ZAKUPY PO POLSKU 2 Zachowania klientów

Transkrypt

1 ZAKUPY PO POLSKU 2 Zachowania klientów Warszawa, sierpień 2003 roku! Gdyby w sklepie pojawił się produkt codziennego użytku dużo lepszy od wszystkich do tej pory dostępnych, ale jego cena byłaby nieco wyższa, to zamierzałaby go kupić przeszło połowa konsumentów (56%). Droższym, choć jakościowo lepszym wyrobem nie byłoby zainteresowanych 33% osób.! Zamiar kupna produktu codziennego użytku nieco gorszego, ale tańszego zgłosiło 30% osób. Większość pytanych (59%) nie byłaby zainteresowana taką ofertą na rynku.! W porównaniu z sytuacją sprzed trzech lat obecnie wyraźnie zmniejszyła się (z 53% do 42%) grupa konsumentów żądnych luksusu, czyli takich, którzy byliby zainteresowani produktem lepszym i droższym, a niezainteresowani jego tańszym, gorszym odpowiednikiem. Wzrosła natomiast (z 10% do 16%) grupa tzw. zwolenników oszczędności czyli osób, które kupiłyby produkt gorszy, ale za to tańszy, a nie kupiłyby konkurencyjnej wersji luksusowej. Nie zmieniła się istotnie liczba klientów otwartych na nowości (zainteresowanych zarówno produktem tańszym i gorszym jak i lepszym choć droższym poprzednio było 11%, a obecnie 12%) oraz sceptyków (niezainteresowanych żadną z dwóch przedstawionych ofert było 13%, a jest 14%).! Zawsze na kupno towarów najwyższej jakości bez względu na cenę może pozwolić sobie tylko 3% Polaków. Większość (65%) twierdzi, że towary wysokiej jakości nabywa zwykle, gdy mają przystępną cenę. Trzech na dziesięciu po produkty takie ze względu na ich wysoką cenę sięga rzadko.! Wśród kupujących 71% przed podjęciem decyzji, który produkt wybrać długo, starannie ogląda różne towary. Niewiele ponad jedna piąta (22%) nie tracąc czasu bierze pierwszy lepszy produkt, który akurat ma pod ręką.! Wśród polskich konsumentów 72%, to tradycjonaliści decydując o wyborze produktów codziennego użytku przeważnie trzymają się rzeczy sprawdzonych. Niemal jedna czwarta (23%) lubi eksperymentować i wypróbowywać rzeczy nowe.! Trzy czwarte klientów (76%) często chodzi do sklepów, kupując tylko to co jest potrzebne na bieżąco. Tylko 20% robi zakupy rzadko, ale z założeniem, że zapasów ma wystarczyć na dłuższy okres czasu. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Dereniowa 11; Warszawa; NIP: ; REGON: Bank Przemysłowo Handlowy PBK S.A. XX Oddział w Warszawie; Nr konta: ; Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy, RHB 44444; Kapitał Zakładowy: ,00 zł t (48 22) (-46), ; f (48 22) , e office@tns-global.pl;

