transport zdrowie woda recycling bezpieczeństwo energia

Transkrypt

1 egzemplarz bezpłatny biuletyn Regionalnej Sieci Promocji i Transferu Technologii nr 4/2010 (6) demografia transport zdrowie woda recycling miniaturyzacja edukacja bezpieczeństwo energia komputeryzacja

2 nr 4/2010 (6) biuletyn nr 4/2010 (6) biuletyn s.1 Szanowni Państwo, Przed Państwem 6 numer Biuletynu, znajdziecie w nim stałe kolumny: innowacje w regionie, dobrą praktykę śląskich instytucji, nowoczesne rozwiązania dla firm, ciekawostki oraz artykuły na temat wydarzeń w regionie. Jednym z nich jest II edycja wystawy innowacyjnych materiałów, Model IDEAlny (str. 5, str. 33). ( ) Wystawa jest subiektywnym wyborem projektów-przykładem potencjału drzemiącego w dobrym pomyśle wzmocnionym technologią, innowacjami i dizajnem ( ). Patronat nad wystawami objęły takie instytucje jak: Fundacja Dobrego Designu, Stowarzyszenie Projektantów Form Przemysłowych, SARP o/ Katowice, muratorplus.pl oraz designteka.pl. Serdecznie zapraszamy Informacje na temat wystawy i kolejnych wydarzeń realizowanych w ramach projektu znajdziecie Państwo na stronie Zapraszam do lektury Monika Stawowczyk-Soworka Menedżer Projektu Menedżer Projektu monika.stawowczyk@gapp.pl T: T: Dane podstawowe na temat Projektu: Tytuł Projektu: Regionalna Sieć Promocji i Transferu Technologii w woj. śląskim Nr Projektu POKL /08-02 Program Program Operacyjny Kapitał Ludzki: PO KL Priorytet VIII: Regionalne Kadry Gospodarki Działanie 8.2 Transfer wiedzy Poddziałanie Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw Instytucja Pośrednicząca: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Cykl bezpłatnych wystaw Model IDEAlny TECHNOLOGIE / INNOWACJE DESIGN / WYSTAWA PROJEKTÓW, KTÓRE ZMIENIAJĄ ŚWIAT Konferencje, seminaria Biuletyn Sieci RSPTT Diagnozy potrzeb technologicznych spis treści w numerze 4/2010 (6): 2,3,4,5,6 1_Co wydarzyło się w projekcie? Nowoczesne rozwiązania informatyczne szansą poprawy świadczenia usług medycznych relacja z konferencji Nowe technologie w budownictwie materiały kompozytowe relacja z seminarium Technologie zmieniające świat na lepsze relacja z konferencji inaugurującej cykl wystaw Model IDEAlny ,5 Tworzywa sztuczne nowoczesne technologie w aspekcie obniżenia kosztów produkcji relacja z seminarium _ Dobra Praktyka śląskich instytucji UCZELNIA WYŻSZA 7 Akademia Polonijna w Częstochowie miejsce gdzie nauka staje się pasją 7 JEDNOSTKA BADAWCZO-ROZWOJOWA 8 Sygnalizator optyczno-akustyczny SOA-01 poprawiający bezpieczeństwo prac transportowych w podziemiach kopalń KOMAG 8 12,13 PRZEDSIĘBIORSTWO 9,10,11,12,13,14,15 Technologie na czasie Proximus S.A. 9 Oświetlenie LED przyszłość, która zaczyna się dziś Fabryka Żarówek Helios 10 Drogownictwo-grunt modyfikowany jako innowacyjny materiał konstrukcyjny Ekologiczne Drogi.pl Sp. z o.o. 11,12,13 Asten Group Innowacyjnie w regionie 14,15 3_ korzyści dla Przedsiębiorców i nie tylko INFORMACJE 16,17,18 Nowy Klaster Centrów Danych na Śląsku i Zagłębiu 3Services Factory S.A. 16 Design Silesia Wystartowała Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Akademia Sztuk Pięknych Katowice, Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości Cieszyn 17 CEBBIS Współpraca pomiędzy Przedsiębiorstwami a Instytucjami Badawczymi w Europie Środkowej 18 RELACJE 19,20,21,22,23,24 Świadomość XXI wieku 19 Marzenie o Mieście Ogrodów 20 Design jako element kultury 21,22,23 Innowacje i prawo 24 OBIEKT 25 Galeria Szyb Wilson 25 PRODUKT 26,27 HI-MACS Przestrzeń do rozwoju 26,27 POZNAJ ŚLĄSK 28 Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego 28 29,30,31 4_Nowoczesne rozwiązania dla twojej firmy Sprawdź nasze bazy Oferta Technologiczna 5_Wydarzy się 32,33 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3 nr 4/2010 (6) biuletyn Co wydarzyło się... s.2 nr 4/2010 (6) biuletyn Co wydarzyło się... s.3 Nowoczesne rozwiązania informatyczne szansą poprawy świadczenia usług medycznych Nowe technologie w budownictwie materiały kompozytowe W dniu 21 października 2010r. w Hotelu SPA JAWOR w Jaworzu odbyła się konferencja pn. Nowoczesne rozwiązania informatyczne szansą poprawy świadczenia usług medycznych. Organizatorem konferencji był Partner projektu Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Bielsku-Białej. Celem konferencji była prezentacja doświadczeń oraz rozwiązań informatycznych i telemedycznych, które usprawniają działania instytucji opieki zdrowotnej, dzięki czemu poprawia się skuteczność i efektywność całego systemu świadczenia usług medycznych m.in.: obniżają się koszty działania administracji, rośnie satysfakcja pacjentów, zarówno dzięki skróconemu czasowi oczekiwania na wizytę, jak i zwiększonej dostępności usług, zmniejsza się ryzyko błędów lekarskich, podnoszone są kwalifikacje osób zarządzających placówkami służby zdrowia i personelu medycznego. Personel medyczny mniej czasu poświęca na wypełnianie dokumentacji medycznej i sprawdzanie uprawnień ubezpieczeniowych pacjenta oraz usług przysługujących mu w ramach ubezpieczenia. W poszczególnych blokach tematycznych zostały omówione następujące zagadnienia: ezdrowie idea i technologia Wykładowca przedstawił ideę pomysłu ezdrowie, następnie zaprezentował przykładowe rozwiązania technologiczne oraz skomentował ich wpływ na możliwości diagnozowania, leczenia i ratowania chorych. Jakość sprawozdawanych danych z wykonanych świadczeń zdrowotnych, a postrzeganie świadczeniodawcy przez NFZ i płatnika świadczeń Wykładowca poruszył następujące zagadnienia: 1. Ewidencja świadczeń po stronie zakładu (jakość danych oraz zrozumienie wagi wprowadzanych informacji). 2. Analiza zakładu po stronie płatnika NFZ w kontekście przekazywanych informacji sprawozdawczych. 3. Przekonanie świadczeniodawcy o swojej pozycji na rynku świadczeń medycznych, a obraz zakładu po stronie NFZ. Rola i miejsce systemów informatycznych w codziennej pracy lekarza Wykładowca poruszył następujące zagadnienia: 1. Początek końca ery papieru w gabinecie lekarza: wprowadzenie do Programu Informatyzacji Służby Zdrowia i innych inicjatyw mających na celu propagowanie elektronicznych wersji dokumentów medycznych. 2. Leczenie zdalne Absurd czy naturalna kolej rzeczy. Możliwości jakie dają systemy pracy zdalnej oraz dostęp pacjenta do historii swojego leczenia przez Internet. Przegląd rozwiązań i możliwości. 3. Cyfrowa Kartoteka Pacjentów zalety, wady i wyzwania związane z pozbywaniem się papieru. 4. Technologiczne Czary systemy i rozwiązania medyczne mające W dniu 18 listopada 2010r. w Centrum Edukacji i Biznesu Nowe Gliwice odbyło się seminarium Nowe technologie w budownictwie materiały kompozytowe. Organizatorem seminarium była Agencja Rozwoju Lokalnego sp. z o.o. partner projektu. Seminarium miało na celu zaprezentowanie jak w branży budowlanej wprowadzane są nowoczesne rozwiązania służące wzmacnianiu konstrukcji. Kompozyty to materiały utworzone w wyniku połączenia dwóch lub więcej składników, których właściwości decydują o ich końcowych parametrach użytkowych. Różnią się one od materiałów tradycyjnych, takich jak metale i ich stopy, ceramika czy szkło, zarówno budową wewnętrzną jak i właściwościami użytkowymi. Do najpopularniejszych kompozytów stosowanych w budownictwie zaliczane są laminaty na bazie włókien węglowych, szklanych i aramidowych. Stosowane są one głównie do wzmacniania konstrukcji budynków i budowli. Temat ten szerzej omówiła dr inż. Marta Kałuża (Politechnika Śląska Wydział Budownictwa) w wystąpieniu Materiały kompozytowe wykorzystywane w budownictwie przegląd i zastosowanie. Przedstawiona powyżej metoda wzmacniania konstrukcji pozwala zaoszczędzić czas, pieniądze, a także co najważniejsze nie narusza konstrukcji budynku czy budowli. Wyniki badania ankietowego jednoznacznie wskazują na to, iż seminarium spełniło oczekiwania, a prezentowane treści wzbudziły duże zainteresowanie uczestników. autor: Renata Ratajczak Ochrona wizerunku lekarza i ośrodka medycznego w Internecie Wykładowca wskazał zagrożenia dla środowiska medycznego, jakie płyną z otwartego dostępu do Internetu. Wyjaśnił prawne możliwości kształtowania wizerunku lekarza w Internecie oraz wskazał na sposoby dochodzenia swoich praw przez lekarza. Jak komunikować się z pacjentem poprzez media, czyli rola wirtualnego biura prasowego oraz nowych mediów w kreowaniu wizerunku lekarza i ośrodka medycznego Wykładowca poruszył następujące zagadnienia: 1. Co zrobić, aby biuro prasowe prowadzone w Internecie chcieli od- bezpośredni wpływ na proces leczenia przegląd perełek technologicznych wśród aparatury medycznej (okulistycznej). Konferencja przyczyniła się do podniesienia świadomości oraz wiedzy personelu medycznego i nie tylko. Ponadto stanowiła bardzo dobrą platformę wymiany doświadczeń i informacji. Duże zainteresowanie oraz pozytywny odbiór uczestników konferencji, pozwalają nam na kontynuację tego typu przedsięwzięć w projekcie RSPTT w woj. śląskim. autor: Paulina Daczkowska Kolejny prelegent, mgr inż. Tomasz Bartosik przedstawił rodzaje kompozytów, zasady projektowania wzmocnień oraz technologie ich wykonywania. Poruszył również temat metod kontroli jakości robót wzmacniających. Natomiast Pani Ewa Sęk (przedstawicielka częstochowskiej firmy STRADOM S.A.) przedstawiła profil produkcyjny swojej firmy, która zajmuje się produkcją m. in. tkanin technicznych, agrotkanin, geotkanin, taśm i siatek podtynkowych. Znajdują one zastosowanie w tradycyjnym budownictwie a także w budowie dróg, tuneli, kanałów, systemów drenażowych itp. wiedzać dziennikarze? 2. Wykorzystanie social media w codziennej pracy biura prasowego jednostki służby zdrowia. 3. Kreowanie wizerunku lekarza w sieci. 4. Jak tworzyć wirtualne biuro prasowe w placówce służby zdrowia. 5. Istota komunikowania się z pacjentami jako efekt media relations. Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Partner Projektu (rsptt) w woj. śląskim T: pdaczkowska@arrsa.pl Ostatnim prelegentem był Pan Jarosław Mazur (NEOXE Sp. z o.o.), który przedstawił sposób zastosowania taśm CFRP (Carbon Fiber Reinforced Polymer). Ta nowatorska metoda stosuje taśmy z włókna węglowego naprężane za pomocą specjalnych kotew. ARL Sp. z o.o. Partner Projektu (rsptt) w woj. śląskim T r.ratajczak@arl.pl

4 nr 4/2010 (6) biuletyn Co wydarzyło się... s.4 nr 4/2010 (6) biuletyn Co wydarzyło się... s.5 Podsumowanie konferencji Technologie zmieniające świat na lepsze 26 października 2010 r. w Śląskim Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie, miała miejsce kolejna konferencja projektu Regionalna Sieć Promocji i Transferu Technologii w woj. śląskim pt. Technologie zmieniające świat na lepsze. Codziennie na całym świecie duże koncerny i naukowcy tworzą nowe patenty i wynalazki. Organizatorzy konferencji pokusili się o próbę wybrania spośród coraz częściej stosowanych nowych technologii, tych które już wpływają na zmiany w otaczającym nas świecie. W ostatnich latach coraz częściej duże firmy produkcyjne, naukowcy czy projektanci stosują metodę rapid prototyping, umożliwiającą prototypowanie produktów za pomocą laserowych drukarek 3D. Metoda ta polega na spajaniu takich materiałów, jak: proszki aluminiowe, poliamidowe oraz metale za pomocą lasera. Dzięki tej metodzie powstają prototypy dużych elementów np. maszyn lub bardzo małych produktów stosowanych w domu, w medycynie, w przemyśle samochodowym. W poszczególnych przypadkach zastosowanie tej metody umożliwia wykrycie ewentualnych błędów konstrukcyjnych, dzięki temu znacznie maleją koszty i czas wytworzenia produktów. Podczas swojego wykładu dr Andrzej Sobaś przybliżył uczestnikom tę technologię i przedstawił kilka najpopularniejszych urządzeń i metod: 3D printing utwardzanie proszku skrobiowego przy pomocy kleju, PolyJet utwardzanie światłem UV ciekłej żywicy akrylowej, FDM (Fused deposition modeling) osadzanie topionego materiału, SLS (Selective Laser Sintering) selektywne spiekanie laserem proszków tworzyw sztucznych, DMLS/SLM (Direct Metal Laser Sintering) selektywne spiekanie / topienie proszków metalowych, SLA utwardzanie laserem ciekłej żywicy epoksydowej. Zastosowanie technologii rapid prototyping w praktyce wykorzystywane jest w procesie projektowania samochodów, o czym uczestnicy mogli się dowiedzieć z prezentacji młodego, śląskiego inżyniera Dawida Romańskiego. Prelegent, w oparciu o swoje doświadczenia zawodowe zdobyte w niemieckiej firmie projektującej dla Forda, pokazał proces projektowania samochodów od szkicu do produktu ostatecznego. Natomiast prof. Janusz Konaszewski, przedstawił jak dużą rolę odgrywa projektant w procesie powstawania nowych produktów na przykładzie swojej wieloletniej współpracy z przedsiębiorstwami branży medycznej. Czy nanotechnologie zmienią świat na lepsze? na to pytanie, w swojej prezentacji, próbował odpowiedzieć prof. Paweł Szewczyk z Politechniki Śląskiej. W ciągu 5 lat liczba produktów powstałych przy zastosowaniu nanotechnologii wzrosła z 54 do Są to min.: produkty z wolnymi nanocząstkami (tlenki cynku, tytanu, żelaza): kosmetyki, kosmetyki barwne, preparaty do skóry i włosów, produkty spożywcze, nanopowłoki wykorzystywane do pokrywania szyb samochodowych, w lotnictwie, w przemyśle zbrojeniowym, sporcie, produkty medyczne (implanty ślimakowe, implanty siatkówki oka), przemysł elektroniczny w tym telefony, notebooki, satelity, sprzęt RTV/AGD itp. Podsumowując wykład profesor zaznaczył, że (cyt.): nanotechnologie, pojedynczo lub zbieżnie z innymi technologiami, mogą dostarczać rezultatów zarówno pożądanych jak i niepożądanych. zwiększając zrozumienie tego, w jaki sposób materia zachowuje się w nanoskali i używając tej wiedzy zarówno do doskonalenia istniejących technologii jak i do tworzenia nowych, innowacyjnych technologii, nanotechnologia rokuje nadzieje uzyskania znacznych korzyści ekonomicznych i społecznych. w świecie, w którym potrzeby rosnącej populacji grożą wyczerpaniem kurczących się zasobów oraz w którym pojawiają się globalne wyzwania, a na które nie znaleziono jeszcze rozwiązań, innowacje technologiczne są elementem krytycznym, zapewniającym zrównoważoną przyszłość. Inwestowanie w badania i rozwój jest zaledwie pierwszym krokiem w zapewnianiu odpowiedzialnych, istotnych i zakończonych powodzeniem rozwiązań technologicznych. Uzupełnieniem naukowego wykładu Profesora było wystąpienie Pani Marleny Witek, która przedstawiła ciekawe i inspirujące przykłady potencjalnych dróg zastosowania naotechnologii w przyszłości w tym: w pojazdach antygrawitacyjnych, technologiach kosmicznych i satelitarnych, alternatywnych sposobach pozyskiwania energii i wielu innych. Ponad to, uczestnicy zostali zapoznani z najnowszymi osiągnięciami technologicznymi firmy Philips w zakresie oświetlenia ledowego i oledowego. Konferencji towarzyszył wernisaż wystawy Model IDEAlny. Ekspozycja pokazuje innowacyjne produkty, dotyczące różnych sfer życia: bezpieczeństwa, starzenia się społeczeństw, komunikacji, edukacji, szeroko rozumianej ekologii czy powszechnej komputeryzacji! Wystawa jest subiektywnym wyborem projektów przykładów potencjału drzemiącego w dobrym pomyśle, wzmocnionym technologią, innowacyjnymi materiałami i dizajnem. Zarówno konferencja jak i wystawa były wstępem do dyskusji na temat innowacyjnego wykorzystania nowych technologii. Wystawę można było oglądać w Cieszynie od 26/10 28/ Na przełomie wystawę można będzie odwiedzić w Częstochowie, Gliwicach i Katowicach. Wydarzenia są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. autor: Wioletta Beczek Partner Projektu (rsptt) w woj. śląskim Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie ul. Zamkowa 3 abc, Cieszyn T: wew. 35 wbeczek@zamekcieszyn.pl

