Informatyka w zarządzaniu. Wstęp do informatyki. Dr inż. Andrzej Czerepicki WSM, 2015

Transkrypt

1 Informatyka w zarządzaniu Wstęp do informatyki Dr inż. Andrzej Czerepicki WSM, 2015

2 Plan wykładu Wprowadzenie. Pojęcie Informatyki Systemy informatyczne w zarządzaniu. Przeznaczenie, charakterystyki oraz klasyfikacja Elementy systemu informatycznego

3 POJĘCIE INFORMATYKI

4 Definicja Informatyki Informatyka (ang. Computer Science) nauka o metodach oraz technologiach pozyskania, przechowywania oraz przetwarzania informacji

5 Terminologia Informatyka = Informacja + Automatyka Termin zaproponowany w roku XX wieku przez naukowców niemieckich W Polsce zaproponowany (i przyjęty) w roku 1968 Dosłowne tłumaczenie z języka angielskiego (computer science = nauka o komputerach) może być mylące

6 Geneza informatyki Matematyka Elektronika Inne nauki Informatyka 1970 Uznanie za samodzielną dyscyplinę

7 Dziedziny informatyki Teoretyczna (metody) Informatyka Stosowana (technologie) Kierunek nauczania

8 Informatyka jako dyscyplina naukowa Algorytmika itp. Teoria informacji Modelowanie systemów informatycznych Sztuczna inteligencja Teoria programowania Architektura komputerów

9 Informatyka jako dyscyplina stosowana Programowanie itp. Technologie sieciowe i internetowe Administrowanie systemami informatycznymi Grafika komputerowa Sprzęt komputerowy Wytwarzanie systemów informacyjnych

10 Obszar naszych zainteresowań Metody i narzędzia informatyczne Bazy danych Sieci komputerowe i Internet Systemy ekspertowe i bazy wiedzy Sztuczna inteligencja Systemy informatyczne w zarządzaniu Systemy zarządzania projektami (na przykładzie MS Project) Systemy zarządzania treścią (CMS)

11 SYSTEMY INFORMATYCZNE W ZARZĄDZANIU Przeznaczenie, klasyfikacja, elementy i rodzaje

12 Informatyzacja zarządzania Zarządzanie jest celowym oddziaływaniem na procesy wewnętrzne oraz zewnętrzne przedsiębiorstwa Od momentu pojawienia się pierwszych systemów informatycznych, głównym celem ich zastosowań stało się podniesienie efektywności zarządzania przedsiębiorstwami

13 Cele zastosowania SI w Zarządzaniu Obniżenie kosztów zarządzania Automatyzacja podejmowanych decyzji na różnych szczeblach, im niżej tym bardziej zautomatyzowane Podniesienie jakości przetwarzanych informacji, eliminacja błędów ludzkich Większa dostępność informacji oraz możliwości wyszukiwania istotnych danych Redukcja zatrudnienia Podniesienie poziomu skalowalności przedsiębiorstwa

14 Pojęcie systemu informacyjnego w zarządzaniu SIZ system w którym są zbierane, przechowywane oraz przetwarzane dane, występujące w procesie zarządzania Dane wyjściowe Proces zarządzania Dane wejściowe System informacyjny System informatyczny system, realizujący ww. funkcje za pomocą komputerów

15 System informatyczny System Informatyczny (SI) rozumiany jest jako oprogramowanie oraz sprzęt komputerowy prowadzący do udoskonalenia funkcji, szybkości i precyzji działania algorytmów oraz do zwiększenia możliwości przetwarzania, zabezpieczania i przekazywania informacji użytkownikom System informatyczny jest częścią systemu informacyjnego

16 System informacyjny vs informatyczny PODSYSTEMY ORGANIZACJI nadsystem otoczenia podsystem strategii podsystem technologii NAKŁADY NA WEJŚCIU które dają organizacji energię, zasoby ludzkie, finansowe, informacyjne i materiałowe podsystem ludzko -kulturowy PODSYSTEM ZARZĄDZANIA podsystem struktury WYNIKI ORGANIZACJI produkcja dóbr i usług na takim poziomie wydajności i efektywności, który wpłynie na dostępność zasobów w przyszłości oraz na działanie systemu strumień nakładów i wyników, materii, energii, informacji

17 Funkcje systemu informatycznego Zbieranie oraz ewidencjonowanie danych (informacji) wejściowych Przetwarzanie danych zgromadzonych w celu uzyskania wyników żądanych przez odbiorców Trwałe przechowywanie danych w celu wielokrotnego wykorzystania Dostarczanie danych wyjściowych (wyników przetwarzania) odbiorcom w określonej formie (raporty, wykresy, decyzje, powiadomienia etc.)

