INSPEKCJA WETERYNARYJNA

Transkrypt

1 INSPEKCJA WETERYNARYJNA I N S T R U K C J A GŁÓWNEGO LEKARZA WETERYNARII Nr GIWpr /2014 z dnia 2 czerwca 2014 r. w sprawie postępowania powiatowych lekarzy weterynariii przy zwalczaniu niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu, w tym przy realizacji przepisów rozporządzenia Rady nr 2160/ /2003 w odniesieniu do Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu 2014

2 Rozdział 1. PODSTAWA PRAWNA I CEL INSTRUKCJI 1. Niniejsza instrukcja została wydana na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r., Nr 112, poz.744, z późn. zm.). 2. Celem niniejszej instrukcji jest ujednolicenie trybu postępowania powiatowych lekarzy weterynarii przy realizacji postanowień rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz. Urz. UE L 325 z , str. 1, z późn. zm.), w tym: 1) realizacji zadań związanych z wdrożeniem Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu; 2) pobieraniu próbek do badań laboratoryjnych, w okresie kiedy nie obowiązują przepisy rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wprowadzenia Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu; 3) podejmowaniu działań, o których mowa w art. 54 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z , str. 1, z późn. zm.), w tym w okresie kiedy nie obowiązują przepisy rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wprowadzenia Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu; 4) przeprowadzaniu kontroli realizacji Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu przez hodowców, producentów jaj konsumpcyjnych i producentów drobiu. 3. Niniejsza instrukcja została opracowana zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego wskazanymi w rozdziale 2. Jedynie w rozdziale 9 wprowadzono niewynikające wprost z przepisów prawa zalecenia co do postępowania powiatowych lekarzy weterynarii, w okresie kiedy nie obowiązują przepisy rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wprowadzenia Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu. 4. Stosowanie niniejszej instrukcji, jako aktu prawa wewnętrznego, nie może prowadzić do naruszenia powszechnie obowiązujących przepisów. Na przepisy 1

3 niniejszej instrukcji nie należy powoływać się przy rozstrzyganiu o prawach i obowiązkach podmiotów prywatnych, gdyż nie jest dla nich wiążąca. Rozdział 2. WYKAZ AKTÓW PRAWNYCH Niniejsza instrukcja uwzględnia przepisy następujących aktów prawnych: 1) Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.); 2) Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744, z późn. zm.); 3) Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2013 r., poz. 856); 4) Rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz. Urz. UE L 325 z , str. 1, z późn. zm); 5) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1177/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących stosowania szczególnych metod kontroli w ramach krajowych programów na rzecz zwalczania salmonelli (Dz. Urz. UE L 212 z , str. 3); 6) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2010 z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do celu unijnego ograniczenia częstości występowania serotypów salmonelli w dorosłych stadach hodowlanych gatunku Gallus gallus (Dz. Urz. UE L 61 z r., s. 1, z późn. zm.); 7) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 517/2011 z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do unijnego celu ograniczenia częstości występowania niektórych serotypów salmonelli w stadach kur niosek gatunku Gallus gallus oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 i rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2010 (Dz. Urz. UE L 138 z r., s. 45); 8) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2012 z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie unijnego celu ograniczenia występowania Salmonella enteritidis i Salmonella typhimurium w stadach brojlerów zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 71 z , str. 31); 9) Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1190/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie unijnego ograniczenia występowania Salmonella Enteritidis i Salmonella 2

4 Typhimurium w stadach indyków zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 340 z , str. 29); 10) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach hodowlanych gatunku kura (Gallus gallus) na lata (Dz. U. z 2014 r., poz. 233); 11) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach niosek gatunku kura (Gallus gallus)" na lata (Dz. U. z 2014 r., poz. 93); 12) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach brojlerów gatunku kura (Gallus gallus) na lata (Dz. U. z 2014 r., poz. 92); 13) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków hodowlanych" na 2014 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 220). 14) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia "Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków rzeźnych" na 2014 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 103); 15) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek (Dz. U. Nr 168, poz. 1643); 16) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 września 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych mających zastosowanie do drobiu i jaj wylęgowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1301); 17) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 56, poz. 344); 18) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 116, poz. 778); 3

5 19) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie sposobu ustalania poziomu obsady kurcząt brojlerów w kurniku, w którym są one utrzymywane (Dz. U. Nr 223, poz. 1784); 20) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 stycznia 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji związanej ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 17, poz. 107); 21) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz. 38). Rozdział 3. WYJAŚNIENIE POJĘĆ Dla celów niniejszej instrukcji stosuje się następujące definicje: 1) Program dla stad kur hodowlanych program stanowiący załącznik do rozporządzenia wymienionego w pkt 10 rozdziału 2 niniejszej instrukcji; 2) Program dla stad kur niosek program stanowiący załącznik do rozporządzenia wymienionego w pkt 11 rozdziału 2 niniejszej instrukcji; 3) Program dla stad brojlerów program stanowiący załącznik do rozporządzenia wymienionego w pkt 12 rozdziału 2 niniejszej instrukcji; 4) Program dla stad indyków hodowlanych program stanowiący załącznik do rozporządzenia wymienionego w pkt 13 rozdziału 2 niniejszej instrukcji; 5) Program dla stad indyków rzeźnych program stanowiący załącznik do rozporządzenia wymienionego w pkt 14 rozdziału 2 niniejszej instrukcji; 6) Programy Krajowe programy zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu, wymienione w pkt 1-5; 7) PLW powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze względu na miejsce prowadzenia przez podmiot działalności nadzorowanej objętej jednym z Krajowych programów zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach drobiu, wymienionych w pkt 1-5; 8) GLW Główny Lekarz Weterynarii; 9) Próbka urzędowa próbka pobrana zgodnie z programem przez urzędowego lekarza weterynarii, w przypadku której co do zasady badania laboratoryjne są przeprowadzane na koszt Inspekcji Weterynaryjnej, chyba że przepisy szczególne, zawarte w programie, przewidują obciążenie hodowcy lub producenta jaj konsumpcyjnych lub producenta drobiu kosztem badań laboratoryjnych, kosztem 4

