PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ DLA KLAS I - III OPRACOWAŁA: MGR KATARZYNA SZYMCZYK

Transkrypt

1 GIMNAZJUM NR 1 IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W SZPROTAWIE PROGRAM GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ DLA KLAS I - III OPRACOWAŁA: MGR KATARZYNA SZYMCZYK

2 OD AUTORA KAŻDY NAUCZYCIEL PROWADZĄCY ZAJĄCIA GIMNASTYKI KOREKCYJNO KOMPENSACYJNEJ POWINIEN UŚWIADOMIĆ SOBIE CEL, DO, KTÓREGO ZMIERZA. ABY GO OSIĄGNĄĆ, MUSI KIEROWAĆ SIĘ OKREŚLONYMI ZASADAMI POSTĘPOWANIA PEDAGOGICZNEGO, PONIEWAŻ TO ONE PEŁNIĄ FUNKCJĘ ORGANIZUJĄCĄ CAŁY PROCES DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZY.

3 Spis treści 1. Wstęp 2. Cele ogólne 3. Cele szczegółowe 4. Zadania ogólne 5. Zasady dydaktyczno - wychowawcze procesu korekcyjnego 6. Metody realizacji zadań na zajęciach korekcyjno kompensacyjnych 6.1. Metody nauczania pojedynczych ćwiczeń ruchowych 6.2. Metody stosowane na zajęciach w zależności od rodzaju zadań 7. Postępowanie korekcyjne 7.1. Plecy okrągłe 7.2. Plecy wklęsłe 7.3. Plecy okrągło wklęsłe 7.4. Plecy płaskie 7.5. Boczne skrzywienie kręgosłupa 7.6. Klatka piersiowa kurza 7.7. Klatka piersiowa lejkowata 7.8. Koślawość kolan 7.9. Szpotawość kolan 7.10.Płaskostopie 8. Procedury osiągania celów 9. Literatura

4 Wstęp Żywiołowy postęp techniczny doprowadził do wielu osiągnięć ekonomicznych, wnosząc elementy zdecydowanie szkodliwe dla zdrowia człowieka. Zdrowie ludzkości jest obecnie na całym świecie coraz bardziej zagrożone przez zmieniające się na niekorzyść człowieka warunki jego bytowania. Świadomość szkodliwości siedzącego trybu życia, wadliwego odżywiania, otyłości i bezruchu wzmogła akcję ochrony zdrowia człowieka. Nieustanne i szybkie tempo zmian zachodzących w środowisku otaczającym człowieka twórcy tego zjawiska odbija się na nim w sposób niekorzystny. Człowiek w swych mechanizmach adaptacyjnych przekształceniu samego siebie, swej biologicznej natury nie nadąża za dynamizmem zmian cywilizacyjnych. Wynikiem tego są schorzenia na tle niedostosowania: nerwice, częste zaburzenia psychiczne i układu krążenia, spowodowane głównie zalewem stresów. W narządzie ruchu częstą dolegliwością u dorosłych są tzw. bóle krzyża, które wiążą się z przeciążeniem odcinka lędźwiowego kręgosłupa, spowodowanym pionizacją i siedzącym trybem życia, u dzieci zaś wady postawy i płaskostopie. Wymienione zaburzenia potęgują się jeszcze na skutek ograniczenia aktywności ruchowej człowieka. Ruch odpowiednio dobrany pod względem charakteru, miejsca i siły oddziaływania stał się jednym z czynników wyrównawczych, czyli kompensacyjnych. Zadaniem kompensacji jest przeciwdziałanie nieutrwalonym jeszcze odchyleniom od stanu prawidłowego (odchylenia te mają charakter zmian czynnościowych). Natomiast do zadań korekcji należy przeciwdziałanie zmianom już utrwalonym strukturalnym. Wszechstronność ćwiczeń i dokładność ich wykonywania mają zapobiegać wadom postawy i mają działanie profilaktyczne, a ukierunkowane działania psychofizyczne hamują i niwelują istniejące już odchylenia od normy. Udział i akceptacja rodziny w tym trudnym przedsięwzięciu będzie dodatkowym czynnikiem mobilizującym i aktywizującym dziecko do podjęcia dodatkowego wysiłku w trosce o swoje zdrowie.

5 Założenia ogólne

6 Cele ogólne 1. Kształcenie i utrwalanie prozdrowotnych postaw dzieci i młodzieży. 2. Nabywanie umiejętności i nawyków troski o własne zdrowie i zdrowie rodziny. 3. Zmniejszenie wad układu ruchu poprzez zwiększenie aktywności ruchowej dzieci i młodzieży. 4. Wprowadzenie nawyku i umiejętności korygowania postawy w życiu codziennym. Cele szczegółowe Wszechstronny rozwój organizmu przez zachęcanie, nagradzanie i docenianie wysiłku fizycznego i chęci oparciu o indywidualny postęp ucznia, jego psychomotoryczne i fizyczne cechy wzmacniające duchowy stan zdrowia. Uświadomienie dziecku i rodzicom istnienia wady i wynikających stąd zagrożeń. Wykształcenie świadomości odczuwania" własnego ciała, czyli znalezienie równowagi między podświadomością, a napięciem mięśniowym. Wygaszenie istniejącego nawyku i wytworzenie nawyku prawidłowego. Wyrobienie zdolności do długotrwałego utrzymania skorygowanej postawy (wyrobienie wytrzymałości posturalnej). Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy w warunkach zbliżonych do życia codziennego ze zwróceniem uwagi na równomierne obciążanie stóp. Korygowanie zaburzeń statyki ciała i przeciwdziałanie ich pogłębianiu się i utrwalaniu. Poprawienie zaburzeń w rozwoju motoryczności, podniesienie ogólnej sprawności i wydolności organizmu dziecka poprzez ćwiczenia kształtujące, oddechowe i wytrzymałościowe, zabawy i gry ruchowe z elementami ćwiczeń korekcyjnych dla danej wady. Uaktywnienie układów: narządów ruchu, krążeniowego i oddechowego. Zwiększenie zakresu ruchu w stawach, wydłużenie, skrócenie czy wzmocnienie odpowiednich grup mięśniowych.

7 Zadania ogólne Dokładne poznanie dziecka: stan zdrowia konsultacja z lekarzem, pielęgniarką szkolną i rodzicami. określenie odchyleń w postawie. badania kontrolne. zapoznanie z warunkami środowiskowymi dziecka. Nauka korygowania błędów (z uwzględnieniem indywidualizacji): nauka przybierania pozycji wyjściowych. nauka równomiernego obciążania obydwu stóp podczas stania. kształtowanie wyczucia prawidłowej postawy w różnych pozycjach, w miejscu i ruchu. rozluźnianie i zwiększanie ruchomości w stawach z równoczesnym wzmacnianiem odcinkowym. stopniowe zwiększanie intensywności ćwiczeń. nauka prawidłowego oddechu. nauka ćwiczeń domowych. Kontrola stopnia opanowania poszczególnych ćwiczeń. Kontrola umiejętności przyjmowania prawidłowej postawy. Kontrola dokładności ruchu wykonywanego w określonej płaszczyźnie, amplitudzie i odpowiednim zakresie ruchu. Nauka autokontroli, wyrobienie czucia własnego ciała. Stałe egzekwowanie prawidłowej postawy we wszystkich pozycjach w czasie ćwiczeń oraz w różnych sytuacjach, jakich znajduje się dziecko w szkole, w domu i poza nim. Końcowe pomiary uzupełniające. Wskazania na okres wakacyjny. Zasady dydaktyczno- wychowawcze procesu korekcyjnego Zasada świadomości i aktywności świadoma motywacja dziecka do brania udziału w kierowaniu ruchem, którego dążeniem jest odczuwanie własnego ciała. Zasada wszechstronności i zdrowotności wszelkie rodzaje ćwiczeń ujętych w zajęciach mają harmonijnie rozwijać organizm: mają być bezpieczne i uodparniać na zmienność warunków świata zewnętrznego. Zasada poglądowości i dostępności polega na jasnym przedstawieniu i stworzeniu właściwie ukształtowanego wyobrażenia o nauczonym ruchu fizycznym. Stosowane środki to: bezpośrednie objaśnienie, dokładny pokaz, prawidłowa komenda oraz kojarzenie ruchu z naśladowaniem. Zasada systematyczności i trudności polega na systematycznym utrwalaniu materiału nauczania ćwiczeń w celu wykorzystywania danych czynności ruchowych w życiu codziennym.

