Ewolucja cen węgla koksowego na rynku międzynarodowym
|
|
- Magdalena Kazimiera Gajewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 322 UKD: : : : (100) Ewolucja cen węgla koksowego na rynku międzynarodowym Dr inż. Urszula Ozga-Blaschke* ) Treść: W artykule przedstawiono zmiany cen węgli metalurgicznych w handlu międzynarodowym na tle zjawisk zachodzących na rynku węglowym w długim horyzoncie czasowym. Pokazano relacje miedzy cenami węgli koksowych różniących się jakością i przydatnością technologiczną, tj. węgli typu hard i semi-soft. Wahania cen na rynku są wynikiem złożonych relacji podaży i popytu, jednak dynamika tych zmian dla węgla koksowego w ostatnich latach jest zaskakująco wysoka. Efektem zdarzeń jakie miały miejsce na rynku węgli metalurgicznych jest ewolucja systemu cen przejście od rocznych cen kontraktowych (benchmarków) do cen kwartalnych i do tworzenia systemu indeksacji, na wzór od dawna funkcjonujących indeksów na rynku węgla energetycznego. Słowa kluczowe: węgiel koksowy, ceny, kontrakty, rynek spot, indeksy cenowe 1. Wprowadzenie Międzynarodowy handel węglem koksowym to około 30 światowego zużycia tego surowca. Deficyt węgla występujący na dwóch odległych geograficznie rynkach w Azji (region Pacyfiku) i w Europie (region Atlantyku) pokrywany jest głównie dostawami węgla z Australii i Ameryki Północnej, toteż 90 handlu odbywa się drogą morską. Pozostały handel drogą lądową obejmuje tradycyjną wymianę pomiędzy USA i Kanadą, Chinami i Mongolią, Rosją i Ukrainą oraz krajami europejskimi. Globalny wzrost zapotrzebowania na węgiel, którego podstawowym odbiorcą jest branża hutnicza spowodował, że w ostatnich 20 latach handel tym surowcem (określanym również jako węgiel metalurgiczny) rósł średnio około 1,6 rocznie. Po stronie dostawców dominującą pozycję (z ponad 60 udziałem w rynku) zajmuje Australia, która jest również największym światowym producentem najlepszych jakościowo węgli koksowych typu hard. Następnymi w rankingu głównych dostawców węgli koksowych są: USA, Kanada oraz Rosja. Po stronie popytowej, rynek azjatycki przejmuje ponad połowę ogólnoświatowego handlu węglem metalurgicznym. Największymi importerami węgla są koncerny z Japonii, Indii i Korei Południowej, a w 2009 roku dołączyli do tej grupy odbiorcy z Chin. Chiny, będące największym światowym producentem i użytkownikiem węgla koksowego, w bardzo krótkim czasie stały się drugim po Japonii głównym jego importerem. W okresie od 2008 roku import chiński wzrósł sześciokrotnie z 6,9 mln ton do 42,3 mln t w 2010 roku. * ) Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków. Artykuł opiniował mgr inż. Jerzy Malara; rekomendował prof. dr hab. inż. Wiesław Blaschke. Rynek importowy z obszaru Atlantyku obejmuje kraje UE, Europy Wschodniej i Morza Śródziemnego. Na rynku europejskim znaczącymi odbiorcami (z importem ponad 5 mln t węgla) są: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Ukraina, Włochy oraz Turcja. W strukturze jakościowej węgli metalurgicznych będących przedmiotem handlu na rynku międzynarodowym przeważa węgiel koksowy typu hard (około 155 mln t), pozostałą ilość stanowią węgle semi-soft, oraz węgle PCI. Podaż węgli koksowych typu hard (niezbędnych do produkcji koksu wysokiej jakości) kontrolowana jest przez kilku producentów międzynarodowe koncerny: BHP (BMA), Teck Cominco, Anglo American, Xstrata oraz Rio Tinto, przy czym dominującą pozycję mają dwa pierwsze, tj. australijski koncern BHP oraz kanadyjski Teck. Mniejszy stopień zmonopolizowania występuje na rynku węgli semi-soft i PCI. W handlu węglem koksowym, powszechną praktyką jest kontraktowanie przez odbiorców przeważającej ilości surowca w umowach long term, w których wielkość tonażu i ceny węgla ustalane były dotąd na okres 12 miesięcy. Producenci najlepszych jakościowo węgli typu hard, często ponad 90 swojej produkcji kontraktowali na takich warunkach. Wiąże się to ze specyfiką produkcji koksu, którego jakość gwarantuje stosowanie mieszanek węglowych o odpowiednim składzie i parametrach jakościowych. Pozostała ilość węgla, w zależności od zapotrzebowania uzupełniana jest zakupami na rynku spot, na którym zmiany cen kształtowane są przez bieżącą sytuację podażowo-popytową. Dynamika zmian cen węgli na rynku spot w istotny sposób wpływa na poziom negocjowanych cen kontraktowych, co szczególnie uwidoczniło się w ostatnich latach. Od wielu lat negocjacje cen w kontraktach między japońskimi koncernami hutniczymi (JSM) stanowiącymi potężny
2 Nr 7-8 PRZEGLĄD GÓRNICZY 323 blok odbiorców i największym eksporterem węgla australijskim koncernem BHP miały bardzo istotny wpływ na poziom cen uzgadniany przez pozostałych uczestników rynku. Był krótki okres czasu, w którym producenci z USA zawierali wcześniejsze umowy z odbiorcami z Europy, jednak inni importerzy z rejonu Pacyfiku, a także Brazylia, Turcja czy Indie z reguły akceptowali referencyjny poziom cen ustalany z odbiorcami japońskimi. Pierwszy etap negocjacji zazwyczaj dotyczy poziomu cen węgli koksowych typu hard, a w dalszej kolejności ustalane są ceny dla pozostałych typów węgli metalurgicznych. Tak więc cena kontraktowa australijskiego węgla koksowego typu hard na bazie FOB porty producenta jest punktem odniesienia do kontraktacji cen na rynkach w Azji, Europie, Ameryce Płd. 2. Relacje między jakością węgla koksowego a jego ceną rynkową Ze względu na stopień uwęglenia i właściwości koksotwórcze, najwyższe ceny na rynku uzyskują węgle koksowe typu hard oraz węgle PCI LV (o niskiej zawartości części lotnych); następne w rankingu są węgle semi-soft i PCI HV. Grupa węgli hard obejmuje całą gamę węgli (hard premium, hard standard, semi-hard) różniących się głównie stopniem uwęglenia oraz wskaźnikiem CSR (wytrzymałość poreakcyjna koksu otrzymanego z danego węgla) (tabl. 1). Benchmark ustala się w odniesieniu do najlepszych jakościowo węgli typu hard premium, do których zalicza się np. węgle z australijskich kopalń Saraji i Peak Downs (BHP BM). Zróżnicowanie cen w grupie węgli: hard premium, hard (standard) i semi-hard w okresie ostatnich 4 lat kontraktowych (FY) wahało się w zakresie od kilku do kilkunastu USD/tonę. W porównaniu do węgli hard premium węgle hard (standard) uzyskiwały