5 nr 4/2010 (6) biuletyn Co wydarzyło się... s.6 nr 4/2010 (6) biuletyn s.7 Tworzywa sztuczne nowoczesne technologie w aspekcie obniżenia kosztów produkcji Seminarium w Instytucie Przetwórstwa Polimerów i Zarządzania Produkcją Politechniki Częstochowskiej W dniu 9 listopada odbyło się pierwsze seminarium z cyklu spotkań nauki i przemysłu poświęcone tworzywom sztucznym oraz technologiom ich przetwórstwa. Zorganizowała je Częstochowska Agencja Rozwoju Regionalnego oraz Instytut Przetwórstwa Polimerów i Zarządzania Produkcją przy współudziale partnera reprezentującego przemysł tworzyw sztucznych firmę PLASTIGO. Celem seminarium było zaproszenie do współpracy małych i średnich przedsiębiorstw z okręgu Częstochowskiego zajmujących się szeroko pojętym przetwórstwem tworzyw polimerowych. Dlatego też tematyka wygłaszanych referatów skupiała się wokół nowoczesnych technologii przetwórstwa w aspekcie obniżenia kosztów wytwarzania. Minimalizowanie kosztów wytwarzania w firmie można realizować poprzez różne rodzaje aktywności i działania, jednym z nich jest wspomniana inwestycja w nowoczesne technologie, ale również minimalizowanie defektów i wyrobów wadliwych powstających podczas produkcji. To one (braki) generują znaczne koszty działalności firm związane ze stratami materiałowymi, energetycznymi i reklamacjami. Można im zaradzić poprzez ciągłe doskonalenie swoich pracowników oraz pod- noszenie świadomości i wiedza z zakresu przyczyn powstawania wad. Stąd też jeden z referatów dotyczył wad występujących w procesie wtryskiwania oraz sposobów ich usuwania. Aby można było identyfikować wady podczas produkcji niezbędna jest aparatura i sprzęt pomiarowy. Czasem wystarczy suwmiarka lub zwykła lupa żeby zauważyć defekty powierzchniowe lub nieprawidłowe wymiary wytworzonej wypraski, jednak bardzo często konieczna jest zaawansowana aparatura i złożone metody badawcze. To jak badać przetwarzane tworzywa oraz gotowe wypraski pod względem jakości i powtarzalności uzyskanych właściwości przedstawiono w kolejnym referacie. Bardzo ciekawy referat związany był z szybkim prototypowaniem i wytwarzaniem pojedynczych detali z wykorzystaniem technologii szybkiego prototypowania RapidPrototyping oraz szybkiego wytwarzania narzędzi RapidTooling. W obecnych czasach gdzie czas jest na wagę złota od pomysłu do wyprodukowania pierwszej sztuki produktu finalnego może minąć dosłownie chwila oczywiście w porównaniu z technologiami sprzed lat. Kolejny z referatów dotyczył Klastrów, czyli struktur skupiających wokół siebie przedsiębiorców, którzy razem chcą się rozwijać i realizować w branży tworzyw sztucznych ambitne projekty, wdrożenia oraz innowacyjne produkty. To do nich będzie w przyszłości należał rynek zaawansowanych technologii i materiałów polimerowych, to oni będą mieli szansę na wsparcie ośrodków naukowych, instytucji badawczo rozwojowych, pytanie tylko czy wystarczy determinacji, chęci i zaparcia w dążeniu do wspólnego sukcesu... czas pokaże. Jako bardzo prężnie działający na rynku całej Polski sprzedawca wtryskarek oraz maszyn i urządzeń peryferyjnych do przetwórstwa tworzyw głos zabrali przedstawiciele firmy PLASTIGO, która to od lat mocno współpracuje z Instytutem Przetwórstwa Polimerów, angażując się w różnego rodzaju akcje, konferencje oraz wspieranie Instytutu poprzez udostępnianie swoich pomieszczeń firmowych oraz sprzętu do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Przedstawiona prezentacja dotyczyła instalacji największej w Polsce o ile nie w tej części Europy wtryskarki o sile zwarcia formy równej 4000 ton. Ta wtryskarka o masie zbliżonej do samolotu (Boeing ) potocznie nazywanego JumboJet została zainstalowana w jednej z firm w Koninie. Film z tej bezprecedensowej w swej skali operacji zobaczyć mogli uczestnicy seminarium. Całość spotkania zakończyła się zwiedzaniem laboratoriów naukowo badawczych Instytutu, gdzie uczestnicy mogli zobaczyć aparaturę oraz zapoznać się z metodami badawczymi różnych właściwości tworzyw polimerowych oraz wyprasek pod kątem badań struktury, defektów powierzchniowych, właściwości cieplnych, elektrycznych, mechanicznych. Czekamy na kontakt z kolejnymi firmami, które są zainteresowane współpracą w ramach mającego powstać klastra technologicznego bo tylko razem można osiągnąć sukces. Czy chcemy czy nie, tworzywa otaczają nas i nie zanosi się żeby przez najbliższe lata coś się w tym zakresie zmieniło, więc zróbmy coś razem, bo jeśli nie wykorzystamy tej szansy to wykorzystają ją inni. autor: dr inż. Przemysław Postawa Kierownik Laboratorium Badań Właściwości Tworzyw Polimerowych T: Fax: postawa@ipp.pcz.pl Akademia Polonijna w Częstochowie miejsce gdzie nauka staje się pasją Jedna z pierwszych uczelni niepublicznych w kraju Akademia jest także członkiem Polskiej Izby Gospodarczej Zaawansowanych Polonijna w Częstochowie została założona w 1992 roku jako Technologii, której celem jest wspieranie skutecznego wdrażania Wyższa Szkoła Języków Obcych i Ekonomii. W 2001 roku została innowacyjnych projektów oraz stymulacja rozwoju przedsiębiorczości opartej na wiedzy. przekształcona w Akademię Polonijną. Kształci na kierunkach: Ekonomia, Filologia, Administracja, Politologia, Pielęgniarstwo w systemie stacjonarnym, niestacjonarnym, z wykorzystaniem W 2009 roku Akademia zakończyła realizację projektu pn.: Rozwój metod i technik kształcenia na odległość oraz w ramach studiów proekologicznych kompetencji w zakresie edukacji i doradztwa podyplomowych. Spośród dostępnych specjalności warto wyróżnić: na przykładzie niemiecko-polsko-ukraińsko-kazachskiej współpracy. Projekt zrealizowano we współpracy z Internationales Dyplomację, Media i Dziennikarstwo, Prawo europejskie. Wśród osób aktywnych i czynnych zawodowo szczególnym uznaniem Hochschulinstitut Zittau oraz Network for System Competence and cieszy się szeroka oferta studiów podyplomowych. Innovation (NETSCI GmbH) w Niemczech, Niemiecko-Kazachskim Rozwój naukowo-badawczy stanowi kluczowy obszar działalności Akademii, polegający głównie na współpracy z in- Pedagogicznym w Drohobyczu. W ramach projektu opracowano Uniwersytetem w Ałmaty oraz Państwowym Uniwersytetem stytucjami naukowo-badawczymi oraz na prowadzeniu międzywydziałowych badań naukowych. Akademia opracowuje specyficznych warunków i wymogów w Polsce, w Niemczech, i wdrożono proekologiczne programy nauczania, dostosowane do i realizuje projekty o zasięgu krajowym i międzynarodowym. w Kazachstanie i na Ukrainie. Ponadto rozpowszechniono niestandardowe metody zarządzania środowiskiem. Przeprowadzone zosta- Prowadzi także badania marketingowe. Akademia Polonijna aktywnie promuje wymianę wiedzy i doświadczeń. ły także pilotażowe projekty dotyczące zastosowania innowacyjnych Przejawem zaangażowania Uczelni w rozwój naukowy są organizowane przez nią konferencje i sympozja. Jako organizator konferencji miętem zrealizowanym przez Akademię jest projekt pn.: Kształcenie technik proekologicznych we wskazanych krajach. Ważnym projekdzynarodowych, których uczestnicy reprezentują nie tylko środowiska kadry zarządzającej instytucji pomocy i integracji społecznej w formie studiów podyplomowych, współfinansowany ze środków Unii akademickie, ale także przedsiębiorców oraz przedstawicieli otoczenia biznesu, Akademia wpływa na rozwój innowacyjnej wymiany Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. doświadczeń pomiędzy biznesem a nauką. Akademia wpisuje się także w rozwój zawodowy pracowników polskiej W 2010 roku odbyła się międzynarodowa konferencja pn.: Ochrona służby zdrowia jako realizator projektu systemowego, zainicjowanego zdrowia aspekty ekonomiczne, społeczne i prawne, która została objęta honorowym patronatem przez Ministerstwo Zdrowia, i położnych w ramach studiów pomostowych. Przedmiotem projektu przez Ministerstwo Zdrowia, Kształcenie zawodowe pielęgniarek Wojewodę Śląskiego oraz Marszałka Województwa Śląskiego. są studia zawodowe realizowane od 2008 roku. Obszar zainteresowania kadry naukowo-dydaktycznej Akademii doskonale odzwierciedla tematyka konferencji pn.: Rola Partnerstwa Współpraca z zagranicą stanowi istotny aspekt funkcjonowania publiczno-prywatnego i innych form organizacyjno-prawnych we Akademii Polonijnej. Obok projektów mających na celu międzynarodową wymianę studentów i dydaktyków, Uczelnia działa na rzecz wdrażaniu rozwoju zrównoważonego, zorganizowanej w 2009 roku pod patronatem Ministerstwa Gospodarki, Ministra Środowiska, pogłębiania wiedzy na temat Unii Europejskiej w regionie śląskim. Prezydenta Miasta Częstochowy oraz Europejskie Stowarzyszenie Odbywa się to w ramach realizacji zadania publicznego Informacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych, a także Europejska w Regionach poprzesz działalność informacyjną Stowarzyszenie Polskie Forum ISO14000 INEM Polska. Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej, które funkcjonuje przy Akademii Polonijnej od 2001 roku. Zapraszamy do współpracy. Akademia Polonijna swoją działalnością promuje nowoczesne rozwiązania środowiskowe. Jako członek Częstochowskiego Forum Środowiskowego Akademia działa na rzecz integracji środowisk, instytucji i firm, których działalność związana jest z ochroną środowiska. ul. Pułaskiego 4/6, Częstochowa, Akademia Polonijna w Częstochowie Ponadto wspiera podmioty wdrażające rozwiązania w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska. Akademia info@ap.edu.pl, T: UCZELNIA WYŻSZA

