Podatek od towarów i usług

Transkrypt

1 Podatek od towarów i usług 1. Zagadnienia ogólne 2. Przedmiot opodatkowania 3. Zwolnienia podatkowe 4. Obowiązek podatkowy 5. Stawki podatku 6. Udogodnienia dla małych przedsiębiorstw 1. Zagadnienia ogólne Niemiecki podatek obrotowy (Umsatzsteuer) nazywany także podatkiem od wartości dodanej uregulowany jest w ustawie o podatku obrotowym (Umsatzsteuergesetz), rozporządzeniu o przepisach wykonawczych do ustawy o podatku obrotowym (Umsatzsteuer-Durchführungsverordnung) oraz rozporządzeniem o zwolnieniach z podatku obrotowego przy imporcie (Einfuhrumsatzsteuer-Befreiungsverordnung). Ze względu na formę przeniesienia obciążenia podatkowego na konsumenta i odbiorcę końcowego zaliczany jest do podatków pośrednich. 2. Przedmiot opodatkowania Niemiecka ustawa o podatku od towarów i usług nie posługuje się przy przedmiocie opodatkowania pojęciem opodatkowania czynności tak jak to jest wprowadzone w ustawie polskiej, lecz obowiązuje pojęcie opodatkowania obrotu (Umsatz). Stosownie do przepisów ustawy opodatkowaniu podlegają następujące formy uzyskanego obrotu: 1. Dostawa i pozostałe usługi, które wykonuje przedsiębiorca w kraju (Niemcy) za zapłatą, w ramach prowadzanego przedsiębiorstwa. Nie podlega opodatkowaniu obrót, który na podstawie zarządzeń prawnych lub administracyjnych został wyeksportowany lub według przepisów prawnych uznawany jest za wyeksportowany. 2. Import towarów do Niemiec z obszarów krajów trzecich oraz austriackich obszarów Jungholz i Mittelberg (podatek obrotowy importowy) 3. Nabycie towarów i usług w kraju z pobraniem należności w ramach stosunków gospodarczych z krajami Unii. Dodatkowo ustawa wymienia także i inne przypadki uzyskanego obrotu podlegające opodatkowaniu takich jak : - obroty w portach wolnocłowych traktowanych jako obroty uzyskane w kraju podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych, 1

2 - obroty w ramach uszlachetniania, oraz towary będące przedmiotem obrotu w składach celnych lub portach wolnocłowych, - nabycie wewnątrz państw Unii nowego pojazdu przez obywatela państwa Unii, - pozostałe usługi wykonywane na rzecz innych osób. Ustawa wymienia czynności traktowane na równi ze sprzedażą, do których zalicza między innymi: - pobranie towaru poza obszar przedsiębiorstwa, - nieodpłatnie przekazanie rzeczy przez przedsiębiorcę służące do celów prywatnych, - każdorazowe przekazanie nieodpłatnie rzeczy, z wyjątkiem prezentów niskiej wartości oraz próbek mających związek z prowadzącym przedsiębiorstwem. 3. Zwolnienia podatkowe Katalog zwolnień przedmiotowych zawarty jest w ustawie. Łącznie w katalogu tym zawartych jest ponad 30 zwolnień przedmiotowych, do których zalicza się między innymi: - obroty z żeglugą morską i powietrzną, - dostawa złota do banków centralnych, - pośrednictwo w zakresie eksportu i żeglugi morskiej i powietrznej. Ze zwolnienia przedmiotowego w tym zakresie nie mogą skorzystać biura podróży oferujące lub pośredniczące w usługach dla podróżnych, których obroty uzyskane z pośrednictwa podlegają opodatkowaniu, - dostawa nowych samochodów dla określonych grup (np. NATO, misji dyplomatycznych), - obroty podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, - obroty uzyskane na podstawie ustawy o loteriach i zakładach bukmacherskich, - obroty uzyskane na podstawie ustawy o podatku od ubezpieczeń (Versicherungsteuergesetz), - dostawa ludzkich organów, krwi, - usługi zdrowotne wykonywane między innymi przez lekarzy, dentystów, psychoterapeutów, fizykoterapeutów, itd., - usługi edukacyjne i służące celom edukacyjnym także wykonywane przez szkoły prywatne lub inne centra kształceniowe, - obroty uzyskane przez szkoły wyższe z działalności naukowej z pewnymi wyłączeniami. Zwrot podatku stosownie do przepisów ustawy następuje na wniosek podatnika i dotyczy sprowadzania przedmiotów dla celów kościelnych lub militarnych lub użyteczności publicznej przez spółki. 2