ceny niższe w granicach kilku procent a węgle semi-hard od 7 do 13 (tabl. 2). Węgle koksowe semi-soft charakteryzujące się słabszymi właściwościami koksotwórczymi nie nadają się samodzielnie do produkcji koksu hutniczego o wysokich parametrach jakościowych. Węgle semi-soft HV (o wysokiej zawartością części lotnych) stosowane jako składniki mieszanek koksowniczych mogą być również kierowane na rynek węgli energetycznych. O kierunku ich wykorzystania decyduje wielkość zapotrzebowania i poziom cen w danym segmencie rynku. W okresach, gdy popyt ze strony branży koksowniczej spada, a różnice między cenami węgli energetycznych i semi- -soft ulegają spłaszczeniu, część producentów obniża koszty poprzez ograniczenie procesu wzbogacania i sprzedaje węgiel do odbiorców z sektora energetycznego. W sytuacji odwrotnej, gdy ceny węgli metalurgicznych znacznie przewyższają ceny węgli energetycznych, produkcja tych węgli ukierunkowana jest na branżę hutniczą. W poprzednich latach ceny węgli koksowych semi-soft ustalane były w powiązaniu z cenami węgli energetycznych premiowane były w stosunku do cen tych węgli o kilka USD/tonę (za okres średnio około 10 ). Ostatnio reguła ta uległa zmianie i ceny węgli semi-soft ustala się przeważnie w powiązaniu z cenami węgli koksowych hard. Relacje pomiędzy cenami wegli hard i semi-soft ilustruje wykres na rysunku 1. W długim horyzoncie czasowym (od 1980 roku do II kw roku) ceny węgli o słabszych właściwościach koksotwórczych były średnio niższe od cen węgli hard premium o 25, a zależności od sytuacji rynkowej różnice te wahały się w przedziale od 14 do 50. Szczególnie wysoką dynamiką zmian charakteryzował się okres od 2004 roku. 3. Wpływ sytuacji rynkowej na ceny węgli koksowych Ceny węgla na rynkach międzynarodowych uzależnione są od sytuacji popytowo-podażowej tj. od zapotrzebowania na węgiel w regionach zużycia i od możliwości produkcyjnych w regionach wydobycia. Zachwianie równowagi między popytem i podażą węgla zawsze prowadzi do zmienności cen, jednak dynamika tych zmian w okresie ostatnich pięciu lat była zaskakująco wysoka. W okresie do 2003 roku ceny węgli koksowych na rynku międzynarodowym miały utrzymującą się tendencję spadkową. Ceny maksymalne dla poszczególnych cykli koniunkturalnych obniżyły się z najwyższego w tym okresie poziomu 66 USD/t (w 1982 roku ) do 48,35 USD/t w 2002 roku, natomiast ceny minimalne z 44 USD/t (w 1987 roku) do 39,75 USD/t w roku Wystąpiło również skracanie czasowe cykli cenowych, które w analizowanym okresie trwały kolejno: 8, 7, 6 i 3 lata kontraktowe (rys. 2). Zmiany cen (rok do roku) wahały się w zakresie od kilku do kilkunastu USD/t. Wykres na rysunku 2 pokazuje, że procentowe zmiany cen węgli typu hard mieściły się w zakresie od 18 do +23, a największe spadki miały miejsce w latach Tablica 1. Charakterystyka jakościowa australijskich węgli koksowych typu hard Kopalnia/typ węgla W t r A d V d S t d SI F max ddpm Saraji/hard premium 10,0 10,0 18,7 0,62 8, ,52 Peak Downs/hard premium 9,5 9,7 20,7 0,60 8, ,42 Goonyella/Riverside/hard 10,0/9,5 8,9/10,0 24,3/22,5 0,52/0,55 8/7, /500 68/72 1,17/1,24 Norwich Park/hard 10,0 9,9 17,8 0, ,65 Gregory/semi-hard 8,5 7,3 33,0 0, ,94 Źródło: opracowanie własne na podstawie [9, 12,] CSR R o max Tablica 2. Zróżnicowanie cen kontraktowych australijskich węgli typu hard, USD/Mg Kopalnia FY 2007/2008 FY 2008/2009 FY 2009/2010 III kw IV kw I kw Peak Downs i Saraji ,0 209,0 225,0 Goonyella/Riverside 96 2, , , , , ,8 Norwich Park 90 8, , , , , ,7 Gregory 85 13, , , , , ,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie [9, 12, 14]
3 324 Rys. 1. Zróżnicowanie cen kontraktowych węgli koksowych hard i semi-soft Źródło: opracowanie własne na podstawie danych [10, 12] Rys. 2. Przebieg zmian cen kontraktowych węgli koksowych typu hard i semi-soft w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych [10, 12] 1983 i Wiązało się to z okresami recesji w przemyśle stalowym w Japonii i w innych krajach uprzemysłowionych, a późniejszym okresie również z kryzysem gospodarczym w krajach azjatyckich i w Brazylii. Znaczna redukcja cen węgla koksowego w analizowanym okresie wywołała zmniejszenie podaży na rynek. Zamknięcie kopalń w Niemczech i Kanadzie, znaczne zmniejszenie eksportu polskiego węgla oraz węgla koksowego z USA, (który uzyskiwał wyższe ceny na wewnętrznym rynku energetycznym) spowodowało znaczne problemy z dostępnością węgli metalurgicznych na rynku światowym. Rok 2004 był przełomowy zarówno dla światowej branży koksowniczej jak i producentów węgla. W latach światowa produkcja stali surowej rosła średnio w tempie 6 rocznie, osiągając rekordową wielkość 1,068 mld t. Podobną dynamikę wzrostu zanotowała produkcja surówki żelaza, co przełożyło się na zwiększenie światowego zapotrzebowania na koks a więc i węgiel koksowy. Czołowi producenci i eksporterzy mieli kłopoty z zaspokojeniem rosnącego popytu, jako że wcześniejszy okres stagnacji nie sprzyjał inwestowaniu w rozwój mocy wytwórczych. Nastąpił dynamiczny wzrost cen węgli koksowych na rynku spot, które ponad dwukrotnie przewyższały ceny kontraktowe, jakie uzyskali główni eksporterzy (australijski koncern BHP BM i kanadyjski Elk Valley) w ramach wcześniejszych (zakończonych w grudniu 2003 r.) negocjacji warunków kontraktowych na FY 04. W zaistniałej sytuacji, negocjacje cen w kontraktach FY 05 między koncernem BHP BM a japońskimi JSM, wyznaczyły referencyjny poziom cen (benchmark price) dla węgla typu hard na poziomie 125 USD/t FOB, co stanowiło wzrost o 119 w stosunku do ceny kontraktowej z roku poprzedniego (rys. 3). Od 2005 roku na rynku węgla koksowego nastąpił okres bardzo dynamicznych zmian cen w stosunkowo krótkich
