Przewodnik. System Detekcji Gazów. Teta Gas POD-047-PL R03

Transkrypt

1 Przewodnik System Detekcji Gazów Gas POD-047-PL R03

2 Naszym zadaniem jest działanie na rzecz pełnego Bezpieczeństwa Ludzi, Mienia oraz Środowiska poprzez dostarczanie innowacyjnych Systemów Detekcji Gazów, które w możliwie najbardziej skuteczny sposób wykryją i zakomunikują potencjalne zagrożenie gazowe lub jego brak. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą na naszej stronie Atest-Gaz A. M. Pachole sp. j. ul. Spokojna 3, Gliwice tel.: fax: biuro@atestgaz.pl

3 Uwagi i zastrzeżenia Podłączanie i eksploatacja systemu dopuszczalne jest jedynie po przeczytaniu i zrozumieniu treści niniejszego dokumentu. Należy zachować Przewodnik wraz z urządzeniami do wykorzystania w przyszłości. Producent nie ponosi odpowiedzialności za błędy, uszkodzenia i awarie spowodowane nieprawidłowym doborem urządzeń, przewodów, wadliwym montażem i niezrozumieniem treści niniejszego dokumentu. Projekt Systemu Detekcji Gazów chronionego obiektu może narzucać inne wymagania dotyczące wszystkich faz życia produktu. Niedopuszczalne jest stosowanie urządzeń innych, niż te wymienione w projekcie. Jak używać tego przewodnika? Wyróżnienia tekstu użyte w dokumencie: Na informacje zawarte w takim akapicie należy zwrócić szczególną uwagę. s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

4 Spis Treści 1 Informacje wstępne Bezpieczeństwo Interfejsy wejścia wyjścia Wyjścia przekaźnikowe PK Projektowanie Systemu Detekcji Gazów Rozmieszczenie urządzeń Dobór zasilacza Tablice ostrzegawcze Sygnalizatory Zawór Stosowane kable Dobór kabla magistrali czujników Architektura systemu Schematy połączeń Cykl życia Montaż Uruchomienie Czynności okresowe...23 Spis Tabel Tabela 1: Urządzenia systemu Gas...6 Tabela 2: Interfejsy wyjściowe Systemu Detekcji Gazów...7 Tabela 3: Stosowane kable...10 Spis Ilustracji Ilustracja 1: System Detekcji Gazów Gas w garażach i parkingach...6 Ilustracja 2: System Detekcji Gazów Gas dla hal ogrzewanych promiennikami...6 Ilustracja 3: Połączenia w systemie Gas...11 Ilustracja 4: Schemat pomocniczy dla czujników...15 Ilustracja 5: Przekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 24 V...16 Ilustracja 6: Przekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 21 V...17 Ilustracja 7: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet, EcoWent + MiniDet, EcoTerm, 48 V.17 Ilustracja 8: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet, EcoWent + MiniDet, EcoTerm, 24 V.18 Ilustracja 9: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet, EcoWent + MiniDet, EcoTerm, 21 V.23 Ilustracja 10: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 24 V...25 Ilustracja 11: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 48 V...26 Ilustracja 12: Podłączenie tablic ostrzegawczych oraz systemu sterowania wentylacją...27 Ilustracja 13: Podłączenie tablic ostrzegawczych za pośrednictwem przekaźnika...28 Ilustracja 14: Podłączenie sygnalizatora optyczno-akustycznego...29 Ilustracja 15: Podłączenie do innych systemów za pomocą protokołu MODBUS ASCII / RTU...30 Ilustracja 16: Podłączenie zaworu bezpośrednio do MOD Control Ilustracja 17: Jednostka Sterująca EcoAlpa jako sterownik zaworu...31 s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