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. Niniejszy komunikat jest drugim z serii poświęconym zachowaniom konsumenckim Polaków 1. W poprzednim opracowaniu mówiliśmy o tym, na co zwracają Polacy uwagę kupując produkty codziennego użytku, co najbardziej zachęca ich do kupienia produktu nowego na rynku oraz czy ma dla nich znaczenie rodzime pochodzenie produktów. W tej części spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, co jest dla klientów ważniejsze: cena czy jakość, jak zachowują się przy półkach sklepowych sięgają po to, co pod ręką, czy też wcześniej długo wybierają i na co się wtedy decydują: na produkty sprawdzone czy możne chętnie postanawiają o wypróbowaniu rzeczy nowej. Ponadto zapytaliśmy Polaków o to jaki rodzaj dokonywania zakupów jest najczęściej stosowany w ich domach: częste zakupy na bieżąco uzupełniające braki, czy też rzadsze pozwalające na zaspokojenie potrzeb przez dłuższy okres czasu. CENA CONTRA JAKOŚĆ Gdyby w sklepie pojawił się produkt codziennego użytku dużo lepszy od wszystkich do tej pory dostępnych, ale jego cena byłaby nieco wyższa, to skłonna byłaby go kupić przeszło połowa konsumentów. Droższym, choć jakościowo lepszym wyrobem nie byłby zainteresowany co trzeci z pytanych. GDYBY W SKLEPIE POJAWIŁ SIĘ PRODUKT CODZIENNEGO UŻYTKU, DUŻO LEPSZY OD WSZYSTKICH DO TEJ PORY DOSTĘPNYCH, ALE KOSZTOWAŁBY NIECO DROŻEJ, CZY KUPOWAŁ(A)BY GO PAN(I)? Zdecydowanie tak 14% Raczej tak 42% Raczej nie 26% Zdecydowanie nie 7% Trudno powiedzieć 11% 56% 33% W porównaniu z sytuacją sprzed trzech lat, obecnie wyraźnie mniej osób wyraża gotowość wyłożenia więcej pieniędzy na lepszy od dotychczas dostępnych produkt codziennego użytku. Tegoroczne deklaracje zbliżone są do uzyskiwanych w 1 Sondaż TNS OBOP zrealizowany w dniach 5-7 lipca 2003 r. na reprezentatywnej, losowej 1005-osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 15 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 badaniach realizowanych w latach dziewięćdziesiątych w 1994 r. i 1996 r., przy czym także w odniesieniu do tamtego okresu, grupa potencjalnych odbiorców tego typu produktów jest nieznacznie mniejsza. GDYBY W SKLEPIE POJAWIŁ SIĘ PRODUKT CODZIENNEGO UŻYTKU, DUŻO LEPSZY OD WSZYSTKICH DO TEJ PORY DOSTĘPNYCH, ALE KOSZTOWAŁBY NIECO DROŻEJ, CZY KUPOWAŁ(A)BY GO PAN(I)? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 60% II.1994 r. VII r. VII VII % 59% 56% 35% 36% 33% 24% 11% 8% 5% 5% TAK NIE trudno powiedzieć Z kolei zainteresowanie produktem codziennego użytku nieco gorszym od dotychczas dostępnych, ale jednocześnie znacznie tańszym jak wynika z deklaracji badanych byłoby niemal dwa razy mniejsze niż jego bardziej luksusowym odpowiednikiem. Zamiar kupna produktu gorszego, ale tańszego zgłosiło 30% osób. Większość pytanych (59%) nie byłaby zainteresowana taką ofertą rynkową. GDYBY W SKLEPIE POJAWIŁ SIĘ PRODUKT CODZIENNEGO UŻYTKU, NIECO GORSZY OD WSZYSTKICH DO TEJ PORY UŻYWANYCH, ALE KOSZTOWAŁBY ZNACZNIE TANIEJ, CZY KUPOWAŁ(A)BY GO PAN(I)? Zdecydowanie tak 5% Raczej tak 25% Raczej nie 40% Zdecydowanie nie 19% Trudno powiedzieć 11% 30% 59% Porównując najnowsze wyniki dotyczące wielości potencjalnej klienteli asortymentu gorszego, ale jednocześnie oferowanego po niższej cenie, z wynikami z lat poprzednich, można stwierdzić, że nigdy wcześniej nie odnotowywaliśmy równie 3

4 dużego odsetka osób zainteresowanych taką ofertą i równie niskiej liczby osób, które deklarowały brak zainteresowania. GDYBY W SKLEPIE POJAWIŁ SIĘ PRODUKT CODZIENNEGO UŻYTKU, NIECO GORSZY OD WSZYSTKICH DO TEJ PORY DOSTĘPNYCH, ALE KOSZTOWAŁBY ZNACZNIE TANIEJ, CZY KUPOWAŁ(A)BY GO PAN(I)? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 28% II.1994 r. VII r. VII VII % 69% 65% 59% 30% 25% 23% 11% 7% 6% 8% TAK NIE trudno powiedzieć W zestawieniu z nieco mniejszym zainteresowaniem produktami jakościowo lepszymi choć droższymi, wzrost zainteresowania towarami gorszymi ale za to tańszymi, może świadczyć o społecznej reakcji na wysokie bezrobocie, zagrożenie nim wśród posiadających zatrudnienie i co z tym związane trudności ekonomiczne, z jakimi borykają się polskie rodziny. Wpływ sytuacji materialnej pytanych na zainteresowanie przedstawionymi wariantami produktowo-cenowymi jest bardzo silny. Chęć nabycia towaru gorszego, ale tańszego wyrażało dwukrotnie więcej osób znajdujących się w złej sytuacji bytowej niż w dobrej. Wśród osób znajdujących się w złej sytuacji dominował brak zainteresowania ofertą jakościowo lepszą, ale za to droższą. SAMOOCENA SYTUACJI ZAINTERESOWANIE PRODUKTEM CODZIENNEGO UŻYTKU DUŻO LEPSZYM, ALE NIECO DROŻSZYM MATERIALNEJ Kupiłby Nie kupiłby Trudno powiedzieć Dobra 69% 24% 7% Średnia 59% 29% 12% zła 43% 45% 12% SAMOOCENA SYTUACJI ZAINTERESOWANIE PRODUKTEM CODZIENNEGO UŻYTKU NIECO GORSZYM, ALE ZNACZNIE TAŃSZYM MATERIALNEJ Kupiłby Nie kupiłby Trudno powiedzieć Dobra 17% 73% 10% Średnia 29% 60% 11% zła 38% 51% 11% 4

