Teoria integracji sensorycznej
|
|
- Paulina Gajda
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 D I A G N O S T Y K A I T E R A P I A W P E D I A T R I I rehabilitacja // DR N. HUM. W DZIEDZINIE PSYCHOLOGII AGATA POTAPSKA-SKWARA certyfikowany terapeuta integracji sensorycznej, Ośrodek dla Dzieci z Zaburzeniami Neurorozwojowymi, Zakład Fizjoterapii i Masażu Bio-Relax w Puławach Integracja sensoryczna coraz bardziej popularną metodą terapeutyczną stosowaną przez fizjoterapeutów Praca recenzowana Integracja sensoryczna to zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia i przetwarzania informacji dostarczanych poprzez zmysły z otoczenia i własnego organizmu. Integracja ta pozwala zatem segregować, porządkować i składać razem pojedyncze bodźce w pełne funkcje mózgu. Title: Sensory integration increasingly popular method of therapy applied by physiotherapists Streszczenie: Artykuł prezentuje podstawowe informacje dotyczące metody integracji sensorycznej. Wyjaśnia pojęcie integracji sensorycznej, przedstawia najczęściej występujące zaburzenia, opisuje, na czym polega diagnoza i terapia, oraz wskazuje jej odbiorców. Słowa kluczowe: integracja sensoryczna, terapia dzieci Summary: The article presents basic information on the sensory integration method. It explains the concept of sensory integration, presents the most common dysfunctions, explains diagnostic and therapeutic procedures, and indicates their target group. Keywords: sensory integration, child therapy Teoria integracji sensorycznej została zapoczątkowana przez dr A.J. Ayres w latach 60. XX wieku. Mimo upływu ponad 50 lat od jej powstania dalej uważana jest za stosunkowo nową metodę terapeutyczną, która dopiero zaczyna zyskiwać na popularności w Polsce, nie tylko wśród lekarzy i fizjoterapeutów, ale również wśród pacjentów. Niestety na wielu wyższych studiach teoria integracji sensorycznej jest często tylko wymieniana, a niekiedy nawet zupełnie nie porusza się tego obszaru tematycznego, w związku z czym wielu fizjoterapeutów nie zna tej metody i nie wie, na czym polega praca terapeuty integracji sensorycznej. Na świecie do tej pory ukazało się wiele pozycji dotyczących diagnozy zaburzeń w zakresie integracji sensorycznej i terapii, niestety do dnia dzisiejszego nawet oryginalne prace samej A.J. Ayres, jak np. Sensory Integration and the Child (1), nie zostały przetłumaczone na język polski. Uboga fachowa literatura polskojęzyczna jest kolejnym czynnikiem, który nie sprzyja popularyzacji tej metody wśród specjalistów (bardzo mało jest również badań naukowych dotyczących tej tematyki), np. w Polsce dostępna jest tylko jedna przetłumaczona pozycja asystentki i uczennicy dr Ayres V.F. Mass (2). Pojawiające się pojedyncze pozycje w polskiej literaturze mają najczęściej charakter poradników dla rodziców, choć niewątpliwie terapeuci mogą z nich również korzystać. Rosnące z roku na rok zainteresowanie metodą integracji sensorycznej wśród fizjoterapeutów pokazuje, że istnieje duże zapotrzebowanie na tę formę terapii wśród pacjentów. Jednocześnie rozmowy z fizjoterapeutami prowadzone na temat integracji sensorycznej pokazują, iż poziom wiedzy na temat tej problematyki i jej świadomości jest w Polsce cięgle niezadowalający. Co to jest integracja sensoryczna? Integracja sensoryczna to proces, podczas którego układ nerwowy człowieka odbiera informacje z receptorów wszystkich zmysłów (dotyk, układ przedsionkowy, propriocepcja, węch, smak, wzrok i słuch), a następnie organizuje i interpretuje je tak, aby mogły być one wykorzystane w celowym i efektywnym działaniu. Rozwój procesów integracji sensorycznej przedstawia schemat 1. Poziom pierwszy rozwija się w pierwszych miesiącach życia, drugi od 1. do 2. roku życia, trzeci od 3. do 5. roku życia, a poziom ostatni przypada na ok. 6. rok życia. Zaburzenia integracji sensorycznej, a właściwie zaburzenia przetwarzania sensorycznego (SPD sensory processing disorders), to brak efektywnego odbioru i organizacji informacji sensorycznych w obrębie ośrodkowego układu nerwowego oraz nieprawidłowe reakcje na nie. Najczęstszymi objawami zaburzeń integracji sensorycznej są, najogólniej rzecz biorąc: nieprawidłowe reakcje na bodźce dotykowe (nadmierne lub zbyt słabe), zaburzenia uwagi i/lub aktywności, zaburzenia koordynacji wzro- 26
2 // 5/2014 D I A G N O S T Y K A I T E R A P I A W P E D I A T R I I kowo-ruchowej, opóźnienia w rozwoju ruchowym, zaburzenia mowy, trudności w uczeniu się, zaburzenia zachowania. Z nieznanych przyczyn ośrodkowy układ nerwowy u osób z dysfunkcjami w zakresie integracji sensorycznej nie działa efektywnie, w związku z czym pojawia się u nich szereg negatywnych reakcji emocjonalnych. Ponieważ z tych zaburzeń się nie wyrasta, problemy te możemy spotkać również o osób dorosłych. Aby zrozumieć, jak te deficyty wpływają na codzienne funkcjonowanie, należy przede wszystkim zacząć od wpływu poszczególnych zmysłów na funkcjonowanie człowieka. Zmysł dotyku Jest jednym z najwcześniej rozwijających się zmysłów. Dotyk pierwotny (protopatyczny) chroni przede wszystkim przed niebezpiecznymi bodźcami dotykowymi. Dotyk różnicujący (epikrytyczny) pozwala na rozróżnianie bodźców dotykowych między sobą (struktura, kształt itp.). Do optymalnego funkcjonowania oba rodzaje doznań dotykowych muszą pozostawać ze sobą w równowadze. Poza powyższymi funkcjami zmysł dotyku spełnia ogromną rolę w nabywaniu takich umiejętności, jak: percepcja dotykowa i wzrokowa, świadomość i posiadanie pojęcia schematu ciała, planowanie ruchu, umiejętności szkolne, stabilność emocjonalna i funkcjonowanie społeczne. Układ przedsionkowy Narząd przedsionkowy znajduje się w uchu wewnętrznym. Dzięki niemu mamy możliwość przeciwstawiania