraz ponowną weryfikację ocen stron po zakończeniu właściwego etapu badania. e. Liczba aktualnie powstałych stron wg pierwszej części badania Postawiony za jeden z celów pierwszej części badania warunek sprawdzenia czy obowiązek stworzenia strony został zrealizowany okazał się nazbyt zasadniczy. Wszystkie strony istnieją w Internecie, jednak w róŝnych formach. Oceniono w sumie serwisy prowadzone przez sto dwie instytucje, spośród których dwa połączyły siły w ramach jednego wspólnego portalu (strony dotyczące PO KL w województwach opolskim i wielkopolskim). Z tego względu za liczbę fizycznie działających serwisów moŝna przyjąć liczbę 100. f. Podsumowanie pierwszego etapu badania Jak wykazywano powyŝej, dla instytucji realizujących programy w ramach Narodowej Strategii Spójności problemów nie nastręczało przygotowanie i uruchomienie strony internetowej. Znacznie trudniejsze okazywało się jej prawidłowe wykorzystanie: zaprojektowanie, prowadzenie, utrzymanie i aktualizowanie. W dalszych częściach raportu z części pierwszej wskazano błędy występujące na stronach, elementy trudne do odnalezienia, niejasne, czy nieprawidłowo, bądź niewystarczająco dobrze przygotowane względem potrzeb uŝytkownika. Na tej podstawie powstały pierwsze rekomendacje: sugestie korekty i wskazania dobrych praktyk. 17

18 g. Podsumowanie drugiego etapu badania Jak wykazywano w drugiej części badań, instytucjom zaangaŝowanym we wdraŝanie programów w ramach Narodowej Strategii Spójności rekomendacje pozwoliły poprawić jakość stron o +14% punktów procentowych zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji (z 65% do 79%). W dalszych częściach raportu wskazano pozostałe nieprawidłowości i braki w tym zakresie nadal widoczne na stronach oraz rekomendacje. W ramach drugiej część badania włączono teŝ cztery nowe strony do wyników ostatecznych. 2. Metodologia badań a. Sposób przeprowadzania Procedura badania poszczególnych serwisów była zawsze taka sama, zarówno w pierwszej jak i drugiej części badania. Osoba oceniająca otwierała wcześniej odnaleziony adres strony, która miała być przedmiotem badania. Dokonywała wstępnej eksploracji serwisu, a następnie przechodziła do części poświęconej właściwemu programowi. Następnie analizowała stopień realizacji kolejnych kryteriów. W pierwszym etapie badań, dodatkowo po zakończonej ocenie wykonywała zdjęcie ekranu lub przechodziła na następną stronę przygotowując zrzuty ekranów zbiorczo na koniec dnia lub zakończeniu oceny grupy programów. Kolejność ocen była zawsze taka sama, niezaleŝnie od serwisu. Oceny serwisów ułoŝone były w grupy na podstawie programu, który był oceniany. To program grupował oceny. W drugiej części badania ograniczono jedynie do wybranego fragmentu kryteriów, jednak sposób przeprowadzania pozostał niezmieniony. b. Warunki techniczne KaŜdy z badaczy wyposaŝony był w przeglądarkę Mozilla Firefox w wersji min Badanie odbywało się na komputerach typu Laptop z zainstalowanym systemem Windows XP przy ekranie o standardowej rozdzielczości. KaŜdy z ekspertów uŝywał jednocześnie drugiego monitora, aby móc równocześnie oceniać stronę i przeglądać ją. Serwisy ocenianie były w tabeli MS Excel, poprzez wypełnianie pól wartościami od 0 przez 0,5 do 1 (zaleŝnie od przesłanek oceny por. poniŝej). Analiza serwisów przeprowadzana była w warunkach izolowanego pokoju biurowego. W czasie badania praktycznie nie występowały problemy techniczne i znaczące zakłócenia badania. Braki dostępu do sieci nie miały wpływu na wyniki. Wyjątkiem były dwie sytuacje, w czasie których występował chwilowy problem z dostępnością strony po stronie 18

19 serwera www. Ostatecznie jednak Ŝadne zdarzenia zewnętrzne nie zawaŝyły na wynikach badania. c. Zakres badań W ramach poszczególnych serwisów, badano wyłącznie te ich części, które naleŝały do interesujących badaczy programów. Stosunkowo często zdarzały się sytuacje, Ŝe badano ten sam serwis kilkukrotnie - pod względem róŝnych programów. Wiele serwisów łączyło dwa programy w tej samej strukturze menu, ale takŝe często występowały serwisy, które proponowały oddzielne sekcje informacyjne lub osobne podstrony dla odrębnych programów, zamieszczając w swej strukturze prowadzące do nich linki. Cześć serwisów oferowała nawet zmienione szaty graficzne dla obu programów, dodatkowo rozróŝniając inny kontekst. Jak się okazało wiele z sekcji, które naleŝały do innych programów, znacząco się od siebie róŝniło w ocenie wynikowej. JeŜeli określony serwis występował wielokrotnie, kiedy prowadząca go instytucja była zarówno instytucją pośredniczącą jak i wdraŝającą dany program oceniano wyłącznie jedną wersję serwisu. Jeśli instytucje w drugiej części zmieniły strony na nowe i poinformowały o tym fakcie, to badano nowe wersje stron. Jeśli w wyszukiwarce Google moŝna było odnaleźć więcej niŝ jedną stronę dla danej instytucji i programu, wybierano tą, która wydawała się najbardziej odpowiednia. W takich przypadkach dodatkowo sprawdzano, czy dany link do strony jest podawany na innych stronach instytucji IZ, IP lub IPII. Utrzymywanie tej samej wersji strony (archiwalnej i aktualnej) pod róŝnymi adresami uwaŝane jest za nieprawidłowe i mylące uŝytkownika. d. System oceny stron W ramach badań opracowano zestaw kryteriów do zobiektywizowanej oceny stron. Kryteria podzielone zostały na trzy sekcje: A podstawowe standardy uŝyteczności zgodne z powszechnie stosowanymi w Internecie; B pogłębione standardy uŝyteczności specyficzne dla administracji publicznej; C standardy merytoryczne i graficzne wynikające z Wytycznych MRR i Strategii komunikacji. W pierwszej części badania wykorzystano wszystkie trzy sekcje (A, B, C), w drugiej ewaluowano jedynie sekcję merytoryczno-graficzną C. Dokonując oceny spełnienia kryterium eksperci przyznawali punkty od 0 do 1. Opcjonalnie, przyznawali ocenę 0,5 punktu za rozwiązania niedoskonałe, mało popularne lub tylko częściowo zgodne z oczekiwaniami. 19

20 Maksymalna liczba punktów dla kaŝdego serwisu jest równa liczbie kryteriów ocenianych. Punktacja dla strony została określona poprzez sumowanie punktów z kaŝdego kolejnego kryterium. W zaleŝności od roli instytucji w systemie wdraŝania programu (IZ, IP, IPII) oraz od typu programu (PO, RPO) maksymalne pułapy osiąganych punktów były nieco zróŝnicowane. W pierwszej części badania, dla serwisów prowadzonych przez IP i IPII PO oraz IZ RPO maksymalna suma punktów / kryteriów była równa 103 pkt, dla IP i IPII RPO - suma punktów / kryteriów wynosiła max 106 pkt. W drugiej części badania, dla serwisów prowadzonych przez IP i IPII PO oraz IZ RPO maksymalna suma punktów / kryteriów (wyłącznie sekcja C) była równa 41 pkt, dla IP i IPII RPO - suma punktów / kryteriów wynosiła max 44 pkt. PoniŜej zaprezentowano pełny system oceny 3 kryteriów wykorzystywany odpowiednio w obu częściach badań - z podziałem na poszczególne sekcje oceny (w II części wykorzystano tylko sekcję C). 20

21 SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA SEKCJA A (PODSTAWOWE STANDARDY UŻYTECZNOŚCI) CZ. I BADAŃ Prosta i uŝyteczna nawigacja Menu zawsze widoczne na stronie 1 menu jest widoczne i dostępne na kaŝdej stronie serwisu. 0 menu występuje tylko na stronie głównej i przeglądanie stron wymaga ciągłego powrotu do niej. Podział punktów jest logiczny i zgodny z oczekiwaniem uŝytkownika 1 menu jest spójne (podobne, jednolite, zwarte i logiczne), jego elementy się nie zmieniają, a złoŝoność nie utrudnia nawigacji. 0.5 występują niespójności, nawigacja jest lekko utrudniona, brak pełnych danych w menu (tytuły kategorii w menu nie zawierają pełnych informacji, których dotyczą, stąd przewidywanie co znajdę pod menu jest trudne lub niemoŝliwe). 0 menu swoją konstrukcją utrudnia znalezienie istotnych informacji lub zawiera inne powaŝne błędy konstrukcyjne. Menu nie odbiega od standardów (zakładki, punkty, bloki) 1 Menu zgodne jest ze standardowym rozplanowaniem. 0.5 Menu lekko odbiega od rozplanowania standardowego, ale nie utrudnia to przeglądania strony, odbieganie od standardu jest uzasadnione. 0 Menu swoim nietypowym układem utrudnia korzystanie z serwisu. Nawigacja bieŝąca - dla miejsca i kolejnych kroków Zawsze widoczne miejsce aktualnego pobytu (bieŝące miejsce oznaczone) 1 Pozycja w menu odpowiadająca obecnie przeglądanej podstronie jest w widoczny sposób wyróŝniona (kolor, tło ostatecznie niezalecane podkreślenie). 0 Brak zaznaczenia w menu obecnego miejsca pobytu. Obecna jest ścieŝka okruszków (lista stron ilustrująca miejsce pobytu np. Strona główna > priorytety > priorytet VI ). 1 ŚcieŜka okruszków widoczna jest na kaŝdej stronie. 0 Brak ścieŝki okruszków lub ścieŝka okruszków działa niepoprawnie (niezgodnie z zasadami / nieprzewidywalnie / nielogicznie). Menu podświetla się po najechaniu 1 Widoczny efekt najechania kursorem myszki nad element menu. 0 Menu nie reaguje na obecność kursora myszki. Tytuł / podtytuł wskazuje miejsce przebywania w serwisie 1 Na stronie występuje nagłówek (ale nie ten w ścieŝce okruszków) informujący o miejscu obecnego przebywania na stronie, najlepiej jako tytuł H1 lub H2. 0 Brak widocznego nagłówka w postaci tytułu danej strony, nagłówek występuje na niektórych podstronach. 21

22 Linki Wygląd linków jest spójny (taki sam dla całego serwisu) 1 W obrębie całego serwisu linki mają ten sam kolor, stan podkreślenia oraz sposób reakcji na kursor myszy (wygląd nie zmienia się na podstronach). 0.5 Istnieją drobne róŝnice w wyglądzie linków w zaleŝności od miejsca, w którym występują. Są uzasadnione kontekstem (np. link w nagłówku, stopce). 0 Linki wyglądają inaczej na róŝnych stronach serwisu (w szczególność w treści głównej serwisu). Linki reagują po najechaniu myszką (interakcja, zmiana wyglądu) 1 Po najechaniu kursora myszki następuje wyraźna zmiana koloru. 0.5 Reakcja na najechanie kursora jest niespójna na róŝnych stronach serwisu (ewentualnie po najechaniu kursorem na link występuje tylko podkreślenie za słaby komunikat dla uŝytkownika). 0 Brak zauwaŝalnej reakcji na kontakt z kursorem. Linki wyraźnie odcinają się od koloru tekstu 1 Pomiędzy kolorem linków, a kolorem tekstów istnieje wyraźna róŝnica (optymalnie linki podkreślone, kaŝdy inny element tekstu niepodkreślony). 0.5 RóŜnica pomiędzy kolorem tekstu, a kolorem linków nie jest wyraźna (np. czarny tekst i bardzo ciemno granatowe linki nie widać kontrastu na monitorach LCD w laptopach). 0 Linki nie róŝnią się kolorem od tekstu. Linki otwierają się w tym samym oknie (a linki PDF w osobnych) 1 Linki do podstron serwisu otwierają się w obecnie uŝywanym oknie przeglądarki. Załączone pliki (np. PDF) otwierają się w nowym oknie. 0.5 linki do podstron otwierają się w tym samym oknie, linki do plików PDF takŝe. 0 Linki do podstron otwierają nowe okna przeglądarki. Strona główna - przejrzystość W pierwszych 30 sek. widać podstawowe informacje o celu strony 1 W przeciągu 30 sekund widoczna jest informacja o przeznaczeniu serwisu (cel, główny komunikat, co mogę tutaj zrobić); komunikacja serwisu jest zrozumiała i czytelna dla odwiedzającego, jest prosta. 0.5 Informacja o celu strony jest dostępna wystarczająco szybko, ale znalezienie jej wymaga rozpoczęcia nawigacji w głąb serwisu. 0 Informacja o celu strony jest trudna do znalezienia lub jest niezrozumiała (nieoczywista, strona wprowadza w błąd lub komunikuje rozbieŝne cele). W pierwszych 30 sek. widać na jaką stronę się przybyło 1 Identyfikacja wizualna oraz wstępny opis pozwalają szybko stwierdzić toŝsamość strony (właściciela, toŝsamość UE, powiązanie z regionem). 0.5 Widoczna informacja pozwala w duŝym stopniu zidentyfikować serwis, ale jest niejednoznaczna. 0 Informacja o toŝsamości strony nie jest widoczna, zrozumiała, czytelna dla uŝytkownika. W pierwszych 30 sek. moŝna podjąć decyzję w co kliknąć, aby przejść do działu 22

23 1 Konstrukcja menu oraz zawartych na stronie informacji pozwala szybko oszacować prawdopodobną ścieŝkę prowadzącą do poszukiwanych informacji. 0.5 Decyzja o wyborze działu jest moŝliwa do podjęcia w krótkim czasie, ale nie zawsze znajdują się tam spodziewane informacje (nie moŝna podjąć decyzji przewidzieć treści - na podstawie informacji). 0 Struktura informacji jest chaotyczna i wymaga wielu prób (błądzenia) w celu znalezienia poszukiwanego działu, nie da się przewidzieć, co kryje się pod tym, w co klikam jeszcze przed wejściem w ten link (przewidywanie). Opisy działów zawierają przykłady, heurystyki i egzemplifikacje 1 Opisy działów zawierają proste i czytelne przykłady informujące uŝytkownika o znajdujących się w dziale informacjach oraz o sposobach ich wykorzystania (grupują główne informacje, pokazują 3-4 główne cele, wyciągają najpopularniejsze elementy, zachęcają przez przykłady opisujące kategorię). 0.5 W działach znajdują się podstawowe informacje tłumaczące, jakiej zawartości uŝytkownik moŝe się spodziewać. 0 Brak jakichkolwiek informacji ułatwiających korzystanie z danego działu. Strona główna - rozpoznawalność Istnieje tylko jedna strona główna 1 Istnieje strona rozpoczynająca nawigację po serwisie, zbierająca najwaŝniejsze informacje z paru działów. Wszystkie linki powrotu do strony głównej kierują właśnie do tej strony. 0.5 Parę podstron duplikuje funkcjonalność strony głównej, linki powrotu w zaleŝności od działu prowadzą do jednej z nich (jest kilka stron głównych, trudno zrozumieć, gdzie jest początek serwisu). 0 Brak jasno określonej strony głównej. Strona główna odróŝnia się od reszty stron 1 Strona główna róŝni się układem graficznym, jeśli zawiera informacje to w duŝym skrócie (wprowadza stronę i działy na stronie). Nie jest przesadnie długa. Zawiera ogólny wstęp do nawigacji po serwisie. Nie jest długim artykułem tekstowym. 0.5 Strona główna odróŝnia się zawartymi informacjami, ale utrzymuje dokładnie ten sam układ co pozostałe strony. 0 Strona główna jest nieodróŝnialna od pozostałych stron lub w ogóle nie istnieje. Kontakt Kontakt dostępny jest z kaŝdej strony (z menu lub link, ew. opisany jest tekstem na stronach) 1 Na kaŝdej stronie, znajduje się widoczny w menu lub jako osobny element link, prowadzący do strony umoŝliwiającej kontakt z jednostką reprezentowaną przez serwis. 0.5 Link do kontaktu występuje na większości stron, ale nie jest zawsze widoczny. 0 Brak działu kontakt, danych kontaktowych. RóŜnorodne formy kontaktu zostały podane ( , telefon, fax, formularz) 1 Istnieje zarówno formularz kontaktowy jak i numer tel., fax oraz Występują tylko niektóre z powyŝszych moŝliwości kontaktowych, dowolna komunikacja jest ograniczona. 0 Brak działu kontakt lub brak ww. danych do kontaktu. 23

24 Czytelność i zgodność z oczekiwaniami Elementy nawigacyjne nie przypominają reklam (animacja, ozdobność) 1 Elementy nawigacyjne w menu lub wewnątrz tekstu są spójne (podobne, charakterystyczne) i ich przeznaczenie jest oczywiste dla uŝytkownika. JeŜeli są stosowane przyciski graficzne to nie przypominają stylistyką i rozmiarami bannerów reklamowych, nie są ozdobne, lecz funkcjonalne. 0.5 Występują elementy graficzne o przesadnej kolorystyce (pstrokate, rozpraszające, zbyt ozdobne) lub zawierające bezuŝyteczne animacje, jednak elementy są wyraźnie odróŝnialne jako części nawigacyjne strony. 0 Występują elementy graficzne wyglądające poprzez rozmiary i stylistykę jak reklamy internetowe. Istnieje ryzyko pominięcia ich w nawigacji przez uŝytkownika. Widoczna wyszukiwarka na kaŝdej stronie serwisu 1 Na kaŝdej stronie serwisu występuje pole umoŝliwiające wyszukanie frazy w serwisie. 0.5 Jest dostępny link w menu do podstrony z wyszukiwarką. 0 Brak wyszukiwarki. Prywatność Jeśli strona zbiera dane nt klientów umieszczona jest "polityka prywatności" (dział lub link) 1 Istnieje dział lub link poświęcony polityce prywatności. 0.5 Informacja o ochronie danych osobowych jest minimalna. 0 Brak informacji o polityce prywatności lub nie dotyczy poniewaŝ strona nie zbiera danych prywatnych czy statystyk. Strona do kontaktu nie wymaga podawania danych prywatnych, wystarczy 1 W przypadku formularza, strona pozwala na kontakt przy podaniu jedynie adresu . Jeśli zamiast formularza do kontaktu stosowany jest adres mailowy zakładamy, Ŝe strona spełnia wymóg. 0.5 Formularz wymaga podania podstawowych danych (np. imię), ale informuje o prywatności lub o wykorzystaniu poufnym-urzędowym skierowanej korespondencji. 0 Formularz wymaga szczegółowych danych osobowych (np. dane adresowe). Podstrony i tytuł Tytuł strony odpowiada danej stronie (HTML - TITLE) 1 Otwarta część serwisu lub podstrona jest odwzorowana tytułem w głównym górnym pasku okna przeglądarki. 0 Pasek tytułowy przeglądarki zawiera niezmiennie ten sam tytuł całego serwisu lub brak tytułu. Logo Logo linkuje zawsze do strony głównej 1 Kliknięcie na logo znajdujące się w nagłówku powoduje powrót do głównej strony serwisu. 0 Logo nie jest aktywne lub kliknięcie na nie prowadzi w inne miejsce niŝ strona główna. Logo jest zawsze widoczne 24

