ŚLEDZIA oraz wpływ działań człowieka na stan tarlisk tego gatunku
|
|
- Artur Mazur
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zalew Wiślany jako miejsce rozrodu ŚLEDZIA oraz wpływ działań człowieka na stan tarlisk tego gatunku Dariusz P. Fey Adam M. Lejk Piotr Margoński Lena Szymanek
2 Zalew Wiślany jako miejsce rozrodu śledzia oraz wpływ działań człowieka na stan tarlisk tego gatunku Dariusz P. Fey, Adam M. Lejk, Piotr Margoński, Lena Szymanek Morski Instytut Rybacki - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Kołłątaja 1, Gdynia Gdynia 2014
3 WYDAWCA Morski Instytut Rybacki - Państwowy Instytut Badawczy ul. Kołłątaja Gdynia tel.: fax: Copyright by MIR-PIB. All rights reserved. OKŁADKA Dariusz P. Fey Fot. Anetta Ameryk DRUK BWM Studio ul. Abrahama Rumia ISBN Zrealizowano w ramach projektu: HERRING Join cross-border action for the sustainable management of a natural resources This report reflects the author s views and EU Commission and the Managing Authority is not liable for any use that may be made of the information contained therein
4 Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia. ŚLEDŹ w Morzu Bałtyckim Śledź jest jednym z ważniejszych gatunków pelagicznych występujących w Bałtyku Południowym. Wynika to zarówno z faktu, że stanowi istotny obiekt połowów, jak i z pozycji, jaką zajmuje w łańcuchu troficznym, stanowiąc pokarm innych ryb (np. dorsza), ptaków i fok. Śledź odgrywa ważną rolę w polskim rybołówstwie już od wieków. W średniowiecznej Europie śledzie były wybawieniem od głodu w okresie postu, jak donoszą autorzy książki Zasolony Król - Maciej i Janina Krzeptowscy. Wędzone, suszone i solone, zapakowane w beczki docierały do najdalszych zakątków śródlądzia. Z pewnością gatunek ten miał znaczny wpływ na rozwój społeczności rybackich na wybrzeżu. Wahaniom ulegały zarówno zasoby śledzia w Bałtyku, jak i zainteresowanie rybaków ich połowem, jednak niezmiennie, na przestrzeni wieków, śledź jest jednym z ważniejszych poławianych gatunków, odgrywającym istotną rolę również w kulturze lokalnych społeczności. Stąd też liczne festyny organizowane pod hasłem Święta Śledzia. Zasolony Król autorstwa Macieja i Janiny Krzeptowskich to książka, dzięki której czytelnik odbędzie intelektualną podróż w czasy rybołówstwa holenderskiego, szwedzkiego, a przede wszystkim bałtyckiego. Zebrano w niej również pokaźny materiał dotyczący roli, jaką śledź przez wieki pełnił w kulturze. W celu zarządzania zasobami Międzynarodowa Rada Badań Morza (ICES) podzieliła zasoby śledzia bałtyckiego na następujące jednostki: 1) Stado Zachodniego Bałtyku wiosennego tarła - występujące w wodach na zachód od Bornholmu i Cieśnin Duńskich, 2) Stado Centralnego Bałtyku, 3) Stado Zatoki Ryskiej oraz 4) dwa stada Zatoki Botnickiej. Śledź eksploatowany na Zalewie Wiślanym należy do Stada Centralnego Bałtyku (podobszary ICES oraz 32, z wyłączeniem Zatoki Ryskiej). Są to śledzie wiosennego tarła z niewielką domieszką śledzi jesiennego tarła, obejmujące zarówno osobniki szybko rosnące z Bałtyku Południowego, jak i wolno rosnące z Bałtyku Północnego. Po rozrodzie (marzec-maj) w wodach przybrzeżnych, śledzie rozpoczynają wędrówkę na żerowiska zlokalizowane na otwartych, głębszych wodach Bałtyku
5 HERRING Stan zasobów poszczególnych gatunków ryb najlepiej odzwierciedla Biomasa Stada Tarłowego (SSB). W przypadku wstępującego na wody Zalewu Wiślanego śledzia Centralnego Bałtyku, wartość ta od lat 70. do roku 2001 malała, po czym nastąpił powolny wzrost, a następnie, od roku 2010, stabilizacja na poziomie ok. 50% biomasy obserwowanej na początku lat 70. Obraz ten tylko częściowo wynika ze zmieniającej się liczby osobników w stadzie. W znacznym stopniu zmiany SSB związane są ze zmianą masy osobniczej ryb. Innymi słowy, z chudnięciem śledzia. To z kolei jest skutkiem przede wszystkim zmieniających się warunków hydrologicznych, pokarmowych, konkurencji pokarmowej oraz poziomu drapieżnictwa ze strony innych gatunków. Biomasa Stada Tarłowego (SSB) śledzia stada Centralnego Bałtyku (bez Zatoki Ryskiej) Wielkość połowów poszczególnych gatunków ryb, również śledzia, jest wypadkową kilku elementów przede wszystkim jest to dostępność zasobów, ale istotne są również uregulowania związane z ochroną danego gatunku (np. limity połowowe) oraz czynniki socjoekonomiczne wpływające na zainteresowanie rybaków danym gatunkiem (kwestia opłacalności połowów). W przypadku śledzia Centralnego Bałtyku obserwujemy od lat 70. systematyczny spadek połowów. Połowy śledzia stada Centralnego Bałtyku (bez Zatoki Ryskiej) - 4 -
6 Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia. Pierwsze wzmianki dotyczące rybołówstwa na Zalewie Wiślanym sięgają końca XII i początku XIII wieku. Śledzie miały w tym czasie łatwiejszy niż obecnie dostęp z Bałtyku do wód Zalewu Wiślanego przez kilka istniejących w Mierzei Wiślanej cieśnin. W wiekach XV i XVI również sam zbiornik podlegał zmianom; zasypywano kolejne cieśniny i w rezultacie do dziś zachowała się tylko Cieśnina Pilawska jedyne miejsce łączące Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim. Niestety nie ma bezpośredniej możliwości określenia wydajności połowów w okresie od XII do XVIII wieku. W XIX wieku informacji o połowach śledzia w Zalewie Wiślanym dostarczają dostępne już statystyki połowowe; w latach odławiano rocznie 11,6 ton ryb tego gatunku, co stanowiło 1,5% udziału w ogólnym odłowie ryb (Anna Grzyb, MIR-PIB). W okresie powojennym połowy śledzia wzrosły w całym zalewie do 2486 ton rocznie. Szczyt połowów tego gatunku w polskiej części zalewu notowano w latach 80. Obecnie na Zalewie Wiślanym rybołówstwo ukierunkowane jest na kilka gatunków ryb, z których najcenniejsze to: sandacz, leszcz, węgorz oraz śledź. Całkowita wielkość zaraportowanych połowów śledzia na Zalewie Wiślanym oscyluje w ostatnich latach wokół 2000 ton, co stanowi ponad 80% masy połowów wszystkich gatunków ryb. Gatunek ten jako źródło dochodów, w ostatnich latach zyskuje na znaczeniu. Masowe połowy śledzi rozpoczynają się wczesną wiosną, po zejściu lodu, gdy ryby wpływają do zalewu na tarło. Połowy te są bardzo intensywne, jednak odbywają się w krótkim czasie, co wynika zarówno z tego, że tarło szybko się kończy i ryby opuszczają zalew, jak również, a w ostatnich latach przede wszystkim z faktu, iż wyczerpany zostaje limit połowowy na śledzia. W roku 2014 początek połowów miał miejsce stosunkowo wcześnie, bo na początku marca, a koniec w połowie kwietnia. Połowy śledzia w polskiej części Zalewu Wiślanego - 5 -