5 Wśród klientów zainteresowanych nowym produktem codziennego użytku, który byłby od dotychczas stosowanych gorszy, ale tańszy ponad połowa nie zamierzałaby wypróbować produktu lepszego i droższego. Z kolei wśród niezainteresowanych propozycją oszczędniejszą, zdecydowana większość aż siedmiu na dziesięciu kierowało swoja uwagę na ofertę bardziej luksusową. GOTOWOŚĆ KUPNA PRODUKTU CODZIENNEGO UŻYTKU, KTÓRY BYŁBY W PORÓWNANIU ZE WSZYSTKIMI DO TEJ PORY DOSTĘPNYMI: NIECO GORSZY, ALE DUŻO LEPSZY, ALE NIECO DROŻSZY ZNACZNIE TAŃSZY Kupiłby Nie kupiłby Trudno powiedzieć Kupiłby 39% 53% 8% Nie kupiłby 70% 24% 6% Trudno powiedzieć 28% 22% 50% W sumie, wśród ogółu badanych:! najliczniejsza 42% - była grupa klientów, którzy wyrażali zainteresowanie produktem lepszym i droższym, a jednocześnie nie byliby zainteresowani wyrobem gorszym, choć tańszym osoby te nazwaliśmy ŻĄDNYMI LUKSUSU. W porównaniu z rokiem 2000 ich liczba jest mniejsza o 11 punktów procentowych (poprzednio stanowiła 53% ogółu konsumentów)! 16% stanowiły osoby gotowe spróbować oferty jakościowo gorszej, ale za to tańszej i jednocześnie zapowiadające, że nie nabyłyby wyrobu droższego, choćby nawet lepszego to ZWOLENNICY OSZCZĘDNOŚCI. Osób takich jest teraz więcej niż przed trzema laty wcześniej stanowiły one tylko 10%! 14%, to SCEPTYCY niechętnie odnieśli się wobec obu przedstawionych im propozycji. Ich liczba nie zmieniła się znacząco (poprzednio 13%).! 12%, to klienci OTWARCI NA NOWOŚCI, gotowi byliby spróbować obu typów wyrobów. Ich liczba nie zmieniła się znacząco (poprzednio 11%).! 5% stanowiły osoby, które nie potrafiły ustosunkować się do żadnej z przedstawionych ofert. Ich liczba nie zmieniła się znacząco (poprzednio 4%).! pozostałych 11% osób udzielało innych kombinacji odpowiedzi, zwierających brak opinii. Ich liczba nie zmieniła się znacząco (poprzednio 9%). Kim są przedstawiciele najważniejszych spośród wyłonionych tu na podstawie kryteriów ceny a jakości grup: 5

6 ! ŻĄDNI LUKSUSU im lepsza sytuacja materialna pytanych, tym osób oczekujących produktów codziennego użytku o lepszej jakości kosztem wyższej ceny i niezainteresowanych produktami tańszymi, ale jakościowo gorszymi więcej. Wśród respondentów oceniających swoją sytuację jako złą zainteresowanie ofertą luksusową i niechęć wobec wersji oszczędnej wyraziło 31%, wśród średniaków odsetek ten wyniósł 43%, a tymczasem wśród zadowolonych z kondycji materialnej rodziny już ponad połowa (55%). Również im wyższe wykształcenie (silnie powiązane z sytuacją materialną), tym milej przyjęty przez klientów nowy produkt codziennego użytku lepszy, choć droższy i niechęć do gorszego, tańszego (wśród osób z wykształceniem podstawowym 35%, ze średnim 46%, a z wyższym już 58%). Produkt taki więcej nabywców znajdzie i nie będzie miał konkurencji w postaci produktu jakościowo gorszego i tańszego w miastach (ogółem w miastach 45%) niż na wsiach (37%), dobrze przyjęty zostałby w grupach dwudziestolatków (53%), uczniów i studentów (49%), przede wszystkim prywatnych przedsiębiorców (65%) oraz kierowników i specjalistów (58%), osoby te zapowiadały, że nie kupiłyby wyrobów gorszych, chociaż tańszych.! ZWOLENNICY OSZCZĘDNOŚCI Im gorsza była sytuacja materialna pytanych, tym częściej zgłaszali oni zainteresowanie produktem gorszej jakości, ale za to tańszym, a jednocześnie wykazywali bak zainteresowania produktem droższym i lepszym (wśród osób znajdujących się w dobrej sytuacji bytowej było to tylko 8% osób, w średniej 14%, a w złej 23%). Również im niższe wykształcenie, tym postawa taka powszechniejsza (wśród osób z wykształceniem wyższym 5%, ze średnim 13%, a z podstawowym 20%). Tak dla produktu taniego choć jakościowo gorszego i nie dla produktu lepszego i droższego mówili najczęściej czterdziestolatkowie (20%), rolnicy (24%), bezrobotni (22%), renciści (20%), częściej mieszkańcy małych i średniej wielkości ośrodków (17%-18%) niż większych miast (8% w miastach tys. i 13% - w większych).! SCEPTYCY Osoby, które krytycznie odnosiły się wobec ewentualnego pojawienia się na rynku obu typów produktów, to najczęściej badani najmłodsi oraz najstarsi (po 17% wśród nastolatków oraz osób w wieku 50. i więcej lat), mieszkańcy dużych miast (19%), pracownicy administracji i usług (24%) oraz renciści (19%), częściej bierni (16%) niż aktywni zawodowo (12%). Im niższe było wykształcenie badanych, tym częściej pytani o gotowość kupna produktów jakościowo lepszych, ale droższych oraz gorszych, chociaż tańszych odpowiadali negatywnie (wśród osób z wykształceniem wyższym 7%, ze średnim 14%, a z podstawowym 17%). 6