się sile grawitacji i utrzymywania ciała w równowadze. Układ przedsionkowy wpływa na poczucie bezpieczeństwa grawitacyjnego, napięcie mięśniowe, ruch i równowagę, koordynację wzrokowo-ruchową i planowanie ruchu, przetwarzanie wzrokowo-przestrzenne i słuchowo-językowe, funkcjonowanie emocjonalne i społeczne. Propriocepcja Dostarcza wiadomości o tzw. czuciu głębokim (a więc pochodzącym z mięśni, stawów, więzadeł), które informują Umiejętności szkolne Złożone ruchy Uwaga Myślenie koncepcyjne Zorganizowane zachowanie Poczucie własnej wartości IV Bardziej precyzyjna percepcja wrażeń dotykowych, wzrokowych, kinestetycznych i percepcja przestrzeni Percepcja słuchowa i wzrokowa Planowanie ruchu mała motoryka, koordynacja wzrokowo-ruchowa Rozwój lateralizacji III Schemat ciała Planowanie ruchu duża motoryka Integracja dwóch stron ciała II Rozwój percepcji wrażeń: dotykowych, proprioceptywnych, przedsionkowych, wzrokowych i słuchowych I Schemat 1. Schemat rozwoju procesów integracji sensorycznej osobę o pozycji jej części ciała i jej ruchach. Zmysł propriocepcji jest ściśle związany ze zmysłem dotyku i układem przedsionkowym, w związku z czym mówi się o przetwarzaniu dotykowo- -proprioceptywnym lub przedsionkowo-proprioceptywnym. Zmysł propriocepcji wpływa na postawę, świadomość ciała, kontrolę i płynność ruchów, funkcjonowanie emocjonalne i społeczne. Wyróżniamy różne zaburzenia przetwarzania sensorycznego. Do najczęściej występujących należą: nadmierna lub niedostateczna reaktywność na bodźce sensoryczne oraz obniżone umiejętności ruchowe. Nadmierna reaktywność na bodźce sensoryczne Nadmierna reaktywność na bodźce sensoryczne występuje u osób mających tzw. nadwrażliwość sensoryczną, która objawia się zbyt silnym pobudzeniem, gdyż dziecko reaguje na wszystkie płynące z otoczenia bodźce; nie potrafi dokonać ich selekcji. To powoduje, że trudno jest mu skupić uwagę na wykonywanej czynności uwaga jest podatna na rozproszenie. Zaburzenie to może dotyczyć każdego ze zmysłów. Osoba z nadwrażliwością układu dotykowego może reagować negatywnie na neutralny i niezagrażający bodziec dotykowy. Osoba z nadwrażliwością układu przedsionkowego będzie negatywnie reagowała na szybki ruch czy zmiany ułożenia głowy. Osoba z nadwrażliwością słuchową będzie negatywnie reagowała na głośne dźwięki itp. Niedostateczna reaktywność na bodźce sensoryczne Charakterystycznym problemem jest tu trudność z rejestracją lub rozpoznawaniem docierających informacji sensorycznych, więc reakcje tych osób mogą wydawać się mniej efektywne, gdyż do optymalnego działania potrzebują one większej liczby bodźców niż przeciętny rówieśnik. W ich zachowaniu można więc obserwować np.: obniżoną aktywność, ale i nadmierną aktywność ruchową w celu dostymulowania się, opóźnienie lub brak reakcji na bodźce, uczestnictwo w niebezpiecznych zabawach, zbyt głośne słuchanie muzyki, opóźniony rozwój ruchowy. Obniżone umiejętności ruchowe U niektórych osób efektem przedstawionych zaburzeń przetwarzania sensorycznego mogą być problemy z planowaniem oraz wykonywaniem nowych ruchów. Osoby takie są często niezdarne, potrafią wywrócić się na prostej drodze, mają problemy z koordynacją własnych ruchów i nauczeniem się nowych umiejętności ruchowych. Jeśli stykamy się z tego typu problemami, najczęściej mówimy o zaburzeniach planowania ruchu, czyli dyspraksji (3, 4). Ponieważ do fizjoterapeutów najczęściej trafiają osoby z obniżonymi umiejętnościami ruchowymi, ich charakterystyka oraz przykładowe ćwiczenia praktyczne zostały przedstawione w dalszej części artykułu. Diagnoza i terapia Diagnoza oparta jest na wnikliwej obserwacji klinicznej dziecka (choć zdarzają się i pacjenci dorośli) podczas swobodnej i ukierunkowanej zabawy oraz szczegółowym wywiadzie z rodzicami dziecka. Ponadto od 4. roku życia dziecka stosuje się specjalistyczne Południowokalifornijskie Testy Integracji Sensorycznej. Diagnozę może wykonać tylko wykwalifikowany terapeuta integracji sensorycznej (II stopnia). Proces 27
3 D I A G N O S T Y K A I T E R A P I A W P E D I A T R I I rehabilitacja // fot. archiwum autorki 1 Fot. 1. Tor przeszkód 2 Fot. 2. Tor przeszkód 3 Fot. 3. Ćwiczenie na nadmuchiwanym dysku diagnostyczny trwa od dwóch do trzech spotkań i ma na celu ocenę funkcjonowania badanego w takich sferach, jak: percepcja wzrokowa, przetwarzanie wrażeń dotykowych, proprioceptywnych i przedsionkowych, koordynacja ruchowa oraz planowanie ruchowe praksja (4). Terapia integracji sensorycznej jest zazwyczaj dla dziecka przyjemnością, zabawą, i tak często może być odbierana przez rodziców z zewnątrz, którzy mogą nie dostrzegać, jaką pracę wkłada dziecko pod kierunkiem terapeuty, aby osiągnąć sukces. Sala terapeutyczna wyposażona jest w różnorodny sprzęt, taki jak: różnego rodzaju platformy do huśtania, specjalne deskorolki do jeżdżenia, liny/drabinki do wspinania, hamaki, trapezy, koła, piłki, wałki i inne pomoce do stymulacji wielozmysłowej. Przy ich wykorzystaniu podczas terapii dziecko będzie zachęcane do wykonywania odpowiednich aktywności nastawionych na stymulację układu dotykowego, przedsionkowego i proprioceptywnego. Terapia odbywa się w relacji jeden na jeden, nie prowadzi się zajęć grupowych. Częstotliwość i czas trwania terapii uzależnione są od rodzaju i stopnia nasilenia deficytów SPD u badanego. O czasie trwania terapii decyduje terapeuta, wspomnieć jednak należy o roli systematyczności w procesie terapii, która jest kluczowa w procesie normalizacji odbioru i integracji bodźców sensorycznych. Standardowa sesja terapeutyczna powinna trwać minut, a cały proces terapii trwa zwykle około roku do 2-3 lat, jest to jednak sprawą całkowicie indywidualną. Pierwotnie metoda ta była stworzona z myślą o dzieciach ze specyficznymi trudnościami w nauce, obecnie stosuje się ją u wszystkich osób przejawiających zaburzenia przetwarzania sensorycznego czy trudności w tym zakresie. Koniecznie należy wspomnieć, że metoda ta nie jest panaceum na wszystkie zaburzenia (pogląd ten zyskuje w ostatnich latach na popularności); w przypadku ADHD, upośledzenia umysłowego, mózgowego porażenia dziecięcego, autyzmu, zespołów uwarunkowanych genetycznie itp. metoda ta jest tylko terapią wspomagającą. 28