7 HERRING Niestety, śledź choć wciąż istotny dla polskiego rybołówstwa, traci od lat 70. na znaczeniu, jako jeden z najważniejszych poławianych gatunków. Wiąże się to zarówno ze spadkiem wielkości jego zasobów, jak również z niedoskonałym systemem ich wykorzystania (m.in. problemy ze zbytem). Zagrożenie dla stanu zasobów śledzia stanowią zarówno naturalne zmiany zachodzące w środowisku, jak i działalność człowieka. Skutek oddziaływania tych dwóch czynników jest podobny zmniejszenie się powierzchni obszarów zapewniających odpowiednie warunki dla rozrodu oraz zmniejszenie się skuteczności rozrodu. Są to z pewnością jedne z ważniejszych czynników, zaraz obok śmiertelności połowowej, decydujących o wielkości populacji ryb dorosłych. Tylko skuteczny rozród, a więc wiążący się z wysoką przeżywalnością wczesnych stadiów rozwojowych ikry, larw oraz narybku gwarantuje uzupełnienie stada nowym pokoleniem o wysokiej liczebności. Co istotne, zmniejszenie powierzchni obszarów zapewniających odpowiednie warunki do rozrodu jest jednoznaczne ze zmniejszeniem się obszarów, na których ma miejsce masowa migracja ryb dorosłych na tarło. A właśnie te masowe migracje decydują o dostępności śledzi dla połowów odbywających się w strefie przybrzeżnej i w zatokach. Bez wątpienia śledź, jako gatunek ważny dla rybołówstwa, zasługuje na większą uwagę ze strony naukowców, administracji zajmującej się zarządzaniem zasobami naturalnymi, jak również administracji podejmującej decyzje mogące mieć znaczenie dla zachowania tarlisk w dobrym stanie. Projekt HERRING opiera się na założeniu, że przybrzeżne obszary rozrodu śledzia odgrywają kluczową rolę w systemie zrównoważonego zarządzania dostępnymi zasobami naturalnymi tego gatunku. Dlatego też celem projektu jest opracowanie bardziej całościowego planu zarządzania oraz opcji zarządzania dla obszarów tarłowych, które mogłyby być rekomendowane dla regionalnych i międzynarodowych interesariuszy. W ramach projektu wybrano trzy obszary zlokalizowane w Polsce, Niemczech i Szwecji, nie tylko po to, aby przeanalizować specyficzne warunki środowiskowe na obszarach rozrodu oraz wpływ zidentyfikowanych na tych obszarach rodzajów działalności człowieka, ale także, aby przeanalizować zakres kompetencji oraz wzajemne relacje i powiązania interesariuszy, którzy powinni być integralnym elementem planów zrównoważonego zarządzania środowiskiem. Połowy śledzia na Zalewie Wiślanym z wykorzystaniem niewodów stawnych (Fot. Iwona Psuty) - 6 -
8 Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia. Festyn Święto Śledzia zorganizowany w Braniewie w 2014 r. (w poprzednich latach we Fromborku) przez Lokalną Grupę Rybacką Zalew Wiślany (Fot. Dariusz Fey) -7-
9 HERRING Tarło śledzia w Zalewie Wiślanym Zalew Wiślany rozciąga się na wschód od ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej, aż do Obwodu Kaliningradzkiego, należącego do Federacji Rosyjskiej. Od Zatoki Gdańskiej zalew odcięty jest piaszczystą Mierzeją Wiślaną o długości 55 km (część południowa) i 11 km (część północna). Powierzchnia zalewu wynosi 838 km 2, z czego 328 km 2 leży w granicach administracyjnych Polski (39% powierzchni zalewu), natomiast 510 km 2 leży po stronie rosyjskiej (61%). Maksymalna głębokość polskiej części zalewu, poza pogłębionymi torami wodnymi, wynosi 5,2 m, przy średniej głębokości 2,4 m. Zalew Wiślany zalicza się do wód słonawych (0,1-4,9 PSU). Dostarczanie wód morskich następuje wyłącznie poprzez Cieśninę Pilawską, leżącą poza granicami Polski. Największymi rzekami wpływającymi do Zalewu Wiślanego są: Pregoła, Pasłęka, Elbląg i Nogat. Zalew Wiślany to obszar o szczególnej wartości przyrodniczej (mapa: Lena Szymanek) Zalew Wiślany (Fot. Dariusz Fey) - 8 -
10 Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia. Tarło śledzia. Całe polskie wybrzeże uznawane jest za istotny obszar rozrodu śledzia wiosennego tarła (śledź jesiennego tarła również występuje, jest jednak mało liczny). Można jednak wskazać kilka rejonów o szczególnym znaczeniu. Zalew Wiślany jest z pewnością jednym z nich. Można wręcz zaryzykować stwierdzenie, że jest to najważniejszy obszar tarłowy śledzia w polskich wodach. Inne ważne tarliska to Zatoka Gdańska i Zatoka Pomorska. To, co decyduje o wyjątkowości Zalewu Wiślanego, to przede wszystkim osłonięty, półzamknięty charakter tego zbiornika oraz jego mała głębokość. Skutkiem takich warunków jest szybkie nagrzewanie się i osiąganie wysokich temperatur wód zalewu w okresie wiosennym, a także występowanie już od wczesnej wiosny dużych koncentracji zooplanktonu, który stanowi pokarm larw i narybku śledzia. Korzystne warunki pokarmowe decydują o szybkim wzroście i dużej przeżywalności wczesnych stadiów rozwojowych tego gatunku. Najważniejsze obszary rozrodcze śledzia w wodach polskich (mapa: Lena Szymanek) Rozród śledzia w Zalewie Wiślanym odbywa się w okresie od marca do maja, z największą intensywnością w okolicach kwietnia. Początek rozrodu uzależniony jest od temperatury wody oraz stopnia zalodzenia zalewu. Śledzie wpływają na tarło wczesną wiosną, gdy woda osiąga temperaturę ok. 6-8 ⁰C. Koniec tarła następuje przy temperaturze wody ok. 12 ⁰C. Po złożeniu ikry, śledzie opuszczają zalew i odpływają na żerowiska. Ikra śledzia jest lepka, dzięki czemu przykleja się do podłoża do roślin, kamieni, piasku. Po ok dniach z ikry wykluwają się 5-9 mm larwy. Ich wzrost w wodach Zalewu Wiślanego jest szybki (ponad 0,5 mm/d). Po 5-6 tygodniach i osiągnięciu długości ok. 30 mm, młode śledzie opuszczają wody zalewu. Ikra śledzia (Fot. Katarzyna Horbowa) Larwa śledzia 8,0 mm (Fot. Katarzyna Horbowa) Larwa śledzia 28,0 mm (Fot. Katarzyna Horbowa) - 9 -