25 1 Na kaŝdej podstronie serwisu występuje logo lub logotyp serwisu. 0 Logo jest widoczne tylko na stronie głównej lub nie występuje wcale. Zrozumiałość Nazwy działów są zrozumiałe i niezaleŝne od kontekstu strony 1 Nazwy działów pozwalają zidentyfikować przeglądany dział, bez znajomości przebytej wcześniej ścieŝki nawigacji. 0.5 Nazwy działów są zrozumiałe, ale wymagają minimalnej wiedzy o kontekście obecnie przeglądanej informacji. 0 Nazwy działów są niezrozumiałe, mylące lub brak nazw działów. Adres strony jest naturalny (prosta ścieŝka do zapamiętania i kopiowania) 1 Adres kaŝdej podstrony zawiera czytelne informacje o aktualnie przeglądanym dziale. 0.5 Adres strony głównej jest krótki i pozwala zidentyfikować przeglądany serwis. 0 Adres jest długi i skomplikowany, nieintuicyjny URL. Wyszukiwarka Wyniki wyszukiwania podane są z odpowiednim opisem 1 Występuje opis zawierający adres strony z wynikiem, tytuł oraz fragment tekstu zawierający wyszukiwaną frazę 0.5 Występuje tytuł znalezionego artykułu lub inna informacja pozwalająca poprawnie zidentyfikować (brak pełnej identyfikacji). 0 Podany jest jedynie adres lub inny link nie pozwalający określić jaka strona została znaleziona lub brak wyników wyszukiwania. Przycisk na wyszukiwarce ma napis "szukaj" lub podobny 1 Koło pola wyszukiwania zawsze występuje przycisk z napisem szukaj lub podobnym informującym o akcji oczekiwanej w ramach kliknięcia w niego. 0.5 Koło pola wyszukiwania znajduje się przycisk z symbolem wyszukiwania lub samo pole oznaczone jest hasłem szukaj. 0 brak przycisku w wyszukiwarce lub brak wyszukiwarki. Wyszukiwarka przeszukuje dokumenty nie HTML, zwłaszcza PDF 1 Wyszukiwarka przeszukuje dokumenty inne niŝ HTML, zarówno po nazwie, jak i po treści lub słowach kluczowych. 0.5 Wyszukiwarka potrafi znaleźć dokumenty do pobrania po nazwie pliku. 0 Wyszukiwarka zwraca jedynie pliki HTML. Wyszukiwarka posiada wersje zaawansowaną 1 Istnieje wersja wyszukiwarki umoŝliwiająca wyszukiwanie z podaniem warunków logicznych lub szczegółowych opcji szukania. 0.5 Istnieje moŝliwość podstawowego dostosowania wyników wyszukiwania (np. porządkowanie wyników po dacie). 0 Brak jakichkolwiek zaawansowanych funkcji wyszukiwania. Wyszukiwarka zwraca oczekiwane rezultaty (nie reklamy) 1 Wyszukiwarka zwraca wyłącznie strony związane z serwisem projektu. 25

26 0.5 Wyszukiwarka zwraca takŝe strony z serwisu niezwiązane z projektem. 0 Wyszukiwarka zwraca wyniki spoza serwisu, moŝliwe reklamy. Teksty Czcionka bezszeryfowa, nie mniejsza niŝ 10 px 1 Zastosowana czcionka spełnia powyŝszy wymóg w obrębie całego serwisu, czcionka jest wyraźna i czytelna. 0.5 Zdarzają się nieliczne ustępstwa (np. spowodowane uŝytym CMSem), ale większość serwisu spełnia wymóg czytelności tekstów czcionki. 0 Czcionka stosowana w większości serwisu jest zbyt mała lub szeryfowa (nieczytelna). Kolor czcionki wyróŝnia się z tła (kontrast) 1 Kolor tekstu wyraźnie odróŝnia się od tła. 0.5 Kolor tekstu czasami jest mało kontrastowy (np. w nagłówkach), ale nie utrudnia to korzystania ze strony. 0 Kolor czcionki zlewa się z tłem, utrudniając przeglądanie serwisu. Brak wymyślnego formatowania tekstu (trudności w czytaniu) 1 Tekst jest sformatowany w sposób czytelny. Nie są stosowane zbędne kolory, podkreślenia lub zmiany czcionki wewnątrz tekstu (typu czerwony tekst lub Ŝółte tło zaznaczenia). 0.5 Zdarzają się niepotrzebne zabiegi formatujące, ale są nieliczne i nie utrudniają czytania. 0 Formatowanie strony róŝni się pomiędzy podstronami. Często stosowane jest niepotrzebne formatowanie. Teksty podzielone są na bloki, paragrafy i sekcje 1 Tekst jest logicznie podzielony na paragrafy. Nie występują przesadnie długie bloki tekstu utrudniające czytanie. 0.5 W niektórych działach zdarzają się ustępstwa pod względem struktury tekstu. 0 Znaczna część strony jest nieuporządkowana, co utrudnia szybkie zapoznawanie się z jej zawartością. Hierarchia elementów Stosowana jest hierarchia elementów nagłówków i tekstu 1 Tekst jest wyraźnie podzielony na działy nagłówkami. Hierarchiczny podział jest logiczny. 0.5 Występuje podstawowa hierarchia podtytułów i akapitów, a hierarchia jest słabo zaznaczona. 0 Brak uporządkowanej hierarchii wewnątrz treści stron. Hierarchia elementów jest widoczna w menu 1 Występujące wewnątrz tekstu nagłówki posiadają odnośniki w menu głównym lub w ew. spisie treści dostępnym w czytanym artykule. 0.5 Niektóre główne nagłówki są uwzględnione w menu głównym lub dodatkowym spisie treści. 0 Brak powiązania pomiędzy hierarchią wewnątrz tekstu a elementami nawigacyjnymi. 26

27 Pobieranie plików Pliki do pobrania występują w otwartych standardach np. PDF 1 Ponad 95% plików jest dostępne w formacie PDF. 0.5 Ponad 50% plików jest dostępne w formacie PDF. 0 Większość plików jest dostępna jedynie w zamkniętych formatach (DOC, XLS, PPT). Link do pliku jest opisany (wielkość KB, format) 1 Widoczna informacja o formacie i rozmiarze pliku. 0.5 Dostępna informacja jest połowiczna lub nie występuje przy wszystkich plikach do pobrania. 0 Brak informacji o wielkości i formacie. Jeśli występują pliki PDF to istnieje na stronie link do ściągnięcia Adobe Readera 1 Na kaŝdej stronie z plikami do pobrania występuje link pozwalający pobrać program Adobe Reader. 0.5 Wewnątrz serwisu istnieje w jednym miejscu link do pobrania Adobe Reader. 0 Brak informacji o koniecznym do odczytu PDF programie. Grafika/layout Strony posiadają wspólny layout 1 Szata graficzna pozostaje spójnie taka sama w obrębie całego serwisu. 0.5 Istnieją nieznaczne róŝnice w szacie graficznej na niektórych podstronach. 0 Wewnątrz serwisu występują znaczne róŝnice graficzne. Obrazki nie są naduŝywane na stronie 1 Obrazki stosowane są tylko w miejscach, w których jest to konieczne (np. nagłówek, logo, grafika przy tekstach) 0.5 Obrazki są stosowane w miejscach, w których nie są niezbędne (np. do nawigacji), ale nie zaburzają funkcjonowania strony. 0 Obrazki występują w nadmiarze i utrudniają korzystanie z serwisu. Flash jest uŝywane tylko tam gdzie jest potrzebny 1 Występujące animacje Flash są dyskretne, nie odwracają uwagi od treści i nie są niezbędne do nawigacji po stronie lub Flash nie jest uŝywany w serwisie. 0.5 Występujące animacje w niewielkim stopniu odwracają uwagę od treści. 0 Flash stosowany jest w nadmiarze w miejscach, gdzie nie jest konieczny. Nie jest dostępna alternatywa pozwalająca na nawigację bez obsługi Flasha. Obrazki na stronie zawierają opisy (ALT text) 1 Wszystkie obrazki lub większość zawierają opis ALT lub puste pole ALT jeśli opis występuje w tekście w pobliŝu obrazka. 0.5 Obrazki stosowane w nawigacji posiadają opisy ALT. Brakuje opisów w obrazkach, które stanowią jedynie funkcję dekoracyjną. 0 Obrazki nie mają opisów ALT lub mają niepoprawne i mylące opisy. Aktualności Działy są aktualizowane 27

28 1 Wszystkie działy strony, na których dane mogą wymagać aktualizacji są prowadzone na bieŝąco. 0.5 Dział aktualności jest uaktualniany. 0 Brak aktualizacji na stronie. Newsy są opisane datą 1 Przy kaŝdym artykule w aktualnościach występuje data wprowadzenia. 0.5 Niektóre aktualności są opisane datami. 0 Brak informacji o dacie publikacji newsa. Wiarygodność Strona, teksty, informację są podpisane 1 Poszczególne podstrony zawierają informacje o osobie wprowadzającej dane. 0.5 Niektóre strony (np. artykuły w aktualnościach) mają określonego autora. 0 Brak informacji o autorstwie danych na stronie. Grafika sprawia wraŝenie profesjonalnej 1 Szata graficzna wygląda estetycznie i nowocześnie. Poszczególne elementy spójnie komponują się w całość. Brak wyraźnie niepasujących do reszty grafik lub kolorów. Estetyka pozostaje zachowana na wszystkich podstronach serwisu. 0.5 Szata graficzna jest estetyczna i nie utrudnia czytania informacji na stronie. 0 Serwis stosuje nieestetyczne zabiegi graficzne. Kolorystyka, zastosowanie grafik lub układ strony wyglądają niefachowo. Wizualny aspekt strony zniechęca uŝytkownika do zapoznawania się z jej treścią. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA SEKCJA B (POGŁĘBIONE STANDARDY UśYTECZNOŚCI SPECYFICZNE DLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ) CZ. I BADAŃ Strony są łatwe w uŝyciu Strony nie zawierają złoŝonych narzędzi i mechanizmów, uŝywają znanych/standardowych mechanizmów. 1 Metody nawigacji dostępne na stronie nie odbiegają od przeciętnie stosowanych. 0.5 Strona stosuje pewne własne rozwiązania nawigacyjne, które jednak nie utrudniają dostępu do poszukiwanych wiadomości. 0 Nietypowe rozwiązania nawigacyjne utrudniają korzystanie ze strony. Potrzebne jest uprzednie oswojenie się z ich funkcjonowaniem zanim uda się skutecznie poruszać wewnątrz serwisu. Strony nie wymagają wiedzy w czasie eksploracji 1 Serwis umoŝliwia intuicyjną nawigację bez okresu oswajania się z jego konstrukcją. 0.5 Serwis wymaga dokonania początkowego rozeznania w jego strukturze, ale pozwala szybko dotrzeć do szukanej informacji. 0 Serwis wymaga dobrej znajomości jego wewnętrznej struktury zanim uŝytkownik będzie w stanie z niego korzystać. Strony nie zawierają niestandardowych rozwiązań 28

29 1 UŜywane są jedynie typowe elementy stron (np. menu, pole wyszukiwania, nagłówek, stopka) 0.5 Występują nietypowe rozwiązania, są jednak łatwe w obsłudze i nie zaburzają przeglądania. 0 Strona stosuje własne mechanizmy, których obsługa w znacznym stopniu utrudnia przeglądanie. Zamieszczono łatwo dostępny komunikat dla kogo przeznaczona jest strona 1 Po wejściu na stronę widoczna jest informacja o grupie docelowej strony. 0.5 MoŜna znaleźć wewnątrz serwisu informację o przeznaczeniu strony. 0 Nie istnieje bezpośrednia informacja o tym, dla kogo przeznaczony jest serwis. Konieczne jest dedukowanie na podstawie zawartości strony. Informacje o instytucji / programie Widoczna jest struktura programu i zaleŝność pomiędzy instytucją prowadzącą stronę 1 Struktura programu oraz rola instytucji prowadzącej stronę są jasno określone w treści strony. 0.5 Informacja o strukturze programu lub o roli instytucji jest niepełna lub mało przejrzysta. 0 Brak informacji o strukturze programu oraz o roli instytucji odpowiedzialnej za stronę. Podano wyczerpujące informacje o instytucji i celu strony 1 Strona zawiera dokładne informacje o instytucji odpowiedzialnej za serwis oraz na przeznaczeniu serwisu. 0.5 Informacje dostępne na temat instytucji oraz celu strony są szczątkowe lub rozrzucone po serwisie. 0 Brak informacji o instytucji i celu strony. Zamieszczono strategię / misję sformułowaną przez urzędników 1 Strategia sformułowana przez urzędników jest dostępna na stronie. 0.5 Informacje o strategii są rozrzucone po podstronach serwisu. 0 Brak informacji o misji / strategii. informacje tematyczne Raporty, badania i przepisy są w łatwo czytelnym formacie 1 Raporty, badania i przepisy są czytelne i przestrzegają hierarchii dokumentów występującej wewnątrz serwisu. 0.5 Nie wszystkie raporty, badania i przepisy są czytelne. 0 Raporty, badania i przepisy są nieczytelne lub pozbawione standardowej struktury. Ew. brak raportów, badań i przepisów. Dostępne informacje są aktualne 1 Poszczególne działy są aktualizowane w miarę postępowania projektu. 0.5 Dział aktualności jest utrzymywany na bieŝąco. 0 Brak uaktualnień na stronie. Istnieje automatyczne powiadomienie o zmianach na stronie (biuletyn) 29

30 1 Na stronie jest dostępny formularz pozwalający zaprenumerować biuletyn informacyjny lub są dostępne aktualności w postaci kanału RSS lub w formie alternatywnej. 0.5 Istnieje moŝliwość skontaktowania się mailowo z prośbą o przesyłanie aktualności. Proces nie jest zautomatyzowany. 0 Brak moŝliwości otrzymywania uaktualnień. Kontakty Zamieszczono adres owy osoby odpowiedzialnej za stronę 1 Na stronie dostępny jest adres administratora strony lub/i redaktora strony. 0.5 Występuje link do strony firmy lub osoby odpowiedzialnej za realizację serwisu. 0 Brak kontaktu do osoby odpowiedzialnej za stronę. Szukanie Zamieszczono przeszukiwalny indeks biuletynów, newsów, przepisów i regulacji 1 Istnieje przeszukiwalny indeks biuletynów, newsów, przepisów i regulacji. 0.5 Wyszukiwarka na stronie przeszukuje niektóre z powyŝszych elementów (np. aktualności). 0 Brak moŝliwości wyszukiwania treści tego typu. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA SEKCJA C (STANDARDY MERYTORYCZNE I GRAFICZNE WYNIKAJĄCE Z WYTYCZNYCH MRR) OBIE CZĘŚCI BADANIA Akty prawne dotyczące okresu programowania (rozporządzenia Unii Europejskiej, polskie akty prawne i wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) Akty prawne do pobrania (min 4 akty) 1 - Obecne 0 - Nieobecne Rejestr (lista) zmian aktów prawnych 1 - Obecny 0 - Nieobecny Opis zmian aktów prawnych 1 - Obecny 0 - Nieobecny Dokumenty programowe: tekst programu operacyjnego, uszczegółowienie programu Dokumenty programowe do pobrania (min 2) 1 - Obecne 0 - Nieobecne Rejestr (lista) zmian dokumentów programowych 1 - Obecny 30

31 0 - Nieobecny Opis zmian dokumentów programowych 1 - Obecny 0 - Nieobecny Skrótowe informacje na temat danego programu Syntetyczny opis programu 1 Istnieje syntetyczny opis programu 0 Brak zebranych skrótowych najwaŝniejszych informacji Opisy priorytetów 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Opisy działań 1 - Obecne 0 Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Listy typów beneficjentów kwalifikujących się do pomocy 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) 1 - Obecny 0 - Nieobecny lub niemoŝliwy do odnalezienia Ogłoszenia o planowanych konkursach w formie aktualności (opis lub podstrona) Dane teleadresowe instytucji prowadzących nabory lub przekierowania do ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Sprawozdania z realizacji programu Sprawozdanie okresowe (min 2) 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Sprawozdania roczne (min 2) 31

32 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu 1 - Obecne 0 - Nieobecne lub niemoŝliwe do odnalezienia Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) 1 Są aktualne dane o stanie realizacji programów. 0.5 Istnieją dane o postępie programów ale są niepełne lub nie wszystkie są aktualne. 0 Brak informacji o stanie realizacji lub niemoŝliwe do odnalezienia. Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) 1 - Obecne 0 - Nieobecne Informacje o realizowanych projektach Listy beneficjentów (którzy otrzymali dotację nazwa, kwota, projekt) 1 - Obecne 0 - Nieobecne Nazwy beneficjentów 1 - Obecne 0 - Nieobecne Tytuły projektów 1 - Obecne 0 - Nieobecne Kwoty dofinansowania publicznego 1 - Obecne 0 - Nieobecne Kwoty dofinansowania publicznego w rozbiciu na wkład unijny i polski 1 - Obecne 0 - Nieobecne Dane teleadresowe punktów udzielających beneficjentom informacji i porad Numer telefonu 1 - Obecny 0 - Nieobecny Numer faksu 1 - Obecny 32