8 Metody realizacji zadań na zajęciach korekcyjno kompensacyjnych Metody nauczania pojedynczych ćwiczeń ruchowych: Metoda syntetyczna (całościowa) polega na nauczaniu ćwiczenia od razu w całości bez dzielenia go na elementy składowe. Metoda analityczna (nauczania częściami) polega na rozłożeniu ćwiczenia na poszczególne etapy, stosowana w nauczaniu ćwiczeń trudnych. Metoda kombinowana (kompleksowa) stanowi połączenie powyżej opisanych metod. Metody stosowane na zajęciach w zależności od rodzaju zadań: I. METODY REPRODUKTYWNE (ODTWÓRCZE): Metoda naśladowcza ścisła polega na ścisłym odtwarzaniu demonstrowanego wzorca ruchowego. Metoda zadaniowa ścisła polega na stawianiu ucznia w sytuacji zadaniowej poprzez uświadomienie mu stanu nieumiejętności, braków w sprawności. Metoda programowego uczenia się polega na samodzielnym uczeniu się lub doskonaleniu określonego zadania ruchowego według przygotowanego przez prowadzącego programu w postaci broszury lub tablic poglądowych. II. METODY PROAKTYWNE (USAMODZIELNIAJĄCE): 1. Metoda zabawowo naśladowcza polega na naśladowaniu ruchów zwierząt, roślin, pracy dorosłych itp. 2. Metoda zabawowo - klasyczna polega na prowadzeniu zająć poprzez gry i zabawy ruchowe, dostosowane do określonej wady. 3. Metoda bezpośredniej celowości i ruchu polega na wykonywaniu przez dziecko szeregu postawionych zadań, stanowiących dla niego bezpośredni, zrozumiały i zwykle atrakcyjny cel. 4. Metoda opowieści ruchowej polega na naśladowaniu ruchami, czynności występujących w powieści lub bajce. III. METODY KREATYWNE (TWÓRCZE): Metoda problemowa czynnikami motywującymi do działania są zadania, których rozwiązanie stanowi dla dziecka określony problem, wymagający od niego odpowiedniego poziomu sprawności fizycznej i pracy umysłu. Metoda ruchowej ekspresji twórczej stosowana jest w formie fragmentów zajęć trwających 5-6 minut przy muzyce, z użyciem ciekawych przyborów.

9 IV. METODY WYCHOWAWCZE: Metoda wpływu osobistego wysuwanie sugestii, perswazja, działanie przykładem osobistym. Metoda wpływu sytuacyjnego nagradzanie wychowawcze, instruowanie. Metoda wpływu społecznego modyfikacja celów zespołu, kształtowanie norm postępowania na zajęciach i poza nimi. Metoda kierowania samowychowaniem samoocena wstępna, decyzje samorealizacyjne, działanie samowychowawcze, samoocena końcowa. Formy prowadzenia zajęć korekcyjno kompensacyjnych Forma frontalna polega na takiej organizacji zajęć, podczas której dzieci w tym samym czasie wykonują to samo ćwiczenie, a prowadzący, mając ich w polu widzenia, kieruje nimi. Forma zajęć w zespołach polega na tym, że ćwiczenia odbywają się w kilku grupach, przy czym uczniowie każdego zespołu realizują odrębne zadania. Forma zajęć indywidualnych występuje wtedy, gdy uczniowie wykonują zadania ruchowe samodzielnie i każdy ćwiczący ma do opanowania swój program ćwiczeń. Forma stacyjno - obwodowa występuje wtedy, gdy uczniowie ćwiczą na stanowiskach zwanych stacjami, pojedynczo lub w małych grupach, mają do wykonania określoną liczbę powtórzeń lub określony czas ćwiczenia. Forma ćwiczeń ze współćwiczącym jest jedyną z form intensyfikacji zajęć oraz zwiększenia ich atrakcyjności i efektywności. Ćwiczący, dzięki wzajemnej współpracy, kształtują - poprawą formę ruchu, wdrażają się do wzajemnej ochrony i pomocy w czasie ćwiczeń.

10 Postępowanie korekcyjne

11 PLECY OKRĄGŁE pogłębienie kifozy piersiowej, (hiperkifoza) W postępowaniu korekcyjnym stosujemy ćwiczenia, których celem jest wzmocnienie mięśni grzbietu oraz pozostałych mięśni posturalnych, ćwiczenia rozwijające mięśnie klatki piersiowej, zwiększające jej ruchomość, ćwiczenia oddechowe. Równolegle z ćwiczeniami wyrabiając nawyk prawidłowej postawy ciała stosujemy ćwiczenia elongacyjne i antygrawitacyjne. Likwidacja dystonii mięśniowej. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej. Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy. Odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego. Rozciąganie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych: mięśni piersiowych (wielkich i małych), mięśni brzucha, mięśni zębatych przednich. Wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych: mięśni prostownika grzbietu odcinka piersiowego, mięśni karku, mięśni ściągających łopatki (czworoboczny, równoległoboczny, najszerszy grzbietu), mięśni pośladkowych, mięśni kulszowo goleniowych. Hiperkorekcja nadmiernej kifozy piersiowej. Hiperkorekcja nadmiernej lordozy lędźwiowej. Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych: Piłka z koła, Dalekie ślizgi, Lis i gęsi, Koty pod płoty, Sztafeta z przekazywaniem laski, Przejdź przez tunel, Kto dalej rzuci, Pokaż łokcie, Wywoływanka, Zatrzymaj piłkę, Traf piłką w przeciwnika, Obrona twierdzy, Wyścig raków z woreczkiem, Sztafeta piłek w tunelu, Sztafeta w siadzie klęcznym na kocykach, Znajdź swój kolor, Znajdź swoją parę, Powódź.

12 PLECY WKLĘSŁE pogłębienie lordozy lędźwiowej, (hiperlordoza) Korekcja pleców wklęsłych polega na stosowaniu ćwiczeń odruchu prawidłowej postawy ciała, ćwiczeń elongacyjnych, antygrawitacyjnych, oraz w pozycjach Klappa i ćwiczenia specjalne kształtujące siłę mięśni osłabionych oraz rozciągnięcie mięśni przykurczonych. Wzmocnić należy mięśnie brzucha i pośladkowe, a rozciągnąć mięśnie grzbietu odcinka lędźwiowego i zginacze stawu biodrowego. Likwidacja dystonii mięśniowej. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej. Utrwalenie nawyku postawy prawidłowej. Odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego. Wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych: mięśni brzucha (prostego i skośnego), mięśni półścięgnistego, półbłoniastego, dwugłowego uda, mięśni pośladkowych, mięśni kulszowo goleniowych, mięśni ściągających łopatki. Rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych: mięśni prostownika grzbietu odcinka lędźwiowego, mięśni czworobocznych lędźwi, mięśnia prostego uda, mięśnia biodrowo lędźwiowego, mięśnia czworobocznego grzbietu (część dolną). Hiperkorekcja nadmiernej lordozy lędźwiowej. Nauka zabaw z elementami ćwiczeń korekcyjnych: Berek kulawych lisków, Zatrzymaj piłkę nogami, Toczenie się w korytarzu, Sztafeta wahadłowa na czworakach, Jazda na koniu, Przeczołgaj się przez tunel, Podania piłki w parach ze skłonem tułowia.