11 HERRING Przeżywalność ikry i larw. O ile dla przeżywalności larw kluczowa jest dostępność pokarmu, o tyle dla przeżywalności rozwijającej się ikry istotna jest dostępność odpowiedniego podłoża oraz odpowiednio wysoki poziom natlenienia wody. Podłożem takim jest przede wszystkim podwodna roślinność, ale również różnego rodzaju twarde elementy dna takie jak: kamienie, muszlowiska, piasek, żwir. Zmniejszanie się powierzchni odpowiedniej dla odbycia skutecznego tarła może być związane ze zmianą struktury dna z piaszczystego i kamienistego na muliste, co w przypadku Zalewu Wiślanego jest realnym zagrożeniem. Dzięki małej głębokości Zalewu Wiślanego i mieszaniu się wody aż do dna, zawartość tlenu w wodzie nie stanowi w chwili obecnej zagrożenia dla występujących w tym środowisku organizmów, również wczesnych stadiów rozwojowych śledzia. Taki stan może jednak ulec zmianie, gdyby następowała dalsza eutrofizacja zbiornika. Musimy mieć świadomość, że wystarczy kilka godzin beztlenowych warunków przy dnie, żeby cała złożona ikra uległa zniszczeniu. Mówiąc o warunkach niezbędnych dla przeżywalności ikry, należy mieć świadomość, że istotne zmniejszenie się powierzchni nadającej się do rozrodu, może spowodować jednoczesne ograniczenie intensywności rozrodu, a w skrajnych przypadkach, zanik tarliska. Ikra śledzia na zanurzonej roślinności (Fot. Philipp Kanstinger) Piaszczyste dno przy brzegu morskim z siedliskiem trawy morskiej (Fot. Wolf Wichmann)
12 Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia. Zagrożenia Zagrożeniem dla obszarów rozrodczych śledzia mogą być wszelkie aktywności człowieka powodujące przede wszystkim: 1) bezpośrednie niszczenie dna, na którym mieści się tarlisko, 2) zwiększenie zanieczyszczenia wody do poziomu powodującego zwiększenie śmiertelności ikry oraz larw śledzia, 3) wzrost eutrofizacji powodujący zmniejszanie się zawartości tlenu w wodzie oraz zmianę charakteru dna z piaszczystego na muliste oraz zanik roślinności. Liczba aktywności człowieka, które mogą powodować takie skutki jest długa, jednak ich rzeczywisty wpływ zależy od intensywności poszczególnych działań. W przypadku Zalewu Wiślanego, intensywność potencjalnie istotnych dla środowiska działalności człowieka jest albo niska (np. rybołówstwo, turystyka, transport towarowy i pasażerski, kopanie i pogłębianie dna, usypywanie urobku, przemysł, czy też urbanizacja) albo wręcz nie występuje wcale (przemysł wydobywczy, pozyskiwanie energii, instalacje przyłączeniowe, rurociągi). Czynnikiem mającym na dzień dzisiejszy kluczowe znaczenie jest rolnictwo odpowiedzialne za dopływ do wód zalewu biogenów (związków azotu i fosforu) powodujących wzrost eutrofizacji (tzw. żyzności wody). Charakter Zalewu Wiślanego mała wymiana wody z Zatoką Gdańską oraz mała głębokość powoduje, że zdolność tego akwenu do samooczyszczania jest niestety znikoma. Zwłaszcza, jeśli wziąć pod uwagę, że ogromne ilości biogenów są już zdeponowane w dnie i uwalniane do wody podczas każdego sztormu. Przemysł oraz turystyka dopływ substancji toksycznych (np. substancje ropopochodne) Rolnictwo oraz ośrodki miejskie dopływ biogenów (związki azotu i fosforu) Prace ziemne pogłębianie torów wodnych, naprawa brzegów, odkładanie urobku Zmiany klimatu wzrost temperatury, wzrost częstotliwości i siły sztormów, skrócenie czasu zalodzenia Odkładanie toksyn w osadzie na dnie, zanik roślinności, uszkodzenia embrionów i obumieranie ikry, gorszy wzrost larw lub/oraz zwiększona śmiertelność larw Wzrost eutrofizacji, rozwój glonów, spadek przejrzystości wody, spadek zawartości tlenu w wodzie, zanik roślinności dennej, zmiana dna z piaszczystego na muliste Uszkodzenia dna (np. zamulanie) resuspensja osadów dennych oraz zdeponowanych w nich biogenów i zanieczyszczeń, zmniejszenie przejrzystości wody, zanik roślin, śmiertelność ikry Możliwość wystąpienia skutków zarówno pozytywnych (szybszy wzrost larw, lepsza przeżywalność ikry) jak i negatywnych (większe mieszanie wody resuspensja osadów) Wpływ na tarliska, przeżywalność ikry oraz przeżywalność i wzrost larw śledzia
13 HERRING Działalność człowieka na obszarze Zalewu Wiślanego (mapa: Lena Szymanek) Statek Krystyna (Fot. Dariusz Fey) Połowy śledzia (Fot. Iwona Psuty) Prace refulacyjne (Fot. Iwona Psuty) Jednostki OIRM (Fot. Iwona Psuty)
14 Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia. Zasadniczym problemem związanym z ochroną miejsc tarłowych śledzia na obszarze Zalewu Wiślanego, czyli w znacznym stopniu z ochroną całego środowiska Zalewu Wiślanego, jest przede wszystkim powszechne przekonanie o tym, że skutecznemu tarłu śledzia na tym obszarze nic nie zagraża, a tarliska Zalewu Wiślanego nie wymagają specjalnej ochrony. Przekonanie takie jest w pewnym stopniu uzasadnione, o czym najlepiej świadczy fakt, że śledzia w Zalewie Wiślanym nie brakowało zarówno pięćdziesiąt lat temu, jak i nie brakuje dzisiaj. Obecnie jako problem postrzegane jest raczej, z jednej strony pełne wykorzystanie dostępnych zasobów (np. możliwość zastosowania skutecznej techniki połowowej oraz możliwość zbytu złowionych ryb), a z drugiej od niedawna, możliwość uzyskania odpowiednio wysokich limitów połowowych, gwarantujących opłacalność połowów, pomimo niskiej ceny skupu tego gatunku. Warto przy okazji pamiętać, że opłacalność połowów wpływa znacząco na zainteresowanie lokalnej społeczności ochroną danego gatunku w szerokim tego słowa znaczeniu. Niestety, ten wciąż pozytywny obraz sprzyjających tarłu śledzia warunków w Zalewie Wiślanym może ulec drastycznej zmianie w stosunkowo krótkim czasie, jeżeli tylko zostanie przekroczony pewien próg odporności środowiska na zachodzące zmiany. Zagrożenie dla stanu zasobów śledzia stanowią potencjalnie zarówno naturalne zmiany zachodzące w środowisku (np. w skutek zmian klimatycznych), jak i działalność człowieka (np. rozwój turystyki, transportu, przemysłu, itp.). Potencjalny skutek oddziaływania tych dwóch grup czynników jest podobny zmniejszenie się powierzchni obszarów zapewniających odpowiednie warunki dla rozrodu (np. zanik roślinności zanurzonej, zmiana