6 nr 4/2010 (6) biuletyn s.8 nr 4/2010 (6) biuletyn s.9 JEDNOSTKA BADAWCZO-ROZWOJOWA Sygnalizator optyczno-akustyczny SOA-01 poprawiający bezpieczeństwo prac transportowych w podziemiach kopalń Podziemne prace transportowe stanowiące w górnictwie węgla kamiennego ok. 50% zakresu wykonywanych robót, prowadzone są coraz częściej w ograniczonych przestrzeniach, w warunkach dużego zapylenia, znacznego natężenia hałasu i ograniczonej widoczności. Powoduje to, że należą one do najbardziej niebezpiecznych. Dane statystyczne wykazują, że na drogach transportowych dochodzi do 50% ogółu wypadków zaistniałych w polskim górnictwie węgla kamiennego. Problem podniesienia poziomu bezpieczeństwa w transporcie kopalnianym jest zatem jednym z najistotniejszych. Dotychczas, zgodnie z 562 towego, co świadczy o tym, że lampy górnicze podwieszane na zestawach transportowych, jako świetlne ostrzeżenie, nie spełnia warunku ostrzegania o zbliżającym się zestawie transportowym. W celu rozwiązania powyższego problemu, specjaliści z Instytutu Techniki Górniczej KOMAG we współpracy z Fabryką SYGNA- ŁY S.A. oraz Jastrzębską Spółką Węglową S.A. opracowali przenośny sygnalizator optycznoakustyczny typu SOA-01, z własnym źródłem zasilania, służący do ostrzegania optyczno-akustycznego przed nadjeżdżającym zestawem transportowym. nia oraz sygnalizacji optycznej. Jego zaletą jest możliwość ładowania akumulatora za pomocą typowych ładowarek do lamp górniczych, powszechnie stosowanych w kopalniach. Zastosowanie sygnalizatora w zestawach transportowych Rys. 2. Wizualizacja działania sygnalizatora optyczno-akustycznego typu SOA-01 wpływa bezpośrednio na poprawę bezpieczeństwa pra- przemysłu, tam, gdzie znajdują się pomieszczenia i przestrzenie zewnętrzne zaliczane do strefy II zagrożenia wybuchem gazów i par cieczy z powietrzem, zaliczanych do podgrupy wybuchowości II B i klasy temperaturowej T4. Rys. 3. Zastosowanie sygnalizatora optyczno-akustycznego typu SOA-01 podczas transportu sekcji obudowy zmechanizowanej. Technologie na czasie Innowacje niekoniecznie muszą oznaczać wzrost kosztów, biorstwa ważne jest, aby techno- W procesie rozwoju przedsię- przeciwnie w perspektywie logie innowacyjne wspomagały czasu mogą przynieść spory nie tylko zarządzanie firmą, jej zwrot z inwestycji. Rozmowa procesy biznesowe, ale także z Izabellą Kozłowską, optymalizację kosztów. Oferujemy, menadżer ds. Marketingu zatem szereg aplikacji, które mają i PR w spółce PROXIMUS S.A. bezpośredni wpływ na koszty z siedzibą Katowicach. działania firmy. Na przykład system, dzięki któremu przedsiębiorstwa mogą zarządzać Proximus specjalizuje się we wdrażaniu kompleksowych zużyciem energii. Bazuje on na rozwiązań informatycznych dla ewidencji parametrów zużywanej przedsiębiorstw. Czy któreś energii w czasie rzeczywistym z rozwiązań jest szczególnie oraz pozwala na optymalizację innowacyjne? ilości zużywanej energii i wielkości Rozumiejąc innowacje jako szczególne narzędzie przedsiębiorców, Takich działań nie da się zrealizo- mocy zamówionej w funkcji czasu. które stwarza możliwości do wać bez profesjonalnego systemu podejmowania nowych wyzwań informatycznego. lub usprawniania istniejących procesów W jakich obszarach Proximus - myślę, że wśród oferowanych wspiera transfer nowocze- informacji w firmie. Obejmują one zarówno obieg dokumentów, jak i zarządzanie dostępem do dokumentów. Firma jako integrator IT zajmuje się wdrażaniem nowoczesnych rozwiązań i technologii, które skutecznie podnoszą wartość przedsiębiorstwa, bądź przynoszą spore oszczędności. Jaka jest rola integratora na tak dynamicznie zmieniającym się rynku informatycznym? Staramy się być partnerem w biznesie naszego klienta. Pomagamy z niezwykle szerokiego spektrum ofert dostępnych na rynku wybrać właściwe rozwiązanie i mamy odpowiednie kompetencje, aby nie tylko je zaproponować, ale również pomóc w jego wdrożeniu. Kiedy sytuacja rynkowa zmusza przedsiębiorstwa do oszczędności lub kiedy dobra koniunktura otwiera partnerstwa z czołowymi dostawcami technologii, którzy jako producenci wprowadzają nowe rozwiązania na rynek. Idziemy wciąż do przodu dzięki otwartości na najlepsze i najnowocześniejsze rozwiązania informatyczne. W zakresie tworzenia nowych produktów oraz wdrażania innowacyjnych technologii, to właśnie współpraca z wiodącymi producentami pozwala nam wspierać innowacyjność przedsiębiorców. Stajemy zatem do dyspozycji klientów wsparci gronem zaufanych marek m.in.: Cisco, Citrix Systems, HP, IBM, Microsoft, Oracle, Sybase, Symantec, Xerox. Na zakończenie warto podkreślić, że innowacyjność nie jest obowiązkiem, ale tylko Ci którzy zauważą potrzebę jej generowania i wykorzystania w procesie rozwoju firmy pozostają na rynku dłużej i rosną w siłę, PRZEDSIĘBIORSTWO Rozporządzenia Ministra Gospo- cy. Od daty rozpoczęcia pro- autor: przez naszą firmę rozwiązań, nie snych technologii do określo- szanse i daje fundusze na realizację dlatego zachęcam do wyko- darki z dn r., podczas dukcji, tj. od III kwartału 2009 mgr inż. Zdzisław Budzyński brakuje takich, które mają charak- nych gałęzi przemysłu? zmian pomagamy rzystania naszych kompetencji wykonywania transportu kolejka- roku wykonano i wdrożono już ter innowacyjny. Jako integrator IT Proximus świadczy usługi nie budować i realizować plan i zadania pytania co możemy mi spągowymi i podwieszanymi, ponad 250 sztuk sygnaliza- musimy zwracać baczną uwagę na tylko dla przemysłu, ale także działań idealnie dostosowany wspólnie zrobić w obszarze IT? jako świetlne sygnały ostrzegaw- torów. Znalazł on zastosowa- innowacyjność, ponieważ domeną dla energetyki, ciepłownictwa, do zaistniałych potrzeb klienta. W jakich obszarach bizneso- cze, stosowane są lampy górni- nie w podziemiach kopalń wę- branży informatycznej jest szybki dystrybucji wody oraz Urzędów wych niezbędne jest wsparcie cze z białym światłem z przodu gla kamiennego Jastrzębskiej postęp technologiczny. Takie roz- Miast. Obszary naszej działal- Czy udaje się Państwu przez innowacyjne technologie i czerwonym z tyłu lub czerwo- Spółki Węglowej S.A., Kato- wiązania jak np. systemy Business ności to systemy wspierające wspierać rozwój innowacji, informatyczne? nym światłem z tyłu i z przodu. wickiego Holdingu Węglowe- Intelligence, wspierają przedsiębior- zarządzanie przedsiębiorstwem czy współpracują W przypadku transportu ręczne- go S.A. i Kompanii Węglowej stwa w dążeniu do bycia liderem na takie jak: zintegrowane systemy Państwo z jednostkami go, jako zabezpieczenie stosuje się czerwoną lampę z przodu, Rys. 1. Sygnalizator optycznoakustyczny typu SOA-01 S.A., w miejscach szczególnie zagrożonych, gdzie brak zasila- rynku poprzez szybkie dostarczanie raportów i analiz ułatwiających informatyczne klasy ERP, portale i praca zespołowa, zarządzanie badawczo-rozwojowymi? Chcąc utrzymać się na konku- a w przypadku robót na głów- nia uniemożliwia stosowanie do- podejmowanie decyzji zarządczych. relacjami z klientami, Business rencyjnym rynku rozwój wiedzy nych drogach przewozowych Sygnalizator SOA-01 spełnia za- tychczasowych rozwiązań oraz Wiele z implementowanych syste- Intelligence, świadczymy także stawiamy jako jeden z podstawo- czerwone lampy z wszystkich sadnicze wymagania norm zhar- tam, gdzie zagrożenie występu- Instytut Techniki Górniczej mów podąża za potrzebami rynku. usługi konsultingowe oraz usługi wych priorytetów. Wiedza i do- stron dojazdowych do miejsca monizowanych z Dyrektywą Unii je czasowo. KOMAG Oferowane przez naszą firmę wdrożeniowe w zakresie syste- świadczenie specjalistów to jednak Proximus S.A. wykonywania robót. Europejskiej 94/9/WE i posiada ul. Pszczyńska 37, nowe technologie powodują, że mów GIS i paszportyzacji. Jednym nie wszystko. Dlatego oferujemy ul. Ligocka 103, Analiza zaistniałych wypadków certyfikat badania typu WE nr Przenośny sygnalizator optycz Gliwice coś co kiedyś byłoby robione z nie- z naszych priorytetów jest sze- narzędzia i produkty pojawiające Katowice dowodzi, że pracownicy czę- KOMAG 09ATEX100. no-akustyczny SOA-01 moż- T: wielkim wykorzystaniem narzędzi roko rozumiane bezpieczeństwo, się na rynku wraz z narodzinami T: sto nie widzą lub nie słyszą nad- Sygnalizator składa się z aku- na zastosować również z po- info@komag.eu informatycznych, dzisiaj jest do- dlatego oferujemy rozwiązania nowych technologii i rozwiązań. biuro@proximus-it.pl jeżdżającego zestawu transpor- mulatora, układu sterowa- wodzeniem w innych gałęziach stępne praktycznie on-line wspierające bezpieczeństwo Naszą siłą w dużej mierze są

7 nr 4/2010 (6) biuletyn s.10 nr 4/2010 (6) biuletyn s.11 PRZEDSIĘBIORSTWO Oświetlenie LED przyszłość, która zaczyna się dziś Pierwszym źródłem światła wykorzystywanym przez człowieka i Nowych Technologii, zorientowana przede wszystkim na badanie było ognisko, które służyło także do ogrzewania. Najstarsze ślady źródeł światła LED i opracowywanie konstrukcji energooszczędnych ognisk pochodzą sprzed lat. Od X wieku p.n.e. w Starożytnym Egipcie zaczęto stosować lampy olejowe. Nieco później, ale sowanym technologicznie badaniom, wprowadzono do sprzedaży i ekologicznych lamp wykorzystujących tę technikę. Dzięki zaawan- jeszcze w starożytności, zaczęto używać świec. W 1875 roku Łukasiewicz wynalazł lampę naftową. Pierwsza żarówka i pierwsza lampy reflektorowe oparte na nowoczesnych diodach świecących typu kilka wzorów lamp LED o bardzo dobrych parametrach, w tym lampa wyładowcza pojawiły się pod koniec XIX wieku. W roku 1962 powstała pierwsza dioda elektroluminescencyjna, która świeciła na AC LED, nie wymagające zastosowania zasilacza. czerwono. Wkrótce potem wynaleziono diodę zieloną, wreszcie, Firma Helios ma w planach rozszerzenie oferty o nowe, unikatowe lampy LED, trwają też prace nad rozwiązaniami, zapewnia- w latach dziewięćdziesiątych, diodę niebieską, co w konsekwencji umożliwiło skonstruowanie diody świecącej światłem białym. jącymi kompleksowe oświetlenie budynków, hal, czy powierzchni zewnętrznych z energooszczędnym oświetleniem półprzewodnikowym, w których wykorzystane będą własnej konstrukcji jednostki Co ciekawe, żadne z wymienionych źródeł światła nie wyszło z użycia po dziś dzień. Niektóre są zupełnie zmarginalizowane (świeca, sterujące i najwyższej klasy LED wysokiej mocy. lampa olejowa), niektóre marginalizuje się za pomocą środków prawnych (Rozporządzenia Unii Europejskiej zakazują użycia niektórych Fabryka Żarówek Helios chętnie współpracuje z podmiotami krajowymi i zagranicznymi, zajmującymi się półprzewodnikowymi źró- nieefektywnych i nieekologicznych lamp żarowych i wyładowczych), ale każde z nich wciąż ma swoje miejsce na półkach sklepowych dłami światła i nowoczesnym oświetleniem. Do firm i instytucji, i w szufladach konsumentów. Można by się zastanowić, które z tych z którymi nawiązała kontakt należą między innymi: Instytut Chemii rodzajów oświetlenia za kolejnych kilkadziesiąt lat będzie tylko obecne na rynku, a które będzie na nim dominować. Wszelkie prognozy nych: koreański potentat Seoul Semiconductor, czy tajwańskie firmy Fizycznej PAN, Konsorcjum Naukowe NEW LOKS, a z zagranicz- mówią, że już w okolicach roku 2020 najczęściej stosowane będzie LedLink i Semicon Optronics Channell Corporation. oświetlenie LED i podobne do niego oświetlenie OLED. autor: Eugeniusz Kamburowski Co powoduje, że oświetlenie LED (skrót pochodzi od angielskiej nazwy Light Emitting Diode) jest tak niezwykłe i obiecujące? Diody świecące światłem białym mają teoretyczną możliwość osiągnięcia skuteczności prawie 400 lumenów z wata, czyli ok. 4 razy więcej niż dobre lampy wyładowcze i aż 40 razy tyle co klasyczne oświetlenie żarowe. Są niebywale trwałe ich żywotność dochodzi do godzin (przy zaledwie 1000 godzinach typowej żarówki). Spełniają też inne wymogi ekologicznych urządzeń, gdyż nie zawierają szkodliwych substancji, nie emitują szkodliwego promieniowania i są łatwe w utylizacji. Ponadto, dają bardzo duże pole do popisu projektantom światła, gdyż umożliwiają pełną kontrolę nad wykorzystywanym źródłem światła, pozwalając np. na płynną zmianę barwy wysyłanego światła i regulację temperatury barwowej światła białego. Fabryka Żarówek Helios, przedsiębiorstwo o ponad siedemdziesięcioletniej historii, jest producentem wszystkich podstawowych ro- Fabryka Żarówek Helios dzajów oświetlenia. Ma w swojej ofercie specjalistyczne lampy żarowe, lampy wyładowcze, w tym świetlówki energooszczędne, oraz T: ul. 1 Maja 11/13, Katowice najnowocześniejsze lampy oparte na technologii LED. e.kamburowski@helios.katowice.pl W ramach fabryki od dwóch lat działa Komórka Rozwoju Techniki Drogownictwo grunt modyfikowany jako innowacyjny materiał konstrukcyjny TRADYCJA czyli to, co dobrze znamy poniżej sposób. W miejscu przyszłej drogi korytuje się grunt (tworzy Nawierzchnia drogowa stanowi konstrukcję techniczną składającą się wykop), a następnie wywozi urobek poza teren budowy. Kiedyś się z części górnej jezdnej (są to najczęściej warstwy bitumiczne) oraz części dolnej podbudowy i wzmocnionego podłoża a coraz częściej należy wykazać się dowodem takiej utylizacji można go było złożyć gdziekolwiek, dzisiaj należy go utylizować, (warstwy zbudowane z kruszyw). Zadaniem podbudowy i warstwy miejsc na uporządkowane składowanie dużych mas ziemnych jest wzmacniającej podłoże jest przejmowanie obciążeń od pojazdów coraz mniej, głównie dlatego, że zajmowane są one przez odpady i przenoszenie ich w sposób rozproszony na rodzime podłoże gruntowe. Jednymi z najważniejszych wymagań stawianym warstwom aby bilansować ilość gruntu i tam gdzie należy użyć go więcej (wy- będące efektem funkcjonowania człowieka. W efekcie dba się o to, podbudowy i wzmocnionego podłoża są: odpowiednia nośność oraz równanie zagłębień nasypami) wykorzystuje się to, co zostało już odporność na czynniki wodne i mrozowe. Nośność warstw podbudowy i wzmocnionego podłoża powinna być na tyle duża, aby nie z reguły sporo zostaje go w formie odpadu. W miejsce wykopanego wykorytowane jednak nie każdy grunt do tego się nadaje i dlatego dopuścić do powstawania niedopuszczalnych odkształceń górnej gruntu należy przywieźć materiał o innych (lepszych) właściwościach niż grunt rodzimy, który przede wszystkim będzie się dobrze części nawierzchni. Osiąga się to przez stosowanie do wykonywania warstw podbudowy i wzmocnionego podłoża odpowiedniego kruszywa, jego właściwe zagęszczenie i zaklinowanie. to różnego rodzaju kruszywa mniej, lub bardziej przetworzone. zagęszczał oraz będzie odporny na wodę i mróz najczęściej są Kruszywa są bogactwem naturalnym praktycznie nieodnawialnym, Tradycyjny proces budowy konstrukcji komunikacyjnej np. drogi można w bardzo dużym uproszczeniu przedstawić w opisany ich zastosowanie w przemyśle jest znacznie szersze niż tylko ponieważ proces ich odtwarzania trwa miliony lat, ponadto obecne branża PRZEDSIĘBIORSTWO