13 PLECY OKRĄGŁO WKLĘSŁE pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej Celem ćwiczeń jest zwiększenie ruchomości kręgosłupa w poszczególnych odcinkach, rozciągnięcie skróconych mięśni (piersiowych, prostowników grzbietu odcinka lędźwiowego, zginaczy stawu biodrowego), wzmocnienie mięśni rozciągniętych (mięśni grzbietu odcinka piersiowego i karku, mięśni brzucha, prostowniki stawu biodrowego). Ponadto należy stosować ćwiczenia elongacyjne i antygrawitacyjne, ćwiczenia Klappa, oddechowe, ćwiczenia odruchu prawidłowej postawy, gry i zabawy ruchowe, oraz pływanie. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej. Utrwalanie nawyku postawy prawidłowej. Likwidacja dystonii mięśniowej. Odciążenie kręgosłupa od ucisku osiowego. Zwiększenie ruchomości w stawach poszczególnych odcinków kręgosłupa. Rozciąganie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych: w odcinku szyjnym - mięśnia prostownika grzbietu, w odcinku piersiowym - mięśnia piersiowego większego i mniejszego, zębatego przedniego, w odcinku lędźwiowym - mięśnia czworobocznego lędźwi, biodrowo - lędźwiowego, prostownika grzbietu, łydki, smukłego i prostego uda, przywodziciela wielkiego. Wzmacnianie mięśni osłabionych i rozciągniętych: w odcinku piersiowym - mięśni prostownika grzbietu, równoległobocznego, czworobocznego, najszerszego grzbietu, w odcinku lędźwiowym - mięśni brzucha, pośladkowych, półścięgnistego, półbłoniastego, dwugłowego uda. Zabawy i gry ruchowe z elementami ćwiczeń korekcyjnych (jak przy plecach okrągłych i wklęsłych).

14 PLECY PŁASKIE brak fizjologicznych wygięć kręgosłupa Zadaniem ćwiczeń jest ogólne i wszechstronne wzmacnianie osłabionych mięśni oraz zwiększenie przodopochylenia miednicy, a tym samym ukształtowanie prawidłowej lordozy lędźwiowej, zwiększenie ruchomości kręgosłupa do przodu w odcinku piersiowym. Wskazane są ponadto ćwiczenia ogólnorozwojowe, oddechowe, gry i zabawy oraz pływanie. Nie są wskazane ćwiczenia elongacyjne, wyciągi, zwisy, a więc to, co prowadzi do spłaszczenia krzywizn kręgosłupa. 1. Zwiększenie ruchomości stawów kręgosłupa, szczególnie zgięcia w odcinku Th. 2. Nauka przyjmowania postawy skorygowanej. 3. Zwiększenie fizjologicznej kifozy, lordozy i fizjologicznego przodopochylenia miednicy. 4. Wzmocnienie mięśni osłabionych i rozciągniętych: mięśnia prostownika grzbietu w części C i L, mięśni piersiowych (wielkich i małych), mięśnia zębatego przedniego, mięśnia czworobocznego lędźwi, mięśnia biodrowo lędźwiowego, mięśnia prostego uda, mięśnia smukłego, przywodziciela wielkiego, łydki. 5. Rozciąganie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych: mięśnia prostownika grzbietu w odcinku Th, mięśni pośladkowych, mięśni brzucha, mięśnia półścięgnistego, półbłoniastego, dwugłowego uda, mięśnia równoległobocznego, czworobocznego grzbietu w części środkowej i dolnej. 6. Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych.

15 BOCZNE SKRZYWIENIE KRĘGOSŁUPA Jest to odchylenie od osi anatomicznej całego kręgosłupa lub jego odcinka w płaszczyźnie czołowej, które pociąga za sobą wtórne zmiany w układzie narządu ruchu, klatce piersiowej i narządach wewnętrznych. Najczęściej skoliozy dzieli się na: czynnościowe, w których nie stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa; strukturalne, w których stwierdzamy utrwalone zmiany w budowie kręgosłupa. 1. Nauka przyjmowania pozycji skorygowanej. 2. Utrwalanie nawyku prawidłowej postawy. 3. Odciążanie kręgosłupa od ucisku osiowego. 4. Elongacja kręgosłupa (czynna i bierna, w różnych pozycjach niskich i wysokich). 5. Ćwiczenia dla przeciwdziałania fleksyjności kręgosłupa (usztywnianiu się kręgosłupa w części Th7 - Thl2). 6. Wzmacnianie mięśni osłabionych i rozciągniętych: mięśni brzucha, prostownika grzbietu odcinka piersiowego, mięśni pośladkowych, mięśni ściągających łopatki, mięśni karku, mięśni obręczy barkowej. 7. Ćwiczenia dla pokonywania przykurczów: redresja abduktorów biodra, redresja mięśnia prostego uda i wszystkich zginaczy biodra, redresja tkanek po stronie wklęsłej skoliozy lędźwiowej i piersiowej. 8. Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych: Pływanie strzałką, Połóż laskę na dłoniach, Nie pozwól zabrać laski, Reagowanie na sygnały, Przejście nad przepaścią, Dmuchana piłeczka, Podania piłki w parach, Odbij piłkę więcej razy, Rzuty piłką nogami do kosza, Sztafeta z workiem na głowie, Piłka w tunelu, Sztafeta wahadłowa na czworakach, Słonko świeci, deszczyk pada, Szczur", Natarcie, Murarz i cegły. 9. Ćwiczenia oddechowe. 10. Zwiększenie aktywności ruchowej.

16 KLATKA PIERSIOWA KURZA Przy korekcji dążymy do zwiększenia ruchomości w stawach barkowych i kręgosłupa; wzmocnienie mięśni grzbietu i pozostałych mięśni posturalnych, ponadto stosuje się rozciągnięcie boków klatki piersiowej oraz dolnych łuków żebrowych, między innymi poprzez wzmacnianie mięśni skośnych brzucha. Zaleca się również ćwiczenia wytrzymałościowe, które wpływają głównie na usprawnienie funkcji narządów wewnętrznych. Zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i jej rozmachu. Zwiększenie siły mięśni oddechowych. Kształcenie przeponowego toru oddechowego (z akcentem na fazę wydechu). Ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy kończyny górnej i brzucha. Doskonalenie statyki ciała. Utrwalenie prawidłowej postawy ciała. Ćwiczenia ogólnorozwojowe - podnoszące wydolność fizyczną organizmu oraz sprawność ogólną. KLATKA PIERSIOWA LEJKOWATA określona również jako szewska Przy korekcji stosować należy rozprężanie klatki piersiowej, ćwiczenia usuwające przykurcze, ćwiczenia zwiększające ruchomość w stawach barkowych, ćwiczenia wzmacniające mięśnie grzbietu i pozostałych mięśni posturalnych. Ponadto zaleca się dużą ilość ćwiczeń ogólnorozwojowych, oddechowych i wytrzymałościowych, rozwijających sprawność narządów wewnętrznych. Ćwiczenia ogólnorozwojowe - oddziaływujące na cały narząd ruchu, zwiększające ruchomość w stawach i siłę mięśniową. Ćwiczenia oddechowe - zwiększające pojemność i ruchomość klatki piersiowej. Kształtowanie piersiowego toru oddechowego (z akcentem na fazę wdechu). Redresja mięśni piersiowych i powięzi piersiowej. Wzmacnianie mięśni obręczy kończyny górnej, grzbietu i brzucha. Ćwiczenia rozprężające klatkę piersiową. Utrwalanie prawidłowej postawy.

17 KOŚLAWOŚĆ KOLAN Postępowanie korekcyjne polega na odciążeniu stawów kolanowych we wszystkich możliwych warunkach poprzez: zmniejszenie nadwagi ciała, wyłączenie pozycji stojącej, unikanie pozycji rozkrocznej i siadu na piętach ze stopami i podudziami na zewnątrz, przeciwdziałanie współistniejącemu płaskostopiu, stosowanie obcasu Thomasa. Ćwiczenia wzmacniające głowę przyśrodkową mięśnia czworogłowego, mięśnia krawieckiego, smukłego, półścięgnistego, półbłoniastego i pasma biodrowo piszczelowego. Ponadto ważną rolę odgrywa nauka poprawnego stania i chodu. Znaczną część ćwiczeń przeprowadza się w pozycji wyprostuj w stawach kolanowych. SZPOTAWOŚĆ KOLAN Ćwiczenia, wskazania i przeciwwskazania są odwrotne niż przy koślawości. Przeciwwskazany jest np. siad skrzyżny. Podczas ćwiczeń zaleca się wkładanie między kostki poduszki, a kolana ściąga się pasem lub taśmą. Odciążenie stawów kolanowych. Zmniejszenie wagi ciała w przypadku otyłości. Wyrobienie nawyku i odruchu prawidłowego ustawienia i obciążenia nóg i stóp w chodzie i w biegu. Nauka poprawnego stania. Ograniczenie do minimum pozycji rozkrocznych (siadu płotkarskiego, siadu klęcznego ze stopami i podudziami na zewnątrz). Wzmacnianie mięśni osłabionych i rozciągniętych: mięśnia półścięgnistego i półbłoniastego, mięśnia krawieckiego, mięśnia smukłego, głowy przyśrodkowej czworogłowego uda, mięśnia strzałkowego (zwłaszcza długiego),