3 Dodatkowo zwolnieniu z podatku podlegają takie czynności jak: - import wybranych towarów z krajów Unii, - import przedmiotów, które zwolnione są z podatku obrotowego importowego. 4. Obowiązek podatkowy Ustawa przewiduje różne możliwości powstania obowiązku podatkowego. W przypadku usług dostawy i innych usług obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania towaru, wykonania usługi i wyliczenia podatku według ustalonej zapłaty. W przypadku eksportu w terminie upływu zgłoszenia podatkowego. Niemiecki podatek VAT jest podatkiem rocznym, dotyczy danego roku kalendarzowego. Wyliczenie podatku należnego należy do podatnika, jednakże w zależności od wielkości przedsiębiorstwa może odbywać się to w dwojaki sposób. Ogólnie obowiązuje przyjęta zasada, która mówi, że do wyliczenia podatku przyjmuje się przychód należny. Wyjątkiem są tutaj małe przedsiębiorstwa, które stosownie zobowiązane są do złożenia wniosku w urzędzie skarbowym, o przyjęciu do wyliczenia podatku przychodu faktycznie otrzymanego, a nie należnego. Zasada ta ma zastosowanie do tych przedsiębiorstw, które: - osiągnęły w roku poprzedni obrót nie większy niż 1 mln DEM, a od r Euro (obowiązuje od 1996 r do 2004 r, poprzednio obowiązywała kwota DEM, od r Euro), lub - są zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji i regularnego ich zamykania stosownie do przepisów Ordynacji podatkowej, - wykonują czynności i osiągają przychody w wykonywania wolnego zawodu. - Właściwy urząd skarbowy wydaje decyzję pozwalającą na opodatkowanie przychodów faktycznie otrzymanych, a nie należnych. W pozostałych przypadkach obowiązuje zasada ogólna. Podatnicy mają obowiązek w terminie 10 dni do dokonania stosownej rejestracji na ustalonym druku i zgłoszenia obowiązku podatkowego. Sami również są zobowiązani do zadeklarowania kwoty podatku i wyliczenia zaliczek na podatek. Zadeklarowanie zaliczek odbywa się w terminach kwartalnych lub miesięcznych. Do zadeklarowania zaliczek na podatek w terminach miesięcznych zobowiązani są podatnicy, którzy wykazali w roku poprzednim 3

4 podatek w wysokości większej niż DEM, a od r Euro. Pierwsze zadeklarowanie zaliczek w roku następnym odbywa się w terminie do 10 lutego. Jeżeli podatek za rok poprzedni nie przekroczył 1000 DEM, od r. 512 Euro, urząd skarbowy na wniosek podatnika może zwolnić go z obowiązku zapłaty zaliczek i składania deklaracji wstępnych. W przypadku podatku VAT niższego niż DEM, od r Euro podatnik w roku następnym może sam wybrać okres do złożenia deklaracji wstępnej i zapłaty zaliczki. Po zakończeniu roku kalendarzowego podatnicy zobowiązani są w terminie 1 miesiąca do oddania deklaracji rocznych podatku obrotowego i samodzielnego obliczenia podatku należnego. Zapłata podatku następuje w przeciągu miesiąca po wydaniu decyzji przez urząd skarbowy. 5. Stawki podatku W niemieckim podatku obrotowym obowiązuje stawka podstawowa wynosząca 16%. Dodatkowo dla niektórych grup towarowych obowiązuje stawka obniżona wynosząca 7%. Przykładowo stawką 7% opodatkowana są następujące usługi: - uprawy roślin, - hodowli zwierząt, - usługi świadczone przez teatry, chóry, orkiestry jak i również organizowanie koncertów i przedstawień teatralnych przez inne podmioty, - usługi świadczone przez spółki służące celom wymienionym w ustawie między innymi celom użyteczności publicznej lub kościelnym. Również w stosunku do towarów wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy wymienione zostały towary objęte stawką obniżoną 7% (ponad 54 grupy towarów) do których należą przykładowo : - zwierzęta żywe związane z gospodarstwem domowym według pozycji niemieckiej taryfy celnej, - zboża, - kawa, herbata i przyprawy, - cukier i wyroby cukiernicze, - woda, z wyjątkiem wody pitnej, źródlanej, - dzieła sztuki. 6. Udogodnienia dla małych przedsiębiorstw Niemiecka ustawa przewiduje udogodnienia dla drobnych przedsiębiorców, w których to przepisach zaznaczono, że jeżeli osiadły w kraju mały przedsiębiorca osiąga przychód za rok poprzedni w wysokości do DEM, od r Euro i w bieżącym roku nie przekroczy obrotu 4