33 0 - Nieobecny Adres pocztowy 1 - Obecny 0 - Nieobecny Adres 1 - Obecny 0 - Nieobecny Opis obowiązków beneficjentów w zakresie informacji i promocji Ogólny opis obowiązków w ww. zakresach (dział, opis lub podstrona) 1 - Obecny 0 - Nieobecny Dokumenty do pobrania (wytyczne, zasady) [dostępne bez logowania] 1 - Obecny 0 - Nieobecny Zestaw znaków (logo) do pobrania 1 - Obecny 0 - Nieobecny Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) min 10 pozycji pyt. 1 - Obecne 0.5 Obecne, ale mniej niŝ 10 pozycji lub niepełne odpowiedzi. 0 - Nieobecne (dla stron prowadzonych przez IP, IPII) Przekierowania do: Strony głównej instytucji zarządzającej (IZ) 1 - Obecny 0 - Nieobecny Stron pozostałych instytucji pośredniczących (IP) danego programu 1 - Obecny 0 - Nieobecny Wyraźne odesłanie, ze strony głównej instytucji, do części serwisu poświęconej PO / RPO 1 - Obecny 0 - Nieobecny (dla stron poświęconych RPO) Przekierowania do: Portalu Funduszy Europejskich: Obecny 0 Nieobecny 33

34 Strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: Obecny 0 - Nieobecny Strony Komisji Europejskiej: Obecny 0 Nieobecny Zawarto informację, Ŝe projekt strony jest współfinansowany (widoczne dla uŝytkownika strony) 1 Informacja dostępna w treści strony lub w stopce 0 Brak informacji Występują elementy prawidłowej wizualizacji: Znak graficzny Narodowej Strategii Spójności właściwy dla danego programu, czyli: Dla PO: Dla RPO: 1 Występuje poprawne logo 0 Logo nie występuje lub występuje w niepoprawnie zmodyfikowanej formie Flaga UE wraz z odwołaniem słownym do Unii Europejskiej, tj. jeden ze znaków: 1 Flaga występuje wraz z poprawnym podpisem 0 Flaga występuje z niewłaściwym podpisem lub nie występuje wcale Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełno kolorowej (nie monochromatycznej lub achromatycznej) 1 Logotyp jest zastosowany w poprawnych kolorach. 0 Logotyp jest zastosowany w wersji monochromatycznej przeznaczonej do innych celów. W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. 1 Zastosowano poprawną czcionkę. 34

35 0 Czcionka została zastąpiona inną. Zachowano pole ochronne znaku zgodnie z przykładem: 1 Pole ochronne zostało zachowane. 0 Pole ochronne nie jest przestrzegane. Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po lewej stronie od znaku Unii Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego). Np. prawidłowa wizualizacja w wariancie poziomym: 1 Znaki występują w poprawnym zestawieniu. 0 Znaki występują w niepoprawnym zestawieniu, podpisy występują w niewłaściwym miejscu lub zestawienie znaków nie występuje wcale. e. Trafność doboru kryteriów w kontekście przeprowadzonego pomiaru W trakcie realizacji I części badania istotny problem stanowiła ocena kryteriów związanych z prywatnością, czy polityką prywatności, gdyŝ prawie kaŝda strona zawierała mechanizm ciasteczek, tzw. Cookies, czyli mechanizm statystyk znaczący odwiedzających ją uŝytkowników, lub formularz. Ostatecznie zdecydowano, Ŝe prywatność będzie odniesiona wyłącznie do danych w formularzach, czy łatwo znajdywanych skryptach Google Analitics (uznanych jako te, które wyraźnie w swej polityce dyktują sprzedawanie danych odwiedzających je uŝytkowników). Przy stosowaniu formularzy incydentalnie opisane były prawa i polityka prywatności, związane z faktem przesyłania zapytania do urzędu. W rzeczywistości jednak formularze prawie w 99% wymagały podania prywatnych i poufnych informacji. 35

36 Kryteria sekcji A, które kładły nacisk na przeszukiwanie indeksów, daleko wykraczały poza moŝliwości analizowanych stron. Jak się okazuje zawartość strony to w 70-90% podłączone pod nią pliki PDF, WORD i XLS. Większość wyszukiwarek nie przeszukiwała tych dokumentów, niektóre potrafiły jedynie przeszukać opisy samych dokumentów. Podczas analizy stopnia realizacji kryteriów merytorycznych trudnością była weryfikacja dostępności wymaganych elementów. Jeśli elementy te miały format zapisu PDF, czy oznacza to spełnienie kryterium? Decyzją osób przeprowadzających badanie załoŝona została zasada Ŝe, jeśli ekspert w czasie badania potrafi znaleźć taki plik PDF kryterium zostaje uznane spełnione. Niestety badane strony stały się katalogami dokumentów i jeśli moŝna chwalić ich aktualność i pojemność, to dostępność informacji dla uŝytkownika była raczej niewielka, przez konieczność wyszukania i pobrania cięŝkich plików PDF (czasem nawet nieprawidłowo otwieranych w tym samym oknie, zamiast w osobnym, co wymuszało konieczność posługiwania się komendą wstecz i utrudniało nawigację). Problem oceny plików zagnieŝdŝonych występował w przypadku harmonogramów, sprawozdań, środków dostępnych z programów, czy teŝ informacji o realizowanych projektach. Z grubsza biorąc prawie 95% informacji koniecznych do oceniania w tej sekcji C występowało w plikach do pobrania. Niektóre serwisy w całości bazowały na plikach, przy czym często brakowało wprowadzeń, czy opisów do linków pobrań plików. W pierwszej części badań prawie Ŝadne dokumenty nie były oznaczone pod kątem zachodzących w nich zmian. Rekomendacje z tym związane odniosły skutek gdyŝ część stron wdroŝyła juŝ mechanizm do: śledzenia zmian plików, śledzenia i opisywania zmian samych dokumentów pod kątem merytorycznym oraz rejestrację tych zmian (czasem w połączeniu z opisem zmiany). Niekiedy moŝna było natrafić na archiwum (które realizuje zasadniczo funkcję dostępu do zmian), jednak była to rzadkość i nienajlepsze rozwiązanie do komunikacji co zostało zmienione i na co. W drugiej części badania opisy i rejestry zmian były moŝliwe do odnalezienia na stronach, pomimo, Ŝe w pierwszej części badań przewaŝnie nie było ich tam. Mimo wydawało by się trudności technologicznych, rozwiązanie takie jest wysoce uŝyteczne i moŝliwe do wdroŝenia, w szczególności w przypadku częstych aktualizacji dokumentów lub kluczowych zmian w dokumentach prawnych. Zagadnienie modyfikacji dokumentów początkowo było rozwiązywane komunikacją informacyjną w sekcji aktualności (to tutaj najczęściej umieszczano opisy, co się zmieniło w plikach). Powodowało to, Ŝe główne aktualności były nadmiernie długie, przepełnione informacjami o plikach i aktualizacjach całego serwisu. Aktualności w takiej formie przestały pełnić swoją globalną i informacyjną funkcję komunikacji wyselekcjonowanej dla potrzeb uŝytkownika. Mimo rekomendacji nadal widoczne są takie tendencje do wykorzystania aktualności np. w zakresie publikacji sprawozdań, czy harmonogramów konkursów. 36

37 Pomimo, Ŝe w nazwie kryterium o konieczności publikowania pytań i odpowiedzi tzw. FAQ uŝyto skrótu angielskiego sądzono, Ŝe słowo FAQ będzie nieobecne na stronach administracji jako nazbyt trudne i nieoczywiste (badania wykazują, Ŝe spora część osób nie zna takiego wyraŝenia lub nie wie, co ono oznacza). Niestety dość często zdarzyło się spotkać ten skrót w serwisach brak polskiego odpowiednika jest błędem. Po drugiej części badań widać teŝ zmiany związane z rozwijaniem działów FAQ w dość potęŝne narzędzia pomocy i wsparcia. Dość waŝną kwestią istotne rozbieŝności wyników w zakresie zgodności z systemem identyfikacji wizualnej NSRO. Przygotowane kryteria nie sprawdzały, czy występuje samo logo NSS i w jaki sposób jest uŝywane, a analizowano jedynie czy występuje odpowiednik logo NSS dla danego programu. W większości przypadków samo logo było dowolnie uŝywane w banerach, grafice, czy animacji, bez konsekwencji w uŝyciu. Jest to dość zaskakujące bowiem Księga Identyfikacji Wizualnej opisuje ograniczenia, czy teŝ róŝne moŝliwości wykorzystania logo w grafice i banerach. W praktyce dzieje się inaczej i loga programów NSS wykorzystywane są wszędzie, w kaŝdej modyfikacji w dowolnych standardach. Nawet rekomendacje zmian graficznych w tej kwestii niewiele zmieniły i w kolejnej ewaluacji wskazały nadal na rozbieŝności z wytycznymi. 3. Wyniki I etapu badania a. Stopień realizacji poszczególnych kryteriów w I części badań Pierwsze, pozakryterialne, pytanie badawcze części pierwszej, na które odpowiedź miała przynieść niniejsza analiza brzmiało: Czy zobowiązane do tego instytucje utworzyły strony / podstrony internetowe dotyczące PO / RPO? JeŜeli nie, to kiedy planują je uruchomić? Jakie są powody braku uruchomienia stron? Jaki jest stan prac nad ich utworzeniem? Wszystkie instytucje (100%) utworzyły odpowiednie strony, jednak, jak było to wspomniane powyŝej, niektóre z serwisów są przygotowane wspólnie przez dwie instytucje (Programy POKL w województwie opolskim i wielkopolskim oraz RPO dla województwa opolskiego). W ramach trzech bloków kryteriów analizowane serwisy wykazują umiarkowanie dobry tj. ok. 60% poziom realizacji. Brak jest znaczącej róŝnicy pomiędzy ocenami spełniania podstawowych standardów uŝyteczności (sekcja A), zaawansowanych standardów uŝyteczności specyficznych dla administracji publicznej (sekcja B), standardów merytorycznych wynikających z Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie informacji i promocji z 37

38 dnia 13 sierpnia 2007 oraz spójnego systemu identyfikacji wizualnej NSRO (sekcja C). Stopnie realizacji dla trzech kolejnych sekcji kryteriów wynoszą kolejno: A. 63% - informacje i uŝyteczność serwisu, B. 58% - funkcje specyficzne, pogłębiające dla stron administracji publicznej, C. 65% - kryteria merytoryczne i zgodności z systemem identyfikacji wizualnej. W poniŝszych tabelach zaprezentowano szczegółowo oceny w ramach trzech sekcji kryteriów, zbiorczo dla wszystkich stron 102 stron. W ostatniej kolumnie zamieszczono informację o procentowym stopniu realizacji poszczególnych kryteriów w próbie badanych stron. Ocena uŝyteczności stron nawiązywała bezpośrednio do pytania badawczego, które brzmiało: Czy strony zbudowane są na zasadzie spójnej i intuicyjnej architektury prezentowania treści. Czy i w jakim stopniu są uŝyteczne? Odpowiedzi na to pytanie słuŝy analiza stopnia realizacji kryteriów z sekcji A i B. Wyniki badania, pokazały Ŝe kluczowy problem stron instytucji zobowiązanych do prowadzenia portali wynika z braku orientacji na uŝytkownika w czasie projektowania stron tych programów w zbyt małym stopniu stosowano tzw. Proces UCD (z ang. User-Centered Design) proces projektowania skoncentrowany na uŝytkowniku i jego potrzebach. Projektanci stron w niedostatecznym stopniu wydawali się brać pod uwagę, Ŝe to uŝytkownik jest odbiorcą portalu, a nie urząd, czy jego pracownicy. W obszarze związanym z uŝytecznością zidentyfikowano następujące obszary problemowe: - strony programowe funkcjonowały najczęściej jako kolejna podstrona serwisu danej instytucji, co rodziło najczęściej problem, Ŝe strony te posiadały dość słabą architekturę informacji; tworzenie osobnych stron dla danego programu w postaci odrębnych mikro serwisów tzw. microsite, dawało moŝliwość stworzenia lepiej zbudowanej strony i stworzenia spójnej strefy dla informacji o programie; - na stronach słabo zaznaczona była hierarchia elementów treści (nagłówki, paragrafy) i słabo odzwierciedlona w menu, widać to szczególnie dobrze na stronach, których menu ma ok pozycji, a struktura jest płaska (menu nie posiada zagłębień i kolejnych podpunktów jedynie jeden widoczny poziom, bez podpunktów; 38

39 - strony oferowały najczęściej kontekst aktualności (wypełniających większą część strony), zamiast stosować przejrzysty układ heurystyk (prostych 3-5 głównych dróg do najpopularniejszych działów); - strony główne serwisów programowych z reguły nie odróŝniały się wystarczająco od reszty podstron; - stronom głównym brakowało zasadniczo prostych do zapamiętania ścieŝek, wprowadzeń do działów, skrótów i oznaczeń waŝnych treści; - na stronach nie stosowano zasady tworzenia łatwych do zapamiętania linków, jeśli zdarzały się dość proste adresy stron, to juŝ ścieŝka URL w całości łatwa do zapamiętania była niespotykana; - strony charakteryzowały się brakiem linków z loga strony do strony głównej serwisu, co jest popularnym standardem nawigacji w Internecie; klikając w logo zawsze powinniśmy mieć moŝliwość szybkiego powrotu do startowej części serwisu; - wyszukiwarki zamieszczone na serwisach, pomimo swoich naturalnych funkcji szukania, bardzo rzadko oferowały wersję zaawansowaną umoŝliwiającą np. przeszukiwanie dokumentów PDF, co, w obliczu tego, Ŝe większość treści na stronach publikowana była właśnie w tym formacie, czyniło z nich narzędzia o bardzo ograniczonej uŝyteczności; - na stronach brakowało linków do bezpłatnych przeglądarek - Adobe Reader a, darmowego programu niezbędnego do odczytu PDF; bezpłatnych narzędzi umoŝliwiających odczyt plików DOC, PPT, czy XLS; - strony były słabo wykończone pod kątem zgodności ze standardami HTML, większość z nich nie posiadała opisów w atrybucie ALT w grafikach naleŝących do nawigacji; - elementy automatycznego powiadamiania o zmianach strony okazały się rzadkością; - na większości stron nie dołoŝono wystarczającej staranności w budowanie zaufania uŝytkownika, tzn. nie stosowano zasad jasnej polityki prywatności - jeŝeli strony zbierały dane, statystyki, czy informacje w formularzu, to nie informowały o sposobach ich późniejszego wykorzystania i zachowaniu poufności przesyłanych danych; - niewiele stron zadbało o budowanie przekonania o swej wiarygodności poprzez autoryzowanie poszczególnych treści nazwiskiem autora, datą publikacji oraz modyfikacji - zdecydowanie zbyt mało stron daje uŝytkownikowi moŝliwość skontaktowania się z administratorem strony podając kontakt owy do takiej osoby. 39

40 Zamieszczone poniŝej tabele prezentują szczegółowo stopień realizacji kryteriów w ramach sekcji związanych z uŝytecznością (A i B). 40

41 Tabela 2 Szczegółowy opis realizacji podstawowych kryteriów uŝyteczności Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Nawigacja Prosta i użyteczna nawigacja Kryteria A Procent realizacji w I etapie Menu zawsze widoczne na stronie 93% Podział punktów jest logiczny i zgodny z oczekiwaniem użytkownika 72% Menu nie odbiega od standardów (zakładki, punkty, bloki) 71% Spójność Nawigacja bieżąca - dla miejsca i kolejnych kroków nawigacji Zawsze widoczne miejsce aktualnego pobytu (bieżące miejsce oznaczone) 62% Obecna jest ścieżka okruszków 50% Menu podświetla się po najechaniu 78% tytuł / podtytuł wskazuje miejsce przebywania w serwisie 81% Linki Linki wygląd linków jest spójny (tak samo dla całej strony) 70% linki reagują po najechaniu myszką (interakcja, zmiana wyglądu) 73% linki wyraźnie odcinają się od koloru tekstu 75% linki otwierają się w tym samym oknie (a linki PDF w osobnych) 74% Czytelność strona główna - przejrzystość w pierwszych 30 sek. widać podstawowe informacje o celu strony 66% w pierwszych 30 sek. widać na jaką stronę się przybyło 86% w pierwszych 30 sek. można podjąć decyzję w co kliknąć, aby przejść do działu 75% opisy działów zawierają przykłady, heurystyki i egzemplifikacje 43% strona główna - rozpoznawalność istnieje tylko jedna strona główna 82% Strona główna odróżnia się od reszty stron 48% Spełnienie kontakt oczekiwań i Kontakt dostępny jest z każdej strony (z menu lub link ew. opisany jest na stronie) 88% prywatność różnorodne formy kontaktu zostały podane ( , tel., fax, formularz) 73% czytelność i zgodność z oczekiwaniami elementy nawigacyjne nie przypominają reklam (animacja, ozdobność) 78% widoczna wyszukiwarka na każdej stronie serwisu 74% prywatność jeśli strona zbiera dane nt klientów czy umieszczona jest "polityka prywatności" (dział lub link) 10% strona do kontaktu nie wymaga podawania danych prywatnych, wystarczy 90% budowa podstrony i tytuł 41