8 nr 4/2010 (6) biuletyn s.12 nr 4/2010 (6) biuletyn s.13 PRZEDSIĘBIORSTWO drogowa. Kruszywa po wydobyciu podlegają obróbce w celu nadania im odpowiednich właściwości, zajmują się tym kopalnie kruszyw, które niejednokrotnie spieszą się w procesie jego obróbki kosztem jakości, starając się cały czas rozwiązać problem wąskiego gardła jakie jest generowane każdego roku oraz jakie mocno uwypukla się w przewidywanym szczycie zapotrzebowania. Kruszywa stanowią w konstrukcji tzw. warstwę wzmocnionego podłoża oraz podbudowę, na którą układane są masy bitumiczne (asfalt) od jakości tych warstw uzależniona jest jakość całej drogi, w szczególności jej żywotność. Bez względu na bilans mas gruntowych z wykopu, zawsze obecny jest proces dowozu materiału (kruszywa), który odbywa się wysokotonażowymi pojazdami zajmuje on w całym procesie budowlanym bardzo dużo czasu, niszczy też drogi po których się porusza (tymczasowo obciążane są drogi o niższej kategorii ruchu/ tonażu). Oczywiście ciężki transport emituje również do atmosfery olbrzymie ilości CO 2 oraz inne substancje szkodliwe. INNOWACJA spojrzenie na problem z innej perspektywy Możliwe jest jednak wybudowanie drogi w zupełnie odmienny sposób, poprzez maksymalne wykorzystanie materiału, który jest dostępny bezpośrednio na miejscu budowy. Dzięki tej zmianie wyeliminować można zarówno proces wywozu istniejącego w miejscu budowy gruntu, jak i proces przywozu kruszywa. Osiągnąć to można wyłącznie poprzez wykorzystanie jako materiału budowlanego gruntu istniejącego (zastanego) na placu budowy i przekształcenie go w materiał konstrukcyjny w taki sposób, aby uzyskał on odpowiednie, wymagane cechy. Pożądane cechy to odpowiednia nośność i elastyczność, pozwalająca na tworzenie konstrukcji podatnych (ok. 80% konstrukcji drogowych) oraz strukturalna odporność na wodę (tzw. hydrofobizacja materiału w całym jego przekroju), pozwalająca na pozostawienie zmodyfikowanego gruntu w strefie przemarzania bez ryzyka uszkodzenia go w trakcie cyklicznie występujących zjawisk zamarzania i rozmarzania konstrukcji (z racji lokalizacji geograficzno-klimatycznej Polski cykliczność zjawisk mrozowych jest szczególnie intensywna). Należy zatem tak zmodyfikować grunt, aby zdolny był on do zastąpienia kruszywa poprzez zbliżenie się do jego właściwości, a może nawet zagospodarowania tylko jego pozytywnych cech. W historii znanych jest wiele przełomowych rozwiązań, które inspirowane były obserwacjami otaczającej nas natury. Tam też znajdują się podwaliny technologii modyfikowania gruntu w taki sposób, aby spełnił wymagania pełnowartościowego materiału budowlanego. W przyrodzie zachodzą naturalne procesy petryfikacji gruntu, czyli wtórnego jego skamienienia. Zważywszy na fakt, iż w naturalnych warunkach zajmują one tysiące i miliony lat, kluczowym czynnikiem nowej technologii staje się nie tylko umiejętność skopiowania, ale też i przyspieszania tego zjawiska. Jeżeli tylko jest możliwe zmodyfikowanie gruntu w opisany powyżej sposób, to takie tworzenie elementów konstrukcyjnych drogi jest rozwiązaniem niezwykle korzystnym powszechnie wiadome jest, iż zawsze w pierwszej kolejności należy skupić się na poprawie właściwości materiału którym dysponujemy, a potem dopiero w przypadku braku takiej możliwości materiał wymienić na inny. RZECZYWISTOŚĆ to już istnieje! W roku 1968 szwajcarski naukowiec dr Gunther A. Scherr opracował rozwiązanie, dzięki któremu możliwa stała się taka modyfikacja gruntu, iż w efekcie powstaje z niego materiał konstrukcyjny o wyższych parametrach jakościowych niż te, jakie możliwe są do uzyskania poprzez stosowanie rozwiązań tradycyjnych bazujących na kruszywach. Geneza tego rozwiązania tkwi w obserwacji natury (wykorzystanie i zwielokrotnienie spoistości gruntu ) oraz potrzebie uzyskania bardzo nośnej podbudowy dla ultra cienkich nawierzchni bitumicznych. Koncepcja dra Scherra od tego czasu wiele razy ewoluowała, podlegała wielokrotnemu ulepszaniu i w efekcie stworzony został produkt składający się ze związków chemicznych (zespołów surfaktantów kationowych i katalizatorów), równolegle ale i synergicznie zmieniających cechy gruntu i funkcjonujący na świecie pod nazwą handlową Consolid System. System zaprojektowany został do uzdatniania gruntów spoistych i wrażliwych na wodę. W efekcie jego zastosowania powstaje z gruntu trwały i hydrofobizowany materiał konstrukcyjny o rosnących w czasie i podczas eksploatacji parametrach. Produkt uzdatnia grunt spoisty, nieprzydatny aktualnie w budownictwie (wg Państwowego Instytutu Geologii blisko 85% gruntów w Polsce to grunty spoiste). System bazuje na prostych założeniach: modyfikowany grunt musi zostać skonsolidowany, a konsolidacja ma być trwała, niezależnie od zewnętrznych warunków wodnych, mrozowych i pogodowych. Jak się okazało, jest to zadanie wykonalne dla nowoczesnej chemii, i na dzień dzisiejszy realizowalne jest za pomocą 2 komponentów chemicznych (bazujących na zespołach surfaktantów i katalizatorów), dozowanych do gruntu w ilościach śladowych (stąd pojęcie technologii katalitycznej, ponieważ jej dodatki chemiczne intensyfikują pewne naturalne procesy). Pierwszy z nich dodatek płynny poprzez zmianę potencjałów elektrokinetycznych na granicy faz, odpowiedzialny jest za wielokrotne polepszenie parametrów mechanicznych uzdatnianego gruntu: nośność, gęstość, urabialność, zagęszczalność i porowatość. Drugi hydrofobowy dodatek proszkowy który po wymieszaniu z gruntem, poprzez bardzo silne właściwości odpychające wodę, powoduje jego hydrofobizację strukturalną, czyli utrwala w czasie wprowadzone zmiany. W efekcie zastosowania dodatku hydrofobowego z każdej strony odcięta zostaje możliwość penetracji wody w głąb konstrukcji (blokada kapilar, wzmocnienie przyciągania międzycząsteczkowego, eliminacja skurczu i pęcznienia, zmniejszenie o kilka rzędów współczynnika filtracji, etc.). Układy katalizatorów obecne w technologii, wykorzystując oddziaływania fizyczne, dokonują trwałej zmiany właściwości gruntu w kierunku jego wtórnego skamienienia. Działają przy niskiej wrażliwości na liniowo zmienne warunki gruntowe oraz dużej tolerancji na domieszki organiczne, z jednoczesnym obdarzeniem konstrukcji elastycznością i unikalną zdolnością samo regeneracji (zjawisko koncepcyjnie podobne do zdolności samo naprawczych, znanych z technik hydroizolacyjnych opartych o bentonit). W efekcie przetworzony i hydrofobizowany materiał gruntowy, prócz wysokich walorów konstrukcyjnych, daje równolegle możliwość bezpiecznej utylizacji odpadów, w tym niebezpiecznych (zamykania w szczelne sarkofagi gruntowe). Ta cecha otwiera możliwości wykorzystania technologii w budownictwie kolejowym (regeneracja skażonych nasypów), a także podczas rozwiązywania problemów utylizacji szkodliwych substancji. Przeprowadzone badania potwierdziły możliwości wykorzystania technologii do budowania składowisk odpadów radioaktywnych (zamykanie odpadu w zmodyfikowanym gruncie, bez możliwości generowania odcieku) powstało nawet na ten temat odrębne, naukowe opracowanie specjalistyczne. Cztery dekady zastosowań na całym świecie, cztery dekady rozwoju/ewolucji produktu dzisiaj wiemy i sprawdziliśmy, że koncepcja była słuszna i działa! Oczywiście rodzi się pytanie: skoro jest to tak dobre, wręcz genialne rozwiązanie, to dlaczego nie jest stosowane powszechnie? Odpowiedź jest nieco trudniejsza jako ludzie nie wszystkie nowości jesteśmy w stanie przyjąć natychmiast. Nowości, które wymagają znacznych nakładów finansowych (a tak jest w przypadku np. budownictwa, czy budownictwa drogowego), wymagają niestety pewnego okresu oswojenia mentalnego do momentu, kiedy dane rozwiązanie zostanie zweryfikowane. Dodatkowo koncepcja zestalania gruntu w sposób zaproponowany przez dra Scherra była i w dalszym ciągu jest nowatorska, wyprzedzająca rynek o dziesięciolecia! Na to nakłada się brak unormowań technicznych te które istnieją (np. dla stabilizacji gruntów z użyciem spoiw) są tutaj zupełnie nieadekwatne. Nie istnieją dokumenty i normy pozwalające w inny odpowiedni dla nowej technologii sposób ją zweryfikować (pod kątem jakości). Aby to zrobić należy opracować odpowiednie normatywy oraz uzyskać ich autoryzację w celu nadania im wymaganej dla branży drogowej rangi. W Polsce Consolid System obecny jest od ponad dziesięciu lat. Uzyskane zostały już atesty i aprobaty techniczne, powstałe na bazie wielu realizacji. Obecnie prowadzone są prace rozwojowe nad normalizacją technologii, uruchamiany jest duży projekt badawczy, który pozwoli na odpowiednie unormowanie i sklasyfikowanie rozwiązań konstrukcji drogowych dla wszystkich kategorii obciążeń oraz potwierdzenie słuszności przyjętych założeń przez odpowiednie jednostki naukowo-techniczne. W efekcie powstanie proste (i pewne) narzędzie dla projektanta drogowego. Z posiadanych przez autora informacji wynika, że prowadzone w Polsce działania normalizacyjne są pionierskie w skali świata. Według przeprowadzonych analiz, wykorzystanie całego potencjału produktu pozwala na uzyskanie oszczędności finansowych rzędu 20 50% (w zależności od kategorii drogi, w tym pocienienie warstw bitumicznych o min. 20%). Są to korzyści najprościej wyliczalne, dotyczące wyłącznie zaangażowania finansowego na etapie budowy. Pozostałe (nie wszystkie) korzyści generowane w procesie budowy drogi (również możliwe do przeliczenia na pieniądze), to: skrócenie czasu budowy: dwukrotne, efekt ekologiczny: ponad siedmiokrotnie mniejsza emisja substancji szkodliwych (przez maszyny budowlane i transport) efekt społeczny: ponad sześciokrotnie mniejsze zniszczenia dróg lokalnych, po których odbywa się transport materiałów. autor: Tomasz Witkowski Ekologiczne Drogi.pl Sp. z o.o. ul. Szyby Rycerskie 22N, Bytom T: biuro@ekologicznedrogi.pl PRZEDSIĘBIORSTWO

9 (6) biuletyn s.14 nr 4/2010 (6) biuletyn s.15 PRZEDSIĘBIORSTWO PRZEDSIĘBIORSTWO nr 4/2010

10 nr 4/2010 (6) biuletyn s.16 nr 4/2010 (6) biuletyn s.17 INFORMACJE Nowy Klaster Centrów Danych na Śląsku i Zagłębiu Zbigniew Szkaradnik, prezes 3SF: Obecnie trwają prace przygotowawcze obejmujące dostosowanie obiektu do wymagań data center. Jest to też najlepszy moment, by rezerwować powierzchnię i wspólnie z projektantem dostosować miejsce do własnych potrzeb. Silesia Design wystartowała INFORMACJE *TKP S.A. - Śląskie Sieci Światłowodowe to operator telekomunikacyjny, działający na terenie Śląska i Zagłębia. Buduje i udostępniania infrastrukturę światłowodową innym operatorom, dużym przedsiębiorstwom oraz instytucjom. 3S dysponuje siecią linii światłowodowych o dłu- W Katowicach i Bytomiu powstaje profesjonalny klaster centrów przetwarzania danych. Jeden z największych w Polsce, energooszczędne data center. Pierwsi klienci będę mogli skorzystać z usług kolokacji już na początku 2011 roku. Inwestycja jest wspólnym projektem TKP S.A.*, operatora telekomunikacyjnego oraz PCC SE**, koncernu międzynarodowego z siedzibą w Duisburgu. Jej prowadzeniem zajmie się powołana do tego celu 3Services Factory S.A. (3SF) Data center powstaje w sercu aglomeracji śląskiej, w pobliżu autostrad A4 i A1. Inwestycja składa się z kilku etapów i zakłada zbudowanie data center zgodnie ze standardami TIER II+ i TIER III. Pierwsze hale zostaną otwarte w Katowicach, kolejna stanowiąca zapasowe centrum w Bytomiu. Łącznie do wynajęcia będzie blisko 5000 m² powierzchni, co plasuje inwestycję w polskiej czołówce. Zarówno ośrodek w Katowicach, jak i późniejszy w Bytomiu, zostaną wyposażone w nowoczesne systemy bezpieczeństwa. Obejmować one będą zarówno bezpieczeństwo fizyczne budynku (profesjonalna ochrona obiektu, systemy elektronicznego dostępu, monitoring), jak również energetyczne, rozumiane jako redundantne linie doprowadzające zasilanie. Co więcej, bezpieczeństwo zapewni kilka niezależnych linii światłowodowych. Klienci będą mieć dostęp do operatorskiego i biznesowego Internetu oraz możliwość skorzystania z węzłów czołowych operatorów telekomunikacyjnych o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Każdy system bezpieczeństwa w data center będzie rejestrowany i monitorowany w trybie ciągłym. Podobnie funkcjonować będzie biuro obsługi Klienta. gości ponad 850 km. Infrastruktura pokrywa obszar 2000 km 2 zamieszkany przez 3 miliony mieszkańców **PCC SE - to działająca w skali międzynarodowej grupa spółek pod kierownictwem firmy PCC SE(dawniej PCC AG) z siedzibą w Duisburgu, Niemcy. Skonsolidowane przychody z działalności w trzech głównych pionach Chemii, Energii i Logistyki wzrosły od chwili założenia firmy w 1993 roku z około 60 mln euro w 1994 roku do 652 mln euro w 2009 roku. W ponad 70 spółkach zależnych i powiązanych w 12 krajach PCC zatrudnia dziś ponad pracowników. Źródło: autor: Mariusz Juranek 3Services Factory S.A. ul. Gospodarcza 12, Katowice T: Mariusz.Juranek@3servicesfactory.com 13 września 2010 r. w katowickim Rondzie Sztuki Marszałek Województwa Śląskiego Bogusław Śmigielski otworzył konferencję inaugurującą projekt Design Silesia. Podczas spotkania znani projektanci, przedstawiciele władz Województwa oraz Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach rozmawiali o szansach i możliwościach rozwoju naszego regionu oraz narzędziach zwiększenia zadowolenia jego mieszkańców. Ambasador Europejskiego Instytutu Projektowania i niepełnosprawności Pete Kercher zachęcał do podejmowania designerskich wyzwań, a tym samym realizowania idei Projektowania dla wszystkich (Design for All) Wszystko jest designem, bo uczestnictwo w nim jest jedną z podstawowych funkcji naszego życia, często nawet nie uświadamianą. Im więcej przenikających się dobrych wzorców, im więcej punktów widzenia, tym lepiej dla całej przestrzeni publicznej mówił. Podobną perspektywę zaproponowała Andrea Siodmok, Dyrektor Dott Cornwall, która określiła design jako sztukę kreowania rzeczywistości. Przekonywała też, że wprowadzenie innowacji do przestrzeni publicznej jest możliwe tylko dzięki zaangażowaniu wielu ludzi. Ludzie są najważniejsi, a istotną zmianą jest przejście w myśleniu od ja do my. Wtedy możemy wykorzystać ich kreatywność. Chodzi o to, by każdy kto tylko ma na to ochotę wszedł do pudełka, w którym powstaje projekt a następnie produkt. Podczas spotkania Małgorzata Łącka-Matusiewicz Dyrektor Wydziału EFS Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego omówiła główne założenia projektu. Głos zabrali też prof. Marian Oslislo Rektor Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach oraz Ewa Gołębiowska Dyrektor Śląskiego Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie. Poza światowej sławy ekspertami Petem Karcherem oraz Andreą Siodmok, zaproszono również menadżera kultury Hannę Kaniastę, projektantów i reprezentantów firm Infobox, ZiR, Drukarni Times Pawła Balcerzaka, Mirosława Jamróza, Michała Latko, Rafała Cichowskiego oraz Bartłomieja Witkowskiego. Projekt Design Silesia promuje wykorzystanie designu w rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, zwłaszcza w zakresie podnoszenia ich innowacyjności, a co za tym idzie konkurencyjności. Pokazuje również jak efektywnym narzędziem potrafi być design w procesie kształtowania przestrzeni publicznej. W ramach projektu Design Silesia odbędą się m.in. cykle szkoleniowo-warsztatowe dla przedsiębiorców, projektantów, przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i środowiska akademickiego. Wydarzeniu towarzyszyć będą liczne imprezy promujące design, jak konkurs Śląska Rzecz, wystawa Najlepsze projekty dyplomowe czy warsztaty projektowe Letnia Szkoła Designu. Zostanie również wykonane szczegółowe badanie potrzeb województwa śląskiego w zakresie designu oraz analiza stanu wzornictwa przemysłowego w regionie. Liderem przedsięwzięcia jest Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego a partnerami: Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie oraz Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach. Szczegółowe informacje na temat projektu można znaleźć na stronie Zespół ds. informacji i promocji Wydział Europejskiego Funduszu Społecznego Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

