Transkrypt

1 Nr 7 Wrzesieñ 2009 ISSN gazeta bezp³atna Nak³ad egz. Zdrowie w Krakowie miesiêcznik informacyjny Praktyka Stomatologiczna Lek. stom. Ewa Milc- Paciorek Kraków, os. Piastów 41 tel W KRAKOWIE Bezp³atny informator medyczny Gdy dziecko siê zakrztusi Zakrztuszenia zdarzaj¹ siê bardzo czêsto ludziom w ka dym wieku. Nie zawsze jednak mamy wyobra enie, e taka sytuacja stanowiæ mo e realne zagro enie dla naszego ycia. A by nag³oœniæ ten problem, Fundusz na rzecz Dzieci One BY One Amway oraz Fundacja Ewy B³aszczyk AKOGO? zorganizowa³y kampaniê edukacyjn¹ PIERWSZA POMOC W PRZYPADKU ZAKRZTUSZEÑ. W wyniku zakrztuszenia tabletk¹ córka Pani Ewy B³aszczyk Ola dozna³a rozleg³ego uszkodzenia mózgu i od 9 lat znajduje siê w stanie œpi¹czki. O zakrztuszeniu mówimy wtedy, gdy jakiœ przedmiot, zamiast w prze³yku znajdzie siê w krtani, tchawicy lub oskrzelach, blokuj¹c przep³yw powietrza i utrudniaj¹c oddychanie. Zablokowanie dróg oddechowych mo e z kolei doprowadziæ do powa nego niedotlenienia mózgu, co niejednokrotnie koñczy siê œpi¹czk¹, dokoñczenie str. 8» gazeta bezp³atna w tym numerze szczepienia» str. 4 6 PRYWATNY GABINET OKULISTYCZNY Dr n. med. Ewa Wójcik specjalista chorób oczu LECZENIE ZEZA, OCZOPL SU U DZIECI I DOROS YCH - OPERACYJNIE I ZACHOWAWCZO Przyjmuje: poniedzia³ek, wtorek, czwartek Kraków ul. Lea 19 m.1 tel gabinet tel. kom ewawojcik@yahoo.com NZOZ SPÓ KA LEKARSKA NA KOZ ÓWCE W RAMACH NFZ : - poradnia okulistyczna - poradnia diabetologiczna - poradnia psychologiczna - poradnia logopedyczna US UGI MEDYCZNE ODP ATNE: kardiolog, psychiatra REJESTRACJA PN-PT TEL.O PE NY ZAKRES US UG PROTETYKA CHIRURGIA IMPLANTY ODBUDOWY ESTETYCZNE ZÊBÓW RTG NA MIEJSCU leczenie chorób uszu, nosa, zatok, gard³a, alergii u dzieci i doros³ych pe³na diagnostyka zaburzeñ s³uchu (audiometria, tympanometria, ABR, otoemisja u doros³ych, dzieci i noworodków) foniatria (stroboskopia strun g³osowych) logopedia rehabilitacja dzieci i doros³ych Konsultacje laryngologiczne RABAT 50% i bezp³atne badanie s³uchu w dniach wrzeœnia 2009 na has³o Zdrowie w Krakowie (po uprzedniej rejestracji telefonicznej) Kraków, ul Kazimierza Wielkiego 118, lok.2 budynek "Konstelacji" Rejestracja: tel. (012) ,

2 2 Zdrowie w Krakowie Nr 7 WARTO WIEDZIEÆ Ayurveda pomoc w leczeniu oty³oœci Ayurveda, najstarsza medycyna naturalna obszaru Indii i Sri Lanki, pomaga w leczeniu wielu schorzeñ. Parali, niedow³ad, parkinsonizm, choroby zwi¹zane z uk³adem kr¹ enia, nadciœnienie, choroby psychosomatyczne, depresje, bóle g³owy ró nego pochodzenia, migreny, choroby oczu, uszu, gard³a, alergie, zapalenie stawów, choroby reumatyczne, brak równowagi hormonalnej, choroby organów wewnêtrznych, oty³oœæ to tylko niektóre choroby wynikaj¹ce z braku równowagi w organizmie. Oczyszczenie organizmu z toksyn poprzez ró nego rodzaju masa e ciep³ym olejem ayurvedyjskim oraz zio³a pomog¹ przywróciæ utracon¹ równowagê. Dziêki odpowiednio dobranym zabiegom organizm wraca do zdrowia. Oty³oœæ jest jedn¹ z bardziej uci¹ liwych chorób cywilizacyjnych. Znaczna czêœæ tego co u osób oty³ych nazywamy t³uszczem, nie jest wcale tkank¹ t³uszczow¹, lecz grub¹ warstw¹ œluzu, z³ogów oraz substancji toksycznych, wypychaj¹cych œcianki jelit, wêz³y ch³onne, tkanki oraz inne czêœci cia³a zdolne do gromadzenia produktów zbytecznych. Odk³adanie œluzu w jelitach jest sygna³em, e pokarm nie zosta³ prawid³owo strawiony, uleg³ gniciu lub fermentacji. Z³e od ywianie, a tak e stres powoduj¹ nieprawid³owe wytwarzanie enzymów i zaburzaj¹ ca³y system trawienia pokarmu. Czêsto to w³aœnie z³e trawienie i s³aba przyswajalnoœæ pokarmu jest przyczyn¹ powstawania innych chorób np. reumatyzmu, chorób nerek, chorób cywilizacyjnych. W jelitach, gdzie odk³ada siê za du o œluzu, przyswajalnoœæ strawionego pokarmu jest du o s³absza. Wiele substancji od ywczych nie dociera do tkanek wraz z krwi¹ i tym samym nie od ywia ich w dostatecznym stopniu. Czujemy siê s³absi, mamy k³opoty z pamiêci¹, brak nam energii, przeziêbiamy siê, chorujemy. Fermentuj¹ce i gnij¹ce resztki pokarmu s¹ doskona³¹ po ywk¹ dla bakterii. Wydzielaj¹ce siê toksyny zamiast zostaæ wydalone, wêdruj¹ wraz z krwi¹ do tkanek cia³a zatruwaj¹c je. Tworz¹ siê z³ogi, a organizm nie radzi sobie z ich usuniêciem. Z tego wzglêdu osoby oty³e, czêœciej nara one s¹ na choroby Naturze warto pomóc Abyœmy tylko zdrowi byli powtarzamy w rozmowach z przyjació³mi, bliskimi, sk³adaj¹c sobie yczenia. Dobrze jeœli siê spe³niaj¹, trudniej zaœ, gdy przychodzi stawiæ czo³a chorobom, zw³aszcza nowotworowym. P ostêp medycyny czêsto pozwala zastosowaæ skuteczn¹ terapiê, która jednak pozostawia spustoszenie w organizmie. Specjaliœci podkreœlaj¹ znaczenie wczesnego wykrycia choroby czy regularnych badañ. Przypominaj¹ tak e, e w przypadku chemioterapii stosowanej u mê czyzn jednym ze skutków ubocznych mo e byæ upoœledzenie p³odnoœci. Niep³odnoœæ mo e byæ przejœciowa lub trwa³a, w zale noœci od rodzaju przyjmowanych leków. Rozpoczêta terapia to okres, w którym lekarze szczególnie odradzaj¹ ci¹ ê, poniewa przyjmowanie œrodków cytostatycznych zwiêksza ryzyko wyst¹pienia uszkodzeñ p³odu. Choroba nie musi jednak oznaczaæ, e pacjent nigdy ju nie bêdzie móg³ zostaæ rodzicem. Medycyna i na to znalaz³a skuteczny sposób. Przed rozpoczêciem terapii zalecamy zdeponowanie nasienia do banku, gdzie jest ono przechowywane do zakoñczenia leczenia i chwili, kiedy pacjent zdecyduje siê na posiadanie potomstwa mówi dr Ma³gorzata Swornik z Oœrodka Macierzyñstwo z Krakowa. Macierzyñstwo oferuje zamro enie nasienia mê czyznom przystêpuj¹cym do terapii przeciwnowotworowej, pacjentom przed zabiegami urologicznymi (które te czêsto prowadz¹ do niep³odnoœci), a tak e pacjentom przystêpuj¹cym w oœrodku do zabiegów inseminacji i In vitro. Aby zdeponowaæ u nas nasienie, nale y zg³osiæ siê przed rozpoczêciem leczenia i wykonaæ badanie nasienia oraz badania wirusologiczno bakteriologiczne wyjaœnia Ma³gorzata Swornik. I dodaje: Po otrzymaniu wyników pacjent oddaje nasienie. Dalej trafia ono do laboratorium, gdzie poddawane jest odpowiedniej preparatyce i mro eniu. Przedstawicielka Macierzyñstwa podkreœla tak e, e klinika posiada specjalistyczny sprzêt IceCube umo - liwiaj¹cy komputerowe sterowanie procesem mro enia. Zamro one nasienie przechowywane jest nastêpnie w ciek³ym azocie w temperaturze oko³o minus 190 stopni. Jest rzecz¹ oczywist¹, e wszelkie metody leczenia stosowane w trakcie Wypatruj¹c bociana terapii przeciwnowotworowej maj¹ przede wszystkim na celu uratowanie ycia pacjenta. Za wszelk¹ cenê, równie i za t¹, która oznacza szeroko pojête skutki uboczne. Najwa niejsze, e chorobê coraz czêœciej udaje siê przezwyciê yæ. Mro enie nasienia w przypadku osób poddawanych chemioterapii, pragn¹cych w przysz³oœci posiadaæ potomstwo to przyk³ad mówi dr Swornik - kiedy sami bardzo mo emy pomóc naturze. Z korzyœci¹ dla nas i naszego przysz³ego dziecka. Warto o tym pamiêtaæ, mimo, ze mro enie nasienia to rozwi¹zanie, które nie dla wszystkich jeszcze brzmi naturalnie. Oœrodek Macierzyñstwo oferuje je od 2002 roku. Rocznie, z ró nych wzglêdów, na zamro enie nasienia decyduje siê tam ok 50 osób, zaœ z mo liwoœci zamro enia nasienia przed terapi¹ przeciwnowotworow¹ skorzysta³o dotychczas 100. panów. Macierzyñstwo Sp. z o.o. ul. Bia³opr¹dnicka 7A, Kraków tel/fax cywilizacyjne, psychosomatyczne, cierpi¹ na ró nego rodzaju bóle. Oty³oœæ najczêœciej dotyka osoby typu Kapha z uwagi na powoln¹ ich przemianê materii. Brak równowagi u tych ludzi bardzo szybko prowadzi do nadwagi. Panchakarma, podstawowa terapia odtruwaj¹ca i regeneruj¹ca organy wewnêtrzne, pomaga usun¹æ toksyny, nagromadzony œluz oraz z³ogi. Reguluje przemianê materii. Dziêki niej nasze cia³o nabiera jêdrnoœci. Chudniemy nie tylko w trakcie wykonywanego masa u, ale tak e po odbyciu ca³ej kuracji. Zabiegi powoduj¹ gromadzenie siê substancji toksycznych i œluzu w miejscach, z których nastêpnie s¹ usuwane poprzez uk³ad wydalniczy i skórê. Masa Abhyanga, Pinda Sweda oraz k¹piel parowo-zio³owa to podstawowe zabiegi pomagaj¹ce zredukowaæ nasz¹ wagê, uregulowaæ przemianê materii i oczyœciæ organizm z toksyn. Specjaliœci terapii Panchakarma podczas konsultacji ustal¹ nasz typ psychofizyczny oraz wszelkie zaburzenia i blokady wystêpuj¹ce w organizmie. Wska ¹ co mo e byæ przyczyn¹ oty³oœci, Gimnastyka Pilates to æwiczenia oddechowe, wzmacniaj¹ce, równowa ne i rozci¹gaj¹ce, wykonywane w skupieniu, przy muzyce relaksacyjnej. Uczestnicy zajêæ zyskuj¹ œwiadomoœæ w³asnego cia³a, nad którym w trakcie æwiczeñ ucz¹ siê panowaæ. Jak zmienia siê z wiekiem sylwetka cz³owieka? Jakie dolegliwoœci zmuszaj¹ seniorów do podjêcia decyzji o zapisaniu siê na æwiczenia? W miarê up³ywu lat krêgos³up traci sprê ystoœæ, miêœnie s³abn¹, stawy trac¹ ruchomoœæ. Czêsto pojawia siê reumatyzm, a koœci nara one s¹ na osteoporozê. Upadki i st³uczenia zagra aj¹ sprawnoœci fizycznej. Utrwalone podczas ca³ego ycia wady postawy powoduj¹ dolegliwoœci bólowe. Najwa niejszym celem gimnastyki z³ej przemiany materii oraz zaproponuj¹ rodzaj i iloœæ zabiegów, potrzebnych do przywrócenia naszej naturalnej równowagi. Pomog¹ ustaliæ dietê, która jest niezbêdna by przywróciæ prawid- ³owe trawienie. Dieta ta pomo e zmieniæ z³e nawyki ywieniowe, a organizm stopniowo powróci do prawid³owego wydzielania enzymów trawiennych. W wielu przypadkach terapie ajurvedyjskie mo na ³¹czyæ z leczeniem prowadzonym œrodkami farmaceutycznymi. Terapia ayurvedyjska jest ca³kowicie naturalna, dlatego mog¹ z niej korzystaæ wszyscy. Body Time. Ayurveda w Krakowie ul. Konfederacka Kraków tel tel. kom PILATES gimnastyka dla seniora jest wzmacnianie miêœni i rozci¹ganie stawów. Pilates pozwala zrobiæ to w przyjemny i œwiadomy sposób, poprawia równowagê oraz koordynacjê wzrokowo ruchow¹. Æwiczenia rozluÿniaj¹ napiête miêœnie karku i szyi. Panie doceniaj¹ wzmocnienie miêœni dna miednicy. Wszystkie æwiczenia k³ad¹ nacisk na wyd³u anie krêgos³upa, co powoduje zmniejszenie dolegliwoœci bólowych i wyraÿnie poprawia wygl¹d sylwetki. Plecy przestaj¹ siê zaokr¹glaæ, brzuch staje siê mocny, a chód pewny i pe³en energii. Justyna W³odarczyk, instruktor Techniki Pilates Oœrodek Edukacyjny Zdrowie i Uroda Kraków-Kazimierz, ul. Miodowa 21 tel. 012/ , , fitstyl@fitstyl.pl fot: Maciej Rudy