struktury dna z piaszczystego na muliste) oraz zmniejszenie się skuteczności rozrodu, w wyniku większej śmiertelności ikry oraz larw śledzia (np. w wyniku odziaływania substancji szkodliwych czy też przysypywania złożonych na dnie jaj przez opadającą zawiesinę). Takie zmiany mogą skutkować nie tylko zmniejszoną siłą uzupełnienia śledzia stada Centralnego Bałtyku, ale również (a z punktu widzenia rybołówstwa na Zalewie Wiślanym, przede wszystkim) znaczącym zmniejszeniem się liczby śledzi wchodzących do Zalewu Wiślanego na rozród, a w konsekwencji wręcz zapaścią rybołówstwa śledziowego na tym obszarze. Z tego punktu widzenia zwiększenie świadomości istnienia realnych zagrożeń jest kwestią kluczową na drodze do lepszego zarządzania obszarami tarłowymi śledzia. Zalew Wiślany - obwody ochronne zlokalizowane na obszarach tarłowych. Dotyczą wyłącznie dwóch gatunków - sandacza i leszcza. (mapa: Lena Szymanek) - 13-
15 HERRING Zarządzanie i nadzór administracyjny Zgodnie z aktualnym podziałem administracyjnym Polski wody Zalewu Wiślanego oraz brzeg wchodzą w skład dwóch województw: pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego. Dodatkowo przez jego północno-wschodnią część przebiega granica państwowa pomiędzy Polską a Obwodem Kaliningradzki wchodzącym w skład Federacji Rosyjskiej. Jednocześnie, granica ta wyznacza również strefę graniczną pomiędzy Unią Europejską a Federacją Rosyjską. Taka sytuacja z pewnością nie ułatwia sprawnego zarządzania obszarem Zalewu Wiślanego i stanowi niejednokrotnie wyzwanie dla poszczególnych organów administracji. Spośród wielu instytucji, działających na różnych poziomach administracji, za najważniejsze, z punktu widzenia zarządzania środowiskiem Zalewu Wiślanego oraz wpływu na stan tarlisk śledzia, należy uznać: - Urząd Morski w Gdyni - Okręgowy Inspektorat Rybołówstwa Morskiego w Gdyni - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie z delegaturą w Elblągu - Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Gdańsku i Olsztynie - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku Bezpośrednie zwierzchnictwo administracji rządowej nad wieloma instytucjami ułatwia przepływ informacji z jednostek terenowych. Precyzyjne sformułowanie zakresu obowiązków oraz podział zadań sprawia, iż poszczególne instytucje działają skutecznie w ramach swoich kompetencji. Pewnym problemem są jednak pojawiające się utrudnienia we współpracy pomiędzy poszczególnymi instytucjami. Brak ścisłej współpracy może bowiem potencjalnie doprowadzić do wzajemnego blokowania się (tzw. bottleneck ) w procesie decyzyjnym. Problemem może być w szczególności utrudniony przepływ danych pomiędzy poszczególnymi instytucjami na poziomie regionalnym czy wojewódzkim. Istotną rolę, nawet jeśli nie bezpośrednio, w systemie zarządzania obszarami tarlisk odgrywają również Stowarzyszenia takie jak Lokalne Grypy Rybackie. Grupy te mają na celu przeciwdziałanie marginalizacji obszarów zależnych od rybactwa, jak również promocję tych obszarów, wspieranie działań na rzecz ochrony środowiska, ochronę zasobów historyczno-kulturowych oraz aktywizację i integrację miejscowej ludności. Rolę LGR w funkcjonowaniu miejscowej społeczności trudno przecenić, gdyż są one motorem napędowym rozwoju regionalnego. Dwie najważniejsze grupy na obszarze Zalewu Wiślanego to: - Lokalna Grupa Rybacka Zalew Wiślany (skupia wokół siebie gminy leżące wokół południowej części Zalewu) - Lokalna Grupa Rybacka - Rybacka Brać Mierzei (skupiająca gminy leżące wokół północnego brzegu)
16 Schemat organizacyjny najważniejszych instytucji oraz organizacji mających wpływ na zarządzanie środowiskiem w polskiej części Zalewu Wiślanego; linie ciągłe wyznaczają zależności administracyjne; linie przerywane przedstawiają organy współpracujące pomiędzy sobą; czerwoną przerywaną ramką wyszczególniono organy pomocnicze Fey D.P., Lejk A.M., Margoński P., Szymanek L. (2014). ISBN MIR-PIB, Gdynia
17 HERRING Podsumowanie - Obserwuje się postępujący wzrost świadomości wśród lokalnej społeczności oraz lokalnych samorządów odnośnie ogólnego potencjału jaki drzemie w akwenie Zalewu Wiślanego i jego okolicach, zarówno pod kątem wykorzystania do celu turystyki wodnej, jak i promowania walorów ekologicznych regionu. - Zbyt mała jest świadomość samorządowców, instytucji i organizacji o istotnym znaczeniu Zalewu Wiślanego w kontekście tarła śledzia na południowym Bałtyku. - Zbyt mała jest świadomość istnienia związku pomiędzy występowaniem w Zalewie Wiślanym, umożliwiających połowy, masowych migracji tarłowych śledzia a zachowaniem odpowiednich do tarła warunków - jeżeli charakter dna i wody w zalewie ulegnie znacznym niekorzystnym zmianom, intensywność tarła śledzia może ulec drastycznemu obniżeniu, a w skrajnym przypadku nawet zanikowi (dotyczy to w tym samym stopniu każdego innego akwenu). - Tarliska śledzia nie wymagają obecnie ochrony w sensie prawnym, należy jednak brać pod uwagę fakt ich występowania podczas podejmowania decyzji mogących mieć wpływ na stan środowiska na przykład podczas przygotowania planów zagospodarowania przestrzennego, zarówno na lądzie, jak i dla obszarów morskich. - Nie jest możliwe podejmowanie działań mających na celu ochronę tarlisk bez szczegółowej wiedzy o ich rozmieszczeniu. Stąd konieczność przeprowadzenia badań określających obszary Zalewu Wiślanego o szczególnym znaczeniu dla rozrodu śledzia. To samo dotyczy innych (poza Zalewem Wiślanym) rejonów występowania tarła tego gatunku. - Organy administrujące akwenem, instytucje odpowiedzialne za nadzór nad rybołówstwem, jak również podmioty zajmujące się gospodarką wodną w zlewni i ochroną przyrody niezależnie wykonują zadania w zakresie swoich klarownie określonych kompetencji. Przepływ informacji bywa jednak niewystarczający, zwłaszcza gdy wymagane decyzje są wypadkową decyzji poszczególnych instytucji. Należy również zwiększyć świadomość poszczególnych instytucji o uwarunkowaniach prawnych niezwiązanych bezpośrednio z charakterem działalności danej instytucji - Obecna, stosunkowo niska intensywność działalności człowieka na obszarze Zalewu Wiślanego, może w przyszłości ulec znacznemu zwiększeniu, na przykład w wyniku rozwoju turystyki. Ze względu na potencjalne konsekwencje takich zmian, wskazana jest realizacja odpowiedniego programu monitoringu stanu środowiska z uwzględnieniem w badaniach biologicznych również wczesnych stadiów rozwojowych ryb, zwłaszcza stadiów larwalnych (ichtioplanktonu)