4 // 5/2014 D I A G N O S T Y K A I T E R A P I A W P E D I A T R I I Do fizjoterapeutów najczęściej trafiają osoby z obniżonymi umiejętnościami ruchowymi. Najczęściej mają one trudności z planowaniem i wykonywaniem celowych ruchów, które to wydają się niezgrabne i często nieskoordynowane. W tej grupie badanych często mamy do czynienia z dyspraksją. Osoby z dyspraksją często mają problemy z efektywnym radzeniem sobie na zajęciach z wychowania fizycznego (co często zauważają nauczyciele), gdyż mają obniżone umiejętności z zakresu dużej motoryki (rzucanie, łapanie, kopanie piłki). W wyniku obniżonych umiejętności naśladownictwa mogą mieć problemy z wykonaniem sekwencji ruchów potrzebnych np. w torze przeszkód lub nawet całkowicie nie umieć ich wykonać. Mogą mieć także trudności z utrzymaniem równowagi lub/i obustronną koordynacją ruchową. Problemy te mogą sprawić, że osoba ta będzie miała również trudności z czynnościami samoobsługowymi, a aktywności, jakie będzie preferowała, będą raczej statyczne. Nasilenie powyższych problemów i brak szybkiej interwencji terapeutycznej może spowodować ich pogłębienie się w postaci szeroko pojętych trudności emocjonalnych, które będą wyraźnie widoczne w codziennym funkcjonowaniu osoby. Powyższe problemy w efekcie końcowym będą znacząco wpływać na całościowe obniżenie jakości życia danego człowieka. W związku z faktem, iż fizjoterapeuci często napotykają w swojej pracy osoby z dyspraksją, postanowiono pokazać ćwiczenia praktyczne na przykładzie dziecka z obniżonymi umiejętnościami ruchowymi. Przedstawiony na zdjęciach chłopiec prezentuje ćwiczenia, które nie są przeznaczone dla dzieci zaczynających terapię, gdyż mogłyby okazać się dla nich za trudne, co spowodowałoby frustrację i niechęć do terapii. Można je jednak rozkładać na poszczególne, jak najprostsze elementy, tak aby osiągnąć sukces terapeutyczny już od pierwszych zajęć. Ćwiczenie zaprezentowane na fot. 1 i 2 przedstawia tor przeszkód, który badany musi pokonać za pomocą specjalnych szczudeł (podczas pierwszych zajęć należy np. zaczynać od jak najprostszych torów przeszkód). Chłopiec stoi na szczudłach, które przytrzymywane są przez niego poprzez uchwyty trzymane w rękach. Zadanie polega na sprawnym przejściu na szczudłach przez kolejne drążki, tak aby się nie wywrócić. Efektywne wykonanie zadania wymaga od dziecka m.in. skupienia uwagi, utrzymania równowagi, obustronnej koordynacji, zaplanowania i wykonania sekwencji ruchów. Zorganizowanie toru przeszkód nie wymaga specjalistycznego sprzętu i można je wykonać w każdym, nawet niewielkim gabinecie, ograniczeniem jest jedynie kreatywność terapeuty. Na fot. 3 chłopiec stoi na nadmuchiwanym dysku, który stanowi niestabilne podłoże. Podczas utrzymywania równowagi musi chwycić piłeczkę (rzucaną z pewnej odległości przez terapeutę) r e k l a m a w praktyce ZAPRASZA NA IX Konferencję Warsztatową Spotkajmy się w Wiśle 22 i 23 listopada! W programie: kinesiotaping wisceralny osteopatia wisceralna podstawy metody NST (Neurostructural Integration System) podstawy metody FDM (Fascial Distortion Model) podstawy metody PRI (Postural Restoration Institute) Prelegenci: dr Jacek Łuniewski mgr Henryk Racheniuk mgr Bartłomiej Kożuch mgr Tomasz Teszner mgr Michał Niedzielski SZCZEGÓŁY NA ZADZWOŃ WEJDŹ ZESKANUJ Telefon: Infolinia:
5 D I A G N O S T Y K A I T E R A P I A W P E D I A T R I I rehabilitacja // 4 Fot. 4. Ćwiczenie na podwieszanej platformie 5 Fot. 5. Ćwiczenie na podwieszanym wałku w specjalne łapki do chwytania i jednocześnie ustać na dysku, nie przewracając się. Zadanie wymaga m.in. ciągłego utrzymywania równowagi, kontroli własnego ciała, dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej, skupienia uwagi i śledzenia toru rzucanej piłki, planowania motorycznego, dzięki któremu dziecko wie, jak, w którym momencie i na jaką odległość wyciągnąć chwytak w celu efektywnego złapania piłki. Zadanie to również nie wymaga specjalistycznego sprzętu, a zaprezentowane pomoce można nabyć łatwo i niewielkim kosztem. Na fot. 4 chłopiec siedzi na specjalnej, podwieszanej, płaskiej platformie, która podczas wykonywania zadania huśta się w sposób liniowy do przodu i do tyłu. Badany ma do dyspozycji kolorowe obręcze i dwa pachołki ustawione przed platformą na materacu. Zadanie polega na efektywnym rzucaniu obręczy (podczas ciągłego ruchu platformy) raz na jeden, raz na drugi pachołek, tak aby wszystkie obręcze znalazły się na pachołkach i żaden z nich nie upadł na materac. Zadanie to można modyfikować w dowolny sposób, ułatwiając je lub utrudniając. O wiele łatwiej będzie np. rzucać duże obręcze/ piłki do dużego pudełka, a o wiele trudniej będzie np. reagować na komendy słowne terapeuty, które będą nakazywały rzucenie określonego koloru obręczy na określony kolor pachołka lub rzut prawą/lewą ręką na prawy/lewy pachołek, rzucanie obręczami o małej średnicy do pachołków o małej średnicy itp. Zadanie wymaga od dziecka m.in. koncentracji uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej, utrzymania równowagi, rozróżniania kolorów, orientacji prawo/ lewo, planowania ruchowego. Obręcze, piłki, pachołki czy pudełka nie są pomocami trudnymi do zdobycia, natomiast platforma podwieszana