4 Nr 7-8 PRZEGLĄD GÓRNICZY 325 Rys. 3. Przebieg zmian cen kontraktowych węgli koksowych typu hard i semi-soft w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych [10, 12] przedziałach czasowych z wyraźnie utrzymującą się tendencją wzrostową. Wzrosty cen w okresie ostatnich 6 lat wahały się w zakresie natomiast spadki od kilku do 60 (w kryzysowym 2009 roku). Po dwuletnim (FY 06 i FY 07), kilkunastoprocentowym spadku cen wynikającym z poprawy podaży (wysokie ceny zwiększyły aktywność wszystkich producentów) i wzmocnieniu pozycji odbiorców, w połowie 2007 roku ceny węgla na rynku spot ponownie wzrosły znacznie powyżej cen kontraktowych. Rosnące zapotrzebowanie na importowany węgiel ze strony odbiorców (głównie z Indii i Japonii) zbiegło się z ograniczeniem podaży węgla przez głównych eksporterów, wynikającym z kłopotów z transportem lądowym (Kanada), jak też z infrastrukturą portową (huragany zniszczyły nabrzeże portowe w Australii). Kłopoty produkcyjne w kopalniach w Rosji i na Ukrainie oraz zalanie kopalń węgla w stanie Queenslad (w wyniku występujących początkiem 2008 roku ulewnych deszczy w Australii), pogłębiły deficyt węgli na rynku światowym. Oprócz zdarzeń losowych, które miały miejsce w krajach głównych eksporterów bardzo istotny wpływ na światowy rynek węgli metalurgicznych miała sytuacja w Chinach. Rosnąca produkcja chińskiej stali i zwiększone zapotrzebowanie na surowce hutnicze na rynku wewnętrznym wpłynęły na ograniczenie eksportu koksu, a rosnące koszty i ceny krajowego węgla przekładały się na kolejne podwyżki cen koksu. Wysokie koszty licencji eksportowych oraz wprowadzone przez rząd kolejne podwyżki cła eksportowego (w celu ochrony rynku krajowego) sprawiły, że ceny FOB koksu chińskiego wzrosły do ponad 600 USD/t. Dotychczasowi użytkownicy chińskiego koksu zostali zmuszeni do poszukiwania innych źródeł pozyskiwania tego surowca lub intensyfikacji własnej produkcji koksowniczej, co zwiększało popyt na węgiel na rynku międzynarodowym. W efekcie w 2008 roku ceny kontraktowe węgla typu hard wzrosły do 305 USD/t, co stanowiło ponad 200 wzrost w porównaniu z benchmarkiem FY 07. W drugiej połowie 2008 roku pojawiły się symptomy recesji gospodarczej zapoczątkowanej kryzysem na rynkach finansowych. Ogólne załamanie światowej gospodarki sprawiło, że drastycznie spadł popyt na węgiel co szczególnie odczuli producenci węgla koksowego. Światowy kryzys gospodarczy, dużo silniejszy niż przewidywano, spowodował że przełom lat 2008/2009, był okresem bardzo trudnym dla przemysłu hutniczego i branż z nim powiązanych. Po raz pierwszy od 1999 roku nastąpił dwuletni spadek zapotrzebowania na wyroby stalowe i drastyczne ograniczenie produkcji hutniczej, spadło zapotrzebowanie na węgiel metalurgiczny we wszystkich regionach świata, z wyjątkiem niektórych krajów azjatyckich. Jedynym regionem w którym produkcja surówki wielkopiecowej wzrosła była Azja, a w samych Chinach wzrost wyniósł ponad 15 do prawie 544 mln t, co stanowiło około 60 ogólnej światowej produkcji. W efekcie kryzysu na rynku stali i koksu ceny węgli koksowych hard w kontraktach FY 09/10 spadły o 57 do USD/t (w zależności od jakości). Na rynku transakcji spot, mimo spadku cen węgli (do połowy wartości jakie utrzymywały się w 2008 roku), większe zainteresowanie zakupami wykazywali głównie odbiorcy z Indii i Chin. Duże zapotrzebowanie na węgiel ze strony przemysłu koksowniczego w Chinach, przy kłopotach podażowych chińskiego górnictwa oraz wysokich cenach krajowego węgla, skłonił producentów koksu do zakupów węgla na rynku międzynarodowym, gdzie ceny w transakcjach spot były znacznie niższe od cen węgla chińskiego. Pozwoliło to eksporterom z Australii, Kanady i Rosji utrzymać wysoki eksport, mimo spadku popytu ze strony innych odbiorców. W drugiej połowie 2009 roku na rynek zaczęli powracać tradycyjni odbiorcy z Japonii, Korei, Europy, co ponownie spowodowało wzrost cen na rynku spot znacznie powyżej ustalonego benchmarku. Tak wysoka dynamika zmian cen węgla koksowego i duże zróżnicowanie między (obowiązującymi przez okres 12 miesięcy) benchmarkami a cenami na rynku spot spowodowały, że w marcu 2010 roku w negocjacjach cen kontraktów na rok fiskalny FY 10/11 największy światowy eksporter koncern BHP BM wprowadził uzgadnianie cen w systemie kwartalnym, a nie jak dotąd tradycyjnie na okres roku fiskalnego (od 1 kwietnia do 31 marca). Niektórzy eksporterzy zastosowali system mieszany część tonażu kontraktowano w cenach rocznych a część z cenami zmieniającymi się kwartalnie.
5 326 Zgodnie z trendem cenowym na rynku spot, cena kontraktowa węgla typu hard premium w II kw roku wzrosła o 55 do 200 USD/t, a węgla semi-soft ponad dwukrotnie (z 80 do 167 USD/t). Trzeci kwartał przyniósł kolejne wzrosty cen 12,5 dla węgla hard i 3 dla semi-soft. Wpływ zmian cen węgli koksowych na rynku spot na wysokość kwartalnych benchmarków ilustrują wykresy na rysunku 4. Szczególnie wyraźnie pokazuje to sytuacja, która miała miejsce na początku 2011 roku, kiedy przy ustalonym benchmarku w wysokości 225 USD/t, ceny węgli hard na rynku spot osiągały ceny od 300 do 380 USD/tonę. Podobnie jak w roku 2008, główną przyczyną tych wzrostów było ograniczenie produkcji i podaży węgli w Australii. Końcem 2010 roku ulewne deszcze i powodzie w stanie Queensland poważnie utrudniły pracę kopalń a huragany, które nawiedziły wybrzeże Australii początkiem 2011 roku sparaliżowały pracę portów utrudniając wysyłkę węgla. Również producenci w Kanadzie borykali się z kłopotami produkcyjnymi i transportowymi. Po raz kolejny zdarzenia losowe (tzw. siła wyższa) ograniczyły dostępność węgla na rynku międzynarodowym, co przy mocnym popycie stworzyło warunki do dyktowania skokowego wzrostu cen. Koncern Anglo American, jako pierwszy uzgodnił z japońskimi koncernami na II kw roku (rys. 4) cenę węgla koksowego hard premium LV (z flagowej kopalni German Creek) w wysokości 330 USD/tonę, co stanowiło wzrost o 47 w stosunku do ceny z I kwartału. Zazwyczaj to koncern BHP jako pierwszy uzgadniał benchmark, toteż na rynku potraktowano to jako odejście od dotychczas stosowanych procedur transakcyjnych. 