18 mięśnia piszczelowego tylnego, zginaczy palców i palucha. Rozciągnięcie mięśni nadmiernie napiętych i przykurczonych: mięśnia dwugłowego uda, głowy bocznej i pasma biodrowo piszczelowego. Utrzymanie pełnej sprawności ruchowej stawu kolanowego oraz wszystkich stawów stopy. Przeciwdziałanie płaskostopiu. Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych: Bicie stopami brawa, Jedzenie groszków, Orkiestra, Supełek, Toaleta poranna, Toczenie piłki po ścianie, Wyścig z piłkami, Przerzucanie piłek. PŁASKOSTOPIE Działanie korekcyjne skierowane jest na: przywrócenie prawidłowych warunków anatomicznych, wyrobienie odruchu, a następnie nawyku prawidłowego ustawiania i obciążania stopy w warunkach odciążenia i obciążenia, w staniu, chodzie oraz różnych sytuacjach życiowych. Celem ćwiczeń jest wzmocnienie mięśni osłabionych oraz usunięcie przykurczów. Zasadą jest prawidłowe ustawienie stopy przy każdym ćwiczeniu, co ułatwiają ćwiczenia w odciążeniu. Uzupełnieniem i uatrakcyjnieniem mogą być elementy taneczne z muzyką. Wskazana jest kąpiel w ciepłej wodzie z dodatkiem soli, chodzenie i bieganie po urozmaiconym terenie i podłożu, pływanie, narciarstwo, gimnastyka artystyczna. Przeciwwskazane jest długotrwałe stanie, dźwiganie ciężarów, zeskoki i skoki bierne na twarde podłoże, duże rozkroki w pozycji stojącej, gra w piłkę nożną, jazda na łyżwach. Wyrobienie nawyku prawidłowego stania stóp w chodzie i w biegu. Wyrobienie nawyku poprawnego trzymania się w staniu i siedzeniu. Ćwiczenia analityczne wzmacniające poszczególne grupy mięśniowe: mięśnie strzałkowe, piszczelowy tylni, długie i krótkie zginacze palców i palucha w odciążeniu. Ćwiczenia syntetyczne aktywizujące wszystkie mięśnie stopy i podudzia. Ćwiczenia chwytne aktywizujące głównie zginacze podeszwowe palców stóp. Nauka zabaw i gier z elementami ćwiczeń korekcyjnych: Toczenie piłki po ścianie, toczenie piłki stopami, Postaw laski na podłodze, Chód gąsienicy, Pisanie stopą, Sztafeta ołówków.

19 Procedury osiągania celów

20 ZADANIE I 1. POMIAR WZROSTU DZIECI. 2. PRZYSTOSOWANIE MEBLI SZKOLNYCH DO NAUKI. 3. WPROWADZENIE ĆWICZEŃ ŚRÓDLEKCYJNYCH. REALIZATOR PIELĘGNIARKA, WYCHOWAWCY KLAS. UCZNIOWIE. ODBIORCA FORMY REALIZACJI POMIAR WZROSTU. ROZMIESZCZENIE UCZNIÓW W KLASIE. POKAZ PRAWIDŁOWEGO SIEDZENIA W ŁAWKACH SZKOLNYCH. WNIOSKI

21 ZADANIE II BADANIA PRZESIEWOWE. POTWIERDZENIE PRZEZ LEKARZA RODZINNEGO. SWORZENIE GRUP KOREKCYJNYCH. PRZEPROWADZENIE TESTÓW SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ W WADACH POSTAWY. REALIZATOR PIELĘGNIARKA, NAUCZYCIEL PROWADZĄCY ZAJĄCIA GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ. UCZNIOWIE. ODBIORCA WNIOSKI

22 Testy sprawności fizycznej w wadach postawy I. OCENA SIŁY MIĘŚNI POSTURALNYCH Leżenie przodem, T poza stołem (od kolców biodrowych przednich górnych), stabilizacja NN, RR w górę. Utrzymanie T w linii - na czas. Uwaga: mierzymy czas wyłącznie w skorygowanej pozycji, opuszczenie RR powoduje zatrzymanie czasu. Siad ugięty przy drabinkach, RR w skrzydełka, opad T w tył do Utrzymanie T na czas. Leżenie przodem, NN poza stołem (od kolców biodrowych przednich górnych), RR wyciągnięte trzymają krawędź stołu. Utrzymanie NN na czas. II. OCENA SIŁY OBRĘCZY BARKOWEJ Leżenie przodem na ruchomej ławeczce skośnej pod kątem 45 0, RR na uchwytach. Podciąganie T do góry na ilość. Uwaga: liczymy tylko pełne podciągnięcia tj. broda do linii uchwytu. III. OCENA WYTRZYMAŁOŚCI ZWISU Zwis czynny tyłem do drabinek. Dziecko z hiperlordoza wykonuje krzesełko. Utrzymanie na czas. IV. OCENA WYTRZYMAŁOŚCI MIĘŚNI Podpór leżąc przodem, podciąganie obu NN (kolan) do klatki piersiowej i wyprost. Liczymy ilość powtórzeń w ciągu w ciągu 45 s. V. OCENA SIŁY ZESPOŁU DYNAMICZNEGO STAWU KOLANOWEGO Z REAKCJĄ POSTURALNĄ Przysiady na całych stopach. Stopy równoległe, woreczek na głowie. Liczymy ilość przysiadów w ciągu 1 min. VI. OCENA WYDOLNOŚCI MIĘŚNI KRÓTKICH STÓP Siad na małym krzesełku, pięty ustabilizowane. Zwijanie opaski elastycznej 2m. palcami stóp. Liczymy czas zwinięcia opaski lub długość opaski zwiniętej przez 1 min. Test powinien być porównywalny, a więc wykonujemy w tych samych warunkach. Test wykonujemy, miesięcy 3 6 miesięcy i porównujemy tylko do badania poprzedniego

23 UWAGA!!! GIMNASTYKA KOREKCYJNA PONIEDZIAŁEK 6 lekcja ( ) Prowadzący: Pani K. Kabza PONIEDZIAŁEK 7 lekcja ( ) Prowadzący: Pani K. Szymczyk WTOREK 7 lekcja ( ) Prowadzący: Pani K. Szymczyk ŚRODA 6 lekcja ( ) Prowadzący: Pani K. Kabza Prowadzący: Pani D. Czernisz ŚRODA 7 lekcja ( ) Prowadzący: Pani D. Czernisz

24 ZADANIE III BUDOWA I FUNKCJA NARZĄDU RUCHU. POJĘCIE I ZAKRES REHABILITACJI. REALIZATOR PIELĘGNIARKA, NAUCZYCIEL BIOLOGII. UCZNIOWIE. ODBIORCA WYKŁAD I PLANSZE. FORMY REALIZACJI WNIOSKI

25 ZADANIE IV 1. WPŁYW ODŻYWIANIA NA PRAWIDŁOWĄ POSTAWĘ. REALIZATOR PIELĘGNIARKA, NAUCZYCIEL BIOLOGII UCZNIOWIE. ODBIORCA FORMY REALIZACJI ANALIZA JADŁOSPISU DZIENNEGO, ZAJĄCIA WARSZTATOWE Z UCZNIAMI, DYSKUSJA. WNIOSKI

26 ZADANIE V UDZIAŁ W ZEBRANIU RODZICÓW WADY POSTAWY U DZIECI ZADANIA RODZINY OPIEKUJĄCEJ SIĘ DZIECKIEM ZE SCHORZENIEM NARZĄDU RUCHU REALIZATOR PIELĘGNIARKA, WYCHOWAWCY, NAUCZYCIEL PROWADZĄCY ZAJĄCIA GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ. RODZICE. ODBIORCA WYKŁAD, BROSZURY. FORMY REALIZACJI WNIOSKI

27 ZADANIE VI UDZIAŁ RODZICÓW W OTWARTYCH LEKCJACH GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ. REALIZATOR PIELĘGNIARKA, NAUCZYCIEL PROWADZĄCY ZAJĄCIA GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ. RODZICE. ODBIORCA FORMY REALIZACJI FRONTALNA, ZESPOŁOWA, I OBWODOWO STACYJNA. WNIOSKI

28 ZADANIE VII UDZIAŁ RODZICÓW W CODZIENNYCH ĆWICZENIACH DOMOWYCH. ANKIETA DLA UCZNIÓW I RODZICÓW. REALIZATOR PIELĘGNIARKA, NAUCZYCIEL PROWADZĄCY ZAJĄCIA GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ. RODZICE, UCZNIOWIE. ODBIORCA FORMY REALIZACJI FRONTALNA, ZESPOŁOWA, I OBWODOWO STACYJNA. WNIOSKI

29 OCZEKIWANE KORZYŚCI ZWIĘKSZENIE SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ MŁODZIEŻY. POPRAWA KONDYCJI PSYCHICZNEJ MŁODZIEŻY. ZMNIEJSZENIE ZABURZEŃ PSYCHOSOMATYCZNYCH, OTYŁOŚCI, CHORÓB UKŁADU RUCHU, KRĄŻENIA ORAZ PATOLOGII SPOŁECZNEJ. WDROŻENIE RÓŻNYCH FORM AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ, UDZIAŁ DZIECI W ZAJĄCIACH SKS.