6 dojazdu związanego z pobraniem próbek, kosztem dowozu próbek do laboratorium oraz kosztem użytych wyrobów medycznych; 10) Próbka właścicielska - próbka pobrana zgodnie z programem przez hodowcę lub producenta jaj konsumpcyjnych lub producenta drobiu lub osobę przez niego upoważnioną, w przypadku której koszt pobrania, transportu oraz badania laboratoryjnego ponosi odpowiednio hodowca lub producent jaj konsumpcyjnych lub producent drobiu; 11) Próbka urzędowa rutynowa próbka urzędowa pobrana: w przypadku programu dla stad kur hodowlanych zgodnie z ust załącznika do rozporządzenia wymienionego w pkt 6 rozdziału 2 niniejszej instrukcji, w przypadku programu dla stad kur niosek zgodnie z ust lit. a załącznika do rozporządzenia wymienionego w pkt 7 rozdziału 2 niniejszej instrukcji, w przypadku programu dla stad brojlerów zgodnie z ust lit. b załącznika do rozporządzenia wymienionego w pkt 8 rozdziału 2 niniejszej instrukcji, w przypadku programu dla stad indyków hodowlanych zgodnie z ust lit. b (i) załącznika do rozporządzenia wymienionego w pkt 9 rozdziału 2 niniejszej instrukcji, w przypadku programu dla stad indyków rzeźnych - zgodnie z ust lit. b (ii) załącznika do rozporządzenia wymienionego w pkt 9 rozdziału 2 niniejszej instrukcji; 12) Próbka urzędowa potwierdzająca próbka urzędowa pobrana zgodnie z programem po wykryciu serotypu Salmonella objętego programem w próbkach właścicielskich lub w przypadku stwierdzeniu efektu hamującego wzrost bakterii w badaniu próbek właścicielskich; 13) Próbka urzędowa z podejrzenia próbka urzędowa pobrana: w przypadku programu dla stad kur niosek, zgodnie z ust lit. b-d załącznika do rozporządzenia wymienionego w pkt 7 rozdziału 2 niniejszej instrukcji, oraz w przypadku wszystkich programów, w sytuacjach innych niż wymienione w pkt 11 i 12, kiedy PLW uzna za stosowne. Rozdział 4. STADA DROBIU OBJĘTE PROGRAMAMI 1. Stada kur hodowlanych program dla stad kur hodowlanych nie przewiduje odstępstw wszystkie stada powinny zostać objęte programem. Z uwagi na fakt, że 5

7 zgodnie z programem dla kur hodowlanych próbki właścicielskie pobierane są od piskląt jednodniowych, programem dla stad kur hodowlanych objęte są stada począwszy od stad piskląt jednodniowych. 2. Stada kur niosek program nie ma zastosowania przy produkcji jaj konsumpcyjnych przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej lub na użytek własny. W przypadku, jeśli produkcja w stadach kur niosek liczących powyżej 350 ptaków zgłoszona została jako sprzedaż bezpośrednia, PLW powinien skontrolować, jaka jest faktyczna produkcja w danym gospodarstwie. Jeśli produkcja jaj w gospodarstwie przekracza jaj tygodniowo należy podjąć stosowne działania administracyjne w stosunku do podmiotu, mające na celu włącznie go do programu dla stad kur niosek. Z uwagi na fakt, że zgodnie z programem dla kur niosek próbki właścicielskie pobierane są od piskląt jednodniowych, programem dla stad kur niosek objęte są stada począwszy od stad piskląt jednodniowych. 3. Stada brojlerów program nie ma zastosowania przy produkcji mięsa pochodzącego z brojlerów, przeznaczonego wyłącznie do sprzedaży bezpośredniej lub na użytek własny. Zasady kwalifikowania stad brojlerów do programu ze względu na wiek ptaków zostały opisane w rozdziale 8 ust. 5 pkt 4 niniejszej instrukcji. 4. Stada indyków hodowlanych program dla stad indyków hodowlanych nie przewiduje odstępstw wszystkie stada powinny zostać objęte programem. Z uwagi na fakt, że zgodnie z programem dla indyków hodowlanych próbki właścicielskie pobierane są od piskląt jednodniowych, programem dla stad indyków hodowlanych objęte są stada począwszy od stad piskląt jednodniowych. 5. Stada indyków rzeźnych - program nie ma zastosowania przy produkcji mięsa pochodzącego z indyków rzeźnych przeznaczonego wyłącznie do sprzedaży bezpośredniej lub na użytek własny. Zasady kwalifikowania stad indyków rzeźnych do programu ze względu na wiek ptaków zostały opisane w rozdziale 8, pkt 7, ppkt 4 niniejszej instrukcji. Rozdział 5. PRZEPROWADZANIE SZKOLEŃ 1. Zgodnie z przepisami, które zostały wymienione w rozdziale 2, pkt 7-9 niniejszej instrukcji, w przypadku stad kur niosek, stad kur brojlerów oraz stad indyków hodowlanych i rzeźnych, próbki właścicielskie muszą być pobierane przez przeszkolone osoby. 6