wymaga już inwestycji, a do jej efektywnego wykorzystania konieczne jest pomieszczenie, gdzie ruch liniowy mógłby odbywać się bez żadnych przeszkód z zapewnieniem bezpieczeństwa dziecku (niezbędne są więc również materace na całej powierzchni pod platformą). Na fot. 5 chłopiec siedzi na specjalnym podwieszanym wałku, który podczas wykonywania zadania huśta się w sposób liniowy do przodu i do tyłu (trudniej utrzymać na nim równowagę niż na płaskiej platformie). Badany ma do dyspozycji kolorowe piłeczki, które ma wrzucać do odpowiednich otworów na planszy ustawionej przed nim. Zadanie polega na wrzuceniu wszystkich piłeczek w odpowiednie otwory na planszy, tak aby żadna z piłeczek nie upadła na materac. Zadanie to można modyfikować w dowolny sposób, ułatwiając je lub utrudniając. Łatwiej będzie wrzucać dowolne piłeczki w dowolne otwory, szczególnie gdy plansza stoi dosyć blisko, znacznie trudniej będzie natomiast wrzucać piłeczki o określonym kolorze, określoną ręką, w konkretny otwór na planszy. Otwory na planszy można również ponumerować i prosić o wrzucanie piłeczek do otworu z konkretnym numerem itp. Zadanie wymaga od dziecka m.in. koncentracji uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej, utrzymania równowagi, rozróżniania kolorów, cyfr, orientacji prawo/ lewo/góra/dół, planowania ruchowego. Piłeczki czy plansza nie są pomocami trudnymi do zdobycia, natomiast wałek podwieszany wymaga już inwestycji, a do jego efektywnego wykorzystania konieczne jest (tak jak w poprzednim ćwiczeniu) pomieszczenie, gdzie ruch liniowy mógłby odbywać się bez żadnych przeszkód, z zapewnieniem bezpieczeństwa dziecku (niezbędne są więc również ma terace). q Piśmiennictwo dostępne na stronie 30
6 // 5/2014 D I A G N O S T Y K A I T E R A P I A W P E D I A T R I I Piśmiennictwo 1. Ayres A.J.: Sensory Integration and the Child. Western Psychological Services, Los Angeles Mass F.V.: Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenie do teorii integracji sensorycznej dla rodziców i specjalistów. Wydawnictwo WSiP, Warszawa Karga M.: Podstawowe zasady obserwacji i terapii zaburzeń integracji sensorycznej u małego dziecka. [W:] Cytowska B., Winczura B.: Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków Potapska-Skwara A.: Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu a zaburzenia procesów przetwarzania sensorycznego. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji Dysleksja, 2012; 3(14): artykuł w druku. 31
Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych.
Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych. Termin integracja sensoryczna po raz pierwszy został użyty przez Ch. Sherringtona w 1902 roku w Anglii. Nowe znaczenie temu terminowi
Bardziej szczegółowoZnaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi
Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Agnieszka Zdzienicka Chyła LUBLIN 27.11.2018r O teorii integracji sensorycznej
Bardziej szczegółowoPrzeznaczenie metody Metoda Integracji Sensorycznej jest wykorzystywana w pracy z dziećmi: z autyzmem z Zespołem Aspergera
Metoda Integracji Sensorycznej (SI) jest to nowoczesna i bardzo skuteczna forma diagnozy i terapii dzieci. Integracja Sensoryczna opiera się na neurofizjologicznych podstawach klinicznej obserwacji i standaryzowanych
Bardziej szczegółowoUWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. pl
UWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. SŁUCHOWEJ pl Czym jest metoda Integracji Sensorycznej (SI)? Do jakich dzieci jest skierowana? Integracja
Bardziej szczegółowoTemat: Rozwijanie orientacji przestrzennej, schematu ciała i lateralizacji.
SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERAPII INTEGRACJI SENSORYCZNEJ Temat: Rozwijanie orientacji przestrzennej, schematu ciała i lateralizacji. Cel główny: - poprawa jakości przesyłania i organizacji informacji odbieranych
Bardziej szczegółowoCo to jest integracja sensoryczna?
15 Co to jest integracja sensoryczna? Termin integracja pochodzi od łacińskiego słowa integratio i oznacza składanie całości. Integracja w układzie nerwowym polega na tym, że komórka nerwowa (neuron) położona
Bardziej szczegółowoZaburzenia integracji sensorycznej
Zaburzenia integracji sensorycznej Czym jest integracja sensoryczna? To zdolność dziecka do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły z otoczenia i własnego ciała. Pozwala
Bardziej szczegółowoMETODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ
METODA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ DEFINICJA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (SI) Dr Ayres (twórczyni metody SI) definiuje integrację sensoryczną jako proces, w którym następuje organizacja dostarczanych do naszego
Bardziej szczegółowoPERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.
PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. Spostrzeganie wzrokowe- to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz ich interpretowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.
Bardziej szczegółowoPomoc, jaką zespół wczesnego wspomagania świadczy dziecku i jego rodzinie, jest bezpłatna.
Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka? Wczesne wspomaganie rozwoju obejmuje wszelkie formy wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego oraz udzielania psychopedagogicznego wsparcia jego rodzinie.
Bardziej szczegółowoDiagnoza funkcjonalna dziecka
Diagnoza funkcjonalna dziecka Dane dziecka: i opis środowiska wychowującego Imię i nazwisko: XX, chłopiec Wiek dziecka: 3,6 Nie uczęszcza do przedszkola Rodzice: wykształcenie mama- wyższe, ojciec średnie
Bardziej szczegółowo1. Od kiedy istnieje termin integracja sensoryczna i kto jest twórcą teorii integracji sensorycznej?