7 ! OTWARCI NA NOWOŚCI osoby gotowe wypróbować zarówno nowe produkty tańsze i gorsze jak i droższe, a lepsze, to najczęściej mieszkańcy największych aglomeracji (16%) oraz prywatni przedsiębiorcy (23%). Generalnie, im wyższe było wykształcenie pytanych, tym częściej wyrażali oni zainteresowanie oboma przedstawionymi propozycjami produktów codziennego użytku (wśród osób z wykształceniem podstawowym 9%, ze średnim 12%, a z wyższym 17%). Sytuacja materialna w tym przypadku odgrywała mniejszą rolę. Gdy zapytaliśmy badanych o to, jakie produkty aktualnie kupują, zdecydowana większość zapewniała, że zwykle wysokiej jakości, gdy oferowane są po przystępnej cenie. Ponad dwa razy mniej osób stwierdziło, że ze względu na barierę cenową rzadko sięgają po takie właśnie wyroby. Cena nie ma znaczenia tyko dla nielicznych jedynie 3% badanych zadeklarowało, że zawsze wybierają, to co najlepsze. KTÓRE Z NASTĘPUJĄCYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ OPISUJE PANA(I) ZACHOWANIE: Zawsze kupuję towary najwyższej jakości, bez względu na cenę 3% Zwykle kupuję towary wysokiej jakości, ale tylko wówczas, gdy mają przystępną cenę 65% Rzadko kupuję towary wysokiej jakości, ponieważ są drogie 29% Trudno powiedzieć 3% Sposób zachowania podczas zakupów różnicuje sytuacja materialna ludzi. Osoby, którym powodzi się dobrze powszechnie wybierają wyroby wysokiej jakości. Tymczasem wśród najgorszej sytuowanych niemal połowa z reguły ich nie kupuje. SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ zawsze najwyżej jakości, bez względu na cenę KUPOWANE PRODUKTY zwykle wysokiej jakości, po przystępnej cenie rzadko wysokiej jakości, gdyż są drogie Dobra 6% 81% 10% Średnia 3% 67% 26% Zła 3% 50% 46% Wyniki nie sumują się do 100% -w tabeli pominięto odpowiedź trudno powiedzieć. Osoby żadne luksusu (zainteresowane produktami wyższej jakości, nawet kosztem wyższej ceny i jednocześnie odrzucający produkty gorsze, choć tańsze) oraz otwarci na nowości (deklarujący chęć wypróbowania obu produktów: zarówno 7

