legis 1. Nowelizacja przewiduje m.in. zniesienie obowiązku załączania do projektu budowlanego

Transkrypt

1 Wrocław, dnia 3 kwietnia 2015 r. INFORMACJA PRAWNA w sprawie wpływu nowelizacji Prawa budowlanego na obowiązki z art. 7b Prawa energetycznego I. Analizowane zagadnienie W dniu 20 lutego 2015 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2710). Ustawa została podpisana przez Prezydenta w dniu 16 marca 2015 r. i oczekuje na publikację. Przewidziano w niej 3 miesięczny okres vacatio legis 1. Nowelizacja przewiduje m.in. zniesienie obowiązku załączania do projektu budowlanego oświadczeń właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw ciepła oraz warunkach przyłączenia do sieci ciepłowniczych. Na tle powyższego powstało zagadnienie o wpływ wprowadzanych zmian do ustawy Prawo budowlane na obowiązek przyłączenia nowobudowanych obiektów, o mocy szczytowej wynoszącej co najmniej 50 kw, do sieci ciepłowniczej, w której nie mniej niż 75% ciepła w skali roku kalendarzowego stanowi ciepło wytwarzane w odnawialnych źródłach energii, ciepło użytkowe w kogeneracji lub ciepło odpadowe z instalacji przemysłowych, a ceny ciepła stosowane przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem ciepła i dostarczające ciepło do tej sieci ciepłowniczej są niższe od obowiązującej średniej ceny sprzedaży ciepła dla źródła ciepła zużywającego tego samego rodzaju paliwo. II. Podstawa prawna - ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz ze zm.), zwana dalej PE, - ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, zwana dalej ustawą zmieniającą, - ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz ze zm.), zwana dalej PB, - ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), zwana dalej KPA, 1 Za wyjątkiem art. 1 pkt 34 ustawy zmieniającej, który wchodzi w życie w dniu 1 stycznia 2016 r. Strona 1 z 10

2 - ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551 ze zm.), zwana dalej u.e.e., - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r., Nr 75, poz. 690 ze zm.), zwane dalej Rozporządzeniem, - ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 199), zwana dalej u.z.p.. III. Analiza III.1. Porównanie stanu prawnego przed i po wejściu w życie ustawy zmieniającej Obowiązek załączania do projektu budowlanego oświadczeń właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw ciepła oraz warunkach przyłączenia do sieci ciepłowniczych został wprowadzony w dniu 1 lipca 2012 r., na podstawie art. 38 pkt 2 u.e.e., stanowiącej wypełnienie postanowień dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dz. Urz. UE L 114 z , s. 64, z późn. zm.). Jest ona konsekwencją konkluzji Rady Unii Europejskiej z dnia 8 9 marca 2007 r., ustanawiającej cel 20% oszczędności energii dla całej UE do 2020 r. Celem tej ustawy było stworzenie ram prawnych dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, co miało także prowadzić do uzyskania oszczędności energii oraz ograniczenia szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko i przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju. W świetle powyższego, do czasu wejścia w życie ustawy zmieniającej, inwestor, na podstawie art. 33 ust. 2 pkt 6 PB, jest zobligowany do wniosku o pozwolenie na budowę obiektu budowlanego, do którego ciepło będzie dostarczane z indywidualnego źródła ciepła niebędącego odnawialnym źródłem energii, źródłem ciepła użytkowego w kogeneracji lub źródłem ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, dla których to obiektów przewidywana szczytowa moc cieplna instalacji i urządzeń do ogrzewania tych obiektów wynosi nie mniej niż 50 kw, i zlokalizowanych na terenie, na którym istnieją techniczne warunki dostarczania ciepła z sieci ciepłowniczej, w której nie mniej niż 75% ciepła w skali roku kalendarzowego stanowi ciepło wytwarzane w odnawialnych źródłach energii, ciepło użytkowe w kogeneracji lub ciepło odpadowe z instalacji przemysłowych, a ceny ciepła stosowane przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem ciepła i dostarczające ciepło do tej sieci ciepłowniczej