I. POCZĄTKI BADAŃ NAD INTEGRACJĄ SENSORYCZNĄ 1. Od kiedy istnieje termin integracja sensoryczna i kto jest twórcą teorii integracji sensorycznej? Termin integracja sensoryczna został po raz pierwszy wprowadzony
Bardziej szczegółowoRozdział 7. Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych
Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Czucie proprioceptywne (głębokie) to drugi, poza czuciem powierzchownym,
Bardziej szczegółowoINTEGRACJA SENSORYCZNA (opracowanie: Małgorzata Paluch)
1 INTEGRACJA SENSORYCZNA (opracowanie: Małgorzata Paluch) INTEGRACJA SENSORYCZNA, czyli przetwarzanie bodźców sensorycznych to proces, podczas którego układ nerwowy człowieka odbiera informacje z receptorów
Bardziej szczegółowoDYSPRAKSJA CO TO TAKIEGO?
DYSPRAKSJA CO TO TAKIEGO? Co to jest dyspraksja? Dyspraksja jest zwykle postrzegana jako ograniczenie lub niedorozwój organizacji/ koordynacji ruchu. Związane z nim mogą być problemy z wypowiadaniem się,
Bardziej szczegółowoINTEGRACJA SENSORYCZNA
INTEGRACJA SENSORYCZNA Przepis na integrację sensoryczną Ewa Polańska fizjoterapeuta terapeuta integracji sensorycznej hipoterapeuta DEFINICJA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ (SI) Integracja sensoryczna jest procesem
Bardziej szczegółowoCo to jest dyspraksja i jakie zachowania wskazują na dyspraksję u przedszkolaków?
Co to jest dyspraksja i jakie zachowania wskazują na dyspraksję u przedszkolaków? Oto przykłady takich zachowań: nie potrafi sam sobie zorganizować zabawy, nie wie jak obchodzić się z zabawkami i często
Bardziej szczegółowoSOSW NR 5 PRACA Z DZIECKIEM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ
SOSW NR 5 PRACA Z DZIECKIEM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ Metoda EEG-biofeedback znalazła również zastosowanie w leczeniu pacjentów z padaczką lekooporną. W treningach EEG-biofeedback uczestniczą także osoby,
Bardziej szczegółowoNasze oddziaływania edukacyjno-wychowawcze
Zajęcia obowiązkowe, dodatkowe, wspomagające i specjalistyczne W przedszkolu realizowana jest podstawa programowa w formie różnorodnych sytuacji edukacyjno wychowawczych, z których dominującą jest zabawa.
Bardziej szczegółowoFUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA
Konferencja Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Bądźmy Razem FUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA MGR MAŁGORZATA WŁODARCZYK PORADNIA PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA W POLICACH PEDAGOG,
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r.
U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. w sprawie: wyrażenia zgody na realizację projektu Wykorzystać wiele możliwości w ramach Wsparcia dla osób
Bardziej szczegółowoINTEGRACJA SENSORYCZNA JAKO METODA
INTEGRACJA SENSORYCZNA JAKO METODA WSPOMAGAJĄCA TERAPIĘ PEDAGOGICZNĄ UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ WARSZTAT MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA DYSLEKSJA JAKO ZABURZENIE NEUROROZWOJOWE PRZYCZYNY SKUTKI POMOC GDAŃSK 18-19
Bardziej szczegółowoTerapia zaburzeń rozwoju dzieci.
Terapia zaburzeń rozwoju dzieci. Gabinet Terapii Dzieci "Wspomaganie rozwoju". Integracja sensoryczna. Diagnoza i terapia. Konsultacje i porady. KATARZYNA JELEŃSKA- PEDAGOG SPECJALNY, DIAGNOSTA i TERAPEUTA
Bardziej szczegółowoMózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA
Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Podziały Patofizjologiczna: spastyczność, atetoza, ataksja, atonia, drżenie Topograficzna: monoplegia, paraplegia, hemiplegia,
Bardziej szczegółowoSI cóż to takiego? mgr Barbara Głąb surdopedagog, terapeuta SI PPP Wodzisław Śl.
mgr Barbara Głąb surdopedagog, terapeuta SI PPP Wodzisław Śl. SI cóż to takiego? W ostatnich latach wielką popularnością cieszą się sale przystosowane do prowadzenia terapii metodą integracji sensorycznej
Bardziej szczegółowoWczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka
Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Szczecinie Dzienny Ośrodek Terapeutyczno Edukacyjny dla Osób z Autyzmem w Szczecinie Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Jeżeli twoje dziecko po 2 roku życia: nie
Bardziej szczegółowoWiedzę swą zdobywałam na Uniwersytecie Łódzkim, w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi,
KATARZYNA JELEŃSKA Pedagog specjalny. A także diagnosta i terapeuta Integracji Sensorycznej II stopnia, terapeuta Integracji Bilateralnej, specjalista diagnozy i terapii pedagogicznej, specjalista Zintegrowanej
Bardziej szczegółowoSala Doświadczania Świata
Sala Doświadczania Świata Sala Doświadczania Świata to pomieszczenie wyposażone w odpowiednio skomponowane urządzenia stymulujące rozwój zmysłów. Celem prowadzonej terapii jest: doświadczanie świata zmysłami:
Bardziej szczegółowoOFERTA SZKOLENIOWA. Zaburzenia ze spektrum autyzmu od diagnozy do terapii. Cykl szkoleń dla osób pracujących z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi
OFERTA SZKOLENIOWA Zaburzenia ze spektrum autyzmu od diagnozy do terapii Cykl szkoleń dla osób pracujących z dziećmi z zaburzeniami rozwojowymi 2 Szkolenia przeznaczone są dla nauczycieli, terapeutów,
Bardziej szczegółowoTerapia Integracji Sensorycznej ma formę nauki przez zabawę, dzięki czemu dzieci chętnie w niej uczestniczą.