42 Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria strony Kryteria A Procent realizacji w I etapie tytuł strony odpowiada danej stronie (TITLE) 52% logo logo linkuje zawsze do strony głównej 38% logo jest zawsze widoczne 92% zrozumiałość nazwy działów są zrozumiałe i niezależne od kontekstu strony 66% adres strony jest naturalny (prosta ścieżka do zapamiętania i kopiowania) 24% wyszukiwarka wyniki wyszukiwania podane są z odpowiednim opisem 49% przycisk na wyszukiwarce ma napis "szukaj" lub podobny 49% wyszukiwarka przeszukuje dokumenty nie HTML, zwłaszcza PDF 25% wyszukiwarka posiada wersje zaawansowaną 26% wyszukiwarka zwraca oczekiwane rezultaty (nie reklamy) 60% teksty czcionka bezszeryfowa, nie mniejsza niż 10 px 89% kolor czcionki wyróżnia się z tła (kontrast) 98% brak wymyślnego formatowania tekstu (trudności w czytaniu) 74% teksty podzielone są na bloki, paragrafy i sekcje 74% hierarchia elementów stosowana jest hierarchia elementów nagłówków i tekstu 70% hierarchia elementów jest widoczna w menu 34% pobieranie pilków pliki do pobrania występują w otwartych standardach np. PDF 63% link do pliku jest opisany (wielkość KB, format) 29% jeśli występują PDF to istnieje na stronie link do ściągnięcia Acrobata 5% grafika/layout strony posiadają wspólny layout 91% obrazki nie są nadużywane na stronie 76% flash jest używane tylko tam gdzie jest potrzebny 82% obrazki na stronie zawierają opisy (ALT text) 43% aktualności działy są aktualizowane 62% newsy są opisane datą 83% wiarygodność wiarygodność strona, teksty, informację są podpisane 35% grafika sprawia wrażenie profesjonalnej 61% 42

43 W ramach szczegółowej analizy warto odnieść się do tabeli zamieszczonej poniŝej z odniesieniami do kryteriów poszczególnych kategorii oraz ocenami do kaŝdego z kryteriów. Kryteria, o których spełnienie naleŝy szczególnie zadbać to te, których współczynnik realizacji jest mniejszy niŝ 50% (oznaczone na szaro). Tabela 3. RANKING KRYTERIÓW (stopień realizacji w obrębie wszystkich serwisów internetowych) Ranking kryteriów Procent Ogólne realizacji w I kryteria Szczegółowe kryteria etapie budowa strony kolor czcionki wyróżnia się z tła (kontrast) 98% Nawigacja Menu zawsze widoczne na stronie 93% budowa strony logo jest zawsze widoczne 92% budowa strony strony posiadają wspólny layout 91% Spełnienie oczekiwań i prywatność strona do kontaktu nie wymaga podawania danych prywatnych, wystarczy 90% budowa strony czcionka bezszeryfowa, nie mniejsza niż 10 px. 89% Spełnienie oczekiwań i prywatność Kontakt dostępny jest z każdej strony (z menu lub link ew. opisany jest na stronie) 88% Czytelność w pierwszych 30 sek. widać na jaką stronę się przybyło 86% budowa strony newsy są opisane datą 83% Czytelność istnieje tylko jedna strona główna 82% budowa strony flash jest używane tylko tam gdzie jest potrzebny 82% Spójność nawigacji tytuł / podtytuł wskazuje miejsce przebywania w serwisie 81% Spójność nawigacji Menu podświetla się po najechaniu 78% Spełnienie oczekiwań i prywatność elementy nawigacyjne nie przypominają reklam (animacja, ozdobność) 78% budowa strony obrazki nie są nadużywane na stronie 76% Czytelność w pierwszych 30 sek. można podjąć decyzję w co kliknąć, aby przejść do działu 75% Linki linki wyraźnie odcinają się od koloru tekstu 75% budowa strony brak wymyślnego formatowania tekstu (trudności w czytaniu) 74% Linki linki otwierają się w tym samym oknie (a linki PDF w osobnych) 74% Spełnienie oczekiwań i prywatność widoczna wyszukiwarka na każdej stronie serwisu 74% budowa strony teksty podzielone są na bloki, paragrafy i sekcje 74% Spełnienie oczekiwań i prywatność różnorodne formy kontaktu zostały podane ( , tel., fax, formularz) 73% Linki linki reagują po najechaniu myszką (interakcja, zmiana wyglądu) 73%

44 Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Ranking kryteriów Procent realizacji w I etapie Nawigacja Podział punktów jest logiczny i zgodny z oczekiwaniem użytkownika 72% Nawigacja Menu nie odbiega od standardów (zakładki, punkty, bloki) 71% Linki wygląd linków jest spójny (tak samo dla całej strony) 70% budowa strony stosowana jest hierarchia elementów nagłówków i tekstu 70% Czytelność w pierwszych 30 sek. widać podstawowe informacje o celu strony 66% budowa strony nazwy działów są zrozumiałe i niezależne od kontekstu strony 66% budowa strony pliki do pobrania występują w otwartych standardach np. PDF 63% budowa strony działy są aktualizowane 62% Spójność nawigacji Zawsze widoczne miejsce aktualnego pobytu (bieżące miejsce oznaczone) 62% wiarygodność grafika sprawia wrażenie profesjonalnej 61% budowa strony wyszukiwarka zwraca oczekiwane rezultaty (nie reklamy) 60% budowa strony tytuł strony odpowiada danej stronie (TITLE) 52% Spójność nawigacji Obecna jest ścieżka okruszków 50% budowa strony wyniki wyszukiwania podane są z odpowiednim opisem 49% budowa strony przycisk na wyszukiwarce ma napis "szukaj" lub podobny 49% Czytelność Strona główna odróżnia się od reszty stron 48% Czytelność opisy działów zawierają przykłady, heurystyki i egzemplifikacje 43% budowa strony obrazki na stronie zawierają opisy (ALT text) 43% budowa strony logo linkuje zawsze do strony głównej 38% wiarygodność strona, teksty, informację są podpisane 35% budowa strony hierarchia elementów jest widoczna w menu 34% budowa strony link do pliku jest opisany (wielkość KB, format) 29% budowa strony wyszukiwarka posiada wersje zaawansowaną 26% budowa strony wyszukiwarka przeszukuje dokumenty nie HTML, zwłaszcza PDF 25% budowa strony adres strony jest naturalny (prosta ścieżka do zapamiętania i kopiowania) 24% Spełnienie oczekiwań i prywatność jeśli strona zbiera dane nt klientów czy umieszczona jest "polityka prywatności" (dział lub link) 10% budowa strony jeśli występują PDF to istnieje na stronie link do ściągnięcia Acrobata 5% 44

45 Tabela 4 Szczegółowy opis realizacji zaawansowanych kryteriów uŝyteczności Ogólne kryteria Kryteria B Procent realizacji w I Szczegółowe kryteria etapie Strony są łatwe w użyciu strony nie zawierają złożonych narzędzi i mechanizmów, używają znanych mech. 72% strony nie wymagają wiedzy w czasie eksploracji 71% strony nie zawierają niestandardowych rozwiązań 69% zamieszczono łatwo dostępny komunikat dla kogo przeznaczona jest strona 61% informacje o instytucji / programie widoczna jest struktura programu i zależność pomiędzy instytucją prowadzącą stronę 78% podano wyczerpujące informacje o instytucji i celu strony 69% zamieszczono strategię / misję sformułowaną przez urzędników 54% informacje tematyczne raporty, badania i przepisy są w łatwo czytelnym formacie 66% dostępne informacje są aktualne 77% istnieje automatyczne powiadomienie o zmianach na stronie (biuletyn) 45% kontakty zamieszczono adres owy osoby odpowiedzialnej za stronę 27% szukanie zamieszczono przeszukiwalny indeks biuletynów, newsów, przepisów i regulacji 12% 45

46 Tabela 5 RANKING KRYTERIÓW (stopień realizacji w obrębie wszystkich serwisów internetowych) Ogólne kryteria informacje o instytucji / programie Kryteria B Procent realizacji w I Szczegółowe kryteria etapie widoczna jest struktura programu i zależność pomiędzy instytucją prowadzącą stronę 78% informacje tematyczne dostępne informacje są aktualne 77% Strony są łatwe w użyciu strony nie zawierają złożonych narzędzi i mechanizmów, używają znanych mech. 72% Strony są łatwe w użyciu strony nie wymagają wiedzy w czasie eksploracji 71% Strony są łatwe w użyciu strony nie zawierają niestandardowych rozwiązań 69% informacje o instytucji / programie podano wyczerpujące informacje o instytucji i celu strony 69% informacje tematyczne raporty, badania i przepisy są w łatwo czytelnym formacie 66% Strony są łatwe w użyciu zamieszczono łatwo dostępny komunikat dla kogo przeznaczona jest strona 61% informacje o instytucji / programie zamieszczono strategię / misję sformułowaną przez urzędników 54% informacje tematyczne istnieje automatyczne powiadomienie o zmianach na stronie (biuletyn) 45% kontakty zamieszczono adres owy osoby odpowiedzialnej za stronę 27% szukanie zamieszczono przeszukiwalny indeks biuletynów, newsów, przepisów i regulacji 12%

47 Odpowiedzi na pytania badawcze związane ze stopniem realizacji Wytycznych MRR i Strategią komunikacji uzyskano analizując spełnianie kryteriów z części C (w II części przeprowadzono ewaluację wdroŝenia rekomendacji do tej sekcji patrz dalej). Czy utworzone serwisy zawierają niezbędne informacje merytoryczne? - jeśli chodzi o dostępność dokumentów programowych, aktów prawnych, opisów programów, priorytetów i działań moŝemy stwierdzić, Ŝe występują one na większości tj. około siedmiu na dziesięć, analizowanych stron, natomiast zdecydowanie rzadziej pojawiają się listy i opisy zmian zaszłych w dokumentach. O ile czasami moŝna trafić do archiwum dokumentów, to do opisu zmian moŝna przejść jedynie poprzez aktualności dotyczące tego dokumentu lub opis, który moŝe być częścią samego dokumentu; - informacje merytoryczne umieszczane są w serwisach w sposób najprostszy dla administratora, a mniej wygodny dla uŝytkownika, czyli jako pliki PDF, bądź jako linki przekierowujące do informacji na stronie Funduszy Europejskich; - na stronach nieobecne są sprawozdania roczne i okresowe, jeŝeli są one dostępne, to często bardzo głęboko ukryte lub bez odpowiedniej kategorii w menu (trudne do odnalezienia); - dane o stanie realizacji programów i dostępności środków pojawiają się często w formie aktualności; mają postać w informacji o całkowitych zasobach środków lub o okresowej realizacji kolejnych konkursów; zdecydowanie brakuje na stronach czytelnego komunikatu o postępie programu i stanów bieŝących na dzień... dostępne środki to ; kwoty dofinansowania nie występują w rozbiciu na wkład polski i unijny; - zdecydowana większość stron zamieszcza ogłoszenia o planowanych konkursach oraz harmonogramy naboru wniosków; problemem pozakryterialnym moŝe być harmonogram, który zbyt często był dostępny jedynie jako dokument do pobrania w PDF - pobieranie znacznie ogranicza uŝytkownika i jego moŝliwości; częstym przypadkiem jest równieŝ umieszczanie harmonogramu pod inną nazwą, bądź dzielenie dokumentu na kilka mniejszych (dla róŝnych priorytetów); - uproszczone opisy aplikowania o środki są dostępne jedynie na przeszło połowie stron, trzeba wziąć pod uwagę, Ŝe wydaje się, iŝ dla potencjalnego beneficjenta moŝe być to jedna z waŝniejszych informacji; - listy aktualnych beneficjentów publikowane są na około dwóch trzecich serwisów; najczęściej jednak znalezienie ich jest dość trudne, gdyŝ zapisywane są w plikach PDF lub XLS; niezaleŝnie od wytycznych, jedynie na jednej trzeciej stron podane są kwoty dofinansowania w rozbiciu na wkład polski i unijny; 47

48 - blisko trzy czwarte stron zawiera dane teleadresowe punktów informacyjnych, co naleŝy uznać za dobry wynik; - podobnie, obowiązki beneficjentów w zakresie informacji i promocji są publikowane na siedmiu na dziesięć stron, natomiast logotypy do pobrania są dostępne jedynie na około dwóch trzecich; - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania pojawiają się jedynie na 55% serwisów; problemem jest naduŝywanie zwrotu FAQ; często popełnianym błędem jest segregacja pytań według działów dostępnych na stronie i umieszczania odpowiedzi w jedynej dostępnej formie PDF. Czy strony IP, IPII zawierają przekierowania do: strony głównej, stron pozostałych IP danego PO lub RPO oraz odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO? - około cztery piąte zobowiązanych do tego instytucji zamieszcza takie linki, trzeba jednak pamiętać, Ŝe połączenia poprzeczne pomiędzy serwisami to konieczne wymaganie potrzebne do sprawnej nawigacji i przeskakiwania pomiędzy serwisami powiązanymi. Czy strony zawierają linki odsyłające do portalu Funduszy Europejskich, strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, strony Komisji Europejskiej? - linkowania są zrealizowane w około siedmiu na dziesięć przypadków, to dość duŝy procent, trzeba jednak pamiętać, Ŝe zamieszczenie linków jest bardzo prostą czynnością. Czy zawartość poszczególnych serwisów jest zgodna z wymaganymi elementami graficznymi wynikającymi ze spójnego systemu identyfikacji wizualnej NSRO określonego w Strategii komunikacji? - brakującym ogniwem identyfikacji wizualnej okazywała się najczęściej flaga UE, która nawet, jeśli się pojawiała na stronie, była źle stosowana lub modyfikowana przez grafików; najczęściej brakowało na niej napisu Unia Europejska ; - dla znaków logo zdecydowanie zabrakło zachowania wytycznych dotyczących pola ochronnego - niekiedy do loga NSS dodawane były własne czcionki; - na wielu stronach nie umieszczano podstawowej informacji, Ŝe projekt strony jest współfinansowany z EFRR; 48

49 - model zestawienia trzech logo X-X-X, które powinny być obecne na stronie okazywał się bardzo często łamany, wprowadzany tylko na wybrane podstrony, lub po prostu niestosowany w ogóle. Tabela 6 Szczegółowy opis realizacji kryteriów zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią Komunikacji Kryteria C Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria I. Niezbędne Akty prawne dotyczące okresu programowania (rozporządzenia Unii informacje Europejskiej, polskie akty prawne i wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) merytoryczne Procent realizacji w I etapie akty prawne do pobrania (min 4 akty) 82% rejestr (lista) zmian aktów prawnych 29% opis zmian aktów prawnych 17% Dokumenty programowe: tekst programu operacyjnego, uszczegółowienie programu dokumenty programowe do pobrania (min 2) 94% rejestr (lista) zmian dokumentów programowych 38% opis zmian dokumentów programowych 20% Skrótowe informacje na temat danego programu syntetyczny opis programu 93% opisy priorytetów 91% opisy działań 90% listy typów beneficjentów kwalifikujących się do pomocy 81% listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie 75% Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) 82% Ogłoszenia o planowanych konkursach w formie aktualności (opis lub podstrona) dane teleadresowe instytucji prowadzących nabory lub przekierowania do ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji 79% Sprawozdania z realizacji programu sprawozdanie okresowe (min 2) 33% sprawozdania roczne (min 2) 21% Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu 77% Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) 50% Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) 60% Informacje o realizowanych projektach listy beneficjentów (którzy otrzymali dotację - nazwa, kwota, projekt) 68% nazwy beneficjentów 75% tytuły projektów 77% kwoty dofinansowania publicznego 71% kwoty dofinansowania publicznego w rozbiciu na wkład unijny i polski 36% Dane teleadresowe punktów udzielających beneficjentom informacji i porad numer telefonu 87% numer faksu 64% adres pocztowy 60% adres 85% 49

50 Kryteria C Procent realizacji w Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria I etapie Opis obowiązków beneficjentów w zakresie informacji i promocji ogólny opis obowiązków w w.w. zakresach 72% dokumenty do pobrania (wytyczne, zasady) [dostępne bez logowania] 76% zestaw znaków (logo) do pobrania 65% Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) min 10 pozycji pyt. 61% II. Przekierowani a do ważnych adresów (dla stron prowadzonych przez IP, IPII) Przekierowania do: Strony głównej IZ 94% Stron pozostałych IP danego programu 62% Wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO 83% (dla stron poświęconych RPO) Przekierowania do: III. Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO portalu Funduszy Europejskich: 58% strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: 83% strony Komisji Europejskiej: 71% Zawarto informację, że projekt strony jest współfinansowany (widoczne dla użytkownika strony) 44% Występują elementy prawidłowej wizualizacji: znak graficzny Narodowej Strategii Spójności właściwy dla danego programu, czyli: Dla PO: 84% Dla RPO: flaga UE wraz z odwołaniem słownym do Unii Europejskiej, tj. jeden ze znaków: 57% Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełnokolorowej (nie monochromatycznej lub achromatycznej) 81% W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. 83% Zachowano pole ochronne znaku zgodnie z przykładem: 35% 50

51 Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Kryteria C Procent realizacji w I etapie Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po lewej stronie od znaku Unii Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego). Np. prawidłowa wizualizacja w wariancie poziomym: 41% 51

52 Tabela 7 RANKING KRYTERIÓW (stopień realizacji w obrębie wszystkich serwisów internetowych) Kryteria C Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Procent realizacji w I etapie Przekierowania do ważnych adresów Strony głównej IZ 94% Niezbędne informacje merytoryczne dokumenty programowe do pobrania (min 2) 94% Niezbędne informacje merytoryczne syntetyczny opis programu 93% Niezbędne informacje merytoryczne opisy priorytetów 91% Niezbędne informacje merytoryczne opisy działań 90% Niezbędne informacje merytoryczne numer telefonu 87% Niezbędne informacje merytoryczne adres 85% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO znak graficzny Narodowej Strategii Spójności właściwy dla danego programu 84% Przekierowania do ważnych adresów strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: 83% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. 83% Przekierowania do ważnych adresów Wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO 83% Niezbędne informacje merytoryczne akty prawne do pobrania (min 4 akty) 82% Niezbędne informacje merytoryczne Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) 82% Niezbędne informacje listy typów beneficjentów kwalifikujących się do pomocy merytoryczne Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Niezbędne informacje merytoryczne Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełnokolorowej (nie monochromatycznej lub achromatycznej) dane teleadresowe instytucji prowadzących nabory / przekierowania do ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji 79% Niezbędne informacje Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu merytoryczne 77% Niezbędne informacje tytuły projektów merytoryczne 77% Niezbędne informacje dokumenty do pobrania (wytyczne, zasady) [dostępne bez logowania] merytoryczne 76% Niezbędne informacje merytoryczne listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie 75% Niezbędne informacje merytoryczne nazwy beneficjentów 75% Niezbędne informacje merytoryczne ogólny opis obowiązków w w.w. zakresach 72% Przekierowania do ważnych adresów strony Komisji Europejskiej: 71% Niezbędne informacje merytoryczne kwoty dofinansowania publicznego 71% Niezbędne informacje merytoryczne listy beneficjentów (którzy otrzymali dotację - nazwa, kwota, projekt) 68% Niezbędne informacje merytoryczne zestaw znaków (logo) do pobrania 65% Niezbędne informacje merytoryczne numer faksu 64% 81% 81%