4. Indeksy cen dla węgla koksowego Zwiększający się wolumen zakupów węgla metalurgicznego na rynku spot, duża zmienność jego cen oraz wprowadzenie kwartalnego systemu ustalania benchmarków, stanowiły impuls do podjęcie prób opracowania indeksów cenowych dla węgla koksowego, podobnych do od dawna funkcjonujących indeksów cenowych dla węgla energetycznego. Energy Publishing przy współpracy Doyle Trading Consultants LLC po długich przygotowaniach i konsultacjach z liderami branży przedstawił propozycję trzech indeksów cenowych dla węgla koksowego w transakcjach spot (o parametrach jakościowych określonych zgodnie z normą ASTM): CCQ the Coking Coal Queensland Index reprezentuje cenę FOB (w portach w stanie Queensland) węgla koksowego typu hard premium w transakcjach spot, CCH-LOV the Coking Coal Hampton Roads Index, Low Vol reprezentuje cenę FOB w porcie Hampton Roads (Virginia) węgla koksowego typu premium LV w transakcjach spot, CCH-HIGH the Coking Coal Hampton Roads Index, High Vol reprezentuje cenę FOB w porcie Hampton Roads węgla koksowego typu premium (Typ A) o wysokiej zawartości części lotnych w transakcjach spot. Indeksy utworzono dla dwóch największych obecnie ośrodków handlu węglem koksowym drogą morską stanu Queensland w Australii i portu Hampton Roads w USA. Wiarygodność i solidność indeksów gwarantować mają przyjęte procedury oraz wiarygodny zbiór danych o cenach, pochodzący z wielu różnych źródeł [15]. Przy obliczaniu wskaźnika brane są pod uwagę transakcje, oferty kupna i sprzedaży oraz ceny na rynku dwukierunkowym jeżeli załadunek statku jest planowany w okresie 90 dni od przekazania danych, termin płatności przypada wkrótce po załadunku, jakość węgla mieści się w ramach określonych przez 4 parametry z grupy parametrów podstawowych (lub węgiel zostanie uznany na podstawie oceny rynkowej jako węgiel hard premium), a jego cena przeliczona jest przez kompilator w celu uwzględnienia odchyleń jakości. Dostosowanie jakości w zakresie: zawartości siarki, popiołu, wilgoci i wskaźnika CSR jest zgodne z wytycznymi standardowych warunków handlowych, natomiast inne korekty jakości będą dokonywane w przypadkach, w których dane historyczne wskazują stałą różnicę cen między danym węglem a węglem hard premium. Pierwsze trzy parametry były zazwyczaj stosowane do rozliczeń na linii odbiorca dostawca. Obecnie jednak coraz częściej ustalane są również dodatkowo warunki dotyczące wskaźnika CSR (dla koksu otrzymanego z danego węgla). Również Platts i Argus Media publikują w swoich wydawnictwach branżowych indeksy cen dla węgla koksowego. Metodologia tworzenia indeksów jest podobna do stosowanej przez Energy Publishing. Platss od marca 2010 roku podaje indeksy cen FOB dla trzech węgli australijskich, których specyfikacja jakościowa przedstawiona jest w tablicy pod wykresem na rysunku 4. Ponadto podawane są również ceny tych węgli na bazie CFR w Chinach i w Indiach, czyli dla dwóch kluczowych obecnie rynków. Argus Media, podobnie jak Energy Publishing, publikuje indeksy cenowe dla dwóch węgli z USA na bazie FOB Hampton Roads oraz węgla australijskiego w portach w stanie Queenslad. Specyfikację jakościową indeksowanych węgli pokazuje tablicy pod wykresem na rysunku 5 Argus podaje również notowania cen węgli typu hard na bazie CIF: w Japonii, na wsch. wybrzeżu Indii, w płn. Chinach oraz ceny krajowego chińskiego węgla koksowego (w USD/t oraz w RMB/t). Przejście na rynku węgla koksowego w 2010 roku od rocznych cen kontraktowych do mechanizmu cen krótkoterminowych (kwartalnych) otworzyło drogę dla rozwoju indeksacji węgli koksowych, która jest niezbędna dla powstania rynku instrumentów pochodnych. Tworzone indeksy cenowe mają być pomocne w zarządzaniu zmiennością cen w indeksowanych transakcjach swap. Swapy to instrumenty wykorzystywane na rynku finansowym do zabezpieczenia przyszłych cen węgla. Korzystają z nich zarówno producenci jak i odbiorcy. Jedna ze stron płaci ustaloną cenę w zamian za okresowe płatności ustalane na podstawie określonego indeksu cen węgla. Rynek swapów nie jest regulowany, nie ma określonej giełdy gdzie handel ma miejsce, transakcje są ustalane indywidualnie. Na rynku węgla energetycznego wskaźniki cen funkcjonują od 10 lat. Dają dobry obraz tendencji rynkowych, są zobiektywizowane gdyż odnoszą się do standardów jakościowych. Istnienie kilku wskaźników cen, określanych przez konkurencyjne grupy ekspertów, sprzyja wiarygodności wykonywanych przez te grupy ocen. Literatura 1. Blaschke W. i inni: Konkurencyjność krajowego węgla koksowego w świetle cen na rynkach światowych. Materiały konferencyjne nt.: Węgiel koksowy hutnictwo koksownictwo, Ustroń-Zawodzie, 6-7 listopada Praca zbiorowa pod red. W. Blaschke i E. Mokrzyckiego: Węgiel koksowy na rynkach światowym i krajowym. Studia, Rozprawy, Monografie nr 37. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków, Ozga-Blaschke U.: Międzynarodowy rynek węgla koksowego. Studia, Rozprawy, Monografie nr 141. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków. ISBN , Ozga-Blaschke U.: Relacje cen węgli koksowych i energetycznych na rynkach międzynarodowych. Polityka Energetyczna, tom 12, zeszyt 2/2. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków, 2009.
6 Nr 7-8 PRZEGLĄD GÓRNICZY 327 Parametry jakościowe węgli Peak Downs Region Premium LV HCC 64 MV W tr, 9,5 9,7 9,5 A d, 9,7 9,3 9,0 S td, 0,60 0,50 0,60 P, 0,035 0,045 0,050 CSR, Ro, 1,42 F max, ddpm V d, 20,7 21,5 25,5 Rys. 4. Porównanie indeksowanych cen australijskich węgli koksowych typu hard na rynku spot z kwartalnymi cenami benchmark w okresie II kw II kw Źródło: opracowanie własne na podstawie danych [12, 14] Parametry jakościowe węgli FOB Australia FOB Hampton Roads low-mid vol FOB Hampton Roads high vol W tr, <10,0 <5,75 max 0,8 A d, <10,0 <10,0 >8,0 S td, <0,6 <1,25 >1,3 CSR min 67 min 70 <50 CSN (SI) <7 Ro, 1,1 1,5 1,1 1,5 <1,0 V d, <25 <26,0 > 31,0 Rys. 5. Ceny indeksowanych węgli koksowych na rynku spot w okresie II kw2010 II kw 2011 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych[ 9]
7 Ozga-Blaschke U.: Wpływ kryzysu gospodarczego na rynki stali, węgla koksowego i koksu. Przegląd Górniczy Nr 3-4 ( ), Wyd. ZG SITG Katowice, 2009, s. 8 13, 6. Ozga-Blaschke U.: Światowy rynek węgla koksowego stan obecny i perspektywy rozwoju. Przegląd Górniczy Nr 11, s Wyd. ZG SITG Katowice, Ozga-Blaschke U.: Gospodarka węglem koksowym. Wyd. IGSKiE PAN. Kraków, ISBN Lorenz U.: Rola wskaźników cen w międzynarodowym handlu węglem energetycznym. Polityka Energetyczna, tom 9, Zeszyt specjalny. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków, Argus Coal Daily International. Wyd. Argus Media Ltd. 10. Australian commodities. Steel and steel making raw materials. ABARE, Coal Information 2010 (with 2009 date). Wyd. IEA, Paryż 12. ICR International Coal Report. Wyd. Platts The McGraw Hill Companies, England 13. ICR Coal Statistics Monthly. Wyd. Platts McGraw Hill Companies, England 14. CTI Coal Trader International. Wyd. Platts. 15. Methodology and Specifications for Coking Coal Queensland Index (CCQ) and Coking Coal Hampton Roads Index (CCH). Prepared by Energy Publishing. September 9, 2010 Version www. bhpbilliton.com