5 1 Informacje wstępne System Gas to nowoczesny System Detekcji Gazów wykorzystujący Cyfrową Transmisję Danych BUS, która za pomocą pojedynczej pary przewodów umożliwia zarówno zasilanie jaki i adresowalną komunikację z czujnikami gazu. Przeznaczony jest do ochrony obiektów użyteczności publicznej takich jak m.in. garaże i parkingi, hale ogrzewane promiennikami czy kotłownie. System Gas udostępnia niezależne alarmy oraz wyjścia sterujące dla każdego z gazów umożliwia to rozdzielenie sygnałów oraz selektywne sterowanie wentylacją. Możliwe jest też selektywne wygenerowanie sygnału ochrony przeciwpożarowej w przypadku wycieku LPG. TOA TOA TOA Jednostka sterująca P. Poż Użytkownik T-konektor S2 T-konektor S2 T-konektor S2 Wentylacja EcoWent EcoWent EcoN MiniDet Punkt pomiarowy EcoDet Ilustracja 1: System Detekcji Gazów Gas w garażach i parkingach EcoAlpa Jednostka sterująca P. Poż Użytkownik T-konektor S2 T-konektor S2 T-konektor S2 Wentylacja EcoTerm EcoTerm EcoTerm EcoTerm Ilustracja 2: System Detekcji Gazów Gas dla hal ogrzewanych promiennikami s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

6 Urządzenia wchodzące w skład Systemu Detekcji Gazów Gas Kod produktu PW-108-A PW-109-A - PW-054-P17 PW-105-CO PW-107-LPG PW-111-NO2 PW-106-LPG PW-113-NG PW-112-S2 PW-104-TOA-X PW Zawór Opis Jednostka sterująca Moduł Jednostki Sterującej MOD Control 1 Moduł Jednostki Sterującej MOD INT zasilacze Jednostka Sterująca EcoAlpa Czujnik Gazu EcoWent (czujnik CO) Czujnik Gazu MiniDet (LPG) współpracujący bezpośrednio z czujnikiem EcoWent Czujnik Gazu EcoN (czujnik NO2) Czujnik Gazu EcoDet (czujnik LPG) Czujnik Gazu EcoTerm (czujnik CH4) T-konektor S2 Tablica Ostrzegawcza Optyczno-Akustyczna TOA Sygnalizator Optyczno-Akustyczny Alpa SZOAmini Tabela 1: Urządzenia systemu Gas Podstawowe cechy systemu Dwużyłowa magistrala zasilanie i transmisja danych na jednym powszechnie dostępnym przewodzie dwużyłowym. Maksymalnie 50 punktów pomiarowych 1 (patrz ilustracja 1). Dowolna polaryzacja zasilania czujnika system został zaprojektowany jako przyjazny instalatorowi brak możliwości pomyłki przy podłączaniu. Łatwa integracja System Gas udostępnia niezależne alarmy oraz wyjścia sterujące dla każdego z gazów umożliwia to rozdzielenie sygnałów oraz selektywne sterowanie wentylacją. Możliwe jest też selektywne wygenerowanie sygnału ochrony przeciwpożarowej w przypadku wycieku LPG. Prosta integracja z systemem BMS (np. ethernet, EIB i inne magistrale Inteligentnego Budynku). Adresowanie prosty i czytelny sposób nadawania oraz weryfikowania adresów czujników, dodatkowo możliwość sprawdzenia stanu danego czujnika na Jednostce Sterującej. Identyfikacja punktu zagrożenia w przypadku wycieku gazu na obiekcie Jednostka Sterująca umożliwia obsłudze sprawdzenie lokalizacji zagrożenia co znacząco wpływa na czas reakcji a tym samym na zwiększenie ochrony ludzi oraz mienia. Zasada działania systemu Gas Czujniki dokonują cyklicznych pomiarów stężenia gazu. W przypadku przekroczenia progu alarmowego informacja o pojawieniu się gazu pokazywana jest za pomocą kontrolek znajdujących się na czujniku. Jednocześnie do jednostki sterującej przekazywany jest sygnał, który uruchamia np. zawór, wyświetlanie informacji na tablicy ostrzegawczej bądź system wentylacji. 1 Punkt pomiarowy pracujący samodzielnie czujnik EcoWent, EcoN, EcoDet lub para współpracujących urządzeń EcoWent z podłączonym czujnikiem MiniDet. s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