53 Kryteria C Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Procent realizacji w I etapie Przekierowania do ważnych adresów Stron pozostałych IP danego programu 62% Niezbędne informacje merytoryczne Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) min 10 pozycji pyt. 61% Niezbędne informacje merytoryczne Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) 60% Niezbędne informacje merytoryczne adres pocztowy 60% Przekierowania do ważnych adresów portalu Funduszy Europejskich: 58% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO flaga UE wraz z odwołaniem słownym do Unii Europejskiej 57% Niezbędne informacje merytoryczne Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) 50% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zawarto informację, że projekt strony jest współfinansowany (widoczne dla użytkownika strony) Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Niezbędne informacje merytoryczne Niezbędne informacje merytoryczne Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Niezbędne informacje merytoryczne Niezbędne informacje merytoryczne Niezbędne informacje merytoryczne Niezbędne informacje merytoryczne Niezbędne informacje merytoryczne Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po prawej stronie od znaku Unii Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego). rejestr (lista) zmian dokumentów programowych kwoty dofinansowania publicznego w rozbiciu na wkład unijny i polski Zachowano pole ochronne znaku sprawozdanie okresowe (min 2) rejestr (lista) zmian aktów prawnych sprawozdania roczne (min 2) opis zmian dokumentów programowych opis zmian aktów prawnych 44% 41% 38% 36% 35% 33% 29% 21% 20% 17% 53

54 b. Podsumowanie najwaŝniejszych problemów związanych z realizacją poszczególnych standardów uŝyteczności i zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji Do głównych obszarów problemowych naleŝy zaliczyć przede wszystkim fakt nadmiernego wypełnienia stron dokumentami PDF, zamiast zawartością HTML. Zamieszczenie wielu plików PDF pozwala utrzymać porządek na stronie i uproszcza mechanizmy wgrywania treści, jednak dla uŝytkownika wiąŝe się przede wszystkim z trudnością pobierania plików, problemami wyszukiwania oraz kontaktem z długimi listami dokumentów, wśród których moŝna się zorientować jedynie po nazwach plików. Dbałość o komfort uŝytkownika wydaje się być traktowana jako kwestia drugorzędna. Wgrywane materiały - aktualizacje dokumentów, informacje o wydarzeniach, czy otwartych konkursach zapełniają listę newsów serwisu. Problem w tym, Ŝe w większości przypadków, nowe informacje nie są umieszczane tam, gdzie powinny się stale znajdować w aktualnościach lokalnych w obrębie poszczególnych działów, a zapełniają listę aktualności globalnych dla całego serwisu. W szczególnie skomplikowanej sytuacji są osoby chcące sprawdzić zmiany kluczowych dokumentów prawnych, aktualizacje harmonogramów konkursów, czy warunków oraz informacje o zmianach w plikach. DuŜym problemem jest brak precyzji i spora dowolność w traktowaniu Księgi Identyfikacji Wizualnej NSS jako zbędnego wymagania. Autorzy stron stosują się do zawartych w niej wytycznych dość swobodnie, stosując znaki i ich zestawienia w sposób nadmiernie nieskrępowany (powstają modyfikacje czcionek w logotypach, przeróbki, czy słabe, rozmazane banery). Kluczowym problemem dla większości stron jest konieczność rozstrzygnięcia, czy przedmiotem serwisu jest instytucja, czy teŝ program. W większości przypadków, strona programu jest umieszczona jako podłączona podstrona w ramach serwisu instytucji, co wiąŝe się często z ograniczeniem moŝliwości stworzenia dobrej struktury strony. Tam, gdzie strona programu funkcjonuje jako osobny i odrębny serwis, nawigacja w jego ramach, struktura i układ, są skuteczniejsze, gdyŝ najczęściej, są lepiej zorganizowane, bardziej spójne, skupione na realizacji celu, a przez to bardziej przystępne i skuteczne jako narzędzia. Wady stosowania podejścia zakładającego nadrzędność instytucji moŝna w szczególności zauwaŝyć serwisach administracji centralnej (ministerstw), gdzie strony programowe mogą być juŝ tak głęboko osadzone w strukturze menu trzeciego poziomu, Ŝe po dodaniu działu programów NSS, brakuje poziomu menu na wewnętrzną nawigację

55 w ramach tych części serwisu. Niestety w ten sposób strony programowe stają się natychmiast nieuŝyteczne dla odwiedzającego. c. Rankingi stron internetowych programów w ramach Narodowej Strategii Spójności po pierwszym etapie Wyniki poszczególnych stron uzyskano na podstawie sumarycznej liczby punktów w ramach analizy realizacji poszczególnych kryteriów dla 100 serwisów, w stosunku do maksymalnej sumy 106 lub 103 punktów. Analizy procentowe są normalizowane do maksymalnej wartości punktowej, tak więc moŝemy porównywać między sobą zarówno serwisy mogące uzyskać maksymalną liczbę 106 punktów jak i 103 punkty. Najlepszy wynik pod względem łącznego stopnia realizacji kryteriów uzyskała strona RPO Województwa Lubelskiego ( rys poniŝej) prowadzona przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. Warto zwrócić uwagę, Ŝe układ samej strony wygląda bardzo profesjonalnie. Elementy bocznej nawigacji i szybkich linków znacznie pomagają w poruszaniu się po niej. Informacje przekazywane w nowoczesnych formach wideo dodają stronie innowacyjnego charakteru. Menu jest proste i przejrzyste. Na wielu stronach stosowane są heurystyki i bloki tekstu, w większości miejsc na stronie to uŝytkownik jest prowadzony i wspomagany przez serwis. To sprawia, Ŝe przeglądanie strony jest bardzo satysfakcjonujące. Najistotniejszym walorem strony jest jej ludzki charakter. Składa się nań wiele opcji nie jest ujętych w kryteriach tego rankingu np. fotografie w sekcji kontakt, ale właśnie te drobiazgi powodują, Ŝe strona staje się ciepła i przyjemna. Jeśli strona utrzyma ten kierunek i będzie dalej rozwijać bezpośredni kontakt z uŝytkownikiem i multimedialność, ma szansę stać się bezapelacyjnym wzorcem wśród stron programowych. 55

56 PoniŜej zaprezentowano ranking wszystkich stron internetowych objętych badaniem. 56

57 Tabela 8 Szczegółowy ranking stron wg ocen procentowych spełnianych kryteriów Nr Nazwa instytucji Procent realizacji w I etapie Program IZ, IP, IPII Adres strony 1 UM. Woj. Lubelskie 86% RPO IZ 2 Ośrodek Przetwarzania Informacji 82% PO IG IPII 3 UM Woj. Wielkopolskiego / WUP w Poznaniu 79% PO KL IP 4 UM Woj. Podlaskiego 79% PO KL IP 5 Ministerstwo Infrastruktury 78% PO IiŚ IP 6 UM Woj. Dolnośląskiego 78% PO KL IP 7 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych 77% RPO IP II 8 Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych 77% PO KL IPII 9 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego 76% PO IG IP 10 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 76% PO IG IPII 11 UM Woj. Opolskiego / WUP w Opolu 76% PO KL IP 12 UM Woj. Wielkopolskiego 76% RPO IZ 13 UM Woj. Łódzkiego 76% PO KL IP 14 WUP w Rzeszowie 76% PO KL IP 15 UM Woj. Podlaskiego 76% RPO IZ 16 WUP w Krakowie 75% PO KL IPII 17 Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki 74% RPO IP II 18 UM Woj. Podkarpackiego 74% RPO IZ 19 UM Woj. Śląskiego 73% PO KL IP 20 UM Woj. Warmińsko - Mazurskiego 73% PO KL IP 21 UM Woj. Lubuskiego 73% RPO IZ 22 Ministerstwo Gospodarki 73% PO IG IP 23 UM. Woj. Dolnośląskiego 73% RPO IZ 24 Ministerstwo Środowiska 72% PO IiŚ IP 25 Ministerstwo Zdrowia 72% PO KL IPII 26 WUP w Wałbrzychu 72% PO KL IPII UM. Woj. Lubelskie - Lubelska Agencja Wspierania 27 72% RPO IP Przedsiębiorczości

58 Nr Nazwa instytucji Procent realizacji w I etapie Program IZ, IP, IPII Adres strony 28 WUP w Łodzi 71% PO KL IPII 29 UM Woj. Warmińsko - Mazurskiego 71% RPO IZ 30 Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Toruniu 71% PO KL IPII 31 UM Woj. Świętokrzyskiego 71% RPO IZ 32 Władza Wdrażająca Programy Europejskie 70% PO IG IPII 33 Ośrodek Przetwarzania Informacji 69% PO IiŚ IPII 34 UM Woj. Opolskiego 69% RPO IZ 35 UM Woj. Lubuskiego 69% PO KL IP 36 Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego 68% PO KL IP 37 Ministerstwo Gospodarki 67% PO IiŚ IP 38 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 67% RPW IP 39 UM Woj. Śląskiego 67% RPO IZ 40 Władza Wdrażająca Programy Europejskie 67% PO KL IPII 41 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości 67% PO KL IPII 42 WFOŚiGW Olsztyn 67% PO IiŚ IPII 43 UM Woj. Lubelskiego 66% PO KL IP 44 WUP w Kielcach 66% PO KL IPII 45 WUP w Zielonej Górze 66% PO KL IPII 46 WFOŚiGW Olsztyn 66% RPO IP II 47 Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 66% PO KL IPII 48 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 66% PO KL IPII 49 WUP w Warszawie 66% PO KL IPII 50 Dolnośląska Instytucja Pośrednicząca 65% RPO IP 51 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego 65% PO IiŚ IP 52 WFOŚiGW Poznań 65% RPO IP 53 Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych 65% PO IiŚ IPII 54 WFOŚiGW Rzeszów 64% PO IiŚ IPII

59 Nr Nazwa instytucji Procent realizacji w I etapie Program IZ, IP, IPII Adres strony 55 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego 64% PO KL IP 56 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji 64% PO IG IP 57 Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich 64% PO KL IPII 58 UM Woj. Pomorskiego 63% PO KL IP 59 UM Woj. Zachodniopomorskiego 63% RPO IZ 60 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej 63% PO KL IP 61 Ministerstwo Edukacji Narodowej 63% PO KL IP 62 UM Woj. Kujawsko- Pomorskie 62% RPO IZ 63 UM Woj. Kujawsko - Pomorskiego 62% PO KL IP 64 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 61% PO IiŚ IPII 65 WFOŚiGW Toruń 59% PO IiŚ IPII 66 Instytut Nafty i Gazu 59% PO IiŚ IPII 67 WUP w Lublinie 59% PO KL IPII 68 WFOŚiGW Poznań 59% PO IiŚ IPII 69 WFOŚiGW Zielona Góra 59% PO IiŚ IPII 70 WFOŚiGW Lublin 58% PO IiŚ IPII 71 WUP w Katowicach 58% PO KL IPII 72 WFOŚiGW Łódź 57% PO IiŚ IPII 73 Ministerstwo Zdrowia 56% PO IiŚ IP 74 WFOŚiGW Gdańsk 56% PO IiŚ IPII 75 Władza Wdrażająca Programy Europejskie 56% PO IiŚ IPII 76 Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia 56% PO IiŚ IPII 77 WUP w Szczecinie 56% PO KL IP 78 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 56% PO IiŚ IP 79 Śląskie Centrum Przedsiębiorczości 56% RPO IP II 80 UM Woj. Pomorskiego 55% RPO IZ 81 UM. Woj. Łódzkiego 55% RPO IZ

60 Nr Nazwa instytucji Procent realizacji w I etapie Program IZ, IP, IPII Adres strony 82 WFOŚiGW Wrocław 53% PO IiŚ IPII 83 UM. Woj. Mazowieckiego 53% PO KL IP 84 WUP w Toruniu 51% PO KL IPII 85 UM Woj. Małopolskiego 50% RPO IZ 86 Centrum Unijnych Projektów Transportowych 50% PO IiŚ IPII 87 WUP w Olsztynie 50% PO KL IPII 88 UM Woj. Mazowieckiego 48% RPO IZ 89 WFOŚiGW Szczecin 47% PO IiŚ IPII 90 WFOŚiGW Białystok 47% PO IiŚ IPII 91 WFOŚiGW Katowice 46% PO IiŚ IPII 92 WUP w Gdańsku 46% PO KL IPII 93 WFOŚiGW Warszawa 45% PO IiŚ IPII 94 UM Woj. Małopolskiego 43% PO KL IP 95 UM. Woj. Lubuskie WFOŚiGW Zielona Góra 41% RPO IP 96 WFOŚiGW Kielce 40% PO IiŚ IPII 97 Instytut Paliw i Energii Odnawialnej 40% PO IiŚ IPII 98 WFOŚiGW Kraków 39% PO IiŚ IPII 99 WUP w Białymstoku 38% PO KL IPII WFOŚiGW Opole 35% PO IiŚ IPII

61 Przy podziale rankingu po pierwszej części badań na programy i typy instytucji jest zauwaŝalne, Ŝe programy gospodarcze relatywnie lepiej wykorzystują moŝliwości Internetu niŝ pozostałe (PO IG = 73%). Stosunkowo najsłabiej wśród stron programów wypadały strony programu PO IiŚ (56%). Jak widać, ogólny wynik dla stron tego programu jest obniŝany przez noty stron prowadzonych przez IPII programu (54%). Oceny uległy zmianie w drugiej części badań. PoniŜej szczegółowe zestawienie ocen w podziale na program oraz typ instytucji. Tabela 9. Ranking wyników wg typu instytucji PO IiŚ PO IG PO KL RPW RPO IZ Nie badano Nie badano Nie badano Nie badano 67% IP 66% 71% 67% 67% 61% IPII 54% 76% 64% Nie badano 68% Ogółem* 56% 73% 66% 67% 66% * ogółem wyliczono na podstawie średniej ze wszystkich wyników, a nie średnich wynikających z typów instytucji. d. Kluczowe obszary poprawy i zmian W ramach podsumowania wskazuje się kluczowe obszary poprawy: uŝyteczność i spójność linków i nawigacji, przejrzystość organizacji treści na poziomie struktury jak i wewnątrz kaŝdej podstron, uzupełnienie informacji merytorycznych, sprawozdań, waŝnych plików rozszerzonych o opis zmian i ich rejestr, uzupełnienie pytań i odpowiedzi, dopasowanie identyfikacji do wymagań do wymogów Księgi Identyfikacji Wizualnej i oraz przygotowanych kryteriów.

62 4. Rekomendacje po I etapie badania a. Ogólne wytyczne dla komunikacji, projektowania informacji i grafiki Sprawdź kryteria (sekcja A): Logo Teksty Hierarchia elementów Grafika/layout Aktualności (sekcja B) Strony są łatwe w uŝyciu Informacje o instytucji / programie Informacje tematyczne (sekcja C): Występują elementy prawidłowej wizualizacji. Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełno kolorowej (nie monochromatycznej lub achromatycznej) W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. Zachowano pole ochronne znaku. Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po lewej stronie od znaku Unii Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego) Wniosek: Badane podstrony charakteryzują się dość standardowym i mało profesjonalnym podziałem, brakuje im zwrócenia uwagi na waŝne elementy, grupy, czy bezpośrednią komunikację z i dla uŝytkownika. Działy aktualności zazwyczaj prezentują wszystkie informacje w jednym ciągu, brak w nich specjalizacji i podziałów (np. wyodrębnienia aktualności dotyczących nowych terminów składania wniosków). Strony główne nie przyciągają, nie odróŝniają się od innych stron i nie ułatwiają podejmowania decyzji, w którą stronę się udać i co kliknąć. Z punktu widzenia nowego uŝytkownika komunikacja stron jest mało spójna, a czasem nielogiczna. 62

63 Rekomendacje: Dla zbudowania satysfakcjonującej strony internetowej (takŝe dotyczącej programu lub programów operacyjnych) kluczową rolę pełni przeanalizowanie moŝliwości strategicznych i skuteczności przyszłego serwisu. Analizę powinniśmy rozpocząć od trzech kluczowych obszarów: - kontekstu uŝycia naszej strony (sytuacja i warunki, w jakich odwiedzający się znajduje), - zawartości, którą chcemy zaoferować (informacji, czy dokumentów), - uŝytkownika, który będzie odbiorcą strony. Kontekst uŝycia. To sytuacja wykorzystania strony np. przez potencjalnego beneficjenta zainteresowanego programem. MoŜna przypuszczać, Ŝe taka osoba dopiero niedawno usłyszała o moŝliwości uzyskania wsparcia, nie bardzo rozumie strukturę programu, system zarządzania nim, nie wie,, jakie są moŝliwości skorzystania z pomocy w jego ramach. Trafiła na stronę z wyszukiwarki Google lub banera promocyjnego. Prawdopodobnie jest ciekawa treści i zmotywowana do poszukania jej. MoŜna przypuszczać, odwiedziny naszej strony mogą odbywać się zarówno w godzinach pracy, jak i później, wieczorem. Nie przewidujmy takich kontekstów jak uŝycie w czasie jazdy samochodem, w terenie przez komórkę, ani innych bardziej złoŝonych sytuacji. Za kaŝdym razem mamy do czynienia z pojedynczym odbiorcą, eksplorującym i przeszukującym stronę. Osoby powracające na stronę prawdopodobnie nie róŝnią się samym kontekstem i warunkami jej uŝywania, jednak róŝnią się szczegółowym celem odwiedzin. Zawartość. To przede wszystkim oferta i komunikat zachęcający do skorzystania z dofinansowania; zawartość powinny stanowić nie tyle same informacje, ale sposoby rozwiązania problemów nurtujących uŝytkownika. Z pewnością sporą część zawartości będą stanowiły pliki czysto opisowe oraz pliki graficzne i załączniki PDF. Konieczne jest pamiętanie o standardach otwartych i linkach do bezpłatnych przeglądarek plików PDF, DOC, XLS. Warto by zawartość skupiona była, przede wszystkim, na sporej liczbie objaśnień i opisów wiąŝących dane w pewne struktury. Jeśli w ramach zawartości pojawiają się pliki jak np. waŝne dokumenty prawne, naleŝy je oznaczać w przypadku zmian oraz opisać rodzaj tych zmian, czy nowych interpretacji. Nie przewidujemy raczej zawartości wideo, czy audio, chyba, Ŝe jako rozszerzenie sposobów komunikacji z potencjalnym beneficjentem. W ramach zawartości na pewno pojawią się teŝ zdjęcia i grafiki. Mogą to być zarówno grafiki z wynikami badań, zdjęcia konsultantów z punktów informacyjnych, czy pliki wektorowe logotypów. 63