3 Zdrowie w Krakowie Nr 7 3 WARTO WIEDZIEÆ Kiedy do Poradni Naczyniowej? Coraz wiêcej osób zapada na choroby naczyniowe. Wywo³ane jest to w du ej mierze prowadzonym przez nich trybem ycia, prac¹ i codziennymi obowi¹zkami. Zbyt d³ugie siedzenie przy biurku, brak ruchu, nieodpowiednie obuwie to tylko niektóre czynniki niekorzystnie wp³ywaj¹ce na stan naszych naczyñ krwionoœnych. A co za tym idzie, prowadz¹ce do wielu chorób. C zêsto lekcewa ymy objawy chorób naczyniowych. Wydaje nam siê, e bóle ³ydek przy chodzeniu, silne kurcze czy obrzêki nóg, nied³ugo same ust¹pi¹. Tymczasem s¹ objawy, które powinny wzbudziæ nasz niepokój i zachêciæ do zasiêgniêcia opinii specjalisty w poradni chorób naczyñ, czyli angiologa. W poradni pacjent dowie siê, czy jego dolegliwoœci s¹ skutkiem mia d ycy têtnic, chorób y³ lub chorób drobnych naczyñ w³osowatych. Z drugiej strony nie ka da dolegliwoœæ objawiaj¹ca siê zmêczeniem i bólem koñczyn musi byæ zwi¹zana z chorob¹ naczyniow¹. Zmêczone, piek¹ce nogi, czasem zimne stopy mog¹ byæ równie skutkiem zwyrodnienia stawów lub choroby krêgos³upa. W takich przypadkach angiolog niewiele bêdzie móg³ wiêc pomóc, a porady trzeba zasiêgn¹æ u ortopedy lub reumatologa. Najczêstszym schorzeniem trapi¹cym niemal wszystkie spo³eczeñstwa rozwiniête jest mia d yca. Utar³o siê przekonanie, e dotyka ona jedynie têtnic wieñcowych powoduj¹c zawa³ serca. Tak jednak nie jest. Mia d yca upodoba³a sobie równie têtnice nóg i têtnice mózgu. Kiedy zatem powinniœmy podejrzewaæ, e mia d yca dotyczy nas i co powinno wzbudziæ nasze obawy i sk³oniæ do szukania porady angiologa? Na pewno jeœli zaczynamy mieæ trudnoœci z chodzeniem - gdy po przejœciu dystansu metrów odczuwamy silny ból w ³ydkach i musimy siê zatrzymaæ. Objaw ten, nazywany chromaniem przestankowym, czyli potocznie stajemy siê z koniecznoœci ogl¹daczem wystaw sklepowych, mo e byæ sygna³em zmian mia - d ycowych w têtnicach koñczyn dolnych. W takim przypadku lekarz mo e zaproponowaæ leczenie tabletkami lub trening, ale niezbêdne mo e byæ skierowanie na zabieg. Jeœli zlekcewa ymy te objawy, mog¹ siê one stopniowo nasilaæ powoduj¹c silne bóle, trudno goj¹ce siê rany, a w skrajnych przypadkach grozi nam nawet amputacja nogi. Najbardziej zagro eni s¹ chorzy z cukrzyc¹ oraz wieloletni palacze. Koniecznoœæ zasiêgniêcia porady lekarskiej sugeruj¹ tak e silne zawroty g³owy, zaburzenia widzenia, okresy tzw. zaniewidzenia lub widzenie tylko jedn¹ czêœci¹ oka, k³opoty z utrzymaniem w rêce przedmiotu lub os³abienie nogi. Czêsto te objawy lekcewa ymy. Myœlimy, e to samo przejdzie. Tymczasem mog¹ one wskazywaæ na zagro enie udarem. Powinniœmy wtedy odwiedziæ neurologa, a u naczyniowca zbadaæ naczynia domózgowe (têtnice szyjne), aby stwierdzi³ czy przypadkiem nie ma w nich mia d ycowych zwê eñ. Innym czêstym schorzeniem nierzadko wynikaj¹cym ze stylu ycia jaki prowadzimy s¹ schorzenia y³. Nie maj¹ one nic wspólnego z têtnicami i mia d yc¹ potrafi¹ jednak byæ bardzo dolegliwe i znacznie upoœledzaæ jakoœæ ycia, a w niektórych przypadkach stanowiæ równie zagro enie dla ycia. Schorzenie y³ sugeruje obecnoœæ ylaków, uczucie ciê koœci oraz obrzêki nóg, które wystêpuj¹ zw³aszcza wieczorem. Przyczyn powstawania niewydolnoœci ylnej, a tym ylaków jest wiele. Najczêœciej cierpi¹ na nie kobiety, które by³y w ci¹ y, du o stoj¹ i dÿwigaj¹, a tak e osoby, u których w rodzinie ylaki wystêpuj¹. Nara one s¹ osoby pracuj¹ce d³ugie godziny w pozycji stoj¹cej oraz pracuj¹ce za biurkiem w pozycji siedz¹cej. Jeœli wiemy, e mamy sk³onnoœæ do ylaków powinniœmy staraæ siê podejmowaæ dzia³ania profilaktyczne, które im zapobiegn¹ lub choæ opóÿni¹ ich pojawienie siê. Wa ne jest, by podczas pracy robiæ krótkie przerwy. Ci, którzy ca³y dzieñ siedz¹ powinni co godzinê przynajmniej przejœæ siê chocia by po herbatê czy kawê. Warto te, by zachowaæ zdrowe nogi, zrezygnowaæ ze zbyt gor¹cych k¹pieli i nosiæ odpowiednie obuwie. Niestety schorzenia y³ to nie tylko ylaki. Wiele ostatnio mówi siê o zakrzepach ylnych, jednak ci¹gle zdarza siê, e pacjenci zbyt póÿno zwracaj¹ siê o pomoc do lekarza. Niepokój nasz powinien wzbudziæ nag³y obrzêk jednej nogi, szczególnie po d³ugim unieruchomieniu, lub jeœli stosujemy leki hormonalne i palimy papierosy. Czasem takie objawy ³atwo zlekcewa yæ, jednak nag³y obrzêk ³ydki mo e byæ objawem zakrzepu ylnego i w takim wypadku niezw³ocznie nale y udaæ siê do lekarza, który to wykluczy lub potwierdzi i rozpocznie leczenie co pozwoli unikn¹æ groÿnych niekiedy powik³añ. Do lekarza specjalizuj¹cego siê w chorobach naczyniowych powinny równie udaæ siê osoby które zaobserwuj¹ u siebie zmiany zabarwienia skóry palców sinienie i bledniêcie pod wp³ywem stresu lub zimna. Mo e siê okazaæ, e mamy do czynienia z chorob¹ Raynaud a, w czasie której dochodzi do skurczu drobnych têtniczek w niektórych czêœciach cia³a takich jak palce r¹k i stóp, nosa i uszu Czêsto takie objawy nie wymagaj¹ leczenia, a jedynie troskliwego ubierania siê i dbania o rêce i stopy jednak lekarz powinien zbadaæ, czy zimne i zaczerwienione rêce to tylko taka uroda pacjenta, czy mo e ju objaw powa nego schorzenia. Nowa Poradnia Naczyniowa w Ma³opolskim Centrum Medycznym Leczenie chorób naczyniowych niejednokrotnie wymaga wykonania specjalistycznego zabiegu. Ka dy taki zabieg powinien byæ poprzedzony wczeœniejsz¹ konsultacj¹ lekarsk¹ oraz wykonaniem badañ nieinwazyjnych, które wska ¹ jaki jest charakter choroby i jaki zabieg nale y przeprowadziæ. Niestety tu zaczynaj¹ siê kolejki i d³ugie tygodnie oczekiwania. W Krakowie na sam zabieg pacjent nie musi czekaæ zbyt d³ugo, jednak jak siê okazuje, kolejki do nielicznych poradni naczyniowych na konsultacje i badania s¹ ogromne. W zwi¹zku z czym ten czas oczekiwania na leczenie siê wyd³u a. Aby go skróciæ i przyspieszyæ zdiagnozowanie choroby, Ma³opolskie Centrum Medyczne przy ul. Rejtana zachêca do skorzystania z rozbudowanej oferty wykonywanych w nim badañ i udzielanych konsultacji. Pacjent ma mo liwoœæ uzyskania tu pe³nej diagnostyki nieinwazyjnej, leczenia i w przypadkach koniecznych uzyskania kwalifikacji i skierowania do dalszych zabiegów. Niezbyt liczne porady naczyniowe w Ma³opolskim Centrum Medycznym udzielane by³y ju od kilku lat. Teraz jednak stworzono Poradniê Naczyniow¹, której oferta zosta³a uzupe³niona i znacznie rozszerzona. Pacjenci maj¹ mo liwoœæ wykonania USG naczyñ têtniczych lub ylnych oraz dok³adne pomiary ciœnieñ na nogach i rêkach za pomoc¹ specjalnego urz¹dzenia, zwanego potocznie œlepym Dopplerem. W celu rozpoznania choroby Raynauda a mo na natomiast wykonaæ tu kapilaroskopiê. Badanie to jest zupe³nie nieinwazyjne, bezbolesne i polega na ogl¹dniêciu wa³ów paznokciowych pod mikroskopem. Zespó³ Poradni Naczyniowej MCM stanowi¹ specjaliœci chorób wewnêtrznych, angiologii (chorób naczyñ), chirurgii naczyniowej z Zak³adu Angiologii Szpitala Uniwersyteckiego przy ulicy Skawiñskiej oraz z Oddzia³u Chirurgii Naczyniowej Szpitala Zakonu Bonifratrów w Krakowie. S¹ to: dr n. med. Marzena Fro³ow, dr n. med. ukasz Partyka, dr n. med. Maciej Wandzilak, lek. med. Lidia S³owik, lek. med. Jacek Radwan oraz wykwalifikowane pielêgniarki Ma³opolskiego Centrum Medycznego. Zadbamy o Twoje zdrowie! Ma³opolskie Centrum Medyczne jest niepublicznym zak³adem opieki zdrowotnej. Ju od ponad 12-tu lat œwiadczymy us³ugi medyczne na ma³opolskim rynku. W naszym zespole pracuje ponad 40-tu lekarzy ró nych specjalnoœci oraz wykwalifikowane pielêgniarki i doœwiadczeni operatorzy densytometru. Zapraszamy do naszych gabinetów od poniedzia³ku do pi¹tku w godz i w sobotê w godz Centrum posiada w³asny parking i jest przystosowany do obs³ugi osób niepe³nosprawnych. Dojazd komunikacj¹ miejsk¹ na przystanek Korona: - tramwaje linii 3, 6, 8, 10, 11, 23 - autobus linii 502 Konsultacje lekarskie W naszym oœrodku skorzystaæ mo na z konsultacji lekarskich w zakresie: reumatologii kardiologii chorób naczyñ endokrynologii Badania diagnostyczne neurologii chorób wewnêtrznych ginekologii i po³o nictwa pulmonologii hematologii laryngologii ortopedii diagnostyka osteoporozy na wysokiej klasy densytometrze pe³en zakres badañ USG, w tym echo serca badania naczyniowe, kapilaroskopia diagnostyka snu i bezdechów sennych EMG EKG badania laboratoryjne. Ma³opolskie Centrum Medyczne Ul. T. Rejtana Kraków Tel. (12) Tel. (12) mcm.biuro@mp.pl

4 4 Zdrowie w Krakowie Nr 7 Fundacja Aby yæ s¹ po to, by pomóc Powstanie fundacji to wiele zdarzeñ i ludzi, którzy mieli wp³yw na stworzenie tej organizacji mówi Andrzej Kuczara, Prezes Zarz¹du. To choroba mojej córki, akceptowana przez polskie prawo odmowa pomocy przez lekarza skawiñskiego pogotowia, dzia³ania wspania³ego personelu medycznego Oddzia³u Neuroinfekcji i Neurologii Dzieciêcej Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Paw³a II (ca³ego personelu: lekarze, pielêgniarki i personel pomocniczy) oraz dzia³ania, wk³ad i postêpowanie ludzi, którzy przy³¹czyli siê do nas po stworzeniu fundacji. Fundacja Aby yæ ( ) powsta- ³a, aby w szerokim s³owa znaczeniu nieœæ pomoc dzieciom i m³odzie y dotkniêtym przez neuroinfekcje, g³ównie te spowodowane przez pneumokoki i meningokoki oraz prowadziæ dzia³ania zwi¹zane z szeroko pojêta profilaktyk¹. Fundacja zajmuje siê informowaniem spo³eczeñstwa i œrodowisk zawodowych o chorobach infekcyjnych uk³adu nerwowego dzieci i m³odzie y oraz mo liwoœci ich leczenia i profilaktyki. Formami propagowania s¹ informacje bezpoœrednie w obiektach medycznych i szkolnych, a tak e media. Fundacja wspiera inicjatywy d¹ ¹ce do szerszego rozpowszechniania profilaktyki neuroinfekcji, refunduje szczepionki dla dzieci i m³odzie y, zajmuje siê wspieraniem rozwoju nowoczesnej diagnostyki oraz umo liwianiem powszechnego dostêpu do niej. Wa ne jest równie wsparcie dla procesu leczniczego chorób uk³adu nerwowego oraz rehabilitacji dzieci i m³odzie y z powik- ³aniami po schorzeniach neurologicznych. Fundacja wspó³pracuje i wspiera dzia³alnoœæ placówek zajmuj¹cych siê zawodowo profilaktyk¹ i leczeniem neuroinfekcji. Ponadto organizuje te koncerty, konkursy, aukcje i spotkania oraz pozyskuje œrodki finansowe i maj¹tkowe na swoje cele statutowe. Najwiêkszym sukcesem fundacji jest profilaktyka poprzez bezpoœrednie refundowanie szczepieñ mówi Andrzej Kuczara, Prezes Zarz¹du. Dotychczas 100% uzasadnionych próœb zosta³o za³atwionych pozytywnie. Do sukcesów zaliczyæ te mo na ogólnopolskie akcje zachêcaj¹ce do szczepieñ temat numeru szczepienia Od stycznia 2007 roku dzia³a Fundacja Aby yæ, nios¹ca pomoc dzieciom i m³odzie y dotkniêtym schorzeniami neuroinfekcyjnymi. Szczególn¹ wagê przywi¹zuje do tych wystêpuj¹cych najczêœciej, wywo³anych przez meningokoki i pneumokoki. i Neuroinfekcje to jedno z najwiêkszych zagro eñ dla dzieci i m³odzie y. Nagle ich pojawienie siê, w wielu przypadkach prowadzi do nieodwracalnych zmian w organizmie prowadz¹cych czasem do nag³ego zgonu. Tylko szybkie rozpoznanie i natychmiastowe leczenie mog¹ zapobiec tragicznym skutkom tych chorób. G³ówne cele dzia³ania Fundacji Aby yæ to zatem edukowanie ró nych grup spo³ecznych i zawodowych (w tym przede wszystkim lekarzy i rodziców) oraz organizowaæ akcje szczepieñ (w tym w miarê mo liwoœci finansowaæ szczepionki dla dzieci i m³odzie y). (AP) Zasady refundacji przez Fundacjê Aby yæ szczepionek przeciwko pneumokokom i meningokokom. Aby uzyskaæ dofinansowanie kosztów szczepionek nale y: 1. Zwróciæ siê na piœmie do Zarz¹du Fundacji Aby yæ o sfinansowanie szczepionki. 2. Do pisma nale y do³¹czyæ zaœwiadczenie potwierdzaj¹ce sytuacjê materialn¹ rodziny (wydane przez Opiekê Spo- ³eczn¹, Dyrektora Szko³y, Proboszcza Parafii lub inn¹ osobê zaufania publicznego). 3. Decyzja o dofinansowaniu szczepienia zostaje podjêta przez Zarz¹d Fundacji, który zbiera siê w celu rozpatrzenia próœb co dwa miesi¹ce, a w wyj¹tkowych sytuacjach decyzja bêdzie podejmowana wczeœniej. W chwili obecnej ze wzglêdu na ograniczone mo liwoœci finansowe Fundacja wyra a zgodê na refundacjê tylko jednej dawki szczepionki przeciw pneumokokom i meningokokom. Nale y pamiêtaæ, aby uzyskaæ pe³ne uodpornienie przeciwko zaka eniom pneumokokowym i meningokokowym, powinno siê zaszczepiæ dziecko zgodnie ze schematami zalecanymi i zarejestrowanymi przez producentów szczepionek, uwzglêdniaj¹c w ka dej sytuacji wiek dziecka. 4. Informacja o wyniku rozpatrzenia proœby przez Zarz¹d Fundacji zostanie przes³ana poczt¹ wraz z informacj¹ o sposobie realizacji szczepieñ. 5. Decyzje o refundacji szczepieñ s¹ uwarunkowane tak e aktualnym stanem œrodków, jakie Fundacja Aby yæ mo e przeznaczyæ na przedmiotowe szczepienia. Fundacja Aby yæ ul. Mogilska KRAKÓW e mail: fundacja@abyzyc.pl tel/faks (12) Adres do korespondencji: Fundacja Aby yæ ul. Wyspiañskiego Skawina Fundacja posiada status Organizacji Po ytku Publicznego. Nie odk³adaj ycia na póÿniej poœwiêæ 15 minut na mammografiê L.P. Nazwa Œwiadczeniodawcy Miasto Ulica Kod Tel. 1 Nzoz Specjalistyczne Centrum Medyczne "Remedium" Bochnia Kazimierza Wiel (014) Zoz Brzesko Brzesko Koœciuszki (014) Zespó³ Opieki Zdrowotnej w D¹browie Tarnowskiej D¹browa Tarnowska Szpitalna (014) Nzoz Lek. Med. Stanis³aw Korpacki Gorlice Piekarska (018) Szpital Uniwersytecki w Krakowie Kraków Kopernika (012) Diagammed Sp. z o.o. Pracownia Rentgenowska Krakow Wiœlna 9/ (012) Krakowski Szpital Specjalistyczny Im. Jana Paw³a II Kraków Pr¹dnicka (012) Nzoz "Polikmed" Kraków Garncarska 1/ (012) Nzoz Centrum Medycyny Profilaktycznej Sp. z o.o. Kraków Komorowskiego (012) Nzoz Kraków - Po³udnie Kraków Szwedzka (012) Nzoz Szpital Na Siemiradzkiego Im. Rafa³a Czerwiakowskiego Kraków Siemiradzkiego (012) Spec. Centrum Diagnostyczno-Zabiegowe "Medicina" Sp. z o.o. Kraków Rogoziñskiego (012) Centrum Medyczne "Ujastek" Sp. z o.o. Kraków Ujastek (012) Zak³ad Rentgena I Usg Wyrobek Spó³ka Jawna Kraków Teligi (012) Zak³ad Rentgena I Usg Wyrobek Spó³ka Jawna Kraków Smoleñsk 25a/ (012) Nzoz Centrum Medyczne Zdrowie Kobiety Kraków Koœciuszki (012) Nzoz Z³ota Jesieñ Kraków Os.Z³ota Jesieñ (012) Miejskie Centrum Medyczne Libi¹ 9 Maja (032) Nzoz Certus- Certus Sp. z o.o. Myœlenice Drogowców (012) Nzoz "Opti-Med" Henryk Kaczmarek Nowy S¹cz D³ugosza (018) Spzoz w Nowym Targu Nowy Targ Szpitalna (018) Zespó³ Zak³adów Opieki Zdrowotnej w Oœwiêcimiu Oœwiêcim Wysokie Brzegi (033) Zespó³ Opieki Zdrowotnej W Suchej Beskidzkiej Sucha Beskidzka Szpitalna (033) Moœcickie Centrum Medyczne Tarnów Kwiatkowskiego (014) Szpital Wojewódzki Im.Œw. ukasza w Tarnowie Tarnów Lwowska 178a (014) Zaproszenie na bezp³atne badanie mammograficzne* Badanie mammograficzne jest to badanie, które kobieta w wieku lat powinna wykonywaæ regularnie, co 24 miesi¹ce, poniewa rak piersi wykryty wczeœnie mo e byæ wyleczony. Wczeœnie to znaczy w okresie, kiedy choroba nie daje adnych objawów. Badanie jest bezpieczne i niek³opotliwe. Je eli niepokoimy siê o Pani¹ nies³usznie zyskamy spokój. Je eli jest Pani chora lub zagro ona chorob¹ to: MO E PANI WYGRAÆ YCIE Badanie mammograficzne mo e Pani wykonaæ bezp³atnie w jednej z placówek medycznych, bior¹cych udzia³ w Populacyjnym Programie Wczesnego Wykrywania Raka Piersi. Ich wykaz jest dostêpny w siedzibie Oddzia³u Wojewódzkiego NFZ lub na stronach internetowych pod adresem: a tak e pod numerami telefonów: , * Prosimy o zabranie ze sob¹ dowodu to samoœci z numerem PESEL oraz dowodu ubezpieczenia (wa ny 1 miesi¹c). Jeœli ma Pani wyniki i zdjêcia z wykonanych wczeœniej badañ mammograficznych, prosimy przynieœæ je ze sob¹ sfinansowano ze œrodków Ministerstwa Zdrowia Rumieñ wêdruj¹cy