18 Klasyfikacja SI (ogólna) Proste złożone Ze względu na cel, strukturę oraz ilość relacji pomiędzy elementami systemu Deterministyczne probabilistyczne W zależności od reakcji systemu na dane o różnym stopniu losowości Statyczne Dynamiczne W zależności od szybkości zmiany stanów systemu

19 Teoretyczne podstawy SI Teoria systemów Zasady budowy oraz funkcjonowania systemów złożonych, metody określenia celów, dekompozycji celów globalnych na cele cząstkowe Badania operacyjne Metody matematyczne przeznaczone do rozwiązania określonych problemów związanych z podjęciem optymalnych decyzji

20 Teoretyczne podstawy SI (c.d.) Modelowanie symulacyjne Daje możliwość obliczenia ilościowych parametrów procesów, gdy model matematyczny (analityczny) nie istnieje Metody sztucznej inteligencji Opisują formalne sposoby reprezentacji oraz wykorzystania wiedzy człowieka zdobytej przez własne doświadczenia Bazy danych Modelowanie struktur danych w różnych dziedzinach

21 Teoretyczne podstawy SI (c.d.) Teoria programowania Metody opracowania efektywnego kodu programu w różnych środowiskach Teoria informacji Zagadnienia związane kodowaniem, przechowywaniem oraz przekazywaniem informacji w postaci jednostek i struktur danych (bez uwzględnienia semantyki danych)

22 Pojęcie zintegrowanego SI ZSI zorganizowany modułowo system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery funkcjonalne przedsiębiorstwa, począwszy: Od marketingu i planowania oraz zaopatrzenia Poprzez techniczne przygotowanie produkcji i jej sterowanie, dystrybucję, sprzedaż Do prac finansowo-księgowych i gospodarki zasobami ludzkimi

23 Sfery informatyzacji przedsiębiorstwa Informatyzacja przedsiębiorstwa Informatyzacja sfery produkcji oraz usług (materialne) Informatyzacja sfery zarządzania (niematerialne)

24 Klasyfikacja systemów informatycznych zarządzania przedsiębiorstwem Brak jest ogólnej klasyfikacji! W zależności od kryteriów porównania systemów informacyjnych są różne klasyfikacje Wg zasięgu dziedzinowego Wg zakresu funkcji inne

25 Dziedziny zarządzania Działalność podstawowa przedsiębiorstwa Proces produkcji, zaopatrzenie, kontrola jakości, dystrybucja Gospodarowanie Kadrami, funduszem płac, materiałami, środkami trwałymi, transportem, wyposażeniem itp. Ewidencja Przychody, podatki, koszty, rozrachunki, środki pieniężne, kapitały, fundusze, itp..

26 Klasyfikacja SIZP wg zasięgu dziedzinowego Finanse i księgowość Systemy wielodziedzinowe Systemy analityczne Systemy informatyczne Produkcja Systemy jednodziedzinowe Środki trwałe Magazyn

27 Klasyfikacja SIZP wg zakresu funkcji Poziom b. szczegółowy Systemy ewidencyjnosprawozdawcze (SES) Systemy informowania kierownictwa (SIK) Systemy wspomagania decyzji (SWD) Systemy baz wiedzy (SBW) Poziom ogólny

28 Systemy ewidencyjno-sprawozdawcze SES Historycznie pierwszy rodzaj systemów komputerowych w zarządzaniu (lata 50.) Przeznaczenie: Automatyzacja przetwarzania danych Ewidencja komputerowa Zapewniają obsługę na najniższym szczeblu (produkcyjnym) Brak lub znikome wsparcie zapotrzebowań kierownictwa przedsiębiorstwa Złożony interfejs zorientowany na fachowców Brak standardów

29 Systemy informowania kierownictwa (SIK) Systemy powstałe w latach 70. jako rozwinięcie systemów SES poprzez uzupełnienie o moduły analityczne Przyjazny i prosty interfejs Łatwe sformułowanie ogólnych zapytań uruchamia złożone mechanizmy wyszukiwania Złożony wynik wyszukiwania transformowany jest do prostych zaleceń Prezentacja wyników w postaci dostosowanej do potrzeb użytkownika Częściowe wsparcie procesów decyzyjnych