8 2. PLW, w miarę potrzeby, może przeprowadzać szkolenia dla osób pobierających próbki. Przeprowadzenie szkoleń powinno być udokumentowane w postaci co najmniej listy obecności. 3. Dodatkowe informacje dotyczące realizacji programów, które mogą być wykorzystane przez PLW przy przeprowadzaniu szkoleń, można znaleźć na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii Zdrowie i Ochrona Zwierząt Zwalczanie chorób Zakaźnych Salmonelozy. Rozdział 6. KONTROLE W GOSPODARSTWACH UTRZYMUJĄCYCH DRÓB OBJĘTY PROGRAMAMI 1. PLW przeprowadza kontrole realizacji programów, które obejmują co najmniej sprawdzenie: 1) informowania o każdej zmianie stanu prawnego lub faktycznego związanego z prowadzeniem działalności nadzorowanej, w zakresie dotyczącym wymagań weterynaryjnych, w terminie 7 dni od dnia zaistnienia takiego zdarzenia; powyższe odnosi się w szczególności do informowania PLW o wstawieniu drobiu lub likwidacji poszczególnych stad utrzymywanych w gospodarstwie; 2) stosowania środków zwalczających drobnoustroje i prowadzenie dokumentacji w tym zakresie kontrola jest przeprowadzana zgodnie z wymaganiami ustalonymi w instrukcji GLW w sprawie postępowania powiatowych lekarzy weterynarii przy przeprowadzaniu kontroli gospodarstw utrzymujących zwierzęta pod względem dobrostanu zwierząt oraz raportowania o przeprowadzonych kontrolach gospodarstw utrzymujących zwierzęta pod względem dobrostanu zwierząt z elementami zwalczania chorób zakaźnych; wyniki kontroli powinny być udokumentowane w protokole SPIWET gospodarstwo utrzymujące zwierzęta, część Dokumentacja leczenia zwierząt ; 3) stosowania zasad bioasekuracji PLW powinien skontrolować czy spełnione są wymagania wymienione w lit. a y; należy mieć przy tym na względzie, że jeśli nie zaznaczono inaczej, poniższe punkty są jedynie zaleceniami i obowiązek spełnienia tych wymagań nie wynika wprost z przepisów prawa powszechnie obowiązującego, jednakże brak wdrożenia tych zasad powinien stanowić przesłankę przy typowaniu gospodarstw do kontroli oraz typowaniu gospodarstw, w których zostaną pobrane próbki urzędowe: a) czy wydzielono miejsce do składowania środków odkażających, zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych 7

9 warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, b) czy wydzielono miejsce do składowania obornika 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, c) czy miejsce przetrzymywania produktów leczniczych weterynaryjnych zapewnia właściwe warunki do tego oraz, czy jest zabezpieczone przed dostępem osób niepowołanych 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, d) czy zapewniono odzież i obuwie przeznaczone wyłącznie do obowiązkowego użycia w gospodarstwie 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, e) czy stosuje się oddzielną odzież ochroną do pracy w każdym kurniku, f) czy zapewniono maty odkażające nasączone środkiem odkażającym przed wjazdem na teren gospodarstwa oraz przed wejściami do poszczególnych kurników, odkażanie kół pojazdów wjeżdżających na teren gospodarstwa, g) czy zapewniono, środki odkażające w ilości niezbędnej do przeprowadzenia doraźnego odkażania 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, h) czy prowadzona jest dokumentacja dotycząca odkażania, dezynsekcji i deratyzacji, i) czy kurniki są utrzymywane w czystości, w tym z pomieszczeń usuwane są odchody i niezjedzone resztki paszy tak często, aby uniknąć zanieczyszczenia paszy i wody 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków 8

10 weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, j) czy stosowana jest zasada cały kurnik pełen/cały kurnik pusty, k) czy zapewniono odpowiednie warunki utrzymywania drobiu w zakresie temperatury, wilgotności, wymiany powietrza i dostępu światła oraz stosowanie prawidłowej obsady kurnika przy kontroli spełnienia niniejszego warunku należy mieć na względzie następujące przepisy: w przypadku stad indyków rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, w przypadku stad kur niosek oraz brojlerów - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej; l) czy w jednym kurniku utrzymywany jest drób z jednego stada i w jednakowym wieku, m) czy zapewniono osobną obsługę, żywienie i narzędzia dla każdego z kurników, n) czy stosowane pasza pochodzi ze znanego źródła, o) czy w żywieniu drobiu stosowane są pasze kruszone, sypkie i granulowane, p) czy pasza jest przechowywana w sposób zabezpieczający ją przed dostępem gryzoni i zwierząt dzikich, w tym dzikich ptaków, q) czy kurniki zabezpieczono przed dostępem zwierząt innych niż drób - 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek, r) czy plan zabezpieczenia gospodarstwa przed gryzoniami jest aktualizowany regularnie, s) czy rejestrowane są wejścia osób postronnych na teren gospodarstwa, t) czy do wykonywania czynności związanych z utrzymywaniem drobiu, są zatrudniane osoby posiadające aktualne badania na nosicielstwo pałeczek Salmonella, 9

11 u) czy osoby zatrudnione do wykonywania czynności związanych z utrzymywaniem drobiu zostały przeszkolone w zakresie higieny osobistej oraz możliwych dróg przenoszenia zakażenia za pośrednictwem odzieży lub sprzętu, v) czy wentylacja uniemożliwia przepływ powietrza pomiędzy kurnikami, w) czy ściółka przechodzi kontrolę mikrobiologiczną przed umieszczeniem jej w kurniku, x) czy pomieszczenia, w których utrzymuje się drób, ich wyposażenie oraz sprzęt wykonane z materiałów nieszkodliwych dla drobiu oraz nadających się do oczyszczania i odkażania, - w przypadku indyków zgodnie z 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, a w przypadku stad kur niosek oraz brojlerów zgodnie z 4 ust. 2 pkt 1 i 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, y) czy kurniki zostały oznakowane tablicą z napisem Osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek; 4) stosowania szczepień przeciwko S. Enteritidis, jeśli w danym roku jest obowiązkowe wymagane; w przypadku stad kur niosek, zgodnie z art. 3 ust. 3 rozporządzenia wymienionego w rozdziale 2 pkt 4, obowiązek stosowania szczepień jest uzależniony od prewalencji Salmonella w latach poprzednich. Biorąc pod uwagę fakt, iż prewalencja serotypów Salmonella objętych programem dla stad kur niosek w dorosłych stadach kur niosek w 2013 r. wynosiła poniżej 10%, w 2014 r. zgodnie z ww. przepisem, szczepienia kur niosek przeciwko S. Enteritidis nie są obowiązkowe. W przypadku, jeśli w związku ze wzrostem prewalencji, szczepienia w kolejnych latach będą obowiązkowe, GLW przekaże wojewódzkim lekarzom weterynarii stosowną informację na piśmie. Z uwagi na termin opracowania końcowych sprawozdań merytorycznych z realizacji programów, przedmiotowa informacja zostanie przekazana w terminie do 30 kwietnia danego roku; 10