są niższe od obowiązującej średniej ceny sprzedaży ciepła, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. c PE, dla źródła ciepła zużywającego tego samego rodzaju paliwo, dołączyć: a) odmowę wydania warunków przyłączenia do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłem lub dystrybucją ciepła lub b) audyt efektywności energetycznej dostarczania ciepła, o którym mowa w art. 28 ust. 3 ustawy o efektywności energetycznej, wskazujący, że dostarczanie ciepła do tego obiektu z sieci ciepłowniczej zapewnia niższą efektywność energetyczną aniżeli dostarczanie go z innego indywidualnego źródła ciepła, które może być wykorzystane do dostarczania ciepła do tego obiektu. Strona 2 z 10

3 W myśl natomiast art. 34 ust. 3 pkt 3 lit. a PB w brzmieniu aktualnie obowiązującym, projekt budowlany powinien zawierać, z zastrzeżeniem art. 33 ust. 2 pkt 6 PB, oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg lądowych. Ustawa zmieniająca w art. 1 pkt 11 oraz 12 przewiduje uchylenie przytoczonych wyżej przepisów. III.2. Wpływ zmian PB na stosowanie art. 7b PE Ustawa zmieniająca nie uchyla art. 7b PE, zatem nie powinna wpłynąć na obowiązki wynikające z art. 7b PE. Zgodnie z art. 35 PB projekt budowlany musi być zgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP), jako aktem prawa miejscowego, który powinien określać także sposób zasilania w ciepło obiektów położonych na danym obszarze (źródło ciepła). W razie braku MPZP projekt budowlany musi być zgodny z decyzją o warunkach zabudowy, a zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 3 u.z.p. wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia wszystkich przesłanek, w tym, gdy istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu, z uwzględnieniem ust. 5, jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego. W myśl ww. ust. 5 warunek, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 3 u.z.p. uznaje się za spełniony, jeżeli wykonanie uzbrojenia terenu zostanie zagwarantowane w drodze umowy zawartej między właściwą jednostką organizacyjną a inwestorem. W świetle powyższego projektant sporządzając projekt budowlany jest zobligowany do uwzględnienia zapisów MPZP, bądź decyzji o warunkach zabudowy. Nadto, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a PB obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować: w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, co oznacza, iż muszą być także brane pod uwagę wszystkie inne niż techniczno-budowlane przepisy, mające związek z określonego rodzaju zamierzeniem budowlanym; oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, którą muszą posiadać, w zależności od wykonywanej funkcji, osoby sprawujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, zapewniając warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników. Analizie podlega przy tym nie tylko potrzeba zaopatrzenia w energię cieplną i paliwa, ale równie istotne znaczenie ma założenie efektywnego ich wykorzystania, co związane jest m.in. z potrzebami ochrony środowiska. Odesłanie do przepisów techniczno-budowlanych odnosi się m.in. do rozporządzenia, o którym mowa w pkt II wyżej. Zgodnie z 26 ust. 2 Rozporządzenia Za równorzędne z przyłączeniem do sieci elektroenergetycznej i ciepłowniczej uznaje się zapewnienie możliwości korzystania z indywidualnych źródeł energii elektrycznej i ciepła, odpowiadającym przepisom odrębnym dotyczącym gospodarki energetycznej i ochrony środowiska.. Z brzmienia powołanych wyżej przepisów wynika, że na etapie projektowania i budowania obiektu budowlanego powinno się uwzględniać efektywne wykorzystanie dostępnych źródeł ciepła. Powyższe potwierdza, iż projektowanie obiektu obliguje projektanta Strona 3 z 10