11 nr 4/2010 (6) biuletyn s.18 nr 4/2010 (6) biuletyn s.19 INFORMACJE 11 partnerów z 7 krajów: Polski, Węgier, Czech, Austrii, Słowenii, Niemiec i Włoch będzie wspierało współpracę pomiędzy Przedsiębiorstwami a Instytucjami Badawczymi w Europie Środkowej Inauguracja projektu Central Europe Branch Based Innovation Suport (CEBBIS) miała miejsce w Pradze, 13 września CEBBIS to sieć 11 partnerów, którzy mają na celu wspieranie innowacji i poprawy transferu wyników badań do małych i średnich przedsiębiorstw. CEBBIS posiada również potencjał do poprawy sytuacji w Republice Czeskiej, gdzie współpraca przedsiębiorstw z uniwersytetami jest na jednym z najgorszych poziomów w Europie. Niedostateczna współpraca pomiędzy uczelniami a przemysłem jest jedną z głównych blokad innowacji. Poziom współpracy między przedsiębiorstwami a uczelniami jest tym, co odróżnia kraje rozwinięte od tych rozwijających się, a w Czechach ta współpraca nie działa w sposób jaki byśmy sobie życzyli powiedział Radek Spicar, przedstawiciel Stowarzyszenia Przemysłu i Transportu w Republice Czeskiej, podczas konferencji otwarcia CEBBIS. Celem sieci CEBBIS, członkami której są parki technologiczne, centra badawcze i agencje rozwoju regionalnego z Austrii, Niemiec, Węgier, Włoch, Polski, Słowenii i Republiki Czeskiej, jest poprawa tej sytuacji. W Republice Czeskiej, będziemy korzystać z doświadczeń zdobytych w innych krajach partnerskich mówi Stephen Taylor, przedstawiciel partnera wiodącego CEBBIS, dyrektor transferu technologii w AREA Science Park w Trieście (Włochy). Będziemy wymieniać informacje i doświadczenia w dziedzinie innowacji. Międzynarodowa sieć przyniesie również nowe możliwości współpracy dodaje Taylor. W pierwszej fazie projektu planujemy identyfikację barier dla skutecznego transferu technologii do małych i średnich przedsiębiorstw oraz znalezienie odpowiedniego rozwiązania, wprowadzenie wymiany najlepszych praktyk oraz stworzenie narzędzi, które w kolejnych etapach projektu pozwolą nam skonfrontować popyt z ofertami w sektorze innowacji w różnych regionach Europy Środkowej. W kolejnych latach tworzone będą centra kompetencji w każdym z krajów partnerskich. Korzystając z nowo opracowanych metod centra rozpoczną wprowadzanie innowacji do małych i średniej wielkości przedsiębiorstw, monitorowanie ich potrzeb i kontaktowanie ich z instytucjami badawczymi, które będą w stanie zaoferować wysoce innowacyjne rozwiązania mówi Natalie Seborova, manager ds. komunikacji projektu CEBBIS. Udział w konferencji na temat Własności Intelektualnej i Innowacji, wzięli światowej sławy specjaliści w dziedzinie transferu technologii, jak również przedstawiciele przemysłu i venture capital. Konferencja została zorganizowana pod patronatem rektora Uniwersytetu Technicznego w Pradze we współpracy z Urzędem Własności Przemysłowej w Republice Czeskiej oraz z Ambasadą Brytyjską w Pradze. Więcej informacji można znaleźć na stronie: Projekt finansowany jest przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu dla Europy Środkowej. autor: Karolina Piwowarska GAPP S.A. Dział Rozwoju ul. Astrów 10, Katowice T: rozwoj@gapp.pl Świadomość XXI wieku WSTĘP Każda technologia wspomagająca ludzkie życie ingeruje w ekosystem. Potrzeby rodzą myśl ludzką, potem następuje cykl wydobywczy, budowlany, użytkowy, a dopiero na końcu widoczne stają się konsekwencje naszych działań. Dzisiaj obserwujemy wiele niekorzystnych zmian w środowisku, których przyczyną jest składowanie nieutylizowanych odpadów. Nie ma optymistycznej wiadomości. Odpowiedzialność za środowisko odpadów spada na państwo, te z kolei prowadzi politykę na odległość. Nieskuteczną, prostą i niewyprzedzającą zdarzeń. Polityka odpowiedzialności jest polityką najtrudniejszą do zrealizowania. Wymaga moralności i mądrości ludzkiej. Czynniki te nie występują w biznesie bezwzględny zysk to założenia większości korporacji na świecie. ŚRODOWISKO Wszystkich ludzi na ziemi łączy: powietrze, woda i produkcja. Po dziś dzień widzimy odpady, czyli efekty naszej produkcji, zanieczyszczenie środowiska. Nie radzimy sobie z nimi. W jaki sposób chcemy więc poradzić sobie z nieznaną polityką odpadów nowej nauki, która wyprzedza czas? Z produktami nanotechnologii? Nanotechnologia to miniaturyzacja. To produkcja rzeczy niewidocznych dla naszych oczu, ale tak samo zmieniających się w śmieci z biegiem czasu i zużycia. Jeszcze nie wiemy, w jaki sposób produkty będą się rozkładać, jak zmienią nasze geny. Nanotechnologia ingeruje we własności fizyczne stwarzanych materiałów. Czy to będzie medycyna, informatyka, przemysł motoryzacyjny, odzieżowy, żywnościowy, czy też biotechnologia w każdym z nich zetkniemy się z niewidocznym produktem, który prędzej czy później będzie żył życiem własnym. Wyścigi zbrojeń i polityka bezpieczeństwa w państwach, wymusi stosowanie się do nowych przepisów i my, jako konsumenci będziemy pod wpływem działań wielkich grup rządowych. Nie negujemy nanotechnologii, która przecież ma pomagać w spełnianiu marzeń, ma nas ratować przed chorobami biorących się w większości z dotychczasowych zanieczyszczeń. Nanotechnologia ma nas wyręczać w ciężkiej pracy, ma sprawiać, że staniemy się bezrobotni. Ma nam wskazywać super przedmioty, o przydatności, których dowiadujemy się z reklam. Pora to wyjaśnić. Wkraczamy w świat nie nanotechnologii, ale NOWEJ ŚWIADOMOŚCI XXI wieku. Bez świadomej polityki środowiskowej nie wyjdziemy z matni, w jakiej się znajdujemy. Gdyby się spokojnie zastanowić, do szczęścia potrzebujemy: zdrowia, radości, przyjaciół i czystego, pięknego środowiska. I tylko wówczas człowiek potrafi dalekosiężnie dostrzec politykę środowiskową, jaką należy prowadzić. Wszystko to po to, aby wyprzedzić w analizach nanonaukę i przewidzieć zatrważające dla NAS zagrożenia. W grę wchodzi niewola, uzależnienie od sztucznej inteligencji. Równowagą dla działań produkcyjno-biznesowych są wszystkie organizacje zjednoczone wokół ochrony środowiska. To także fundacje promujące podobną świadomość. Kontrolują stosunek produkcja odpady. Ustanawiają rygorystyczne przepisy, którym podlegają państwa, a im z kolei przemysł. Odpowiednie jednostki wprowadzają także kontrolę odpowiedzialności podziału: bogaci biedni. Powinniśmy dążyć do powstania jednej wielkiej organizacji zjednoczonej, kontrolującej środowisko na całej kuli ziemskiej. Ekosystem, w którym żyjemy to kulka, którą eksplorujemy turystycznie i zawodowo. Nanotechnologia rozpoczęła nowy rozdział bycia człowieka, ingeruje w nasze geny. Czy zatem człowiek będzie odpadem? Bo dawcą już jest od dawna. Głównym masowym celem obecnej nanotechnologii są zastosowania w: elektronice nano tranzystory kwantowe, elektronika molekularna, nanoprocesory, zapis qubitowy, komputery kwantowe, czyli przyszłość cybernetyczna świata. Powstał nowy dział gospodarki Ekotechnologia, stosująca nanoinnowacje. Fotowoltanika to przyszłość energetyki. Kolejną wytyczną przyszłości jest monitoring. Nadchodząca era kontroli RFID (system kontroli przepływu towarów) pozbawi nas anonimowości, wspierane przez konstelacje nanosatelitów monitorujących życie pojedynczego człowieka. Tempo nowych technologii zatrważa, bo to procesy z dnia na dzień dające nowe produkty i wizje. To pobudza wyobraźnię, stwarza nowe możliwości realizacji marzeń. Dotyczy to wszystkich NAS, bo odkąd pojawiła się Nanotechnologia, wyprawy w kosmos są dla każdego w zasięgu jego kieszeni. W drogę! autor: Architekt Marlena Witek* * Twórca wizjonerskiego projektu ESLN o pojazdach antygrawitacyjnych w nanotechnologii. Członek Stowarzyszenia Design Forum zrzeszającego polskich stylistów samochodów. RELACJE

12 nr 4/2010 (6) biuletyn s.20 nr 4/2010 (6) biuletyn s.21 RELACJE Marzenie o Mieście Ogrodów Miasto Ogrodów pod takim hasłem Katowice przystąpiły do starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury Choć niektórzy sceptycznie spoglądali na tę kandydaturę, 13 października komisja złożona z ekspertów wybranych przez Ministra Kultury i delegatów unijnych zadecydowała, że Katowice znajdą się na krótkiej liście finalistów. Spośród 11 miast komisja wyłoniła 5, poza Katowicami o tytuł zawalczą: Gdańsk, Lublin, Warszawa i Wrocław. Zwycięskie miasto otrzyma 1,5 miliona euro, prestiż tytułu przyciągnie inwestorów i turystów, ale chyba nie to jest najważniejsze... Koncepcja Miasta Ogrodów, w oparciu o którą powstał wniosek konkursowy, jest nowym odczytaniem dziewiętnastowiecznej idei Ebenezera Howarda. Na gruncie Katowic stanowi nie tylko nawiązanie do historii Giszowca, najstarszego tego typu założenia w granicach obecnej Polski, ale też wyzwanie na przyszłość. W jej myśl konurbacja górnośląska ma stać się miejscem diametralnie różnym od stereotypów, które utrwaliły się w jej postrzeganiu. Miejscem przyjaznym, w którym chce się mieszkać, wypoczywać i na co dzień uczestniczyć w kulturze, nie zaś czarną postindustrialną dziurą na mapie turystyczno-kulturalnej. Analogiczny przykład w historii tytułu ESK stanowi tegoroczny laureat Zagłębie Ruhry. Otrzymanie tytułu przez region bardzo podobny do naszego wiąże się z pewnym precedensem, ponieważ po raz pierwszy cała konurbacja, 53 miasta reprezentowane przez Essen, wspólnie przystąpiła do programu ESK. Dziś udało im się obalić stereotyp, przyciągnąć liczne inwestycje w dziedzinie kultury i turystyki, a co za tym idzie ludzi. Więcej miejsc pracy i poprawienie jakości życia to bardzo ważny długofalowy efekt zwycięstwa. Unikalny charakter Katowic wypływa ze zderzenia industrializacji i natury, to inspiruje do współczesnego marzenia o Katowicach Mieście Ogrodów. Wystarczy tylko użyć wyobraźni by ujrzeć ogród wertykalny, ogród dźwięku, ogród obrazu... Tematykę rozwoju w myśl tej koncepcji eksplorowano podczas odbywającej się na przełomie września i października międzynarodowej konferencji Miasto Marzeń. Wystąpieniom prelegentów, wśród których znaleźli się m.in.: Patrick Blanc francuski botanik, twórca koncepcji ogrodów wertykalnych, Tom Rijven uznany na całym świecie propagator biobudownictwa oraz śląski architekt Tomasz Konior autor projektu nowej siedziby NOSPR, towarzyszyły warsztaty, wystawy, koncerty i rozmaite działania artystyczne w przestrzeni miejskiej. Ku zaskoczeniu mieszkańców w różnych punktach miasta pojawiły się dorodne kaktusy z plastikowych butelek, pokrowce miejskie, interaktywna mapa, czy wreszcie poruszająca instalacja w kamienicy na ulicy Mariackiej Marzyciele grupy Lucie Lom. To tylko część licznych multidyscyplinarnych akcji zorganizowanych dotychczas przez katowickie biuro ESK, do najcieplej przyjętych należały: akcja rozdawania sadzonek słoneczników oraz instalacja Agaty Norek i René Hildebranda Cazador del Sol fluorescencyjne krążki z plexi zamontowane na elastycznym drążku z włókna szklanego. Czerpiąc światło słoneczne Łowcy słońca oddają blask w każdych warunkach pogodowych, budząc pozytywne reakcje wśród odbiorców. Ostateczna decyzja, które polskie miasto zdobędzie tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, zapadnie na przełomie czerwca i lipca 2011 roku. Niezależnie od wyniku tego wyścigu, walorem udziału w nim, jest szansa na zmianę. Chodzi tu o zmianę nie tylko w wymiarze przestrzeni miasta, ale przede wszystkim w świadomości jego mieszkańców. W założeniach projektu tkwi aktywizacja społeczeństwa, pobudzanie mieszkańców do udziału w kulturze, wprawienie ich w ruch. Tutaj kończy się powielanie dotychczasowych wzorców, gdyż to nie niesie niczego nowego. Potrzebna jest odwaga do gruntownego przemyślenia swojej rzeczywistości i stworzenia nowej wizji siebie, przy jednoczesnym poszanowaniu własnej tradycji. Trzeba zacząć od zmiany sposobu myślenia o mieście i uwierzenia w jego potencjał. Udział Katowic w projekcie ESK 2016 stał się ku temu doskonałą okazją. autor: Marta Nędza Design jako element kultury Kultura a cywilizacja W wymiarze gospodarczym i społecznym design jest obecnie jednym z najważniejszych czynników wpływających na rozwój i wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, miast czy regionów. Zwiększa ich potencjał oraz buduje ich pozytywny wizerunek. W państwach o największym potencjale designu 1 takich jak: Stany Zjednoczone, Korea, Japonia, Wielką Brytania, Kanada, Singapur, Szwecja, Hong Kong, Norwegia i Dania, rośnie rola przemysłów kreatywnych. W Holandii ta gałąź gospodarki osiąga wartość 2,5 miliarda Euro ( PKB ). To wartość porównywalna do dochodów w przemyśle motoryzacyjnym lub petrochemicznym tego kraju. Poziom kultury społecznej związany jest z poziomem gospodarki danego kraju (zamożnością obywateli), poziomem świadomości społecznej, aktywnością i kreatywnością obywateli. Ta aktywność jest mierzalna np. świadczy o niej ilość patentowanych rozwiązań. Jak wypadamy na tle innych? Kiepsko. Tabele konkurencyjności światowej gospodarki opracowywane przez IMD Business School (rys 1) pokazują poprawiający się ale wciąż mizerny obraz naszej gospodarki. Przypada nam 44 pozycja (2009 ) na 57 analizowanych gospodarek. W ilości zgłaszanych patentów również zajmujemy ostatnie miejsca w tabelach. Wśród barier wymieniane są niski kapitał społeczny- nieufność, słaba zdolność do współpracy, ograniczony dostęp do kapitału, archaiczny system edukacyjny. Badania mówią, że jesteśmy zdolni do adaptacji innowacji ale gorzej przygotowani i wyposażeni do jej generowania. Szacunki Unii Europejskiej mówią, że wyrównywanie poziomu cywilizacyjnego w naszym społeczeństwie potrwa jakieś 50 lat. Kultura czyli sztuka poziom świadomości społecznej W Polsce kultura utożsamiana jest prawie wyłącznie ze sztuką i wydarzeniami kulturalnymi. Zmiana nazw np: ministerstwa Ministerstwa Kultury i Sztuki na Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie zwiększyło świadomości i poziomu kultury narodowej o design. Pamiętajmy, że o kulturze narodu decydują nie tylko sukcesy artystów sztuki i estrady ale również jakość przestrzeni publicznej, jakość transportu publicznego, kapitał społeczny a nawet dbałość o czystość. Mimo, że w Polsce kształcimy projektantów na wydziałach projektowych a nie artystycznych nadal design jest elementem dyscypliny: nauki o sztuce. Karta oceny jednostki naukowej (Wydział Projektowy, Akademia Sztuk Pięknych) zawiera zapisy: wyniki działalności naukowej i artystycznej! Projektantom nadawany jest tytuł magistra sztuki! Życzymy sukcesów artystycznych! dziękuję bardzo! Nawet najprężniejsza w Polsce palcówka promująca dizajn nazywa się Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie. Nie możemy kultury utożsamiać wyłącznie z wydarzeniami kulturalnymi. O poziomie naszej kultury świadczy zdolność do tworzenia i realizacji wizji przyszłości. Coraz ważniejszym staje się bycie lokalnym nie zapominając o dzielącym nas dystansie do osiągnięć światowych i konieczności konkurowania na rynku globalnym. Dbałość o najwyższą jakość wszystkiego jest wyznacznikiem kultury społeczeństwa i poziomu cywilizacji, którą tworzy. Nie jest ważne RELACJE