30 Wykorzystano następującą literaturę: T. Kasperczyk Wady postawy ciała - diagnostyka i leczenie. Kutzner - M. Kozińska Korekcja wad postawy. J. Kołodziej Gimnastyka korekcyjno - kompensacyjna w szkole S. Owczarek, M. Bondarowicz Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. S. Owczarek Atlas ćwiczeń korekcyjnych. J. Malicka Rozkład materiału nauczania z gimnastyki korekcyjno - kompensacyjnej - wady mieszane. W. Śliwa, K. Śliwa Wady postawy ciała i ich ocena. E. Zeyland Malawka Ćwiczenia korekcyjne. B. Marecki Anatomia funkcjonalna. A. Romanowska Gimnastyka korekcyjno kompensacyjna.

31 PLAN PRACY DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZEJ NA SEMESTR I i II UMIEJĘTNOŚCI WIADOMOŚCI SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA Przybieranie Poznanie szerokiego Wzmacnianie grup prawidłowych pozycji zasobu ćwiczeń mięśni do ćwiczeń korekcyjnych zapobiegających powstawaniu lub pogłębianiu się wad Korygowanie postawy ciała podczas lekcji i czynności dnia codziennego Doskonalenie rzutów i chwytów drobnych przedmiotów Nauka chwytania drobnych przedmiotów palcami stóp Korygowanie postawy ciała Właściwe wykonywanie ćwiczeń w pozycjach niskich Poprawne wykonywanie różnorodnych ćwiczeń korekcyjnych na torze stacyjnym Gra w chiński futbol Wykonywanie ślizgu w leżeniu przodem i tyłem Doskonalenie ślizgu na kocykach Poznanie roli postawy ciała i zapobieganie wadom postawy Poznanie roli siły mięśni posturalnych w przeciwdziałaniu wadom postawy Poznanie ćwiczeń mięśni stóp zapobiegających płaskostopiu Poznanie roli mięśni grzbietu w przeciwdziałaniu wadom postawy Znajomość wpływu aktywności ruchowej na zdrowie i rozwój człowieka Poznawanie zasad obwodu stacyjnego; znajomość roli ćwiczeń korekcyjnych w walce z wadami postawy Poznanie zasad gry poznanie sposobów przeciwdziałania okrągłym plecom Poznanie roli aktywności ruchowej w dbałości o własne zdrowie Zapoznanie z formami współzawodnictwa postawy Czynne wydłużanie kręgosłupa Wzmacnianie mięśni brzucha Wzmacnianie mięśni wysklepiających stopę Wzmacnianie mięśni rąk, obręczy barkowej grzbietu Zwiększenie zakresu ruchu w stawach Wzmacnianie mięśni brzucha, grzbietu i ramion jako element profilaktyki wad postawy Rozciąganie mięśni piersiowych Wzmacnianie siły mięśni rąk, obręczy barkowej Wzmacnianie siły mięśni rąk, obręczy barkowej POSTAWY MOTYWACJE Kształtowanie postawy odpowiedzialności za swoje zdrowie Kształtowanie i utrwalanie nawyku postawy skorygowanej Wyrabianie nawyku prawidłowego wykonywania ćwiczeń Zdobywanie odpowiedzialności za swoje zdrowie Świadoma kompensacja ujemnych skutków nieodpowiedniego trybu życia Rozwijanie zainteresowań własnym zdrowiem Kształtowanie postawy odpowiedzialności za swoje zdrowie Utrwalenie nawyku skorygowanej postawy ciała Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy ciała Świadoma kompensacja ujemnych skutków złej postawy ciała

32 Projekcja filmu. Wyjazdy na basen do Żar. Doskonalenie ćwiczeń oddechowych. Prowadzenie testów sprawdzających postępy. Współpraca z pielęgniarką szkolną.

33 ZADANIA GŁÓWNE Z ZAJĘĆ GIMNASTYKI KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNEJ WADY MIESZANE lat Semestr I 1 2 Testy na mięśnie grzbietu, brzucha i obręczy barkowej. 3 5 Rozwijanie sprawności kondycyjnej. Przygotowanie układu oddechowo krążeniowego, ruchowego i nerwowego do działań motorycznych o zwiększonej intensywności Przeciwdziałanie słabemu rozwojowi fizycznemu przez rozwijanie koordynacji ruchowo wzrokowej w ćwiczeniach indywidualnych i zespołowych oraz orientacji przestrzennej. Dotyczy wszystkich wad postawy Przeciwdziałanie przykurczom i zwiększenie ruchomości w stawach. Dotyczy wszystkich wad postawy Przeciwdziałanie poszczególnym wadom postawy. Utrwalenie zadań indywidualnych Zabawy i gry rozwijające nawyk prawidłowej postawy, minipiłka siatkowa. Dotyczy wszystkich wad postawy i odchyleń od normy Doskonalenie zadań ruchowych rozwijających sprawność fizyczną w pokonywaniu toru przeszkód i odwodzie ćwiczebnym. Dotyczy wszystkich wad postawy i odchyleń od normy Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy w zabawach i zadaniach ruchowych. Dotyczy wszystkich wad postawy i odchyleń od normy Utrwalenie indywidualnych zadań przeciwdziałających poszczególnym wadom. Dotyczy wad postawy występujących na lekcji.

34 Semestr II 1 6 Utrwalenie zadań ruchowych dotyczących najczęściej występujących odchyleń w narządzie ruchu. Dotyczy wszystkich wad występujących na danej jednostce lekcyjnej Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy przez ćwiczenia muzyczno ruchowe Przeciwdziałanie słabym mięśniom rąk i obręczy barkowej przez ćwiczenia piłką lekarską 1 kg, naukę odbić górnych piłką gumową Utrwalenie zadań ruchowych wzmacniających mięśnie karku, obręczy barkowej, grzbietu, brzucha, pośladków i kończyn dolnych. Dotyczy wszystkich wad postawy Przeciwdziałanie słabemu rozwojowi fizycznemu przez wzmocnienie mięśni posturalnych. Utrwalenie nawyku prawidłowej postawy. Dotyczy wszystkich wad postawy Przeciwdziałanie słabej koordynacji ruchowo wzrokowej. Uaktywnienie układu oddechowo krążeniowego i nerwowego Rozwijanie sprawności ogólnej przez utrwalenie ćwiczeń w terenie rozwijających mięśnie posturalnej. Dotyczy wszystkich wad postawy Utrwalenie zadań indywidualnych oraz ćwiczeń dotyczących mięśni osłabionych i korygujących daną wadę. Dotyczy wad postawy występujących na lekcji Przeciwdziałanie słabemu rozwojowi fizycznemu przez rozwijanie koordynacji wzrokowo ruchowej w grach i zabawach rekreacyjnych na powietrzu. Dotyczy wszystkich wad postawy i odchyleń od normy Testy na wytrzymałość mięśni brzucha, grzbietu i obręczy barkowej. Dotyczy wszystkich dzieci uczęszczających na zajęcia Lekcje rezerwowe rozwijające inwencję twórczą ucznia.