64 UŜytkownik i jego potrzeby. Zakładamy, Ŝe naszym głównym uŝytkownikiem, tym do którego kierujemy komunikację jest osoba (potencjalny beneficjent), jednak ze względu na moŝliwość skorzystania z dofinansowania musi być to osoba, która w jakiś sposób jest powiązana z pewną osobowością prawną (jako szef, kierownik, właściciel, specjalista, czy dyrektor). Warto rozumieć, Ŝe juŝ na tym etapie moŝemy podzielić uŝytkowników na dwa odrębne typy ze względu na sposób i cel poszukiwania informacji (inne zachowania): 1. osoby decyzyjne (np. prezes, dyrektor, inwestor), - orientuje się w moŝliwościach finansowania lub inwestowania, interesują go kwoty, kalkulacje i procedura, np. ile osób musi przydzielić, aby przygotować wniosek; czy warto startować w konkursie, jakie są moŝliwości uzyskania dofinansowania i z kim musi kooperować. 2. osoby wykonujące i organizujące pracę (np.: specjalista inwestycyjny). - to osoba najczęściej wydelegowana lub specjalizująca się w organizacji materiału potrzebnego do napisania projektu i napisania wniosku, niekoniecznie wykonująca go sama, czasem zlecająca; jednak to ona w praktyce odpowiada za przygotowanie materiałów, obliczeń, czy kontrolę procesu składania wniosku, to ona moŝe teŝ szczegółowo opisywać moŝliwości czy biznes plan projektu. Nie decyduje, ale realizuje zadania. Jak widać te dwa typy są zróŝnicowane i mają zróŝnicowane cele co oznacza, Ŝe dla kaŝdego powinna być przygotowana oddzielna komunikacja i odrębny sposób podania informacji. Zgodnie z zasadami uŝyteczności, jeśli projektujemy dla róŝnych typów uŝytkowników powinniśmy im zapewnić odrębne interfejsy odpowiednie dla kaŝdego typu uŝytkownika. Jak naleŝy to rozumieć? Przede wszystkim rekomendacją są rozwiązania, które pokazują dwie oddzielne ścieŝki eksploracji strony, moŝemy zrealizować to: - poprzez dwa przyciski do dwóch odrębnych sekcji informacji, jeden dział w menu pokazuje stronę, która grupuje informacje dla zarządzających - ogólne i wstępne informacje o programie (szkic moŝliwości, warunki ogólne uzyskania dofinansowania, sprawdzenie czy moŝesz być beneficjentem ), druga prezentuje szczegóły realizacyjne, informacje związane z zadaniami dotyczącymi przygotowania wniosku (pliki, formularze, harmonogramy, szczegółowe procedury, wsparcie i pomoc, kontakt). - przez listę rozwijaną zobacz informację dla <lista wyboru>. Podczas projektowania strony dopasowanej do potrzeb uŝytkownika zalecamy: - przygotowanie róŝnorodnych ścieŝek dostępu: szukaj działania, priorytetu, programu lub przeglądaj od strony potencjalnego beneficjenta (czyli wybierz kim jesteś, a ja powiem Ci co 64

65 powinno Cię zainteresować). W szczególności zalecamy wykorzystanie tej drugiej opcji. PoniŜej schemat dwóch alternatywnych rozwiązań w tym obszarze: jako wyszukiwarka lub jako lista linków. W pierwszym przypadku (lewa strona tabeli) po wybraniu z listy nazwy beneficjenta pojawia się strona z wynikami działań przypisanych do tego beneficjenta. MoŜemy takŝe wyznaczyć (prawa strona tabeli) w postaci linków wyłącznie kilku najbardziej kluczowych beneficjentów oraz link pokaŝ wszystkich, po kliknięciu w link z danym beneficjentem otrzymamy wyniki działań w ramach, których dany typ projektodawcy moŝe ubiegać się o dofinansowanie. Wyszukiwarka działań wybierz typ beneficjenta, którym jesteś: <lista rozwijana> [Przycisk: POKAś działania] Najpopularniejsi beneficjenci kliknij w link beneficjenta, aby wyświetlić moŝliwe działania lista linków z nazwami 4-5 beneficjentów [Przycisk: POKAś wszystkich beneficjentów] link: pokaŝ wszystkich beneficjentów lub podlink: pokaŝ listę wszystkich działań Komunikacja strony Celem komunikacji jest poinformowanie uŝytkownika strony, moŝliwie wieloma kanałami, o istocie strony i jej głównym celu. Kluczowe jest proste i jasne wytłumaczenie oraz spójność tego komunikatu w obrębie całego serwisu. W ramach komunikacji rekomenduje się podejście hierarchiczne od najwaŝniejszej do najmniej istotnej informacji (zamiast podejścia równowaŝnego, gdzie informacje są na podobnym poziomie - tak jak jest w katalogu, Wikipedii lub ksiąŝce telefonicznej). PoniŜej przykład zróŝnicowania hierarchii w treści informacyjnej za pomocą nagłówków kilku poziomów. 65

66 Zalecamy, aby główny komunikat widoczny był na kaŝdej stronie w postaci np. tzw. Tag Line, czyli linii opisującej, co to za strona, umieszczonej najczęściej w nagłówku pod logiem (np. Strona informacyjna o ogólnopolskim programie na lata. ). Istotne jest, aby linia opisu był czytelna dla bardzo początkujących osób odwiedzających stronę. PoniŜej przykład opisu loga w nagłówku za pomocą linii opisującej. W sytuacji, gdy na stronie prezentowanych jest więcej niŝ dwa programy rekomendujemy komunikowanie juŝ w nagłówku, Ŝe strona jest stroną Narodowej Strategii Spójności. Jako nagłówek stosujemy listwę trzech logotypów tak jak poniŝej: Opcjonalnie zestaw trzech logo moŝemy umieścić w stopce strony, jednak samą komunikację wizualną i logo samego programu obowiązkowo powinniśmy umieścić w lewym 66

67 górnym rogu serwisu (zapewniając mu duŝą widoczność oraz pole ochronne zgodne z wytycznymi). W pozostałych przypadkach jeśli mamy do czynienia z jednym konkretnym programem, dla spójności informacji, logo odpowiedniego programu warto umieścić juŝ w nagłówku (zamiast loga ogólnego Narodowej Strategii Spójności). PRZYPOMINAMY: w ramach skutecznej struktury logo po lewej stronie, powinno linkować do naszej strony głównej tego programu lub zbioru programów. Zalecamy podlinkowanie loga instytucji do strony głównej tej instytucji, a logo UE do strony Komisji Europejskiej. PoniŜej wybrane prawidłowe loga programów, których powinniśmy uŝywać (jakakolwiek zmiana jest NIEDOZWOLONA w szczególności kolorystyczna, czy typograficzna): PRZYPOMINAMY: w prawidłowym zastosowaniu logo Unii powinno być opisane Unia Europejska, a w rozwinięciu powinniśmy dodawać nazwę odpowiedniego funduszu. Rekomendujemy, aby grafika była zgodna i spójna z głównym logiem NSS. Logo umieszczone jest na białym tle oraz posiada kolory niebieskie, czerwone i Ŝółte. Dla grafika najwaŝniejszym zadaniem jest płynne wkomponowanie kolorów znaku w grafikę strony, tak, aby zestawienia nie raziły uŝytkownika i nie powodowały zbyt duŝego rozproszenia uwagi. Rekomendujemy poprawienie elementów o zbyt małej przestrzeni pola ochronnego logo. Jedynie loga stanowiące tło lub element wizerunkowy mogą być modyfikowane i zmienianie. Loga informacyjne i funkcjonalne muszą spełniać standardy i wytyczne Komunikacji Wizualnej określone w Księdze Identyfikacji Wizualnej. PoniŜej przykład zachowania pola ochronnego: 67

68 Zalecamy, by w ramach strony głównej (dla wielu programów) stosować podział, który ukierunkuje uŝytkownika na odpowiedni program. PoniŜej przykład jak skutecznie rozdzielić 3 drogi dotarcia do wybranych programów (pod logiem programu umieszczono najwaŝniejsze linki oraz zachętę do odwiedzenia serwisu): <nagłówek i menu> Wybierz program, o którym chcesz uzyskać informacje: - priorytety programu Infrastruktura i Środowisko - aktualne konkursy - inne aktualności - waŝne dokumenty i pliki Wszystko o programie Infrastruktura i Środowisko <treść strony> - priorytety programu Innowacyjna Gospodarka - aktualne konkursy - inne aktualności - waŝne dokumenty i pliki Wszystko o programie Innowacyjna Gospodarka - priorytety programu Kapitał Ludzki - aktualne konkursy - inne aktualności - waŝne dokumenty i pliki Wszystko o programie Kapitał Ludzki Rekomendujemy, aby nie uŝywać skrótów programów np. RPO WiM, czy IiŚ, gdyŝ dla nowych uŝytkowników skróty te są niezrozumiałe. Podobnie jak powyŝej, za pomocą głównych heurystyk (czyli dróg na skróty ), moŝna rozwiązać kluczowe 3-4 zgrupowane potrzeby uŝytkownika. Droga na skróty powinna upraszczać uŝytkowanie serwisu i kierować nas do głównych treści pogrupowanych wg potrzeb odwiedzających. Rola linków opisujących i wspierających programy jest bardzo waŝna poniewaŝ wyciąga z treści całego serwisu kierunkowskazy do popularnych i waŝnych treści. 68

69 Przykład zastosowania heurystyk jako dojście do głównych ofert treści serwisu (pomarańczowe przyciski). W ramach komunikacji rekomendujemy wyraźnie oddzielenie strony instytucji od strony programu, tak, aby uŝytkownik wiedział, Ŝe pomimo powiązania są to odrębne sekcje informacyjno-komunikacyjne. Strona programu powinna być nadrzędna w stosunku do informacji o instytucji - to informowanie o kwestiach związanych z programem powinno stanowić główny cel strony. Rekomendujemy, aby w panelu bocznym np. w prawej kolumnie umieścić ramkę opisującą: jak powiązania jest instytucja z danym programem, zarówno graficznie (schemat zaleŝności w postaci uproszczonego drzewa), jak i tekstowo (opis zaleŝności i powiązań), np.: Instytucją, która pośredniczy w procesie wdraŝania programu X w ramach Narodowej Strategii Spójności w Twoim regionie jest UM Woj. X. Sprawdź jaka jest rola tej instytucji podczas realizacji programu X ZOBACZ takŝe: instytucję zarządzającą Programem X, instytucję wdraŝającą, program X w innych regionach. SKONTAKTUJ się z Instytucją Pośredniczącą programem X w Twoim regionie. 69

70 PoniŜej przykład zgrupowania róŝnych informacji i lików w spójne działy informacji. Jest to równieŝ dobry przykład organizacji strony głównej, odmiennej od podstron. Kluczowe dla komunikacji jest, aby strona była spójna, w kaŝdym moŝliwym aspekcie komunikacji. Zalecamy, aby starać się utworzyć stronę dla programu w ramach NSS jako osobny mikro serwis połączony, ale teŝ niezaleŝny nawigacyjnie od innych stron i podstron instytucji. Zalecenie jest, aby strona dotycząca programu była tak połączona ze stronami instytucji, jak są połączone strony uczelni i poszczególnych wydziałów. Strona uczelni (centralna) odpowiada stronie instytucji zaangaŝowanej w realizację programu, natomiast (połączone z nią, ale niezaleŝnie funkcjonujące) strony wydziałów uczelni to strony odpowiadające podstronom programów. Zaletą tego rozwiązania jest spójność w obrębie informacji, wydzielanie roli instytucji od informacji o programie, łatwość budowy odrębnej nawigacji dla uŝytkownika. Rekomendujemy, aby strony główne, nie były zorganizowane wokół treści newsów. Zdecydowanie waŝniejsze jest, aby zadbać o uŝytkownika całkiem nowego (potencjalnego beneficjenta), czyli wprowadzić podziały treści, wyciągnąć ramki z treściami z wewnątrz serwisu, pokazać linki do poszukiwanych treści wsparcia i pomocy oraz kontaktu z programem. WaŜne, aby odróŝnić kontakt z instytucją od kontaktu z programem (czyli punkt informacyjny) bo samo słowo kontakt moŝe być mylące. Na stronie programu waŝniejsza jest informacja dotycząca kontaktu z programem, a informacja o kontakcie z instytucją powinna mieć wyłącznie charakter uzupełniający. 70

71 b. Przejrzystość i rozpoznawalność strony głównej Sprawdź kryteria (sekcja A): Strona główna - przejrzystość Strona główna - rozpoznawalność Wniosek: - badane serwisy dość słabo prezentowały informację na stronie głównej ich wygląd przypominał raczej listy aktualności; zastosowanie prostych heurystyk prowadzących uŝytkownika dróg na skróty to rzadkość; strony główne nie były charakterystyczne. Rekomendacje: W ramach przejrzystości rekomendujemy planowanie strony głównej tak, aby w 30 sekund dotrzeć do odwiedzającego i przekazać mu cel strony, przekazać wiedzę, gdzie jest i co moŝe tutaj zrobić oraz ułatwić podjęcie decyzji, co zrobić dalej. Strona główna powinna być łatwo rozpoznawalna dzięki spójnemu logo i profesjonalnemu charakterowi zgodnemu z celem strony. Strona główna powinna być jedna tak, aby kaŝdy odwiedzający rozumiał, gdzie się znajduje i gdzie wrócić. PoniŜej przykład czytelnej strony, znacząco róŝniącej się od podstron: 71

72 REKOMENDUJEMY: aby strona główna wprowadzała i informowała uŝytkownika o treści, w postaci przykładów i scenariuszy uŝycia (sytuacji z Ŝycia wziętych), a nie oferowała długiej listy aktualności. Dbajmy o przejrzystość, aby elementy nawigacyjne nie przypominały reklam, nie były ozdobne (przykład powyŝej). UŜywajmy Flash tylko wtedy, gdy jest potrzebny, nie rozpraszajmy banerami. Nie twórzmy strony przeładowanej grafiką, gdyŝ utrudni ona nawigację i przeglądanie serwisu. c. Projektowanie i uŝyteczność nawigacji Sprawdź kryteria (sekcja A): Prosta i uŝyteczna nawigacja Nawigacja bieŝąca - dla bieŝącego miejsca i kolejnych kroków 72

73 Wniosek: - w ramach badanych podstron nawigacja nie zawsze była zgodna kryteriami uŝyteczności, nie była traktowana jak najwaŝniejszy element strony. Na stronach pominięto prawie całkowicie nawigację wewnętrzną. Rekomendacje: Kluczowym elementem, który rzutuje na uŝyteczność strony jest nawigacja. Zasadniczo rozróŝniamy dwa typy nawigacji: globalna i uŝytkownika. Nawigacja globalna to predefiniowane kategorie w menu górnym bądź bocznym. Nawigacja uŝytkownika to taka forma, którą tworzą sami uŝytkownicy w czasie korzystania ze strony: np. najpopularniejsze, najbardziej poszukiwane, Twoje ostatnio oglądane, najnowsze, itp. Innym typem dodatkowej nawigacji to nawigacja kontekstowa, czyli taka, która powiązana jest z danym elementem informacji, czy treścią lub paragrafem. W przypadku długich list, czy plików nawigacja kontekstowa powinna wskazywać na pliki nowo dodane, wyszukiwarkę plików, czy link do programu do przeglądania dokumentów. PoniŜej przykład nawigacji kontekstowej (w części centralnej grupującej linki do wewnętrznej zawartości, a w części prawej podzielone w pewnie uŝyteczne sekcje): 73

74 Kluczową rolę dla nawigacji pełni menu. Menu powinno być niezmienne w całym serwisie, proste i jednolite, powinno takŝe spójnie komunikować cele, które moŝe zrealizować uŝytkownik korzystając z naszego serwisu. Podział punktów menu powinien być logiczny dla uŝytkowników (beneficjentów i potencjalnych beneficjentów) to dla nich przygotowane jest przecieŝ menu strony. Punkty menu powinny być zbudowane na zasadzie fraz akty prawne, ogólne wytyczne i nie powinny być za długie. 2-3 słowa (spójna fraza) to wystarczająca ilość tekstu do punktu menu. Menu powinno być standardowe, gdyŝ zmiany i innowacje niestety utrudnią nawigację. PoniŜej przykład spójnej nawigacji oraz czytelnego menu z oznaczeniem aktywnego elementu (w dość skomplikowanej informacji): 74

75 75

76 Po kliknięciu w punkt menu moŝemy rozwinąć dodatkowy poziom nawigacji, a obecny punkt oznaczyć jako oglądany (np. za pomocą koloru). Miejsce bieŝącego pobytu uŝytkownika w serwisie powinno być oznaczone w ścieŝce okruszków (czyli drodze, która wskazuje nam obecne miejsce w hierarchii strony, np.: Start > podstrona > podstrona) oraz w tytule strony i pozycji w menu. Jednolitość nawigacji uświadomi nam, gdzie się znajdujemy, niezaleŝnie, gdzie byśmy nie kliknęli. PoniŜej przykład ścieŝki okruszków: 76