12 5) dokumentacji dotyczącej pobierania próbek i wykonywania badań laboratoryjnych: a) czy próbki do badań laboratoryjnych były badane wyłącznie w laboratoriach zatwierdzonych lub wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii w sposób określony w art. 25a ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej (na podstawie przedłożonych przez hodowcę/producenta jaj konsumpcyjnych/producenta drobiu wyników badań laboratoryjnych próbek pobranych w ramach programu); wykaz ww. laboratoriów można znaleźć na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii: - laboratoria wyznaczone przez Głównego Lekarza Weterynarii wykaz dostępny na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii: Diagnostyka laboratoryjna Wykaz laboratoriów urzędowych wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii do przeprowadzania badań laboratoryjnych, zgodnie z art. 25 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, - laboratoria zatwierdzone przez Głównego Lekarza Weterynarii w kierunku metody badawczej opisanej w zmianie do Polskiej Normy PN-EN ISO 6579:2003/A1:2007 wykaz dostępny na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii: Diagnostyka laboratoryjna Laboratoria Zatwierdzone przez Głównego Lekarza Weterynarii na podstawie art. 25a ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej, b) czy próbki do badań laboratoryjnych zostały pobrane w poszczególnych stadach w gospodarstwie zgodnie z przepisami, które zostały wymienione w rozdziale 2 pkt 6-14 niniejszej instrukcji, w tym w zakresie: częstotliwości pobierania próbek (przy ocenie terminowości pobierania próbek właścicielskich nie mogą być brane pod uwagę wyniki badań laboratoryjnych, na których laboratorium wykonujące badanie dokonało adnotacji: Badanie laboratoryjne nie może być traktowane jako przeprowadzone zgodnie z wymaganiami programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella ); w związku z faktem, iż w trakcie odchowu stad kur niosek próbki właścicielskie 2 razy, natomiast w trakcie odchowu stad kur hodowlanych próbki właścicielskie pobierane są 3 razy (zgodnie ze schematami pobierania próbek opisanymi w rozdziale 7 niniejszej instrukcji), podmiot prowadzący zakład odchowu drobiu powinien poinformować PLW o profilu produkcji w przypadku 11

13 braku takiej deklaracji, próbki powinny być pobierane zgodnie z wymaganiami programu dla stad kur hodowlanych; rodzaju próbek (rodzaju materiału do badań oraz liczby pobranych próbek); c) czy dokumentacja związana z pobieraniem próbek do badań laboratoryjnych zawiera co najmniej informacje dotyczące stada (liczba sztuk drobiu, wiek), rodzaju próbek, daty i godziny pobrania próbek, danych osoby pobierającej próbki, daty i godziny wysłania próbek do laboratorium, nazwy i adresu laboratorium oraz wyników badań laboratoryjnych próbek pobranych w ramach programu i czy jest ona przechowywana minimum 2 lata od zbycia stada. 6) przestrzegania wymogu dotyczącego ponownego zasiedlenia kurnika, po uzyskaniu ujemnych wyników badań laboratoryjnych próbek pobranych przez PLW w celu stwierdzenia skuteczności wykonanego oczyszczania i odkażania w przypadku, jeśli w okresie co najmniej 2 lat poprzedzających datę przeprowadzenia kontroli, w gospodarstwie utrzymywane były stada uznane za zakażone serotypami Salmonella objętymi programem; kontrola jest dokonywana w oparciu o wyniki badań laboratoryjnych oraz dokumentację hodowlaną dotyczącą zasiedlania poszczególnych kurników. 2. Ponadto, kontrolą objęty powinien zostać: 1) sposób pobierania próbek oraz sposób zabezpieczenia i przechowywania próbek do czasu ich dostarczenia do laboratorium jeśli kontrola w gospodarstwie jest przeprowadzana w czasie kiedy pobierane są próbki właścicielskie; kontrola jest dokumentowana w postaci właściwej dla danej grupy produkcyjnej drobiu Listy kontrolnej SPIWET - gospodarstwo utrzymujące drób (Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonella pobieranie próbek), stanowiącej załącznik 3(a-e) do niniejszej instrukcji; 2) sposób postępowania hodowcy/producenta jaj konsumpcyjnych/producenta drobiu w przypadku wykrycia serotypu Salmonella objętego programem lub efektu hamującego wzrost bakterii w próbkach właścicielskich; PLW przeprowadza kontrolę w zakresie wymagań określonych w niniejszym punkcie jedynie w przypadku przeprowadzania kontroli w ramach dochodzenia epizootycznego związanego ze stwierdzeniem w gospodarstwie zakażenia serotypami Salmonella objętymi programami; kontrola jest dokumentowana w postaci Listy kontrolnej SPIWET - gospodarstwo utrzymujące drób (Krajowy 12

14 program zwalczania niektórych serotypów Salmonella wyniki dodatnie), stanowiącej załącznik 2 do niniejszej instrukcji. PLW powinien skontrolować czy hodowca/producent jaj konsumpcyjnych / producent drobiu: a) zawiadomił niezwłocznie PLW o fakcie wykrycia serotypu Salmonella objętego programem lub efektu hamującego wzrost bakterii w próbkach właścicielskich, b) pozostawił drób w miejscu jego stałego przebywania i nie wprowadzał tam innego drobiu, c) uniemożliwił osobom postronnym dostęp do kurnika lub innych miejsc, w których utrzymywany był drób podejrzany o zakażenie serotypem Salmonella objętym programem lub znajdowały się zwłoki drobiu, d) wstrzymał się od wywożenia, wynoszenia i zbywania mięsa oraz produktów pochodzących od drobiu, jego zwłok, paszy, ściółki, odchodów pochodzących od tego drobiu oraz innych przedmiotów znajdujących się w miejscu utrzymywania drobiu, e) udostępnił drób do badań laboratoryjnych i zabiegów weterynaryjnych, a także udzielił pomocy przy wykonywaniu tych badań i zabiegów, f) udzielił PLW oraz osobom działającym w jego imieniu wyjaśnień i informacji, które mogą mieć znaczenie dla wykrycia zakażeń i ich źródeł lub zapobiegania rozprzestrzeniania się choroby lub zakażenia, g) udostępnił PLW dokumentację dotyczącą stada, a w szczególności dokumentację potwierdzającą zakup piskląt, ściółki i paszy, sprzedaży drobiu lub jaj oraz dokumentację związaną z ewidencją leczenia, h) zwiększył standardy zoohigieniczne. 3. Kontrola powinna być przeprowadzona przez PLW: 1) każdorazowo przy przeprowadzaniu kontroli przewidzianych w instrukcji GLW w sprawie postępowania powiatowych lekarzy weterynarii przy przeprowadzaniu kontroli gospodarstw utrzymujących zwierzęta pod względem dobrostanu zwierząt oraz raportowania o przeprowadzonych kontrolach gospodarstw utrzymujących zwierzęta pod względem dobrostanu zwierząt z elementami zwalczania chorób zakaźnych; 2) przy przeprowadzaniu dochodzenia epizootycznego związanego ze stwierdzeniem w gospodarstwie zakażenia serotypami Salmonella objętymi programami; 3) w każdym przypadku, gdy PLW uzna, że zachodzi taka konieczność. 4. Podstawowe techniki kontroli: 13