18 ISBN
Dynamika zasobów ryb Bałtyku jej uwarunkowania i racjonalne wielkości połowów ryb. Jan Horbowy. e-mail: jan.horbowy@mir.gdynia.pl
Dynamika zasobów ryb Bałtyku jej uwarunkowania i racjonalne wielkości połowów ryb Jan Horbowy Morski Instytut Rybacki PIB, ul. Kołłątaja 1, 81-332 Gdynia, e-mail: jan.horbowy@mir.gdynia.pl W prezentacji
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.1.2017 r. COM(2017) 4 final 2017/0001 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie Rady (UE) 2016/1903 ustalające uprawnienia do połowów na rok 2017
Bardziej szczegółowoProjekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego
Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego Oddziaływania na rybołówstwo Spotkanie konsultacyjne 20.02.2019 r. 1 Badania środowiska morskiego Badania zostały wykonane w strefie potencjalnych
Bardziej szczegółowoWPRYB obejmuje: } ochronę żywych zasobów morza oraz zarządzanie ukierunkowanymi na nie połowami;
1 WPRYB obejmuje: } ochronę żywych zasobów morza oraz zarządzanie ukierunkowanymi na nie połowami; } zarządzanie w taki sposób, aby działalność połowowa przyczyniała się do długoterminowego zrównoważenia
Bardziej szczegółowoPLAN GOSPODAROWANIA ZASOBAMI WĘGORZA EUROPEJSKIEGO ANGUILLA ANGUILLA (L.) W POLSCE PRZESŁANKI WYBORU TERMINU I WPROWADZENIA OKRESU OCHRONNEGO
66 STANISŁAW ROBAK PLAN GOSPODAROWANIA ZASOBAMI WĘGORZA EUROPEJSKIEGO ANGUILLA ANGUILLA (L.) W POLSCE PRZESŁANKI WYBORU TERMINU I WPROWADZENIA OKRESU OCHRONNEGO Instytut Rybactwa Śródlądowego im. St. Sakowicza
Bardziej szczegółowoWyniki monitoringu połowowego okoni (Perca fluviatilis L., 1758) w Zatoce Pomorskiej w latach dr inż. Sebastian Król
Wyniki monitoringu połowowego okoni (Perca fluviatilis L., 1758) w Zatoce Pomorskiej w latach 211 214 dr inż. Sebastian Król 1 Okoń (Perca fluviatilis L., 1758) DANE BIOLOGICZNE: długość 2-35 cm, maksymalnie
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 28 grudnia 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 21 grudnia 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 28 grudnia 2017 r. Poz. 12470 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych
Bardziej szczegółowoRaport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ - PIB Oddział Morski w Gdyni 81-342 GDYNIA Waszyngtona 42 tel. (+48) 58 628 81 00 fax (+48) 58 628 81 63 Raport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku Statek:
Bardziej szczegółowoKODEKS DOBREJ PRAKTYKI RYBACKIEJ w Rybołówstwie Przybrzeżnym Bałtyku a szczególnie Zatoki Pomorskiej
KODEKS DOBREJ PRAKTYKI RYBACKIEJ w Rybołówstwie Przybrzeżnym Bałtyku a szczególnie Zatoki Pomorskiej Kodeks dobrej praktyki rybackiej został opracowany w celu zapewnienia standaryzacji prowadzenia racjonalnej
Bardziej szczegółowoStrategiczna ocena oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Programu Ochrony Wód Morskich
Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko projektu Krajowego Programu Ochrony Wód Morskich Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Stan środowiska Bałtyku 3. Potrzeba strategicznej oceny 4. Ocena strategiczna
Bardziej szczegółowoWspólne oświadczenie Komisji i Rady w sprawie węgorza
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 23 października 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0212 (NLE) 13496/17 PECHE 393 NOTA Od: Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny
Bardziej szczegółowoA. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.
Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.
Bardziej szczegółowodr inż. Andrzej Jagusiewicz, Lucyna Dygas-Ciołkowska, Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektor Ochrony Środowiska
dr inż. Andrzej Jagusiewicz, Lucyna Dygas-Ciołkowska, Dyrektor Departamentu Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektor Ochrony Środowiska Eutrofizacja To proces wzbogacania zbiorników wodnych
Bardziej szczegółowoWSTĘPNY PROJEKT (z dn )
WSTĘPNY PROJEKT (z dn. 15.10.2013) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. w sprawie ustanowienia planu dla obszaru Natura 2000 Ostoja na Zatoce Pomorskiej PLH990002 Na podstawie art. 29 ust. 3
Bardziej szczegółowoRybactwo w jeziorach lobeliowych
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0001 (NLE) 5117/17 PECHE 7 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: ROZPORZĄDZENIE RADY
Bardziej szczegółowoBałtycki plan wielogatunkowy a rybacy małoskalowi: co przyniesie praktyka?
Bałtycki plan wielogatunkowy a rybacy małoskalowi: co przyniesie praktyka? Forum rybołówstwa bałtyckiego Gdynia, 25 października 2016 Marcin Ruciński Koordynator ds. Mórz Bałtyckiego i Północnego LIFE
Bardziej szczegółowoGospodarka morska w Polsce 2009 roku
Tekst opublikowany w internecie pod adresem: http://www.egospodarka.pl/52652,gospodarkamorska-w-polsce-2009,1,39,1.html (2011-02-02) 07.05.2010, 12:50 Gospodarka morska w Polsce 2009 roku Morska i przybrzeżna
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w róŝnorodności PL A8-0128/54. Poprawka. Linnéa Engström w imieniu grupy Verts/ALE Anja Hazekamp w imieniu grupy GUE/NGL
22.4.2015 A8-0128/54 54 Anja Hazekamp Motyw 8 (8) Właściwe jest ustanowienie planu połowów wielogatunkowych z uwzględnieniem dynamiki między stadami dorsza, śledzia i szprota, a takŝe biorąc pod uwagę
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA MORSKA POLSKI 2013
dr Elżbieta Marszałek Wiceprezes Ligii Morskiej i Rzecznej Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydz. Ekonomiczny w Szczecinie GOSPODARKA MORSKA POLSKI 2013 Artykuł oparty jest o materiały statystyczne, opracowane
Bardziej szczegółowoRyby mają głos! Klub Gaja działa na rzecz ochrony mórz i oceanów oraz zagrożonych wyginięciem gatunków ryb.