5 Zdrowie w Krakowie Nr 7 5 Rodzice zaszczepionych dzieci mog¹ spaæ spokojniej Czy warto szczepiæ przeciw meningokokom i pneumokokom? Na pytania odpowiada dr Ryszard Konior, Ordynator Oddzia³u Neuroinfekcji i Neurologii Dzieciêcej w Szpitalu im. Jana Paw³a II w Krakowie temat numeru szczepienia Jakie s¹ czynniki ryzyka zaka enia meningokokami i pneumokokami? Kto jest najbardziej nara ony? Najwa niejszym czynnikiem ryzyka w zaka eniach tzw. bakteriami otoczkowymi, do których nale ¹ zarówno pneumokoki jak i meningokoki, jest wiek cz³owieka. Mimo, e zachorowania wywo³ane przez te bakterie mog¹ wyst¹piæ w ka dym wieku, to najbardziej nara one na zachorowania s¹ ma³e dzieci. Dzieci poni ej 5 roku ycia maj¹ w znacznym stopniu obni on¹ mo liwoœæ obrony przed nimi. W przypadku meningokoków obserwuje siê te drug¹ grupê zwiêkszonego ryzyka w wieku m³odzie owym, miedzy 15 a 24 rokiem ycia. Pneumokoki s¹ natomiast najczêstsz¹ przyczyn¹ ciê kich zapaleñ p³uc u ludzi w wieku podesz³ym. Grupami ryzyka dla tych chorób s¹ równie osoby z anatomicznym lub czynnoœciowym brakiem œledziony oraz innymi wrodzonymi i nabytymi niedoborami odpornoœci. Pneumokoki i meningokoki pozostaj¹ w powszechnym nosicielstwie. Jedynym Ÿród³em zaka enia s¹ ludzie, którzy stali siê ich nosicielami. Bakterie umiejscawiaj¹ siê w nosogardzieli i najczêœciej nie daj¹ objawów chorobowych. Na szczêœcie zdecydowana wiêkszoœæ osób, które przez krótki lub d³u - szy okres czasu staje siê nosicielami, nie choruje. Czynnikiem, który u³atwia inwazjê bakterii w organizmie cz³owieka jest najczêœciej ³agodna infekcja wirusowa, która uszkadza œluzówki dróg oddechowych i stwarza warunki do przedostania siê bakterii do krwi. Jakie s¹ typowe objawy zaka enia meningokokiem, a jakie pneumokokiem? Zarówno pneumokoki jak i meningokoki wywo³uj¹ ciê kie zaka enia uogólnione (sepsa) oraz powa ne krwiopochodne zaka enia narz¹dowe (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie p³uc, zapalenie osierdzia, zapalenie otrzewnej). Okreœlamy te zachorowania odpowiednio jako Inwazyjn¹ Chorobê Pneumokokow¹ (IChP) lub Inwazyjn¹ Chorobê Meningokokow¹ (Ich). Pneumokoki odpowiedzialne s¹ równie za wiêkszoœæ bakteryjnych tzw. zaka eñ œluzówkowych u dzieci tj. zapalenie ucha œrodkowego, zapalenie zatok obocznych nosa. Zatem obraz chorobowy mo e byæ bardzo ró ny, zale ny od wieku pacjenta, zjadliwoœci szczepu bakteryjnego. Najbardziej obawiamy siê przypadków sepsy o piorunuj¹cym i obarczonym wysok¹ œmiertelnoœci¹ przebiegu. W tych przypadkach pocz¹tek choroby mo e nie byæ charakterystyczny, z podobnymi objawami jak obserwujemy w czêsto w przebiegu banalnych infekcji wirusowych. Wtedy nawet bardzo doœwiadczony lekarz mo e mieæ trudnoœci w postawieniu w³aœciwej diagnozy. Rozpoznanie staje siê bardziej oczywiste, jeœli pojawia siê na ciele plamisto-krwotoczna wysypka. To sygna³, eby jak najszybciej rozpocz¹æ leczenie w warunkach szpitalnych. Czy ³atwo jest w tych obu przypadkach postawiæ diagnozê? Do potwierdzenia rozpoznania IChM i IChP potrzebne s¹ badania bakteriologiczne krwi, p³ynu mózgowordzeniowego, które w naszych warunkach mo na wykonaæ tylko w szpitalu. Lekarz pierwszego kontaktu mo e podeprzeæ podejrzenie inwazyjnego zaka enia bakteryjnego, jeœli wykona w trybie pilnym podstawowe badania krwi jak morfologia krwi i CRP. Wysokie wskaÿniki leukocytozy, a zw³aszcza wysokie bia³ko CRP s¹ zwykle obecne nawet w pocz¹tkowym okresie choroby. W jaki sposób mo emy zapobiegaæ zaka eniom meningokokowym i pneumokokowym? Jedynym sposobem zapobiegania IChP i IChM jest powszechne stosowanie nowoczesnych skoniugowanych szczepionek przeciwko meningokokom i pneumokokom. Pomimo tego, e szczepionki dostêpne na rynku chroni¹ tylko przed niektórymi serotypami pneumokokowymi i meningokokowymi, to warto jest je stosowaæ, bowiem zawieraj¹ one te szczepy, które odpowiedzialne s¹ za najciê sze zachorowania. Ogromne znaczenie ma fakt, e szczepionki te nie tylko broni¹ przed zachorowaniem zaszczepion¹ osobê, ale w przypadku powszechnego stosowania daj¹ tzw. efekt populacyjny. Co oznacza, e równie osobnicy nieszczepieni s¹ chronieni przed szerzeniem siê szczepów chorobotwórczych, bowiem szczepionka zapobiega nosicielstwu bakterii. Znakomity efekt populacyjny obserwowano w USA ju w nied³ugim czasie po wprowadzeniu do programu szczepieñ ochronnych szczepionki pneumokokowej u niemowl¹t i ma³ych dzieci. Okaza³o siê, e w tym czasie w znacz¹cy sposób spad³a liczba zachorowañ na zapalenia p³uc i hospitalizacji z nimi zwi¹zanych w populacji ludzi doros³ych, która wcale nie by³a szczepiona. Po prostu zaszczepione dzieci przesta³y przenosiæ chorobotwórcze szczepy na swoich rodziców i dziadków. Niestety w Polsce nie uda³o siê jak na razie wprowadziæ szczepionki pneumokokowej i meningokokowej do refundowanego przez pañstwo koszyka szczepieñ, przede wszystkim z powodów ekonomicznych. W Polskim Programie Szczepieñ Ochronnych figuruj¹ one jako zalecane, co w naszych warunkach oznacza, e koszt ich zakupu ponosz¹ rodzice dzieci. Wyj¹tkiem jest niewielka bardzo w¹ska grupa dzieci z wybranymi czynnikami ryzyka, dla której Pañstwo zdecydowa³o siê refundowaæ szczepionkê pneumokokow¹. Na szczêœcie znaczna grupa rodziców, a tak e niektóre samorz¹dy decyduj¹ siê na profilaktykê choroby pneumokokowej i meningokokowej. Szczepienia pneumokokowe powinno siê rozpoczynaæ jak najwczeœniej, bo najwiêksze ryzyko zachorowania na IChP wystêpuje w pierwszych dwu latach ycia. Ze szczepionk¹ menigokokow¹ te nie nale y zwlekaæ. Zachorowania spowodowane meningokokami C, przeciwko którym dysponujemy skuteczn¹ szczepionk¹, wystêpuj¹ najczêœciej w grupie m³odzie owej, ale w Polsce nie brak jest przypadków IChM u niemowl¹t. Zapewniam, e rodzice zaszczepionych dzieci mog¹ spaæ spokojniej. Spokojniejszy mo e te byæ ich lekarz, bowiem ryzyko, e z czêsto wystêpuj¹cej u dzieci b³ahej infekcji gor¹czkowej rozwinie siê niebezpieczna choroba inwazyjna zmniejsza siê w tej grupie niepomiernie. Dodatkowym efektem szczepieñ jest te zmniejszenie stosowania antybiotyków w populacji szczepionej, bowiem wiêkszoœæ infekcji spowodowanych jest przez wirusy, które takiej terapii nie wymagaj¹, a lekarz ma wiêcej czasu na zastanowienie, czy nale y je wprowadzaæ. Rozmawia³a: Anna Maria Pi¹tkowska

6 6 Zdrowie w Krakowie Nr 7 AUTORYTETY temat Szczepienia najlepszy sposób numeru szczepienia zapobiegania chorobie Zdrowie autorytety Rozmowa z lek. med. Ew¹ Domaradzk¹ z Konsultacyjnej Poradni ds. Szczepieñ dla Dzieci z Grup Wysokiego Ryzyka Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala Dzieciêcego im. Œwiêtego Ludwika w Krakowie. Na czym polega mechanizm szczepieñ? Odpornoœæ przeciw chorobom mo e powstawaæ w wyniku procesów naturalnych, np. zaka enia, lub w wyniku dzia³añ medycznych - odpornoœæ nabyta sztucznie. Zarówno odpornoœæ nabyta po zaka eniu jak i w wyniku szczepieñ jest okreœlana jako czynna. W przypadku podania przeciwcia³ lub np. przy przechodzeniu przeciwcia³ przez ³o ysko do p³odu mamy do czynienia z odpornoœci¹ biern¹. Podanie szczepionki wywo³uje reakcje immunologiczne oraz pobudzenie limfocytów odpowiedzialnych za produkcjê przeciwcia³, bia³ek maj¹cych w³aœciwoœci ochronne. Ich poziom po pierwszej wakcynacji ulega obni eniu, st¹d istotne s¹ dawki uzupe³niaj¹ce, których rola polega na wytworzeniu wtórnej odpowiedzi i tzw. komórek pamiêci, które zapewni¹ szybk¹ odpowiedÿ organizmu w razie kolejnego kontaktu z czynnikiem zakaÿnym. Dlaczego pacjent jest szczepiony przeciw odrze, œwince i ró yczce, nawet w przypadku, gdy wywiad wskazuje, e przeby³ te choroby? Odra, œwinka, ró yczka nale ¹ do chorób wywo³ywanych przez wirusy. Ich objawy chorobowe, zw³aszcza odnoœnie zmian skórnych s¹ nie zawsze jednoznaczne. Jednoczeœnie znamy wiele chorób wirusowych wywo³uj¹cych wysypkê. Tylko badania laboratoryjne, a wiêc oznaczenie poziomu przeciwcia³ daje nam odpowiedÿ, czy dana osoba przeby³a chorobê. Wywiad nie stanowi wiêc pewnego Ÿród³a odpowiedzi, czy pacjent jest zabezpieczony przed chorob¹. Z drugiej strony szczepienie u osoby, która przeby³a jedn¹ z tych chorób nie niesie wiêkszego ryzyka odczynów poszczepiennych. Mamy mo liwoœæ zastosowania szczepionki skojarzonej. Istotne jest, by zaszczepiæ dziecko przeciw odrze. W przypadku zachorowania na tê chorobê bardzo groÿne mog¹ byæ powik³ania w postaci podostrego zapalenia mózgu. Jakie s¹ zalety szczepionek skojarzonych? Polska jest jednym z dwóch krajów w Europie, obok Albanii gdzie nadal w kalendarzu szczepieñ do uodpornienia przeciwko krztuœcowi stosuje siê szczepionkê z komórkowym komponentem krztuœca, która obarczona jest wiêksz¹ iloœci¹ niepo ¹danych odczynów poszczepiennych. Zastosowanie szczepionek skojarzonych, niestety nie refundowanych w polskim kalendarzu szczepieñ, daje rodzicom mo liwoœæ skorzystania z bezpieczniejszej postaci szczepionki przeciwko krztuœcowi z komponent¹ acelularn¹. Po tak przeprowadzonej wakcynacji obserwuje siê mniej niepo ¹danych odczynów poszczepiennych. Dodatkowo szczepionki skojarzone piêcio b¹dÿ szeœciowalentne ³¹cz¹ w sobie zalecane w programie szczepieñ iniekcje. Zapewniaj¹ wiêc uodpornienie przed b³onic¹, tê cem, krztuœcem, Polio, H.influenzae (Hib) oraz w przypadku szczepionki szeœciowalentnej dodatkowo zabezpieczenie przeciwko wirusowemu zapaleniu w¹troby typu B. Zastosowanie szczepionek skojarzonych pozwala zminimalizowaæ iloœæ iniekcji u dziecka w ramach kalendarza podstawowego z dziesiêciu do piêciu w przypadku szczepionek pentawalentnych oraz do trzech przy u yciu szczepionki heksawalentnej. Tak przeprowadzone szczepienia wi¹ ¹ siê wiêc z mniejszym bólem dla dziecka, s¹ równie lepiej akceptowane przez rodziców. Dodatkowo pozwalaj¹ na ³atwiejsze wkomponowanie do kalendarza szczepieñ, szczepieñ zalecanych. Czy po zaszczepieniu siê przeciw grypie mamy pewnoœæ, e w ogóle na tê chorobê w danym sezonie nie zachorujemy? Skutecznoœæ szczepienia przeciw grypie oceniamy w dwojaki sposób. Po pierwsze w badaniach klinicznych jako zmniejszenie infekcji grypowych rozpoznawanych klinicznie i tak np. w przypadku dzieci powy ej 2 roku ycia ocenia siê tak¹ skutecznoœæ na 36-40%. Ocenia siê równie zmniejszenie zapadalnoœci na grypê potwierdzon¹ laboratoryjnie i tutaj skutecznoœæ w tej grupie wiekowej notuje siê na poziomie 60%. W przypadku grypy skutecznoœæ szczepienia jest tak e zale na od sezonu epidemicznego, tzn. im danego roku wiêcej zachorowañ na grypê tym wy sza skutecznoœæ szczepienia. adna stosowana szczepionka nie chroni w 100% przed infekcj¹. Gwarantuje jednak ³agodniejszy przebieg choroby i eliminuje niezwykle niebezpieczne powik³ania, w tym wypadku pogrypowe. Doroœli czêsto przechodz¹ grypê, nie chc¹ rezygnowaæ na parê dni z pracy, dlatego niejednokrotnie pojawiaj¹ siê u nich groÿne powik³ania jak np. zapalenie miêœnia sercowego. Bardzo ciekawe badania przeprowadzone w Polsce FLUCAD(2004) pokaza³o, e szczepienie przeciwko grypie jest niezale - nym czynnikiem zmniejszaj¹cym wystêpowanie wieñcowych incydentów niedokrwiennych i potwierdzi³o celowoœæ szczepienia w chorobie wieñcowej W Polsce szczepienia przeciwko grypie zalecane s¹ osobom przewlekle chorym, a wiêc równie dzieciom( na astmê, cukrzycê, z niewydolnoœci¹ serca, niewydolnoœci¹ oddechow¹, niewydolnoœci¹ nerek), osobom powy ej 55 roku ycia, w stanach obni onej odpornoœci. Zalecenia ze wzglêdów epidemiologicznych obejmuj¹ pracowników ochrony zdrowia, szkó³, transportu oraz innych nara onych na kontakty z du ¹ liczb¹ ludzi. W Stanach Zjednoczonych przewa a pogl¹d, e tym szczepieniem powinny byæ objête wszystkie dzieci powy ej 6 miesi¹ca ycia. Dlaczego w tym momencie dzieci szczepione s¹ przeciw gruÿlicy tylko raz? W przypadku szczepienia przeciw gruÿlicy kalendarz szczepieñ zosta³ zmodyfikowany. Obecnie szczepienie to jest dokonywane tylko u noworodków w pierwszej dobie ycia. Wi¹ e siê to z przeprowadzonymi badaniami naukowymi, które dowodz¹, e szczepienie zabezpiecza przed najciê szymi postaciami choroby, czyli gruÿlic¹ rozsian¹ i gruÿliczym zapaleniem opon mózgowordzeniowych. Odpornoœæ w wyniku tak przeprowadzonej wakcynacji uzyskuje siê na lat. Druga dawka BCG nie zmniejsza ryzyka zachorowania na gruÿlicê w porównaniu do placebo. Jak d³ugo po szczepieniu szczepionk¹ przeciw odrze, œwince i ró yczce kobieta nie powinna zachodziæ w ci¹ ê? Wed³ug zaleceñ producenta po szczepieniu przeciwko odrze, œwince, ró yczce nale y poinformowaæ kobietê, e nie powinna zajœæ w ci¹ ê przez okres trzech miesiêcy od ostatniego szczepienia. Opinie ekspertów naukowych zalecaj¹ okres 28 dni jako wystarczaj¹co bezpieczny dla prokreacji. Czy istnieje obawa, e po szczepieniu pacjent zarazi siê dan¹ chorob¹? Wiêkszoœæ obecnie stosowanych szczepionek to szczepionki rekombinowane, zabite, które nie nios¹ ze sob¹ ryzyka rozwoju choroby. W polskim kalendarzu szczepieñ stosowana jest jeszcze po 5 roku do uodpornienia przeciw nagminnemu pora eniu dzieciêcemu szczepionka ywa atenuowana, której u ycie mo e wi¹zaæ siê z wystêpowaniem pora eñ wiotkich szczepem szczepionkowym. Do uodpornienia przeciw tej chorobie w 1 i 2 roku ycia stosowana jest bezpieczna szczepionka nie ywa. Czy wa ne jest przestrzeganie terminów szczepieñ obowi¹zkowych zawartych w kalendarzu szczepieñ? Odstêpy pomiêdzy kolejnymi dawkami szczepieñ wyznaczone s¹ czasem niezbêdnym do uzyskania odpowiedzi immunologicznej organizmu. Skracanie odstêpów miêdzy poszczególnymi dawkami szczepionek mo e spowodowaæ zmniejszenie ich skutecznoœci i zwiêkszenie dzia³añ niepo ¹danych. Dawka podana wczeœniej zostaje uznana za niewa n¹ i szczepienie nale y powtórzyæ. Niewielkie wyd³u enie odstêpu miêdzy dawkami szczepionki nie powoduje s³abszej odpowiedzi immunologicznej. W jakich sytuacjach podawana jest szczepionka przeciwko wœciekliÿnie? Szczepienia przeciwko wœciekliÿnie stosowane s¹ w kilku sytuacjach. Po pierwsze poekspozycyjnie, czyli w przypadku ryzyka zara enia wœcieklizn¹ po ekspozycji b¹dÿ w przypadku podejrzenia ekspozycji. Szczepieniom rutynowo podlegaj¹ pracownicy laboratoriów naukowo-badawczych, maj¹cych kontakt z wirusem, a tak e weterynarze, myœliwi, pracownicy przemys³u miêsnego. Trzeci¹ grupê stanowi¹ osoby nara one - w przypadku wyjazdów, jeœli s¹ ku temu wskazania. Rozmawia³a: Anna Maria Pi¹tkowska