15 1) kontrola dokumentacji w przypadku kontroli realizacji programów dokumentację stanowią: dokumentacja związana z pobieraniem próbek, w tym wyniki badań laboratoryjnych, ewidencja leczenia zwierząt, prowadzone rejestry upadków, decyzje administracyjne wydane w celu zwalczania serotypów Salmonella objętych programami oraz dokumenty potwierdzające realizację ww. decyzji administracyjnych, dokumentacja dotycząca odkażania, dezynsekcji i deratyzacji oraz wszystkie inne dokumenty, które związane są z przedmiotem kontroli; 2) przeprowadzanie rozmów (zbieranie wyjaśnień) z hodowcą/producentem jaj konsumpcyjnych/producentem drobiu, jego przedstawicielem lub osobami odpowiedzialnymi za wykonywanie czynności w gospodarstwie; 3) oględziny w przypadku kontroli bioasekuracji w gospodarstwie lub kontroli prawidłowości pobierania próbek właścicielskich, PLW musi stwierdzić czy zapewniono odpowiednią bioasekurację w gospodarstwie lub czy próbki są pobierane we właściwy sposób. 5. Kontrole są dokumentowane przy pomocy LISTY KONTROLNEJ SPIWET - gospodarstwo utrzymujące drób (Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonella), stanowiącej załącznik 1(a-e) do niniejszej instrukcji oraz w przypadkach wskazanych w pkt 2 przy pomocy załączników 2 lub 3(a-e). 6. Na podstawie przeprowadzonych kontroli PLW sporządza roczny raport z kontroli realizacji programów, którego wzór stanowi załącznik 4 do niniejszej instrukcji. 7. Roczne raporty PLW przekazuje do WLW najpóźniej do dnia 28 lutego każdego roku. Ww. raport powinien zostać uzupełniony analizą porównawczą do roku ubiegłego, obejmującą najczęściej stwierdzane nieprawidłowości, określenie czy stwierdzono wzrost czy spadek liczby stwierdzanych nieprawidłowości, czy w gospodarstwach, które podlegały rekontroli odnotowano poprawę, a jeśli nie, jakie wdrożono środki naprawcze. 8. WLW po weryfikacji przekazuje do GLW, najpóźniej do dnia 30 marca każdego roku, raport zbiorczy z kontroli realizacji poszczególnych programów przeprowadzonych na terenie województwa wg wzoru, który stanowi załącznik 4 do niniejszej instrukcji. 9. WLW przesyłając raporty, o których mowa powyżej, dołącza do niego analizę porównawczą do roku ubiegłego, w której porównuje liczbę gospodarstw skontrolowanych oraz gospodarstw, w których stwierdzono nieprawidłowości, a także liczbę najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości, określa czy stwierdzono wzrost czy spadek liczby stwierdzanych nieprawidłowości, czy w gospodarstwach, 14

16 które podlegały rekontroli odnotowano poprawę, a jeśli nie, jakie wdrożono środki naprawcze. 10. Postępowanie w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości: 1) PLW dokumentuje wyniki kontroli przez wypełnienie list kontrolnych SPIWET; 2) w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, PLW na podstawie art. 54 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. L 165 z , str. 1, Polskie wydanie specjalne: rozdział 3, t. 45, str. 200, z późn. zm.), wydaje decyzję administracyjną z określeniem terminu realizacji jej postanowień; 3) w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie warunków weterynaryjnych, PLW na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.), wydaje decyzję administracyjną z określeniem terminu realizacji jej postanowień; 4) w przypadku podejrzenia, iż doszło do naruszenia art. 85 pkt 9 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, PLW powinien złożyć, w trybie i na zasadach określonych we właściwych przepisach, zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia wykroczenia lub wniosek o ukaranie; 5) składając zawiadomienie, o którym mowa w pkt 3, PLW powinien mieć na względzie przepisy rozporządzeń wymienionych w rozdziale 2 pkt niniejszej instrukcji. Rozdział 7. SCHEMAT POBIERANIA PRÓBEK WŁAŚCICIELSKICH Program dla stad kur hodowlanych Częstotliwość pobierania próbek - u piskląt jednodniowych* System Rodzaj pobranego materiału utrzymania ptaków - próbki wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub w przypadku pojemników bez wyściółki - wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (pulowane w laboratorium w 1 próbkę) lub pisklęta padłe (w tym również w czasie transportu), nie więcej niż 20 sztuk pulowane w laboratorium 15 Liczba próbek właścicielskich 10 x 25 g 10 wymazów 1-20 piskląt