Ryby mają głos! w w w. k l u b g a j a. p l fot. www.dos-bertie-winkel.com Klub Gaja działa na rzecz ochrony mórz i oceanów oraz zagrożonych wyginięciem gatunków ryb. Klub Gaja to jedna z najstarszych
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE RADY. zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/104 w odniesieniu do niektórych uprawnień do połowów
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 7.10.2015 r. COM(2015) 487 final 2015/0236 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie (UE) 2015/104 w odniesieniu do niektórych uprawnień do połowów
Bardziej szczegółowo1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny)
1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny) Przedmiotowe siedlisko przyrodnicze składa się z dwóch podtypów: 1150-1 Zalewy 1150-2 Jeziora przybrzeżne W roku 2008 prowadzono badania jezior przybrzeżnych,
Bardziej szczegółowoZagrożenia występujące na akwenach użytkowanych gospodarczo MARIA MELLIN SZCZECIN 8-9 LISTOPADA 2018
Zagrożenia występujące na akwenach użytkowanych gospodarczo MARIA MELLIN SZCZECIN 8-9 LISTOPADA 2018 Zagrożenia Źródłem zagrożeń tego gatunku występujących na akwenach użytkowanych gospodarczo jest specjalizacja
Bardziej szczegółowoZakres i metody badań inwentaryzacyjnych prowadzonych w obszarze Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH i Zatoka Pucka PLB w 2011 i 2012 roku
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Zakres i metody badań inwentaryzacyjnych
Bardziej szczegółowoProces tworzenia bałtyckiego planu
Nowy plan zarządzania dla bałtyckiego dorsza, śledzia i szprota, a przepisy Wspólnej Polityki Rybołówstwa UE Przyszłe wieloletnie plany zarządzania UE Justyna Zajchowska, doradca ds. rybołówstwa dla The
Bardziej szczegółowoPrzegląd ekologiczny zamkniętego składowiska fosfogipsów w Wiślince. Gdańsk, 14 maja 2014 r.
Przegląd ekologiczny zamkniętego składowiska fosfogipsów w Wiślince Gdańsk, 14 maja 2014 r. Plan prezentacji - Podstawy prawno-proceduralne - Zakres problemowy przeglądu ekologicznego - Analiza istotnych
Bardziej szczegółowoBydgoszcz, dnia 25 sierpnia 2015 r. Poz UCHWAŁA NR X/233/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO. z dnia 24 sierpnia 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 25 sierpnia 2015 r. Poz. 2554 UCHWAŁA NR X/233/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie Obszaru
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze uwarunkowania planowania przestrzennego w Polskich Obszarach Morskich z uwzględnieniem Sieci NATURA 2000
Przyrodnicze uwarunkowania planowania przestrzennego w Polskich Obszarach Morskich z uwzględnieniem Sieci NATURA 2000 Ecosystem Approach to Marine Spatial Planning Polish Marine Areas and the NATURA 2000
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 64 5546 Poz. 401 401 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 29 ust. 10 ustawy
Bardziej szczegółowoJEDZIEMY NAD... Morze Bałtyckie
JEDZIEMY NAD... Morze Bałtyckie Morze Bałtyckie, Bałtyk płytkie morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w północnej Europie. Połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie (Sund, Mały i Wielki
Bardziej szczegółowoPLANY OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000 PLH ZALEW WIŚLANY I MIERZEJA WIŚLANA I PLB ZALEW WIŚLANY SPOTKANIE KONSULTACYJNE ZAGROŻENIA DLA OBSZARÓW
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko PLANY OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000 PLH ZALEW
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr 641/218/09 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 26 maja 2009 roku
UCHWAŁA Nr 641/218/09 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO z dnia 26 maja 2009 roku w sprawie dokonania oceny wypełniania obowiązku prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w obwodzie rybackim rzeki Brda
Bardziej szczegółowoPracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN
Pracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN Projekt WAB Wetlands, Algae and Biogas a southern Baltic Sea Eutrophication Counteract Project ( Mokradła(nieużytki), glony i biogaz
Bardziej szczegółowo2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu
Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 133 2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu W10: Właściwość ani ilość znajdujących się w wodzie morskiej nie powodują szkód
Bardziej szczegółowoWpływ parków wiatrowych na ekosystemy morskie
Wpływ parków wiatrowych na ekosystemy morskie Radosław Opioła, Lidia Kruk-Dowgiałło Instytut Morski w Gdańsku, ul. Abrahama 1, 80-307 Gdańsk Samodzielna Pracownia Ekologii tel. 058 552 00 94, faks 058
Bardziej szczegółowoAspekty środowiskowe Wspólnej Polityki Rybołówstwa. Magdalena Figura
Aspekty środowiskowe Wspólnej Polityki Rybołówstwa Magdalena Figura Przed reformą Wspólnej Polityki Rybołówstwa ok. 88% zasobów ryb w wodach europejskich jest zbyt intensywnie eksploatowanych; większość
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i warunków wykorzystania ogólnej kwoty połowowej
Dziennik Ustaw Nr 282 16322 Poz. 1653 1653 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i warunków wykorzystania ogólnej kwoty połowowej Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoRestytucje ryb wędrownych w Polsce
Restytucje ryb wędrownych w Polsce Ryszard Bartel Instytut Rybactwa Śródlądowego dowego Zakład ad Ryb Wędrownych W ul. Reduta Żbik 5, 80 761 Gdańsk e-mail: gdansk@infish.com.pl Występowanie troci w polskich
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
31.10.2017 L 281/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2017/1970 z dnia 27 października 2017 r. ustalające uprawnienia do połowów na 2018 rok w odniesieniu
Bardziej szczegółowoStudium Uwarunkowań. zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich. III Bałtycki Okrągły Stół
Studium Uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich III Bałtycki Okrągły Stół 18.11.2014 Jacek Zaucha Monika Michałek Magdalena Matczak Juliusz Gajewski STUDIUM - zespół Kierownik
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii a ochrona środowiska. Janina Kawałczewska
Odnawialne źródła energii a ochrona środowiska Janina Kawałczewska 1. Wykorzystanie OZE jako przeciwdziałanie zmianom klimatu. OZE jak przeciwwaga dla surowców energetycznych (nieodnawialne źródła energii),
Bardziej szczegółowoWpływ nowej Wspólnej Polityki Rolnej na stan Morza Bałtyckiego po 2013 roku. Anna Marzec WWF
Wpływ nowej Wspólnej Polityki Rolnej na stan Morza Bałtyckiego po 2013 roku. Anna Marzec WWF Debata na temat przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po roku 2013. 30 listopad 2011, Warszawa. Najbardziej zanieczyszczone