77 d. Linki Sprawdź kryteria (sekcja A): Linki Wniosek: - badane podstrony nie zawsze naleŝycie dbały o uŝyteczność linków, linki nie odróŝniały się od tekstu, a ich spójność nie była zachowana i jednolita w całym serwisie Rekomendacje: Wszystkie linki w serwisie tworzą nawigację po treściach (wewnętrzną, hipertekstową), jest to najwaŝniejsza nawigacja dla poznania treści i informacji wewnątrz strony przez uŝytkownika. REKOMENDUJEMY: aby budować nawigację poprzez linkowanie fraz w tekście wewnętrzne linki i przekierowania powinny łączyć frazy z czytanego tekstu z właściwymi artykułami. PoniŜej przykład wewnętrznego linkowania z oznaczonym aktywnym elementem, na który kliknął uŝytkownik (element podkreślony, linkujące frazy oznaczono na niebiesko). NIE zalecamy dodawania materiałów pisanych i automatycznie przeklejanych w WORDZIE, gdyŝ tworzy to najczęściej długie, nieczytelne dokumenty, w których brakuje linków wzajemnych wewnątrz informacji (a w konsekwencji jedyne linki, to te poza treścią centralną, w bocznym menu). Linki wewnątrz tekstu ułatwiają uŝytkownikowi przenoszenie się do innych interesujących treści, które mogą być nieczytelne w menu bocznym. REKOMENDUJEMY: aby treści były pisane na zasadzie poradnika lub instrukcji, a nie opisu. Dzięki temu, będziemy odpowiadać na pytania w tytule strony, podłączać uŝyteczne 77

78 i powiązane linki, a szczegółową treść publikować w ramach załączników PDF do pobrania. Tym sposobem stworzymy dwustopniową hierarchię elementów od ogólnych informacji wprowadzających, przez linki odsyłające (na Ŝądanie) do szczegółów. Nie naleŝy oczekiwać, Ŝe kaŝdy uŝytkownik będzie chciał wczytać się w długą i szczegółową treść strony. Internet ma oferować omówienia i moŝliwość pobrania wyczerpującej treści na Ŝyczenie. REKOMENDUJEMY: aby wszystkie linki były tego samego koloru, róŝniącego się od koloru tekstu, opcjonalnie mogą być jeszcze dodatkowo podkreślone, ale nie jest to obligatoryjne. Linki muszą wywierać na odwiedzającym wraŝenie spójnych, jednolitych. Standardowe zachowania zagwarantują skuteczność nawigacji po stronie. Zalecamy pamiętać, Ŝe: - linki powinny mieć stały, niezmienny charakter w całym serwisie, - po najechaniu myszą link powinien reagować (zmiana koloru linku lub podkreślenie), - linki muszą odcinać się kolorem kontrastu od koloru tekstu strony (np. jeśli tekst jest czarny to linki mogą być np.: niebieskie), - linki muszą być niedługie linkujemy frazy, nie linkujemy całych zdań, - linki muszą prowadzić tylko do jednej treści, naleŝy unikać na tej samej stronie wielu linków o róŝniącym się opisie linkującym do tej samej strony, - linki nie mogą być wymyślnie sformatowane, - linki powinny być intuicyjne, a uŝytkownik powinien wiedzieć, co pod nimi moŝe znaleźć (ich tytuł tłumaczy zawartość, a zawartość zgadza się z tytułem). PoniŜej przykład wyraźnych i czytelnych linków oznaczonych na niebiesko: Teksty muszą być aktualne i wiarygodne, warto zadbać o rejestrowanie osób wprowadzających teksty na stronę (imię i nazwisko, data publikacji, ostatnie zmiany, kontakt do osoby moderującej treści). 78

79 e. Wykorzystanie danych kontaktowych Wniosek: Sprawdź kryteria: (sekcja A) Kontakt (sekcja B) Kontakty - brak standardów w komunikacji z uŝytkownikiem powoduje, Ŝe brakuje dostępnego kontaktu do punktów informacyjnych, a podawane informacje są niepełne. Rekomendacje: Zalecamy umieszczenie przydatnych projektodawcy danych kontaktowych na kaŝdej stronie serwisu, w taki sposób, aby to uŝytkownik mógł wybrać dowolną formę kontaktu od a, telefonu, faxu do formularza. Opcjonalnie moŝe to być link do działu kontaktu. Wyraźnie oddzielmy kontakt dedykowany obsłudze projektodawców od kontaktu do instytucji (kontakt do instytucji jest drugorzędny, to kontakt dla zaawansowanych prezentujmy go na końcu nawet jako link do podstron kontakt na stronie instytucji). PoniŜej przykład grupowania róŝnorodnych form kontaktu na jednej czytelnej stronie (warto pamiętać, aby zawsze umieszczać godziny pracy instytucji, czy obsługi): 79

80 Na powyŝszym przykładzie widać połączenie danych kontaktu on-line, poszanowania prywatności oraz informacji teleadresowych, jako mniej znaczących na dole. Pamiętajmy, o informowaniu uŝytkownika, gdy wysyła formularz o poszanowaniu prywatności (najprostsza forma informacji poniŝej, jako proste zdanie). 80

81 f. Zrozumiałość i wiarygodność, prywatność i bezpieczeństwo uŝytkownika Sprawdź kryteria: (Sekcja A) Czytelność i zgodność z oczekiwaniami Prywatność Podstrony i tytuł Zrozumiałość Wiarygodność Wniosek: - strony nie dbają o prywatność odwiedzających, nie budują teŝ trwałego zaufania do urzędu i programów. Treści są często mało czytelne i niezgodne z oczekiwaniami uŝytkowników, mało w nich prostoty i intuicyjności. Adresy stron są nieczytelne i trudne do zapamiętania, nie ma wspólnej polityki nazw pomiędzy instytucjami i programami. Rekomendacje: Zalecamy, aby tworzyć nazwy działów w sposób zrozumiały dla odbiorców, trzeba pamiętać, Ŝe nasza wiedza moŝe być znacznie większa lub bardziej profesjonalna, niŝ uŝytkowników strony. Kluczem w nazewnictwie są krótkie frazy, informacje o głównym celu dla którego dana informacje jest opisana, np. Opis programu, WaŜne dokumenty wspólnotowe, BieŜący harmonogram wniosków, Aktualizacje i zmiany dokumentów dot. Programu czy Przykładowe projekty dla działania. Prostota i zrozumiałość nagłówków to klucz do sukcesu. Rekomendujemy, aby adresy strony były logiczne i naturalne, podobne do siebie łatwe do zapamiętania i wpisania z klawiatury. Zalecamy, aby podstrony były opisane w linkach postaci tekstów, a nie oznaczeń typu /9842xfer34s-asd/, dobrym przykładem jest adres w postaci:

82 Rekomendujemy, aby pamiętać o prywatności uŝytkownika przez to zbudujemy jego zaufanie. Zarówno podczas zbierania danych do statystyk w Google, czy wysyłaniu danych przez formularz kontaktowy poinformujmy uŝytkownika o zasadach poufności i prywatności. Rekomendujemy umieszczanie stałego linku na dole strony opisującego odpowiedzialność strony oraz politykę prywatności. g. Wyszukiwarka i indeksowanie Sprawdź kryteria: (sekcja A) Wyszukiwarka (sekcja B) Szukanie Wniosek: - wyszukiwanie nie jest łatwo dostępne, a czasem nawet go brak; na stronach programów umieszcza się za duŝo dokumentacji PDF, a wyszukiwarka nie obsługuje funkcji przeglądania treści wewnątrz tych plików. Rekomendacje: Prezentujmy wyniki opisane w kompleksowy sposób (podając zarówno wyniki, jak i zgodność z wyszukiwaniem, oznaczając urywek informacji opisującej wynik szukania), z moŝliwością pogłębienia wyszukiwania opcje zaawansowane. W miarę moŝliwości umoŝliwiajmy wyszukiwanie wśród dokumentów PDF oraz w treści tych dokumentów. Okno wyszukiwarki powinno być proste, zgodne z przyjętymi zasadami oraz uŝyteczne czyli poprawnie opisane przyciskiem szukaj, aby poinformować uŝytkownika, co się stanie po akcji naciśnięcia przycisku. PoniŜej okno wyszukiwarki (bez linku do zaawansowanych wyników). 82

83 h. Informacje merytoryczne Sprawdź kryteria: Szczegółowe Kryteria (sekcja C) Wniosek: Akty prawne dotyczące okresu programowania (rozporządzenia Unii Europejskiej, polskie akty prawne i wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) Dokumenty programowe: tekst programu operacyjnego, uszczegółowienie programu Skrótowe informacje na temat danego programu Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) Ogłoszenia o planowanych konkursach w formie aktualności (opis lub podstrona) Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) Informacje o realizowanych projektach Dane teleadresowe punktów udzielających beneficjentom informacji i porad Opis obowiązków beneficjentów w zakresie informacji i promocji (dla stron prowadzonych przez IP, IPII) Przekierowania do: (dla stron poświęconych RPO) Przekierowania do: Zawarto informację, Ŝe projekt strony jest współfinansowany (widoczne dla uŝytkownika strony) - wytyczne merytoryczne nie zawsze są zachowywane Rekomendacje: Zalecamy prezentowanie informacji merytorycznych określonych w ramach kryteriów (zarówno linków jak i dokumentów). Linki do innych serwisów powinniśmy umieszczać w sposób tekstowy (czyli pisząc pod grafiką wraz z omówieniem dlaczego je umieszczamy i jak są powiązane z naszą instytucją opisujemy ich kontekst (prezentacja linków moŝe być podobna do wizualizacji linków na stronach komercyjnych w sekcjach nasi klienci, gdzie istnieje zarówno link do strony domowej firmy, jak i opis projektu), jak na poniŝszym przykładzie: 83

84 PoniŜej inna prezentacja linku oraz oznaczanie linków globem, jako link zewnętrzny, wraz z jego opisem ( ): Podsumowując, sposób podawania informacji musi być zorientowany na uŝytkownika i jego potrzeby, a więc spójny, prosty i przejrzysty. Wykorzystując wiedzę o tym, co moŝe interesować potencjalnego beneficjenta projektujmy serwis tak, aby ułatwić jego eksplorację i odnajdywanie najwaŝniejszych treści. WdraŜając standardy uŝyteczności nadajmy stronie taką strukturę, aby uŝytkownik mógł szybko nauczyć się budowy serwisu i opanować poruszanie się po nim bez większego wysiłku. Zwróćmy uwagę, by na naszym serwisie znajdowały się najwaŝniejsze informacje merytoryczne oraz zachowajmy zgodność wizualizacji z Systemem Identyfikacji Wizualnej NSRO. 84

85 i. Pobieranie plików Sprawdź kryteria: (Sekcja A) Pobieranie plików Wniosek: - duŝa część treści pojawia się w ramach plików PDF, rzadkością jest umieszczenie linków do programów obsługujących te pliki; uŝywanie plików zamkniętych jak DOC, czy PPT jest zbyt częste. Rekomendacje: Pliki powinny otwierać się w nowym oknie, chyba, Ŝe jest to treść podstrony. Pliki powinny być zapisane w otwartych formatach (czyli takich dla których nie potrzeba płatnego oprogramowania do otwarcia pliku). Zawsze powinien być dostępny link do programu, do przeglądania dokumentów. W szczególności, gdy umieszczamy takie dokumenty jak WORD, PPT, czy XLS (formaty zamknięte). Opis pliku powinien w jasny sposób informować o jego wielkości i formacie dodatkowo zalecamy stosowanie standardowych (rozpoznawalnych) ikon dla dokumentów np. Przykład rozbudowanej komunikacji plików powiązanych ze stroną: 85

86 PoniŜej bardzo uŝyteczne rozwiązanie z jednej ze stron objętych badaniem pod kaŝdą podstroną jest informacja o moŝliwościach ściągnięciu programu przeglądarki: Rekomendujemy, aby ograniczać liczbę plików PDF. Pliki do pobrania powinny słuŝyć do pogłębienia i pobrania dodatkowych, ale wyczerpujących materiałów. Omówienia pisane do tych materiałów (hierarchicznie uporządkowane od ogółu do szczegółu), to właśnie cel do realizacji w ramach naszego serwisu. 86

87 5. Wyniki II etapu badania a. Stopień realizacji poszczególnych kryteriów z sekcji C. W ramach trzech bloków kryteriów w drugiej części badania analizowano wyłącznie sekcję standardów merytorycznych wynikających z Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie informacji i promocji z dnia 13 sierpnia 2007 oraz spójnego systemu identyfikacji wizualnej NSRO (sekcja C) opisanego w Księdze Znaku Identyfikacji Wizualnej stanowiącej Załącznik do Strategii komunikacji Funduszy Europejskich w Polsce w ramach Narodowej Strategii Spójności na lata W poniŝszych tabelach zaprezentowano szczegółowo oceny w ramach wyników weryfikacji wdroŝenia rekomendacji, zbiorczo dla wszystkich 102 stron (100 fizycznie istniejących serwisów). W ostatniej kolumnie zamieszczono informację o procentowym stopniu realizacji poszczególnych kryteriów C w próbie badanych stron (w drugim etapie). Ocena uŝyteczności stron w drugiej części została pominięta i nie była uwzględniona w wynikach. Analizowane strony charakteryzowały się w szczególności poprawą w stosunku do poprzednich części badania. Nadal jednak pozostały elementy do wdroŝenia w celu osiągania zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji. W analizowanym obszarze zidentyfikowano następujące obszary problemowe (punktacja poniŝej 50%): brak opisów zmian i rejestrów zmian aktów prawnych, brak plików ze sprawozdaniami rocznymi i okresowymi z realizacji programu, prezentacji kwot publicznego dofinansowania projektów w rozbiciu na środki unijne i polskie oraz braki zgodności z zalecanym szeregowym zestawieniem znaków. Niestety słabo spełniane jest nadal kryterium zachowania pola ochronnego znaku, co jest dość prostym i łatwym zabiegiem osiągania zgodności ze standardem komunikacji Funduszy Europejskich. Pomimo, Ŝe dokumenty FAQ były coraz popularniejsze niektórym brakowało jeszcze uzupełnienia treścią wg wytycznych min. pytań w tym dziale to 10 wraz z odpowiedziami. Trzy najlepiej realizowane kryteria to: dostępność dokumentów programowych do pobrania (100%), dane teleadresowe instytucji prowadzącej nabór wniosków o dofinansowanie (99%), numery telefonu dla beneficjentów (99%). Co waŝne pierwsze 20 kryteriów realizowane jest na więcej niŝ 88% stron. Analizując szczegółowo kryteria moŝemy wnioskować, Ŝe wzrost kryterium jest proporcjonalny i liniowy, co oznacza, Ŝe nisko spełnione kryteria wzrastały o proporcjonalnie 87

88 tyle samo, co wysoko spełniane, moŝna powiedzieć, Ŝe większość z kryteriów zostało poprawionych o około 20% w górę niezaleŝnie od wartości wyjściowej. Oznacza to, Ŝe rekomendacje ogólnie pozytywnie wpłynęły na poprawę poziomu stron, a nie jedynie na pewne sekcje. MoŜna oceniać, Ŝe badanie przyniosło pozytywny efekt w postaci zmian i nowych wskazówek do wykorzystania przez administratorów serwisów Funduszy Europejskich. Co waŝne 100% instytucji spełniło kryterium umieszczenia dokumentów programowych do pobrania, stąd ich duŝa dostępność na stronach. Tak wysoki stopień realizacji kryterium jest z jednej strony powodowany konsekwencją z jednej strony koniecznością edukacji uŝytkowników stron, ale takŝe szerokiej dostępności materiałów do pobrania z serwisu MRR. Dodano teŝ opisy i skrócone informacje na temat programów, informacje o konkursach oraz dane kontaktowe do punktów informacyjnych. Tak więc pod kątem prezentacji informacji merytorycznych strony zostały uzupełnione. Największą zmianą na stronach jest uzupełnienie strony o opis zmian dokumentów programowych (+38%). Jednak z przypuszczeń badaczy wynika, zmiana ta została spowodowana naturalną dostępnością tego materiału na stronie MRR, gotowego do umieszczenia na własnych stronach. Mało, które instytucje przygotowały do tego mechanizm kontroli wersji pliku, a większość posłuŝyła się jedynie dodaniem kolejnego pliku do list dokumentów do pobrania. Niestety umieszczenie w liście plików powoduje, Ŝe trudno skojarzyć zmiany z konkretnym plikiem, do którego te zmiany się tyczą. Uzupełnione zostały teŝ inne akty prawne i opisy programu, priorytetów, działań oraz listy typów beneficjentów. Na wielu stronach widać zastosowanie standardu prezentacji opisu programu, podzielonego nagłówkami, co znacząco poprawia zrozumienie informacji w tym roli instytucji w jego wdraŝaniu. DuŜą zmianą (prawie 29%) wśród kryteriów merytorycznych jest umieszczenie danych o stanie realizacji programów z ostatnich 3 miesięcy. Brak tu jednoznacznych standardów publikowania tych informacji, a więc kaŝdy postępuje wg. własnego uznania (publikując dowolnie jako: aktualności, skróty, pliki PDF, podsumowania, czy teŝ ogólne informacje). Sam wzrost moŝe być spowodowany wzrostem dbałości o aktualność stron internetowych. Wraz z uruchomieniem programów i konkursów pojawiły się na stronach nowe informacje dotyczące: nowych konkursów, aktualnych naborów oraz harmonogramów przyjmowania wniosków, co widać w wynikach realizacji tych kryteriów. Najmniejsze zmiany i stopień realizacji widoczny jest w zakresie kryteriów graficznych dotyczących wizualizacji: logo, znaku i czcionek w logo. W szczególności dotyczy to prawidłowego zastosowania znaków graficznych zgodnie z Księgą Identyfikacji Wizualnej. 88

89 Bardzo mało instytucji stosuje wymagany standard trzyznakowy umiejscowienia logotypów w serii X-X-X. Często zamieniamy jest on na dwu lub jedno elementowy zestaw. Zmiany w logo są niedopuszczalne, a pomimo ustanowionego zakresu pola ochronnego, obszar w około logo jest naduŝywany. Pomimo wytycznych na stronach brakuje prawidłowo opisanej flagi Unii Europejskiej odpowiednim tekstem obok. Nadal zaledwie 57% stron komunikuje, Ŝe projekty stron współfinansowane są ze środków unijnych. NaleŜy podkreślić, Ŝe po drugiej części badań 27 z 44 kryteriów czysto merytorycznych wskazuje na wysoki poziom realizacji w granicach 80%-100%. Wskazuje to na wysoki poziome realizacji kryteriów na stronach. Warto jednak zwrócić uwagę, Ŝe pomimo korzystania z szeregu materiałów i plików ze strony niewiele stron zwrotnie linkuje do tej strony. Oczywiście istotne jest zachowanie regionalnego charakteru informacji, warto jednak wskazać krajową bazę informacji o Funduszach Europejskich w dostępny sposób. Zamieszczone poniŝej tabele prezentują szczegółowo stopień realizacji kryteriów w ramach sekcji C, rankingu kryteriów oraz rankingu wzrostu stopnia realizacji. 89