4 do uwzględnienia wszystkich przepisów odnoszących się do jego budowy, w tym także art. 7b PE. W uzasadnieniu ustawy zmieniającej wskazano, iż weryfikacja spełnienia przez budynek warunków określonych w ustawie Prawo budowlane w zakresie podłączenia do mediów będzie dokonywana na etapie oddawania inwestycji do użytkowania. ( ) Nie ma zatem potrzeby, aby na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę organ administracji architektoniczno-budowlanej weryfikował możliwość przyłączenia do sieci, leży to bowiem w interesie inwestora. Obecnie uzyskiwanie warunków przyłączenia do sieci jest czynnością spoza sfery prawa administracyjnego, odbywającą się między inwestorem a gestorem sieci.. Etap oddawania inwestycji do użytkowania, o którym mowa wyżej, został uregulowany w art. 57 ust. 1 pkt 6 PB, zgodnie z którym do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest zobowiązany dołączyć potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy. Jeśli inwestor nie wybuduje przyłącza do sieci ciepłowniczej, będąc do tego zobowiązanym w myśl zapisów MPZP lub decyzji o warunkach zabudowy, które muszą być uwzględnione w projekcie budowlanym, to wówczas, na podstawie art. 57 ust. 4 PB, zostanie wezwany przez organ do ich uzupełnienia. Jeśli braki nie zostaną uzupełnione, to inwestor nie będzie mógł legalnie użytkować wybudowanego obiektu. Raport z konsultacji społecznych projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (druk nr ua37), które odbyły się w dniach od 28 lutego 2014 r. do 21 marca 2014 r., wskazuje, iż uczestnicy tych konsultacji (organizacje społeczne, zainteresowane podmioty oraz instytucje), w zakresie objętym niniejszą informacją prawną, wyrażali obawy związane z likwidacją obowiązku załączania do projektu budowlanego oświadczeń właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw ciepła oraz warunków przyłączenia do sieci cieplnych. Argumenty podnoszone przez uczestników konsultacji społecznych dotyczących ustawy zmieniającej, przemawiające za pozostawieniem ww. obowiązków w dotychczasowym brzmieniu ograniczały się do takich uwag jak np.: - Likwidacja obowiązku dołączenia do projektu oświadczeń właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw mediów oraz o warunkach przyłączenia do dróg lądowych może spowodować znaczny wzrost kosztów rozwoju infrastruktury technicznej (wymuszanie rozbudowy sieci spowodowane rozproszeniem zabudowy mimo braku ekonomicznego uzasadnienia). W razie podtrzymania stanowiska o zbędności ww. oświadczeń na etapie uzyskiwania prawa do prowadzenia robót budowlanych zasadnym byłoby doprecyzowanie, iż w ramach procedury zgłoszenia zakończenia robót budowlanych organ nadzoru budowlanego jest uprawniony do badania, czy obiekt może samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Zasadą jest przecież, iż sprawdzenie przez organ nadzoru budowlanego obejmuje tylko roboty budowlane, które były zatwierdzone w projekcie. Badanie wykraczające poza ten zakres powinno być jasno określone w przepisach. Bezzasadne jest ograniczenie obowiązku przedkładania oświadczenia o warunkach przyłączenia do dróg lądowych jedynie w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich (Wydział Architektury i Urbanistyki Miasta Krakowa), - Według Projektu zakłada się uchylenie obowiązku załączenia do projektu budowlanego oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych oraz dróg Strona 4 z 10

5 lądowych (zmian art, 34 ust 3 pkt 3 Prawa budowlanego). W uzasadnieniu projektu wskazuje się, że weryfikacja powyższej kwestii leży w gestii inwestora. Odnosząc się do powyższego stanowczo stwierdzić należy, że przyjęcie powyższego rozwiązania może prowadzić do irracjonalizacji inwestycji budowlanych na bardzo szeroką skalę. Likwidacja powyższego obowiązku będzie prowadzić do podejmowania inwestycji budowlanych, które z uwagi na brak dostaw energii, wody, ciepła i gazu, odbioru ścieków itp. nigdy nie będą pomyślnie zrealizowane, zakończone. Oznacza to, poważne zagrożenie dla ładu urbanistyczno-architektonicznego w zakresie w jakim zakłada on racjonalizację działalności inwestycyjnej. Nie może bowiem ulegać wątpliwości, że dla znacznej rzeszy inwestorów np. zainteresowanych budową budynków mieszkalnych jednorodzinnych, brak powyższego wymogu będzie złudną zachętą do przygotowania i realizacji inwestycji. W konsekwencji może to prowadzić do zarzucenia przestrzeni publicznej niedokończonym budowami, względnie wzrostem napięć społecznych i nacisków na władze lokalne celem doprowadzenia odpowiedniej infrastruktury technicznej do miejsc zainwestowanych poza jakimkolwiek racjonalnym kryterium urbanistycznym. Nieuchronny będzie zatem rozlew zabudowy i jej dalsze rozproszenie. Tendencji tej należy się natomiast stanowczo sprzeciwić m.in. z uwagi na potrzebę zapewnienia ładu przestrzennego i urbanistycznoarchitektonicznego. W konsekwencji postuluje się odstąpienie do zmiany art. 34 ust. 3 Prawa budowlanego. (Naczelna Rada Adwokacka). W zasadzie do każdego z zarzutów odnoszących się do likwidacji obowiązku załączania do projektu budowlanego oświadczeń właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw ciepła oraz warunków przyłączenia do sieci cieplnych, ustawodawca odniósł się w ten sam sposób, tj. Uwaga niezasadna: Należy zauważyć, że proces budowlany przebiega na wniosek inwestora, który jest podmiotem kreującym poczynania innych uczestników procesu budowlanego, a także organów administracji architektoniczno budowlanej i nadzoru budowlanego. Bez wniosku inwestora postępowanie w przedmiocie pozwolenia na budowę/zgłoszenia nie może być zainicjowane. To na inwestorze ciąży obowiązek, zapewnienia zaprojektowania i realizacji zamierzenia budowlanego w sposób umożliwiający prawidłowe korzystanie z obiektu budowlanego, w tym realizacji niezbędnych przyłączy i zjazdów. Powyższy obowiązek wynika zarówno z treści art. 5 ustawy Prawo budowlane, jak i z przepisów dotyczących zakresu projektu budowlanego. Bez uzgodnienia warunków przyłączenia obiektu do sieci i dróg publicznych, brak jest możliwości wykonania powyższego obowiązku. Obowiązek ten jest oceniany przez organ administracji architektoniczno budowlanej poprzez sprawdzenie projektu budowlanego. Zgodnie z art. 1 pkt 28 projektu (nowe brzmienie art. 57 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo budowlane) do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy. Powyższe ma na celu niedopuszczenie do użytkowania obiektu budowlanego dla których nie zrealizowano projektowanych urządzeń, przyłączy i zjazdów.. III.4. Egzekwowanie obowiązków z art. 7b PE Analiza obecnie obowiązującego stanu prawnego, z uwzględnieniem nowelizacji PB, prowadzi do wniosku, iż mogą się pojawić trudności w egzekwowaniu art. 7b PE. Jeśli przykładowo MPZP nie będzie przewidywał obowiązków wynikających z ww. artykułu, a projektant je pominie, to na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę, czy też oddawania inwestycji do użytkowania w praktyce może dojść do sytuacji, w której właściwy organ nie będzie badał kwestii spełnienia obowiązków wynikających z art. 7b PE. Obowiązujące przepisy prawne nie zawierają instrumentów pozwalających na wyegzekwowanie obowiązków z art. 7b PE, co zostało dostrzeżone także przez ustawodawcę w obowiązującej u.e.e. Ustawodawca, poza dodaniem w u.e.e. do PE art. 7b, Strona 5 z 10

6 wprowadził także dodatkowe regulacje w PB, polegające na obowiązku załączania przez inwestora do wniosku o pozwolenie na budowę dokumentów, o których mowa w art. 7b PE. Doprowadziło to do sytuacji, w której organ wydający pozwolenie na budowę był obowiązany do weryfikacji przestrzegania przez inwestora obowiązków wynikających właśnie z art. 7b PE. Po ich zniesieniu przez ustawę zmieniającą nie będzie zatem możliwości egzekwowania obowiązków wynikających z art.7b PE. W tym miejscu trzeba także zwrócić uwagę na kwestie proceduralne związane z postępowaniem administracyjnym w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę, czy też pozwolenia na użytkowanie. W myśl art. 28 ust. 2 PB Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.. W piśmiennictwie wskazuje się 2, że jeżeli w wyniku wydania decyzji ma powstać obiekt budowlany, który spowoduje jakiekolwiek ograniczenie sposobu zagospodarowania innej nieruchomości lub spadek jej wartości, jej właściciel, użytkownik wieczysty czy zarządca będzie stroną postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę. Kwestię identyfikacji strony postępowania o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę w zakresie obszaru oddziaływania obiektu określił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie 3, uznając, że "przymiot strony w postępowaniu dotyczącym pozwolenia na budowę powinni mieć oczywiście właściciele/użytkownicy wieczyści nieruchomości sąsiednich". Ustawodawca tym samym utworzył wyjątek od ogólnej zasady, wynikającej z art. 28 KPA, zgodnie z którą stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie lub kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Natomiast w przypadku postępowania w sprawie wydania pozwolenia na użytkowanie stroną jest wyłącznie inwestor. W świetle powyższego, co do zasady, przedsiębiorstwa energetyczne nie będą stroną ww. postępowań administracyjnych, a co za tym idzie nie będą miały realnego wpływu na toczące się postępowanie w przedmiocie wydania pozwolenia na budowę, czy też pozwolenia na użytkowanie. W związku z tym zasadne jest postulowanie zmian w powyższym zakresie. W ocenie sporządzających niniejszą informację prawną właściwym krokiem byłoby uregulowanie tej sytuacji poprzez zmianę przepisów PB, wówczas kontrola przestrzegania obowiązków z art. 7b PE byłaby dokonywana przez właściwy organ (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego). Nowa ustawa o efektywności energetycznej W związku z wejściem w życie dyrektywy 2012/27/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz. U. UE. L. z r. L 315/1-56) oraz ograniczonym w czasie obowiązywaniem u.e.e. 4 trwają prace nad projektem nowej ustawy o efektywności energetycznej. Nowa dyrektywa 2012/27/UE zastępuje od dnia 5 czerwca 2014 r. dwie, dotychczas obowiązujące dyrektywy: 2 D. Okolski (red.), Prawo budowlane. Komentarz. Legalis. 3 Wyrok WSA z dnia 3 kwietnia 2012 r., II SA/Kr 155/12, LEX. 4 Zgodnie z art. 48 ustawy, obowiązuje ona do dnia 31 grudnia 2016 r., z wyjątkiem: art. 16, art i art. 24, które obowiązują do dnia 31 grudnia 2015 r.; art , art. 23 ust. 3-6, art. 26 i art. 27, które obowiązują do dnia 31 marca 2016 r.; art. 25, który obowiązuje do dnia 1 kwietnia 2016 r. Strona 6 z 10

7 - dyrektywę 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii, oraz - dyrektywę 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. W uzasadnieniu projektu nowej ustawy o efektywności energetycznej wskazano, iż jej celem jest utrzymanie ram prawnych dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki zakreślonych przez dyrektywę 2006/32/WE oraz stworzenie podstaw w krajowym porządku prawnym dla nowych rozwiązań przewidzianych w nowej dyrektywie 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. W świetle trwających prac nad projektem nowej ustawy o efektywności energetycznej postuluje się wprowadzenie w niej przepisu zmieniającego brzmienie np. art. 57 PB, regulującego etap oddawania inwestycji do użytkowania, polegającego na nałożeniu na inwestora obowiązków z art. 7b PE tj. (jeżeli zostały spełnione przesłanki z art. 7b PE a obiekt nie został przyłączony do sieci ciepłowniczej albo wyposażony w indywidualne odnawialne źródło ciepła, źródło ciepła użytkowego w kogeneracji lub źródło ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych) załączenia do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie: odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłem lub dystrybucją ciepła lub audytu energetycznego wskazującego, że dostarczanie ciepła do tego obiektu z sieci ciepłowniczej lub z indywidualne odnawialne źródło ciepła, źródło ciepła użytkowego w kogeneracji lub źródło ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych zapewnia niższą efektywność energetyczną, aniżeli z innego indywidualnego źródła ciepła, które może być wykorzystane do dostarczania ciepła do tego obiektu. Taka zmiana nie będzie sprzeczna z głównym celem ustawy zmieniającej, polegającym na skróceniu procedury i terminu uzyskania pozwolenia na budowę. W świetle powyższego, rekomendujemy umieszczenie w nowej ustawie o efektywności energetycznej, w rozdziale zatytułowanym Zmiany w przepisach obowiązujących następującego zapisu (przy aktualnym brzmieniu art. 7b PE): W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 57 po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu: 1b. W przypadku obiektów budowlanych, do których ciepło będzie dostarczane z indywidualnego źródła ciepła niebędącego odnawialnym źródłem energii, źródłem ciepła użytkowego w kogeneracji lub źródłem ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, dla których to obiektów przewidywana szczytowa moc cieplna instalacji i urządzeń do ogrzewania tych obiektów wynosi nie mniej niż 50 kw i zlokalizowanych na terenie, na którym istnieją techniczne warunki dostarczania ciepła z sieci ciepłowniczej, w której nie mniej niż 75% ciepła w skali roku kalendarzowego stanowi ciepło wytwarzane w odnawialnych źródłach energii, ciepło użytkowe w kogeneracji lub ciepło odpadowe z instalacji przemysłowych, a ceny ciepła stosowane przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem ciepła i dostarczające ciepło do tej sieci ciepłowniczej, są niższe od obowiązującej średniej ceny sprzedaży ciepła, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. c Strona 7 z 10

8 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, dla źródła ciepła zużywającego tego samego rodzaju paliwo, inwestor jest obowiązany dołączyć do wniosku, o którym mowa w ust. 1: a) odmowę wydania warunków przyłączenia do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłem lub dystrybucją ciepła albo b) audyt, o którym mowa w art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. Nr 94, poz. 551, z późn. zm.), wskazujący, że dostarczanie ciepła do tego obiektu z sieci ciepłowniczej zapewnia niższą efektywność energetyczną, aniżeli z innego indywidualnego źródła ciepła, które może być wykorzystane do dostarczania ciepła do tego obiektu.. lub jeśli zmiana dotychczasowego brzmienia art. 7b PE, wynikająca z nowej ustawy o efektywności energetycznej, zostanie przyjęta wówczas propozycję zmiany w PB należy do niej dostosować w poniższy sposób: W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 57 po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu: 1b. W przypadku obiektów budowlanych, do których ciepło będzie dostarczane z indywidualnego źródła ciepła niebędącego odnawialnym źródłem energii, źródłem ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych lub źródłem ciepła użytkowego w kogeneracji, dla których to obiektów przewidywana szczytowa moc cieplna instalacji i urządzeń do ogrzewania tych obiektów wynosi nie mniej niż 50 kw i zlokalizowanych na terenie, na którym istnieją techniczne warunki dostarczania ciepła z efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego lub chłodniczego, określonego w art. 7b ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, inwestor jest obowiązany dołączyć do wniosku, o którym mowa w ust. 1: a) odmowę wydania warunków przyłączenia do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłem lub dystrybucją ciepła albo b) audyt, o którym mowa w art. ust... ustawy z dnia r. o efektywności energetycznej (Dz. U. poz..), wskazujący, że dostarczanie ciepła do tego obiektu z sieci ciepłowniczej zapewnia niższą efektywność energetyczną, aniżeli z innego indywidualnego źródła ciepła, które może być wykorzystane do dostarczania ciepła do tego obiektu.. Według art. 57 ust. 4 PB inwestor jest obowiązany uzupełnić dokumenty wymienione w ust. 1 3 tego artykułu, jeżeli w wyniku ich sprawdzenia okaże się, że są one niekompletne lub posiadają braki lub nieścisłości. Uzupełnienie dokumentów następuje na wezwanie organu w trybie art. 50 k.p.a. Wzywając inwestora do uzupełnienia dokumentacji, organ wyznacza termin jej uzupełnienia. W piśmiennictwie wskazano 5, że nieuzupełnienie dokumentów przez inwestora, pomimo wezwania organu, nie jest nieusunięciem braków formalnych w rozumieniu art k.p.a. Nieuzupełnienie dokumentów skutkuje odpowiednio wydaniem decyzji o odmowie udzielenia pozwolenia na użytkowanie lub decyzji o sprzeciwie wobec zawiadomienia o zakończeniu budowy. Podstawą 5 Plucińska-Filipowicz A. (red.), Wierzbowski M. (red.), Prawo budowlane. Komentarz. LEX. Strona 8 z 10

9 do wydania decyzji o odmowie zezwolenia na użytkowanie obiektu jest art. 59 ust. 5 PB. W przypadku inwestycji podlegającej zgłoszeniu podstawą do wydania decyzji o sprzeciwie jest art. 54 PB. W tym miejscu wskazać należy także na trwające prace nad Kodeksem budowlanym, prowadzone przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego, która została powołana rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie utworzenia, organizacji i trybu działania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego (Dz. U. z 2012 r., poz. 856). W przyszłości należy rozważyć możliwość wprowadzenie obowiązków wynikających z art. 7b PE również w tym akcie, zwłaszcza, że docelowo Kodeks budowlany ma zastąpić m.in. PB. IV. Wnioski 1. Ustawa zmieniająca nie uchyla art. 7b PE, zatem nie powinna wpłynąć na obowiązki wynikające z art. 7b PE. Projektant sporządzając projekt budowlany jest zobligowany do uwzględnienia zapisów MPZP, bądź decyzji o warunkach zabudowy, a także innych przepisów prawa wpływających na projektowany obiekt, w tym art. 7b PE. 2. Etap oddawania inwestycji do użytkowania, o którym mowa wyżej, został uregulowany w art. 57 ust. 1 pkt 6 PB, zgodnie z którym do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest zobowiązany dołączyć potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy. Jeśli inwestor nie wybuduje przyłącza do sieci cieplnej, będąc do tego zobowiązanym w myśl zapisów MPZP lub decyzji o warunkach zabudowy, które muszą być uwzględnione w projekcie budowlanym, to wówczas, na podstawie art. 57 ust. 4 PB, zostanie wezwany przez organ do ich uzupełnienia. Jeśli braki nie zostaną uzupełnione, to inwestor nie będzie mógł legalnie użytkować wybudowanego obiektu. Analiza obecnie obowiązującego stanu prawnego prowadzi do wniosku, iż mogą się pojawić trudności w egzekwowaniu art. 7b PE. Jeśli przykładowo MPZP nie będzie przewidywał obowiązków wynikających z ww. artykułu, a projektant je pominie, to na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę, czy też oddawania inwestycji do użytkowania w praktyce może dojść do sytuacji, w której właściwy organ nie będzie badał kwestii spełnienia obowiązków wynikających z art. 7b PE. Obecnie obowiązujące przepisy prawne nie zawierają instrumentów pozwalających na wyegzekwowanie obowiązków z art. 7b PE. W związku z tym zasadne jest postulowanie zmian w powyższym zakresie. W ocenie sporządzających niniejszą informację prawną właściwym krokiem byłoby uregulowanie tej sytuacji poprzez zmianę przepisów PB w części dotyczącej oddawania inwestycji do użytkowania. W świetle trwających prac nad projektem nowej ustawy o efektywności energetycznej postuluje się wprowadzenie w niej przepisu zmieniającego brzmienie np. art. 57 PB, poprzez odesłanie do wykonania przez inwestora obowiązków z art. 7b PE tj. załączenia do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie: odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłem lub dystrybucją ciepła lub audyt energetyczny wskazujący, że dostarczanie ciepła do tego obiektu z sieci ciepłowniczej zapewnia niższą efektywność energetyczną, aniżeli z innego indywidualnego źródła Strona 9 z 10

10 ciepła, które może być wykorzystane do dostarczania ciepła do tego obiektu. Taka zmiana nie będzie sprzeczna z głównym celem ustawy zmieniającej, polegającym na skróceniu procedury i terminu uzyskania pozwolenia na budowę. Dodatkowo wskazać należy na trwające prace nad Kodeksem budowlanym, prowadzone przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego, która została powołana rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. w sprawie utworzenia, organizacji i trybu działania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego (Dz. U. z 2012 r., poz. 856). Również w tym akcie prawnym można rozważyć wprowadzenie obowiązków wynikających z art. 7b PE, zwłaszcza, że docelowo Kodeks budowlany ma zastąpić m.in. PB. Renata Sławińska radca prawny Jacek Klempous aplikant radcowski Strona 10 z 10