8 droższego, jakościowo lepszego, jak i tańszego, chociaż gorszego), częściej niż inni konsumenci z reguły wybierają w czasie zakupów już teraz towary jakościowo dobre (86% żądnych luksusu i 75% otwartych na nowości ). Tymczasem zwolennicy oszczędności (nie byliby zainteresowani nowym na rynku produktem lepszym i droższym, ale chętnie wybraliby wyrób może nieco gorszy, ale tańszy) oraz sceptycy (deklarowali niechęć wobec obu nowych propozycji) częściej niż inni sięgają po produkty wysokiej jakości rzadko, ze względu na ich cenę. CENA A JAKOŚĆ KATEGORYZACJA TYPÓW KLIENTÓW zawsze najwyżej jakości, bez względu na cenę KUPOWANE PRODUKTY zwykle wysokiej jakości, po przystępnej cenie rzadko wysokiej jakości, gdyż są drogie Żądni luksusu 3% 83% 14% Zwolennicy oszczędności 5% 42% 51% Otwarci na nowości 6% 69% 22% Sceptycy 1% 54% 41% Wyniki nie sumują się do 100% -w tabeli pominięto odpowiedź trudno powiedzieć. W badaniach realizowanych w latach poprzednich obserwowaliśmy powolny, acz systematyczny spadek liczby osób, które deklarowały niekupowanie dobrych jakościowo wyrobów ze względu na ich wysoką cenę i jednocześnie przyrost liczby tych, którzy sięgają po nie stosunkowo często. W tym roku sytuacja uległa odwróceniu: przybyło osób mówiących o konieczności rezygnacji z używania rzeczy wysokiej jakości (wzrost o 7 pkt proc.), a mniej jest takich, które mogą sobie pozwolić choćby na te produkty, które dystrybuowane są po relatywnie przystępnej cenie (w sumie spadek o 7 pkt). KTÓRE Z NASTĘPUJĄCYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ OPISUJE PANA(I) ZACHOWANIE? 80% 70% 60% II.1994 r. VII r. VII VII % 61% 63% 65% 50% 40% 30% 33% 29% 29% 22% 20% 10% 3% 6% 6% 3% 3% 2% 3% 3% 0% zawsze kupuję towary zwykle kupuję towary wysokiej najwyższej jakości, bez względu jakości, ale tylko wówczas, gdy na cenę mają przystępną cenę rzadko kupuję towary wysokiej jakości, ponieważ są drogie trudno powiedzieć 8

9 WYBÓR ŚWIADOMY, CZY PRZYPADKOWY? Zdecydowana większość kupujących przed podjęciem decyzji, który produkt wybrać długo, starannie ogląda różne towary. Niewiele ponad jedna piąta nie tracąc czasu bierze pierwszy lepszy produkt, który akurat ma pod ręką. KTÓRE Z NASTĘPUJĄCYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ OPISUJE PANA(I) ZACHOWANIE W SKLEPIE, GDY KUPUJE PAN(I) TOWARY CODZIENNEGO UŻYTKU: Starannie oglądam różne towary, długo wybieram 71% Biorę to, co jest pod ręką 22% Trudno powiedzieć 7% Staranny wybór towarów przed dokonaniem zakupu częściej charakteryzuje kobiety niż mężczyzn (76% do 65%), a także te osoby, które w domu są odpowiedzialne w większym stopniu niż inne za codzienne zakupy i porządki (74% do 69%). Natomiast mężczyźni, częściej niż kobiety idąc do sklepu biorą to, co akurat jest pod ręką (27% do 17%). Taki sposób dokonywania zakupów częściej charakteryzuje osoby nieodpowiedzialne za aprowizację niż te, na których ciąży ów obowiązek (24% do 19%). Osoby żądne luksusu (zainteresowane towarami dobrymi i droższymi, a odrzucające towary gorsze i tańsze) oraz sceptycy (zapowiadający, że nie byliby zainteresowani kupnem towaru od dotychczas dostępnych ani droższego choć lepszego, ani też gorszego i tańszego), częściej niż inni pojawiając się w sklepie, starannie oglądają towary i długo wybierają nim zdecydują, który produkt zakupić. SPOSÓB DOKONYWANIA PRODUKTÓW CENA A JAKOŚĆ CODZIENNEGO UŻYTKU KATEGORYZACJA TYPÓW KLIENTÓW Starannie oglądają Biorą, to co jest Trudno towary, długo wybierają pod ręką powiedzieć Żądni luksusu 83% 13% 4% Zwolennicy oszczędności 59% 36% 5% Otwarci na nowości 64% 29% 7% Sceptycy 75% 22% 3% Z kolei zwolennicy oszczędności (zainteresowani produktem gorszym, ale tańszym i niezainteresowani jego droższym, choć lepszym jakościowo 9