13 nr 4/2010 (6) biuletyn s.22 nr 4/2010 (6) biuletyn s.23 RELACJE czy dotyczy to zdobywania i wymiany wiedzy, poziomu organizacji życia społecznego, jakości relacji międzyludzkich, projektowania, wytwarzania, organizacji pracy czy wypoczynku. Pozytywny efekt każdego działania jest wynikiem współistnienia wielu powiązanych z sobą elementów tworzących łańcuch. O sile łańcucha decyduje najsłabsze ogniwo. Nie jest ważne z jakiego powodu nasze działanie zauważą, ale jak jest, to nie ma faktycznego wpływu na atrakcyjność rozwiązania. Wartość designu wyraża się poprzez jego cechy wychodzące poza użyteczność: może to być piękno, może być odzwierciedlenie wartości życiowych (np. kupowanie tylko lokalnych produktów) 2 gospodarczy i konkurencyjność regionu oraz powodują bardziej dynamiczny rozwój. W Eindhoven, Saint Etienne z powodzeniem wdrażane są programy regionalne, których celem jest rozwój regionu poprzez dizajn. Więcej dizajnu, więcej miejsc spotkań i wymiany wiedzy, więcej wystaw, inkubatorów wynalazczości, bibliotek nie tylko książek ale i materiałów, więcej wiedzy. Na największej wy- RELACJE nie przyniosło pożądanych efektów. Nie ma znaczenia czy zawiódł Gdybyśmy dalej skorzystali z języka angielskiego to zauważymy, że stawie dizajnu w Saint-Etienne (Francja) uruchamiane są programy brak wizji, strategii, świadomości, zaangażowania, dizajnu czy wyso- wiele zawodów miałoby w swojej nazwie wspólny element dizajn: edukacyjne dla dzieci, które pod kierunkiem przygotowanych edu- kiej jakości wykonania. To jak społeczeństwo dba o siebie decyduje projektowanie projektowanie przemysłowe (industrial design) katorów uczą się odpowiedzialnego dizajnu, technologii, współpracy o poziomie jego kultury i cywilizacji. Trudno mówić o kulturze w kra- projektowanie inżynierskie (engineering design), projektowanie mebli czyli nowocześnie pojmowanej kultury. ju, w którym na chodnikach i trawnikach są psie kupy. W Helsinkach (furniture design) projektowanie opakowań (packing design), projek- trawniki służą mieszkańcom do odpoczynku. towanie samochodów (car design) projektowanie ogrodów (garden autor: dr Andrzej Sobaś design) projektowanie architektoniczne (architecture design), projek- Przestrzeń publiczna Absolwent Wydziału Form Przemysłowych Akademii Sztuk towanie wnętrz (interior design), projektowanie graficzne (graphic Przestrzeń publiczna jest przestrzenią szczególną jest wzorem, wi- Pięknych w Krakowie. Projektant wzornictwa przemysłowego ze design), projektowanie materiałów ( material design), projektowanie zytówką miejsca. Jak wszystko co nas otacza jest źródłem informacji specjalnością projektowanie ergonomiczne. Prodziekan Wydziału narzędzi ( tool design ), projektowanie stron internetowych (web o niej samej. Informuje jak potrafimy organizować przestrzeń służącą Projektowego Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach design) a nawet projektowanie żywności (food design). Design jest mieszkańcom, skutecznie informować, ułatwiać transport, organi- odbierany przez umysł i do niego adresowany design produces zować wypoczynek i rozrywkę. Może tworzyć przyjazną atmosferę, objects for mental application 3 inspirować, pobudzać aktywność, wywoływać dumę mieszkańców. Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach Wyznacza poziom kultury. Wydział Projektowy Nie wszystko co tworzymy jest twórcze. Według Edwarda Nęcki 4 ul. Koszarowa 19, Katowice twórcze jest to co nowe i użyteczne. Nieczęsto zastanawiamy się nad Procesy społeczne T: czynnikami wpływającymi na jakość naszego życia. Świat się zmienia. Dizajn pomaga integrować ludzi. Może to ilustrować ewolucja asobas@aspkat.edu.pl Czym jest dizajn? Coraz częściej do realizacji wielu potrzeb nie są już potrzebne rzeczy wózka na zakupy, który służył na co dzień osobom starszym i był ul. Raciborska 37, Katowice Pamiętajmy, że design nie jest działalnością artystyczną. przykład : do słuchania muzyki nie jest potrzebna płyta, kaseta etc. kojarzony z ludźmi biednymi a nawet z marginesu społecznego. T: Design to sposób w jaki społeczeństwo dba o siebie oraz Współczesny zapis muzyczny czy filmowy ma postać niematerialną! Dzisiaj nie wyobrażamy sobie walizki czy torby podróżnej bez kółek. tworzy wizję swojego rozwoju. To sposób myślenia, którego Jeszcze niedawno żeby wyprodukować cokolwiek trzeba było wybu- Podobny mechanizm możemy zaobserwować w przypadku pro- celem jest podnoszenie jakości naszego życia indywidualnego dować i wyposażyć fabrykę. Dzisiaj, dzięki rozwojowi współczesnych duktów, które służą osobom stale lub okresowo niepełnosprawnym. i społecznego, dbałość o zdrowie, komfort życia, dostępność, technologii projektowania i produkcji oraz rozwojowi urządzeń rapid Dzięki wysokiej funkcjonalności, jakości wykonania i estetyce tych bezpieczeństwo, jakość otoczenia i środowiska naturalnego oraz prototyping/ rapid manufacturing, każdy może zaprojektować i pro- wyrobów ich użytkownicy nie są postrzegani jako obywatele drugiej przewidywanie skutków tej działalności. Coraz częściej styl myślenia dukować, prawie każdą rzecz (designer maker). Otwiera to drogę do kategorii. Idea pełnej integracji społecznej pomaga osobom niepeł- o projektowaniu decyduje o sukcesie produktów i usług. Design nie budowy społeczeństwa opartego na powszechnej kreatywności. nosprawnym aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym, uprawiać jest wyłącznie myśleniem o nowych innowacyjnych produktach ale sporty itd. Ten problem jest szczególnie ważny w przypadku dzieci, o tym jak to co projektujemy i produkujemy służy człowiekowi. Jaki Wartości dizajnu które wobec siebie często bywają złośliwe i okrutne. Funkcjonalna przynosi pożytek. Design cechuje indywidualność, użyteczność Kulturowe i ekonomiczne uwarunkowania dizajnu są badane, między ale przy okazji kolorowa i atrakcyjna dla dziecka kula może łagodzić i wysoka jakość. Tylko tak rozumiany tworzy kulturę. Ta wymaga od innymi, przez narodowe centra dizajnu: British Design Council, Danish stres związany z urazem. Współczesne, zaawansowane technicznie nas codziennej dbałości o jakość wszystkiego co nas otacza. Taka Design Center, Design Forum Finland oraz wiele innych. Np. badania protezy wywołołują podziw i zachwyt. Ciągle zwiększają się nasze postawa społeczna wymaga edukacji od małego, rozwoju wiedzy, Danish Design Center dowodzą, że dizajn jest kluczowym czynnikiem, oczekiwania, związane z użytecznością działań projektowych i ich świadomości społecznej, kreatywności, rozwoju indywidualności który wywołuje zainteresowanie produktami/usługami tak pożytkiem społecznym np. zdrowe lokalne produkty, oszczędność i dobrej współpracy. Wymaga myślenia nie tylko w wymiarze lokalnym ale również globalnym. To myślenie musi być sensowne, odpowiedzialne i wybiegać w przyszłość. W języku angielsku jest rozróżnienie: usability (użyteczność) i usefulness (pożytek) Pożytek jest celem a użyteczność jednym z elementów, które pozwalają go osiągnąć. Jak jej nie ma, to ludzie odpowiedziało 79% respondentów, buduje tożsamość firmy markę 78%, jest źródłem korzyści dla konsumenta 57%, jest czynnikiem, który wywołuje wzrost eksportu 56%, pomaga tworzyć innowacje 45%, tworzy właściwe stosunki miedzy personelem 35%. Dizajn pomaga tworzyć wartość miejsca, styl, tożsamość, indywidualność, pozytywny wizerunek, może wpływać na zwiększenie naszego poczucia bezpieczeństwa, komfortu pracy, zadowolenia itd. surowców, energii, wody, ograniczania ilości śmieci, ograniczeniu emisji CO 2 itd. W wielu miastach i regionach świata zauważono, że dizajn inspirując i wywołując pozytywne emocje może zwiększać zadowolenie i aktywność mieszkańców przez co budować dobry klimat życia, pracy, nauki i biznesu. Te działania w efekcie zwiększają potencjał 1. International Design Scoreboard: Initial indicators of international design capabilities, 2009, Authors: Dr James Moultrie, Design Management Group, Institute for Manufacturing, University of Cambridge, Finbarr Livesey, Centre for Industry and Government, Institute for Manufacturing, University of Cambridge 2. Aga Matysiak-Szóstek 3. Max Bill 4. Edward Nęcka, Psychologia Twórczości, Gdańsk, 2002

14 nr 4/2010 (6) biuletyn s.24 nr 4/2010 (6) biuletyn s.25 RELACJE Innowacje i prawo Postęp techniczny i organizacyjny towarzyszy ludzkości od czasów antycznych. W każdej epoce znajdujemy twórców rozwiązań, które popchnęły ludzkość na nowe tory lub zapoznanych geniuszy, wyprzedzających swój czas. Wprowadzanie innowacji w życiu gospodarczym odbywa się niezależnie od ingerencji państwa. Może ono jednak pomóc przedsiębiorczemu obywatelowi we wdrożeniu innowacji, a nawet stymulować ich powstawanie. Państwo działa wtedy jako regulator, ustanawiając reguły gry dla przedsiębiorców. To ono decyduje, które innowacje zasługują na ochronę, a które nie. Przepisy prawa chronią tzw. własność przemysłową, czyli wytwory intelektu nadające się do zastosowania w działalności gospodarczej. Tak chronione są przede wszystkim rozwiązania techniczne wynalazki, wzory użytkowe i topografie układów scalonych. Ochrona następuje tu ze względu na wprowadzenie przez twórcę wartości dodanej do istniejącego stanu techniki. W zależności od przedmiotu ochrony stopień innowacyjności może być różny od bardzo wysokiego dla wynalazków do przeciętnego dla wzorów użytkowych. Inny będzie też zakres ochrony. Prawo chroni także produkty wzornictwa przemysłowego (np. innowacyjne kształty przedmiotów codziennego użytku) i oznaczenia odróżniające nazwy przedsiębiorstw (firmy), znaki towarowe (oznaczenia produktów i usług) oraz oznaczenia geograficzne, wskazujące na pochodzenie towaru z określonego regionu (np. koronka koniakowska). Twórczość nietechniczna, przykładowo: literacka, architektoniczna, designerska, muzyczna, chroniona jest przepisami prawa autorskiego. Znaczenie dla ochrony innowacji mają też przepisy o bazach danych czy nowych odmianach roślin. Państwo wprowadza ochronę, o której tu mowa, żeby promować działalność innowacyjną w wybranych dziedzinach życia. Innowator dostaje wyłączność na korzystanie z owoców własnej pracy. Tym samym może zakazać innym jej kopiowania. Płaci jednak za to podwójną cenę musi ujawnić istotę rozwiązania i pogodzić się z tym, że po pewnym okresie udzielony mu monopol wygaśnie. W ten sposób wynalazca dostaje czas na zrekompensowanie kosztów poniesionych przy rozwoju nowej technologii. Jednocześnie udzielenie ochrony bodziec dla innych przedsiębiorców do tworzenia konkurencyjnych rozwiązań. Terminowość zaś ochrony sprawia, że po jej ustaniu niegdyś chronione towary mogą być produkowane przez większą liczbę przedsiębiorców, bez ponoszenia opłat licencyjnych, stając się bardziej dostępnymi dla konsumentów. Niektóre innowacje nie podlegają ochronie zapewnianej przez przepisy prawa autorskiego czy patentowego. Tak będzie, jeśli chodzi o idee, odkrycia czy innowacje nietechniczne, jak np. nowe metody sprzedaży czy motywowania personelu. Wykorzystanie ich może jednak niekiedy stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. Alternatywą dla przedstawionej wyżej ochrony może być utrzymywanie istoty rozwiązania technologicznego lub organizacyjnego w tajemnicy, jako tzw. know-how. Konkurent, który bez zgody uprawnionego wykorzysta taką informację poufną odpowiada za powstałą z tego tytułu szkodę. Odpowiedzialność ponosi także osoba, która bezprawnie ujawniła informacje objęte tajemnicą. Polityka państwa może sprzyjać wprowadzaniu innowacji przez przedsiębiorców. Dobrym przykładem są tu działania w zakresie ochrony środowiska. Zakazując używania pewnych substancji lub wprowadzając normy emisji i opłaty państwo zachęca przedsiębiorców do wypracowania nowych rozwiązań technicznych, odpowiadających przyjętym założeniom w zakresie polityki ochrony środowiska. Last but not least państwo wspiera działalność innowacyjną także udzielając pomocy finansowej innowacyjnym przedsiębiorcom. Przykładem takiej działalności jest kredyt technologiczny na wdrażanie nowych rozwiązań technicznych. autor: dr hab. Piotr Stec Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego ul. Katowicka 87a, Opole T: piotr.stec@wp.pl Galeria Szyb Wilson HISTORIA PRAWDZIWA Dawniej kopalnia dwa szyby wydobywcze, Łaźnia, Cechownia, łączy się z komercją, a obiekty pokopalniane są także siedzibą wielu Zakład Przeróbczy, Nadszybie i Sortownia. Dziś największa prywatna galeria w Polsce, a według niektórych także i w Europie swoich zamierzeń biznesowych. Warunki techniczne obiektu po- podmiotów gospodarczych, znajdujących tu miejsce na realizację Środkowej Galeria Szyb Wilson. Składają się na nią trzy sale zwoliły oddać do dyspozycji wielu różnorodnym firmom ciekawie wystawiennicze o pow. blisko 2500 m2. Pomysłodawcy projektu, zaaranżowane biura o wysokim standardzie. Monika Paca oraz Johann Bros, od samego początku swej działalności na terenie Szybu Wilson udowadniają, że gospodarka z kulturą MECENAT ARTYSTYCZNY muszą iść w parze. To tu znajduje swoją ostoję sztuka awangardowa i niekonwencjonalna, gdyż Galeria otwarta jest na każdy rodzaj sztuki. Swoje PRACA TWÓRCZA prace wystawiali już na tym terenie twórcy m.in. z Niemiec, Dzisiejsze postindustrialne obiekty dawnego Szybu Wilson zachwycają odwiedzających swoją odnowioną elewacją i niepowtarzalną, Gwatemali i Nikaragui. Francji, Włoch, Litwy, Serbii, Chorwacji, a nawet Senegalu, Haiti, monumentalną przestrzenią. Przeżywają drugą młodość dzięki prowadzonej tu działalności galeryjno-muzealnej. Nacisk kładzie się ŚWIĘTO SZTUKI NAIWNEJ na przybliżanie społeczności sztuki odważnej, która nie zamyka się W okresie letnim w Galerii Szyb Wilson gości sztuka naiwna podczas organizowanego wspólnie z partnerami francuskimi Art Naif w ekskluzywnych salonach i galeriach. Sztuka chce być zgodna z rzeczywistością i bliższa każdemu szaremu zjadaczowi chleba. Festiwal. To jedyne takie wydarzenie w kraju o ogromnym znaczeniu dla społeczności lokalnej, studentów, krytyków i miłośników sztuki INSPIRACJE oraz turystów. Oczywistym staje się przeznaczenie tych oryginalnych poprzemysłowych wnętrz dla organizacji różnego rodzaju imprez wystawienniczych, rozrywkowych, koncertów, a także konferencji. Mury dawnej kopalni wypełnia sztuka pod wieloma jej postaciami malarstwo, Galeria Szyb Wilson fotografia, muzyka zarówno poważna, jak i ta bardziej popularna. Poniedziałek-Niedziela ul. Oswobodzenia 1, Katowice SZTUKA I KOMERCJA T: Spoglądając na dziedzictwo kulturowe tego miejsca, nie może dziwić obecny charakter prowadzonej tu działalności, gdzie sztuka galeria@szybwilson.org OBIEKT