Debata: www.kgo.agh.edu.pl. Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Aktualna sytuacja na międzynarodowych rynkach węgla kamiennego
Kraków, 11 czerwca 212 Debata: Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Aktualna sytuacja na międzynarodowych rynkach węgla kamiennego Prof. dr hab. inż. Wiesław Blaschke dr inż. Zbigniew Grudziński
Bardziej szczegółowoRelacje cen wêgla koksowego i koksu metalurgicznego na rynkach miêdzynarodowych
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 11 Zeszyt 1 2008 PL ISSN 1429-6675 Urszula OZGA-BLASCHKE* Relacje cen wêgla koksowego i koksu metalurgicznego na rynkach miêdzynarodowych STRESZCZENIE. W wyniku panuj¹cej od kilku
Bardziej szczegółowoWęgiel koksowy w świecie sytuacja w roku 2013 i perspektywy
[%] Urszula Ozga-Blaschke Węgiel koksowy w świecie sytuacja w roku 2013 i perspektywy Streszczenie Rynek węgla koksowego charakteryzuje się dużą wrażliwością na zmiany otoczenia gospodarczego oraz cykle
Bardziej szczegółowo20 Rozwój światowych rynków węgla koksowego i koksu metalurgicznego
20 Rozwój światowych rynków węgla koksowego i koksu metalurgicznego Urszula Ozga-Blaschke, Tadeusz Olkuski, Stanisław Blaschke Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 1. Wstęp Aktualna
Bardziej szczegółowoRozwój rynku wêgli koksowych na tle sytuacji gospodarczej na œwiecie
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 15 Zeszyt 4 2012 ISSN 1429-6675 Urszula OZGA-BLASCHKE* Rozwój rynku wêgli koksowych na tle sytuacji gospodarczej na œwiecie STRESZCZENIE. Odzwierciedleniem globalnych procesów
Bardziej szczegółowoKoksownictwo Aktualna sytuacja na światowym rynku węgla koksowego i koksu. Ustroń, 6-8 października 2016
Koksownictwo 2016 Aktualna sytuacja na światowym rynku węgla koksowego i koksu Ustroń, 6-8 października 2016 Krzysztof Mysiak - Zastępca Prezesa Zarządu ds. Handlu Marta Jarno - Kierownik Zespołu Analiz
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
Bardziej szczegółowoZbigniew Grudziński. Ceny węgla energetycznego w imporcie do Europy SZANSA DLA POLSKI
marzec kwiecień 4. Wyd. GIPH, Katowice, s. 6 7. Biuletyn Górniczy nr 3 4 (15 16) marzec kwiecień 4. Wyd. GIPH, Katowice, s. 6 7. Zbigniew Grudziński Ceny węgla energetycznego w imporcie do Europy SZANSA
Bardziej szczegółowoUwarunkowania importu węgla koksowego do Polski
Nr 3-4 PRZEGLĄD GÓRNICZY 15 UKD: 339.562(438): 662.664: 622.333(438): 338.5 Uwarunkowania importu węgla koksowego do Polski Dr inż. Urszula Ozga-Blaschke*) Treść: Do niedawna problem importu węgla koksowego
Bardziej szczegółowoPrzegląd Górniczy 7-8/2004 PRZEGLĄD GÓRNICZY
PRZEGLĄD GÓRNICZY założono 01.10.1903 MIESIĘCZNIK STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW l TECHNIKÓW GÓRNICTWA Nr 7-8 (981-982) Lipiec-sierpień 2004 Tom 60(C) UKD: 339.13:338.5(100):622.61(100) Ceny koksu metalurgicznego
Bardziej szczegółowoEwolucja mechanizmu cenowego na międzynarodowym rynku węgli metalurgicznych
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2017, nr 98, s. 65 76 Urszula OZGA-BLASCHKE* Ewolucja mechanizmu cenowego na międzynarodowym rynku węgli
Bardziej szczegółowoPrzegląd Górniczy 7-8/2005 PRZEGLĄD GÓRNICZY
PRZEGLĄD GÓRNICZY założono 01.10.1903 MIESIĘCZNIK STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW l TECHNIKÓW GÓRNICTWA Nr 7-8 (992 993) Lipiec sierpień 2005 Tom 61(CI) UKD: 339.13(100):669:663.3(100):622.664(100) Podstawowe
Bardziej szczegółowoCeny węgla koksowego na rynkach międzynarodowych i w kraju
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 6 Zeszyt specjalny 3 Wyd. Instytut GSMiE PAN Kraków s. 273-283 PL ISSN 1429 6675 Urszula OZGA-BLASCHKE * Ceny węgla koksowego na rynkach międzynarodowych i w kraju Streszczenie
Bardziej szczegółowoŚwiatowy rynek węgla koksowego stan obecny i perspektywy rozwoju
24 PRZEGLĄD GÓRNICZY 2010 UKD: 622.333(100):662.664(100):339.146:338.516.22:005.34:339.13(100)/043.86:338.3:339.5 Światowy rynek węgla koksowego stan obecny i perspektywy rozwoju Dr inż. Urszula Ozga-Blaschke
Bardziej szczegółowoWęgiel przekierowany do Azji
- Obecnie ceny węgla na świecie zarówno energetycznego jak i koksowego przeżywają trzeci w okresie 12 miesięcy okres wzrostu. We wszystkich terminalach światowych: europejskich portach ARA, RPA Richards
Bardziej szczegółowoCeny krajowego węgla koksowego na tle cen na międzynarodowym rynku węgli metalurgicznych
11 UKD: 622.333: 662.664(438): 338.516.22(100)(438): 338.5(438) Ceny krajowego węgla koksowego na tle cen na międzynarodowym rynku węgli metalurgicznych Prices of domestic coking coal against the background
Bardziej szczegółowoWęgiel koksowy w świecie sytuacja w 2013 roku i perspektywy
26 PRZEGLĄD GÓRNICZY 2014 UKD 622.333: 338.516.22: 622.339.13 Węgiel koksowy w świecie sytuacja w 2013 roku i perspektywy Coke coal in the world - state on 2013 and perspectives Dr inż. Urszula Ozga-Blaschke*)
Bardziej szczegółowoRynek węgla energetycznego w Polsce w latach
Materiały XXIX Konferencji z cyklu Zagadnienie surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 11 14.1.215 r. ISBN 978-83-62922-51-2 Waldemar Beuch*, Robert Marzec* Rynek węgla energetycznego
Bardziej szczegółowoSTALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2015 roku. 6 maj
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2015 roku 6 maj 2016 1 Kryzys na światowym rynku stali dotknął prawie wszystkie regiony EU-28 Turkey Russia USA South-America China India Japan South-Korea World
Bardziej szczegółowoWyroby długie - kluczowy segment stalowego rynku. Bieżąca sytuacja i perspektywy rozwoju.
Wyroby długie - kluczowy segment stalowego rynku. Bieżąca sytuacja i perspektywy rozwoju. Jerzy Bernhard, Prezes Zarządu Stalprofil S.A. 7 listopad 2012 1 sty 02 maj 02 wrz 02 sty 03 maj 03 wrz 03 sty
Bardziej szczegółowoRynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego.
Rynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego. dr Tomasz Heryszek Uniwersytet Śląski w Katowicach Wiceprezes Zarządu ds. Handlowych WĘGLOKOKS S.A. Unia Europejska (EU-28)
Bardziej szczegółowoRelacje cen surowców energetycznych na rynkach światowych
Nr 11-12 PRZEGLĄD GÓRNICZY 9 UKD: 622.323: 553.98: 662.6/.7: 620.91-032.31: 338.5(100): 339.166(100): 338.1(100): Relacje cen surowców energetycznych na rynkach światowych Dr inż. Zbigniew Grudziński*
Bardziej szczegółowoOtoczenie rynkowe. Otoczenie międzynarodowe. Grupa LOTOS w 2008 roku Otoczenie rynkowe
Otoczenie międzynarodowe Globalne wskaźniki ekonomiczne pokazują, że rok 2008 był kolejnym okresem wzrostu gospodarczego. Jednak charakter tego wzrostu nie był jednolity - już na początku roku wystąpiły
Bardziej szczegółowoFrancuski sektor łodzi rekreacyjnych 2015-09-07 14:17:04
Francuski sektor łodzi rekreacyjnych 2015-09-07 14:17:04 2 Branża łodzi rekreacyjnych stanowi mocną stronę francuskiego handlu zagranicznego. Od roku 2011 sektor ten osiąga regularne nadwyżki, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoInstytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /448
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 01.12.2016/448 2016 1.1. Polski rynek tworzyw sztucznych w liczbach Przemysł tworzyw sztucznych w Polsce (dostawcy surowców i producenci) notuje roczne obroty
Bardziej szczegółowoHenkel podtrzymuje prognozy wyników na 2016 r.
Henkel podtrzymuje prognozy wyników na 2016 r. data aktualizacji: 2016.11.14 Henkel w trzecim kwartale ponownie notuje dobre wyniki. Firma wygenerowała przychody na poziomie 4,748 mld euro, co oznacza
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :25:37
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło
Bardziej szczegółowoA wydawałoby się, że podstawą są wiatraki... Niemcy idą "w słońce"
A wydawałoby się, że podstawą są wiatraki... Niemcy idą "w słońce" Autor: Jacek Balcewicz ("Energia Gigawat" - nr 10-11/2014) Niemcy są uważane za trzecią gospodarkę świata i pierwszą gospodarkę Unii Europejskiej.
Bardziej szczegółowoRynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru?
.pl https://www..pl Rynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru? Autor: Ewa Ploplis Data: 31 stycznia 2017 Produkcja cukru w Polsce w sezonie 2016/2017 może przekroczyć 2 mln t. W bieżącym
Bardziej szczegółowoTrendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie.
Trendy w robotyzacji przemysłu w Polsce i na świecie. Potrzeby rozwojowe światowego przemysłu powodują, że globalny popyt na roboty przemysłowe odznacza się tendencją wzrostową. W związku z tym, dynamiczny
Bardziej szczegółowoNa światowym rynku - spadek oraz nadpodaż węgla
Na światowym rynku - spadek oraz nadpodaż węgla Utworzone: piątek, 11 maja 2012 Autor: Henryk Paszcza Źródło: portal górniczy fot. Jarosław Galusek Na rynku europejskim z powodu spowolnienia gospodarczego
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
Bardziej szczegółowoSytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie Fot. Jan Witkowski - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2011 Wielkość globalnej produkcji odlewów 99,2 mln ton Wzrost
Bardziej szczegółowoAnaliza sytuacji na światowych rynkach węgla koksowego oraz prognozy w zakresie zmian popytu i podaży
dr inż. Urszula Ozga-Blaschke* Ozga-Blaschke U, 2008 Czasopismo Techniczne nr 134 137 (styczeń grudzień), Kraków, s. 20 32, ISSN: 1424-8390.20 32. Analiza sytuacji na światowych rynkach węgla koksowego
Bardziej szczegółowoKrajowe górnictwo węgla kamiennego w 2015 r. wybrane aspekty
Materiały XXIX Konferencji z cyklu Zagadnienie surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 11 14.10.2015 r. ISBN 978-83-62922-51-2 Henryk Paszcza* Krajowe górnictwo węgla kamiennego
Bardziej szczegółoworaz w górę, raz w dół
2Koniunktura raz w górę, raz w dół Już dekadę temu eksperci z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk wskazali, że gospodarka światowa musi pogodzić się z gwałtownymi
Bardziej szczegółowoPolska produkcja pieczarek - wielki sukces!
.pl https://www..pl Polska produkcja pieczarek - wielki sukces! Autor: Ewa Ploplis Data: 21 czerwca 2017 Krajowy rynek pieczarek należy do jednych z najbardziej prężnych i niepodlegających wahaniom koniunkturalnym
Bardziej szczegółowoBlaschke Wiesław, Ozga-Blaschke Urszula. Węgiel koksowy surowcem krytycznym w UE
Blaschke Wiesław, Ozga-Blaschke Urszula Węgiel koksowy surowcem krytycznym w UE Streszczenie Komisja Europejska opublikowała w maju 2014 r. Komunikat (COM(2014) 297 final) w sprawie przeglądu wykazu surowców
Bardziej szczegółowoSytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce. dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r.
Sytuacja w przemyśle stalowym na Świecie i w Polsce dr inż. Romuald Talarek Katowice, 16 maja 2012 r. Tezy 1. Rynek stali i usług z jej udziałem jest rynkiem globalnym. Walka konkurencja przekracza granice
Bardziej szczegółowoJakie mogą być ceny mleka w 2018 r.?
.pl https://www..pl Jakie mogą być ceny mleka w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 21 lutego 2018 Jakie mogą być ceny mleka w 2018 r. w skupie i w detalu? Jak kształtują się ceny mleka w Polsce, w krajach
Bardziej szczegółowoUPADŁOŚCI FIRM W POLSCE
FIRM W POLSCE KLUCZOWE FAKTY W maju upadłość ogłosiły 44 firmy choć jest to wartość wyższa o,7 proc. w porównaniu z kwietniem, to jednocześnie jest to drugi najlepszy wynik od września 28 r. gdy upadły
Bardziej szczegółowoWzrosty i spadki cen węgla energetycznego na świecie w 2008 roku
PRZEGLĄD Nr 3-4 GÓRNICZY 1 założono 01.10.1903 MIESIĘCZNIK STOWARZYSZENIA INŻYNIERÓW I TECHNIKÓW GÓRNICTWA Nr 3-4 (1036-37) marzec-kwiecień 2009 Tom 65(CV) UKD: 662.333(100): 662.66: 338.516.22(100): 339.13.021(100):
Bardziej szczegółowoNajnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
Bardziej szczegółowoKursy walutowe. Dr Carlos Jorge Lenczewski Martins 6,0000 5,5000 5,0000 4,5000 4,0000 3,5000 3,0000 2,5000 2,
1,0000 1995-05-16 1995-09-16 1996-01-16 1996-05-16 1996-09-16 1997-01-16 1997-05-16 1997-09-16 1998-01-16 1998-05-16 1998-09-16 1999-01-16 1999-05-16 1999-09-16 2000-01-16 2000-05-16 2000-09-16 2001-01-16
Bardziej szczegółowoWęgiel, ropa, gaz ziemny analiza cen w latach 2006 2011
306 PRZEGLĄD GÓRNICZY 2011 UKD: 622.333: 622.323: 622.324.5: 338.516.22(100): Węgiel, ropa, gaz ziemny analiza cen w latach 2006 2011 dr inż. Zbigniew Grudziński* ) dr inż. Adam Szurlej* ) Treść: W artykule
Bardziej szczegółowoDobre perspektywy dla rynku wołowiny
.pl https://www..pl Dobre perspektywy dla rynku wołowiny Autor: Ewa Ploplis Data: 31 października 2016 Perspektywy dla rynku wołowiny są dobre. Zwiększy się zarówno światowa jak i unijna produkcja. W Polsce
Bardziej szczegółowoRynki surowców metalurgicznych
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk rok 2016, nr 95, s. 7 22 Urszula OZGA-BLASCHKE* Rynki surowców metalurgicznych Streszczenie: W artykule krótko
Bardziej szczegółowoSytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego
Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego dr Piotr Szajner IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;
Bardziej szczegółowoRaport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Bardziej szczegółowoSytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego
Jerzy J. Sobczak Elżbieta Balcer Agnieszka Kryczek VII Międzynarodowa Konferencja Naukowa Sytuacja odlewnictwa światowego i krajowego, z uwzględnieniem odlewnictwa ciśnieniowego - 1 - ŚWIAT Tendencje w
Bardziej szczegółowoZnaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,
Bardziej szczegółowoKomitet Górnictwa Polskiej Akademii Nauk Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 11 czerwca 2012 r. otwarta debata pt.:
Komitet Górnictwa Polskiej Akademii Nauk Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 11 czerwca 2012 r. otwarta debata pt.: Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Wpływ polityki Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoKonsolidacja na rynku słodyczy i przekąsek w Polsce
Konsolidacja na rynku słodyczy i przekąsek w Polsce 8 listopada 2016 1. Kondycja branży słodyczy 2. Konsolidacja branży słodyczy 3. Kierunki rozwoju branży Wartość rynku Pomimo zmienności cen podstawowych
Bardziej szczegółowoPrognozy światowe: zboża, wieprzowina i nie tylko
.pl https://www..pl Prognozy światowe: zboża, wieprzowina i nie tylko Autor: Elżbieta Sulima Data: 23 maja 2016 Co z cenami pszenicy i kukurydzy? Jak wyglądają światowe prognozy zbóż i wieprzowiny i co
Bardziej szczegółowoWskaŸniki cen wêgla energetycznego na rynkach miêdzynarodowych
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 8 Zeszyt specjalny 2005 PL ISSN 1429-6675 Zbigniew GRUDZIÑSKI* WskaŸniki cen wêgla energetycznego na rynkach miêdzynarodowych STRESZCZENIE. Ceny wêgla na rynkach miêdzynarodowych
Bardziej szczegółowoHandel zbożem na świecie - jakich cen można się spodziewać?