10 odpowiednikiem) jak i otwarci na nowości (gotowi spróbować jednego jak i drugiego produktu) częściej należą do tych, którzy podczas zakupów biorą to, co akurat mają pod ręką. O ile dla otwartych na nowości, istotna jest tutaj, zapewne ogólna chęć wypróbowania rzeczy nowej (więc długie decydowanie nie jest niezbędne do podjęcia decyzji), o tyle dla zwolenników oszczędności wybór artykułów, nie wymaga specjalnego przebierania, bo koncentruje się wokół tych z najniższej półki cenowej. Pod względem sposobu dokonywania zakupów polscy klienci zachowują się niemal identycznie jak przed trzema laty, ale nieco inaczej niż jeszcze w latach dziewięćdziesiątych. Co prawda tak jak wówczas dominuje typ klienta pedantycznego długo wybierającego i przebierającego, to jednak pojawia się on rzadziej niż w latach 1994, Jednocześnie nieznacznie liczniejsza jest rzesza nabywców, którzy wchodząc do sklepu nie zastanawiają się i biorą to, co akurat jest pod ręką. KTÓRE Z NASTĘPUJĄCYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ OPISUJE PANA(I) ZACHOWANIE W SKLEPIE, GDY KUPUJE PAN(I) TOWARY CODZIENNEGO UŻYTKU? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 77% 78% 72% 71% starannie oglądam różne towary, długo wybieram II.1994 r. VII r. VII VII % 15% 20% 22% biorę to, co jest pod ręką 6% 7% 8% 7% trudno powiedzieć 10

11 TRADYCJONALIŚCI CONTRA EKSPERYMENTATORZY Zdecydowana większość polskich konsumentów, to tradycjonaliści decydując o wyborze produktów codziennego użytku przeważnie trzymają się rzeczy sprawdzonych. Niemal jedna czwarta lubi eksperymentować i wypróbowywać rzeczy nowe. CZY OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, JEŚLI CHODZI O TOWARY CODZIENNEGO UŻYTKU, WOLI PAN(I) TRZYMAĆ SIĘ RZECZY SPRAWDZONYCH? Lubię wypróbowywać nowe rzeczy 23% Wolę trzymać się rzeczy sprawdzonych 72% Trudno powiedzieć 5% Typ klientów tradycjonalistów, preferujących rzeczy sprawdzone to przede wszystkim sceptycy 2 oraz zwolennicy oszczędności, choć także żądni luksusu oraz otwarci na nowości należą w większości do tych, którzy są dość wiernymi użytkownikami konkretnych produktów codziennego użytku. Jednak w tych dwóch ostatnich grupach wyraźnie częściej pojawiają się chętnie wypróbowujący nowe rzeczy eksperymentatorzy. Można przy tym zauważyć, że eksperymentatorów więcej jest wśród żądnych luksusu niż otwartych na nowości, co wiąże się zapewne z tym, że ci pierwsi nie ustają w poszukiwaniu coraz lepszej jakości, drugich natomiast ogranicza podczas faktycznych zakupów jak wynika z badań gorsza, niż w przypadku żądnych luksusu, sytuacja materialna. CENA A JAKOŚĆ JAKIE PRODUKTY CODZIENNEGO UŻYTKU? KATEGORYZACJA Lubię wypróbowywać Wolę rzeczy Trudno TYPÓW KLIENTÓW nowe rzeczy sprawdzone powiedzieć Żądni luksusu 30% 67% 3% Zwolennicy oszczędności 16% 81% 3% Otwarci na nowości 23% 73% 4% Sceptycy 17% 83% 1% 2 Przypomnijmy: SCEPTYCY, to osoby, które deklarowały brak zainteresowania nowymi produktami codziennego użytku: zarówno jakościowo lepszym, ale droższym, jak i tańszym, ale nieco gorszym; ZWOLENNICY OSZCZĘDNOŚCI, to osoby deklarujące gotowość nabycia nowego produktu gorszego jakościowo, ale tańszego i niechęć wobec produktu droższego, choć lepszego; ŻĄDNI LUKSUSU deklarowali gotowość nabycia nowego droższego produktu codziennego użytku jakościowo lepszego od dotychczasowych i niechęć wobec jego tańszego i gorszego odpowiednika; OTWARCI NA NOWOŚCI deklarowali zamiar sprawdzenia obu rodzajów produktów. 11

12 Sytuacja materialna ma wpływ na podejście konsumentów do zakupów im lepsza, tym chętniej sięgają badani po rzeczy nowe, natomiast im gorsza, tym częściej wolą pozostać przy sprawdzonych produktach. SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ JAKIE PRODUKTY CODZIENNEGO UŻYTKU? Lubię wypróbowywać nowe rzeczy Wolę rzeczy sprawdzone Trudno powiedzieć Dobra 28% 65% 7% Średnia 24% 71% 5% Zła 16% 79% 5% Na to, co wybieramy bardzo silny wpływ ma wiek klientów. Im młodsi, tym chętniej eksperymentują z artykułami codziennego użytku, natomiast im starsi, tym powszechniej decydują o trzymaniu się produktów sprawdzonych i wielokrotnie już wypróbowanych. WIEK JAKIE PRODUKTY CODZIENNEGO UŻYTKU? Lubię wypróbowywać nowe rzeczy Wolę rzeczy sprawdzone Trudno powiedzieć lat 41% 50% 9% lat 38% 59% 3% lat 21% 73% 6% lat 20% 77% 3% lat 15% 81% 4% 60 i więcej lat 8% 84% 7% W porównaniu z poprzednim badaniem realizowanym przed trzema laty nie widać znaczących zmian w deklaracjach badanych na temat tego czy podczas zakupów wolą eksperymentować, czy raczej trzymać się rzeczy sprawdzonych. Tak jak wówczas zdecydowanie przeważają osoby, preferujące tradycyjnie, dotychczas stosowane w gospodarstwie domowym produkty. Jednak od 1994 roku zmniejszyła 12