7 Zdrowie w Krakowie Nr 7 7 Defi moje osobiste pogotowie ratunkowe Kardiowertery defibrylatory (ICD) to niewielkie urz¹dzenia wszczepiane pod skórê w okolicy obojczyka. Ratuj¹ ycie pacjentom z arytmi¹ serca. Impuls elektryczny jest natychmiastow¹ reakcj¹ na pojawiaj¹ce siê zaburzenia akcji serca. Bez tego urz¹dzenia, wielu pacjentów nie doczeka³oby siê na przyjazd karetki lub przewiezienie do szpitala. Z roku na rok zwiêksza siê liczba pacjentów ze wskazaniem do implantacji urz¹dzeñ wszczepialnych, wspomagaj¹cych pracê serca. Niepokój budzi te fakt, i pacjentami oddzia³ów kardiochirurgicznych s¹ coraz m³odsze osoby, du a ich czêœæ trafia na zabieg w wyniku powik³añ pogrypowych, w których dochodzi do zapalenia miêœnia sercowego. Po implantacji najtrudniejsze s¹ pierwsze miesi¹ce, gdzie pacjent zmaga siê z buntem i nie potrafi zaakceptowaæ nowej sytuacji, kiedy radykalnie musi zmieniæ styl ycia i dotychczasowe przyzwyczajenia. Z inicjatywy samych pacjentów i ich rodzin zawi¹zuj¹ siê grupy wsparcia, osób borykaj¹cych siê z tymi samymi problemami zdrowotnymi, a tak e coraz aktywniej funkcjonuj¹ fora internetowe, na których osoby po wszczepieniu mog¹ wymieniaæ swoje doœwiadczenia i obserwacje, mówiæ o obawach, wspieraæ siê wzajemnie. Co by by³o gdybym nie posiada³a Defiego? - pisze uczestniczka forum Przed wszczepieniem defiego mia³am ogromny problem z wci¹ powtarzaj¹cymi siê arytmiami i z towarzysz¹cymi omdleniami. Wyrazi³am œwiadom¹ zgodê na taki zabieg w przeœwiadczeniu du ego zagro enia SCD ( nag³¹ œmierci¹ sercow¹). Zadowolenie z ycia mo e stopniowo siê obni yæ po implantacji. Ale po kilku miesi¹cach powróci do dawnej formy. Potrzebny jest tutaj czas. Ja by³am wspaniale przygotowana przez moich lekarzy z kliniki, wyjaœnili mi zasady jego dzia³ania, co istotnie wp³ynê³o na zmniejszenie obaw w pocz¹tkowych okresach posiadania ICD. ( ) Pamiêtajcie e lêk nie mo e wp³ywaæ na Wasze ycie dezorganizuj¹co. Ja sobie znalaz³am kilka sposobów na radzenie z moimi lêkami. Pamiêtam o kilku zasadach i staram siê je wykorzystywaæ ka dego dnia podczas mojej aktywnoœci. T³umaczê sobie pewne sprawy i to mi naprawdê pomaga. Du ¹ rolê odgrywaj¹ tak e lekarze prowadz¹cy, którzy nie s¹ obojêtni na mój stan zdrowia. Wiem e s¹ poradniki jak radziæ sobie lêkiem i arytmi¹ serca. Ja obserwujê swoje reakcje i wiem najlepiej jak sobie radziæ. A oto kilka moich z³otych wskazówek na radzenie sobie z chorob¹ serca: Mam t¹ pewnoœæ e wy³adowania nie pogarszaj¹ stanu mojego zdrowia Codziennie sobie w myœlach powtarzam e Defi jest najlepsz¹ metod¹ leczenia zagra aj¹cej yciu arytmii w po³¹czeniu z farmakoterapi¹ Maj¹c Defiego czuje e mam przy sobie w³asne pogotowie ratunkowe. Które zawsze przywróci naturalny rytm serca bez potrzeby wzywania brygady RR ( artujê z t¹ brygad¹ chodzi mi tutaj o pogotowie ratunkowe) Pamiêtajcie jednak e nale y wezwaæ pogotowie w momencie wyst¹pienia kilku wy³adowañ, a tak e, je eli arytmia nadal siê utrzymuje mimo interwencji defibrylatora. Nie lubiê wy³adowañ, ale wiem e w danej chwili by³y najlepsz¹ metod¹ przerwania groÿnej arytmii Wykonujê æwiczenia relaksacyjne po³¹czone ze spojon¹ odprê aj¹c¹ muzyk¹ Wstajê rano ok. 7 codziennie i spacerujê ok. 30 min. Serce jest wspaniale dotlenione a ja mam przez ca³y dzieñ wspania³¹ energiê Znajduje sobie hobby, które pozwalaj¹ mi zapomnieæ o troskach zwi¹zanych z Defim Spotykam siê ze znajomymi, tañczê, œmieje siê. Æwiczê jogê, uprawiam lekki jogging. Pamiêtam e muszê unikaæ sportów, które maj¹ niekorzystny wp³yw na defika takie jak: si³ownia, siatkówka, pompki. Zdrowo siê od ywiam, jem du o owoców i warzyw z w³asnego ogródeczka Fora internetowe sta³y siê nie tylko platform¹ komunikacji, ale tak e form¹ psychoterapii. atwiej zaakceptowaæ swoj¹ chorobê, jeœli nie prze ywa siê jej w odosobnieniu. Pogotowie Ratunkowe uratowa³o mi ycie. W 1999 r. wszczepiono mi defibrylator, czujê siê bezpieczny, gdy wiem, e po interwencji nag³ej defibrylatora po jakiejœ chwili mogê iœæ do lekarza na badanie EKG. Nikt nie zaleca³ mi adnej rehabilitacji, natomiast ograniczono prace fizyczn¹ zakaz kopania dzia³ki, podnoszenie ciê arów do 15 kg. Zalecon¹ mam dietê niskokaloryczn¹: du o warzyw, owoców i soków, najlepiej naturalnych z marchwi, buraka æwik³owego oraz czosnek i sa³ata. Odstawi³em alkohol i papierosy. Do tej pory mia³em siedem interwencji defibrylatora, prawdopodobnie spowodowane by³o to tym, e wyst¹pi³ u mnie guz pêcherza moczowego na który leczê siê od 2003r. Osobom, które tak e maj¹ defibrylator radzê -du o ruchu, jazda na rowerze po terenie p³askim, zim¹ rower treningowy i dziennie 20 km. Oczywiœcie prócz wszystkich zaleceñ przyjmujê tak e zalecone lekarstwa /mam 9 tabletek dziennie/ Wiktor Witam, Naprawdê mo na yæ normalnie praktycznie bez adnych ograniczeñ ale za to bezpiecznie i psychicznie w lepszym komforcie. A po pewnym czasie prawie nie zwraca siê uwagi. Do tego drugiego œwiata nie ma co siê spieszyæ. W yciu masz wiêcej znajomych ni tam wiêc tu jest ciekawiej. Decyzja mo e byæ tylko jedna TAK. Pozdrawiam. Heniek Ja zaczê³am wracaæ do "normalnego" ycia mniej wiêcej po miesi¹cu. To fakt, e ten pierwszy okres jest najtrudniejszy. Samochód zaczê³am prowadziæ te jakoœ po miesi¹cu mo e po 1,5 i te na pocz¹tku ba³am siê jeÿdziæ sama. Teraz (wszczepienie mia³am w sierpniu 2007) ju nie zwracam uwagi na to e mam defika. Oczywiœcie yjê rozs¹dnie i bez zbêdnych szaleñstw, ale normalnie. Nie patrzê na œwiat przez pryzmat tego e mam kardiowerter. Pozdrawiam. Ewa Ja wsiad³em za kó³ko pierwszy raz po wszczepieniu mniej wiêcej 3 tygodnie. Po miesi¹cu od wszczepienia wszystko jest normalnie, lekarz kaza³ uwa aæ, wiêc uwa am.. (3 do 4 miesiêcy) chcia³bym wróciæ do wszystkiego eby normalnie by³o, ale oczywiœcie ju na si³ownie nie pójdê. Lekarz powiedzia³ mi e jeœli chcê mogê poczekaæ do pierwszego wy³adowania, ale statystycznie pierwsze jest po 7 latach - tyle nie bêdê czeka³. Jeœli nie ma tendencji do niepotrzebnych wy³adowañ, to mo na jeÿdziæ bo nawet w wypadku potrzebnego wy³adowania wczeœniej czuæ e coœ siê dzieje i samochód mo na zatrzymaæ. Nie warto siê baæ. Co do ICD to faktycznie przeszkadza mi elektroda bo jest bardzo napiêta pod ramieniem i boje sie ze ja uszkodzê. A co do mnie to czêsto rano budzê sie z bólem w szyi - czêsto czuje e mam œcierpniêt¹ lew¹ y³ê szyjn¹ i pod mostkiem czuje k³uj¹cy ból. Elektrodê te mo na wyczuæ do samego serca, bo materia³ z którego jest zrobiona wolniej zmienia temperaturê ni cia³o. Dawid Dawid ma racjê Jak mam aurê przed wy³adowaniami nagle czujê ogromne os³abienie jakby zdrêtwienie cia³a i chaotyczna nierówna praca serca i jak zd¹ ê: siadam i strza³. Napiszcie mi jakie odczuwacie objawy stymulacji defika, mo e wyjaœniê bardziej czy odczuwacie s³absze impulsy stymulatora. I jak wp³ywa na was wy³adowanie kardiowertera - defibrylatora???? na sferê psychiczn¹??? Dorota Psychicznie, czujê siê pewniej Sam fakt, e mam prawko i œmigam autkiem ju 8 rok... a bez Kardiowertera za kó³ko bym nie wsiad³. Co do tych impulsów s¹ wyczuwalne od czasu do czasu, jakby wi¹zki pr¹du przechodzi³y. Z tego co pamiêtam to po wy³adowaniu bardzo boli mnie klatka piersiowa ale to chyba normalne i oczywiste. Poza tym migotanie ma to do siebie, e oko³o sekund zawsze mo na siê do tego przygotowaæ... Gabriel Nawi¹zuj¹c do wypowiedzi Gabrysia Te mam uczucie jakby tysi¹ce "wi¹zek" przechodzi³o mi przez ka da czêœæ cia³a i wyp³ywa³o na zewnêtrz ka dy ma inne reakcje na wy³adowania. Przed wyst¹pieniem szoku mam uczucie ogromnego os³abienia, czyli mo na powiedzieæ e mam wy³adowania z aur¹. Równie czujê sie bezpieczna, mam œwiadomoœæ, e ka dego dnia jestem chroniona przez defika Dorota zapraszamy na forum