90 Tabela 10 Szczegółowy opis realizacji kryteriów zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji Kryteria C Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Wynik I. Niezbędne informacje merytoryczne Akty prawne dotyczące okresu programowania (rozporządzenia Unii Europejskiej, polskie akty prawne i wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) akty prawne do pobrania (min 4 akty) 98% rejestr (lista) zmian aktów prawnych 41% opis zmian aktów prawnych 28% Dokumenty programowe: tekst programu operacyjnego, uszczegółowienie programu dokumenty programowe do pobrania (min 2) 100% rejestr (lista) zmian dokumentów programowych 66% opis zmian dokumentów programowych 58% Skrótowe informacje na temat danego programu syntetyczny opis programu 97% opisy priorytetów 96% opisy działań 96% listy typów beneficjentów kwalifikujących się do pomocy 90% listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie 81% Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) 95% Ogłoszenia o planowanych konkursach w formie aktualności (opis lub podstrona) dane teleadresowe instytucji prowadzących nabory lub przekierowania do ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji 99% Sprawozdania z realizacji programu sprawozdanie okresowe (min 2) 52% sprawozdania roczne (min 2) 37% Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu 79% Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) 79% Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) 80% Informacje o realizowanych projektach listy beneficjentów (którzy otrzymali dotację - nazwa, kwota, projekt) 89% nazwy beneficjentów 91% tytuły projektów 95% kwoty dofinansowania publicznego 90% kwoty dofinansowania publicznego w rozbiciu na wkład unijny i polski 43% Dane teleadresowe punktów udzielających beneficjentom informacji i porad numer telefonu 99% numer faksu 85% adres pocztowy 88% adres 95% Opis obowiązków beneficjentów w zakresie informacji i promocji ogólny opis obowiązków w ww. zakresach 84% dokumenty do pobrania (wytyczne, zasady) [dostępne bez logowania] 88% zestaw znaków (logo) do pobrania 80% Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) min 10 pozycji pyt. 78%

91 Kryteria C Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria Wynik II. Przekierowania do (dla stron prowadzonych przez IP, IPII) Przekierowania do: ważnych adresów Strony głównej IZ Stron pozostałych IP danego programu 97% Wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO 79% (dla stron poświęconych RPO) Przekierowania do: 94% portalu Funduszy Europejskich: strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: 75% III. Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO strony Komisji Europejskiej: 88% Zawarto informację, że projekt strony jest współfinansowany (widoczne dla użytkownika strony) 79% Występują elementy prawidłowej wizualizacji: znak graficzny Narodowej Strategii Spójności właściwy dla danego programu, czyli: 57% Dla PO: 90% Dla RPO: flaga UE wraz z odwołaniem słownym do Unii Europejskiej, tj. jeden ze znaków: 75% Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełnokolorowej (nie monochromatycznej lub achromatycznej) 93% W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. 90% Zachowano pole ochronne znaku zgodnie z przykładem: 55% Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po prawej stronie od znaku Unii Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego). Np. prawidłowa wizualizacja w wariancie poziomym: 47% 91

92 Tabela 11 RANKING KRYTERIÓW (stopień realizacji w obrębie wszystkich serwisów internetowych) Kryteria C Procent Procent Wzrost realizacji stopnia realizacji w w II realizacji Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria I etapie etapie kryterium ** Niezbędne informacje merytoryczne dokumenty programowe do pobrania (min 2) 94% 100% 6% Niezbędne informacje merytoryczne dane teleadresowe instytucji prowadzących nabory / przekierowania 20% do ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji 79% 99% Niezbędne informacje merytoryczne numer telefonu 87% 99% 12% Niezbędne informacje merytoryczne akty prawne do pobrania (min 4 akty) 82% 98% 16% Niezbędne informacje merytoryczne syntetyczny opis programu 93% 97% 4% Przekierowania do ważnych adresów Strony głównej IZ 94% 97% 2% Niezbędne informacje merytoryczne opisy priorytetów 91% 96% 5% Niezbędne informacje merytoryczne opisy działań 90% 96% 6% Niezbędne informacje merytoryczne Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) 82% 95% 13% Niezbędne informacje merytoryczne tytuły projektów 77% 95% 18% Niezbędne informacje merytoryczne adres 85% 95% 10% Przekierowania do ważnych adresów Wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu poświęconej PO / RPO 83% 94% 12% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełnokolorowej (nie monochromatycznej lub 12% achromatycznej) 81% 93% Niezbędne informacje merytoryczne nazwy beneficjentów 75% 91% 17% Niezbędne informacje merytoryczne listy typów beneficjentów kwalifikujących się do pomocy 81% 90% 9% Niezbędne informacje merytoryczne kwoty dofinansowania publicznego 71% 90% 20% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO znak graficzny Narodowej Strategii Spójności właściwy dla danego 6% programu 84% 90% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. 83% 90% 7% Niezbędne informacje merytoryczne listy beneficjentów (którzy otrzymali dotację - nazwa, kwota, projekt) 68% 89% 22% Niezbędne informacje merytoryczne adres pocztowy 60% 88% 28% Niezbędne informacje merytoryczne dokumenty do pobrania (wytyczne, zasady) [dostępne bez logowania] 76% 88% 12% Przekierowania do ważnych adresów strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: 83% 88% 4%

93 Kryteria C Procent Procent Wzrost realizacji stopnia realizacji w w II realizacji Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria I etapie etapie kryterium ** Niezbędne informacje merytoryczne numer faksu 64% 85% 22% Niezbędne informacje merytoryczne ogólny opis obowiązków w w.w. zakresach 72% 84% 13% Niezbędne informacje merytoryczne listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem rodzajów projektów, na które mogą oni uzyskać wsparcie 75% 81% 7% Niezbędne informacje merytoryczne Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) 60% 80% 21% Niezbędne informacje merytoryczne zestaw znaków (logo) do pobrania 65% 80% 16% Niezbędne informacje merytoryczne Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu 77% 79% 2% Przekierowania do ważnych adresów strony Komisji Europejskiej: 71% 79% 8% Przekierowania do ważnych adresów Stron pozostałych IP danego programu 62% 79% 17% Niezbędne informacje merytoryczne Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) 50% 79% 29% Niezbędne informacje merytoryczne Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) min 10 pozycji 18% pyt. 61% 78% Przekierowania do ważnych adresów portalu Funduszy Europejskich: 58% 75% 17% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO flaga UE wraz z odwołaniem słownym do Unii Europejskiej 57% 75% 18% Niezbędne informacje merytoryczne rejestr (lista) zmian dokumentów programowych 38% 66% 27% Niezbędne informacje merytoryczne opis zmian dokumentów programowych 20% 58% 38% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zawarto informację, że projekt strony jest współfinansowany 13% (widoczne dla użytkownika strony) 44% 57% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zachowano pole ochronne znaku 35% 55% 20% Niezbędne informacje merytoryczne sprawozdanie okresowe (min 2) 33% 52% 19% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po prawej stronie od znaku Unii Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli 6% występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego). 41% 47% Niezbędne informacje merytoryczne kwoty dofinansowania publicznego w rozbiciu na wkład unijny i polski 36% 43% 7% 93

94 Kryteria C Procent Procent Wzrost realizacji stopnia realizacji w w II realizacji Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria I etapie etapie kryterium ** Niezbędne informacje merytoryczne rejestr (lista) zmian aktów prawnych 29% 41% 12% Niezbędne informacje merytoryczne sprawozdania roczne (min 2) 21% 37% 17% Niezbędne informacje merytoryczne opis zmian aktów prawnych 17% 28% 12% ** wzrost opisano w punktach procentowych (róŝnica pomiędzy wynikami) 94

95 Tabela 12 RANKING KRYTERIÓW WG PRZYROSTU ZMIAN (stopień realizacji w obrębie wszystkich serwisów internetowych) Kryteria C Wzrost Procent Procent stopnia realizacji realizacji w Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria w I etapie II etapie realizacji kryterium ** Niezbędne informacje merytoryczne opis zmian dokumentów programowych 20% 58% 38% Niezbędne informacje merytoryczne Dane o stanie realizacji programów (z ostatnich 3 miesięcy) 50% 79% 29% Niezbędne informacje merytoryczne adres pocztowy 60% 88% 28% Niezbędne informacje merytoryczne rejestr (lista) zmian dokumentów programowych 38% 66% 27% Niezbędne informacje merytoryczne listy beneficjentów (którzy otrzymali dotację - nazwa, kwota, projekt) 68% 89% 22% Niezbędne informacje merytoryczne numer faksu 64% 85% 22% Niezbędne informacje merytoryczne Uproszczone opisy aplikowania o środki (np. informacje o procesie oceny wniosków) 60% 80% 21% Niezbędne informacje merytoryczne dane teleadresowe instytucji prowadzących nabory / przekierowania do ogłoszeń na stronach domowych tych instytucji 79% 99% 20% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zachowano pole ochronne znaku 35% 55% 20% Niezbędne informacje merytoryczne kwoty dofinansowania publicznego 71% 90% 20% Niezbędne informacje merytoryczne sprawozdanie okresowe (min 2) 33% 52% 19% Niezbędne informacje merytoryczne Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ) min 10 pozycji 18% pyt. 61% 78% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO flaga UE wraz z odwołaniem słownym do Unii Europejskiej 57% 75% 18% Niezbędne informacje merytoryczne tytuły projektów 77% 95% 18% Przekierowania do ważnych adresów Stron pozostałych IP danego programu 62% 79% 17% Niezbędne informacje merytoryczne sprawozdania roczne (min 2) 21% 37% 17% Niezbędne informacje merytoryczne nazwy beneficjentów 75% 91% 17% Przekierowania do ważnych adresów portalu Funduszy Europejskich: 58% 75% 17% Niezbędne informacje merytoryczne akty prawne do pobrania (min 4 akty) 82% 98% 16% Niezbędne informacje merytoryczne zestaw znaków (logo) do pobrania 65% 80% 16%

96 Kryteria C Wzrost Procent Procent stopnia realizacji realizacji w Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria w I etapie II etapie realizacji kryterium ** Niezbędne informacje merytoryczne Harmonogram naboru wniosków (data, działanie) 82% 95% 13% Niezbędne informacje merytoryczne ogólny opis obowiązków w ww. zakresach 72% 84% 13% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zawarto informację, że projekt strony jest współfinansowany (widoczne dla użytkownika strony) 44% 57% 13% Niezbędne informacje merytoryczne numer telefonu 87% 99% 12% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zastosowano znak graficzny Narodowej Strategii Spójności wraz z logotypem w wersji pełnokolorowej (nie monochromatycznej lub 12% achromatycznej) 81% 93% Niezbędne informacje merytoryczne dokumenty do pobrania (wytyczne, zasady) [dostępne bez logowania] 76% 88% 12% Niezbędne informacje merytoryczne opis zmian aktów prawnych 17% 28% 12% Niezbędne informacje merytoryczne rejestr (lista) zmian aktów prawnych 29% 41% 12% Przekierowania do ważnych adresów Wyraźne odesłanie ze strony głównej instytucji do części serwisu 12% poświęconej PO / RPO 83% 94% Niezbędne informacje merytoryczne adres 85% 95% 10% Niezbędne informacje merytoryczne listy typów beneficjentów kwalifikujących się do pomocy 81% 90% 9% Przekierowania do ważnych adresów strony Komisji Europejskiej: 71% 79% 8% Niezbędne informacje merytoryczne kwoty dofinansowania publicznego w rozbiciu na wkład unijny i polski 36% 43% 7% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO W logotypie zastosowano czcionkę z rodziny The Mix CE. 83% 90% 7% Niezbędne informacje merytoryczne listy typów beneficjentów wraz z odniesieniem rodzajów projektów, 7% na które mogą oni uzyskać wsparcie 75% 81% Niezbędne informacje merytoryczne dokumenty programowe do pobrania (min 2) 94% 100% 6% Niezbędne informacje merytoryczne opisy działań 90% 96% 6% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO znak graficzny Narodowej Strategii Spójności właściwy dla danego 6% programu 84% 90% Zgodność z systemem identyfikacji wizualnej NSRO Zastosowano prawidłowy sposób zestawienia znaków, tj. znak programu operacyjnego znajduje się po prawej stronie od znaku Unii 6% Europejskiej, a godło instytucji lub herb województwa (jeśli 41% 47% 96

97 Kryteria C Procent realizacji w I etapie Procent realizacji w II etapie Wzrost stopnia realizacji kryterium ** Ogólne kryteria Szczegółowe kryteria występuje) znajduje się pomiędzy nimi (dotyczy zarówno wariantu poziomego, jak i pionowego). Niezbędne informacje merytoryczne opisy priorytetów 91% 96% 5% Przekierowania do ważnych adresów strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego: 83% 88% 4% Niezbędne informacje merytoryczne syntetyczny opis programu 93% 97% 4% Przekierowania do ważnych adresów Strony głównej IZ 94% 97% 2% Niezbędne informacje merytoryczne Aktualne dane o wysokości środków dostępnych w ramach programu 77% 79% 2% ** wzrost opisano w punktach procentowych (róŝnica pomiędzy wynikami) 97

98 b. Podsumowanie najwaŝniejszych problemów związanych z wdroŝeniem rekomendacji dotyczących zgodności z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji Do głównych obszarów problemowych naleŝy zaliczyć przede wszystkim trudności z pozyskaniem materiałów merytorycznych ze strony instytucji. Większość instytucji posługuje się dokumentami przygotowanymi przez MRR lub inny urząd, kopiując je na swoje strony. PoniewaŜ, w szczególności w aktach prawnych, przygotowanie opisu zmian i rejestrowanie róŝnic jeszcze szczególnie trudne, te elementy nie są samodzielnie wdraŝane. Wydaje się, Ŝe wraz z przygotowywaniem gotowych do pobrania opisów zmian dokumentów aktów prawnych instytucje samodzielnie będą je umieszczać. Dość słabo reprezentowane w serwisach są sprawozdania z realizacji programu. Widać bardzo powolny postęp w tej kwestii, a cała trudność leŝy prawdopodobnie w opracowaniu dodatkowej sekcji dokumentów do pobrania. Informacje o realizowanych projektach to sekcja wymagająca regulacji, poniewaŝ nie ma tutaj standardu prezentowania informacji. RóŜnice pomiędzy stronami są duŝe, a kaŝda instytucja inaczej interpretuje jak ma prezentować kwoty dofinansowania (głównym problemem jest gdzie tak naprawdę powinny się te kwoty znaleźć). Pewnym problemem nadal pozostaje kwestia uŝycia prawidłowego zestawienia logo. Zgodnie z rekomendacjami z poprzedniego etapu badania zalecane jest umieszczenie paska znaków w stopce, jeśli w nagłówku nie jest to moŝliwe. Sposób stosowania znaków powinien być zgodny z wymaganiami Księgi Identyfikacji Wizualnej i nie moŝe być łamany bez uzasadnienia. c. Rankingi stron internetowych programów w ramach Narodowej Strategii Spójności po drugiej części badań Wyniki drugiej części badań wskazują na wzrost zgodności stron internetowych z Wytycznymi MRR i Strategią komunikacji, czyli zwiększenie dostępności niezbędnych informacji merytorycznych, zamieszczenie przekierowań do waŝnych adresów i większej przystawalności do systemu identyfikacji wizualnej NSRO (sekcja C). Poprawność merytoryczna stron oceniona w pierwszym etapie na 65%, w drugim wzrosła do 79%, czyli o 14 punktów procentowych. Wyniki poszczególnych stron uzyskano na podstawie sumarycznej liczby punktów w ramach analizy realizacji poszczególnych kryteriów dla 100 serwisów, w stosunku do maksymalnej sumy 41 lub 44 punktów.

99 Analizy procentowe są normalizowane do maksymalnej wartości punktowej, tak więc moŝemy porównywać między sobą zarówno serwisy mogące uzyskać maksymalną liczbę 44 punktów jak i 41 punkty. Najlepszy wynik pod względem stopnia wdroŝenia kryteriów merytorycznych C, uzyskała strona IPII PO IiŚ ( prowadzona przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie (por. poniŝej). Strona WFOŚiGW w Olsztynie. Przyglądając się uŝyteczności serwisu prowadzonego przez WFOŚiGW w Olsztynie (bez przyznawania ocen punktowych) warto zwrócić uwagę, Ŝe strona wygląda bardzo profesjonalnie pod kątem prezentowania treści - łączy w sobie prostotę i naturalność podziału informacji. Strona graficznie jest dość prosta, a układ grafik niezmienny, za to bardzo uŝyteczny dla poszukującego informacji. W szczególności godna uznania jest intuicyjność rozumienia punktów menu i układ treści tworzący architekturę informacji. Bez problemu odnajdziemy wszystkie wymagane informacje na stronie, bez wykorzystania wyszukiwarki. Przy wdraŝaniu serwisu zwrócono uwagę na wszystkie wymagane kryteria z raportu i strona zdobyła 1 miejsce w rankingu. Zgodność z kryteriami merytorycznymi wynosi 98%. 99

100 Warto podkreślić takie funkcjonalności jak zintegrowane opisy zmian wyraźnie połączone z dokumentem, do którego się odnoszą. Opis realizowanych projektów jest dostępny bezpośrednio na stronie, a nie do pobrania w pliku PDF, tak więc bardzo łatwo i szybko do niego dotrzeć. Strona z linkami kompletuje wszystkie linki w podziale zgodnym z celem, czyli od Instytucji Zarządzającej, przez Instytucję Pośredniczącą, aŝ do WdraŜających. Lista jest kompletna i czytelna, a po najechaniu na link myszką podejrzymy logo i opis linku, pod który moŝemy przejść. Strona programu PO IiŚ prowadzona przez WFOŚiGW w Olsztynie właściwie stosuje wytyczne graficzne dotyczące zastosowania logotypów i opisów finansowania strony. Strona 100