35 UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU Przed realizacją programu dzieci poddane zostają badaniom i testom, na podstawie, których dobiera się ćwiczenia specjalne. Nawet najlepiej prowadzone zajęcia korektywy i wychowania fizycznego w szkole nie zastąpią kształtowania, na co dzień nawyków kultury fizycznej i zdrowotnej. Pozytywnych efektów postępowania korekcyjnego można oczekiwać dopiero wtedy, gdy ma ono zaplanowany i egzekwowany rozkład zajęć w układzie codziennym dziecka, a to dużej mierze zależy od rodziców (opiekunów).w związku z tym należy zorganizować proces pedagogizacji rodziców w dziedzinie profilaktyki i przeciwdziałania wadom postawy. Rodziców trzeba poinformować o częstotliwości występowania wad, ich rodzajach, zagrożeniu, jakie stwarzają dla zdrowia dziecka. Zadaniem rodziców jest zorganizowanie prawidłowych warunków do pracy i aktywnego wypoczynku, kształtowanie nawyku prawidłowej postawy w czynnościach dnia codziennego. Na indywidualnym spotkaniu rodzice zostają zapoznani ze sposobem wykonywania ćwiczeń, otrzymują zestaw kilku ćwiczeń ze wskazaniami i przeciwwskazaniami dla danej wady jako zadanie domowej wskazówki o trybie życia dziecka. Nauczyciel realizujący program współpracuje z lekarzem i pielęgniarką, wymieniając uwagi i spostrzeżenia o dziecku. Nauczyciel realizujący program na bieżąco dzieli się uwagami i spostrzeżeniami z nauczycielem wychowania fizycznego. Organizacja zajęć: grupa dzieci na zajęciach gimnastyki korekcyjnej nie powinna przekraczać 15 osób. Zajęcia odbywają się 2 razy w tygodniu przez 45 minut. Lekcja przez 30 minut wypełniona jest ćwiczeniami ogólnorozwojowymi i elongacyjnymi, antygrawitacyjnymi, utrzymania prawidłowej postawy, ćwiczeniami oddechowymi i ćwiczeniami w pozycji Klappa. Zdecydowana część ćwiczeń prowadzona jest w formie gier i zabaw. Tylko 15 minut poświęconych zostaje na ćwiczenia specjalne. W czasie zajęć wskazane jest słuchanie cichej, spokojnej muzyki. W celu obserwacji postępów należy systematycznie uzupełniać i analizować karty dziecka.

36 ANKIETA DLA DZIECI SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH Czy wiesz, co to jest skolioza? Tak Nie Czy wiesz, jakie czynniki i postępowanie może powodować skoliozę? Tak Nie Gdzie dowiedziałeś/aś się o skoliozie? w mediach w szkole od rodziny, znajomych inne jakie.. Czy wiesz, jakie mogą wystąpić powikłania w wyniku nieleczonej skoliozy? Tak Nie Czy uczestniczysz w profilaktycznych zajęciach organizowanych przez szkołę? Tak Nie Czy w swoim otoczeniu spotkałeś kogoś, kto cierpi z powodu skoliozy? Tak Nie Kiedy ostatnio brałeś/aś udział w badaniach kontrolujących postawę? w ciągu ostatnich 10 miesięcy przed 10 miesiącami nie brałem udziału w takich badaniach ZAKREŚL ODPOWIEDŹ

37 ANKIETA DLA RODZICÓW Czy wie Pan/ Pani, co to jest skolioza? Tak Nie Czy uczestniczyła Pan/ Pani w szkoleniach organizowanych przez szkołę? Tak Nie Czy wie Pan/ Pani jak rozpoznać zaburzenia postawy u dziecka? Tak Nie Czy zauważyła Pan/ Pani zmianę w zachowaniu się dziecka w okresie ostatniego roku szkolnego? Tak Nie Czy popiera Pan/ Pani sens kontynuowania rozpoczętego programu zapobiegania skoliozom? Tak Nie Nie mam zdania PROSZĘ ZAKREŚLIĆ ODPOWIEDŹ

38 ANKIETA DLA RODZICÓW Zwracam się z prośbą o udzielenie szczerych odpowiedzi na pytania ankiety. Prowadzone badania są częścią programu realizowanego w naszej szkole. Udzielając odpowiedzi na pytania ankiety proszę wstawić znak X w wybranych rubrykach. W miejscach wykropkowanych proszę wpisać własną odpowiedź. Dziękuję z współpracę i życzliwość Jaką wadę postawy ma Pani/Pana dziecko? wrodzoną nabytą Jeśli nabytą to, od jakiego okresu czasu? kilku miesięcy roku kilku lat, ilu.. nie wiem Jakiego typu schorzenie narządu ruchu ma Pani/Pana dziecko? płaskostopie boczne skrzywienie kręgosłupa kifozy piersiowa (okrągłe plecy) koślawość lub szpotawość kolan odstające łopatki inne jakie

39 Kto zauważył nieprawidłowość rozwoju dziecka? rodzice dziadkowie znajomi lekarz pielęgniarka nauczyciel inni Czy schorzenie ruchu Pani/Pana dziecka leczone jest poprzez: gimnastykę korekcyjną zabiegi operacyjne sprzęt ortopedyczny Jak często konsultuje się Pani/Pan z lekar5zem w celach kontrolnych? raz na trzy miesiące raz na sześć miesięcy raz na rok co kilka lat w ogóle, chyba że muszę Czy przestrzega Pani/Pan zaleceń lekarza? zawsze często czasami bardzo rzadko wcale Jeśli wcale to, dlaczego? (można zakreślić więcej niż jedną odpowiedź) nie mam na to czasu przestrzeganie tych zaleceń wydaje mi się nieistotne zapomniałem wiem lepiej co jest dobre dla dziecka lekarze często się mylą mojemu dziecku nic nie pomoże inne jakie..

40 Czy chodzi Pani/Pan z dzieckiem na ćwiczenia korekcyjne? zawsze w wyznaczonym terminie czasami wcale się tym nie zajmuję dziecko chodzi na ćwiczenia samo Czy dziecko wykonuje zalecany zestaw ćwiczeń w domu? systematycznie, zgodnie z zaleceniami czasami nie wykonuje ćwiczeń często nie wykonuje ćwiczeń wcale nie ćwiczy Czy dziecko ma w domu potrzebny sprzęt do ćwiczeń? tak nie Jeśli tak, to proszę napisać, jaki. Czy koryguje Pani/Pan postawę dziecka i w jakich sytuacjach? (można zakreślić więcej niż jedną odpowiedź) Podczas odrabiania lekcji Podczas oglądania telewizji W czasie zabawy Podczas chodzenia Przy stole W każdej innej sytuacji Nie zwracam uwagi na to uwagi zawsze czasami rzadko nigdy Czy zna Pani/Pan zestaw ćwiczeń przeznaczonych dla dziecka? tak nie Jeśli tak, to proszę podać kilka przykładów.

41 Ile czasu w ciągu dnia poświęca Pani/Pan dodatkowo dziecku na ćwiczenia korygujące jego postawę? min min min min. ok. 1 godz. ponad 1 godz. Jakie zdaniem Pani/Pana mogą być następstwa nieleczonej wady postawy? brzydka sylwetka bóle kręgosłupa mniejsza sprawność zmiany patologiczne garb nie wiem Zdaniem Pani/Pana prawidłowe odżywianie dziecka ma wpływ na właściwą post6awę dziecka? w bardzo dużym stopniu w znacznym stopniu odgrywa niewielką rolę nie odgrywa żadnej roli nie wiem Czy w związku z wykrytą wadą postawy dziecko Pani/Pana korzystało z: kolonii zdrowotnych turnusu rehabilitacyjnego sanatorium innej formy, jakiej.. W jaki sposób Pani/Pana dziecko spędza wolny czas? (można zakreślić więcej niż jedną odpowiedź) Gry sportowe Zabawy na świeżym powietrzu Oglądając telewizję Jazda na rowerze Jazda konna Przy komputerze Na basenie Ile czasu dziennie Ile czasu w tygodniu