8 8 Zdrowie w Krakowie Nr 7 dokoñczenie ze str. 1 Oczywiœcie najskuteczniejsza inicjatywy budowy Kliniki poszczególne etapy postêpowania w broñ przed zakrztu- Gdy dziecko Budzik. stanie zagro enia ycia przy zakrztuszeniu. a w skrajnych przypadkach natychmiastow¹ œmierci¹. niepodawanie tabletek i ryczny nad kampani¹ Warsztaty cieszy³y siê du ym szeniem to profilaktyka: Patronat meryto- Najbardziej zagro one s¹ dzieci, pokarmów, których dziecko objê³a Polska Rada zainteresowaniem. Jest to bardzo cenna które czêsto bior¹ do ust ró ne nie jest w stanie pogryÿæ, siê zakrztusi Resuscytacji, z jej prezesem - Panem prof. powinna byæ jednorazowym eventem. inicjatywa. Taka forma szkoleñ nie przedmioty znajduj¹ce siê w ich rêku. wyeliminowanie ma³ych Tymczasem tchawica rocznego dziecka przedmiotów z bezpoœredniego Januszem Andersem na Ze wzglêdu na powszechny charakter to narz¹d o 7-milimetrowej œrednicy. W przypadku dostania siê do niej nawet niewielkiego cia³a obcego, istnieje wysokie prawdopodobieñstwo zakrztuszenia. Dodatkowo drogi oddechowe ma³ych dzieci s¹ bardzo wra liwe i przy podra nieniu przez cia³o obce mo e dojœæ do ich skurczu uniemo liwiaj¹c przep³yw powietrza. otoczenia dziecka, kupowanie zabawek pozbawionych niebezpiecznych drobnych elementów etc. Gdy jednak pomimo zachowania wszelkich œrodków ostro noœci do zakrztuszenia dojdzie, warto wiedzieæ jak dziecku pomóc, by nie skrzywdziæ go jeszcze bardziej. 30 sierpnia na Ma³ym Rynku w Krakowie odby³a siê kampania Pierwsza Pomoc w Przypadku Zakrztuszeñ zorganizowana zosta³a przez Fundusz na rzecz Dzieci One BY One Amway oraz Fundacjê Ewy B³aszczyk AKOGO?. O godzinie odby³o siê uroczyste otwarcie. Goœæ specjalny - Pani Anna Dymna - ciep³o powita³a Pani¹ Ewê B³aszyk, zachêcaj¹c jednoczeœnie Krakowian, by wsparli dzie³o fundacji AKOGO. Ewa robi bardzo wa ne rzeczy, ja J¹ podziwiam po prostu i bêdê Ciê wspiera³a Ewuniu, póki yjê. Ewa dokonuje cudu, dlatego, bo swoj¹ w³asn¹, osobist¹ tragediê przeku³a w nadziejê dla innych ludzi. Ewa buduje Klinikê, w której osoby (znajduj¹ce siê w stanie œpi¹czki) bêd¹ mog³y powracaæ do ycia. Dziêki Ewie rozmawia³am z osobami, które prze y³y wielomiesiêczn¹ œpi¹czkê, które wróci³y do ycia, które ciesz¹ siê tym yciem, które chodz¹, mówi¹. Te osoby s¹ ywym œwiadectwem, tego, e potrzebne s¹ miejsca, w których bêd¹ powraca³y do rzeczywistoœci. Anna Dymna zachêca³a do wsparcia czele. W du ym namiocie na Ma³ym Rynku odby³a siê czêœæ praktyczna, ka dy z uczestników, móg³ zobaczyæ pokaz ratownictwa medycznego, a tak e samodzielnie przeæwiczyæ na fantomach niemowlaków i ma³ych dzieci. Zajêcia prowadzone by³y w blokach, co 30 minut, przy czterech sto³ach obrazuj¹c oraz du ¹ czêstotliwoœæ zakrztuszeñ, a zarazem prosty schemat postêpowania warsztaty powinny wejœæ do sta³ego kanonu szkoleñ w szko³ach i przedszkolach dla rodziców i nauczycieli oraz na oddzia³ach noworodkowych w szpitalach. Beata Mazurek Proszê? S³ucham? Niedos³yszenie to powa ny problem ludzi w starszym wieku, wiele osób jednak doœwiadcza utraty s³uchu znacznie wczeœniej. Pewne rodzaje niedos³uchu poddaj¹ siê leczeniu farmakologicznemu b¹dÿ operacyjnemu, inne wymagaj¹ aparatu s³uchowego. N ajbardziej powszechn¹ przyczyn¹ utraty s³uchu s¹ zmiany zwi¹zane z wiekiem. Wiêkszoœæ z nas zostanie dotkniêta t¹ przypad³oœci¹ w miarê up³ywu lat. Nie dzieje siê to z dnia na dzieñ, lecz bardzo powoli. Wiele mo e wskazywaæ na powoln¹ utratê s³uchu. Przyk³adem mog¹ byæ sytuacje, w których trudno jest zrozumieæ mówi¹cych, gdy rozmowa toczy siê w wiêkszym gronie osób. Szum z otoczenia tylko pogarsza tê sytuacjê, a inne dÿwiêki, takie jak dzwonek do drzwi, dÿwiêk N iektórzy jednak, w nadziei na trafienie do grona bardziej wymagaj¹cych klientów, za³¹czaj¹ do soli kosmetycznych opis ich rzekomego leczniczego wspomagania organizmu??? A przecie ró nica pomiêdzy sol¹ lecznicz¹ a kosmetyczna jest ogromna: Jeœli produkt jest lekiem oznacza to, e ma udowodnione lecznicze oddzia³ywanie na organizm i jest wytwarzany z zachowaniem standardów jakoœci i dokumentacji obowi¹zuj¹cych w przemyœle farmaceutycznym. Jeœli produkt jest kosmetykiem musi wykazywaæ, co najwy ej telefonu, œpiew ptaków rozmywaj¹ siê lub wrêcz zanikaj¹. Ubytek s³uchu w starszym wieku zwykle ma taki charakter, e pewne istotne dÿwiêki mowy s¹ odbierane niewyraÿnie. To powoduje wra enie, e: S YSZÊ, ALE NIE ROZU- MIEM. Trudnoœci w zrozumieniu tego, co mówi¹ inni mog¹ byæ niezwykle frustruj¹ce i zawstydzaj¹ce. Gdy zaczynamy doœwiadczaæ utraty s³uchu, mo e nam siê wydawaæ, e problem dotyczy tylko nas- e nikt inny nie jest w takiej dzia³anie pielêgnacyjne i brak szkodliwego wp³ywu na organizm. Ka dy sam musi zadecydowaæ, czy potrzebuje prawdziwego wsparcia samej sytuacji, wiêc tym bardziej nie bêdzie nas w stanie zrozumieæ. Nic bardziej mylnego! Badania wykaza³y, e oko³o 15% ludzi ma problemy ze zrozumieniem mowy! Oznacza to, e blisko pó³ miliarda osób na ca³ym œwiecie doœwiadcza trudnoœci w s³yszeniu i powinno rozwa yæ wizytê u specjalisty celem zbadania s³uchu. Niedos³uchowi czêsto towarzysz¹ liczne uprzedzenia i nieporozumienia. Z jednej strony osoby niedos³ysz¹ce, które czasem zapytane o coœ odpowiadaj¹ nie na organizmu, czy jedynie jego codziennej pielêgnacji. Porównanie soli leczniczej z sol¹ kosmetyczn¹ z to jak porównywanie soku wyciœniêtego z pomarañczy z napojem pomarañczowym. Jedno i drugie ma swoje miejsce na rynku, ale oczekiwania wobec nich s¹ zgo³a odmienne. Jak odró niæ produkt leczniczy od produktu kosmetycznego? To bardzo ³atwe: 1. Produkt leczniczy musi mieæ na swoim opakowaniu umieszczony numer pozwolenia Ministra Zdrowia (MZ). W przypadku zaœ korzystania z k¹pieli Wymagajmy dotrzymywania obietnic W ostatnim okresie, zwiêkszy³a siê iloœæ dostêpnych na rynku soli k¹pielowych. S¹ to g³ównie produkty kosmetyczne, w których sól wzbogacona licznymi dodatkami, poprawia pielêgnacyjne walory codziennej k¹pieli. solankowych w oœrodkach sanatoryjnych, wykorzystuj¹cych sole lecznicze, dostêpne s¹ oprócz informacji na opakowaniu produktu tak e kopie aktualnego pozwolenia. 2. Sól lecznicza jest opodatkowana 7% podatkiem VAT, w przeciwieñstwie do 22% stawki dla kosmetyków. Informacja taka mo liwa jest do uzyskania w ka dym punkcie handlowym. Nasza firma, jako producent zarówno soli leczniczej jak i soli kosmetycznych stara siê w swoich materia³ach informacyjnych zdecydowanie rozró niæ oba produkty, kieruj¹c siê zasad¹: Leki lecz¹, kosmetyki pielêgnuj¹ temat, lub gubi¹ w¹tek rozmowy, s¹ pos¹dzane przez bliÿnich o niedostatki inteligencji. Z drugiej zaœ wielu niedos³ysz¹cych unika noszenia aparatów s³uchowych, s¹dz¹c, e to uwidacznia ich kalectwo. A przecie, jak na ironiê, to BRAK APARATU W PE NI OBNA A TÊ WADÊ! Mimo i wielu z nas bêdzie zmuszonych zaakceptowaæ niedos³yszenie jako efekt starzenia siê, nie ma adnego powodu, aby akceptowaæ GORSZ JAKOŒÆ YCIA. Najwiêkszym b³êdem w tej sytuacji jest ignorowanie lub ukrywanie swojej wady. Ludziom generalnie ³atwiej jest yæ, gdy siê ze swoim niedos³uchem pogodz¹. Poddaj¹ siê oni wówczas stosownym badaniom i mog¹ skorzystaæ z dobrodziejstw aparatów s³uchowych. Wspó³czesne aparaty s³uchowe to bardzo skomplikowane technicznie, a zarazem BANALNIE PROSTE w obs³udze urz¹dzenia, dopasowywane indywidualnie do wady s³uchu. Aparaty nie przywróc¹ nam s³uchu, ale pomog¹ wykorzystaæ to, co z niego zosta³o. Czêsto te pomagaj¹ zapomnieæ o towarzysz¹cym niedos³uchowi, opornym na leczenie szumom usznym. Dziêki czêœciowej refundacji kosztów zakupu przez Kasy Chorych oraz z funduszu PFRON aparaty s³uchowe sta³y siê bardziej dostêpne ni kiedykolwiek wczeœniej. UWAGA! Bezp³atnie badanie s³uchu w dniu... na has³o W KRAKOWIE. dor-med Aparaty S³uchowe Kraków, ul. Urzêdnicza 10 tel./fax.:(0-12) Zak³ad Przeróbki Solanek Jodowo-Bromowych SALCO Spó³ka Jawna apczyca 445, biuro@salco.pl

9 Zdrowie w Krakowie Nr 7 Instrukcja udzielania pierwszej pomocy przy zakrztuszeniu niemowlêciu 9 (dziecku do pierwszego roku ycia) Po pierwsze: ZAWSZE W TAKIEJ SYTUACJI wo³amy o pomoc nale y jak najszybciej wezwaæ pogotowie nr tel. 999 lub 112 W przypadku zakrztuszenia niemowlêcia nale y na wstêpie sprawdziæ czy cia³o obce widoczne jest w buzi dziecka. Jeœli tak próbujemy wyj¹æ je za pomoc¹ ma³ego palca jednym ruchem. W przypadku gdy jest to niemo liwe, NIE PONAWIAMY PRÓBY I NIGDY NIE PRÓBUJEMY WYJ Æ PRZEDMIOTU NA ŒLEPO grozi to prawie na pewno wepchniêciem przedmiotu g³êbiej! Nastêpnie oceniamy rodzaj kaszlu: jeœli jest to kaszel efektywny - g³oœny, wyraÿny, dziecko mo e nabraæ powietrza do p³uc, p³acze i reaguje na nasze sygna³y trzymamy je na rêkach g³ówk¹ do góry i zachêcamy je do samodzielnego wykaszlenia cia³a obcego z dróg oddechowych, jeœli jest to kaszel nieefektywny cichy, bezg³oœny, dziecko nie mo e oddychaæ, p³akaæ, sinieje musimy mu pomóc i przystêpujemy do wykonania nastêpuj¹cych czynnoœci: JEŒLI DZIECKO STRACI O PRZYTOMNOŒÆ: 6. K³adziemy dziecko na p³askiej powierzchni. Trzymaj¹c d³oñ na czole dziecka odginamy jego g³owê i unosimy bródkê. Pozwoli to udro niæ drogi oddechowe oraz sprawdziæ, czy cia³a obcego nie widaæ i czy nie da siê go usun¹æ palcem. 7. Poniewa dziecko nie oddycha, nabieramy powietrza, obejmujemy ustami usta i nos dziecka i wdmuchujemy swoje powietrze wydechowe. Nasz oddech powinien unieœæ klatkê piersiow¹ dziecka i trwaæ ok. 1 1,5 sek. Wykonujemy cykl 5 oddechów. 1. K³adziemy dziecko na przedramieniu g³ow¹ w dó³ w taki sposób, by nasza d³oñ trzyma³a jego bródkê. D³oñ ma za zadanie przytrzymaæ g³ówkê, która u ma³ych dzieci jest ciê ka. WA NE: niemowlê potrzebuje o wiele mniejsz¹ objêtoœæ powietrza ni osoba doros³a. 2. Uderzamy dziecko mocno nadgarstkiem drugiej d³oni 5 razy miêdzy ³opatkami dziêki temu powinno wykrztusiæ przedmiot. 8. Jeœli klatka nie unosi siê przy oddechach, nale y przed ka dym nastêpnym jeszcze raz skorygowaæ po³o enie g³owy dziecka. 3. Odwracamy dziecko na plecy i sprawdzamy, czy przedmiot zosta³ usuniêty. 9. Jeœli 5 prób oddechów siê nie powiod³o, nale y wykonaæ 30 uciœniêæ klatki piersiowej z czêstoœci¹ 100/minutê w dolnej czêœci mostka u ywaj¹c 2 palców. 10. Po 30 uciœniêciach sprawdzamy jamê ustn¹, czy nie widaæ cia³a obcego, które mo na usun¹æ, wykonujemy 2 oddechy ratownicze i kolejne 30 uciœniêæ. 4. Jeœli nie 5 razy uciskamy dwoma palcami klatkê piersiow¹ tu powy ej miejsca, gdzie ebra ³¹cz¹ siê z mostkiem, drug¹ rêk¹ podtrzymuj¹c g³ówkê. 5. Na zmianê uderzamy dziecko miêdzy ³opatkami i uciskamy klatkê piersiow¹ do czasu a przedmiot wypadnie albo dziecko straci przytomnoœæ. 11. Jeœli uda siê usun¹æ cia³o obce z dróg oddechowych dziecka, jeœli któryœ z naszych oddechów uniós³ jego klatkê piersiow¹, jeœli dziecko zaczê³o ruszaæ siê lub kaszleæ nale y sprawdziæ czy oddycha prawid³owo. Jeœli oddycha, ale wci¹ jest nieprzytomne, uk³adamy je na boku i czekamy na przybycie pogotowia. Jeœli niemowlê nie wykazuje w/w objawów, czynnoœci kontynuujemy do skutku lub do przyjazdu karetki. Schemat udzielania pierwszej pomocy przy zakrztuszeniu (dzieci powy ej pierwszego roku ycia) W przypadku zakrztuszenia dziecka nale y na wstêpie oceniæ rodzaj kaszlu: - jeœli jest to kaszel efektywny - g³oœny, wyraÿny, dziecko mo e nabraæ powietrza do p³uc, p³acze i reaguje na nasze sygna³y zachêcamy je do samodzielnego wykaszlenia cia³a obcego z dróg oddechowych - jeœli jest to kaszel nieefektywny cichy, bezg³oœny, dziecko nie mo e oddychaæ, sinieje rozpoczynamy nastêpuj¹c¹ procedurê pierwszej pomocy: Wo³amy o pomoc nale y jak najszybciej wezwaæ pogotowie nr tel. 999 lub Pochylamy dziecko do przodu i 5 razy mocno uderzamy otwart¹ d³oni¹ miêdzy ³opatkami. Jeœli dziecko jest ciê sze, mo emy je po³o yæ w poprzek kolan. 2. Jeœli to nie pomog³o, klêkamy za dzieckiem, pochylamy je do przodu, uk³adamy swoje ramiona pod jego ramionami, obejmuj¹c tu³ów. Jedn¹ rêkê zwijamy w piêœæ, obejmujemy j¹ drug¹ rêk¹ i 5 razy mocno uciskamy nadbrzusze od góry do siebie w po³owie odleg³oœci miedzy pêpkiem a koñcem mostka. 5 uderzeñ miêdzy ³opatkami i 5 uciœniêæ nadbrzusza wykonujemy na przemian. Po ka dych 5 czynnoœciach sprawdzamy czy cia³o obce nie wypad³o. Jeœli dziecko traci przytomnoœæ i nasze czynnoœci nie skutkuj¹: A. K³adziemy dziecko na p³askiej powierzchni. Trzymaj¹c d³oñ na czole dziecka odginamy jego g³owê i unosimy bródkê. Pozwoli to udro niæ drogi oddechowe oraz sprawdziæ, czy cia³a obcego nie widaæ i czy nie da siê go usun¹æ palcem. Poniewa dziecko nie oddycha: B. Nabieramy powietrza, obejmujemy ustami usta dziecka i wdmuchujemy swoje powietrze wydechowe. Pamiêtamy przy tym o zatkaniu nosa dziecka zapobiega to ucieczce powietrza. Nasz oddech powinien unieœæ klatkê piersiow¹ dziecka i trwaæ ok. 1 1,5 sek. Wykonujemy cykl 5 oddechów. Jeœli 5 prób oddechów siê nie powiod³o: C. Wykonujemy 30 uciœniêæ klatki piersiowej nasad¹ d³oni tu powy ej po³¹czenia eber z mostkiem, z czêstotliwoœci¹ 100 na minutê. Po 30 uciœniêciach sprawdzamy czy cia³a obcego nie ma w jamie ustnej i czy nie da siê go usun¹æ. Jeœli nie wykonujemy 2 oddechy ratownicze i kolejne 30 uciœniêæ. D. Jeœli dziecko jest wiêksze lub osoba udzielaj¹ca pomocy mniejsza, mo na do uciœniêæ klatki piersiowej u ywaæ obu d³oni. Czynnoœci kontynuujemy do skutku. Jeœli uda siê usun¹æ cia³o obce z dróg oddechowych dziecka, jeœli któryœ z naszych oddechów uniós³ jego klatkê piersiow¹, jeœli dziecko zaczê³o ruszaæ siê, kaszleæ i oddycha prawid³owo nawet gdy jest wci¹ nieprzytomne, uk³adamy je na boku i czekamy na przybycie pogotowia. Nawet jeœli uda³o nam siê skutecznie przeprowadziæ pierwsz¹ pomoc, dziecko musi byæ koniecznie zbadane przez lekarza, który stwierdzi czy zakrztuszenie nie spowodowa³o obra eñ wewnêtrznych i czy fragmenty cia³a obcego nie zosta³y w drogach oddechowych.

10 10 Zdrowie w Krakowie Nr 7 Spotkanie ma³ych pacjentów Na polu golfowym Royal Kraków Golf & Country Club w Ochmanowie (Gmina Niepo³omice) 29 sierpnia 2009 roku odby³ siê szósty ju Turniej Golfowy O Puchar Kolibra i Piknik Charytatywny Fundacji Dar Nadziei. C a³kowity dochód z imprezy zostanie przeznaczony na rzecz Oœrodka Transplantacji Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Krakowie. Pomys³odawc¹ i g³ównym organizatorem imprezy charytatywnej by³a Fundacja Oœrodka Transplantacji Dar Nadziei. Rozmowa z dr med. Jackiem Kijowskim z Zak³adu Transplantologii Polsko-Amerykañskiego Instytutu Pediatrii CMUJ; Dyrektorem Zarz¹du Fundacji Dar Nadziei Co by³o g³ównym powodem za³o enia Fundacji Oœrodka Transplantacji Dar Nadziei? Fundacja Oœrodka Transplantacji Dar Nadziei zosta³a powo³ana w marcu 2005 r. przez pracowników Oœrodka Transplantacji Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Krakowie - Prokocimiu. Celem Fundacji Dar Nadziei jest sta³e podnoszenie standardów leczenia oraz modernizacja Oœrodka, tak by zapewnia³ on naszym Ma³ym Pacjentom wszechstronn¹ i mo liwie najlepsz¹ opiekê. Chcemy tak e wspieraæ dzia³ania naukowe, kliniczne i organizacyjne udoskonalaj¹ce metody leczenia przeszczepianiem komórek macierzystych. Co do tej pory uda³o siê zrealizowaæ? Dziêki podejmowanym przez Fundacjê akcjom uda³o siê zwróciæ uwagê na problemy Oœrodka Transplantacji, pozyskaæ wielu przyjació³ i ludzi dobrej woli, którzy wspomagaj¹ Oœrodek w codziennej pracy, za co sk³adamy im serdeczne podziêkowania. Fundacja jest pomys³odawc¹ i organizatorem cyklicznej imprezy - Turnieju Golfowego O Puchar Kolibra oraz Pikniku Charytatywnego Fundacji Dar Nadziei. Wówczas podczas wspólnej zabawy spotykaj¹ siê pracownicy, przyjaciele Oœrodka, pacjenci i ich rodziny, ludzie ze œwiata biznesu, medycyny, nauki i mediów. Wymiernymi efektami tych akcji by³y m.in. wymiana okien na oddziale, instalacja na ka dej sali sieci internetowej, zakup komputerów dla pacjentów oraz zakup sprzêtu rehabilitacyjnego. Ponadto dziêki œrodkom finansowym pozyskanym podczas tych spotkañ uda³o siê zastosowaæ unikaln¹, eksperymentaln¹ terapiê, z wykorzystaniem macierzystych komórek mezenchymalnych, nigdy dot¹d niestosowan¹ w Polsce. Fundacja jest równie wspó³organizatorem projektu S³oñce i Przygoda, którego celem jest wprowadzenie nowej metody rehabilitacji poprzez nurkowanie. Obejmuje ona terapiê ruchow¹, zajêciow¹ i psychoterapiê. G³ównym jej elementem s¹ zajêcia w wodzie po³¹czone z nauk¹ nurkowania. Tegoroczna edycja realizowana by³a w dniach czerwca, w miejscowoœci Medulin, na jednej z malowniczych pla Chorwacji. Anna Maria Pi¹tkowska Pomoc dawców jest szczególnie potrzebna 19 wrzeœnia w Centrum Rozwoju Com-Com Zone w Nowej Hucie bêdzie mo na oddaæ krew. Na chêtnych czekamy od godziny 10 do 14. Jeœli bêd¹ dawcy, akcja zostanie przed³u ona do godziny 15:00. Liczymy na du y odzew. Szczególne zaproszenie nale y siê wszystkim nowohucianom, ale oczywiœcie chcielibyœmy eby zjawi³o siê jak najwiêcej ludzi nie tylko z Nowej Huty mówi Ryszard Janiczek, prezes Klubu Honorowych Dawców Krwi Polskiego Czerwonego Krzy a Hutnik Kraków. Warto siê zdecydowaæ Po wakacjach pomoc dawców jest szczególnie potrzebna poniewa trzeba odbudowaæ zapasy. - Ka dego dnia, centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa w Polsce musz¹ zapewniæ oko³o 300, 350, a nawet zdarza siê e i wiêcej litrów krwi mówi Ryszard Janiczek. W wakacje jej zapas drastycznie maleje. Regularni krwiodawcy wyje d aj¹, a jednoczeœnie zdarza siê wiêcej nieszczêœliwych wypadków podczas wypoczynku, wypadków drogowych do tego odbywaj¹ siê operacje, zabiegi od dawna ju planowane. My, my jako Klub HDK, którego cz³onkami s¹ g³ównie sympatycy Hutnika Kraków, ale tak e i innych klubów sportowych z ró nych czêœci Polski (np. Sanok, Warszawa), poprzez organizowanie takich akcji jak 19 wrzeœnia krwiodawczych chcemy spowodowaæ by ów zapas krwi nie mala³ tak drastycznie. Po wakacjach jest to szczególnie istotne. Kilka zasad Krew mo na oddawaæ co 3 miesi¹ce (kobiety) i 2 miesi¹ce (mê czyÿni). Jednorazowo pobierane jest 450 ml krwi. Co najmniej 24h przed oddaniem krwi nie mo na spo ywaæ alkoholu, trzeba mieæ minimum 18 lat, maksimum 65., zaœ górn¹ granicê stanowi 65 wiosna ycia. Krwi nie mo e oddaæ te ktoœ kto w ci¹gu ostatnich 3 miesiêcy przechodzi³ nawet drobny zabieg chirurgiczny oraz osoby, które w ci¹gu ostatniego pó³rocza robi³y sobie tatua czy poddawa³y siê akupunkturze. W dniu akcji warto zjeœæ lekkie œniadanie Wiêcej szczegó³ów na stronie Miejsce i prezenty Dla wszystkich, którzy oddadz¹ krew w sobotniej akcji centrum bêdzie mia³o darmowe wejœciówki na p³ywalniê, si³owniê i saunê. Bêd¹ tak e paczki ze s³odkoœciami z cukierni P¹czek z Wadowa. Do Com-Com Zone mo na dojechaæ miedzy innymi tramwajami 15 i 20. Budynek mieœci siê przy ulicy Ptaszyckiego 6, za obiektami Hutnika Kraków.

11 Zdrowie w Krakowie Nr 7 11 Co o przeszczepie szpiku kostnego powinniœmy wiedzieæ Na pytania odpowiada dr med. Szymon Skoczeñ z Zak³adu Transplantologii Polsko-Amerykañskiego Instytutu Pediatrii CMUJ; Cz³onek Rady Fundacji Dar Nadziei. Na czym polega przeczep szpiku kostnego? Jak wygl¹da zabieg? W nomenklaturze transplantologicznej przeszczep to materia³, który podaje siê pacjentowi (biorcy). Tym materia³em mo e byæ szpik kostny, ale tak e komórki krwiotwórcze pobrane z krwi obwodowej (kr¹ ¹cej w naszym organizmie w têtnicach i y³ach). Zabieg podania materia³u nazywamy przeszczepieniem komórek krwiotwórczych. Wbrew powszechnie przyjêtym opiniom sam zabieg jest bardzo prosty i polega na przetoczeniu przygotowanego wczeœniej preparatu komórek krwiotwórczych, podobnie jak przetaczamy na przyk³ad preparat krwi. Gdy rozmawiamy z rodzicami chorych dzieci i pacjentami, dzielimy zazwyczaj procedurê przeszczepiania komórek krwiotwórczych na trzy czêœci. Pierwsza ma na celu zniszczenie w³asnego szpiku chorego lub przyt³umienie funkcji jego uk³adu odpornoœciowego tak, by nie zniszczy³ podanych komórek dawcy. Druga to w³aœnie przetoczenie komórek dawcy. Trzecia to wykorzystanie ca³ej naszej wiedzy i doœwiadczeñ, aby sk³oniæ komórki dawcy i biorcy, by y³y obok siebie w przyjaÿni, podejmuj¹c wszystkie funkcje jak w jednym zdrowym organizmie. W jakich przypadkach choremu mo na podaæ jego w³asny szpik, a w jakich jest to niemo liwe? W³asny szpik chorego mo emy pobraæ i ponownie podaæ wtedy, gdy jego choroba nie jest zlokalizowana w szpiku kostnym. Dotyczy to pacjentów z chorob¹ nowotworow¹ zlokalizowan¹ poza szpikiem kostnym. W takich przypadkach przeszczepienie komórek krwiotwórczych nie jest zabiegiem leczniczym, ale pozwala na zastosowanie wiêkszych dawek chemioterapii, daj¹cych nadziejê na zniszczenie obecnych w narz¹dach komórek nowotworowych. Niestety du e dawki cytostatyków niszcz¹ równie w³asny szpik dziecka. Podanie wczeœniej pobranych i przechowanych poprzez zamro enie komórek krwiotwórczych pozwala na odbudowê w³asnego szpiku i ponowne podjêcie wszystkich jego funkcji. Co to jest przeszczep przeciwko gospodarzowi i jakie niesie z sob¹ niebezpieczeñstwo? Reakcja przeszczep przeciw gospodarzowi powstaje wtedy, gdy komórki dawcy rozpoznaj¹ komórki organizmu biorcy (chorego dziecka) jako obce i staraj¹ siê je za wszelk¹ cenê zniszczyæ. Objawy tej agresji widzimy najczêœciej na skórze, w w¹trobie, przewodzie pokarmowym, ale mog¹ dotyczyæ ka dego narz¹du. Je eli s¹ bardzo nasilone, mog¹ doprowadziæ do œmierci pacjenta, je eli natomiast reakcje przebiegaj¹ ³agodniej, mog¹ trwaæ wiele lat upoœledzaj¹c funkcjê zajêtych narz¹dów. Czy w przypadku bia³aczki stosuje siê metodê leczenia komórkami macierzystymi? Bia³aczka jest chorob¹ szpiku kostnego, komórki krwiotwórcze s¹ komórkami macierzystymi szpiku kostnego (maj¹ zdolnoœæ odnowienia go w ca³oœci). Przeszczepienie komórek krwiotwórczych stosuje siê w bia³aczkach bardzo agresywnych, nie poddaj¹cych siê standardowej chemioterapii stosowanej w dzieciêcych oddzia³ach onkohematologicznych. Czy trudno jest znaleÿæ odpowiedniego dawcê? Czy grupa krwi te ma znaczenie? Oko³o 25-30% pacjentów ma dawców rodzinnych (rodzeñstwo). Dla pozosta- ³ych chorych szukamy dawców w rejestrach dawców niespokrewnionych oraz rejestrach krwi pêpowinowej. Czasami dawcami komórek krwiotwórczych mog¹ byæ rodzice. Obecnie uwa a siê, e dla wiêkszoœci pacjentów mo na dobraæ dawcê komórek krwiotwórczych. Zgodnoœæ grup krwi powoduje, e zabieg przeszczepienia jest ³atwiejszy. Ich niezgodnoœæ nie jest jednak przeciwwskazaniem do jego wykonania. Co to jest Bank Dawców szpiku kostnego? Tak naprawdê nie jest to Bank Dawców, a Rejestr Dawców komórek krwiotwórczych. W rejestrze zgromadzone s¹ dane osób (w tym tak e tzw. antygeny zgodnoœci tkankowej), którzy dobrowolnie wyrazili zgodê na bycie potencjalnym dawc¹ komórek krwiotwórczych. Po oznaczeniu antygenów zgodnoœci tkankowej (bia³ek znajduj¹cych siê na powierzchni komórek) chorego przeszukuje siê za poœrednictwem organizacji POLTRANS- PLANT rejestry dawców niespokrewnionych. Je eli wystêpuje zgodnoœæ wykonuje siê poszerzone badania u dawcy i kwalifikuje do procedury pobrania komórek krwiotwórczych. Jakie s¹ metody pobierania szpiku kostnego? Komórki krwiotwórcze mo na uzyskaæ od dawcy na dwa sposoby. Pierwszy to pobranie szpiku kostnego w znieczuleniu ogólnym poprzez wielokrotne nak³ucia koœci biodrowej. Drugi to pobranie komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej od dawcy po wczeœniejszym zmobilizowaniu szpiku do zwiêkszenia ich produkcji za pomoc¹ odpowiedniego leku. W szpiku namna a siê du a liczba komórek krwiotwórczych, które przechodz¹ do krwi obwodowej i kr¹ ¹ w y³ach i têtnicach dawcy. Krew pobiera siê z jednej y³y dawcy, nastêpnie jest wirowana w maszynie, która izoluje prawie wy³¹cznie komórki krwiotwórcze, a pozosta³e komórki wracaj¹ do innej y³y dawcy. Po odpowiednim przygotowaniu materia³ uzyskany z wykorzystaniem jednej z metod jest podawany choremu. Zdarza siê w wyj¹tkowych sytuacjach, e dla uzyskania odpowiedniej liczby komórek krwiotwórczych u tego samego dawcy wykorzystuje siê obie metody. Anna Maria Pi¹tkowska Skuteczny test stanu zdrowia Szukasz rozwi¹zañ swoich problemów zdrowotnych?! Zrobimy wszystko by Twoje yczenie nareszcie siê spe³ni³o! Wostatnich latach nauka poczyni³a ogromne postêpy w ró - nych dziedzinach dotycz¹cych zachowania zdrowia i leczenia organizmu ludzkiego. Chêtnie korzystamy z tych dobrodziejstw, je eli wiemy, e to naprawdê dzia³a Proponujemy Pañstwu skorzystanie z us³ug naszego Centrum, poczynaj¹c od bardzo skutecznego testu komputerowego stanu zdrowia, do polecenia najlepszych naturalnych produktów, sprawdzonych w doskona³ym dzia³aniu przez dziesi¹tki tysiêcy zadowolonych klientów i nasze 14 letnie doœwiadczenie. Prowadzony przez nasze Centrum System Diagnostyki Nieliniowej (NLS) - to najbardziej nowoczesne technologie. Unikalny Test komputerowy nie jest badaniem medycznym, jest bezinwazyjny i ca³kowicie bezpieczny. Oparty jest na analizie spektralnej wirowych pól magnetycznych organizmów ywych. NLS daje mo liwoœæ otrzymania najpe³niejszej informacji o zdrowiu i najwczeœniejszych objawach zachorowañ, co nie jest dostêpne przy zastosowaniu jakichkolwiek innych metod badañ (USG, rentgen, tomografia komputerowa i inne), które ukazuj¹ tylko ju uformowany proces. Metoda diagnostyki NLS pozwala na: obserwowanie na monitorze komputera testowanych narz¹dów wraz z zaznaczonymi miejscami chorobowozmienionymi, uwzglêdniaj¹c stan zaawansowania problemu oraz otrzymanie wydruku komputerowego, okreœlenie przyczyn powstania zaburzeñ (alergii, wirusy, paso yty i inne), wykrycie problemu zdrowotnego znacznie wczeœniej ni tradycyjna diagnostyka, ocenianie zdolnoœci adaptacyjnych organizmu, okreœlenie skutecznoœci poszczególnych preparatów dla badanej osoby jeszcze przed spo yciem, dziêki czemu uzyskuje siê optymaln¹ skutecznoœæ w profilaktyce i uzdrowieniu. monitorowanie i kontrolê dynamiki zmian stanu czynnoœciowego organizmu w trakcie stosowania zaleconych kuracji przez ca³y czas ich trwania (powtórna diagnostyka o 50% taniej!). Jedna wizyta obejmuje sprawdzenie: mózgu i uk³adu nerwowego, serca i uk³adu krwionoœnego, Serdecznie zapraszamy do naszego Centrum konsultacyjnego "AlternA" przy ul. Mogilskiej 21 w Krakowie. Prosimy o wczeœniejsz¹ rejestracjê telefoniczn¹: dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, uk³adu moczowo-p³ciowego, uk³adu endokrynologicznego (zaburzenia hormonalne, stan tarczycy, przysadki mózgowej, gruczo³ów p³ciowych i inne) uk³adu kostno-miêœniowego. Badanie trwa 1,5 godziny i obejmuje ca³kowite sprawdzenie funkcjonowania poszczególnych narz¹dów i tkanek organizmu na poziomie komórkowym, analizê i indywidualny komputerowy dobór najskuteczniejszych œrodków uzdrawiaj¹cych i suplementów od ywczych. Koszt takiego badania wynosi 140 z³. (powtórne badanie - 50% taniej!) Pozosta³e konsultacje i obs³uga