Bardziej szczegółowoPasożyty sandacza i dorsza z Zatoki Pomorskiej chorobotwórczość i wpływ na kondycję ryb. Monika Legierko, Klaudia Górecka
Pasożyty sandacza i dorsza z Zatoki Pomorskiej chorobotwórczość i wpływ na kondycję ryb Monika Legierko, Klaudia Górecka Sandacz (Sander lucioperca L.) jest jedną z ważniejszych ryb użytkowych występującą
Bardziej szczegółowoGospodarka rybacka w jeziorach lobeliowych
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej
Bardziej szczegółowoNowy podział na jednolite części wód powierzchniowych (wody przejściowe i przybrzeżne) na lata
Nowy podział na jednolite części wód powierzchniowych (wody przejściowe i przybrzeżne) na lata 2021-2027 Wojciech Kraśniewski, Włodzimierz Krzymiński IMGW-PIB oddział Morski w Gdyni Weryfikacja liczby
Bardziej szczegółowoOPIS GRANIC i MAPA OBSZARU NATURA 2000 Zalew Wiślany PLB280010
Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia (poz. ) OPIS GRANIC i MAPA OBSZARU NATURA 2000 Zalew Wiślany PLB280010 Załącznik nr 1 I. Opis granic w postaci wykazu współrzędnych punktów załamania
Bardziej szczegółowoZakres i metody badań inwentaryzacyjnych prowadzonych w obszarze PLH i PLB Ujście Wisły w 2011 i 2012 roku
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Zakres i metody badań inwentaryzacyjnych
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 7 13 listopada 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoAKTUALNA SYTUACJA AKWAKULTURY, WYSTĘPUJĄCE TRENDY ORAZ WNIOSKI NA PRZYSZŁOŚĆ
AKTUALNA SYTUACJA AKWAKULTURY, WYSTĘPUJĄCE TRENDY ORAZ WNIOSKI NA PRZYSZŁOŚĆ Andrzej Lirski Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza w Olsztynie MAŁOPOLSKA REGIONALNA KONFERENCJA RYBACKA
Bardziej szczegółowoChów ryb w małych stawach - J. Guziur
Chów ryb w małych stawach - J. Guziur Spis treści Wstęp 1. Rybactwo w Polsce 1.1. Rozmieszczenie i powierzchnie wód 1.2. Produkcja ryb 1.3. Przyzagrodowy chów ryb 1.4. Podstawy prawne 1.4.1. Ustawa o rybactwie
Bardziej szczegółowoElbląski Obszar Funkcjonalny w kontekście dokumentu Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce Wojciech Dziemianowicz
Elbląski Obszar Funkcjonalny w kontekście dokumentu Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce Wojciech Dziemianowicz Elbląg, 1 sierpnia 2013 r. GEOPROFIT Kilka wstępnych refleksji
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 30 sierpnia 2016 r. (OR. en) Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 30 sierpnia 2016 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2016/0260 (NLE) 11813/16 PECHE 296 WNIOSEK Od: Data otrzymania: 30 sierpnia 2016 r. Do: Nr dok. Kom.:
Bardziej szczegółowoZasoby ryb bałtyckich (Podstawowe pojęcia, narzędzia badawcze, stan obecny,
Zasoby ryb bałtyckich (Podstawowe pojęcia, narzędzia badawcze, stan obecny, prognozy) Jan Horbowy MIR-PIB, Gdynia Konferencja Rybacka RACJONALNE WYKORZYSTANIE ŻYWYCH ZASOBÓW WÓD MORSKICH Ustka, 7-8 grudnia,
Bardziej szczegółowoMorze Bałtyckie utworzyło się po zakończeniu ostatniego zlodowacenia. Wyróżnić tu można cztery główne etapy jego powstawania: utworzenie niecki morza
MORZE BAŁTYCKIE Morze Bałtyckie utworzyło się po zakończeniu ostatniego zlodowacenia. Wyróżnić tu można cztery główne etapy jego powstawania: utworzenie niecki morza przez lądolód skandynawski, wypełnienie
Bardziej szczegółowoPoznań, dnia 23 października 2013 r. Poz. 5742 UCHWAŁA NR XXXVII/728/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 30 września 2013 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 23 października 2013 r. Poz. 5742 UCHWAŁA NR XXXVII/728/13 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 30 września 2013 r. w sprawie utworzenia
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE RADY. ustalające uprawnienia do połowów na 2018 rok w odniesieniu do niektórych stad ryb i grup stad ryb w Morzu Bałtyckim
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 29.8.2017 r. COM(2017) 461 final 2017/0212 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY ustalające uprawnienia do połowów na 2018 rok w odniesieniu do niektórych stad ryb i grup
Bardziej szczegółowoFORUM RYBOŁÓWSTWA BAŁTYCKIEGO. Sprawozdanie 25 październik 2016 roku Morski Instytut Rybacki Państwowy Instytut Badawczy Sala im.
FORUM RYBOŁÓWSTWA BAŁTYCKIEGO Sprawozdanie 25 październik 2016 roku Morski Instytut Rybacki Państwowy Instytut Badawczy Sala im. Profesora Demela Wieloletni plan w odniesieniu do stad dorsza, śledzia i
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 26 czerwca 2 lipca 2013 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoProblemy wodnej rekultywacji wyrobisk kruszyw naturalnych
Problemy wodnej rekultywacji wyrobisk kruszyw naturalnych Krzysztof Polak, Marcin Chodak, Szymon Sypniowski Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Odkrywkowego Kraków, 05.04.2011 Kierunek
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA EKONOMICZNE I ŚRODOWISKOWE ROZWOJU ŚRÓDLĄDOWEJ GOSPODARKI RYBACKIEJ I AKWAKULTURY W POLSCE
UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE I ŚRODOWISKOWE ROZWOJU ŚRÓDLĄDOWEJ GOSPODARKI RYBACKIEJ I AKWAKULTURY W POLSCE Arkadiusz Wołos, Andrzej Lirski, Tomasz Czerwiński Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Agnieszka Tórz, prof. nadzw. ZUT Dziekan Wydziału
Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa w służbie błękitnej biogospodarki dr hab. inż. Agnieszka Tórz, prof. nadzw. ZUT Dziekan Wydziału Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa wczoraj i dziś Wydział Nauk o Żywności
Bardziej szczegółowoŻółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej
Żółw błotny (Emys orbicularis) w Polsce północno-wschodniej Rozmieszczenie, zagrożenia, perspektywy ochrony Grzegorz Górecki Stacja Terenowa Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego Urwitałt 2013 Rozmieszczenie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 34 2893 Poz. 186 186 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 31 października 6 listopada 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoKatedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku. Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego
Katedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego Plan batymetryczny Jeziora Wolsztyńskiego Zlewnia Jeziora Wolsztyńskiego powierzchnia 193,5 km
Bardziej szczegółowoBydgoszcz, dnia 25 sierpnia 2015 r. Poz UCHWAŁA NR X/255/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO. z dnia 24 sierpnia 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 25 sierpnia 2015 r. Poz. 2576 UCHWAŁA NR X/255/15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO z dnia 24 sierpnia 2015 r. w sprawie Obszaru
Bardziej szczegółowoCele projektu: - zwiększenie poczucia indywidualnej odpowiedzialności obywateli za stan zasobów rybackich w Morzu Bałtyckim. www.gajanet.