42 Jak często Pani/Pana dziecko wyjeżdża na basen? kilka razy w tygodniu kilka razy w miesiącu co parę miesięcy wcale

43 PRZYKŁADOWE ZESTAWY KOREKCYJNYCH ĆWICZEŃ DOMOWYCH ZAŁOŻENIA OGÓLNE PROPONOWANY ZESTAW ĆWICZEŃ należy stosować dopiero po ustaleniu przez lekarza dokładnego rozpoznania oraz po instruktażu przeprowadzonym przez instruktora gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej. MIEJSCE ĆWICZEŃ: pomieszczenie przewietrzone o temp. nie mniejszej niż +20 stopni Celsjusza: można ćwiczyć na wolnym powietrzu, jeżeli jest ciepła bezwietrzna pogoda (ogród, taras) ćwiczenia wykonywać na kocu, podłodze lub dywanie. UBIÓR: strój gimnastyczny, boso. SPRZĘT: stół prostokątny, piłka, laska, woreczek z piaskiem lub grochem, lustro, kółko ringo, książka, taboret, krzesło, lalka, miś, świeca, rolek. CZAS ĆWICZEŃ: najbardziej wskazane jest wykonywanie ćwiczeń codziennie w godzinach popołudniowych lub wieczorem przed posiłkiem po około minut. UWAGI: Przed ćwiczeniami należy przygotować pomieszczenie, sprzęt i ubiór. Dokładnie przeczytać zestaw ćwiczeń wraz z uwagami. Ćwiczenia wykonuje dziecko zdrowe w obecności rodziców (opiekunów). Okresowo nie ćwiczy dziecko chore (gorączka, stany zapalne kości, stawów, mięśni, skóry, stany bólowe) wznowienie ćwiczeń po chorobie każdorazowo ustala lekarz. Ćwiczyć należy w pogodnym, wesołym nastroju. Nie należy wykonywać ćwiczeń po posiłku. Rodzice (opiekunowie) starają się korygować postawę dziecka podczas ćwiczeń (słownie) oraz zapewniają bezpieczeństwo. Po ćwiczeniach całe ciało należy umyć letnią bieżącą wodą z mydłem. Przy ćwiczeniach oddechowych, wdech należy wykonywać nosem, wydech ustami. Faza wydechu powinna być dwukrotnie dłuższa od wdechu. Pozycję wypoczynkową stosować w chwili wystąpienia oznak zmęczenia podczas ćwiczeń oraz każdorazowo w chwilach wolnych, po powrocie ze szkoły. (Pozycja wypoczynkowa leżenie tyłem, NN swobodnie ugięte w kolanach, oparte stopami o podłoże. RR ułożone pod głową, łokcie przylegają do podłoża. Ułożenie w osi.)

44 PRZYKŁADOWY ZESTAW KOREKCYJNYCH ĆWICZEŃ DOMOWYCH PRZECIW SKOLIOZIE (BOCZNEMU SKRZYWIENIU KRĘGOSŁUPA) Stanie przed taboretem, krzesłem. RR w górę wdech. Siad na taboret. Skłon tułowia w przód: RR w dół powolny wydech. Leżenie przodem unoszenie RR z laską w górę, wytrzymać. Ułożenia laski na karku, wytrzymać i powrót do leżenia przodem. NN lekko uniesione, pośladki napięte. Wzrok skierowany przed siebie. Klęk podparty dłonie szeroko rozstawione palce skierowane do wewnątrz wdech. Ugiąć RR w łokciach, unieść PN w górę, wytrzymać powolny wydech. Powrót do klęku podpartego, przy powtórzeniu ćwiczenia ćwiczy LN. Leżenie przodem na stole, RR trzymają za krawędź stołu z boku. Unoszenie NN z piłką między stopami nie wyżej niż do poziomu. Ułożenie stóp w zależności od ich budowy. Koc położony pod miednicą. Pozycja wypoczynkowa. Leżenie tyłem, NN swobodnie ugięte w kolanach, oparte o podłoże, RR ułożone pod głową, łokcie przylegają do podłoża. Ułożenie ciała w osi. Siad ugięty. NN ułożone pod szarfą, RR ugięte w łokciach (w przybliżeniu kąt prosty). Opad tułowia w tył NN może podtrzymywać druga osoba. Siad klęczny. RR ugięte w łokciach (kąt prosty). Skłon w przód, dalekie wysunięcie RR po podłożu, głowa schowana między RR. Powrót do siadu klęcznego. Marsz po mieszkaniu. Dmuchanie nad głową wacika lub piórka. Siad prosty. Skręt tułowia w tył, ułożenie dłoni za sobą na podłożu. Przejście do podporu przodem (ciało wsparte na prostych RR i czubkach palców stóp). Powrót do pw. Przez ponowny skręt tułowia. Ćwiczyć raz prze4z prawe ramię, raz przez lewe ramię. Leżenie tyłem NN ugięte. Skręt kolan w prawo i w lewo (dotknąć kolanami do podłoża). RR wzdłuż tułowia. Leżenie tyłem. NN ugięte w kolanach. Przeniesienie laski (szeroki chwyt) za głowę wdech. Opuścić laskę przodem wydech. Leżenie tyłem NN ugięte w kolanach. Uniesienie bioder w górę i przetoczenie piłki. Powrót do leżenia. Siad prosty podparty z tyłu. Przenoszenie prostych NN nad piłką, palce stóp obciągnięte. Siad na taborecie tyłem do ściany. Woreczek (książka) na głowie wypychanie przedmiotu w górę. Głęboko oddychać. RR ułożone na udach. Autokorekcja przed lustrem: stojąc przodem stojąc bokiem (korygowanie głowy, barków, talii, kolan, stóp, brzucha, łopatek). Skorygowanie postawy przed lustrem. Marsz w tej postawie.

45 PRZYKŁADOWY ZESTAW KOREKCYJNYCH ĆWICZEŃ DOMOWYCH PRZECIW SKOLIOZIE (BOCZNEMU SKRZYWIENIU KRĘGOSŁUPA) 1. Bieg w miejscu lub w przód, powrót tyłem, łopatki ściągnięte; RR z tyłu z piłką i uderzanie piętami o piłkę. 2. Marsz unoszenie piłki przodem w górę (wdech), opuszczanie przodem w dół (wydech). Wydech trwa dwa razy dłużej niż wdech. 3. Siad skrzyżny, RR z piłką na wysokości klatki piersiowej. Wypychanie piłki w górę. 4. Siad skrzyżny, piłka w RR, skręt tułowia pozostawienie piłki za plecami powrót do pw. Skręt tułowia w przeciwnym kierunku, zabranie piłki. 5. Siad klęczny, RR uniesione z piłką w górę wdech. Skłon tułowia w przód z dalekim wysunięciem piłki wydech. Powrót do siadu klęcznego. 6. Siad rozkroczny, NN ułożone pod szafą. RR uniesione z piłką w górę. Przez skręt w lewo dotknięcie klatką piersiową podłogi, powrót do pw. przez ponowny skręt tułowia. Ćwiczyć raz w prawo, raz w lewo. 7. Leżenie przodem, NN ułożone pod szafą, RR w bok z piłką. Przetaczanie piłki pod klatką piersiową, przez jej uniesienie. 8. W marszu podrzut piłki w górę (wdech nosem), chwyt piłki, skłon tułowia w przód (wydech ustami). 9. Leżenie tyłem, RR pod szafą, piłka między stopami. Wzniesienie NN do leżenia przewrotnego. Chwyt piłki dłońmi, powolny opad NN w dół. Przez skłon tułowia w przód powrót do pw. 10. Leżenie tyłem NN ugięte w kolanach, stopy oparte na podłożu. RR z ciężarkami wzdłuż tułowia. Podnoszenie RR i przesuwanie po podłożu za głowę wdech (nosem), powrót RR wydech (ustami). 11. Leżenie tyłem NN wsparte na taborecie. RR wzdłuż tułowia, wypchnięcie bioder w górę wytrzymać powrót do pw. 12. Leżenie przodem, NN ułożone pod szafą, w RR ciężarki wykonywać ruchy jak podczas pływania żabką. 13. Leżenie tyłem, RR pod szafą, NN ugięte, między stopami piłka. Skręty kolan w prawo i w lewo (dotykać kolanami podłoża). 14. Siad ugięty, NN pod szafą, w RR zgiętych w stawach łokciowych ciężarki. Opad tułowia w tył, powrót do pw. 15. Leżenie tyłem, NN ugięte, piłeczka pingpongowa w RR. Głęboki wdech piłeczka nad ustami, wydech powolny, utrzymywanie piłeczki w wąskim strumieniu powietrza. 16. Siad na taborecie tyłem do ściany, woreczek lub książka na głowie wypychanie przedmiotu w górę. Głęboko oddychać, RR ułożone na udach. 17. Autokorekcja przed lustrem: stojąc przodem stojąc bokiem (korygowanie ustawienia: głowy, barków, talii, kolan, stóp, brzucha, łopatek).