13 się liczba osób chętnych do eksperymentowania z rzeczami nowymi, nieco więcej natomiast jest takich, które pozostają przy produktach sprawdzonych. CZY OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, JEŚLI CHODZI O TOWARY CODZIENNEGO UŻYTKU, WOLI PAN(I) TRZYMAĆ SIĘ RZECZY SPRAWDZONYCH? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 29% 26% 26% 23% lubię wypróbowywać nowe rzeczy II.1994 r. VII r. VII VII % 70% 69% 72% wolę trzymać się rzeczy sprawdzonych 5% 4% 5% 5% trudno powiedzieć JAK CZĘSTO DO SKLEPU? Polacy często chodzą do sklepów, kupując tylko to co jest potrzebne na bieżąco taki sposób zaopatrywania charakteryzuje aż trzy czwarte klientów. Tylko jedna piąta robi zakupy rzadko, ale z założeniem, że zapasów ma wystarczyć na dłuższy okres czasu. W JAKI SPOSÓB ZAZWYCZAJ ROBI SIĘ W PANA(I) RODZINIE ZAKUPY CODZIENNEGO UŻYTKU: Raczej rzadko robimy zakupy, ale kupujemy tyle, by starczyło na dłuższy czas, np. na tydzień, na miesiąc Raczej często robimy zakupy, ale kupujemy tylko to, co jest potrzebne na bieżąco Trudno powiedzieć 4% 20% 76% Częstotliwość robienia zakupów wiąże się przede wszystkim z aktywnością zawodową ludzi, ich wykształceniem i sytuacją materialną. Im lepsza sytuacja materialna pytanych i wyższe wykształcenie, tym częściej zakupy dokonywane są w większych odstępach czasu. Natomiast im niższe wykształcenie, tym powszechniej 13

14 zakupy robione są na bieżąco. Taki sposób częściej praktykowany jest przez osoby w średniej i złej sytuacji bytowej niż w dobrej, częściej też przez biernych (78%) niż aktywnych zawodowo (73%). SYTUACJA MATERIALNA JAK CZĘSTO ROBIONE SĄ ZAKUPY: Często, zużywane produkty uzupełniane są na bieżąco Rzadko, zapasy powinny starczyć na dłuższy czas Trudno powiedzieć Dobra 25% 69% 6% Średnia 20% 76% 4% Zła 17% 78% 5% WYKSZTAŁCENIE JAK CZĘSTO ROBIONE SĄ ZAKUPY: Często, zużywane produkty uzupełniane są na bieżąco Rzadko, zapasy powinny starczyć na dłuższy czas Trudno powiedzieć Podstawowe 14% 81% 5% Zasadnicze zawodowe 19% 78% 3% Średnie 21% 75% 4% Wyższe 39% 58% 3% Zakupy rzadkie, ale zaopatrujące gospodarstwo domowe w produkty codziennego użytku na dłuższy okres czasu najczęściej dokonywane są przez klientów, których nazwaliśmy otwartymi na nowości (zainteresowani zarówno produktami dobrymi jakościowo i droższymi, ale i tańszymi, gorszymi) oraz żądnymi luksusu (zainteresowani tylko produktami dobrej jakości). Natomiast klienci, którzy robią zakupy na bieżąco, a w związku z tym często pojawiają się w sklepach, to najczęściej zwolennicy oszczędności (preferujący produkty co prawda gorsze jakościowo, ale za to tańsze) oraz sceptycy (w ogóle niewykazujący zainteresowania nowymi produktami na rynku). CENA A JAKOŚĆ KATEGORYZACJA TYPÓW KLIENTÓW JAK CZĘSTO ROBIONE SĄ ZAKUPY: Często, zużywane produkty uzupełniane są na bieżąco Rzadko, zapasy powinny starczyć na dłuższy czas Trudno powiedzieć Żądni luksusu 23% 75% 2% Zwolennicy oszczędności 11% 85% 4% Otwarci na nowości 29% 68% 3% Sceptycy 18% 80% 2% 14