5 DEM, od r Euro wówczas nie ma obowiązku płacenia podatku obrotowego (zwolnienie podmiotowe). Podatnicy ci nie mają także prawa do zwrotu naliczonego podatku VAT, zapłaconego w rachunkach. Przedsiębiorcy ci nie mają także prawa do wystawiania rachunków z podatkiem należnym VAT. Przedsiębiorca może zrezygnować ze zwolnienia podatkowego i płacić podatek VAT na zasadach ogólnych. Przedsiębiorcy, którzy w roku poprzednim osiągnęli przychód powyżej DEM, od r Euro zobowiązani są do opłacania podatku VAT na zasadach ogólnych i wykazywania go w wystawianych rachunkach. Te same zasady dotyczą małych przedsiębiorców, którzy w roku poprzednim nie osiągnęli przychodu w wysokości DEM, od Euro, jednak w roku następnym przekroczyli graniczną kwotę DEM, od r Euro. Ustawa przewiduje dodatkowo ułatwienia obliczania podatku należnego dla małych przedsiębiorstw poprzez zastosowanie tzw. stawek przeciętnych (Durchschnittsätze), formy opodatkowania ryczałtowego. Dotyczy to tych przedsiębiorców, którzy nie mają obowiązku prowadzenia ewidencji podatkowych. Podatnicy ci zobowiązani są do złożenia wniosku w urzędzie skarbowym na początku każdego roku podatkowego. Decyzja dotycząca opodatkowania w formie stawek przeciętnych obowiązuje do końca roku kalendarzowego. Za każdy następny rok należy składać odrębne wnioski. Stawki przeciętne zamieszczone jako załącznik do rozporządzenia i wynoszą przykładowo: Dla rzemiosła - piekarnictwo 5,4% uzyskanego obrotu - drukarnie 6,4 % uzyskanego obrotu - fryzjerstwo 4,5% z obrotu - naprawa samochodów 9,1 % z obrotu handel detaliczny - kwiaciarstwo ( kwiaty i rośliny) 5,7% uzyskanego obrotu - drogerie 10,9 % uzyskanego obrotu - mleko, wyroby mleczne, tłuszcze i jajka 6,4% uzyskanego obrotu - artykuły tekstylne 12,3 % uzyskanego obrotu Wolne zawody - architekci 1,9 % uzyskanego obrotu - adwokaci ds. patentowych 1,7 % uzyskanego obrotu - adwokaci i notariusze 1,5 % uzyskanego obrotu - kominiarze 1,6 % uzyskanego obrotu - doradztwo gospodarcze, badania bilansów 1,7% uzyskanego obrotu. 5

6 Obecnie dochody uzyskane przez państwo z tytułu podatku VAT dzielone są na budżet federalny oraz budżety krajów związkowych (landów), których udział od 2000 r wynosi ogółem 49,75% udziału w podatku VAT ( w latach poprzednich udział ten wynosił - w 1995 r - 44% - od roku ,5 % ) i budżet federalny, którego udział od 2000 r spadł do 50,25% ( w latach poprzednich wynosił w roku %, a od ,5 %) Dochód z tytułu podatku VAT (wraz z podatkiem importowym) za rok 1999 wyniósł 268,3 mld DEM. Opracowała: Izabella Ewa Cech, z-ca attache handlowego, WEH-Berlin izabella.cech@wirtschaft-polen.de 6