46 PRZYKŁADOWY ZESTAW KOREKCYJNYCH ĆWICZEŃ DOMOWYCH PRZECIW WADOM KLATKI PIERSIWEJ W marszu na palcach unoszenie laski przodem w górę (wdech) i do tyłu na wysokości łopatek (wydech). Wydech trwa dwa razy dłużej niż wdech. Siad klęczny tyłem do krzesła, RR oparte na oparciu krzesła. Przejście do klęku prostego z pogłębieniem (RR nadal na oparciu krzesła). Siad klęczny przed krzesłem, RR wzdłuż tułowia. Wznosimy RR przodem w górę (wdech) opad tułowia do ukłonu japońskiego z oparciem RR o krzesło (z pogłębieniem) wydech. W leżeniu tyłem, RR ułożone wzdłuż ciała; przesuwanie po podłodze w górę za głowę. RR wraz z przyborem wdech, następnie przesuwanie RR w dół wydech. Leżenie przodem, RR w bok. Próba dotknięcia ugiętą w stawie kolanowym i biodrowym lewą N do prawej R, a następnie prawą N do lewej R. Leżenie tyłem, pod plecami wałek (zrolowany koc) w RR piłka. Przeniesienie prostymi RR piłki za głowę na podłogę tak, aby ramiona były zbliżone maksymalnie do podłogi, wdech. Przeniesienie RR do pw. wydech. Leżenie przodem. Chwyt RR za kostki nóg wykonanie kołyski. Siad skrzyżny lub klęczny, RR wzdłuż tułowia chwyt laski oburącz. Odrzuty RR w górę trzy razy z wdechem. Powrót do pw. z wydechem. Leżenie przodem, RR na pośladkach. Unoszenie tułowia wdech, doliczyć do pięciu, powrót do leżenia wydech. Siad prosty, RR uniesione w górę. Rodzić podtrzymuje dziecko za nadgarstki RR, jego kolano między łopatkami dziecka; pogłębienie z równoczesnym odchyleniem RR do tyłu bokiem. Siad na taborecie tyłem do ściany, woreczek lub książka na głowie wypychanie przedmiotu w górę. Głęboko oddychać, RR ułożone na udach. W klęku obunóż RR wsparte na stole. Dmuchanie piłki do celu. Leżenie tyłem RR splecione na karku, łokcie przyłożone do podłoża. Kończyny dolne ugięte w stawach kolanowych wdech, wydech z jednoczesnym unoszeniem łokci. W leżeniu na boku z wałkiem pod klatką piersiową; Bliższa podłoża ugięta w stawie kolanowym, druga prosta, ręka bliższa podłoża również ugięta pod głową, druga wzdłuż tułowia. Wzniesienie ramienia w górę wdech, opuszczenie w dół wydech. To samo druga strona. W leżeniu przodem RR w bok (z przyborem), uniesienie tułowia do góry. RR w tył wdech powrót do leżenia wydech. Wspięcie na palcach, RR z laską na łopatkach. Marsz z oddechami. Wdech nosem, wydech ustami dwa razy dłuższy. Pozycja wypoczynkowa. Leżenie tyłem, NN swobodnie ugięte w kolanach, oparte o podłoże, RR ułożone pod głową, łokcie przylegają do podłoża. Ułożenie ciała w osi.

47 Autokorekcja przed lustrem: stojąc przodem stojąc bokiem (korygowanie głowy, barków, talii, kolan, stóp, brzucha, łopatek). Skorygowanie postawy przed lustrem. Marsz w tej postawie.

48 PRZYKŁADOWY ZESTAW KOREKCYJNYCH ĆWICZEŃ DOMOWYCH PRZECIW PLECOM OKRĄGŁYM 1. Bieg w miejscu, łopatki ściągnięte, RR z tyłu. Uderzanie piętami o dłonie. 2. Klęk prosty przed krzesłem, dłonie oparte na siedzeniu. Przejście do siadu klęcznego i pogłębienie skłonu. 3. Siad na taborecie, NN oparte stopami na podłożu. Założone laski na łopatki wytrzymanie 10 sek. 4. Siad klęczny i wzniesienie roleksu lub kocyka w górę. skłon tułowia w przód z dalekim wysunięciem RR. Powrót do siadu klęcznego. 5. Siad skrzyżny tyłem do oparcia krzesła; chwyt RR za oparcie łopatki ściągnięte. Uwypuklenie klatki piersiowej wdech, powrót do swobodnego siadu wydech. 6. Siad na taborecie, laska na łopatkach, stopy oparte na podłożu, skręty tułowia w lewo i w prawo. 7. Leżenie przodem, unoszenie RR z laską w górę wytrzymać. Ułożenie laski na łopatkach wytrzymać. Powrót do leżenia przodem, NN lekko uniesione w górę, palce obciągnięte, pośladki ściągnięte, wzrok skierowany na podłogę. 8. Leżenie tyłem, NN ugięte w kolanach, stopy oparte na podłożu. RR z woreczkami wzdłuż tułowia. Przenoszenie RR po podłożu za głowę wdech, powrót RR wydech. 9. Leżenie przodem na stole, zwis tułowia poza krawędź stołu. Wzniesienie tułowia do poziomu wytrzymać osoba towarzysząca przytrzymuje za NN. 10. Leżenie tyłem, NN ugięte w kolanach. Przeniesienie piłki za głowę wdech; opuścić piłkę przodem wydech. 11. Leżenie przodem, piłka między stopami RR pod brodą. Przeniesienie RR w tył z równoczesnym ugięciem NN w kolanach (próba dotknięcia piłki dłońmi). 12. Pozycja wypoczynkowa. Leżenie tyłem, NN swobodnie ugięte w kolanach, oparte o podłoże, RR ułożone pod głową, łokcie przylegają do podłoża. Ułożenie ciała w osi. 13. Siad na taborecie tyłem do ściany; woreczek lub książka na głowie. Wypychanie przedmiotu w górę, głęboko oddychać RR ułożone na udach. 14. Klęk prosty, RR oparte o krawędź stołu. Zdmuchiwanie świeczki. 15. Autokorekcja przed lustrem: stojąc przodem stojąc bokiem (korygowanie głowy, barków, talii, kolan, stóp, brzucha, łopatek). Skorygowanie postawy przed lustrem. Marsz w tej postawie.

49 PRZYKŁADOWY ZESTAW KOREKCYJNYCH ĆWICZEŃ DOMOWYCH PRZECIW STOPIE PŁASKIEJ I PŁASKO - KOŚLAWEJ Marsz na zewnętrznych krawędziach stóp, palce zgięte podeszwowo, paluch dotyka podłogi. Siad prosty; naprzemienne zginanie i prostowanie stóp w stawach skokowych z równoczesnym zginaniem palców. Siad na podłodze, palcami stóp chwyt woreczka i rzut do koszyka lub koła. Siad na podłodze, chwyt piłki podeszwami stóp (wszystkie palce na piłce) i rzut piłki. Siad na krześle lub taborecie (plecy oparte o ścianę). Rozsuwanie palców na podłożu (nie podnosić palców do góry) rozluźnienie. Siad na krześle zwijanie palcami stopy kocyka. Dla dzieci od 10 lat ustawiamy na końcu kocyka ciężarek lub książkę. Siad na podłodze; zdejmowanie skarpetki prawą nogą z lewej i odwrotnie. Siad na krześle; między palcami stopy ołówek, pisanie na kartce papieru. Leżenie przodem, RR pod brodą, NN ugięte w stawach kolanowych do kąta prostego. Zbliżanie do siebie i oddalanie podeszw stóp klaskanie stopami. Siad ugięty tyłem do ściany, przesuwanie stóp do przodu ruchem pełzającym. Siad na krześle lub taborecie (plecy oparte o ścianę). Stopy złączone. Zakładamy gumę na paluchy i lekko rozsuwamy stopy. Autokorekcja przed lustrem: stojąc przodem stojąc bokiem (korygowanie głowy, barków, talii, kolan, stóp, brzucha, łopatek). Skorygowanie postawy przed lustrem. Marsz w tej postawie. Zwracamy uwagę na ustawienie stóp