15 W porównaniu z 1996 r., kiedy to po raz pierwszy zapytaliśmy Polaków o częstotliwości i wielkość dokonywanych zakupów oraz z ostatnim badaniem przeprowadzonym w roku 2000, deklaracje badanych nie uległy zasadniczym zmianom. W JAKI SPOSÓB ZAZWYCZAJ ROBI SIĘ W PANA(I) RODZINIE ZAKUPY CODZIENNEGO UŻYTKU? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 19% 23% 20% raczej rzadko robimy zakupy, ale kupujemy tyle, by starczyło na dłuższy czas np. na tydzień, na miesiąc VII r. VII r. VII r. 79% 74% 76% raczej często robimy zakupy, ale kupujemy tylko to, co jest potrzebne na bieżąco 2% 3% 4% trudno powiedzieć 15

16 GDYBY W SKLEPIEJ POJAWIŁ SIĘ PRODUKT CODZIENNEGO UŻYTKU, DUŻO LEPSZY OD WSZYSTKICH DO TEJ PORY DOSTĘPNYCH, ALE KOSZTOWAŁBY NIECO DROŻEJ, CZY KUPOWAŁ(A)BY GO PAN(I)?(a) tak nie DANE W PROC. trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ mężczyźni kobiety podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący dobra średnia zła

17 w ogóle się nie interesują ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 5-7 lipca 2003 r. GDYBY W SKLEPIE POJAWIŁ SIĘ PRODUKT CODZIENNEGO UŻYTKU, NIECO GORSZY OD WSZYSTKICH DO TEJ PORY DOSTĘPNYCH, ALE KOSZTOWAŁBY ZNACZNIE TANIEJ, CZY KUPOWAŁ(A)BY GO PAN(I)?(a) tak nie DANE W PROC. trudno powiedzieć LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE mężczyźni kobiety podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący

18 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 5-7 lipca 2003 r. dobra średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani KTÓRE Z NASTĘPUJĄCYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ OPISUJE PANA(I) ZACHOWANIE: 1.zawsze kupuję towary najwyższej jakości, bez względu na cenę 2.zwykle kupuję towary wysokiej jakości, ale tylko wówczas, gdy mają przystępną cenę; 3.rzadko kupuję towary wysokiej jakości, ponieważ są drogie; 97.trudno powiedzieć(a) DANE W PROC LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA mężczyźni kobiety podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci

19 PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 5-7 lipca 2003 r. bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący dobra średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani KTÓRE Z NASTĘPUJĄCYCH STWIERDZEŃ NAJLEPIEJ OPISUJE PANA(I) ZACHOWANIE W SKLEPIE, GDY KUPUJE PAN(I) TOWARY CODZIENEGO UŻYTKU? 1.starannie oglądam różne towary, długo wybieram; 2.biorę to, co jest pod ręką; 97.trudno powiedzieć(a) DANE W PROC LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA mężczyźni kobiety podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy

20 PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 5-7 lipca 2003 r. gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący dobra średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani CZY OGÓLNIE RZECZ BIORĄC, JEŚLI CHODZI O TOWARY CODZINNEGO UŻYTKU, WOLI PAN(I) TRZYMAĆ SIĘ RZECZY SPRAWDZONYCH? 1.lubię wypróbowywać nowe rzeczy; 2.wolę trzymać się rzeczy sprawdzonych 97.trudno powiedzieć(a) DANE W PROC LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA mężczyźni kobiety podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści

21 GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 5-7 lipca 2003 r robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący dobra średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani W JAKI SPOSÓB ZAZWYCZAJ ROBI SIĘ W PAN(I) RODZINIE ZAKUPY TOWARÓW CODZIENNEGO UŻYTKU? 1.raczej rzadko robimy zakupy, ale kupujemy tyle, by starczyło na dłuższy czas, np. na tydzień, na miesiąc 2.raczej często robimy zakupy, ale kupujemy tylko to, co jest potrzebne na bieżąco 97.trudno powiedzieć(a) DANE W PROC LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE mężczyźni kobiety podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe i licencjat wieś

22 MIEJSCE ZAMIESZKANIA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA PRAKTYKI RELIGIJNE SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ miasta do 20 tys miasta tys miasta tys miasta pow. 500 tys kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług a Dane TNS OBOP; Sondaż realizowany w dn. 5-7 lipca 2003 r robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni regularnie praktykujący nieregularnie praktykujący niepraktykujący dobra średnia zła w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani