miedzy okładkami kondensatora jest związane z ładunkiem zgromadzonym na = = C jest związany z pochodną

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "miedzy okładkami kondensatora jest związane z ładunkiem zgromadzonym na = = C jest związany z pochodną"

Transkrypt

1 Wydział Fizyki UW (wersja instrukcji , T. Słupiński, opracowana z wykorzystaniem materiałów z Prac. Elektronicznej WF UW) Pracownia fizyczna i elektroniczna dla Inżynierii Nanostruktur oraz Energetyki i hemii Jądrowej 4n PFiE IN-EhJ Ćwiczenie 4 Kondensator, cewka indukcyjna, obwody prądu zmiennego, filtry R i R dolnoprzepustowy i górnoprzepustowy. el elem ćwiczenia jest poznanie własności kondensatora oraz cewki indukcyjnej (nazywanej też dławikiem), ich zachowania i roli w obwodach prądu zmiennego, zbadanie własności najprostszych obwodów prądu zmiennego na przykładzie filtrów (częstotliwości) R i R - filtra dolnoprzepustowego i górnoprzepustowego, zmierzenie charakterystyk częstotliwościowych takich filtrów oraz zaobserwowanie, że obwody z kondensatorem lub cewką indukcyjną mają własności układów całkujących lub różniczkujących sygnały elektryczne. Od strony przyrządów pomiarowych zaczynamy poznawać techniki pomiarów sygnałów elektrycznych zmiennych w czasie wykorzystując oscyloskop i generator funkcji (źródło napięć zmiennych) o różnych programowanych kształtach sygnałów w czasie. Wstęp Sygnałem elektrycznym będziemy ogólnie nazywać napięcie elektryczne zmienne w czasie lub natężenie prądu zmienne w czasie. Zmienność w czasie może mieć postać przebiegów periodycznych o ustalonych parametrach (przykładem jest zmienność sinusoidalna, albo o kształcie prostokątnym lub trójkątnym - te trzy są modelowe, ale mogą być też inne o dowolnym kształcie w funkcji czasu. W tym ćwiczeniu będziemy zajmować się przebiegami periodycznymi o kształcie prostokątnym, trójkątnym i sinusoidalnym. Sygnały mogą również być nieperiodyczne w czasie - takie są używane np. do kodowania i przesyłania informacji. Napięcia lub prądy zmienne w czasie nazywamy krótko napięciem zmiennym lub prądem zmiennym. Kondensator to element elektroniczny, który może gromadzić ładunek elektryczny. Naładowany kondensator posiada energię elektryczną związaną z polem elektrycznym wytworzonym między ładunkami elektrycznymi o przeciwnym znaku zgromadzonymi na okładkach kondensatora. Energia pola elektrycznego jest proporcjonalna do kwadratu natężenia pola elektrycznego i objętości, w której to pole istnieje. Kondensator nie umożliwia przepływu stałego prądu elektrycznego w sposób trwały, ale mogą do niego płynąć prądy ładowania/rozładowania kondensatora zmienne w czasie. Zakładamy, że w dowolnej chwili czasu napięcie (t) miedzy okładkami kondensatora jest związane z ładunkiem zgromadzonym na U Q( t) kondensatorze Q(t) znanym wzorem U =, gdzie stała jest nazywana pojemnością kondensatora (jednostka: 1 farad, F = A s / V ) i zależy od jego wewnętrznej budowy. Różniczkując tę dq( t) du zależność widać, że prąd ładowania kondensatora I = = jest związany z pochodną dt dt czasową napięcia przyłożonego do kondensatora. zyli np. zwiększając napięcie na kondensatorze powodujemy jego ładowanie się (lub rozładowanie jeśli był naładowany ładunkiem przeciwnego znaku niż napływający obecnie). Widać z powyższego wzoru, że przykładanie do kondensatora napięcia zmiennego w czasie wywoła przepływ prądu zmiennego w czasie. ewka indukcyjna to element elektroniczny, który wytwarza pole magnetyczne gdy płynie przez nią prąd elektryczny. ewka indukcyjna zwykle jest wykonana z wielu zwojów przewodnika, może przez nią

2 płynąć prąd stały albo zmienny. ewka przeważnie posiada niski opór elektryczny (idealna cewka zerowy). ewka gromadzi energię elektryczną pod postacią pola magnetycznego. Miarą ilości pola magnetycznego zgromadzonego w cewce jest strumień magnetyczny Φ B = B S, gdzie B jest indukcją pola magnetycznego, która jest proporcjonalna do natężenia prądu elektrycznego I płynącego przez cewkę, a S jest polem przekroju cewki (wzór ten jest słuszny gdy indukcja pola magnetycznego jest stała na całym polu przekroju cewki, ale nie jest to dla nas ważne). Faraday zaobserwował i sformułował prawo wskazujące, że zmiany w czasie strumienia magnetycznego cewki, a więc zmiany natężenia prądu płynącego przez cewkę, di wywołują powstanie napięcia elektrycznego między końcówkami przewodnika tej cewki, U =, dt gdzie jest nazywane indukcyjnością cewki (jednostka: 1 henr, H = V s / A ) i jest stałym parametrem zależnym od budowy cewki. Zmienny prąd płynący przez cewkę powoduje powstanie zmiennego napięcia między końcówkami przewodów tej cewki (skrótowo mówimy: napiecie na cewce). zęsto w równaniach Kirchoffa dla obwodów prądu zmiennego cewkę traktuje się jak źródło zmiennej siły elektromotorycznej di ESEM =, czyli traktuje się cewkę jakźródło napięcia. dt W niniejszym ćwiczeniu będziemy budować proste obwody złożone ze źródła napięcia zmiennego (generatora funkcji) oraz kondensatora i opornika, lub cewki indukcyjnej i opornika. Będziemy badać ładowanie się kondensatora, przepływy prądu przez cewkę oraz napięcia zmienne i wartości prądów zmiennych w obwodach R i R. Do obserwacji i pomiarów napięć zmiennych będziemy wykorzystywać oscyloskop. Aparatura Generator funkcji (DG1000 firmy Rigol), oscyloskop 2 kanałowy (TDS1002 firmy Tektronix ), miernik uniwersalny (Brymen 805), akcesoria pomocnicze (kable łączeniowe, chwytaki pomiarowe, trójniki rozgałęziające). Obwody elektryczne będziemy montować na płytkach łączeniowych znanych zćwiczeń 1 i 2 - Rys. 1, Rys. 1. Widok płytki drukowanej do łączenia obwodów prądu. Zaciski w obwodzie, zaznaczone jako R1, R2 oraz R3, to miejsca, gdzie można wpiąć oporniki, kondensatory lub cewki indukcyjne, zaś przerwy z1 do z7 służą do wpinania zworek lub przewodów pozwalających uzyskać połączenia szeregowe lub równoległe tych elementów lub służą do przyłączania napięcia z generatora lub wejścia pomiarowego oscyloskopu. Do podłączania generatora i oscyloskopu należy używać przewodów z jednej strony z końcówką BN, z drugiej z wtyczkami bananowymi. lub na płytkach drukowanych z lutowaniem elementów (wg poleceń osoby prowadzącejćwiczenie). Wćwiczeniu wykorzystywane będą elementy R, i : - oporniki o opornościach z zakresu kω, w tym 1 kω - kondensator o pojemności 100nF - cewka indukcyjna o indukcyjności 2.2 mh Oscyloskop Oscyloskop to narzędzie pomiarowe pozwalające obserwować graficznie na ekranie napięcia zmienne jako funkcje czasu i mierzyć ich parametry. Obecnie najpowszechniej wykorzystuje się oscyloskopy cyfrowe, to

3 znaczy takie, które zamieniają zmienny w czasie sygnał napięciowy wejściowy na dane cyfrowe, przetwarzają je specjalizowanym układem cyfrowym i wyświetlają na graficznym monitorze ciekłokrystalicznym. Dawniej oscyloskopy były zbudowane z lampy elektronowej (oscyloskopowej) wyświetlającej ślad wiązki elektronowej na ekranie pokrytym luminoforem (substancją świecącą pod wpływem wiązki elektronów), w którym wiązka elektronów przed dotarciem do luminoforu ekranu była odchylana w kierunkach poziomym i pionowym przez pole elektryczne wytworzone miedzy odpowiednimi elektrodami w tej lampie, proporcjonalnie np. do napięcia wejściowego oscyloskopu. Wiele stosowanych nazw i sposobów pracy obecnych oscyloskopów cyfrowych jest podobne, jak w dawnych oscyloskopach z lampą elektronową. W oscyloskopie plamka (kiedyś ślad wiązki elektronowej) przesuwa się w kierunku poziomym sterowana przez układ podstawy czasu, długość okresu czasu pełnego przelotu plamki przez ekran nazywa się podstawą czasu i może być regulowana przełącznikiem oscyloskopu. zyli podstawa czasu definiuje długość przedziału czasu (okno czasowe), z którego obserwowany na ekranie może być przebieg czasowy napięcia. Jest podawana w jednostkach czasu na działkę skali widocznej na ekranie, np. jako sek/dz, msek/dz lub μsek/dz. Podawane na wejście oscyloskopu napięcie odchyla plamkę na ekranie w kierunku pionowym. Oscyloskop umożliwia regulowanie wzmocnienia (jednostki V/dz = V/działkę ekranu), czyli przesuniecie plamki na ekranie odpowiadające np. 1V napięcia wejściowego. Oscyloskop dwukanałowy posiada dwa niezależne tory pomiarowe napięć wejściowych, określane jako dwa kanały H1 i H2, czyli rysuje dwie niezależnie sterowane napięciami wejściowymi linie na ekranie. Oscyloskop może pracować w modzie Y-T (plamka w kierunku poziomym przebiega z okresem czasu zadanym przez ustawienie podstawy czasu, a w kierunku pionowym jest odchylana napięciem wejściowym jednego z kanałów wejściowych), lub w modzie X-Y, w którym plamka w obu kierunkach jest sterowana napięciami wejściowymi z dwu kanałów. W tymćwiczeniu korzystamy tylko z modu Y-T. W używanym w pracowni oscyloskopie dwukanałowym oba kanały wejściowe mają wspólną masę, czyli oba kanały mają elektrycznie wspólny jeden z zacisków podłączeniowych H1 i H2. Wejścia są wykonane w systemie gniazd BN, wspólny przewód obu kanałów H1 i H2 to zewnętrzna elektroda gniazd BN. Takie połacznie wspólną masą dwu kanałów powoduje, że niezależnie mierzone mogą być jedynie napięcia na tych gałęziach obwodu elektrycznego, które mają punkt wspólny. Generator funkcyjny Jest to źródło napięcia zmiennego, w którym kształt przebiegu napięcia (w funkcji czasu) i parametry tego kształtu można zadawać lub programować. Najpowszechniej używane kształty napięć wyjściowych to: sinusoida, prostokąt i trójkąt. Parametry sygnału wyjściowego podlegające wyborowi to: okres zmian [sek] lub jego odwrotność - częstotliwość [Hz = 1/sek], napięcie międzyszczytowe (pik-pik) równe różnicy wartości między najniższą i najwyższą wartością napięcia w ciągu okresu zmian, lub alternatywnie amplituda zmian (połowa różnicy miedzy wartością najniższą i najwyższą napięcia w ciągu okresu zmian, oraz offset - czyli napięcie stałe wokół którego drga zmienna część napięcia wyjściowego. Generatory cyfrowe DG1000 wykorzystywane w Pracowni Elektronicznej mają możliwość programowania albo amplitudy i offsetu, albo wartości najmniejszej i największej napięcia w ciągu okresu drgań. Oprócz tych podstawowych definiowanych parametrów napięcia wyjściowego generatory mogą posiadać jeszcze wiele innych możliwości ustawień. Używane w pracowni generatory funkcji DG1000 są dwukanałowe, czyli mają dwa wyjścia z niezależnie ustawianymi sygnałami wyjściowymi. Wyjścia są wykonane w systemie gniazd BN. Wykonaniećwiczenia 1) Zbadamy własności kondensatora w obwodzie R. Będziemy obserwować ładowanie się i rozładowywanie kondensatora przy podłączeniu do niego szeregowo przez opornik R napięcia z generatora o kształcie prostokątnym. Wybierz opornik z zakresu kω (niekoniecznie 1kΩ) i policz stałą czasową R (czyli czas τ = R [sek]) dla tego opornika i kondensatora =100nF. Będziemy chcieli porównać czas ustalania się napięcia na kondensatorze ze stałą czasową R obwodu.

4 2) Zbuduj na płytce łączeniowej obwód z kondensatorem i wybranym opornikiem jak na Rys. 2a. (a) (b) Rys. 2 a, b. Obwody R, które będą badane. W obwodzie (a) na wyjściu mierzone będzie oscyloskopem napięcie panujące na kondensatorze w czasie jego ładowania/rozładowania przy podłączeniu do wejścia napięcia zmiennego z generatora. W obwodzie (b) na wyjściu mierzone będzie napięcie na oporniku, które jest w każdej chwili proporcjonalne do prądu ładowania kondensatora. W układzie (b) opornik pełni dwie funkcje: (1) podobnie jak w układzie (a) ogranicza napięcie panujące na kondensatorze przy danym napięciu z generatora, bo odkłada się na oporniku napięcie U = U I, oraz (2) służy jako czujnik U R = I R, czyli napięcie na kondensatorze wynosi R pomiarowy prądu I (t), bo napięcie mierzone na tym oporniku jest proporcjonalne do prądu ładowania kondensatora. gen 3) Podłącz obwód z Rys. 2a do generatora i oscyloskopu wg Rys. 3. Rys. 3. Sposób podłączenia badanego obwodu do generatora i oscyloskopu. Można nie podłączać przewodu zewnętrznego wyzwalania oscyloskopu (External Trigger) - dolnego przewodu na rysunku. 4) Ustaw na generatorze przebieg prostokątny o amplitudzie ok. 1-3V i napięciu offsetu 0V oraz o częstotliwości ok. 10-krotnie mniejszej niż odwrotność obliczonej stałej R dla elementów zmontowanego układu. 5) Używając dwu kanałów oscyloskopu zaobserwuj przebieg napięcia ładowania kondensatora w porównaniu do napięcia z generatora - wyjaśnij skąd pochodzi taki kształty napięcia na kondensatorze. Przerysuj schematycznie lub zrób zdjęcie napięcia na kondensatorze dla jednego pełnego okresu zmian napięcia wejściowego. Odczytaj z oscyloskopu przybliżony czas ładowania kondensatora do ok. 63% =1/e wartości maksymalnej i porównaj ten czas z obliczoną stałą R. Podobnie oszacuj z wykresu na oscyloskopie czas ładowania się kondensatora do ok. 95% =1/e 3 najwyższego napięcia generatora i porównaj ze stałą R obwodu. Do odczytania czasów z oscyloskopu można wykorzystać funkcję ursor oscyloskopu. 6) Zwiększ częstotliwość napięcia prostokątnego z generatora do wartości w przybliżeniu równej odwrotności stałej R. Jak zmienił się sygnał napięciowy na wyjściu (jego kształt i amplituda), czy ma on cechy całkowania w czasie napięcia wejściowego? Przerysuj schematycznie lub zrób zdjęcie mierzonego napięcia wyjściowego i wyjaśnij skąd pochodzi taki kształt. 7) Zamień miejscami w obwodzie opornik z kondensatorem. Da to układ z Rys. 2b, w którym napięcie wyjściowe mierzone na oporniku jest proporcjonalne do natężenia prądu ładowania kondensatora, czyli opornik jest teraz wykorzystywany także jako czujnik natężenia prądu ładowania kondensatora. Ustaw sygnał prostokątny z generatora o częstotliwości równej 5-krotnej wartości odwrotności obliczonej stałej R. Przerysuj schematycznie lub zrób zdjęcie napięcia mierzonego i wyjaśnij skąd pochodzi taki kształt mierzonego napięcia wyjściowego. zy napięcie to ma cechy różniczkowania napięcia podawanego na wejście układu? Zmień sygnał z generatora na trójkątny przy zachowaniu tej samej częstotliwości. zy w dalszym ciągu sygnał na wyjściu ma cechy różniczkowania w czasie napięcia wejściowego?

5 8) Powtórz czynności z punktów od 2) do 6) zastępując kondensator cewką indukcyjną o indukcyjności =2.2mH. Oblicz stałą czasową /R [sek] dla układu R i powtórz obserwacje z punktów 2)-6). Która konfiguracja jest teraz różniczkująca, a która całkująca? 9) Ustaw na generatorze przebieg sinusoidalny o częstotliwości ok. 1 khz i ponownie zbuduj (wybrany przez iebie lub prowadzącego) układ jak na Rys. 2a lub 2b z wykorzystaniem elementów R lub R. Zaobserwuj na oscyloskopie sygnał wyjściowy i wejściowy, wykonaj oscyloskopem pomiar ich amplitud, częstotliwości sygnału i przesunięcia fazowego miedzy napięciem wyjściowym i wejściowym, wykorzystując funkcje Measure oraz ursor oscyloskopu. Policz z modelu dzielnika napięcia transmitancję układu dla użytej częstotliwości i porównaj z wartością zmierzoną. Przy obliczeniach wykorzystaj urojone impedancje dla kondensatora i cewki indukcyjnej, których można używać dla przebiegów sinusoidalnych -punkt 12) poniżej. U wyj ( f ) 10) Zmierz charakterystyki częstotliwościową T ( f ) = i fazową ϕ( f ) wybranego układu w U ( f ) zakresie częstotliwości f od 10Hz do 200kHz. Zmierz na każdą dekadę częstotliwości nie mniej niż 4 punkty pomiarowe starając się, aby były one od siebie w przybliżeniu równoodległe (na logarytmicznej osi częstotliwości). Pomiary napięć wykonujemy przez ustawienie oscyloskopu w modzie pomiarowym Measure. Mierzymy przy kilku wartościach częstotliwości dla każdej dekady zakresu częstotliwości np Hz, 1kHz-10kHz, 10kHz-200kHz. Punkty pomiarowe na skali częstotliwości wybieramy w tych samych położeniach w każdej dekadzie np. 1, 2, 4, 7. 10, 20, 40, 70, itd. na skali logarytmicznej osi. 11) Określ czy badany układ jest filtrem częstotliwościowym dolno- czy górno-przepustowym, wyznacz jego częstotliwość graniczną. zęstotliwości graniczne pasma przenoszenia są zdefiniowane jako takie, przy 1 których transmitancja filtra spada do maksymalnej wartości. 2 12) Dopasuj do zmierzonych charakterystyk częstotliwościowych i fazowych wyniki transmitancji policzonej teoretycznie dla zbudowanego obwodu R lub R z wykorzystaniem impedancji zespolonych. zyli przedstaw na wspólnym wykresie wyniki pomiarów (punkty pomiarowe) i wyniki obliczeń teoretycznych (linię ciągłą narysowaną wg zależności transmitancji lub przesunięcia fazowego od częstotliwości). Skalę częstotliwości narysuj jako logarytmiczną. W obliczeniach układ traktujemy jak dzielnik napięcia, w którym jako impedancje elementów (odpowiadające opornościom w przypadku dzielnika napięcia dla obwodu prądu stałego) przyjmujemy 1 Z =, Z = i ω oraz Z R = R gdzie i jest jednostką urojoną. Transmitancja mierzona i ω odpowiada modułowi transmitancji obliczonej metodą impedancji zespolonych, a przesunięcie fazowe napięcia wyjściowego względem napiecia wejściowego odpowiada argumentowi obliczonej transmitancji zespolonej. Wynik obliczeń (moduł lub argument transmitancji zespolonej) należy należy narysować na wspólnym wykresie z punktami z pomiarów. Można to zrobić w programie Scidavis poprzez nową funkcję dodaną do wykresu (z menu Graph --> Add Function...) lub poprzez stabelaryzowanie funkcji, czyli obliczenie wartości funkcji w nowej tabeli jako kolumnę wartości. Przy tabelaryzowaniu należy zacząć od wypełnienia pierwszej kolumny numerami kolejnych wierszy, czyli indeksami tworzonego ciągu wartości częstotliwości, wygodnie jest użyć w zakładce Function tabeli danych Table symbolu i, który wpisany jako funkcja dla kolumny danych spowoduje wypełnienie tej kolumny numerami kolejnych wierszy. Pozwala to łatwo wpisać w kolejną kolumnę ciąg wartości częstotliwości (również korzystając z zakładki Function w tabeli), dla którego tabelaryzowana będzie funkcja T ( f ) lub ϕ( f ) dla zakresu częstotliwości od 10Hz do 20 ok. 300kHz,. Obliczenia można wykonac dla wartości częstotliwości o postaci ω = 10 i Hz dla i = , co pozwoli na uzyskanie w logarytmicznej skali częstotliwości równoodległych punktów po 20 na dekadę w zakresie od 10 Hz do ok. 300 khz. W obliczeniach można uwzględnić impedancję wyjściową generatora, która wynosi 50Ω. iteratura 1) D. Halliday, R. Resnick, J. Walker, Podstawy fizyki, PWN 2005 tom 3 - rozdziały 26, 27, 28, 31, 33 - elementy i obwody prądu stałego i zmiennego 2) E.M. Purcell "Elektryczność i magnetyzm" - kurs berkeleyowski, Rozdział 8 - Obwody prądu zmiennego wej i 1+

Wydział Fizyki UW. Ćwiczenie B1 Filtry RC i RL. Streszczenie

Wydział Fizyki UW. Ćwiczenie B1 Filtry RC i RL. Streszczenie Wydział Fizyki W Pracownia fizyczna i elektroniczna (w tym komputerowa) dla Inżynierii Nanostruktur (00-INZ7) oraz Energetyki i hemii Jądrowej (00-ENPFIZELEK) Ćwiczenie B Filtry i L Streszczenie W ramach

Bardziej szczegółowo

Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC

Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC Instytut Fizyki ul. Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 6 Pracownia Elektroniki. Bierne układy różniczkujące i całkujące typu RC........ (Oprac. dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Laboratorum 2 Badanie filtru dolnoprzepustowego P O P R A W A

Laboratorum 2 Badanie filtru dolnoprzepustowego P O P R A W A Laboratorum 2 Badanie filtru dolnoprzepustowego P O P R A W A Marcin Polkowski (251328) 15 marca 2007 r. Spis treści 1 Cel ćwiczenia 2 2 Techniczny i matematyczny aspekt ćwiczenia 2 3 Pomiary - układ RC

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie C3 Wzmacniacze operacyjne. Wydział Fizyki UW

Ćwiczenie C3 Wzmacniacze operacyjne. Wydział Fizyki UW dział Fizyki W Pracownia fizyczna i elektroniczna (w tym komputerowa) dla Inżynierii Nanostruktur (00-INZ7) oraz Energetyki i Chemii Jądrowej (00-ENPFIZELEK) Ćwiczenie C Wzmacniacze operacyjne Streszczenie

Bardziej szczegółowo

W celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,

W celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0, Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.

Bardziej szczegółowo

E1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA

E1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA E1. OBWODY PRĄDU STŁEGO WYZNCZNIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁ tekst opracowała: Bożena Janowska-Dmoch Prądem elektrycznym nazywamy uporządkowany ruch ładunków elektrycznych wywołany

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego"

Ćwiczenie: Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres

Bardziej szczegółowo

Pracownia fizyczna i elektroniczna. Wykład 1. 9 marca Krzysztof Korona

Pracownia fizyczna i elektroniczna. Wykład 1. 9 marca Krzysztof Korona Pracownia fizyczna i elektroniczna Wykład. Obwody prądu stałego i zmiennego 9 marca 5 Krzysztof Korona Plan wykładu Wstęp. Prąd stały. Podstawowe pojęcia. Prawa Kirchhoffa. Prawo Ohma ().4 Przykłady prostych

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2 Pojęcia podstawowe obwodów prądu zmiennego

WYKŁAD 2 Pojęcia podstawowe obwodów prądu zmiennego Pracownia Wstępna - - WYKŁAD 2 Pojęcia podstawowe obwodów prądu zmiennego Układy złożone z elementów biernych Bierne elementy elektroniczne to : opór R: u ( = Ri( indukcyjność L: di( u( = L i pojemność

Bardziej szczegółowo

Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8

Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8 Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego, oraz zapoznanie się z metodami wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych.

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTROTECHNIKI POMIAR PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO

LABORATORIUM ELEKTROTECHNIKI POMIAR PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ TRANSPORTU KATEDRA LOGISTYKI I TRANSPORTU PRZEMYSŁOWEGO NR 1 POMIAR PRZESUNIĘCIA FAZOWEGO Katowice, październik 5r. CEL ĆWICZENIA Poznanie zjawiska przesunięcia fazowego. ZESTAW

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne

Bardziej szczegółowo

Sprzęt i architektura komputerów

Sprzęt i architektura komputerów Krzysztof Makles Sprzęt i architektura komputerów Laboratorium Temat: Elementy i układy półprzewodnikowe Katedra Architektury Komputerów i Telekomunikacji Zakład Systemów i Sieci Komputerowych SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

Pracownia fizyczna i elektroniczna. Wykład lutego Krzysztof Korona

Pracownia fizyczna i elektroniczna. Wykład lutego Krzysztof Korona Pracownia fizyczna i elektroniczna Wykład. Obwody prądu stałego i zmiennego 4 lutego 4 Krzysztof Korona Plan wykładu Wstęp. Prąd stały. Podstawowe pojęcia. Prawa Kirchhoffa. Prawo Ohma ().4 Przykłady prostych

Bardziej szczegółowo

Oscyloskop. Dzielnik napięcia. Linia długa

Oscyloskop. Dzielnik napięcia. Linia długa ELEKTRONIKA CYFROWA SPRAWOZDANIE NR 1 Oscyloskop. Dzielnik napięcia. Linia długa Grupa 6 Aleksandra Gierut ZADANIE 1 Zapoznać się z działaniem oscyloskopu oraz generatora funkcyjnego. Podać krótki opis

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora Ćwiczenie 14 Badanie transformatora 14.1. Zasada ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. Do jednego uzwojenia (pierwotnego) przykłada się zmienne

Bardziej szczegółowo

BADANIE ELEMENTÓW RLC

BADANIE ELEMENTÓW RLC KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 2 7. Układy elektryczne RLC

Podstawy fizyki sezon 2 7. Układy elektryczne RLC Podstawy fizyki sezon 2 7. Układy elektryczne RLC Agnieszka Obłąkowska-Mucha AGH, WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Układ RC

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie krzywej ładowania kondensatora

Wyznaczanie krzywej ładowania kondensatora Ćwiczenie E10 Wyznaczanie krzywej ładowania kondensatora E10.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie przebiegu procesu ładowania kondensatora oraz wyznaczenie stałej czasowej szeregowego układu.

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA ELEKTRONIKI

PRACOWNIA ELEKTRONIKI PRACOWNIA ELEKTRONIKI UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY INSTYTUT TECHNIKI Ćwiczenie nr Temat ćwiczenia:. 2. 3. Imię i Nazwisko Badanie filtrów RC 4. Data wykonania Data oddania Ocena Kierunek

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI FILTRY AKTYWNE

LABORATORIUM ELEKTRONIKI FILTRY AKTYWNE ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM ELEKTRONIKI INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 11 FILTRY AKTYWNE DO UŻYTKU

Bardziej szczegółowo

Ćw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu

Ćw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu 7 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A F I Z Y K I Ćw. 7. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony z połączonych: kondensatora C cewki L i opornika R

Bardziej szczegółowo

13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J

13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J 3 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 3. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony

Bardziej szczegółowo

Własności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu

Własności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu 1 ĆWICZENIE 7. CEL ĆWICZENIA. Własności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu Celem ćwiczenia jest poznanie własności dynamicznych przetworników pierwszego rzędu w dziedzinie czasu i częstotliwości

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych Laboratorium 1

Laboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych Laboratorium 1 Laboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych Laboratorium 1 1/10 2/10 PODSTAWOWE WIADOMOŚCI W trakcie zajęć wykorzystywane będą następujące urządzenia: oscyloskop, generator, zasilacz, multimetr. Instrukcje

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora

Badanie transformatora Ćwiczenie E9 Badanie transformatora E9.1. Cel ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. W ćwiczeniu przykładając zmienne napięcie do uzwojenia pierwotnego

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie stosunku e/m elektronu

Wyznaczanie stosunku e/m elektronu Ćwiczenie 27 Wyznaczanie stosunku e/m elektronu 27.1. Zasada ćwiczenia Elektrony przyspieszane w polu elektrycznym wpadają w pole magnetyczne, skierowane prostopadle do kierunku ich ruchu. Wyznacza się

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacz operacyjny

Wzmacniacz operacyjny ELEKTRONIKA CYFROWA SPRAWOZDANIE NR 3 Wzmacniacz operacyjny Grupa 6 Aleksandra Gierut CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniaczy operacyjnych do przetwarzania

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 Mostek pojemnościowy Ćwiczenie wraz z instrukcją i konspektem opracowali P.Wisniowski, M.Dąbek

Ćwiczenie 2 Mostek pojemnościowy Ćwiczenie wraz z instrukcją i konspektem opracowali P.Wisniowski, M.Dąbek Ćwiczenie 2 Mostek pojemnościowy Ćwiczenie wraz z instrukcją i konspektem opracowali P.Wisniowski, M.Dąbek el ćwiczenia elem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą mostkową pomiaru pojemności kondensatora

Bardziej szczegółowo

POMIARY OSCYLOSKOPOWE. Instrukcja wykonawcza

POMIARY OSCYLOSKOPOWE. Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 51 POMIARY OSCYLOSKOPOWE Instrukcja wykonawcza 1. Wykaz przyrządów a. Oscyloskop dwukanałowy b. Dwa generatory funkcyjne (jednym z nich może być generator zintegrowany z oscyloskopem) c. Przesuwnik

Bardziej szczegółowo

Wartość średnia półokresowa prądu sinusoidalnego I śr : Analogicznie określa się wartość skuteczną i średnią napięcia sinusoidalnego:

Wartość średnia półokresowa prądu sinusoidalnego I śr : Analogicznie określa się wartość skuteczną i średnią napięcia sinusoidalnego: Ćwiczenie 27 Temat: Prąd przemienny jednofazowy Cel ćwiczenia: Rozróżnić parametry charakteryzujące przebieg prądu przemiennego, oszacować oraz obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach prądu

Bardziej szczegółowo

PRZEŁĄCZANIE DIOD I TRANZYSTORÓW

PRZEŁĄCZANIE DIOD I TRANZYSTORÓW L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE PRZEŁĄCZANIE DIOD I TRANZYSTORÓW REV. 1.1 1. CEL ĆWICZENIA - obserwacja pracy diod i tranzystorów podczas przełączania, - pomiary charakterystycznych czasów

Bardziej szczegółowo

07 K AT E D R A FIZYKI STOSOWA N E J

07 K AT E D R A FIZYKI STOSOWA N E J 07 K AT E D R A FIZYKI STOSOWA N E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 7a. Pomiary w układzie szeregowym RLC Wprowadzenie Prąd zmienny płynący w

Bardziej szczegółowo

Wykład Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu

Wykład Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu Wykład 7 7. Drgania elektromagnetyczne Wstęp Przypomnienie: masa M na sprężynie, bez oporów. Równanie ruchu M d x kx Rozwiązania x = Acost v = dx/ =-Asint a = d x/ = A cost przy warunku = (k/m) 1/. Obwód

Bardziej szczegółowo

Dioda półprzewodnikowa

Dioda półprzewodnikowa Dioda półprzewodnikowa 4 Wydział Fizyki UW Pracownia Fizyczna i Elektroniczna - 2 - Instrukcja do ćwiczenia Dioda półprzewodnikowa 4 I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z różnymi rodzajami

Bardziej szczegółowo

A6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody)

A6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody) A6: Wzmacniacze operacyjne w układach nieliniowych (diody) Jacek Grela, Radosław Strzałka 17 maja 9 1 Wstęp Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, których używaliśmy w obliczeniach: 1. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA W YDZIAŁ ELEKTRONIKI zima L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Grupa:... Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: Imię:......... Data oddania sprawozdania: Podpis: Nazwisko:......

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 11. Projektowanie sekcji bikwadratowej filtrów aktywnych

Ćwiczenie nr 11. Projektowanie sekcji bikwadratowej filtrów aktywnych Ćwiczenie nr 11 Projektowanie sekcji bikwadratowej filtrów aktywnych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi filtrami elektrycznymi o charakterystyce dolno-, środkowo- i górnoprzepustowej,

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW

LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji WIECZOROWE STUDIA ZAWODOWE LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW Ćwiczenie Temat: OBWODY PRĄDU SINUSOIDALNIE ZMIENNEGO Opracował: mgr

Bardziej szczegółowo

WZMACNIACZE OPERACYJNE

WZMACNIACZE OPERACYJNE WZMACNIACZE OPERACYJNE Indywidualna Pracownia Elektroniczna Michał Dąbrowski asystent: Krzysztof Piasecki 25 XI 2010 1 Streszczenie Celem wykonywanego ćwiczenia jest zbudowanie i zapoznanie się z zasadą

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych

Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych własności członów liniowych

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA II. 4. Indukcja elektromagnetyczna. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA II. 4. Indukcja elektromagnetyczna.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA II 4. Indukcja elektromagnetyczna Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/ PRAWO INDUKCJI FARADAYA SYMETRIA W FIZYCE

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacz tranzystorowy

Wzmacniacz tranzystorowy Wzmacniacz tranzystorowy 5 Wydział Fizyki UW Pracownia Fizyczna i Elektroniczna - 2 - Instrukca do ćwiczenia Wzmacniacz tranzystorowy 5 I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia est zapoznanie się z tranzystorem

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW. Stany nieustalone

LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW. Stany nieustalone Politechnika Warszawska Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji WIECZOROWE STUDIA ZAWODOWE LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW Ćwiczenie nr 4 Stany nieustalone opracował: dr inż. Wojciech Kazubski

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA ELEKTRONIKI

PRACOWNIA ELEKTRONIKI PRACOWNIA ELEKTRONIKI Temat ćwiczenia: BADANIE WZMACNIA- CZA SELEKTYWNEGO Z OBWODEM LC NIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY INSTYTT TECHNIKI. 2. 3. Imię i Nazwisko 4. Data wykonania Data oddania

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczenia Nr 60

Instrukcja do ćwiczenia Nr 60 Instrukcja do ćwiczenia Nr 60 Temat: BADANIE PRĄDÓW ZMIENNYCH ZA POMOCĄ U ELEKTRONOWEGO I. Wstęp. Oscylograf elektronowy jest urządzeniem służącym do obserwacji przebiegu różnego rodzaju napięć oraz do

Bardziej szczegółowo

Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech. Elektronika. Laboratorium nr 3. Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne

Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech. Elektronika. Laboratorium nr 3. Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech Elektronika Laboratorium nr 3 Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne SPIS TREŚCI Spis treści... 2 1. Cel ćwiczenia... 3 2. Wymagania...

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze operacyjne

Wzmacniacze operacyjne Wzmacniacze operacyjne Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie podstawowych układów pracy wzmacniaczy operacyjnych. Wymagania Wstęp 1. Zasada działania wzmacniacza operacyjnego. 2. Ujemne sprzężenie

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ, Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA

WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ, Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ, Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA ĆWICZENIE 10 OBWODY RC: 10.1. Impedancja i kąt fazowy w

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Mechatronika (WM) Laboratorium Elektrotechniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO

Bardziej szczegółowo

Ryszard Kostecki. Badanie własności filtru rezonansowego, dolnoprzepustowego i górnoprzepustowego

Ryszard Kostecki. Badanie własności filtru rezonansowego, dolnoprzepustowego i górnoprzepustowego Ryszard Kostecki Badanie własności filtru rezonansowego, dolnoprzepustowego i górnoprzepustowego Warszawa, 3 kwietnia 2 Streszczenie Celem tej pracy jest zbadanie własności filtrów rezonansowego, dolnoprzepustowego,

Bardziej szczegółowo

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI

LABORATORIUM ELEKTRONIKI INSTYTUT NAWIGACJI MOSKIEJ ZAKŁD ŁĄCZNOŚCI I CYBENETYKI MOSKIEJ AUTOMATYKI I ELEKTONIKA OKĘTOWA LABOATOIUM ELEKTONIKI Studia dzienne I rok studiów Specjalności: TM, IM, PHiON, AT, PM, MSI ĆWICZENIE N 2

Bardziej szczegółowo

Podstawy obsługi oscyloskopu

Podstawy obsługi oscyloskopu Podstawy obsługi oscyloskopu Spis treści Wstęp. Opis podstawowych przełączników oscyloskopu. Przełączniki sekcji odchylania pionowego (Vertical) Przełączniki sekcji odchylania poziomego (Horizontal) Przełączniki

Bardziej szczegółowo

WZMACNIACZ OPERACYJNY

WZMACNIACZ OPERACYJNY 1. OPIS WKŁADKI DA 01A WZMACNIACZ OPERACYJNY Wkładka DA01A zawiera wzmacniacz operacyjny A 71 oraz zestaw zacisków, które umożliwiają dołączenie elementów zewnętrznych: rezystorów, kondensatorów i zwór.

Bardziej szczegółowo

BADANIE SZEREGOWEGO OBWODU REZONANSOWEGO RLC

BADANIE SZEREGOWEGO OBWODU REZONANSOWEGO RLC BADANIE SZEREGOWEGO OBWOD REZONANSOWEGO RLC Marek Górski Celem pomiarów było zbadanie krzywej rezonansowej oraz wyznaczenie częstotliwości rezonansowej. Parametry odu R=00Ω, L=9,8mH, C = 470 nf R=00Ω,

Bardziej szczegółowo

E 6.1. Wyznaczanie elementów LC obwodu metodą rezonansu

E 6.1. Wyznaczanie elementów LC obwodu metodą rezonansu E 6.1. Wyznaczanie elementów LC obwodu metodą rezonansu Obowiązujące zagadnienia teoretyczne: INSTRUKACJA WYKONANIA ZADANIA 1. Pojemność elektryczna, indukcyjność 2. Kondensator, cewka 3. Wielkości opisujące

Bardziej szczegółowo

PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO

PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Cel ćwiczenia: wyznaczenie wartości indukcyjności cewek i pojemności kondensatorów przy wykorzystaniu prawa Ohma dla prądu przemiennego; sprawdzenie prawa

Bardziej szczegółowo

Pomiar podstawowych wielkości elektrycznych

Pomiar podstawowych wielkości elektrycznych Instytut Fizyki ul. Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 1 Pracownia Elektroniki. Pomiar podstawowych wielkości elektrycznych........ (Oprac. dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 24 Temat: Obwód prądu stałego RL i RC stany nieustalone. Cel ćwiczenia

Ćwiczenie 24 Temat: Obwód prądu stałego RL i RC stany nieustalone. Cel ćwiczenia Ćwiczenie 24 Temat: Obwód prądu stałego RL i RC stany nieustalone. Cel ćwiczenia Zrozumienie znaczenia stałej czasu w obwodzie RL. Poznanie zjawiska ładowania rozładowania w obwodzie RL Zrozumienie znaczenia

Bardziej szczegółowo

Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem

Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem Ćwiczenie E7 Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem E7.1. Cel ćwiczenia Prąd elektryczny płynący przez przewodnik wytwarza wokół niego pole magnetyczne. Ćwiczenie polega na pomiarze

Bardziej szczegółowo

POMIARY OSCYLOSKOPOWE 51

POMIARY OSCYLOSKOPOWE 51 POMIAR OSCLOSKOPOWE 51 I. WSTĘP Oscyloskop jest przyrządem służącym do obserwacji, rejestracji i pomiaru napięć elektrycznych zmieniających się w czasie. Schemat blokowy tego urządzenia pokazano na Rys.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 21. Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 21. Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia: Ćwiczenie Badanie właściwości dynamicznych obiektów II rzędu Program ćwiczenia:. Pomiary metodą skoku jednostkowego a. obserwacja charakteru odpowiedzi obiektu dynamicznego II rzędu w zależności od współczynnika

Bardziej szczegółowo

BADANIE ELEKTRYCZNEGO OBWODU REZONANSOWEGO RLC

BADANIE ELEKTRYCZNEGO OBWODU REZONANSOWEGO RLC Ćwiczenie 45 BADANE EEKTYZNEGO OBWOD EZONANSOWEGO 45.. Wiadomości ogólne Szeregowy obwód rezonansowy składa się z oporu, indukcyjności i pojemności połączonych szeregowo i dołączonych do źródła napięcia

Bardziej szczegółowo

POMIARY OSCYLOSKOPOWE

POMIARY OSCYLOSKOPOWE Ćwiczenie 51 E. Popko POMIARY OSCYLOSKOPOWE Cel ćwiczenia: wykonanie pomiarów wielkości elektrycznych charakteryzują-cych przebiegi przemienne. Zagadnienia: prąd przemienny, składanie drgań, pomiar amplitudy,

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROCESÓW ŁADOWANIA I ROZŁADOWANIA KONDENSATORA

BADANIE PROCESÓW ŁADOWANIA I ROZŁADOWANIA KONDENSATORA ĆWIENIE 65 BADANIE PESÓW ŁADWANIA I ŁADWANIA KNDENSATA el ćwiczenia: Wyznaczenie przebiegów ładowania i rozładowania kondensatora oraz wyznaczenie stałej czasowej układów agadnienia: prawa hma i Kirchhoffa,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie F1. Filtry Pasywne

Ćwiczenie F1. Filtry Pasywne Laboratorium Podstaw Elektroniki Instytutu Fizyki PŁ Ćwiczenie F Filtry Pasywne Przed zapoznaniem się z instrukcją i przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia naleŝy opanować następujący materiał teoretyczny:.

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Specjalność Transport morski Semestr II Ćw. 2 Filtry analogowe układy całkujące i różniczkujące Wersja opracowania

Bardziej szczegółowo

2 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J

2 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J 2 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 2. Łączenie i pomiar pojemności i indukcyjności Wprowadzenie Pojemność

Bardziej szczegółowo

Wstęp do ćwiczeń na pracowni elektronicznej

Wstęp do ćwiczeń na pracowni elektronicznej Wstęp do ćwiczeń na pracowni elektronicznej Katarzyna Grzelak listopad 2011 K.Grzelak (IFD UW) listopad 2011 1 / 25 Zajęcia na pracowni elektronicznej Na kolejnych zajęciach spotykamy się na pracowni elektronicznej

Bardziej szczegółowo

Autor: Franciszek Starzyk. POJĘCIA I MODELE potrzebne do zrozumienia i prawidłowego wykonania

Autor: Franciszek Starzyk. POJĘCIA I MODELE potrzebne do zrozumienia i prawidłowego wykonania WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ, Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA ĆWICZENIE 9 OBWODY RC: 9.1. Reaktancja pojemnościowa 9.2.

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Doświadczenia. 1 Pomiar oporności z użyciem omomierza multimetru

Wstęp. Doświadczenia. 1 Pomiar oporności z użyciem omomierza multimetru Wstęp Celem ćwiczenia jest zaznajomienie się z podstawowymi przyrządami takimi jak: multimetr, oscyloskop, zasilacz i generator. Poznane zostaną również podstawowe prawa fizyczne a także metody opracowywania

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie F3. Filtry aktywne

Ćwiczenie F3. Filtry aktywne Laboratorium Podstaw Elektroniki Instytutu Fizyki PŁ 1 Ćwiczenie F3 Filtry aktywne Przed zapoznaniem się z instrukcją i przystąpieniem do wykonywania ćwiczenia naleŝy opanować następujący materiał teoretyczny:

Bardziej szczegółowo

BADANIE PROCESÓW ŁADOWANIA I ROZŁADOWANIA KONDENSATORA

BADANIE PROCESÓW ŁADOWANIA I ROZŁADOWANIA KONDENSATORA BADANIE PROCESÓW ŁADOWANIA I ROZŁADOWANIA KONDENSATORA Cel ćwiczenia: wyznaczenie przebiegów ładowania i rozładowania kondensatora oraz wyznaczenie stałej czasowej układów RC. Zagadnienia: prawa Ohma i

Bardziej szczegółowo

WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych

WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych WZMACNIACZE OPERACYJNE Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Tematem ćwiczenia są zastosowania wzmacniaczy operacyjnych w układach przetwarzania sygnałów analogowych. Ćwiczenie składa się z dwóch części:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU

Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU R C E Z w B I Ł G O R A J U LABORATORIUM pomiarów elektronicznych UKŁADÓW ANALOGOWYCH Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 5 Pomiary parametrów sygnałów napięciowych Program ćwiczenia: 1. Pomiar wartości skutecznej, średniej wyprostowanej i maksymalnej sygnałów napięciowych o kształcie sinusoidalnym, prostokątnym

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI OBWODY REZONANSOWE

LABORATORIUM ELEKTRONIKI OBWODY REZONANSOWE ZESPÓŁ ABORATORIÓW TEEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TEEKOMUNIKAJI W TRANSPORIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POITEHNIKI WARSZAWSKIEJ ABORATORIUM EEKTRONIKI INSTRUKJA DO ĆWIZENIA NR OBWODY REZONANSOWE DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO

Bardziej szczegółowo

Badanie rozkładu pola elektrycznego

Badanie rozkładu pola elektrycznego Ćwiczenie E1 Badanie rozkładu pola elektrycznego E1.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie rozkładu pola elektrycznego dla różnych układów elektrod i ciał nieprzewodzących i przewodzących umieszczonych

Bardziej szczegółowo

tranzystora bipolarnego, która umożliwia działanie wzmacniające i przełączające tranzystora, jest niewielka grubość obszaru bazy (typu p w tranzystorz

tranzystora bipolarnego, która umożliwia działanie wzmacniające i przełączające tranzystora, jest niewielka grubość obszaru bazy (typu p w tranzystorz Wydział Fizyki UW (wer. 04-2017, opracował T. Słupiński z wykorzystaniem materiałów z Pracowni Elektronicznej WF UW) Pracownia fizyczna i elektroniczna dla Inżynierii Nanostruktur oraz Energetyki i Chemii

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 254. Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora. Ustawiony prąd ładowania I [ ma ]: t ł [ s ] U ł [ V ] t r [ s ] U r [ V ] ln(u r )

Ćwiczenie nr 254. Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora. Ustawiony prąd ładowania I [ ma ]: t ł [ s ] U ł [ V ] t r [ s ] U r [ V ] ln(u r ) Nazwisko... Data... Wydział... Imię... Dzień tyg.... Godzina... Ćwiczenie nr 254 Badanie ładowania i rozładowywania kondensatora Numer wybranego kondensatora: Numer wybranego opornika: Ustawiony prąd ładowania

Bardziej szczegółowo

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA W YDZIAŁ ELEKTRONIKI zima 2010 L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Grupa:... Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: Imię:......... Data oddania sprawozdania: Podpis:

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym

Wyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym Ćwiczenie 11A Wyznaczanie sił działających na przewodnik z prądem w polu magnetycznym 11A.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu mierzy się przy pomocy wagi siłę elektrodynamiczną, działającą na odcinek przewodnika

Bardziej szczegółowo

PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO. Instrukcja wykonawcza

PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO. Instrukcja wykonawcza ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Instrukcja wykonawcza 1 Wykaz przyrządów a. Generator AG 1022F. b. Woltomierz napięcia przemiennego. c. Miliamperomierz prądu przemiennego. d. Zestaw składający

Bardziej szczegółowo

H f = U WY f U WE f =A f e j f. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie. H f

H f = U WY f U WE f =A f e j f. 1. Cel ćwiczenia. 2. Wprowadzenie. H f . el ćwiczenia elem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami dotyczącymi czwórników i pomiarem ich charakterystyk czestotliwościowych na przykładzie filtrów elektrycznych. 2. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Zapoznanie z przyrządami stanowiska laboratoryjnego. 1. Zapoznanie się z oscyloskopem HAMEG-303.

Zapoznanie z przyrządami stanowiska laboratoryjnego. 1. Zapoznanie się z oscyloskopem HAMEG-303. Zapoznanie z przyrządami stanowiska laboratoryjnego. 1. Zapoznanie się z oscyloskopem HAMEG-303. Dołączyć oscyloskop do generatora funkcyjnego będącego częścią systemu MS-9140 firmy HAMEG. Kanał Yl dołączyć

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PĄDU SINUSOIDLNEGO

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna

Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna Ćwiczenie 20 Badanie właściwości dynamicznych obiektów I rzędu i korekcja dynamiczna Program ćwiczenia: 1. Wyznaczenie stałej czasowej oraz wzmocnienia statycznego obiektu inercyjnego I rzędu 2. orekcja

Bardziej szczegółowo

WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC

WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC WZMACNIACZ NAPIĘCIOWY RC 1. WSTĘP Tematem ćwiczenia są podstawowe właściwości jednostopniowego wzmacniacza pasmowego z tranzystorem bipolarnym. Zadaniem ćwiczących jest dokonanie pomiaru częstotliwości

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający

Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający Podstawowe zastosowania wzmacniaczy operacyjnych wzmacniacz odwracający i nieodwracający. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości wzmacniaczy operacyjnych i ich podstawowych

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy

Filtry aktywne filtr środkowoprzepustowy Filtry aktywne iltr środkowoprzepustowy. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości iltrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów iltru.. Budowa

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki

Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1) Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDLNEGO

Bardziej szczegółowo

PRACOWNIA ELEKTRONIKI

PRACOWNIA ELEKTRONIKI PRACOWNIA ELEKTRONIKI Ćwiczenie nr 4 Temat ćwiczenia: Badanie wzmacniacza UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO W BYDGOSZCZY INSTYTUT TECHNIKI 1. 2. 3. Imię i Nazwisko 1 szerokopasmowego RC 4. Data wykonania

Bardziej szczegółowo

Filtry. Przemysław Barański. 7 października 2012

Filtry. Przemysław Barański. 7 października 2012 Filtry Przemysław Barański 7 października 202 2 Laboratorium Elektronika - dr inż. Przemysław Barański Wymagania. Sprawozdanie powinno zawierać stronę tytułową: nazwa przedmiotu, data, imiona i nazwiska

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 145: Tabela : Napięcie źródłowe U. i napięcie na oporniku w zależności od częstotliwości prądu f. Pomiary uzupełniające. f [Hz] [V] [V] [V]

Ćwiczenie 145: Tabela : Napięcie źródłowe U. i napięcie na oporniku w zależności od częstotliwości prądu f. Pomiary uzupełniające. f [Hz] [V] [V] [V] 23 Katedra Fizyki SGGW Ćwiczenie 45 Nazwisko... Data... Nr na liście... Imię... Wydział... Dzień tyg.... Godzina.... Ćwiczenie 45: Obwody Tabela : Napięcie źródłowe Z i napięcie na oporniku w zależności

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 7 PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH

Ćwiczenie 7 PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH Ćwiczenie 7 PRMETRY MŁOSYGNŁO TRNZYSTORÓW BIPOLRNYCH Wstęp Celem ćwiczenia jest wyznaczenie niektórych parametrów małosygnałowych hybrydowego i modelu hybryd tranzystora bipolarnego. modelu Konspekt przygotowanie

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki

Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Katedra Elektroniki Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Na podstawie instrukcji Wtórniki Napięcia,, Laboratorium układów Elektronicznych Opis badanych układów Spis Treści 1. CEL ĆWICZENIA... 2 2.

Bardziej szczegółowo

5 Filtry drugiego rzędu

5 Filtry drugiego rzędu 5 Filtry drugiego rzędu Cel ćwiczenia 1. Zrozumienie zasady działania i charakterystyk filtrów. 2. Poznanie zalet filtrów aktywnych. 3. Zastosowanie filtrów drugiego rzędu z układem całkującym Podstawy

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH

PARAMETRY MAŁOSYGNAŁOWE TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH L B O R T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE PRMETRY MŁOSYGNŁOWE TRNZYSTORÓW BIPOLRNYCH REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENI - celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami pomiaru i wyznaczania parametrów małosygnałowych

Bardziej szczegółowo

UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) 1. OPIS TECHNICZNY UKŁADÓW BADANYCH

UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) 1. OPIS TECHNICZNY UKŁADÓW BADANYCH UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) WSTĘP Układy z pętlą sprzężenia fazowego (ang. phase-locked loop, skrót PLL) tworzą dynamicznie rozwijającą się klasę układów, stosowanych głównie

Bardziej szczegółowo