.pl Handel zbożem na świecie - jakich cen można się spodziewać? Autor: Ewa Ploplis Data: 28 listopada 2017 Jak przedstawia się handel zbożem na świecie? Jaka jest światowa podaż zbóż w tym sezonie? Gdzie
Bardziej szczegółowoPROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,
Bardziej szczegółowoIndeks cen stali w Europie wyroby płaskie (kwiecień 2011r. kwiecień 2012r.) (tabela nr 6)...
miesięcznik statystyczny stali czarnych 4/2012 (20) S P I S T R E Ś C I 1. Produkcja i zużycie stali i wyrobów stalowych Produkcja wyrobów stalowych w Polsce po 2 miesiącach 2012r. (tabela nr 1)... Produkcja
Bardziej szczegółowoDuży eksport cukru będzie konieczny. A jak ceny zbytu?
.pl https://www..pl Duży eksport cukru będzie konieczny. A jak ceny zbytu? Autor: Ewa Ploplis Data: 6 czerwca 2017 Zbiory buraków cukrowych w kraju będą w 2017 r. na wyższym poziomie niż przed rokiem.
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoWęgiel koksowy surowcem krytycznym w UE
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk nr 90, rok 2015 Wiesław Blaschke*, Urszula Ozga-Blaschke** Węgiel koksowy surowcem krytycznym w UE Streszczenie:
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Polska-Japonia :48:49
Handel zagraniczny Polska-Japonia 2013-09-02 07:48:49 2 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik
Bardziej szczegółowoRaport kwartalny Spółki SZAR S.A. IV kwartał 2012 r. od r. do r.
Raport kwartalny Spółki SZAR S.A. IV kwartał 2012 r. od 01.10.2012r. do 31.12.2012r. Częstochowa 14.02.2013r. RAPORT ZAWIERA NASTĘPUJACE DANE: I. WYBRANE DANE FINANSOWE Z RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT ORAZ BILANSU
Bardziej szczegółowoSytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego
Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego Dr inż. Piotr SZAJNER IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;
Bardziej szczegółowoWydobycie ropy naftowej w Federacji Rosyjskiej
Wydobycie ropy naftowej w Federacji Rosyjskiej Rosja zwiększyła produkcje ropy naftowej w czerwcu bieżącego roku utrzymując pozycję czołowego producenta. Jednakże analitycy zwracają uwagę na problemy mogące
Bardziej szczegółowoPełen tekst raportu:
1 S t r o n a Raport powstał w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium Gospodarki. Publikację przygotowała: Agnieszka Górniak Pełen tekst raportu: WWW.MOG.MALOPOLSKA.PL Małopolskie Obserwatorium Gospodarki
Bardziej szczegółowoStan aktualny i prognozy rozwoju miêdzynarodowego rynku wêgla koksowego
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 9 Zeszyt specjalny 2006 PL ISSN 1429-6675 Urszula OZGA-BLASCHKE* Stan aktualny i prognozy rozwoju miêdzynarodowego rynku wêgla koksowego STRESZCZENIE. W artykule scharakteryzowano
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Polski w 2012 roku
Handel zagraniczny Polski w 2012 roku JANUSZ PIECHOCIŃSKI Luty 2013 Obroty towarowe Polski z zagranicą w latach 2000-2013 mld EUR 160 Redukcja deficytu w latach 2008-2012 o ponad 60%, tj. o 16,5 mld EUR.
Bardziej szczegółowoRYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH
Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 11/2018 RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH HANDEL ZAGRANICZNY W 2017 R. 1 Polska branża mleczarska w 2017 r. odnotowała rekordowo wysokie przychody
Bardziej szczegółowoSytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce
Sytuacja odlewnictwa na świecie, w Europie i w Polsce Jerzy J. Sobczak, Elżbieta Balcer, Agnieszka Kryczek Prezenter: Agnieszka Kryczek - 1 - ŚWIAT Produkcja odlewów 2013 Wielkość globalnej produkcji odlewów
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera
Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera W ostatnich latach ukazało się wiele opracowań poświęconych ocenie wymiany handlowej
Bardziej szczegółowoStan i perspektywy branży cukrowniczej w Polsce Konferencja pokampanijna STC Warszawa, 21 lutego 2014 r.
Stan i perspektywy branży cukrowniczej w Polsce Konferencja pokampanijna STC Warszawa, 21 lutego 2014 r. Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce Udział w rynku oraz przyznana kwota produkcyjna
Bardziej szczegółowoSprawozdanie Zarządu z działalności Stalprofil S.A. i jego Grupy Kapitałowej w 2012 roku. 12 czerwiec
Sprawozdanie Zarządu z działalności Stalprofil S.A. i jego Grupy Kapitałowej w 2012 roku 12 czerwiec 2013 1 Struktura akcjonariatu Stalprofil SA na dzień 31.12.2012r. Akcjonariusz Ilość akcji razem Udział
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :58:22
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-11 13:58:22 2 Głównym partnerem handlowym Hiszpanii jest strefa euro. Hiszpania przede wszystkim eksportuje żywność i samochody, importuje zaś surowce energetyczne i chemię.