30 Systemy wspomagania decyzji (SWD) Systemy SES i SIK dobrze radzą w standardowych (typowych) sytuacjach podejmowania decyzji Algorytmy podejmowania decyzji są sztywną częścią tych pakietów (!) Systemy SWD (lata 80.) pozwalają na wybór modelu decyzyjnego przez użytkownika oraz symulowanie różnych procesów decyzyjnych wraz z możliwością oceny i uzasadnienia wyników

31 Systemy wspomagania decyzji (SWD) Cechy systemów SWD c.d. Możliwość symulacji różnych sytuacji decyzyjnych Możliwość śledzenia kroków podejmowania decyzji Uzasadnienie wybranych przez system zaleceń Interaktywna praca z użytkownikiem

32 Systemy baz wiedzy (SBW) Bazują na koncepcji sztucznej inteligencji Decyzja jest proponowana użytkownikowi na podstawie danych wejściowych oraz danych już znajdujących się w bazie (system się uczy ) Centralnym elementem SBW jest baza danych przechowująca fakty (wiedzę) SBW mogą działać na niepełnych zbiorach danych wejściowych (niejasne lub niekompletne dane)

33 Systemy baz wiedzy (SBW) c.d. Systemy baz wiedzy są zorientowane na podejmowanie decyzji na podstawie heurystycznych algorytmów W przeciwieństwie do poprzedników, gdzie decyzje były proponowane na podstawie strukturalnych algorytmów Do SBW odnoszą również systemy ekspertowe wąsko specjalizowane systemy o dużym zasięgu wiedzy na dany temat

34 Stosowanie systemów informatycznych na różnych szczeblach zarządzania SIK SWD SBW SES Szczebel zarządzania Wykonawcze Operacyjne Strategiczne

35 ELEMENTY SYSTEMU INFORMATYCZNEGO

36 Podstawowe elementy SI Sprzęt Oprogramowanie Baza danych Sieć komputerowa Ludzie Organizacja

37 Sprzęt (ang. Hardware) Procesor Jednostka obliczeniowa oraz sterująca Pamięć operacyjna Ulotna pamięć przechowująca dane bieżące Pamięć zewnętrzna Pamięć stała przechowująca dane i programy nawet kiedy komputer jest wyłączony Urządzenia wejścia/wyjścia Komunikacja z otoczeniem: klawiatura, mysz, drukarka, karta sieciowa, etc.

38 Oprogramowanie (ang. Software) Oprogramowanie systemowe: System operacyjny Sterowniki sprzętu Oprogramowanie wbudowane sprzętu (firmware) Oprogramowanie użytkowe Programy biurowe Edytor tekstów, arkusz kalkulacyjny, prezentacje, grafika komputerowa, bazy danych, etc. Programy narzędziowe Systemy projektowania, programowania, Programy specjalistyczne Systemy zaprojektowane dla wybranych dziedzin: Zarządzanie, Medycyna, Inżynieria, Transport, etc.

39 Bazy danych BD zbiór uporządkowanych danych wraz z oprogramowaniem pozwalającym na zapis, odczyt oraz modyfikację tych danych Dane są przechowywane zgodnie ze strukturą, która jest narzucona przez wybrany model danych BD jest nieodłączną częścią SI w Zarządzaniu

40 Sieć komputerowa SK organizacja, sprzęt oraz oprogramowanie, które umożliwiają wspólną pracę wielu komputerów, a także współpracę jednego komputera z wieloma końcówkami (terminale) SK pozwala na łączenie komputerów, usług oraz ludzi w dowolnym obszarze: firma, region, kraj, cały świat

41 Ludzie Najważniejszy element systemu informatycznego Personel można podzielić na: Użytkowników końcowych (na stanowiskach) Użytkowników zarządzających (wyższy szczebel) Projektanci Programiści Administratorzy oraz konserwatorzy

42 Organizacja Organizacja spaja wszystkie elementy systemu informatycznego w jedną całość Organizacja zawiera: Strategię rozwoju przedsiębiorstwa Politykę Reguły i zasady postępowania Systemy informatyczne są nieodłączną częścią każdej współczesnej organizacji