Projekt: Monitoring systemu kontroli połowów dorsza, łososia i pozostałych gatunków waŝnych społecznie i ekologicznie na Bałtyku. Wzmocnienie wdraŝania prawodawstwa UE i poprawa świadomości społecznej
Bardziej szczegółowo(Akty przyjęte na mocy Traktatów WE/Euratom, których publikacja jest obowiązkowa) ROZPORZĄDZENIA
24.12.2009 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 347/1 I (Akty przyjęte na mocy Traktatów WE/Euratom, których publikacja jest obowiązkowa) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 1287/2009 z dnia 27
Bardziej szczegółowoBałtyk droga do odrodzenia. Rezerwaty Morskie na Bałtyku
Bałtyk droga do odrodzenia. Rezerwaty Morskie na Bałtyku Stan środowiska Morza Bałtyckiego Bałtyk jest obecnie jednym z najbardziej rabunkowo eksploatowanych i zanieczyszczonych mórz na świecie. Nadmierny
Bardziej szczegółowoWyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do
GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 19 25 września 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoSelektywność narzędzi połowu jako element zrównoważonego rybołówstwa i rozważnego zarządzania akwenami na przykładzie opracowania pod tytułem:
Selektywność narzędzi połowu jako element zrównoważonego rybołówstwa i rozważnego zarządzania akwenami na przykładzie opracowania pod tytułem: Ocena możliwości poprawy selektywności połowów ryb, realizowanych
Bardziej szczegółowoPomorski Program Edukacji Morskiej
Pomorski Program Edukacji Morskiej Skarby Bałtyku Fauna Morza Bałtyckiego Ryby morskie Morza Bałtyckiego Co to jest ryba? Ryby tradycyjna nazwa zmiennocieplnych kręgowców wodnych oddychających skrzelami,
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 1.10.2015 r. COM(2015) 481 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie postępów w ustanawianiu chronionych obszarów
Bardziej szczegółowoSTOWARZYSZENIE RYBACKA LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA MORZE I PARSĘTA OGŁASZA IV/2018
STOWARZYSZENIE RYBACKA LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA MORZE I PARSĘTA OGŁASZA IV/2018 NABÓR WNIOSKÓW O DOFINANSOWANIE OPERACJI W RAMACH PRIORYTETU 4. ZWIĘKSZENIE ZATRUDNIENIA I SPÓJNOŚCI TERYTORIALNEJ OBJĘTEGO
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 11 17 września 2013 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 29 lipca 5 sierpnia 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoWzorcowy zestaw pytań dla komisji egzaminacyjnych na kartę wędkarską
Wzorcowy zestaw pytań dla komisji egzaminacyjnych na kartę wędkarską Komisje egzaminacyjne powołane przez PZW prowadzą egzaminy na kartę wędkarską w oparciu o przepisy zawarte w: Ustawie o rybactwie śródlądowym,
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 19 sierpnia 26 sierpnia 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoGŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1)
GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1) Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej Wody przybrzeżne, plaże, wydmy i bory nadmorskie, fragment międzywala,
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 11 czerwca 17 czerwca 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoPoznań, dnia 23 maja 2014 r. Poz. 3258 UCHWAŁA NR XLIV/858/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 28 kwietnia 2014 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 23 maja 2014 r. Poz. 3258 UCHWAŁA NR XLIV/858/14 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO z dnia 28 kwietnia 2014 r. w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego
Bardziej szczegółowoRola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000
Rola Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie w zarządzaniu obszarami Natura 2000 Mieczysław Kurowski Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie Źródła http://www.geoportal.gov.pl/ Obszary
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
29.10.2016 L 295/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2016/1903 z dnia 28 października 2016 r. ustalające uprawnienia do połowów na 2017 rok dla niektórych
Bardziej szczegółowoPROJEKT (z dnia 3.11.2014)
PROJEKT (z dnia 3.11.2014) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 2015 r. w sprawie ustanowienia planu dla obszaru Natura 2000 Zalew Kamieński i Dziwna (PLB320011) Na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy
Bardziej szczegółowoPLAN METODYCZNY LEKCJI. Temat lekcji: Poznajemy przystosowania ryb do życia w wodzie.
PLAN METODYCZNY LEKCJI Data: 11. 01. 2016 r. Klasa: VI b Przedmiot: przyroda Czas trwania lekcji: 45 minut Nauczyciel: mgr Iwona Gładyś Temat lekcji: Poznajemy przystosowania ryb do życia w wodzie. (temat
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania
Bardziej szczegółowoPROJEKT (z dnia )
PROJEKT (z dnia 3.11.2014) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 2015 r. w sprawie ustanowienia planu dla obszaru Natura 2000 Zatoka Pomorska (PLB990003) Na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.12.2014 r. COM(2014) 719 final 2014/0341 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY ustalającego uprawnienia do połowów na 2015 r. dla niektórych stad ryb i grup stad ryb, stosowane
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 7 października 14 października 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury
Bardziej szczegółowoz dnia 26 sierpnia 2004 r. (Olsztyn, dnia 6 września 2004 r.)
Warmi.2004.122.1575 2009-03-31 zm. Warmi.2009.44.714 1 2009-07-07 zm. Warmi.2009.95.1561 1 2009-11-30 zm. Warmi.2009.180.2456 1 2010-06-15 zm. Warmi.2010.83.1356 1 2011-10-31 zm. Warmi.2011.161.2454 1
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
L 329/8 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2018/2058 z dnia 17 grudnia 2018 r. ustalające uprawnienia do połowów na rok 2019 w odniesieniu do niektórych stad
Bardziej szczegółowoWSTĘPNY PROJEKT (z dn )
WSTĘPNY PROJEKT (z dn. 15.10.2013) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. w sprawie ustanowienia planu dla obszaru Natura 2000 Zatoka Pomorska PLB990003 Na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoGIS jako narzędzie w zarządzaniu gatunkami chronionymi na przykładzie bałtyckich ssaków morskich
GIS jako narzędzie w zarządzaniu gatunkami chronionymi na przykładzie bałtyckich ssaków morskich Konferencja GIS W NAUCE 4-5 czerwca 2012 Łódź Anna Piszewska BAŁTYCKIE SSAKI MORSKIE Foka obrączkowana Phoca
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 21 października 28 października 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 5-11 marca 2014r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoMIEJSKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE PRZYRODA ROK SZKOLNY 2008/2009 EDYCJA IV. Woda w przyrodzie
MIEJKIE KOKURY PRZEDMIOTOWE PRZYROD ROK ZKOLY 28/29 EDYCJ IV Woda w przyrodzie. Uważnie przeczytaj pytania i zastanów się nad odpowiedzią 2. taraj się pisać czytelnie 3. Masz 6 minut na odpowiedzi, wykorzystaj
Bardziej szczegółowoPan Marek Gróbarczyk Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej ul. Chałubińskiego 4/ Warszawa
Stanowisko Polskiego Klubu Ekologicznego w sprawie programu pn. Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską poparte poprzez kluczowe organizacje ekologiczne: Pan Marek Gróbarczyk Minister
Bardziej szczegółowo