17 - w czwartym tygodniu życia, - na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj lub przed przeniesieniem do jednostki produkcyjnej, - w okresie nieśności co 2 tygodnie ściółkowy w 1 próbkę odchody próbki o wadze nie mniejszej niż 1 g każda, zebrane z określonej liczby miejsc w kurniku zgodnie z poniższą tabelą Liczba ptaków trzymanych w stadzie hodowlanym Liczba próbek odchodów, które należy pobrać ze stada hodowlanego lub więcej próbki zbiorcze lub okładziny na buty lub okładziny na buty / kurz pięć par okładzin łączy się w minimum 2 próbki zbiorcze lub jedna para okładzin + dodatkowa próbka kurzu klatkowy odchody z taśm nawozowych, zgarniaków lub dołów 2 próbki x 150 g * w przypadku, gdy nie ma możliwości obsadzania kurnika pisklętami w jednym czasie, dopuszcza się obsadzenie kurnika w odstępach maksymalnie kilkudniowych, pod warunkiem, że każda partia wprowadzanych piskląt zostanie zbadana zgonie z wymogami programu Program dla stad kur niosek Częstotliwość pobierania próbek - u piskląt jednodniowych * - na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj lub przed przeniesieniem do jednostki produkcyjnej, - w wieku 24 +/- 2 tygodnie System Rodzaj pobranego materiału utrzymania ptaków - próbki wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub w przypadku pojemników bez wyściółki - wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (pulowane w laboratorium w 1 próbkę) lub pisklęta padłe (w tym również w czasie transportu), nie więcej niż 20 sztuk pulowane w laboratorium w 1 próbkę ściółkowy lub okładziny na buty wolnowybiegowy klatkowy odchody z taśm nawozowych, zgarniaków lub dołów Liczba próbek właścicielskich 10 x 25 g 10 wymazów 1-20 piskląt 2 próbki 2 próbki x 150 g - przynajmniej co 15 tygodni w okresie produkcji * w przypadku, gdy nie ma możliwości obsadzania kurnika pisklętami w jednym czasie, dopuszcza się obsadzenie kurnika w odstępach maksymalnie kilkudniowych, pod warunkiem, że każda partia wprowadzanych piskląt zostanie zbadana zgonie z wymogami programu Program dla stad brojlerów Częstotliwość pobierania Rodzaj pobranego Liczba próbek właścicielskich 16

18 próbek w okresie 3 tygodni przed przemieszczeniem ptaków do rzeźni materiału okładziny na buty 2 próbki, które można połączyć w 1 próbkę Program dla indyków hodowlanych Częstotliwość pobierania próbek - u piskląt jednodniowych * - w czwartym tygodniu życia, - na 2 tygodnie przed rozpoczęciem składania jaj lub przed przeniesieniem do jednostki produkcyjnej, - w okresie nieśności co 3 tygodnie, - w okresie trzech tygodni przed ubojem Rodzaj pobranego materiału próbki wyściółki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z każdej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub w przypadku pojemników bez wyściółki - wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (pulowane w laboratorium w 1 próbkę) lub pisklęta padłe (w tym również w czasie transportu), nie więcej niż 20 sztuk pulowane w laboratorium w 1 próbkę odchody próbki o wadze nie mniejszej niż 1 g każda, zebrane z określonej liczby miejsc w kurniku zgodnie z poniższą tabelą Liczba ptaków trzymanych w stadzie hodowlanym Liczba próbek odchodów, które należy pobrać ze stada hodowlanego lub więcej 300 Liczba próbek właścicielskich 10 x 25 g 10 wymazów 1-20 piskląt 2 próbki zbiorcze okładziny na buty pięć par okładzin łączy się w minimum lub 2 próbki zbiorcze lub okładziny na buty / kurz jedna para okładzin + dodatkowa próbka kurzu * w przypadku, gdy nie ma możliwości obsadzania kurnika pisklętami w jednym czasie, dopuszcza się obsadzenie kurnika w odstępach maksymalnie kilkudniowych, pod warunkiem, że każda partia wprowadzanych piskląt zostanie zbadana zgonie z wymogami programu Program dla indyków rzeźnych Częstotliwość pobierania próbek w okresie 3 tygodni przed przemieszczeniem ptaków do rzeźni Rodzaj pobranego materiału okładziny na buty Liczba próbek właścicielskich próbki, które można połączyć w 1 próbkę Rozdział 8. POBIERANIE PRÓBEK URZĘDOWYCH DO BADAŃ LABORATORYJNYCH 1. PLW pobiera próbki urzędowe do badań laboratoryjnych zgodnie z wymaganiami ustanowionymi w przepisach prawnych wymienionych w rozdziale 2 pkt 6-14 niniejszej instrukcji. Należy zwrócić szczególną uwagę na to, żeby: 1) pobieranie próbek miało miejsce w przewidzianych przepisami terminach; 17

19 2) pobrany został właściwy materiał do badań laboratoryjnych (w ramach realizacji programów nie należy pobierać innego materiału do badań niż wskazują przepisy, nawet jeśli wydaje się on dawać bardziej pewny wynik badania w kierunku Salmonella); 3) pobrana została odpowiednia liczba próbek; 4) do próbek przesyłanych do badań laboratoryjnych PLW dołącza pismo przewodnie, stanowiące załącznik nr 5 do instrukcji, zgodne z wzorem określonym w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji związanej ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt uzupełnione o dodatkowe informacje wymagane zgodnie z systemem CELAB; 5) próbki urzędowe zostały przesłane przez PLW do laboratoriów wyznaczonych przez GLW (wykaz dostępny na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii: Diagnostyka laboratoryjna Wykaz laboratoriów urzędowych wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii do przeprowadzania badań laboratoryjnych, zgodnie z art. 25 ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744); 6) próbki zostały dostarczone do laboratorium w ciągu 24 godzin od ich pobrania. Jeśli próbek nie można wysłać do laboratorium w ciągu 24 godzin od pobrania, przechowuje się je w chłodziarce (próbki nie mogą być dostarczone w stanie zamrożonym). PLW zapewnia, że temperatura transportu nie jest wyższa niż 25 C. 2. W sytuacji otrzymania dodatniego wyniku badań próbek właścicielskich w kierunku serotypów Salmonella objętych programem, na którym laboratorium zrobiło adnotację Badanie laboratoryjne nie może być traktowane jako przeprowadzone zgodnie z wymaganiami programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella, PLW każdorazowo pobiera próbki urzędowe do badań laboratoryjnych z podejrzenia. PLW pobiera próbki urzędowe do badań laboratoryjnych z podejrzenia również w przypadkach opisanych w rozdziale 8 ust. 4 pkt 3, ust. 5 pkt 3, ust. 6 pkt 3 oraz ust. 7 pkt 3 niniejszej instrukcji. 3. PLW pobiera próbki do badań urzędowych w ramach programu dla stad kur hodowlanych na następujących zasadach: 1) częstotliwość pobierania próbek urzędowych rutynowych pobieranie próbek urzędowych rutynowych dotyczy wszystkich stad kur hodowlanych: a) w ciągu czterech tygodni następujących po rozpoczęciu fazy nieśności lub po przeniesieniu do jednostki produkcyjnej, 18