12 12 Zdrowie w Krakowie Nr 7 Krakowskie Dni Zdrowia W dniach wrzeœnia 2009 r. odbêd¹ siê VII Krakowskie Dni Zdrowia, w ramach, których mieszkañcy Miasta Krakowa bêd¹ mogli skorzystaæ z bezp³atnych badañ profilaktycznych, konsultacji lekarskich i pielêgniarskich. W dniu 26 wrzeœnia 2009 r. w ramach Bia³ej Soboty bêdzie mo na skorzystaæ z nastêpuj¹cych badañ profilaktycznych: 1. Na terenie wybranych Przychodni: pomiar ciœnienia têtniczego, badanie poziomu cholesterolu i cukru, EKG, konsultacje lekarskie w zakresie pediatrii i interny, w zakresie chorób uk³adu kr¹ enia, w zakresie dermatologii, ginekologii, badanie cytologiczne, porady w zakresie okulistyki, badanie wad postawy, badanie stomatologiczne, porady dietetyczne (szczegó- ³owy wykaz przychodni oraz godziny przyjêæ dostêpny pod numerem telefonu Ca³odobowej Informacji Medycznej: (0-12) oraz na stronach Magicznego Krakowa). 2. Na p³ycie Rynku G³ównego: pomiar ciœnienia têtniczego, badanie poziomu cholesterolu i cukru, EKG, konsultacje lekarskie w zakresie interny, w zakresie chorób uk³adu kr¹ enia, diabetologii, poradnictwo dietetyczne w chorobach cywilizacyjnych, badanie zmian skórnych, badanie spirometryczne, badanie mammograficzne, konsultacje lekarskie w zakresie pediatrii oraz szczepieñ ochronnych, badanie wad postawy, poradnictwo dla kobiet w ci¹ y oraz opieki nad noworodkiem, pokazy W 2009 r. wesz³a w ycie ustawa, zapewniaj¹ca dzieciom do 18 roku ycia leczenie za pomoc¹ pomp. Trzy miesi¹ce temu Marcin dosta³ pompê, mia³ du o szczêœcia, gdy we wrzeœniu koñczy 18 lat i przesta³aby go obejmowaæ ustawa refundacyjna. Niestety od paÿdziernia bêdzie musia³ samodzielnie pokrywaæ koszty wkuæ, które równie nie podlegaj¹ refundacji - w skali miesi¹ca jest to wydatek 300 z³. Kiedy w maju znajomi zaproponowali wspólny wyjazd na wakacyjny obóz, w pierwszej chwili zareagowa³em bardzo entuzjasycznie, bo kto nie marzy, by po ca³ym roku monotonii nie wyrwaæ siê gdzieœ za miasto. Niestety szybko pojawi³y siê obawy i wahania. Otó od kilku lat chorujê na cukrzycê i niestety choroba bywa k³opotliwa. Zaraz pomyœla³em o sytuacjach, kiedy po posi³ku podajê insulinê. W domu oczywiœcie to nie problem, jednak w restauracji, bywa to doœæ niezrêczne, gdy ludzie zaczynaj¹ obserwowac jak wbijam pena. Na dodatek w ci¹gu dnia zdarzaj¹ siê chwile, kiedy muszê dostrzykn¹æ insulinê, bo utrzymuje siê wysoki poziom cukru. Przez jakiœ czas myœla³em, jak¹ decyzjê podj¹æ, wreszcie siê zgodzi³em na wyjazd, bo trzeba z tym yæ i nie nale y unikaæ ludzi. Pewnego dnia dzwoni telefon - to z poradni cukrzycowej. Poinformowano mnie, e moje starania o pompê pierwszej pomocy, badanie diagnostyczne wykrywaj¹ce schorzenia siatkówki oka, porady lekarzy okulistów, promocyjne szczepienia p/grypie. Od godziny Fundacja Kibicujmy yciu zachêca do honorowego oddawania krwi. W dniu 27 wrzeœnia 2009r. w ramach Obchodów Œwiatowego Dnia Serca na p³ycie Rynku G³ównego: pomiar ciœnienia têtniczego, badanie poziomu cholesterolu i cukru, EKG, konsultacje lekarskie w zakresie interny, chorób uk³adu kr¹ enia. insulinow¹ siê powiod³y. Dosta³em pompê. Uda³em siê na kilkudniowe szkolenie. Od tego czasu ycie z chorob¹ sta³o siê sporo ³atwiejsze, o czym przekona³em siê zw³aszcza na wakacjach, na które ju pojecha³em z now¹ pomp¹. Najwa niejsze jest to, e nie podaje ju insuliny pieæ razy na dzieñ, nie licz¹c dostrzykiwañ, jak by³o to wczeœniej w przypadku penów. Teraz k³uje siê raz na trzy dni. Ró nica kolosalna. Na dodatek nie musze myœleæ, o zabraniu penów, bo pompê mam zawsze ze sob¹, a nie ukrywam, e ju nie raz zapomnia- ³em pena i musia³em wracaæ, bo w przeciwnym wypadku nie mog³bym przecie nic zjeœæ. Podoba mi siê, e nie muszê siê ju krêpowaæ, gdy jem poza domem, ustawiam odpowiednio pompê i dawkujê insulinê. Zanim u ywa³em pompy miewa³em problemy z poziomem cukru po spo yciu posi³ków zawieraj¹cych sporo t³uszczy. Teraz nie mam takiego k³opotu, dziêki temu, e mogê stosowaæ tzw. Bolus przed³u ony. W trakcie obozu zda³em sobie sprawê, e funkcjonujê lepiej, nawet nie dbaj¹c o regularnoœæ posi³ków w trakcie dnia. Du ym plusem jest, i posi³ek jem, gdy mam na to ochotê, a nie dlatego, e zbli a siê pora jedzenia. Oczywiœcie ma to swoje granice, jednak jest o niebo lepiej. Niezwykle wygodne jest równie to, e nie muszê siê dodatkowo k³uæ, w Niedziela Samarytañska Plac Wolnica, 27 IX 2009 r. godz Niedziela Samarytañska odbywaæ bêdzie siê w ramach Jubileuszu 400 lecia obecnoœci Bonifratrów na ziemiach polskich równolegle w czterech Szpitalach bonifraterskich: Marysin, ódÿ, Katowice, Kraków. Ponad to w Krakowie po³¹czona bêdzie z 3 dniem Festiwalu Anielskiego. W ramach Niedzieli Samarytañskiej pacjenci bêd¹ mogli skorzystaæ z mo liwoœci wykonania bezp³atnych badañ profilaktycznych takich jak: Badania laboratoryjne: cukier, PSA, cholesterol, TSH Mierzenie ciœnienia Cytologia ginekologiczna Bad. przep³ywu w têtnicach koñczyn dolnych Niedziela Samarytañska wkomponowana bêdzie w 3 dzieñ Festiwalu Anielskiego który odbywaæ siê bêdzie w dniach wrzeœnia 2009 r. w zwi¹zku z tym na Placu Wolnica oprócz namiotów w których bêd¹ udzielane porady, mo na bêdzie zakupiæ zio³a, przyprawy bonifraterskie. Od godziny organizowana bêdzie zbiórka krwi przez Fundacjê Kibicujemy yciu. Jest o niebo lepiej Marcin od piêciu lat choruje na cukrzycê. Insulinê musia³ podawaæ sobie penami, k³uj¹c siê kilka razy na dobê. Nie mia³ szansy na pompê insulinow¹, gdy zachorowa³ maj¹c, a 13 lat, a tylko dzieci do 10 roku ycia mia³y szansê otrzymaæ pompê z Fundacji Jurka Owsiaka. przypadku podwy szonego poziomu cukru w ciagu dnia, czy podczas zjawiska brzasku, kiedy to nad ranem poziom cukru we krwi siê podnosi. Wciskam na pompie odpowiedni klawisz i programujê tak, by nie by³o problemu. Teraz nawet mogê d³u ej pospaæ, gdy wiem e pompa zadba za mnie o dostarczenie organizmowi insuliny. Pompa sprawdza siê super, gdy mam ochotê pograæ w kosza, czy pi³kê no n¹. Wczeœniej musia³em taka aktywnoœæ fizyczn¹ sporo wczeœniej planowaæ, staraj¹c siê zapewniæ mojemu organizmowi odpowiedni posi³ek. W chwili obecnej, mogê du o bardziej spontanicznie reagowaæ i nie zdarzaj¹ siê tak du e spadki poziomu cukru we krwi jak to bywa³o, gdy podawa³em insulinê penami. Bardzo pozytywnie zaskoczy³o mnie, e alarm w pompie informuje o niskim poziomie insuliny w ampu³ce, gdy ja nie zawsze o tym pamiêtam, bo maj¹c pompê zapominam czasem o chorobie. Cieszê, e po czterech latach choroby, uda³o mi siê dostaæ pompê insulinow¹. yje siê z ni¹ nieporównywalnie ³atwiej. Ubolewam nad tym, e niestety nie ka dy chory na cukrzycê ma tak¹ mo liwoœæ jak ja. Marcin Batko V Krakowski Dzieñ S³uchu 26 wrzeœnia (sobota) Rynek G³ówny, godz konsultacje laryngologiczne zapisy na bezp³atne badania s³uchu informacje dotycz¹ce zapobiegania lub korekcji niedos³uchu badanie videootoskopowe porady protetyków s³uchu informacje o mo liwoœciach refundacji aparatów s³uchowych przez NFZ Medi-Vox, ul. Grzegórzecka 24 (przy Koronie) tel , PZG Specjalistyczny Oœrodek Diagnozy i Rehabilitacji Dzieci i M³odzie y z Wad¹ S³uchu, ul. Lenartowicza 14, tel Gabinety Korekcji Wad S³uchu SONO, ul. Pr¹dnicka 10, tel Akcja realizowana w ramach kampanii Us³yszeæ Œwiat - us³ysz wszystkie odcienie dÿwiêków Bia³a Sobota w Szpitalu Narutowicza Dnia r w ramach akcji Zdrowy Kraków w Szpitalu Miejskim Specjalistycznym im. G. Narutowicza odbêdzie siê Bia³a Sobota program profilaktyki mia d ycy u kobiet i mê czyzn miêdzy 25 a 60 rokiem ycia - profilaktyka kardiologiczna. Celem programu jest wczesne wykrycie nieprawid³owego poziomu cholesterolu umo liwiaj¹ce wprowadzenie leczenia i wdro enie zachowañ prozdrowotnych. Pacjenci bêd¹ mieli oznaczony poziom cholesterolu i jego frakcji. Bêd¹ mieli wykonane EKG spoczynkowe opisane przez specjalistê kardiologa. Osoby z nieprawid³owymi wynikami zostan¹ poinformowane o dalszym sposobie postêpowania i skierowane do dalszej diagnostyki i opieki specjalistycznej. Na pocz¹tku lipca 2009 Krakowskie Pogotowie Ratunkowe w wyniku procedury przetargowej pozyska³o ambulans do przewo enia noworodków. Jest to jedyna na terenie województwa ma³opolskiego karetka posiadaj¹ca takie parametry i dzia³aj¹ca w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ca³kowity koszt ambulansu to ,00 z³. Dotacja z Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Ma³opolskiego wynios³a ,00 z³, natomiast œrodki w³asne KPR ,00 z³. Nowa karetka to Mercedes Benz, model Sprinter 316 CDI z silnikiem turbodiesel o pojemnoœci 2143 cm3 i mocy 120 KM. Samochód wyprodukowany zosta³ w 2009 roku. Posiada system antypoœlizgowy BAS, klimatyzacjê i wentylacjê. Ambulans ten ró ni siê od innych tym, e podstawa noszy umo liwia ustawienie pozycji p³ywaj¹cej. W dodatku automatycznie dobierany jest stopieñ amortyzacji w zale noœci od wagi pacjenta. Ponadto ambulans wyposa ony jest w sprzêt wymagany w zespo³ach specjalistycznych S oraz zestaw inkubatora tj. inkubator, monitor parametrów (EKG, RR, S_p O_2), dwie sztuki pomp infuzyjnych, respirator i Program skierowany jest do mieszkañców Krakowa. Pacjenci mog¹ siê zg³aszaæ do Szpitala Miejskiego Specjalistycznego im.g.narutowicza w Krakowie Dzia³ Promocji Zdrowia r. od godziny 8:00 Koniecznie na czczo 14 godzin bez posi³ku!!! W dniu poprzedzaj¹cym badanie kolacja lekkostrawna. Bezpieczny transport noworodków ssak elektryczny. Dodatkowo wewn¹trz umieszczony jest równie GPS i radiotelefon. Zespó³ N przeznaczony jest do transportu wczeœniaków i noworodków podaje Dorota Krawczyk z Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego. - Realizuje transporty miêdzyszpitalne i dalekie na terenie województwa ma³opolskiego. Eksploatowany jest od 20 lipca 2009 roku. Komfort i bezpieczeñstwo transportu noworodka jest nieporównywalne do poprzedniego wyeksploatowanego ju ambulansu. Inkubator zamontowany jest na lawecie pneumatycznej, której nie ma aden inny ambulans. Laweta ta niweluje wszelkie nierównoœci drogi. Organizm wczeœniaka lub noworodka jest niezwykle wra liwy na zmiany œrodowiska zewnêtrznego dodaje Dorota Krawczyk z KPR. - Utrzymanie sta³ych parametrów otoczenia zapobiega nag³emu pogorszeniu siê stanu zdrowia wczeœniaka lub noworodka bêd¹cego w ciê kim stanie. Karetka posiada inkubator, który zapewnia utrzymanie optymalnej temperatury, a specjalistyczne wyposa enie monitoruje funkcje yciowe ma³ego pacjenta. Wyposa enia takiego nie ma aden inny ambulans. (AP)

13 Zdrowie w Krakowie Nr 7 13

14 14 Zdrowie w Krakowie Nr 7 WARTO WIEDZIEÆ Najwa niejsza jest regularnoœæ Wielu z nas ma problemy z nadwag¹. Choæ mo e g³oœno siê do tego nie przyznajemy, to jednak czêsto g³odzimy siê, by zrzuciæ parê kilogramów. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, e w ten sposób za jakiœ czas znowu przybierzemy na wadze, a w dodatku zaszkodzimy swojemu zdrowiu. Wa ne s¹ zatem fachowe porady dietetyków, dziêki którym bêdziemy mieæ pewnoœæ, e dieta, na jak¹ siê zdecydowaliœmy, jest ca³kowicie bezpieczna dla naszego zdrowia. W centrum Naturhouse w Krakowie przy ul. Wielopole 30 klient ma pewnoœæ, e trafi³ w dobre rêce. Ka da kuracja odbywa siê tu pod fachowym okiem wyspecjalizowanego dietetyka. Podczas pierwszej wizyty przeprowadzany jest szczegó³owy wywiad dotycz¹cy stanu zdrowia i nawyków ywieniowych klienta, a tak e wykonywany jest specjalistyczny pomiar tkanki t³uszczowej i wody metabolicznej w organizmie. Na podstawie tych informacji uk³adana jest odpowiednia dieta, wspomagana suplementem. W zale noœci od tego, czy ktoœ walczy z nagromadzon¹ wod¹ czy tkank¹ t³uszczow¹, dieta jest inna. Diety zawsze s¹ dobierane indywi- dualnie. Ka da osoba jest przecie inna, ma inny charakter pracy, tryb ycia, problemy zdrowotne. Nie mo na zatem tej samej diety zaleciæ w kilku ró nych przypadkach. Stosuj¹c diety Naturhouse, klient nie chodzi g³odny. S¹ one po ywne i pe³nowartoœciowe. Tak dobierane, by klient mia³ piêæ prawid³owo zbilansowanych posi³ków w ci¹gu dnia. Diety te pomagaj¹ nie tylko pozbyæ siê zbêdnych kilogramów, ale te maj¹ dobry wp³yw na samopoczucie klienta. Dziêki naszym dietom klienci czuj¹ siê doskonale mówi Anna Marciniec, dietetyk z centrum Naturhouse w Krakowie przy ul. Wielopole 30. W przypadku nadwagi klient traci œrednio od 1 kg do 2 kg tygodniowo. PóŸniej, co najwa niejsze, tê wagê stabilizujemy podkreœla Anna Marciniec. Chcemy j¹ tak ustabilizowaæ, by w miarê mo liwoœci utrzyma³a siê do BIOTERAPIA - przekaz energii z d³oni - masa limfatyczny czyszczenie uk³adu limfatycznego w stanach zapalnych - koloroterapia wyrównanie poziomów energetycznych w czakrach -œwiecowanie uszu terapia uk³adu laryngologicznego energetycznych w czakrach -œwiecowanie uszu terapia uk³adu laryngologicznego RADIESTEZJA - poszukiwanie studni i innych rzeczy - sprawdzanie przydatnoœci zió³, leków, suplementów diety - sprawdzanie kosmetyków i ywnoœci dla alergików - diagnoza stanu zdrowia -konsultacje NEUTRALIZACJA - diagnoza mieszkañ i dzia³ek pod wzglêdem szkodliwych zapromieniowañ geopatycznych - diagnozowanie przebiegu y³ wodnych - diagnozowanie szkodliwych promieniowañ od urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych - MONTA NEUTRALIZATORA- dzia³anie do ywotnie koñca ycia. Nie zdarza siê, by klienci wracali za jakiœ czas ponownie z nadwag¹. Dziêki wizytom u nas, nauczyli siê, jak maj¹ siê prawid³owo od ywiaæ. Diety przygotowywane s¹ w po³¹czeniu z suplementem. Diet¹ regulujemy pory posi³ków mówi Karolina muda, dietetyk z centrum Naturhouse w Krakowie przy ul. Wielopole 30. Uczymy klientów, jak i kiedy jeœæ, jakie produkty spo ywaæ, a tak e które mo na ze sob¹ ³¹czyæ, a które nie. Suplement jest dodatkiem, który w po³¹czeniu z diet¹ daje odpowiedni efekt. Uczymy regularnoœci posi³ków, co jest niezwykle wa ne - dodaje. St¹d te tzw. reedukacja ywieniowa. Czêsto klient przyznaje siê do tego, e np. nie jada œniadañ. Po³owa sukcesu to nauczyæ go regularnoœci w jedzeniu. Suplementy maj¹ dzia³anie drenuj¹ce, poprawiaj¹ metabolizm i pracê jelit, pomagaj¹ te w detoksykacji organizmu. Zawieraj¹ wyci¹gi z roœlin i warzyw, a tak e ekstrakty z zió³. Dobierane s¹ tak e w sposób indywidualny, w zale - noœci od tego, z jakim problemem boryka siê klient. Maj¹ postaæ fiolek, kapsu- ³ek, czy syropów. Oprócz suplementów klient na czas kuracji mo e zakupiæ tak e tzw. produkty zastêpcze. S¹ to koktajle, batony, ciasteczka, po które w ka dej chwili mo e siêgn¹æ, zw³aszcza gdy nie ma czasu ugotowaæ obiadu. Nale y tu podkreœliæ, e wszystkie kuracje Naturhouse s¹ ca³kowicie bezpieczne dla zdrowia klienta, a przy tym nie ma po nich efektu jo-jo. Wa ne jest, e klient do koñca kuracji prowadzony jest przez tê sam¹ dietetyczkê, dziêki czemu kuracja jest skuteczniejsza. Wizyty podczas kuracji s¹ cotygodniowe, co tak e motywuje pacjentów do dalszej walki. W czasie ka dej wizyty, klient jest mierzony, wa ony, wykonywany jest te pomiar tkanki t³uszczowej i wody metabolicznej. Dziêki temu od razu widzi, czy zastosowana dieta przynosi rezultaty. Wszystkie wizyty i porady dietetyka w punkcie Naturhouse przy ul. Wielopole 30 w Krakowie s¹ bezp³atne. Mo na przyjœæ, zmierzyæ poziom tkanki Wykryæ uszkodzenia s³uchu jak najwczeœniej Fundacja Wielkiej Orkiestry Œwi¹tecznej Pomocy przekaza³a do Oddzia³u Noworodkowego w Szpitalu im. S. eromskiego aparat do przesiewowego badania s³uchu u noworodków. Tym badaniem objête s¹ wszystkie noworodki przebywaj¹ce w Oddziale. Jest to rutynowa procedura. Badanie polega na umieszczeniu w uchu noworodka aparatu wraz z ma³ym monitorem generuj¹cym dÿwiêki ró nej czêstotliwoœci informuje Leszek Gora, Rzecznik Prasowy Szpitala. Na monitorze odnotowywana jest reakcja noworodka na dÿwiêki. Badanie to pozwala na szybkie wykrycie uszkodzenia g³êbokiego lub niedos³uchu mniejszego stopnia u noworodka. Badanie jest bezinwazyjne i skuteczne dodaje. Nastêpnie wyniki badañ noworodków wraz z wywiadem i danymi dziecka przesy³ane s¹ do Centrum Zdrowia Dziecka. Przeprowadzenie przesiewowego badania s³uchu u noworodków jest niezmiernie wa ne. Wczesne wykrycie uszkodzenia s³uchu u dzieci pozwala na szybkie rozpoczêcie leczenia i daje wiêksze szanse na wyzdrowienie. (AP) t³uszczowej i wody metabolicznej, bez adnych zobowi¹zañ. Klient p³aci tylko za zakup suplementu diety, jeœli oczywiœcie zdecyduje siê na rozpoczêcie kuracji. Firma Naturhouse powsta³a w 1992 roku w Hiszpanii. Obecnie ma swoje centra w ponad 25 krajach. Zajmuje siê ywieniem i dietetyk¹, uzupe³niaj¹c diety warzywno-owocowymi suplementami. Wykwalifikowani dietetycy pomagaj¹ klientowi uzyskaæ idealn¹ wagê i sylwetkê, jednoczeœnie reguluj¹c jego ywieniowe nawyki. Co trzy miesi¹ce firma Naturhouse wydaje swoje czasopismo Peso Perfecto Zdrowie i Uroda, którego dystrybucja odbywa siê w centrach dietetycznych Naturhouse i w dobrych salonikach prasowych. Znajduj¹ siê w nim porady, przyk³adowe diety, a tak e historie ludzi, którym uda³o siê schudn¹æ, w³aœnie dziêki dietetykom Naturhouse. Centrum dietetyczne Naturhouse Kraków, ul. Wielopole 30 tel. (012) AR MEDICA Specjalistyczno Zabiegowa Przychodnia Medyczna - konsultacje specjalistyczne wszystkich dziedzin - diagnostyka - medycyna pracy - zabiegi urologiczne - zabiegi ortopedyczne - kardiolog, okulista, dermatolog, laseroterapia Kraków, ul. Warszawska 17 tel