Bardziej szczegółowoSprzedaż wieprzowiny - ceny i możliwości eksportu
.pl https://www..pl Sprzedaż wieprzowiny - ceny i możliwości eksportu Autor: Elżbieta Sulima Data: 19 maja 2017 W kwietniu opłacalność produkcji trzody chlewnej znacząco się poprawiła. Rośnie sprzedaż
Bardziej szczegółowoWpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro
Wpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro PREZENTACJA WYNIKÓW Wojciech Mroczek Znaczenie strefy euro w światowym handlu 1996-1998 2004-2006 Czy wprowadzenie
Bardziej szczegółowoMakroekonomiczne prognozy produkcji wieprzowiny: bez nowych graczy na rynku
.pl https://www..pl Makroekonomiczne prognozy produkcji wieprzowiny: bez nowych graczy na rynku Autor: Ewa Ploplis Data: 5 października 2016 W br. produkcja wieprzowiny w Unii Europejskiej (UE) ma osiągnąć
Bardziej szczegółowoSytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie
Bardziej szczegółowoProblemy przemysłowych odbiorców gazu na przykładzie przemysłu stalowego
Problemy przemysłowych odbiorców gazu na przykładzie przemysłu stalowego Jerzy Kozicz, Stefan Dzienniak Hutnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Senat RP, Warszawa, 29.10.2014 1 Produkcja stali surowej na Świecie
Bardziej szczegółowoPrzewrotny rynek zielonych certyfikatów
Przewrotny rynek zielonych certyfikatów Autor: Maciej Flakowicz, Agencja Rynku Energii, Warszawa ( Czysta Energia nr 4/2013) Niestabilne ceny praw majątkowych do świadectw pochodzenia OZE dowodzą, że polski
Bardziej szczegółowoCo kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29
Co kupić a co sprzedać 2015-06-26 13:34:29 2 Eksport jest siłą napędową niemieckiej gospodarki. Niemcy są także znaczącym importerem surowców, głównie energetycznych, ale i wysoko przetworzonych wyrobów
Bardziej szczegółowoNowe projekty górnicze szansą na restrukturyzację sektora węglowego w Polsce
Nowe projekty górnicze szansą na restrukturyzację sektora węglowego w Polsce Czy węgiel jest przeżytkiem? Jesteśmy węglową Arabią Saudyjską. Więc do licha powinniśmy pożytkować nasze zasoby! - Stephen
Bardziej szczegółowoZmiany nastrojów gospodarczych w województwie lubelskim w I kwartale 2009 r.
95 Barometr Regionalny Nr 2(16) 2009 Zmiany nastrojów gospodarczych w województwie lubelskim w I kwartale 2009 r. Mieczysław Kowerski, Jarosław Bielak, Dawid Długosz Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji
Bardziej szczegółowoCena rzepaku - czy producentów czeka silna przecena?
https://www. Cena rzepaku - czy producentów czeka silna przecena? Autor: Ewa Ploplis Data: 18 marca 2018 Jaka jest cena rzepaku na rynku krajowym, europejskim i światowym? Jak kształtuje się cena oleju
Bardziej szczegółowoEksport drobiu, mięsa i przetworów drobiowych nadal zwiększa się
.pl https://www..pl Eksport drobiu, mięsa i przetworów drobiowych nadal zwiększa się Autor: Ewa Ploplis Data: 14 listopada 2017 Jak przedstawia się polski eksport drobiu żywego, mięsa i podrobów oraz przetworów
Bardziej szczegółowodr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska Warszawa Rynek serów i twarogów w Polsce i UE
dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska 20 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Rynek serów i twarogów w Polsce i UE Produkcja serów w Polsce [1.] tys. ton 800 600 400 200 0 2000 2004 2008
Bardziej szczegółowoCena cukru spada. Autor: Ewa Ploplis. Data: 26 marca Cena detaliczna cukru w Polsce w 2017 r. fot. Ewa Ploplis
Cena cukru spada Autor: Ewa Ploplis Data: 26 marca 2018 https://www. Spada cena cukru na krajowym rynku. Na światowych rynkach ceny cukru utrzymują się także na niskim poziomie. Co jest tego przyczyną?
Bardziej szczegółowoWpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP
Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie
Bardziej szczegółowoRynek Powierzchni Magazynowych w Polsce. II kwartał 2016
Rynek Powierzchni Magazynowych w Polsce W drugim kwartale 216 roku odnotowano dalszy wzrost aktywności najemców i deweloperów na rynku nowoczesnych powierzchni przemysłowych i magazynowych w Polsce. Na
Bardziej szczegółowoKONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH Dr inż. LEON KURCZABINSKI Katowice, czerwiec, 2013 POZYCJA WĘGLA NA KRAJOWYM RYNKU ENERGII WĘGIEL = NIEZALEŻNO NOŚC ENERGETYCZNA ZALEŻNO
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :14:14
Co kupić, a co sprzedać 015-06-15 11:14:14 Kraje Unii Europejskiej są trzecim po Chinach i USA partnerem handlowym Japonii, natomiast Japonia zajmuje siódme miejsce w obrotach UE z zagranicą. Największym
Bardziej szczegółowoStalprofil S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2013 roku. 15 maj
Stalprofil S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2013 roku 15 maj 2014 1 Globalna produkcja stali w 2013 r. wzrosła o 3,5%, natomiast w Polsce i UE spadła odpowiednio o 4,9% i 2,0% najwięksi producenci stali
Bardziej szczegółowoMetody oceny konkurencyjności paliw do wytwarzania energii elektrycznej. Wprowadzenie
Z. Grudziński dr inż., Instytut GSMiE PAN Kraków, zg@min-pan.krakow.pl Streszczenie Metody oceny konkurencyjności paliw do wytwarzania energii elektrycznej W artykule przedstawiono metodykę określania
Bardziej szczegółowoLPG KOLEJNA PŁASZCZYZNA DO AMERYKAŃSKOROSYJSKIEGO STARCIA NAD WISŁĄ?
10.04.2018 LPG KOLEJNA PŁASZCZYZNA DO AMERYKAŃSKOROSYJSKIEGO STARCIA NAD WISŁĄ? W minionym roku opinię publiczną zelektryzowały doniesienia o dostawach skroplonego gazu (LNG) z USA do Polski. Surowiec
Bardziej szczegółowoJakie będą ceny mleka w 2018 r.?
https://www. Jakie będą ceny mleka w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 7 czerwca 2018 Czy pogorszenie koniunktury na światowym i krajowym rynku mleka znacząco wpłynie na ceny mleka w Polsce w 2018 r.?
Bardziej szczegółowoRynek węgla kamiennego w Republice Czeskiej
Rynek węgla kamiennego w Republice Czeskiej Na terytorium Republiki Czeskiej znajdują się łożyska węgla kamiennego zarówno koksującego jak i energetycznego. Znaczenie dla czeskiego wydobycia ma obecnie
Bardziej szczegółowoUrszula Lorenz, dr inż. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków
Urszula Lorenz, dr inż. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków Wprowadzenie Węgiel energetyczny na świecie sytuacja w 2013 roku i perspektywy Rok 2013 był okresem niskich cen na
Bardziej szczegółowoRYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH
Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 23/2018 RYNEK PRODUKTÓW MLECZNYCH TENDENCJE CENOWE Ceny zbytu artykułów mleczarskich Notowany w 2018 r. globalny popyt na masło, (szczególnie
Bardziej szczegółowoSTALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2014 roku. 16 kwiecień
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2014 roku 16 kwiecień 2015 1 Globalna produkcja stali w 2014 r. wzrosła o 1,2%, przy niskim wykorzystaniu mocy produkcyjnych ok 70% Najwięksi producenci stali
Bardziej szczegółowoCałość Raportu Barometr płatności na świecie 2013 podzielona została na części odpowiadające poszczególnym regionom świata.
To już trzecia i ostatnia część Raportu Barometr Płatności Na Świecie 2013 przygotowanego przez światowych przedstawicieli D&B i Bisnode w celu przedstawienia międzynarodowego obrazu praktyk płatniczych.
Bardziej szczegółowo