20 b) pod koniec okresu nieśności, nie wcześniej niż osiem tygodni przed końcem cyklu produkcyjnego, c) podczas cyklu produkcyjnego, w dowolnym czasie wystarczająco odległym od terminu pobrania próbek, o którym mowa w tiret pierwszym i drugim; 2) pobieranie próbek urzędowych potwierdzających niezależnie od pobierania próbek urzędowych rutynowych, w każdym przypadku stwierdzenia serotypu Salmonella objętego programem w badaniu próbek właścicielskich; z uwagi na obowiązek pobierania próbek właścicielskich od piskląt jednodniowych, za stada objęte programem uznaje się stada kur hodowlanych począwszy od stad piskląt jednodniowych; należy więc pobierać próbki urzędowe potwierdzające również w przypadku wykrycia serotypów Salmonella objętych programem dla stad kur hodowlanych w badaniach próbek właścicielskich pobranych od stad piskląt jednodniowych; pobranie próbek urzędowych potwierdzających ma miejsce we wszystkich stadach w gospodarstwie, bez względu na wiek ptaków, w trakcie przeprowadzania dochodzenia epizootycznego; dodatkowo, PLW w trakcie dochodzenia epizootycznego pobiera próbki paszy i wody z ujęć własnych gospodarstwa oraz przeprowadza kontrolę, o której mowa w rozdziale 6 niniejszej instrukcji; 3) rutynowe pobranie próbek przez PLW może w każdym przypadku zastąpić pobranie w danym stadzie próbek właścicielskich; 4) liczba pobieranych próbek i rodzaj materiału do badań laboratoryjnych (dotyczy zarówno próbek urzędowych rutynowych, jak i próbek urzędowych potwierdzających) - nie należy pobierać innego rodzaju materiału do badań ani innej liczby próbek, nawet jeśli pobranie innego rodzaju materiału do badań lub pobranie innej liczby próbek wydaje się dawać bardziej pewny wynik badania w kierunku Salmonella. System utrzymania ptaków Ściółkowy Rodzaj pobranego materiału odchody liczba próbek pobieranych przez PLW powinna być zgodna z poniższą tabelą, PLW puluje pobrane próbki do 2 próbek złożonych Liczba ptaków trzymanych w stadzie hodowlanym Liczba próbek odchodów, które należy pobrać ze stada hodowlanego (każda próbka o masie > 1g) Liczba próbek pobranych, przekazanych przez PLW do laboratorium 2 próbki złożone odchodów 19

21 lub 300 więcej LUB okładziny na buty (5 par) PLW pobiera Min. 2 próbki złożone, ale 5 par okładzin na buty, które może spulować, może być więcej próbek ale tak aby były co najmniej 2 próbki złożone LUB okładziny na buty (co najmniej 1 para) + 1 próbka okładzin na buty kurz (przynajmniej 1 para) przypadająca na całą powierzchnię kurnika + 1 próbka kurzu jeden lub więcej zwilżonych tamponów o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2 (zawsze badana oddzielnie) Klatkowy odchody 2 próbki po 150 g *należy zebrać kurz z wielu powierzchni w kurniku tak, aby każdy tampon był dobrze pokryty kurzem z obu stron 4. PLW pobiera próbki do badań urzędowych ramach programu dla stad kur niosek na następujących zasadach: 1) częstotliwość pobierania próbek rutynowych: w jednym stadzie na rok w gospodarstwie liczącym co najmniej ptaków; 2) pobieranie próbek urzędowych potwierdzających niezależnie od pobierania próbek urzędowych rutynowych, w każdym przypadku stwierdzenia serotypu Salmonella objętego programem w badaniu próbek właścicielskich. Z uwagi na obowiązek pobierania próbek właścicielskich od piskląt jednodniowych, za stada objęte programem uznaje się stada kur niosek począwszy od piskląt jednodniowych. Należy więc pobierać próbki urzędowe potwierdzające również w przypadku wykrycia serotypów Salmonella objętych programem dla stad kur niosek w badaniach próbek właścicielskich pobranych od piskląt jednodniowych. Pobranie próbek urzędowych potwierdzających ma miejsce we wszystkich stadach w gospodarstwie, bez względu na wiek ptaków, w trakcie przeprowadzania dochodzenia epizootycznego. Dodatkowo, PLW w trakcie dochodzenia epizootycznego pobiera próbki paszy i wody z ujęć własnych gospodarstwa oraz przeprowadza kontrolę, o której mowa w rozdziale 6 niniejszej instrukcji. 3) pobieranie próbek urzędowych z podejrzenia ma miejsce obowiązkowo: 20

22 a) w wieku 24 +/- 2 tygodnie w stadach kur niosek utrzymywanych w kurnikach, w których wykryto serotyp Salmonella objęty programem u poprzedniego stada, b) we wszystkich pozostałych stadach kur niosek utrzymywanych w danym gospodarstwie, w przypadku wykrycia serotypów Salmonella objętych programem w jednym ze stad kur niosek utrzymywanych w tym gospodarstwie, c) w przypadku podejrzenia zakażenia Salmonella podczas badania w zakresie ognisk przenoszonych przez żywność, zgodnie z art. 8 dyrektywy 2003/99/WE; w tym przypadku próbki te obejmują: 5 x g odchodów oraz dodatkowo 2 próbki kurzu po 250 ml każda, wszystkie próbki muszą być badane w laboratorium oddzielnie albo badanie bakteriologiczne jelita ślepego oraz jajowodów od 300 ptaków albo 4) badanie bakteriologiczne skorupy oraz zawartości jaj z każdego stada spulowanych do próbek zbiorczych o maksymalnej liczbie 40 jaj;plw pobrać może również próbki w każdym przypadku, kiedy uzna to za stosowne, bez względu na wiek ptaków; 5) rutynowe pobranie próbek przez PLW może zastąpić jedno pobranie próbek właścicielskich w danym stadzie w ciągu 1 cyklu produkcyjnego; 6) liczba pobieranych próbek i rodzaj materiału do badań laboratoryjnych (dotyczy zarówno próbek urzędowych rutynowych, jak i próbek urzędowych potwierdzających oraz próbek z podejrzenia, za wyjątkiem próbek pobieranych w przypadku podejrzenia zakażenia Salmonella w zakresie ognisk przenoszonych przez żywność) - nie należy pobierać innego rodzaju materiału do badań ani innej liczby próbek, nawet jeśli pobranie innego rodzaju materiału do badań lub pobranie innej liczby próbek wydaje się dawać bardziej pewny wynik badania w kierunku Salmonella. System utrzymania Rodzaj pobranego materiału Liczba próbek pobranych, przekazanych przez PLW do laboratorium ptaków Klatkowy odchody (po 150 g) 3 lub więcej próbek (zgodnie z przepisami Ściółkowy lub okładziny na buty rozporządzenia 517/ próbki + co wolnowybiegowy najmniej 1 próbka dodatkowa) 21

23 Klatkowy oraz ściółkowy lub wolnowybiegowy kurz 1 próbka kurzu 100 g lub jeden lub więcej zwilżonych tamponów* o całkowitej powierzchni wynoszącej co najmniej 900 cm 2 (zawsze badana oddzielnie), zamiast jednej z próbek odchodów/okładzin na buty *należy zebrać kurz z wielu powierzchni w kurniku tak, aby każdy tampon był dobrze pokryty kurzem z obu stron 5. PLW pobiera próbki do badań urzędowych w ramach programu dla stad brojlerów na następujących zasadach: 1) częstotliwość pobierania próbek urzędowych rutynowych - z co najmniej 1 stada z 10% gospodarstw liczących powyżej ptaków; liczba gospodarstw, w których muszą zostać pobrane próbki urzędowe rutynowe jest wyznaczana osobno dla każdego powiatu; próbki należy pobierać od ptaków w okresie 3 tygodni przed planowanym ubojem; 2) pobieranie próbek urzędowych potwierdzających niezależnie od pobierania próbek urzędowych rutynowych, w każdym przypadku stwierdzenia serotypu Salmonella objętego programem w badaniu próbek właścicielskich; pobranie próbek urzędowych potwierdzających ma miejsce w trakcie przeprowadzania dochodzenia epizootycznego, we wszystkich stadach w gospodarstwie, które będą przemieszczone do rzeźni w ciągu 3 tygodni od daty pobrania próbek; dodatkowo, PLW w trakcie dochodzenia epizootycznego pobiera próbki paszy i wody z ujęć własnych gospodarstwa oraz przeprowadza kontrolę, o której mowa w rozdziale 6 niniejszej instrukcji; PLW, na wniosek producenta drobiu, może odstąpić od pobierania próbek urzędowych potwierdzających i zezwolić na przemieszczenie brojlerów do rzeźni; stado takie należy również traktować jako zakażone serotypem Salmonella objętym programem; w świadectwie zdrowia należy wówczas umieścić informację o pochodzeniu brojlerów ze stada zakażonego serotypami Salmonella objętymi programem dla brojlerów; 3) pobieranie próbek urzędowych z podejrzenia może mieć miejsce w każdym przypadku kiedy PLW uzna to za stosowne, bez względu na wiek ptaków; 4) w przypadku pobierania próbek zgodnie z rozdziałem 8 ust. 5 pkt 3 od ptaków młodszych niż w wieku 3 tygodnie przed planowanym ubojem, stada te należy kwalifikować jako objęte programem niezależnie od wieku ptaków; konsekwencją, jest obowiązywanie w tych stadach zakazu stosowania środków zwalczających drobnoustroje w przypadku stwierdzenia serotypu Salmonella objętego programem dla stad brojlerów, wynikającego z rozporządzenia 22

24 wymienionego w rozdziale 2 pkt 5 niniejszej instrukcji. W przypadku stwierdzenia w badaniu urzędowym zakażenia stada serotypem Salmonella objętym programem, stado takie należy traktować jako zakażone niezależnie od ewentualnych wyników późniejszych badań próbek właścicielskich (z zaznaczeniem pochodzenia ptaków ze stada zakażonego w świadectwie zdrowia dla ptaków kierowanych do rzeźni); w przypadku uzyskania ujemnego wyniku badania urzędowego, w stadzie pobierane są próbki właścicielskie w okresie 3 tygodni przed planowanym ubojem; 5) pobranie próbek przez PLW może zastąpić pobranie próbek właścicielskich, o ile próbki zostały pobrane w okresie 3 tygodni przed przemieszczeniem ptaków do rzeźni, a wyniki badań laboratoryjnych będą znane przed przemieszczeniem ptaków do rzeźni; 6) liczba pobieranych próbek i rodzaj materiału do badań laboratoryjnych (dotyczy zarówno próbek urzędowych rutynowych, jak i próbek urzędowych potwierdzających oraz próbek urzędowych z podejrzenia) - nie należy pobierać innego rodzaju materiału do badań ani innej liczby próbek, nawet jeśli pobranie innego rodzaju materiału do badań lub pobranie innej liczby próbek wydaje się dawać bardziej pewny wynik badania w kierunku Salmonella. Rodzaj pobranego materiału okładziny na buty LUB okładziny na buty + kurz Liczba próbek pobranych, przekazanych przez PLW do laboratorium 2 pary okładzin, które można połączyć w jedną próbkę (1 lub 2 próbki) 1 para okładzin + 1 próbka kurzu 100 g (zawsze badane oddzielnie 2 próbki) 6. PLW pobiera próbki do badań urzędowych ramach programu dla stad indyków hodowlanych na następujących zasadach: 1) Częstotliwość pobierania próbek urzędowych rutynowych: a) raz w roku we wszystkich stadach liczących przynajmniej 250 dorosłych indyków hodowlanych między 30 a 45 tygodniem życia, tzn. próbki należy pobrać w każdym stadzie liczącym powyżej 250 dorosłych indyków hodowlanych, które osiągnęło wskazany wiek, nawet jeśli wiąże się to z kilkoma próbkobraniami w gospodarstwie w ciągu roku, b) raz w roku we wszystkich gospodarstwach utrzymujących stada elitarne, praprarodzicielskie i prarodzicielskie indyków hodowlanych, w tym przypadku próbki należy pobrać we wszystkich stadach w gospodarstwie bez względu na wiek ptaków; 23