15 Zdrowie w Krakowie Nr 7 15 Zdrowy ruch dla kobiet w ci¹ y W czasie ci¹ y wiêkszoœæ kobiet odczuwa du ¹ potrzebê ruchu i jeœli ci¹ a przebiega prawid³owo wcale nie nale y rezygnowaæ ze wszystkiego, co siê do tej pory robi³o. R uch poprawia kondycjê przysz³ej mamy, wzmacnia si³ê miêœni i wiêzade³, uelastycznia cia³o i jego ukrwienie, usuwa wiele przykrych dolegliwoœci ci¹ owych, jak np. bóle pleców, g³owy, zaparcia, ylaki, bezsennoœæ czy zaburzenia oddychania. Oprócz tego, ruch wyraÿnie poprawia samopoczucie i nastrój przysz³ej mamy, a to ma kolosalny wp³yw na zdrowy rozwój fizyczny i emocjonalny dziecka w jej ³onie. Zw³aszcza, kiedy brzuszek zaczyna rosn¹æ i uciskaæ organy wewnêtrzne oraz przeponê, wykonywanie odpowiednich dla tego okresu æwiczeñ staje siê zbawienne. Mamy czêsto zastanawiaj¹ siê, jaki rodzaj ruchu wybraæ, a z czego jednak zrezygnowaæ. Na pewno unikaæ nale y wszystkiego, co niesie zagro enie upadku, nag³ych szarpniêæ, nadwyrê eñ i nadmiernego obci¹ enia organizmu. Ci¹ a sama w sobie jest ogromnym wydatkiem energetycznym, wiêc dobrze jest znaleÿæ æwiczenia, które tej energii dodadz¹ i pomog¹ lepiej znieœæ czas ci¹ y nie tylko fizycznie, ale równie emocjonalnie. W KCZ Joga Centrum przy ul. Biskupiej 18 w Krakowie od prawie 10 lat pracujemy z kobietami w ci¹ y przygotowuj¹c je miêdzy innymi do aktywnego, œwiadomego porodu. Na zajêciach ruchowych panie poprawiaj¹ swoj¹ kondycjê psychofizyczn¹, ucz¹ siê efektywnego oddechu i radzenia sobie z dolegliwoœciami ci¹ owymi, a tak e Stan stresu - jak go rozpoznajemy: zaczyna siê od uczucia, e z jakiegoœ powodu jesteœmy zaniepokojeni, zagro eni, zmartwieni, niekiedy wpadamy w panikê Pierwsze reakcje s¹ automatyczne poniewa nie zawsze uœwiadamiamy sobie co sta³o siê, co by³o przyczyn¹ stresu. Mówimy: Czujê siê podle, jestem spiêty, wrêcz agresywny. Te automatyczne, instynktowne, mimowolne reakcje naszego organizmu wyzwalaj¹ siê, kiedy jesteœmy zaskoczeni jakimœ zdarzeniem, które boleœnie nas dotyka, kiedy np. dostajemy wiadomoœæ o koniecznoœci wp³aty za coœ, co ju op³aciliœmy, albo dowiadujemy siê, e nasz przyjaciel nie zachowa³ dyskrecji i rozpowszechni³ treœæ naszej rozmowy na temat bardzo osobisty, lub sami zrobiliœmy komuœ przykroœæ, dotyka nas traumatyczne wydarzenie. Trudno nam siê z tym pogodziæ i czêsto JaNina Nowakowska POMOC PSYCHOLOGICZNA Jestem dobra na ka dy kryzys w rodzinie w pracy w chorobie tel ninanowa@poczta.onet.pl poznaj¹ techniki relaksacyjne i anty-stresowe, które pomagaj¹ odnaleÿæ spokój i równowagê poœród tej burzy hormonalnej, jaka towarzyszy okresowi ci¹ y, porodu i po³ogu. Zajêcia ruchowe uzupe³niamy wyk³adami i spotkaniami ze specjalistami z dziedziny po³o nictwa, psychologii i medycyny naturalnej na kursach Instytutu Œwiadomego Rodzicielstwa, na których przyszli rodzice przygotowuj¹ siê do radosnego i odpowiedzialnego przyjêcia swojego potomka na œwiat, a potem bezstresowego z nim obcowania. Staramy siê równie wzmocniæ motywacjê rodziców do prowadzenia zdrowego trybu ycia, a ci¹ a jest ku temu doskona³¹ okazj¹. W Instytucie prowadzimy równie zajêcia BABY JOGI dla mam z niemowlêtami od 1 do 8 miesi¹ca ycia (obejmuj¹ce æwiczenia ruchowe z niemowlêciem, masa i zabawy rozwojowe). Jest to te miejsce wsparcia w trudach rodzicielstwa. Za³o ycielami Instytutu s¹ Agnieszka Grin- Walaszek (dyplomowana nauczycielka jogi z wieloletnim doœwiadczeniem w praktyce i nauczaniu, mama piêciorga dzieci) i Janusz Walaszek (obecny przy porodach tata, naturoterapeuta, dietetyk), którzy dziel¹ siê swoimi doœwiadczeniami zarówno zawodowymi jak i jako rodzice. Jak wygl¹daj¹ zajêcia dla pañ w ci¹ y w KCZ JOGA CENTRUM? W zajêciach mog¹ uczestniczyæ panie, które ukoñczy³y 14 tydzieñ ci¹ y i nie maj¹ powa niejszych przeciwwskazañ do wykonywania æwiczeñ ruchowych. Uczêszczaæ na zajêcia mo na do samego porodu, a niektóre pozycje i techniki oddechowe wykorzystaæ w poszczególnych jego fazach, co pomaga z³agodziæ bóle porodowe i efektywnie pracowaæ ze skurczami zapewniaj¹c dobre dotlenienie dziecka w tym wa nym i trudnym dla niego momencie. Ka de zajêcia rozpoczynaj¹ siê relaksem, w czasie którego zrzucamy ciê ar ca³ego dnia, zarówno zmêczenie fizyczne, jak i napiêcie psychiczne. Wprowadzane proste æwiczenia oddechowe uspokajaj¹ spychamy te treœci gdzieœ g³êboko, pozostaj¹c w stanie napiêcia. stajemy wobec wyzwania by zareagowaæ na to co siê z nami dzieje i chcemy siê uwolniæ od takich prze yæ kiedy, sami lub z pomoc¹ osób zaufanych, specjalist¹ - uœwiadamiamy sobie przebieg sytuacji, potrafimy okreœliæ co wywo³a³o nasz stan, jak sobie z nim poradziliœmy i co z tego wynik³o, dochodzimy do wniosku, e pocz¹tkiem stresu by³y emocje, które pojawi³y siê w odpowiedzi na zdarzenie ocenione przez nas subiektywnie jako zagra- system nerwowy i pomagaj¹ kobietom nawi¹zaæ kontakt z w³asnym cia³em, poczuæ swój oddech i odpowiednio nim pokierowaæ. aj¹ce, kompromituj¹ce, przykre, a tak e takie, które okaza³o siê zbyt obci¹ aj¹ce mimo, e po ¹dane i pozytywne np. pomyœlne wydanie za m¹ córki lub narodzenie dziecka Ocena sytuacji powoduj¹cej stres jest subiektywna bo zale y od naszych dotychczasowych doœwiadczeñ, wiedzy, postaw, przekonañ, aktualnej kondycji psychofizycznej, posiadanego wsparcia. To co dla jednych jest nadmiernym wyzwaniem dla innych, z du ym treningiem w radzeniu sobie z trudnoœciami, jest codzienn¹ aktywnoœci¹. obiektywnie mo na zmierzyæ fizjologiczn¹ reakcjê na stres badaj¹c: ciœnienie têtnicze krwi, czêstoœæ oddechów uderzeñ serca potliwoœæ napiêcie miêœni poziom hormonów poziom odpornoœæ Odrêbnym rodzajem stanu stresu jest stres chroniczny, utrzymuj¹cy siê d³ugo stan ci¹g³ego pobudzenia z poczuciem niemo noœci radzenia sobie z wymogami œrodowiska. Ten stan wymaga interwencji specjalistów lekarzy i psychologów poniewa istnieje zagro enie wyczerpania zasobów organizmu, obni enie odpornoœci. Nie odk³adajcie Pañstwo decyzji zwrócenia Kolejnym etapem jest rozci¹gniêcie i wzmocnienie miêœni ca³ego cia³a w ró nych sekwencjach, zale nych od dotykanego problemu czy dolegliwoœci ci¹ owej (np. praca z dolnym odcinkiem krêgos³upa, barkami i szyj¹, czy koñczynami dolnymi i miednic¹). Panie dowiaduj¹ siê miêdzy innymi jak radziæ sobie z problemem kr¹ enia w nogach (opuchniêcia, ylaki, skurcze ³ydek), zamkniêcia w klatce piersiowej i sztywnoœci w barkach i szyi (trudnoœci z oddy-chaniem, zaburzenia ciœnienia krwi, zawroty g³owy, omdlenia), jak równie poznaj¹ sposoby na poprawê funkcjonowania uk³adu trawiennego (nudnoœci, zgaga, zaparcia, hemoroidy). Ka de z æwiczeñ mo na wykonywaæ póÿniej samodzielnie w domu w oparciu o wskazówki nauczyciela. Panie, które w czasie ci¹ y cierpi¹ na zaburzenia snu wywo³ane silnie prze ywanymi emocjami i lêkami, jak równie z powodu dyskomfortu spowodowanego rosn¹cym brzuszkiem i trudnoœci¹ ze znalezieniem wygodnej pozycji do spania, ceni¹ sobie szczególnie poznane na zajêciach ró ne u³o enia i sposoby na spokojny i regeneruj¹cy sen. Panie, które praktykowa³y jogê jeszcze przed ci¹ ¹ wykonuj¹ równie pozycje odwrócone, takie jak œwieca czy stanie na g³owie, które wp³ywaj¹ bardzo korzystnie na uregulowanie gospodarki hormonalnej i poprawê kr¹ enia w ca³ym ciele. Pozycje te wykonuje Zapanowaæ nad stresem Zdrowie psychologia specjalista psychologii klinicznej JaNina Nowakowska siê do specjalisty jeœli zauwa acie przewlek³y stan stresu. Zatelefonujcie do mnie lub przyjdÿcie, oczywiœcie zapewniam pe³n¹ dyskrecjê. Popracujemy nad kontrol¹ emocji, relaksacj¹, sposobami radzenia sobie z sytuacjami trudnymi i tym co mo na zmieniæ w sobie samym, aby wykorzystaæ swoje zasoby wewnêtrzne: motywacjê, aktywnoœæ, poczucie w³asnej wartoœci, optymizm - bo jeœli nie mo na zmieniæ sytuacji, trzeba zmieniæ coœ w sobie mgr Nina Nowakowska specjalista psychologii klinicznej siê jednak tylko z asekuracj¹ nauczyciela. Na zajêciach du ¹ uwagê skupiamy równie na odpowiednim wzmocnieniu miêœni dna miednicy i miêœni krocza, aby uchroniæ siê przed przedwczesnym porodem, a po porodzie zachowaæ zdrowie narz¹dów rodnych i satysfakcjê z ycia seksualnego. Æwiczenia te chroni¹ równie kobietê na przysz³oœæ przed dolegliwoœciami takimi jak opadanie narz¹dów rodnych, czy nietrzymanie moczu. Ka de zajêcia koñcz¹ siê relaksem, w czasie którego energia zgromadzona w czasie praktyki zostaje rozprowadzona po ca³ym organizmie, od ywiaj¹c i regeneruj¹c komórki. Umys³ ponownie siê wycisza i jest to dobry moment na to, aby wejœæ w g³êbszy kontakt ze swoim maleñstwem. Zajêcia dla pañ w ci¹ y odbywaj¹ siê dwa razy w tygodniu we wtorki w godz i czwartki w godz Natomiast na Baby Jogê zapraszamy we wtorki w godz Zajêcia w ramach Instytutu Œwiadomego Rodzicielstwa og³aszane s¹ na bie ¹co na stronie Najbli szy trzymiesiêczny kurs planowany jest na 15 wrzeœnia. Zapisy trwaj¹. Serdecznie zapraszam, Agnieszka Grin-Walaszek dyplomowany nauczyciel jogi Iyengara Krakowskie Centrum Zdrowia Joga Centrum ul. Biskupia 18, Kraków Zapisy tel. (012) (w godz ) lub kom Akceptujemy karty Multisport. Oprócz grup ci¹ owych prowadzimy zajêcia dla osób o ró nym stopniu zaawansowania, grupy specjalistyczne dla kobiet i osób starszych, dla osób z nadwag¹, zajêcia dla dzieci oraz grupy terapeutyczne. W KRAKOWIE W KRAKOWIE Bezp³atny informator zdrowie uroda ul. Przewóz 2a Kraków Redakcja: tel tel./fax: redakcja@zdrowiewkrakowie.info Dzia³ reklamy - zg³oszenia: tel tel./fax: k.kupczyk@zdrowiewkrakowie.info Druk: Drukarnia Kraków Zdrowie w Krakowie. Bezp³atny informator zdrowie uroda. Wydawca: ABW Graf Group s.c.ul. Przewóz 2, Kraków. Redaktor naczelny: Beata Mazurek. Druk: Drukarnia Kraków. Adres redakcji: Zdrowie w Krakowie, ul. Przewóz 2a, Kraków. Redakcja: tel./fax: , redakcja@zdrowiewkrakowie.info Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych, oraz zastrzega prawo do ich przeredagowania i skracania. Redakcja nie odpowiada za treœæ zamieszczanych og³oszeñ. Rozpowszechnianie materia³ów redakcyjnych bez zgody wydawcy jest zabronione.

16 16 Zdrowie w Krakowie Nr 7 CIEKAWOSTKI NASZE ZDROWE MA E CENY GDÓW ul. M³yñska 1 tel czynne: pn. - pt sobota KRAKÓW ul. Wys³ouchów 30a tel czynne: pn. - pt sobota MYŒLENICE ul. Niepodleg³oœci 8 tel czynne: pn. - pt sobota KARTA STA EGO PACJENTA! bezp³atne aparaty dla osób z gr. inwalidzk¹ badanie s³uchu dobór i sprzeda aparatów s³uchowych wk³adki douszne indywidualne naprawy i regulacje aparatów s³uchowych akcesoria i sprzêt dla osób nies³ysz¹cych sprzeda ratalna Czynne od 8.00 do z wyj¹tkiem sobót i œwi¹t Mo liwoœæ rejestracji w dowolnych dla pacjenta terminach Kraków, ul. Boles³awa Komorowskiego 12 (budynek przychodni, pok.618, V piêtro) tel./fax (012) , ania.berniak@wp.pl Bezp³atne komputerowe badanie s³uchu Porady protetyków s³uchu Nowoczesne cyfrowe aparaty s³uchowe po konkurencyjnych cenach (du e zni ki) Videootoskopia i tympanometria Osoby z grup¹ inwalidzk¹ lub stopniem niepe³nosprawnoœci - mo liwoœæ dop³aty do aparatów ze œrodków PFRON. RTG * p³uc (tak e sylwetki serca) * stawów (tak e na stoj¹co) * koœci * krêgos³upa (tak e czynnoœciowe) * czaszki i zatok Badania wykonujemy bez terminów! (wyj¹tek - badania wymagaj¹ce przygotowania) USG (PO WCZEŒNIEJSZEJ REJESTRACJI) * jamy brzusznej i prostaty * tarczycy * stawów i miêœni * naczyñ (DOPPLER KOLOR) * echo serca (doppler) INFORMACJE I REJESTRACJA tel