15 nr 4/2010 (6) biuletyn s.26 nr 4/2010 (6) biuletyn s.27 PRODUKT Nowa architektura w Żorach Przestrzeń do rozwoju PRODUKT Firma Aimms z Raciborza wygrywając w 2007 roku kilkuetapowy konkurs na narodowego partnera światowego konceru LG Chem HAUSYS weszła na drogę rozwoju poprzez nowe technologie i wysoko zaawansowane materiały mineralno akrylowe HI-MACS typu solid surface. Nowy materiał niejednokrotnie budzi różne emocje użytkowników, czasem kontrowersje, niechęć bądź zachwyt. Ale sukces jego przyjęcia i rozpowszechnienia bodaj w największym stopniu zależy od projektanta, który materiałowi nada finalny kształt, zaprezentuje go w najbardziej korzystnej i stosownej dlań roli twierdzi właściciel firmy Krystian Kłosek. HI-MACS uzyskuje się z połączenia zmielonego kamienia naturalnego np. marmuru lub granitu z żywicami akrylowymi. Naturalne minerały i pigmenty stanowią 75% składu tego produktu. Jednolita struktura materiału decyduje o łatwości m.in. łączenia, obróbki, zachowania stałej budowy i koloru. Produkt ten znajdzie absolutnie szerokie zastosowanie w laboratoriach, kuchniach, łazienkach, nie tylko jako powierzchnie robocze ale jako elementy wyposażenia meblowego, materiały okładzinowe i składniki wystroju tych przestrzeni funkcjonalnych. Stosunkowo niedawno wprowadzony na rynek zdobywa coraz to znaczniejszą na nim pozycję dzięki swoim cechom i właściwościom użytkowym. W Polsce występuje do 2007 roku i ma stosunkowo niewiele realizacji z powodu barier wykonawczych. W latach firma Aimms zainicjowała program badawczy nad tym surowcem. Na Wydziale Projektowania ASP w Katowicach wykonano usługę badawczo-rozwojową w dziedzinie techniki i technologii w ramach Programu Bon na innowacje PARP. Później wykonano w Instytucie Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników, w Laboratorium Badań i Technologii Tworzyw w Gliwicach dalsze badania m.in. trwałości barwy w gorącej wodzie, odporność na działanie substancji chemicznych i barwników, badania ścieralności, palności. W roku 2009 Aimms po raz pierwszy przedstawił ten surowiec i jego potencjał na trzech krajowych targach Furnica, Meble i Invest Hotel w Poznaniu. Kierowane są do mnie zapytania ze strony projektantów podkreśla Krystian Kłosek, także ze strony przemysłu meblarskiego czy zakładów stolarskorzemieślniczych budujących kuchnie lub łazienki w sprawie dostaw gotowych elementów jak zlewozmywaki, umywalki o indywidualnych wielopłaszczyznowych kształtach, zintegrowanych kolorystycznie z blatami roboczymi jako powierzchnie płaskie lub przestrzenne. Wzrastające zainteresowanie napotyka na barierę wykonania takich wyrobów bowiem są one kształtowane w procesach plastycznych na gorąco. Opracowałem własną autorską technologię przetwarzania tego surowca aby w niskich kosztach uzyskać efekt identyczny jak wytwarzają podobne wyroby nieliczne fabryki na świecie (w Europie znane są 3 fabryki). Zalety tworzywa HI-MACS znakomicie będą się sprawdzać w kształtowaniu i organizowaniu przestrzeni publicznej. Mogą stanowić podstawę aranżacji stref lub wydzielonych wnętrz tej przestrzeni np. skwerów, stref rekreacji, zaaranżowanych miejsc spotkań z wyposażeniem meblowym, elementami wystroju czy podziałów przestrzeni. Inną możliwością zastosowania HI-MACS to aranżacja i wyposażenie metra, stacji komunikacji miejskiej czy toalet publicznych jak również elewacji obiektów ze szczególnym wykorzystaniem żywotności HI-MACS i odporności na zniszczenie. Dwa tygodnie pracy z HI-MACS to za mało aby poznać wszystkie możliwości tego niesamowitego materiału. Wystarczająco natomiast, aby zdążyć się nim zachwycić i odpowiedzieć sobie na pytanie dlaczego jest taki drogi podkreślała w dniu otwarcia we wrześniu 2010 r. Uliczki Cieszyńskich Kobiet na Zamku w Cieszynie jej współprojektantka Sabina Knapczyk. Jesteśmy z Olą Satławą studentkami Wydziału Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, po drugim roku studiów. W sierpniu br. odbyłyśmy nasze pierwsze praktyki na Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie. Postawiono przede mną i Olą zadanie polegające na zaprojektowaniu Uliczki Kobiet Cieszyńskich przy Zamku, w której miały znaleźć się obiekty eksponujące nazwiska zasłużonych dla Cieszyna Pań. To duża odpowiedzialność dla nas, młodych kobiet, stawiać jakby małe pomniki zasłużonym Cieszyniankom, a zarazem wielki przywilej i satysfakcja, że jeszcze przed ukończeniem studiów nasz projekt zaistniał w przestrzeni publicznej. Dodatkowym wyzwaniem okazała się praca z nietuzinkowym materiałem HI-MACS, z którego obiekty w kształcie sześcianów z ukośnymi ściankamiszlifami (nawiązujące formą do kryształu) same wykonałyśmy. Uliczka Cieszyńskich Kobiet na Zamku w Cieszynie W pierwszym zetknięciu z HI-MACS zaskoczył mnie fakt, że tworzywo będące kamieniem akrylowym obrabia się jak drewno, termo formuje, podświetla. Chyba najbardziej kusząca jest wizja jednolitej powierzchni, bez widocznych łączeń. Choć wiem jak pracuje się przy maszynach stolarskich, praca z HI-MACS uświadomiła mi, że stworzenie takiej powierzchni wymaga niemałej precyzji obrabiającego, poświęcenia dużej ilości czasu. Najbardziej pracochłonne okazało się wykańczanie materiału za pomocą szlifierek, w których papier ścierny zmienia się kolejno od ziarna bardzo grubego po gąbkę. Podczas całego procesu obróbczego wszystkie czynności należy wykonywać z najwyższą dokładnością. Warto, bo materiał odwdzięczy się wspaniałymi efektami. Jednakże czas obróbki w znacznej mierze wpływa na wysoką cenę wyrobów z HI-MACS. Płaci się także za wytrzymałość i niespotykaną w przypadku innych surowców możliwość odnowy materiału w miejscu, w którym został on zniszczony przez użytkownika. Działa na wyobraźnię także wizja bezspoinowego łączenia różnych kolorów HI-MACS oraz wstawiania innych materiałów. Cechy te stwarzają nieskończone możliwości projektowe, a każde rozwiązanie wydaje się dla tego tworzywa zbyt proste. HI-MACS prosi o więcej, inspiruje biała, czarna czy kolorowa, surowa płyta skrywa w sobie potencjał, rzuca wyzwanie projektantowi. Przestałam się dziwić dlaczego znani i cenieni projektanci jak Zaha Hadid, poświęcili mu tyle uwagi projektując w HI-MACS całe wnętrza. Translucentny HI-MACS, który wykorzystałyśmy w projekcie obiektów do Alejki Cieszyńskich Kobiet uważam za jeden z bardziej intrygujących, bo łączy w sobie wytrzymałość i subtelność spotęgowaną światłem. Myślę, że HI-MACS będzie inspirował mnie jeszcze długo podczas dalszych studiów wzorniczych kończy z uśmiechem Sabina Knapczyk. Studentki ASP w Krakowie: Sabina Knapczyk i Aleksandra Satława Aleksandra Satława, studentka Wydziału Form Przemysłowych w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie HI-MACS jest materiałem dającym projektantom nieograniczone możliwości. Przy właściwej obróbce można uzyskać z niego formy jakie tylko sobie wymarzymy. To co najbardziej spodobało mi się w tym innowacyjnym materiale to możliwość bezspoinowego łączenia. Dzięki temu mogą powstawać projekty łączone w każdej płaszczyźnie, a wyglądające jak odlewy. Brak spoin pozwala także na tworzenie elementów wyjątkowo higienicznych i szczelnych. Na początku jedynym aspektem, jaki odstraszał mnie w materiale była jego cena. Jednak dni spędzone na warsztacie przy maszynach obróbczych pozwoliły rozwiązać zagadkę dlaczego surowiec tyle kosztuje. HI-MACS można ciąć, frezować, szlifować, termoformować, tworzyć wielowymiarowe kształty, obrabiać jak drewno, a także można eksperymentować z jego właściwościami translucentnymi. Tak więc aby wykorzystać cały potencjał surowca trzeba poświęcić na jego obróbkę bardzo dużo czasu. Sama praca z materiałem nie jest trudna, a jedynie czasochłonna. Mam nadzieję, że doświadczenie pracy z HI-MACS będzie inspiracją podczas studiów. Dobrze wiedzieć, że jest materiał, który dopasowuje się nawet do najbardziej szalonych projektów, a nie odwrotnie...

16 nr 4/2010 (6) biuletyn s.28 nr 4/2010 (6) biuletyn Oferty s.29 POZNAJ ŚLĄSK Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego Skansen Górniczy Królowa Luiza w Zabrzu fot. Archiwum Województwa Śląskiego Zabytkowa Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach fot. Archiwum Województwa Śląskiego Poszukujesz nowoczesnych rozwiązań technologicznych dla swojej firmy? A może posiadasz i chcesz udostępnić oferty nowych technologii, sprzętu lub usług laboratoryjnych? Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego powstał w październiku 2006 roku, by stać się konkurencyjnym regionalnym produktem turystycznym, wspierającym i wzmacniającym markę województwa. Kopalnie, huty, elektrownie i fabryki stanowią ważną część naszej historii oraz przemysłowej tradycji. Zabytki przemysłowe odzwierciedlają przemiany, jakie zachodziły w ewolucji gospodarki oraz technologii w naszym regionie. Ten sieciowy produkt turystyczny to samochodowy szlak łączący obiekty związane z tradycją górniczą i hutniczą, energetyką, kolejnictwem, łącznością oraz produkcją wody i przemysłem spożywczym. Od października 2010 roku tworzy go 36 obiektów, które w minionych wiekach były świadkami rewolucji przemysłowej. Podczas wizyty w podziemnym świecie kopalń i sztolni, browarach i parowozowniach, kuźniach, fabrykach można spotkać unikatowe maszyny i urządzenia - prawdziwe perły techniki. Wędrówka po szlaku to niesamowita podróż w czasie, gwarantująca świetną rozrywkę i niezapomniane wrażenia. To atrakcyjny sposób na poznanie historii naszego regionu oraz propozycja przeżycia wspaniałej przygody. Obiekty charakteryzuje autentyczność oraz duże zróżnicowanie i interaktywność ekspozycji. Szlak zachęca do zdobywania wiedzy w niebanalny sposób. Wizyta w różnorodnych, położonych nieopodal siebie obiektach pozwala na dotknięcie i poznanie dziejów przedmiotów i zjawisk, które towarzyszą nam do dziś. W styczniu 2010 roku Szlak Zabytków Techniki stał się jednym z 13 szlaków regionalnych w ramach Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (European Route of Industrial Heritage), a trzy jego punkty - Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego GUIDO, Tyskie Browarium i Muzeum Browaru Żywiec zostały tzw. punktami kotwicznymi ERIH. Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego aspiruje do miana unikatowego sieciowego produktu turystycznego w Polsce. Dla doskonalenia działań w tym kierunku wykorzystywane są cenne doświadczenia Północnej Nadrenii-Westfalii w Niemczech, gdzie znajduje się Szlak Kultury Przemysłowej. 12 czerwca 2010 roku w ramach kampanii regionalnej promującej SZT odbyła się Industriada - Święto Szlaku Zabytków Techniki. W tym dniu, w tej wyjątkowej imprezie, uczestniczyło ponad 28 tysięcy ludzi w 23 miejscowościach w 40 obiektach techniki! Sukces tego przedsięwzięcia zawdzięczamy małym, kameralnym, pełnym uroku wydarzeniom, jak chociażby otwarcie wystawy w budynku Dworca w Sosnowcu czy warsztatów rękodzieła w Ustroniu jak i całodziennym, pełnym fantastycznych atrakcji piknikom rodzinnym w Karchowicach czy Łaziskach Górnych. Nie brakowało niecodziennych imprez takich jak gry miejskie na Nikiszowcu i w Muzeum Techniki Sanitarnej oraz wielkich koncertów i przedsięwzięć artystycznych w Zabrzu, Bytomiu czy Gliwicach. Były też miasta, którymi niemal w całości w ten dzień zawładnęła Industriada, tak było chociażby w Częstochowie. Ten sztandarowy produkt turystyczny Województwa Śląskiego został nagrodzony w 2008 r. Złotym Certyfikatem POT przez Polską Organizację Turystyczną, a w 2010 roku Szlak Zabytków Techniki otrzymał prestiżowy Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich w kategorii najlepszy produkt turystyczny. Podróżować po szlaku można przez cały rok, do czego bardzo serdecznie zachęcamy. Więcej informacji o wydarzeniach na SZT można znaleźć na stronie internetowej www. zabytkitechniki.pl oraz na fan page województwa śląskiegowww.facebook.com/slaskie. Wydział Promocji i Współpracy Międzynarodowej Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego promocja@slaskie.pl Jeśli funkcjonujesz na terenie województwa śląskiego zgłoś się do nas. Uczestnictwo w projekcie RSPTT WS jest tym, czego poszukujesz i jest całkowicie bezpłatne. Serdecznie zapraszamy do odwiedzin naszej strony: Znajdziesz tam: informacje na temat organizowanych wydarzeń oferty laboratoryjne, sprzętowe, technologiczne z naszego regionu Biuletyn Sieci RSPTT OFERTA TECHNOLOGICZNA: PROJEKTOWANIE PROCESÓW SPALANIA, ZGAZOWANIA I PIROLIZY PALIW STAŁYCH ORAZ BIOMASY. Przedmiotem oferty jest realizacja prac projektowych związanych z procesami spalania, zgazowania i pirolizy paliw stałych oraz biomasy we wszystkich fazach projektowania, od opracowania koncepcji technologii po opracowanie dokumentacji wykonawczej. Realizacja prac projektowych przez oferenta, posiadającego bogatą wiedzę i wieloletnie doświadczenie w dziedzinie objętej ofertą, gwarantuje solidność, jakość, kompetentność i sprawność ich wykonania, co zapewnia możliwość osiągnięcia pełnego sukcesu w realizacji inwestycji. Realizacja inwestycji związanych z procesami spalania, zgazowania i pirolizy paliw stałych oraz biomasy jest nieodłącznie związana z procesem projektowania, który obejmuje takie fazy jak: studia i analizy przedprojektowe (założenia techniczno-ekonomiczne technologii, projekt procesowy, analiza techniczno-ekonomiczna technologii), projekt wstępny, projekt techniczny (wykonawczy). Oferent, posiadając bogatą wiedzę i wieloletnie doświadczenie w dziedzinie spalania, zgazowania i pirolizy paliw stałych oraz biomasy oferuje kompleksowe usługi projektowe w zakresie: opracowania i modernizacji technologii spalania, zgazowania i pirolizy biomasy oraz odpadów projektowania i optymalizacji konstrukcji reaktorów zgazowania i pirolizy oraz palników, kotłów i komór spalania badań procesowych w skali laboratoryjnej i na obiektach przemysłowych obliczeń procesowych oraz modelowania procesów spalania, zgazowania i pirolizy biomasy oraz odpadów prac studialnych, ekspertyz i analiz ekonomicznych. OFERENT: Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu.