Czym jest Integracja Sensoryczna? Integracja sensoryczna, to termin określający prawidłową organizację bodźców sensorycznych, docierających do układu nerwowego. Otrzymuje on informacje z wielu zmysłów
Bardziej szczegółowoIntegracja sensoryczna
Integracja sensoryczna Informacje o usłudze Numer usługi 2016/11/29/8729/25034 Cena netto 3 500,00 zł Cena brutto 3 500,00 zł Cena netto za godzinę 18,92 zł Cena brutto za godzinę 18,92 Usługa z możliwością
Bardziej szczegółowo& / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC. Metoda integracji. sensorycznej. we wspomaganiu rozwoju mi. \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m
& / &!!!& ODOWS&A-»ZD\ChJCJC Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mi \dzieci z uszkodzeniami ^ lu nerwowego m i - i \ \ 'Ą \ A H/?fi U Metoda integracji sensoryczniej we wspomaganiu
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia
INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia 28.08.2017 DANE UCZNIA imię (imiona) i nazwisko ucznia data urodzenia miejsce zamieszkania Rok szkolny Klasa Wychowawca Data
Bardziej szczegółowoIntegracja sensoryczna a ruch
Integracja sensoryczna a ruch Ruch jest drzwiami do uczenia się,,paul E. Dennison Integracja sensoryczna to proces w którym następuje organizacja dostarczanych do naszego mózgu wrażeń sensorycznych tak,
Bardziej szczegółowoJAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY
JAK WYKORZYSTAĆ MATERIAŁY UŻYTKU CODZIENNEGO DO WYKONANIA POMOCY DYDAKTYCZNYCH W WWRD, STYMULACJA ROZWOJU DZIECKA NA CO DZIEŃ Przygotowanie: mgr Anna Bobin mgr Ilona Mazela Przedstawienie: mgr Aleksandra
Bardziej szczegółowoIntegracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej
Integracja sensoryczna (SI) jest kompleksową metodą terapeutyczną, polegającą na dostarczaniu dziecku podczas jego aktywności ruchowej kontrolowanej przez terapeutę ilości i jakości bodźców sensorycznych
Bardziej szczegółowoŻabno, dnia r.
Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)
Bardziej szczegółowoStymulator Polimodalnej Percepcji Sensorycznej innowacyjna i mobilna terapia trudności w przetwarzaniu centralnym. Tomasz Kopański
Stymulator Polimodalnej Percepcji Sensorycznej innowacyjna i mobilna terapia trudności w przetwarzaniu centralnym Tomasz Kopański Wyróżnia się trzy zasadnicze podejścia do terapii centralnych zaburzeń
Bardziej szczegółowoSTYMULACJA SENSORYCZNA NA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
STYMULACJA SENSORYCZNA NA LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO PROGRAM WŁASNY PRZEZNACZONY DO REALIZACJI NA PIERWSZYM ETAPIE EDUKACYJNYM SZKOŁY SPECJALNEJ DLA UCZNIÓW Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W STOPNIU LEKKIM
Bardziej szczegółowoAKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM
AKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM Z GŁĘBSZĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ PONEDZIAŁEK WTOREK ŚRODA CZWARTEK PIĄTEK 08.15 U. Dudek s.233 U. Dudek s.233 U. Dudek s.233 U. Dudek s.233 GIM II - III A GIM
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH ORGANIZATORZY KURSU:
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH Program autorski Copyright 2013 Agnieszka Rosa Dzień/ godziny zajęć Osoba prowadząca Program:
Bardziej szczegółowoSPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI
SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE PRZEZNACZONE SĄ DLA: Osób dorosłych wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego: Chorych
Bardziej szczegółowo,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny
OPIS INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny... Dla uczniów klas I-III Szkoły Podstawowej Specjalnej im. ks. Jana Twardowskiego z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Zał. 1.5 do SIWZ Część 5: Integracja sensoryczna Lp. Przeznaczenie, cel dydaktyczny opis produktu/asortymentu Ilość Motoryka, pamięć, koncentracja, integracja sensoryczna:
Bardziej szczegółowoAkademia Rozwoju Małego Dziecka
Aktualnie zbieram grupy na następujące zajęcia: Akademia Rozwoju Małego Dziecka 1. Maluszkowo - zajęcia dla dzieci do 2 roku życia - czas trwania zajęć: 45 minut / dziecko+dorosły opiekun zajęcia stymulujące
Bardziej szczegółowosystematyczne nauczanie
dojrzałość Osiągnięcie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego, który czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowanie; harmonijne współgranie
Bardziej szczegółowoOferta szkoleń doskonalących proponowanych przez CDN w Sosnowcu na rok szkolny 2016 / 2017 luty czerwiec 2017
Oferta szkoleń doskonalących proponowanych przez na rok szkolny 2016 / 2017 luty czerwiec 2017 Zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, logopedyczne, praca z uczeń ze specjalnym potrzebami edukacyjnymi 262 Gimnastyka
Bardziej szczegółowoFormy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni:
Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni: Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci młodzieży: Badanie
Bardziej szczegółowoMAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA. Andrzej Peć FUNTRONIC
MAGICZNY DYWAN A DIAGNOZOWANIE POTRZEB ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH DZIECKA Andrzej Peć FUNTRONIC SŁOWA KLUCZE Potrzeby Rozwój dziecka Diagnoza Obserwacja Potrzeby rozwojowe i edukacyjne Specjalne potrzeby
Bardziej szczegółowoMetoda opracowana przez prof. Jagodę Cieszyńską opiera się na wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi z zaburzona komunikacją językową.
Metoda Krakowska Metoda opracowana przez prof. Jagodę Cieszyńską opiera się na wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi z zaburzona komunikacją językową. Jest to metoda sylabowa oparta na wspomaganiu
Bardziej szczegółowoIntegracja Sensoryczna w pigułce
Integracja Sensoryczna w pigułce Agnieszka Woźniak pedagog, terapeuta integracji sensorycznej Twórcą teorii Integracji Sensorycznej jest dr A.J.Ayres ( 1920-1988). Psycholog, terapeuta zajęciowy, pracownik
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI. Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa. Program: Program. Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania 29
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa Dzieo/ godziny zajęd Osoba prowadząca Program: Program Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania
Bardziej szczegółowoPrzyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji
Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji
Bardziej szczegółowoJolanta Rafał-Łuniewska
Jolanta Rafał-Łuniewska Dokumentacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, w tym propozycja konstrukcji (schemat) indywidualnego programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Wymienione niżej dokumenty
Bardziej szczegółowoWielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.
O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie
Bardziej szczegółowoPomoc, jaką zespół wczesnego wspomagania świadczy dziecku i jego rodzinie, jest bezpłatna.
Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka? Wczesne wspomaganie rozwoju obejmuje wszelkie formy wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego oraz udzielania psychopedagogicznego wsparcia jego rodzinie.
Bardziej szczegółowo1.Definicja. Co to jest integracja sensoryczna.
1.Definicja. Co to jest integracja sensoryczna. Działania podstawowych zmysłów człowieka są ściśle ze sobą powiązane. W trakcie rozwoju w obrębie mózgu tworzą się pomiędzy nimi połączenia. To wzajemne
Bardziej szczegółowoCzłowiek najlepsza inwestycja PROJEKT 2010-2013 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PROJEKT Przedszkole Równych R Szans 2010-2013. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet: IX. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Poddziałanie9.1.1: Zmniejszanie nierówności w stopniu upowszechniania
Bardziej szczegółowoOFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
OFERTA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Łódź, ul. Motylowa 3, blok 114 Tel./fax. 659-15-81 www.ppp2.edu.lodz.pl e-mail: poradnia.motylowa@gmail.com Rodziców zapraszamy do skorzystania z następujących form pomocy:
Bardziej szczegółowoTERESA TRYPUĆ NIEZBĘDNIK O DYSLEKSJI I TERAPII
1 TERESA TRYPUĆ NIEZBĘDNIK O DYSLEKSJI I TERAPII 2 Copyright by Teresa Trypuć Wydawca: self-publishing ISBN 978-83-7859-311-9 Wszelkie prawa zastrzeżone Wydanie II 2014 3 Spis treści CZĘŚĆ I WSTĘP... 7
Bardziej szczegółowoNa końcu dokumentu znajdziesz wyjaśnienie dotyczące korzystania z arkusza.
Na końcu dokumentu znajdziesz wyjaśnienie dotyczące korzystania z arkusza. SKALA ZACHOWANIA DZIECKA 4-5-LETNIEGO ROZWÓJ POZNAWCZY KOMPETENCJE JĘZYKOWE I. Zdolność do koncentrowania uwagi 1. Nie skupia
Bardziej szczegółowoCentralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (APD/CAPD) Julia Pyttel
Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (APD/CAPD) Julia Pyttel pedagog, neurologopeda, surdologopeda, terapeuta SI APD Centralne Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego Centralne Zaburzenia Przetwarzania
Bardziej szczegółowoKompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju
Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno
Bardziej szczegółowoINTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PEDAGOGICZNA Ruch, zmysł i koordynacja to przyjazna edukacja
INNOWACJA PEDAGOGICZNA Ruch, zmysł i koordynacja to przyjazna edukacja realizowana w Miejskim Przedszkolu nr 47 z Oddziałami Integracyjnymi w Rudzie Śląskiej,,Zabawa jest nauką, nauka zabawą. Im więcej
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania czwartego prof. Brian Neville / 11. Fragmenty przedmowy do wydania drugiego dr Mary D. Sheridan / 13
Spis treści Przedmowa do wydania czwartego prof. Brian Neville / 11 Fragmenty przedmowy do wydania drugiego dr Mary D. Sheridan / 13 Wstęp / 15 Podziękowania / 21 R OZDZIAŁ 1 Obraz kliniczny a leczenie
Bardziej szczegółowoOŚRODEK ODDZIAŁ DZIENNY CZYNNY OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU W GODZINACH 8.00-18.00 Rejestracja tel. 14 627 10 22
OŚRODEK ODDZIAŁ DZIENNY CZYNNY OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU W GODZINACH 8.00-18.00 Rejestracja tel. 14 627 10 22 Ośrodek realizuje świadczenia medyczne na rzecz dzieci zagrożonych nieprawidłowym rozwojem
Bardziej szczegółowoZespoły edukacyjno terapeutyczne są jedną z form organizacyjnych nauczania w Zespole Szkół Specjalnych Nr 2 w Lublińcu dla dzieci z
Zespoły edukacyjno terapeutyczne są jedną z form organizacyjnych nauczania w Zespole Szkół Specjalnych Nr 2 w Lublińcu dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym,
Bardziej szczegółowoDziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej
Dziecko z zaburzeniami integracji sensorycznej Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej : zaburzenia rozwojowo-sensoryczne oraz edukacyjne występujące w ramach autyzmu, ADHD, trudności szkolnych oraz
Bardziej szczegółowoEEG Biofeedback. Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu
EEG Biofeedback Metoda EEG-Biofeedback wykorzystuje mechanizm sprzężenia zwrotnego do treningu i usprawniania pracy mózgu EEG Biofeedback to skuteczna metoda terapeutyczna zwiększająca skuteczność funkcjonowania
Bardziej szczegółowoCzy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się
NOWA RZECZYWISTOŚĆ Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się szkolnej dyscyplinie? Czy wejdzie w
Bardziej szczegółowoZdolności KOMPLEKSOWE ZWINNOŚĆ
Zdolności KOMPLEKSOWE Zwinność i Szybkość ZWINNOŚĆ umożliwia wykonywanie złożonych pod względem koordynacyjnym aktów ruchowych, szybkie przestawianie się z jednych ściśle skoordynowanych ruchów na inne
Bardziej szczegółowoLiteratura dotycząca tematyki wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
Literatura dotycząca tematyki wczesnego wspomagania rozwoju dziecka 1. 1.Banaszek G., Rozwój niemowląt i jego zaburzenia a rehabilitacja metodą Vojty, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2004. 2. Bobkowicz-Lewartowska
Bardziej szczegółowoOFERTA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W KOZIENICACH NA ROK SZKOLNY 2017/2018
OFERTA PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ W KOZIENICACH NA ROK SZKOLNY 2017/2018 Diagnoza W zakresie diagnozy (icznej, icznej, logopedycznej i zawodowej) rozpoznajemy i określamy potencjalne możliwości
Bardziej szczegółowoWCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ
WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ Wrocław, 5 kwietnia 2008 I. WCZESNA INTERWENCJA 1. CELE 2. KORZYŚCI II. MODEL OPIEKI NAD MAŁYMI DZIEĆMI Z ZABURZENIAMI
Bardziej szczegółowoNabycie umiejętności graficznych wymaga rozwoju umiejętności motorycznych, koordynacji wzrokowo-ruchowej i samoregulacji. NPDN PROTOTO - J.
Nabycie umiejętności graficznych wymaga rozwoju umiejętności motorycznych, koordynacji wzrokowo-ruchowej i samoregulacji. KOORDYNACJA WZROKOWO - RUCHOWA Zdolność osoby do koordynowania informacji przekazanych
Bardziej szczegółowoSPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH
SPECJANY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY W PUŁAWACH Wczesna interwencja (wczesne wspomaganie rozwoju) jest to zintegrowany system oddziaływań: profilaktycznych, diagnostycznych, leczniczo rehabilitacyjnych
Bardziej szczegółowoNiepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Luzinie. Oferta zakres działalności:
Niepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Luzinie Oferta zakres działalności: Interdyscyplinarna diagnoza psychologiczno pedagogiczno - logopedyczna. Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i
Bardziej szczegółowoAKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM
AKTYWNE METODY PRACY Z UCZNIEM Z GŁĘBSZĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ PONEDZIAŁEK WTOREK ŚODA CZWARTEK PIĄTEK 08.15 M. Nowak s.226 M. Nowak s.226 M. Nowak s.226 SPP B SPP B SPP B U. Dudek s.233 U.
Bardziej szczegółowoProgram terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children
Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Elementy programu TEACCH w pracy z uczniem z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością
Bardziej szczegółowo(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji )
(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji ) Propozycja arkusza do analizy zebranego materiału diagnostycznego jako podstawy do planowania działań wspomagających
Bardziej szczegółowoZadania i zasady organizacji zajęć z rewalidacji indywidualnej
Zadania i zasady organizacji zajęć z rewalidacji indywidualnej Działania o charakterze rewalidacyjnym podejmuje się w przypadku uczniów z niepełnosprawnością Rewalidacja indywidualna to interwencja to
Bardziej szczegółowoSI- Integracja sensoryczna
Martyna Rutkowska SI- Integracja sensoryczna J. Ayres - twórczyni metody integracji sensorycznej (SI) Integracja sensoryczna (ang. Sensory Integration) - skomplikowany proces o podłożu neurofizjologicznym,
Bardziej szczegółowoGimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 w Lędzinach. Opr. Monika Wajda-Mazur
Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 w Lędzinach Opr. Monika Wajda-Mazur Klasy integracyjne w naszej szkole. Nasza szkoła jako placówka z oddziałami integracyjnymi, nie tylko edukuje w zakresie ustalonego
Bardziej szczegółowoOrzecznictwo w procesie diagnozy FASD
Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Barbara Woszczyna Tomaszowice 2015r. Według brytyjskiego raportu Warnocka, około 20% populacji uczniów to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with
Bardziej szczegółowoim. Eunice Kennedy Shriver
Zespół Szkół Specjalnych nr 85 im. Eunice Kennedy Shriver w Warszawie W Zespole Szkół Specjalnych nr 85 kształcą się uczniowie o obniżonej sprawności intelektualnej i specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Bardziej szczegółowoCo to jest dysleksja? Wskazówki dla rodziców
Co to jest dysleksja? Wskazówki dla rodziców Co to jest dysleksja rozwojowa? To termin określający zespół specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania. Trudności w czytaniu i pisaniu objęte
Bardziej szczegółowoOpracowała: K. Komisarz
Opracowała: K. Komisarz EEG ElektroEncefaloGraf - aparat do pomiaru fal mózgowych i oceny pracy mózgu. BIOFEEDBACK - z ang. biologiczne sprzężenie zwrotne (dostarczanie człowiekowi informacji zwrotnej
Bardziej szczegółowoSpecyfika pracy edukacyjno-terapeutycznej z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Specyfika pracy edukacyjno-terapeutycznej z dzieckiem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Metody pracy z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie wyrażają się: w budzeniu aktywności uczniów,
Bardziej szczegółowoJesteśmy szkołą integracyjną, w której Państwa dziecko poczuje się bezpiecznie. Dzieci spotykają się tu ze zrozumieniem i przyjaźnią ze strony
Jesteśmy szkołą integracyjną, w której Państwa dziecko poczuje się bezpiecznie. Dzieci spotykają się tu ze zrozumieniem i przyjaźnią ze strony nauczycieli lubiących swoją pracę, mających wiele ciekawych
Bardziej szczegółowoZmiany uwzględniają: postulaty rodziców, nauczycieli, dyrektorów, organów sprawujących nadzór pedagogiczny i organizacji pozarządowych.
Roz. MEN z 24 lipca 2015 r. (Dz. U. z 2015, poz.1113) w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych
Bardziej szczegółowoPubliczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu Filia w Śremie PROPONUJE
Publiczna Biblioteka Pedagogiczna w Poznaniu Filia w Śremie PROPONUJE Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach ogólnodostępnych Autyzm Zespół Aspergera Ewa Pisula: Autyzm - przyczyny, symptomy,
Bardziej szczegółowoModuł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz
Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji
Bardziej szczegółowoUmiejętności szkolne i ich wykorzystanie w podstawie funkcjonowania sensomotorycznego. Opracowała mgr Dorota Rudzińska-Friedel
Umiejętności szkolne i ich wykorzystanie w podstawie funkcjonowania sensomotorycznego Opracowała mgr Dorota Rudzińska-Friedel OGÓLNE Umiejętność, które wykorzystujemy we wszelkiego typu działaniach SAMOREGULACJI
Bardziej szczegółowoEdyta Antoniuk. Strategia postępowania wobec uczennicy przejawiającej symptomy ryzyka dysleksji
Edyta Antoniuk Strategia postępowania wobec uczennicy przejawiającej symptomy ryzyka dysleksji Edyta Antoniuk - nauczyciel w Prywatnej Szkole Podstawowej nr 69 w Warszawie Obserwacja ucznia/uczennicy -
Bardziej szczegółowoZajęcia organizowane w ramach w.w. projektu PFRON to: 1. Zajęcia stymulacji neurofizjologicznej
Zajęcia organizowane w ramach w.w. projektu PFRON to: 1. Zajęcia stymulacji neurofizjologicznej Jest to neurofizjologicznie sterowany system torowania mający na celu przywrócenie wrodzonych fizjologicznych
Bardziej szczegółowoTERAPIA RĘKI. Tematyka prelekcji:
Dnia 12 stycznia 2017 roku w SOSW w Świebodzinie odbyło się spotkanie z rodzicami dotyczące zagadnienia terapii ręki. Zainteresowanym rodzicom, opiekunom zaprezentowano proste pomoce dydaktyczne oraz przekazano
Bardziej szczegółowoOśrodek Rozwoju Edukacji
Ośrodek Rozwoju Edukacji Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia Termin założenia karty 20.09.2011r. IMIĘ (IMIONA) I NAZWISKO Ucznia Kamil klasa IV Nazwa przedszkola/szkoły lub placówki zakładającej Kartę.
Bardziej szczegółowoJAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia
JAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia Nabycie umiejętności sprawnego czytania, pisania i liczenia w pierwszych latach nauki szkolnej jest warunkiem koniecznym
Bardziej szczegółowo