7 2 Bezpieczeństwo Wszystkie czynności związane z podłączaniem czujników, sygnalizatorów i innych elementów systemu należy wykonywać przy wyłączonym napięciu zasilania jednostki sterującej. Mimo wyłączenia zasilania Systemu Detekcji Gazów istnieje możliwość, że źródłem niebezpiecznego napięcia na zaciskach jednostki sterującej może być inny system (np. system wentylacji wykorzystujący wyjścia stykowe). W czasie wykonywania prac remontowo-budowlanych lub konserwacyjnych odpowiednio zabezpieczyć elementy systemu. 3 Interfejsy wejścia wyjścia System Detekcji Gazów Gas stanowi źródło informacji dla jego użytkownika oraz dla innych systemów w budynku. System Detekcji Gazu System ppoż System wentylacji Inne systemy w budynku Moduł jednostki sterującej Tak Tak Tak Tak Czujniki Nie Nie Nie Tak Tablice ostrzegawcze Nie Nie Nie Tak Sygnalizatory Nie Nie Nie Tak Użytkownik Tabela 2: Interfejsy wyjściowe Systemu Detekcji Gazów Informacje na temat aktualnego stanu na obiekcie przekazywane są przez: czujniki oraz moduł jednostki sterującej za pomocą umieszczonych na obudowie kontrolek i wyświetlaczy (szczegóły patrz Podręcznik Użytkownika konkretnego urządzenia), tablice ostrzegawcze wyświetlany komunikat, sygnalizatory sygnalizacja optyczna oraz akustyczna. Moduł jednostki sterującej, który odczytuje dane pochodzące z czujników generuje sygnały potrzebne do sterowania m.in. zaworami, sygnalizacją alarmową (tablice ostrzegawcze, sygnalizatory) czy innymi systemami w budynku. 3.1 Wyjścia przekaźnikowe PK Informacji na temat funkcji wyjść przekaźnikowych Modułu Jednostki Sterującej MOD Control 1 oraz Jednostki Sterującej EoAlpa należy szukać w podręczniku użytkownika urządzenia. s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

8 4 Projektowanie Systemu Detekcji Gazów 4.1 Rozmieszczenie urządzeń Lokalizacja czujników Projektując System Detekcji Gazów w garażu lub parkingu można przyjąć, że na każde m 2 wymagany jest jeden czujnik uzależnione jest to od lokalnych warunków wentylacji, miejsca prawdopodobnego gromadzenia się gazu oraz konstrukcji obiektu. Szczegółowe informacje związane z rozmieszczeniem czujników opisano w Podręcznikach Użytkownika konkretnych urządzeń Lokalizacja modułu jednostki sterującej Elementy jednostki sterującej należy zamontować w szafie sterowniczej na szynie DIN 35 lub umieścić w szafce przyłączeniowej. Zasilacz nie może znajdować się bezpośrednio przy MOD INT. Minimalna odległość zasilacza od MOD INT wynosi 10 cm Lokalizacja Jednostki Sterującej EcoAlpa Urządzenie powinno być zamontowane na płaskiej, pionowej ścianie dławikami w dół. Zaleca się zastosowanie takiej wysokości montażu, by umożliwić swobodny dostęp do urządzenia. Maksymalna odległość zaworu od Jednostki Sterującej EcoAlpa określona jest w dokumentacji jednostki Lokalizacja tablic ostrzegawczych Projektując System Detekcji Gazów w garażu należy wziąć pod uwagę poniższe zalecenia dotyczące lokalizacji: tablica ostrzegawcza powinna być umieszczona na wysokości, zapewniającej bezpieczne poruszanie się ludzi oraz pojazdów, w zależności od wyświetlanego komunikatu, nad drzwiami wejściowymi / wyjściowymi do garażu (lub obok), w ciągach komunikacyjnych, nad bramą wjazdową do garażu (lub obok), wysokość montażu powinna zostać dobrana tak, aby umożliwić swobodny dostęp do tablicy Lokalizacja sygnalizatorów Sygnalizatory optyczno-akustyczne powinny być instalowane w miejscach, które zapewnią ich odpowiednią widoczność Lokalizacja zaworu Lokalizacja zaworu określona jest wymaganiami instalacji doprowadzania gazu. Szczegółowe informacje na temat zaworu można znaleźć w dokumentacji urządzenia. 4.2 Dobór zasilacza Dobierając zasilacz pod uwagę należy wziąć moc pobieraną przez wszystkie punkty pomiarowe systemu. Moc pobieraną przez poszczególne czujniki można znaleźć w ich dokumentacji technicznej. s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

9 Moc potrzebna do zasilenia systemu obliczana jest ze wzoru: P Z = 2 n P PP + m P OA gdzie: P Z minimalna moc zasilacza n liczba punktów pomiarowych P PP moc pobierana przez poszczególne punkty pomiarowe m liczba tablic / sygnalizatorów P OA moc pobierana przez tablicę / sygnalizator Wzór dotyczy tablic oraz sygnalizatorów zasilanych napięciem 24 V. 4.3 Tablice ostrzegawcze Do jednostki sterującej systemu Gas można podłączyć tablice ostrzegawcze: w przypadku zasilania 24 V 14 tablic TOA, w przypadku zasilania 230 V 130 tablic. W przypadku zainstalowania większej liczby tablic należy zastosować dodatkowy przekaźnik. Obciążalność styków należy dobrać do potrzebnej liczby tablic TOA, uwzględniając zapas bezpieczeństwa. Przykładowy sposób połączenia pokazano na ilustracji 13. Przykład doboru przekaźnika: dla przekaźnika typu Finder można podłączyć 50 tablic zasilanych napięciem 24 V. 4.4 Sygnalizatory Do jednostki sterującej systemu Gas można podłączyć maksymalnie 16 sygnalizatorów SZOAmini (24 V). W przypadku innych sygnalizatorów ilość należy wyliczyć biorąc pod uwagę pobór mocy danego sygnalizatora. 4.5 Zawór Zawór 230 V można podłączyć bezpośrednio do Modułu Jednostki Sterującej MOD Control 1 patrz ilustracja 16. Sposób podłączenia zaworu 12 V do Jednostki Sterującej EcaAlpa opisano w Podręczniku Użytkownika (dla systemów, w których jednostka pracuje jako sterownik zaworu). s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

10 4.6 Stosowane kable 1 5 TOA TOA 6 Jednostka Sterująca EcoAlpa Jednostka Sterująca EcoWent EcoWent EcoDet EcoTerm MiniDet Ilustracja 3: Połączenia w systemie Gas W przypadku gdy projekt Systemu Detekcji Gazów nie określa kabla, który ma być zastosowany, należy skorzystać z informacji zawartych w poniższej tabeli. Nr (patrz ilustracja 3) Zalecany rodzaj kabla Izolacja Przykładowy typ kabla 1 Kabel dwużyłowy Min 100 V YDY 2x2,5 Szczegóły patrz punkt 4.7 Uwagi dodatkowe 2 - Min 100 V Brak specjalnych wymagań, należy jednak zwrócić uwagę na prąd pobierany przez urządzenia 3 Kabel dwużyłowy Min 100 V YDY 2x1 Maksymalna sumaryczna długość odczepów nie może przekroczyć 100 m 4 Kabel trzyżyłowy Min 100 V YDY 3x1 Maksymalna odległość pomiędzy czujnikami wynosi max 1,5 m 5 Kabel dwużyłowy 2 Min 100 V YDY 2x1,5 Przekrój i długość kabla należy dobrać tak, aby spadek Kabel trzyżyłowy 3 Min 300 V YDY 3x1,5 napięcia nie przekroczył 10% 6 Kabel dwużyłowy 2 Min 100 V YDY 2x1,5 Ograniczenie ze względu na prąd obciążenia Kabel trzyżyłowy 3 Min 300 V YDY 3x1,5 Maksymalny przekrój żyły wynosi 1,5 mm 2 7 Kabel trzyżyłowy Min 300 V YDY 3x1, Informacje na temat kabli stosowanych do podłączenia zaworu do Jednostki Sterującej EcoAlpa znajdują się w podręczniku użytkownika tego urządzenia Tabela 3: Stosowane kable 2 Dla zasilania 24 V. 3 Dla zasilania 230 V. s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

11 4.7 Dobór kabla magistrali czujników Długość oraz przekrój kabla magistrali określamy korzystając z poniższego schematu. L2 [m] L1 odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej Jednostka sterująca L2 odległość pomiędzy czujnikami L1 [m] EcoDet EcoWent EcoWent Punkt pomiarowy MiniDet Ilustracja 4: Schemat pomocniczy dla czujników Znając napięcie zasilania, rodzaj czujnika, odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej (L1) oraz liczbę punktów pomiarowych, z wykresu odczytujemy przekrój kabla jaki musimy zastosować, aby system działał poprawnie. W przypadku gdy mamy różne punkty pomiarowe (czujniki pracujące samodzielnie oraz w parach) korzystamy z wykresów dla czujników współpracujących z MiniDet. Wykresy pomocnicze zostały wygenerowane dla odległości pomiędzy czujnikami (L2) równej 20 m. W przypadku, gdy odległość między czujnikami jest większa niż 20 m w celu dobrania przekroju kabla magistrali należy skontaktować się z producentem systemu. Przykład 1 Napięcie zasilania Punkt pomiarowy Odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej Ilość czujników V EcoWent 50 m Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 5 1,5 mm 2 Można zastosować kable o przekrojach 1,5, 2,5 oraz 4 mm 2 s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

12 Przykład 2 Napięcie zasilania Punkt pomiarowy Odległość pierwszego czujnika od jednostki sterującej Ilość czujników 35 Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 9 Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 8 21 V EcoWent + MiniDet 50 m Odczytujemy przekrój kabla magistrali z ilustracji 7 1,5 mm 2 brak możliwości wykonania należy przejść na wyższe napięcie zasilania brak możliwości wykonania należy przejść na wyższe napięcie zasilania Można zastosować kable o przekrojach 1,5, 2,5 oraz 4 mm Wykresy pomocnicze Przy zasilaniu 48 V, w przypadku czujników EcoWent oraz EcoN nie ma ograniczenia związanego z przekrojem kabla można zastosować kable o przekroju równym lub większym od 1 mm mm ,5 mm 2 L1[m] 100 1,5 mm 2 1 mm Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 5: Przekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 24 V s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

13 Dobór przekroju kabla mgistrali dla czujników EcoWent/EcoN, napięcie zasilania 21 V ,5 mm 2 4 mm 2 Brak możliwości wykonania 150 1,5 mm 2 L1 [m] mm Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 6: Przekrój kabla magistrali dla EcoWent / EcoN, 21 V 250 napięcie zasilania 48 V 4 mm ,5 mm 2 1,5 mm mm 2 L1 [m] Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 7: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet, EcoWent + MiniDet, EcoTerm, 48 V s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

14 250 napięcie zasilania 24 V mm 2 Brak możliwośći wykonania 150 2,5 mm 2 L1 [m] 100 1,5 mm Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 8: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet, EcoWent + MiniDet, EcoTerm, 24 V 250 napięcie zasilania 21 V ,5 mm 2 4 mm2 Brak możliwości wykonania L1 [m] 100 1,5 mm Ilość punktów pomiarowych Ilustracja 9: Przekrój kabla magistrali dla EcoDet, EcoWent + MiniDet, EcoTerm, 21 V s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

15 5 Architektura systemu Typowe architektury Systemu Detekcji Gazów pokazano na ilustracjach 1 oraz Schematy połączeń Przykładowe schematy połączeń Systemu Detekcji Gazów Gas pokazano na kolejnych ilustracjach. Szczegółowe schematy w formacie edycyjnym można znaleźć pod adresem tetagas.atestgaz.pl. s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

16 Ilustracja 10: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 24 V s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

17 Ilustracja 11: Budowa jednostki sterującej oraz podłączenie czujników zasilanych z 48 V s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

18 Ilustracja 12: Podłączenie tablic ostrzegawczych oraz systemu sterowania wentylacją s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

19 Ilustracja 13: Podłączenie tablic ostrzegawczych za pośrednictwem przekaźnika s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

20 Ilustracja 14: Podłączenie sygnalizatora optyczno-akustycznego s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

21 Ilustracja 15: Podłączenie do innych systemów za pomocą protokołu MODBUS ASCII / RTU Ilustracja 16: Podłączenie zaworu bezpośrednio do MOD Control 1 s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

22 Ilustracja 17: Jednostka Sterująca EcoAlpa jako sterownik zaworu Informacji na temat podłączenia zaworu do Jednostki Sterującej EcoAlpa należy szukać w jej podręczniku użytkownika. 6 Cykl życia 6.1 Montaż Montaż czujników Systemu Detekcji Gazów jest dopuszczalny jedynie po zakończeniu prac budowlanych. Instalację elektryczną należy wykonać zgodnie z projektem. Instalację należy wykonać zgodnie z ogólnymi zasadami wykonywania instalacji AKP 4. 4 Aparatura Kontrolno-Pomiarowa s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

23 Przewody należy instalować tak, aby chronić je przed uszkodzeniem. Niepoprawne ułożenie kabli może doprowadzić do zmniejszania odporności urządzeń na zakłócenia elektromagnetyczne. Szczegółowe informacje na temat montażu mechanicznego poszczególnych urządzeń podano w ich dokumentacji technicznej. 6.2 Uruchomienie Po wykonaniu instalacji elektrycznej i zasileniu urządzeń należy: zaadresować i skonfigurować czujniki (patrz Podręczniki Użytkownika konkretnych urządzeń), skonfigurować jednostkę sterującą (patrz Podręczniki Użytkownika Jednostki Sterującej MOD Control 1), sprawdzić czy system działa zgodnie z zaprojektowaną logiką poprzez przeprowadzenie testu funkcji bezpieczeństwa szczegóły patrz punkt Należy pamiętać aby po sprawdzeniu systemu otworzyć zawór. W przypadku gdy istnieje podejrzenie prowadzenia prac budowlanych już po zainstalowaniu Systemu Detekcji Gazów należy sprawdzić poprawność reakcji na gaz wszystkich czujników. Warunkiem dopuszczenia systemu do eksploatacji jest pozytywny wynik wszystkich przeprowadzonych wyżej wymienionych czynności. 6.3 Czynności okresowe Kalibracja Szczegółowych informacji na temat kalibracji należy szukać w Podręczniku Użytkownika konkretnego czujnika Wymiana elementów eksploatacyjnych Szczegółowych informacje na temat wymiany elementów eksploatacyjnych należy szukać w Podręczniku Użytkownika konkretnego urządzenia Test funkcji bezpieczeństwa Zaleca się wykonanie raz do roku testu funkcji bezpieczeństwa poprzez podanie gazu testowego na jeden z czujników (dla każdego gazu) i sprawdzenie reakcji wszystkich elementów Systemu Detekcji Gazu oraz współpracujących z nim innych systemów (np. wentylacji). s Podręcznik Użytkownika: POD-047-PL R03

24

25

26

27

28