17 nr 4/2010 (6) biuletyn Oferty s.30 nr 4/2010 (6) biuletyn Oferty s.31 OFERTA TECHNOLOGICZNA: SPOSÓB UNIESZKODLIWIA- NIA ODPADÓW Z PROCESU FLOTACJI RUD CYNKU I OŁOWIU. Proponowana metoda polega na formowaniu pod ciśnieniem odpowiednio spreparowanego odpadu z procesu flotacji rud cynku i ołowiu, a następnie poddaniu go działaniu CO 2 w podwyższonej temperaturze. Tak otrzymany materiał wykazuje wytrzymałość na ściskanie wynoszącą około 6 MPa i nie ulega rozmywaniu w wodzie natomiast stosowana obróbka termiczna odpadu powoduje, że toksyczne składniki odpadu (związki cynku i ołowiu, związki organiczne stosowane do procesu flotacji) zostają unieszkodliwione drogą rozpadu lub przemiany w formy nierozpuszczalne w wodzie. Uzyskane własności tak związanego odpadu umożliwiają jego bezpieczne składowanie np. w wyrobiskach pokopalnianych. Proponowana metoda polega na takim przekształceniu odpadu, aby stał się on bezpieczny ekologicznie a jednocześnie miał własności fizyczne odpowiadające wymaganiom stawianym materiałom podsadzkowym. Odpad po wstępnej obróbce termicznej jest formowany pod ciśnieniem a następnie poddawany działaniu gazów spalinowych w podwyższonej temperaturze. Własności uzyskanego w ten sposób materiału (wytrzymałość na ściskanie, rozmywalność w wodzie, wymywalność toksycznych składników) umożliwia bezpieczne jego składowanie w zalanych wodą wyrobiskach pokopalnianych. Wstępna obróbka odpadu poflotacyjnego umożliwia uzyskanie materiału podsadzkowego charakteryzującego się odpowiednim, zgodnym z normą, uziarnieniem a jednocześnie umożliwia usunięcie lub trwałe związanie zawartych w odpadzie związków toksycznych. OFERENT: Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych w Warszawie Oddział Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach. OFERTA TECHNOLOGICZNA: UTYLIZACJA ROZTWORU ODPADOWEGO Z PRODUK- CJI CHLORKU SODU Opracowany sposób zagospodarowania ciekłego odpadu z warzelni soli opiera się na wykorzystaniu do tego celu dostępnego roztworu odpadowego powstającego w procesie wytwarzania węglanu sodu. Eliminuje uciążliwość powodowaną przez praktykowany dotychczas zrzut średnio, w ciągu roku, 25 tys. ton chlorków i siarczanów do wód powierzchniowych. Utylizacja odpadu przyczyni się do poprawy wskaźników ekonomicznych produkcji chlorku sodu w wyniku istotnego ograniczenia strat technologicznych. Stwarza możliwość uruchomienia produkcji gatunków specjalnych chlorku sodu, np. soli grubo krystalicznej stosowanej w przemyśle spożywczym. Odpad technologiczny z warzelni soli jest roztworem zawierającym, przeciętnie, 20% chlorku sodu i około 5% siarczanu sodu. Wytrącenie z odpadu nadmiaru siarczanów w postaci gipsu, przy zastosowaniu do tego celu płynu podestylacyjnego z produkcji węglanu sodu pozwala na wykorzystanie oczyszczonego roztworu do otrzymywania, dodatkowo, ok. 20 tys. ton soli kuchennej rocznie. Instalacja do utylizacji składa się z krystalizatora mieszalnika obu roztworów odpadowych, węzła rozdziału wytrąconego osadu gipsu, węzła wytrącania i filtracji węglanu wapnia oraz jedno- lub wielostopniowej stacji wyparnej do zatężania i krystalizacji odzyskiwanego chlorku sodu. W instalacji maksymalnie wykorzystuje się energię cieplną roztworów odpadowych a specjalnie dobrane warunki hydrauliczne w mieszalniku-krystalizatorze pozwalają prowadzić proces oczyszczania przy minimalnym zapotrzebowaniu energii mechanicznej. Kontrolowane procesy strącania gipsu i węglanu wapnia prowadzą do wytrącenia osadów dobrze filtrowalnych. W odpowiednio zaprojektowanej instalacji wyparnej możliwe będzie otrzymywanie krystalicznego chlorku sodu o średniej wielkości ziarna powyżej 1 mm, produktu stosowanego, m. in., w przetwórstwie ryb, do produkcji galanteryjnych wyrobów piekarniczych. OFERENT: Instytut Nawozów Sztucznych Oddział Chemii Nieorganicznej w Gliwicach. OFERTA TECHNOLOGICZNA: KOMPLEKSOWY RECYKLING OSADÓW ŚCIE- KOWYCH I WSZELKICH OD- PADÓW BIAŁKOWYCH, W TYM ODPADÓW SKÓR GARBOWANYCH MINERAL- NIE I GARBARSKICH OSADÓW ŚCIEKOWYCH, WYKAZUJĄ- CYCH ZANIECZYSZCZENIE METALAMI CIĘŻKIMI, M.IN. CHROMEM, NIKLEM, OŁO- WIEM, KADMEM, CYNKIEM, MIEDZIĄ I ŻELAZEM. Technologia wychodzi naprzeciw oczekiwaniom podmiotów odpowiedzialnych za znalezienie innych, niż składowanie, sposobów zagospodarowania osadów ściekowych, oraz mających problemy z odpadami pochodzącymi z sektora skórzano-garbarskiego (w tym z przemysłowymi osadami ścieków garbarskich, zawierających chrom i inne metale ciężkie). Odpady skór garbowanych chromem i osady ściekowe zawierające chrom traktowane są jako niskoprocentowa ruda chromowa i poddawane są ługowaniu i ekstrakcji metodami hydrometalurgicznymi w zamkniętych obiegach nie generujących ścieków. Specjalny dobór chemikaliów sprawia, że w jednej operacji dokonuje się zarówno odgarbowania kolagenu skór, jak i odchromowania odpadów. Warunki procesowe są wyjątkowo łagodne, a grubsze odpady nie muszą być wstępnie rozdrabniane. Technologia umożliwia staranne oczyszczenie wód ściekowych związanych z przerabianymi odpadami: jest to przedmiotem osobnej oferty technologicznej. Instalacja przewidziana do technicznej realizacji procesu ma konstrukcję modułową, będąc kombinacją co najwyżej ośmiu węzłów, funkcjonalnie ze sobą połączonych. Proces umożliwia przerób i ponowne zagospodarowanie takich odpadów, dla których aktualnie stosuje się albo składowanie, albo spalanie. Koszt instalacji niezbędnej do oczyszczenia i przetworzenia wymienionych odpadów i osadów jest jednak przynajmniej kilkakrotnie niższy od kosztu spalarni. Metale ciężkie wymywane są z osadów i odpadów w postaci kompleksów w łagodnych warunkach, w zamkniętych cyklach ługujących i ekstrakcyjnych, które nie generują ścieków. Kolagen skór oczyszczonych od chromu ma nienaruszoną strukturę, co umożliwia przetworzenie go na żelatynę techniczną. Środki nawozowe dla rolnictwa spełniają zapisy ustawy o nawozach i nawożeniu, są nierozpuszczalne w wodzie, lecz łatwo przyswajalne przez rośliny, umożliwiając skuteczną walkę z eutrofizacją wód śródlądowych i jałowieniem gleb. Główne zalety ekologiczne tej metody to zagospodarowanie odpadów, które aktualnie są wyłącznie składowane lub spalane; ograniczenie ilości azotu amonowego i eliminacja azotanów z wód gruntowych jako efekt zastosowania środków nawozowych CNPK typu slow-release; produkcja innowacyjnych biopolimerów, stanowiących zamienniki poliakrylanów o słabej biodegradowalności; brak odpadów i ścieków przy przeróbce;. Ponadto metoda ta posiada dużą rentowność procesu przetwórczego oraz pozwala tworzyć miejsca pracy w zakładach prowadzących zieloną produkcję. OFERENT: ChemTech-Pro- SynTech, Inżynieria i Technologia Chemiczna OFERTA TECHNOLOGICZNA: REDUKCJA CHEMICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA TLENU (CHZT) W SILNIE ZANIE- CZYSZCZONYCH ŚCIEKACH PRZEMYSŁOWYCH, WODACH GRUNTOWYCH ORAZ W SKAŻONEJ ZIEMI. Technologia wychodzi naprzeciw oczekiwaniom podmiotów odpowiedzialnych za spełnienie norm środowiskowych w zakresie oczyszczania ścieków przemysłowych, czystości wód gruntowych i obecności w gruntach związków organicznych niebezpiecznych dla zdrowia i życia. Związki takie, jak fenole lotne, detergenty, cyjanki, herbicydy i pestycydy, chloropochodne, substancje ropopochodne, garbniki roślinne są związkami możliwymi do eliminacji z wód lub gruntów przy użyciu oferowanej technologii. Wykorzystuje ona silnie utleniające własności rodników, głównie tlenowych i azotowych, generowanych katalitycznie z handlowo dostępnych produktów. Metodę charakteryzują: niskie zużycie reagentów i bardzo łagodne warunki prowadzenia utleniania niebezpiecznych związków organicznych. Nie wymaga ona skomplikowanej aparatury chemicznej i często możliwa jest adaptacja urządzeń istniejących na miejscu. W przypadku skażeń gruntu oferowana jest dodatkowo możliwość precyzyjnej i nieniszczącej detekcji niektórych źródeł zanieczyszczeń przy użyciu technik georadarowych. Oferowana technologia może być elementem skojarzonej, chemiczno-biologicznej obróbki trudnych ścieków lub remediacji gruntów poważnie skażonych wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi, produktami przerobu smoły pogazowej, ropopochodnymi, chloropochodnymi typu HCH, lindanu czy atrazyny, cyjankami i związkami fenolowymi. Jednostkom nie posiadającym własnego laboratorium chemicznego oferuje się dodatkowo obsługę analityczną w trakcie wdrażania technologii na miejscu. Metoda ta daje możliwość doboru optymalnego utleniacza i katalizatora w zależności od charakteru oczyszczanego medium i rodzaju stwierdzanych zanieczyszczeń. Stosowane są utleniacze stałe, ciekłe i gazowe, z których przyrządzane są media aktywne służące do bezpośredniej aplikacji. Możliwe jest prowadzenie likwidacji skażeń w warunkach zimowych. Dwustopniowe oczyszczanie daje z reguły redukcję ChZT przewyższającą 85%. Proces oczyszczania jest szybki i nie powoduje wtórnych skażeń. Możliwe jest skuteczne oczyszczanie silnie zasolonych ścieków. Ponadto zaletą metody są: stosowanie tanich i łatwo dostępnych chemikaliów; szeroki zakres trudnych zanieczyszczeń możliwych do skutecznej likwidacji; możliwość wywiązania się z wymagań stawianych przez stosowne zezwolenia wodno-prawne bez konieczności ponoszenia nadmiernych kosztów inwestycyjnych; możliwość skojarzenia chemicznej obróbki prowadzonej według oferowanej technologii z biologicznym doczyszczaniem wytworzonych w tym procesie produktów degradacji pierwotnych zanieczyszczeń. OFERENT: ChemTech-Pro- SynTech, Inżynieria i Technologia Chemiczna

18 nr 4/2010 (6) biuletyn s.32 nr 2/2010 (4) biuletyn Wydarzy się... s.33 Rondo Sztuki Rondo Sztuki to arena dla studentów ASP w Katowicach, którzy mogą w galerii + pokazać swoje prace (m.in. Szymon Gdowicz Lege Arte (marzec 2008), Anna Kopaczewska Monitoring powietrza Wydarzy się... Wystawa Model IDEAlny w woj. śląskim Konferencja grudzień 2010 Agencja Rozwoju Regionalnego w Częstochowie SA (marzec 2009), Piotr Ceglarek 1input0output (październik 2010), a także co roku w lipcu bronią publicznie swoich prac dyplomowych. Przez ponad dziesięć dni Rondo staje się poligonem doświadczalnym dla młodych artystów i projektantów, a afekty ich pięcioletniej pracy na ASP można oglądać na wystawie podyplomowej. Rondo Sztuki gości także w swoich murach różnorodne konkursy studenckie (m.in. AGRAFA Międzynarodowe Biennale Studenckiej Grafiki Projektowej (styczeń 2008, styczeń 2010), (Najlepsze Dyplomy Projektowe Akademii Sztuk Pięknych w Polsce (sierpień-wrzesień 2010). 3 CZĘSTOCHOWA 02/12 28/12/2010 Park Przemysłowy KATOWICE 11/02 13/03/2011 Seminarium styczeń 2011 Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Bielsku-Białej Centrum miasta, pomiędzy Spodkiem, a główną aleją miasta Katowice na rondzie tramwajowym w 2007 roku Miasto Katowice oddało do użytku Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach nowy obiekt wielofunkcyjny nazwany Rondo Sztuki. Od tego czasu ta instytucja, która z początku wzbudzała spore kontrowersje stała się znaczącym miejscem na mapie kultury regionu. Oprócz dwóch galerii (większej około Rondo Sztuki mocno stawia na interdyscyplinarność. Od 2008 roku prowadzone są nieprzerwanie w Rondzie Sztuki prezentacje rozmaitych dziedzin sztuk: Rondo Muzyki (cykl koncertów), Rondo Literatury Poczytalność (cykl spotkań z literatami), Poza Kadrem cykl spotkań z fotografią. Rondo Sztuki jest także interaktywne i często odbywają się tutaj warsztaty z designu czy architektury. Program uzupełniają konferencje naukowe. GLIWICE 11/01 08/02/ CIESZYN 26/10 26/11/2010 Seminarium luty 2011 Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw 500 m 2 zwanej Galerią Rondo Sztuki i mniejszej galerią + ok. 120 m 2 ) w Rondzie Sztuki znajduje się także klubokawiarnia rok w liczbach w Rondzie Sztuki wyglądał następująco: zorganizowano 25 wystaw, 11 wydarzeń muzycznych z cyklu Rondo Muzyki, 16 spotkań literackich z cyklu POCZYTALNOŚĆ, 5 spotkań Specyfika Ronda Sztuki to szybka dynamika i zmiany ekspozycji. W usytuowanym niedaleko Muzeum Śląskim i BWA wystawy zmieniają się co dwa, trzy miesiące, natomiast w Rondzie Sztuki można czasami przeoczyć wystawę, gdyż trwają one około miesiąca, a zdarzają się często ekspozycje tygodniowe (jak 3-częściowy cykl Kolonie pokaz kolekcji sztuki współczesnej Znaki Czasu współ- fotograficznych z cyklu POZA KADREM, 6 warsztatów / konferencji naukowych. Rondo Sztuki w zeszłym roku odwiedziło osób. Chciałbyś do nich dołączyć? Aktualny rozkład jazdy Ronda Sztuki znajdziesz na: Seminarium marzec 2011 Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w CIeszynie organizowany wraz z Fundacją Dla Śląska). autor: Adrian Chorębała Kolejną cechą charakterystyczną cechą Ronda Sztuki to różnorodność. W dotychczasowym repertuarze tego obiektu można było zobaczyć wystawy grafiki (m.in. Międzynarodowe Triennale Grafiki Kraków 2007 BIS (sierpień-wrzesień 2007), Magia Grafiki Japońskiej (sierpień 2008), Magiczny Świat DusanaKalaya (maj-czerwiec 2010), malarstwa (m.in. Erwina Sówka (styczeń-luty 2008), Antoni Kowalski (marzec-kwiecień 2009), Maciej Bieniasz (wrzesień- październik 2010), sztuki współczesnej (m.in. Santiago Sierra 111 (kwiecień 2009), e-mobilart (październik 2009), wystawa litografii i fotografii Davida Lyncha (listopad 2009-styczeń 2010) czy dizajn ( Śląska Rzecz ( sierpień 2008), Meblościanka kontratakuje (styczeń 2009), Work Shop (luty 2010). Rondo im. gen. Jerzego Ziętka 1, Katowice T: biuro@rondosztuki.pl Otwarcie wystawy Model IDEAlny w Cieszynie

19 4 1 2 redakcja: Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw S.A. Regionalne Centrum Innowacji i Transferu Technologii 5 ul. Astrów Katowice T: Fax: biuro@rsptt.pl 3 fotografie Zespół Redakcyjny, Autorzy Artykułów 6 fotografie na okładce Zdjęcia z katalogu wystawy Model IDEAlny 1. Zdrowie Philips zdrowe żywienie 2. Edukacja Laptop XO 3. Bezpieczeństwo Design Out Crime 4. Miniaturyzacja ipod shuffle 5. Energia LED Philips 6. Energia sygnalizator świetlny ZIR Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego