Ubezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska

Transkrypt

1 Ubezpieczenia (konspekt 2) dr Małgorzata Mierzejewska

2 Podstawowe źródła prawa ubezpieczeniowego Umowa ubezpieczenia definicja Strony umowy ubezpieczenia Elementy umowy ubezpieczenia OWU

3 Podstawowe źródła prawa ubezpieczeniowego Kodeksy: cywilny, morski, ksh Ustawy o: działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1151), ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1152), pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1154), nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz o Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1153)

4 Cechy umowy ubezpieczenia Umowa ubezpieczenia jest umową: 1. Kwalifikowaną 2. Nazwaną 3. Konsensualną 4. Dwustronną 5. Odpłatną 6. Najwyższej dobrej wiary 7. Adhezyjną 8. Stałej współpracy kontraktowej 9. Subiektywnie losową 10. Wzajemną

5 Cechy sporne umowy ubezpieczenia Umowa ubezpieczenia jest umową: 1. Adhezyjną? 2. Wzajemną

6 Strony i podmioty umowy ubezpieczenia Ubezpieczyciel Ubezpieczający Ubezpieczony Uposażony Uprawniony Wierzyciel hipoteczny Poszkodowany Nabywca rzeczy ubezpieczonej

7 Zakład ubezpieczeń Ograniczenia podmiotowe (art. 5) Ograniczenia przedmiotowe (art. 3 ust. 2, art. 8) Specjalne wymagania dotyczące: Założycieli i władz spółki (art.27) Statutu (art. 32) Kapitału zakładowego (art. 33) Akcji i obrotu pakietami akcji (art. 34, 35, 36, 37)

8 Zakład ubezpieczeń jako przedsiębiorstwo specyficzny cykl produkcyjny Przychody Koszty specyficzna struktura majątku i kapitałów ustalanie klientów sprzedaż produktu okres odpowiedzialności ew. materializowanie się produktu lokaty rezerwy

9 Sprawozdanie finansowe Bilans Rachunek zysków i strat Sprawozdanie z przepływów gotówkowych Sprawozdanie ze zmian w kapitałach własnych Informacja dodatkowa

10 Bilans ubezpieczyciela Co składa się na majątek ubezpieczyciela? AKTYWA Kto, jakiego rodzaju i w jakiej wysokości ma prawo do tego majątku? PASYWA PRZEDSTAWIA OBRAZ MAJĄTKU I KAPITAŁÓW NA OKREŚLONY MOMENT musi zawierać: datę na którą został sporządzony słowo bilans wyodrębnienie aktywów i pasywów wartości składników sumę bilansową podpisy osób odpowiedzialnych za jego sporządzenie datę sporządzenia

11 Aktywa Wartości niematerialne i prawne LOKATY Należności Inne składniki majątku

12 Aktywa stanowiące pokrycie rezerw technicznoubezpieczeniowych Można lokować wyłącznie w : bonach skarbowych obligacjach skarbu państwa papierach wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez państwo obligacjach gmin pożyczkach zabezpieczonych hipotecznie nieruchomościach akcjach dopuszczonych do publicznego obrotu udziałach i akcjach w krajowych spółkach p.h. nie dopuszczonych do publicznego obrotu depozytach bankowych funduszach powierniczych

13 Pasywa Kapitały własne REZERWY TECHNICZNO - UBEZPIECZENIOWE Pozostałe zobowiązania Rozliczenia międzyokresowe bierne i przychody przyszłych okresów

14 Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe rezerwa składek rezerwa na ryzyka niewygasłe rezerwa na nie wypłacone odszkodowania i świadczenia rezerwa na wyrównanie szkodowości rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie rezerwa w dziale ubezpieczeń na życie gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający rezerwa na premie i rabaty dla ubezpieczonych inne rezerwy

15 REZERWA SKŁADEK Część składki przypisanej pomniejszona o koszty akwizycji przypadająca na przyszłe okresy sprawozdawcze

16 Zadanie W zakładzie ubezpieczeń prowadzącego działalności w dziale II zawarto w roku n następujące umowy ubezpieczenia: w II kwartale na 1200 w III kwartale na 1000 w IV kwartale na 800 Ile wynosi składka zarobiona, przypisana i rezerwa składek dla tego roku? W roku n+1 w II kwartale w zakładzie ubezpieczeń zawarto umowy ubezpieczenia na Ile wynosi składka zarobiona, przypisana i rezerwa składek dla roku n+1?

17 Ustalanie rezerwy (dział II) ROK 2011 ROK 2012 ROK 2013 składka przypisana rezerwa składek składka zarobiona zmiana stanu rezerw

18 Rezerwa na ryzyka niewygasłe Tworzona na pokrycie odszkodowań i świadczeń, kosztów jakie mogą wyniknąć z przyszłych szkód w odniesieniu do umów ubezpieczenia które nie kończą się z rokiem obrotowym. Przewidywana wartość odszkodowań Rezerwa składek

19 Rezerwa na niewypłacone odszkodowania (świadczenia) Odpowiada ustalonej (przewidywanej) wielkości przyszłych wypłat z tytułu odszkodowań (świadczeń) związanych z zaszłymi szkodami, powiększonej o koszty likwidacji szkód

20 Znaczenie rezerw T-U Zapewniają realność ubezpieczenia, Zapewniają ciągłość i płynność operacji finansowych, Stanowią źródło pokrycia wyższych niż kalkulowano świadczeń, Są gwarancją długookresowej wypłacalności ubezpieczyciela, Mają znaczący wpływ na zysk i podstawę opodatkowania,

21 Przychody Dz. techniczna Dz. lokacyjna Dz. pozostała operacyjna składka pozostałe techniczne

22 Dz. lokacyjna KOSZTY Dz. pozostała operacyjna Dz. techniczna odszkodowania i świadczenia Dz. ubezpieczeniowa pozostałe koszty techniczne akwizycji administracji

23 Rachunek Zysków i Strat przychody techniczne +/- rezerwy - koszty techniczne wynik techniczny na działalności ubezpieczeniowej + przychody z lokat - koszty lokat + PPO - PKO wynik na działalności operacyjnej + ZN - SN

24 Dział II Rachunek zysków i strat Dział I TRZiS Działalność techniczna TRZiS Ogólny RZiS Działalność lokacyjna Działalność pozostała operacyjna Ogólny RZiS

25 Wypłacalność licencjonowanie działalności badanie statutu i jego zmian przez organ nadzoru przed rejestracją sądową system tworzenia rezerw techniczno - ubezpieczeniowych przedstawianie kwartalnego i rocznego sprawozdania finansowego KNF zasady prowadzenia działalności lokacyjnej system nadzoru finansowego instytucjonalny fundusz bezpieczeństwa: UFG zasady wyliczania marginesu wypłacalności kapitał gwarancyjny

26 Margines wypłacalności Wyliczany na bazie: składki przypisanej świadczeń wypłaconych rezerwy matematycznej i sumy ryzyka

27 Kapitał gwarancyjny 1/3 marginesu wypłacalności, ale nie mniej niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego dla każdej grupy ubezpieczeń

28 Pokrycie normatywów wypłacalności Środki własne muszą wystarczyć na pokrycie marginesu wypłacalności i nie mogą być niższe niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego. opłacony kapitał zakładowy (+) kapitał zapasowy (+) kapitały rezerwowe (+) niepodzielony wynik finansowy z roku ubiegłego (+/-) wynik finansowy netto (+/-) 1/2 należnych wpłat na poczet kapitału zakładowego (+)