ROZDZIAŁ 23 EKOROZWÓJ JAKO PODSTAWA APLIKACYJNA ZAŁOŻEŃ POLITYKI EKOLOGICZNEJ
|
|
- Bronisława Kwiecień
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Lidia Kłos ROZDZIAŁ 23 EKOROZWÓJ JAKO PODSTAWA APLIKACYJNA ZAŁOŻEŃ POLITYKI EKOLOGICZNEJ Druga połowa XX wieku to okres, w którym nasiliły się konsekwencje rabunkowej polityki rozwoju gospodarczego świata. Rozwój ten był ekstensywny, zasobochłonny, nie efektywny i strukturalnie niezrównoważony. Generował proces stopniowej, coraz szybszej degradacji środowiska przyrodniczego i hamowania możliwości rozwoju gospodarki narodowej 1. Zagadnieniem podstawowym przy wyborze dalszej polityki rozwoju stał się zatem kompromis między dalszym rozwojem ekonomicznym a zachowaniem w jak najlepszym stanie środowiska. Na dalsze kontynuowanie ekstensywnego modelu wzrostu gospodarczego zabrakłoby już po prostu zasobów. Istotą nowej polityki rozwoju społeczno gospodarczego w gospodarkach rynkowych, stało się rozumne godzenie celów rozwojowych z ekologicznymi. Wyrazem tego jest przyjęcie i realizacja koncepcji - idei zrównoważonego rozwoju (sustainable development ) w terminologii polskiej nazwanej ekorozwojem 2. Pojęcie ekorozwoju zostało opracowane i wprowadzone do światowego słownictwa przez gremia Organizacji Narodów Zjednoczonych. Po raz pierwszy terminu tego użyto na międzynarodowej konferencji w Sztokholmie w 1972 roku, skonkretyzowano zaś na III Sekcji Zarządzającej Programu Narodów Zjednoczonych do Spraw Środowiska (UNEP) w 1975 roku. Termin ten zdefiniowano wówczas jako (...)...taki przebieg nieuchronnego i pożądanego rozwoju gospodarczego, który nie naruszałby w sposób istotny i nieodwracalny środowiska życia człowieka, nie doprowadzałby do degradacji biosfery, który godziłby prawa przyrody, ekonomii i kultury (...) 3. W raporcie Środowisko i Rozwój Specjalnej Komisji Narodów Zjednoczonych pod kierunkiem Gro Harlem Brundtland premier Norwegii (1987 rok) pojęcie to rozszerzono i sformułowano jako (...) taki rozwój społeczny i gospodarczy, który zapewni zaspokojenie potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszania możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń (...). 4 Pomimo takiego sformułowania naukowcy nie mogą zgodzić się co do zakresu definicji. W literaturze przedmiotu - zarówno zagranicznej jak i polskiej - pojęcie zrównoważonego i trwałego rozwoju definiowane jest w sposób bardzo różnorodny (podaje się nawet do stu definicji tego pojęcia). Pewnego przeglądu dostępnych definicji dokonali m. in. R. Kreibich, B. Poskrobko i B. Piontek, którzy zinwentaryzowali 43 sformułowania. 5 1 J. Kołodziejski: O przyszły kształt polskiej przestrzeni, Wszechnica PAN, Ossolineum, Warszawa 1991, s Określenie to zastępowane jest w języku polskim także pojęciami: rozwój trwały, rozwój podtrzymujący się. Natomiast W. Janusz sugeruje, iż lepszym od ekorozwoju byłoby używanie określenia ekobyt, jako, że rozwój w pojęciu ekorozwoju należy rozumieć jako wszechstronny rozkwit człowieka, a nie wzrost dóbr materialnych przypadających na jednostkę. W. Janusz, Ekorozwój bez niedomówień, Aura 12/1998, s. 4 S. Kozłowski: Czy transformacja polskiej gospodarki zmierza w kierunku rozwoju zrównoważonego. W: Mechanizmy i uwarunkowania ekorozwoju, Wydawnictwo KEZOŚ Politechniki Białostockiej, Białystok 1996, s K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki: Ochrona środowiska. Problemy...op. cit., s Zob. w: T. Borys: Pojęcie i struktura wewnętrzna koncepcji ekorozwoju, W: Wskaźniki ekorozwoju, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1999, s. 63 i następne., B. Piontek, Koncepcja rozwoju zrównoważonego ekologicznie w procesie transformacji w Polsce, Kraków 2000 (rozprawa doktorska) oraz B. Fiedor: Koncepcje
2 212 Lidia Kłos Celem artykułu jest próba określenia zależności między środowiskiem a rozwojem ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji ekorozwoju jako podstawy aplikacyjnej polityki ekologicznej. W literaturze zachodniej definicja rozwoju zrónoważonego sformułowana przez D.W. Pearce i R.K. Turner określa ekorozwój jako (...) maksymalizację korzyści netto z rozwoju ekonomicznego, chroniącego jednocześnie oraz zapewniającego odtwarzanie użyteczności i jakości zasobów naturalnych w okresie długim. Rozwój gospodarczy musi wówczas oznaczać nie tylko wzrost dochodów per capita, ale także poprawę innych elementów dobrobytu społecznego. Musi on również obejmować niezbędne zmiany strukturalne w gospodarce jak i całym społeczeństwie. (...) 6 Współtwórca samego pojęcia - I. Sachs 7 charakteryzuje je jako: proces, dzięki któremu możliwe jest zharmonizowanie eksploatacji wszelkich zasobów przyrody, ukierunkowanie inwestycji oraz zmian technicznych i instytucjonalnych, a także zaspokojenie obecnych i przyszłych potrzeb ludzi stosownie do możliwości produkcyjnych i asymilacyjnych ekosystemów. 8 W literaturze polskiej pierwsze definicje ekorozwoju pojawiły się już w połowie lat osiemdziesiątych. 9 K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki. definiują to pojęcie jako: taki sposób prowadzenia działalności gospodarczej, wykorzystania potencjału środowiska i organizacji społeczeństwa, który zapewnia dynamiczny rozwój procesów produkcyjnych, trwałość użytkowania zasobów przyrodniczych i poprawę (w pierwszym okresie), a następnie zachowanie wysokiej jakości życia. 10 W świetle powyższego można stwierdzić, że ekorozwój to rozwój całej cywilizacji ludzkiej zgodnie z prawami ekologicznymi, a więc formułowanie trendów i kierunków rozwoju cywilizacji na podstawie praw ekologii w taki sposób, aby rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny nie zakłócał homeostazy (zdolności środowiska do zachowania względnie stałego stanu równowagi) układów ekologicznych 11. Można zauważyć różnicę w podejściu do definicji ekorozwoju przez polskich i zagranicznych uczonych. W zagranicznych interpretacjach dominuje nacisk na równoprawne traktowanie uwarunkowań kulturowych, ekonomicznych, społeczno demograficznych, prawnych i przyrodniczych, w Polsce zaś kładzie się nacisk na elementy związane ze środowiskiem naturalnym. Wskazuje się jednak na wspólny mianownik różnych ujęć i interpretacji jakim jest fakt, iż ekorozwój oznacza taki nieuchronny i pożądany rozwój gospodarczy, który nie narusza w sposób istotny i nieodwracalny środowiska życia człowieka godząc prawa trwałego rozwoju (Sestainable Development), W: Środowiskowe bariery rozwoju gospodarczego a przemiany strukturalne w Polsce, Ekonomia i Środowisko, Wrocław-Jarnołtówek 1993, s D. Pearce, K. Turner: Economics of Natural Resources and the Environment, New York 1990, s , cyt. za Z.Woś: Rolnictwo zrównoważone, Zagadnienia ekonomiki rolnej, 1992, Nr I. Sachs:Environment and styles of development, Onter limits and human needs, Resource and environmental issues of development strategies, Paris 1982, s J. P. Ceron, S, Passaris, K. Vinaver: Kształtowanie ekorozwoju we Francji, Politechnika Białostocka, Białystok 1996, s Według B. Zaufala ekorozwój jest to prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą w taki sposób, aby nie spowodować nieodwracalnych zmian w żywej przyrodzie, B. Zaufal: Ekorozwój szansą przetrwania cywilizacji, Wyd. AGH, Kraków 1986, s. 17. Podobnie definiuje to pojęcie W. Bojarski. Uważa on... że jest to rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem przyrodniczym. W. Bojarski: Problemy rozwoju społeczno-gospodarczego z poszanowaniem dóbr przyrody, Ossolineum, Wrocław 1988, s.11, patrz S. Kozłowski i M. Nowicki - K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki: Ochrona środowiska. Problemy...op. cit., s Szerzej patrz: K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki: Ochrona środowiska. Problemy...op. cit. 11 E. Mazur: Słownik ekologii i ochrony środowiska, Szczecin 1995, Wyd. US, s , s. 90
3 Ekorozwój jako podstawa aplikacyjna założeń polityki ekologicznej 213 przyrody i ekonomii. Trudność zdefiniowania pojęcia zrównoważonego i trwałego rozwoju wymaga wieloaspektowego podejścia do tej problematyki 12 Ekorozwój może być postrzegany: w aspekcie ekologicznym jako współczesna, wyższa forma ochrony środowiska przyrodniczego (po ochronie konserwatorskiej i technicznej) i, w tym sensie, powinien być przedmiotem zainteresowania polityki ekologicznej, w aspekcie cywilizacyjnym jako nowy sposób organizacji i prowadzenia działalności gospodarczej i pozagospodarczej aktywności społeczeństwa, który to sposób zapewni wysoki poziom jakości życia wielu pokoleń (w tym sensie ekorozwój powinien być przedmiotem zainteresowania ogólnej polityki państwa i samorządu terytorialnego) 13. Do podstawowych reguł kształtowania trwałego i zrównoważonego rozwoju zalicza się: holistyczne i systemowe postrzeganie zjawisk przyrodniczych, społecznych i gospodarczych zachodzących na danym obszarze; ujmowanie środowiska jako jedności i organicznej całości, przekształcającej się w ciągłym procesie rozwojowym zarówno ewolucyjnie, jak i rewolucyjnie; dostrzeganie wzajemnych współzależności (interakcji) człowieka i otaczającego go środowiska; w tym systemu wzajemnych powiązań i zależności pomiędzy różnymi formami użytkowania i zagospodarowania przestrzeni antropogenicznej i przyrodniczej a stanem ekosystemów; systemowe ujmowanie elementów środowiska naturalnego z punktu widzenia jego realnych i potencjalnych funkcji; ocenianie zmian środowiska poprzez nowy paradygmat systemu wartości, którego najważniejszym elementem jest zachowanie zdolności przyrody do zapewnienia trwałego rozwoju 14. Koncepcja ekorozwoju zawiera elementy wielu dyscyplin naukowych: nauk przyrodniczych, społecznych (głównie ekonomii) i humanistycznych, w tym filozofii, etyki i innych. Stąd też pojęcie trwałego rozwoju nie dotyczy wyłącznie ekologicznych uwarunkowań współczesnego rozwoju ekonomicznego, ale obejmuje również takie obszary jak demografia, ochrona zdrowia, oświata i kultura, problemy wyżywieniowe, oraz bezpieczeństwo w skali globalnej 15. Potwierdza to interdyscyplinarny charakter tego pojęcia. Koncepcja ekorozwoju oznacza więc: całościowe, systemowe ujmowanie zjawisk (trendów, działań, zachowań itp.) gospodarczych, społecznych i przyrodniczych, postrzeganie ich współzależności, a szczególnie zależności między różnymi formami użytkowania środowiska a stanem ekosystemów; wybór priorytetów rozwojowych (głównie produkcyjnych i konsumpcyjnych) przy zastosowaniu zestawu kryteriów ekonomicznych, ekologicznych i społecznych, konieczność bilansowania strat i korzyści w trakcie wybranych priorytetów; traktowanie środowiska przyrodniczego jako organicznej całości (ekosystemu), która podlega stałym procesom rozwojowym o charakterze ewolucyjnym i sporadycznym przekształceniom typu rewolucyjnego (głównie pod wpływem działalności człowieka) 12 Więcej na temat definicji ekorozwoju patrz; K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki: Ochrona środowiska. Problemy... op., cit., s B. Poskrobko: Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa 1998, s J. Kołodziejski: Kształtowanie polityki przestrzennej państwa w procesie transformacji systemowej. Hipoteza, Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Raport opracowany pod kierunkiem J. Kołodziejskiego, CUP, Warszawa 1995, s B. Prandecka: Długofalowe zadania rozwoju Polski i ochrony środowiska przyrodniczego. Synteza, Białystok 1994, s. 11
4 214 Lidia Kłos oraz ocenianie zmian środowiska poprzez nowy paradygmat wartości: zachowanie zdolności ekosystemów do trwałości rozwoju 16. Koncepcja zrównoważonego rozwoju staje się więc kluczem do rozumienia zależności między środowiskiem i rozwojem. Na rysunku 1. przedstawiono zestawienie koncepcji zrównoważonego rozwoju ze skutkami rozwoju niezrównoważonego. W przypadku zrównoważonego rozwoju, działalność nie wywiera negatywnego wpływu na środowisko. Zależność między środowiskiem, rozwojem i zdrowiem jest cyklem zamkniętym, gwarantującym pozostawienie środowiska przyszłym pokoleniom w stanie nie naruszonym. Utrzymuje Rozwój Poprawia Zdrowie Środowisko Polepsza Rozwój Umożliwia Nieprawidłowy Wpływa negatywnie Rozwój Wpływy Środowisko Hamuje Zdrowie Pogarsza Rysunek 1. Porównanie koncepcji rozwoju zrównoważonego z konsekwencjami rozwoju niezrównoważonego 17 Rozwój niezrównoważony, negatywnie oddziałuje na środowisko, powodując pogorszenie zdrowia, nie prowadzi do wzrostu, lecz go hamuje. Różnice między wzrostem zrównoważonym i klasycznym niezrównoważonym w znacznym 16 K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki: Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne. PWE, Warszawa 1998, s D. Szaniawska, A.R. Szaniawski, Zrównoważony rozwój, Ekonomia i Środowisko 1995, Nr 2/1995, s. 47
5 Ekorozwój jako podstawa aplikacyjna założeń polityki ekologicznej 215 stopniu przesądziły o tym, iż koncepcja ekorozwoju stała się realną strategią rozwoju społeczno gospodarczego. A stopniowe przyjmowanie priorytetów rozwoju zrównoważonego stanowi cel polityki ekologicznej państwa. Ekorozwój to nie tylko odpowiednia produkcja, lecz również konsumpcja, która determinuje koniunkturę oraz kierunki rozwoju produkcji. Toteż u podłoża polityki ekorozwoju powinno być nie tylko sterowanie produkcją, lecz podnoszenie poziomu wiedzy i świadomości ekologicznej oraz kształtowanie postaw proekologicznych, co w rezultacie powinno doprowadzić do powszechnej akceptacji proekologicznych modeli konsumpcji. Teorie trwałego rozwoju przedstawiane są w ramach modelu tzw. gospodarki okrężnej (circular economy) 18 przedstawia Schemat 1. Na schemacie wyróżniono dwa podsystemy: 1. Podsystem gospodarki, która obejmuje produkcję dóbr konsumpcyjnych (P), sferę konsumpcji (C ), użyteczność, będąca miarą dobrobytu (U) oraz recykling ( r); 2. Podsystem środowiska (przyrodniczego), obejmujący zasoby naturalne ( R ) - podzielone na odtwarzalne (RR) i wyczerpywalne (ER) oraz odpady (W). Ponadto uwzględniono zdolność asymilacyjną środowiska (A), stopę odtworzenia (regeneracji) zasobów (y) i stopę ich eksploatacji (h). Relacjonując powyżej wymienione zależności i elementy strukturalne możemy określić następujące funkcje podsystemu jakim jest środowisko: 1. Zasoby i energia zużyte w gospodarce tworzą w sferze konsumpcji użyteczność, będącą miarą dobrobytu. Z drugiej strony, przekształcają się one w odpady i zanieczyszczenia, 2. Środowisko przyrodnicze jest rezerwuarem przyjmującym odpady i zanieczyszczenia. Część tych odpadów można przywrócić gospodarce za pomocą recyklingu (pod warunkiem iż koszt ich przywrócenia jest niższy niż koszt pozyskania nowych zasobów tego samego rodzaju). Stopień oddziaływania pozostałych odpadów uzależniony jest od pojemności asymilacyjnej środowiska. 3. W sferze zasobów skutki procesów gospodarczych zależą od relacji między ich stopą odtworzenia i stopą eksploatacji. W przypadku zasobów nieodtwarzalnych ilość ich ulega stałemu zmniejszeniu, w przypadku zasobów odtwarzalnych jest zmienna. Związki między środowiskiem a gospodarką polegają również na bezpośrednim dodatnim lub ujemnym oddziaływaniu na poziom dobrobytu, wiąże się to z pozaekonomicznymi funkcjami środowiska przyrodniczego jak funkcje estetyczne, rekreacyjne czy psychologiczne. 19 Koncepcję ekorozwoju należy traktować jako ideę, zgodnie z którą kształtowane są stosunki pomiędzy trzema zasadniczymi elementami mającymi wpływ na procesy współczesnej gospodarki człowieka. Mają one wymiar społeczny, gospodarczy i przyrodniczy. Procesy korzystają z trzech rodzajów kapitału, przez które kształtowane są wzajemne proporcje między poszczególnymi rodzajami kapitałów: ekonomicznym (E), ludzkim (L) i przyrodniczym (P), stąd: E:L:P. Prowadzi to do kształtowania relacji: społeczeństwo - gospodarka - środowisko. W języku ekonomicznym ten ustawowy zapis może oznaczać postulowanie właściwych proporcji między poszczególnymi rodzajami kapitału. 20 Istota ekorozwoju może być więc wyrażana jako zbiór cech - poprzez równoważenie się sfery 18 Koncepcje tę wprowadzili: D. Pearce, R. Turner: Economics of Natural Resources and the Environment, New York 1990, s B. Fiedor, S. Czaja, A. Graczyk, Z. Jakubczyk: Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2002, s F. Piontek: Kontrowersje i dylematy wokół rozwoju zrównoważonego i trwałego, W: Ekonomia a rozwój zrównoważony, Teoria i kształcenie, praca zbiorowa pod red. F. Piontka, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2001, Tom I, s
6 216 Lidia Kłos ekonomicznej, ekologicznej i społecznej, trwałość i samopodtrzymywanie się rozwoju, -oraz celów 21 i zasad. 22 Celem ekorozwoju jest lepsze zaspokojenie fizycznych i psychicznych potrzeb człowieka poprzez prawidłowe ułożenie jego stosunku do środowiska przyrodniczego. Ekorozwój musi zapewnić przyrodnicze podstawy egzystencji człowieka oraz wprowadzić ład gospodarczy, funkcjonalny i estetyczny w środowisku naszego życia. Realizacja zasad ekorozwoju opiera się na przestrzeganiu trzech praw: prawa celu, prawa skali i jakości oraz prawa regionu. Prawo celu mówi o tym, że każda działalność człowieka musi być dostosowana do uwarunkowań przyrodniczych. Prawo skali i jakości dotyczy dopuszczalnych skażeń środowiska i kosztów związanych z ich przekroczeniem. Prawo regionu dotyczy zagadnień regionalnych. Mówi ono o potrzebie rozwoju każdego regionu zależnie od uwarunkowań przyrodniczych i woli jego mieszkańców. Zaprzeczeniem tego prawa jest dążenie do unifikacji zdań i programów w skali kraju bez brania pod uwagę specyfiki poszczególnych regionów. Do prawidłowego wykonywania planów niezbędna jest szczegółowa inwentaryzacja środowiska przyrodniczego 23. Społeczeństwo realizujące ideę ekorozwoju: uznaje nadrzędność wymogów ekologicznych, których nie należy zakłócać przez wzrost cywilizacji oraz rozwój kulturalny i gospodarczy, jest zdolne do samosterowania swoim rozwojem w celu utrzymania homeostazy i symbiozy z przyrodą, a więc respektuje oszczędną produkcję i konsumpcję oraz wykorzystywanie odpadów, dba o przyszłościowe konsekwencje podejmowanych działań, a więc także o potrzeby i zdrowie przyszłych pokoleń Odrębne wiązki celów zostały wyodrębnione przez: Capra, S. Kozłowskiego, D. Pearce, E. Barbiera, A. Markandyi. 22 Pięć podstawowych zasad przyjętych w Światowej Karcie Przyrody w 1982r., dwadzieścia siedem Zasad Kart Ziemi czyli tzw. Deklaracji z Rio 1992r., oraz osiem zasad na których opiera się polityka ekologiczna: respektowania ekorozwoju, integralności środowiska, kooperacji i pomocniczości, ekonomizacji, prewencji, reagowania na istniejące zagrożenia, partycypacji społecznej, regionalizacji i międzygeneracyjnej sprawiedliwości zostaną omówione przy polityce ekologicznej 23 S. Kozłowski: Ekorozwój, wyzwanie XX wieku, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000, s S. Kozłowski: Ekorozwój,..., op., cit., s
7 Ekorozwój jako podstawa aplikacyjna założeń polityki ekologicznej 217 SCHEMAT GOSPODARKI OKRĘŻNEJ PODSYSTEM GOSPODARKA PODSYSTEM ŚRODOWISKO P produkcja dóbr konsumpcyjnych C sfera konsumpcji U Użyteczność (miara dobrobytu) r recykling R ZASOBY NATURALNE RR odtwarzalne, ER wyczerpywalne W - odpady (+) R P C U ER RR h>y h>y h<y (+) W (+) r A W<A W>A
Edukacja na rzecz ZRÓWNOWA WNOWAŻONEGO ONEGO ROZWOJU. Szymon Szewrański
Szymon Szewrański Edukacja na rzecz ZRÓWNOWA WNOWAŻONEGO ONEGO ROZWOJU 1968 Raporty Klubu Rzymskiego 1969 Człowiek i jego środowisko raport U Thanta brak relacji technika a ochrona środowiska wyniszczenie
Bardziej szczegółowoImię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS dr Bożena M.
SYLLABUS na rok akademicki 009/010 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1 / Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu
Bardziej szczegółowoImię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS dr Bożena M.
Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1 / Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS 10000000 Wydział Ekonomiczno-Informatyczny
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Kazimierz Górka Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Dr Marcin Łuszczyk Politechnika Opolska KONTROWERSJE WOKÓŁ ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO
Prof. dr hab. Kazimierz Górka Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Dr Marcin Łuszczyk Politechnika Opolska KONTROWERSJE WOKÓŁ ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO 1. Koncepcja zrównoważonego i trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego
Bardziej szczegółowoKształtowanie teorii i wdrożeniowe aspekty zrównoważonego rozwoju
Bazyli Poskrobko (red.) Kształtowanie teorii i wdrożeniowe aspekty zrównoważonego rozwoju Wyższa Szkoła Ekonomiczna Białystok 2011 SPIS TREŚ CI Wstęp... 11 I. PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA NAUKI O ZRÓWNOWAŻONYM
Bardziej szczegółowoPojęcie rozwoju w ekonomii. dr Tomasz Poskrobko
Pojęcie rozwoju w ekonomii dr Tomasz Poskrobko Czym jest rozwój? Jak podaje Słownik Języka Polskiego PWN, rozwój to proces przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub pod pewnym względem doskonalszych.
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (Bogusław Fiedor) Część I. Teoretyczne podstawy ochrony środowiska i gospodarowania jego zasobami
Spis treści Wstęp (Bogusław Fiedor) Część I. Teoretyczne podstawy ochrony i gospodarowania jego zasobami Rozdział 1. Problemy ekologiczne w teorii ekonomii ujęcie retrospektywne 1.1. Wstęp 1.2. Ekonomia
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie i doktorzy habilitowani Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Dr hab. Karol KOCISZEWSKI, prof. UE Promotorzy prac dyplomowych
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Studia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Promotorzy prac
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław
Bardziej szczegółowosylabus pełny OS_S1_... (kod modułu) Kierunek lub kierunki studiów Ochrona środowiska Environmental economics Język wykładowy Nazwa modułu kształcenia
OS_S1_... (kod modułu) Kierunek lub kierunki studiów Nazwa modułu kształcenia Os_S1_057 Ochrona środowiska Ekonomika ochrony środowiska Environmental economics sylabus pełny Język wykładowy Polski Rodzaj
Bardziej szczegółowoWizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe -
Wizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe - IV KONGRES POLSKIEGO ROLNICTWA 1 XII 2018 Poznań dr hab. Mariusz Matyka prof. nadzw. Rolnictwo vs środowisko Problem nieracjonalnego
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie i doktorzy habilitowani Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Dr hab. Karol KOCISZEWSKI, prof. UE Promotorzy prac dyplomowych
Bardziej szczegółowoZarządzanie ochroną środowiska
Zarządzanie ochroną Tomasz Poskrobko Zakres wykładów Teoretyczne aspekty nauki o zarządzaniu środowiskiem. Organy i urzędy oraz środki środowiskiem. Polityka ekologiczna. Programowanie i planowanie ochrony.
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej
Józef Misala b Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej B 375719 Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2011 Spis treści Wstęp 9 _J Zarys rozwoju teorii i polityki konkurencyjności międzynarodowej
Bardziej szczegółowoUsługi środowiska w świetle bezpieczeństwa ekologicznego
Artur Michałowski ZMN przy Komitecie Prognoz Polska 2000 Plus PAN Konferencja naukowa Zrównoważony rozwój w polityce spójności w latach 2014-2020. Istota, znaczenie oraz zakres monitorowania Augustów 3-4
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia stacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia stacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Studia stacjonarne Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław FIEDOR Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoAnaliza ciągłości edukacji dla zrównoważonego rozwoju w aspekcie środowiskowym na różnych poziomach kształcenia ogólnego w Polsce
Analiza ciągłości edukacji dla zrównoważonego rozwoju w aspekcie środowiskowym na różnych poziomach kształcenia ogólnego w Polsce Cel analizy: Uzyskanie odpowiedzi na pytania 1. Czy ogólne kształcenie
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Edukacja ekologiczna Rok akademicki: 2014/2015 Kod: GIS-1-111-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Górnictwa i Geoinżynierii Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia
Bardziej szczegółowoMIEJSCE EDUKACJI NARODOWEJ W ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU. dr Krzysztof Kafel PŁOCK,
MIEJSCE EDUKACJI NARODOWEJ W ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJU dr Krzysztof Kafel PŁOCK, 25 02.2010 Konferencja realizowana jest w ramach projektu pn. Region płocki, Kujaw i Ziemi Kutnowskiej regionem świadomych ekologicznie
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Andrzej GRACZYK (min. 5 osób) Prof. dr hab. Jerzy
Bardziej szczegółowoRegion i jego rozwój w warunkach globalizacji
Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Jacek Chądzyński Aleksandra Nowakowska Zbigniew Przygodzki faktycznie żyjemy w dziwacznym kręgu, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie (albo może na
Bardziej szczegółowoMETODY SZACOWANIA KORZYŚCI I STRAT W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA I ZDROWIA
METODY SZACOWANIA KORZYŚCI I STRAT W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA I ZDROWIA Autor: red. Piotr Jeżowski, Wstęp Jedną z najważniejszych kwestii współczesności jest zagrożenie środowiska przyrodniczego i
Bardziej szczegółowoStudia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Ekonomia
Studia II stopnia (magisterskie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac magisterskich na kierunku Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie Prof. dr hab. Stanisław CZAJA
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2030/2031 Kod: ZZP s Punkty ECTS: 4. Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: -
Nazwa modułu: Ekologia i zarządzanie środowiskowe Rok akademicki: 2030/2031 Kod: ZZP-1-401-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Zarządzania Kierunek: Zarządzanie Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z chemią. (nazwa specjalności) Nazwa Edukacja dla zrównoważonego rozwoju 2
KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z chemią (nazwa specjalności) Nazwa Edukacja dla zrównoważonego rozwoju 2 Nazwa w j. ang. Education for sustainable development 2 Kod Punktacja
Bardziej szczegółowoStudia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Ekonomia
Studia I stopnia (licencjackie) niestacjonarne rok akademicki 2014/2015 Wybór promotorów prac dyplomowych na kierunku Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Promotorzy
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2015/2016 Kod: DIS-2-301-SZ-n Punkty ECTS: 2. Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: Systemowe zarządzanie środowiskiem
Nazwa modułu: Ekonomika i zarządzanie ochroną Rok akademicki: 2015/2016 Kod: DIS-2-301-SZ-n Punkty ECTS: 2 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność:
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania
Spis treści Wprowadzenie... 9 1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania jego zasobami... 13 1.1. Rola środowiska w procesach społeczno-gospodarczych... 13 1.2. Uwarunkowania zasobowe.
Bardziej szczegółowoWspółczesne zagrożenia cywilizacyjne czasu wojny i pokoju. Prowadzący (dr Dariusz Kotarski)
Współczesne zagrożenia cywilizacyjne czasu wojny i pokoju Prowadzący (dr Dariusz Kotarski) Tematyka zajęć 1. Istotne cechy i Istotne cechy i podział cywilizacji we współczesnym świecie. 2. Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoZarządzanie rozwojem zrównoważonym Kod przedmiotu
Zarządzanie rozwojem zrównoważonym - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zarządzanie rozwojem zrównoważonym Kod przedmiotu 14.8-WZ-LogP-ZRZ-S16 Wydział Kierunek Wydział Ekonomii i Zarządzania
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Studia niestacjonarne Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Andrzej GRACZYK (min. 5
Bardziej szczegółowoZrównoważone planowanie gospodarka, bezpieczeństwo, środowisko
Zrównoważone planowanie gospodarka, bezpieczeństwo, środowisko Jadwiga Ronikier - kierownik projektu SOOŚ PZRP FORUM WODNE Warszawa, 9-10 czerwca 2015 r. Zrównoważony rozwój, czyli (?) Pojęcie zdefiniowane
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA SYSTEMÓW EKONOMICZNO- EKOLOGICZNYCH
DYNAMIKA SYSTEMÓW EKONOMICZNO- EKOLOGICZNYCH dr inż. Mariusz Dacko Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Wydział Rolniczo-Ekonomiczny Zakład Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa Idea rozwoju zrównoważonego w gospodarowaniu
Bardziej szczegółowoUsługi społeczne a zrównoważony rozwój regionów
Monografie i Opracowania 554 Mirosława Janoś-Kresło Usługi społeczne a zrównoważony rozwój regionów B 362930 Warszawa 2008 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie i J O vs ;v o 4RSZ SPIS TREŚCI Wstęp 7 Rozdział
Bardziej szczegółowoZrównoważony rozwój wybrane problemy w edukacji
Zrównoważony rozwój wybrane problemy w edukacji Prof. UEK dr hab. Edward Molendowski, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Konferencja organizowana w ramach projektu Utworzenie nowych interdyscyplinarnych
Bardziej szczegółowoPolityka ochrony środowiska. Tomasz Poskrobko
Polityka ochrony środowiska Tomasz Poskrobko Polityka ochrony środowiska klasycznej teorii polityki Arystotelesa polityka to sztuka rządzenia państwem w celu osiągnięcia dobra wspólnego. Można więc przyjąć,
Bardziej szczegółowoPRZESTRZEŃ MIEJSKA I JEJ PRZEMIANY A LEKCJE GEOGRAFII W SZKOLE PODSTAWOWEJ
PRZESTRZEŃ MIEJSKA I JEJ PRZEMIANY A LEKCJE GEOGRAFII W SZKOLE PODSTAWOWEJ Ogólnopolska konferencja Miejsce i przestrzeń. Edukacja geograficzna w ujęciu humanistycznym", Warszawa 19 20 października 2018
Bardziej szczegółowoGlobalne zagrożenia środowiska i zrównoważony rozwój SYLABUS. A. Informacje ogólne Opis
Globalne zagrożenia środowiska i zrównoważony rozwój SYLABUS Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Rodzaj
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Prawo i ekonomika ochrony środowiska Rok akademicki: 2016/2017 Kod: DIS-1-305-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność:
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA PRZESTRZENNA
GOSPODARKA PRZESTRZENNA SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowoZastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej - opis przedmiotu
Zastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Zastosowanie systemów komputerowych w gospodarce zrównoważonej Kod przedmiotu 04.9-WZ-ZarzP-ZSKGZ-S16
Bardziej szczegółowoOOŚ jako narzędzie zrównoważonego rozwoju
23-24 maja 2013 r., Wrocław Wydział Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Uniwersytecka 7-9 (budynek D ) Dyrektywa OOŚ wyzwania i perspektywy w świetle dotychczasowych doświadczeń oraz opublikowanej ostatnio
Bardziej szczegółowoKARTA PRZESTRZENI PUBLICZNEJ! przyjęta przez III Kongres Urbanistyki Polskiej Towarzystwa Urbanistów Polskich i Związku Miast Polskich
KARTA PRZESTRZENI PUBLICZNEJ! przyjęta przez III Kongres Urbanistyki Polskiej Towarzystwa Urbanistów Polskich i Związku Miast Polskich Czym jest KARTA? Karta jest wyrazem troski o przestrzeń publiczną
Bardziej szczegółowoK A R T A P R Z E D M I O T U
K A R T A P R Z E D M I O T U AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ WYDZIAŁ DOWODZENIA I OPERACJI MORSKICH I. CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu: Bezpieczeństwo Ekologiczne Państwa Kod: Fbp Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoKierunek studiów logistyka należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk
ekonomika obronności studia pierwszego stopnia - profil ogólno akademicki specjalność obronność państwa Kierunek studiów ekonomika obronności należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk społecznych.
Bardziej szczegółowoOCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO"
dr Beata Kijak Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Wydział Chemii, Zakład Chemii Środowiska OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO" jako kurs integrujący zróżnicowane tematycznie wątki ochrony środowiska XXIV
Bardziej szczegółowoJakość życia w koncepcji rozwoju regionalnego. prof. WSB, dr hab. Krzysztof Safin
Jakość życia w koncepcji rozwoju regionalnego prof. WSB, dr hab. Krzysztof Safin Jakość życia w koncepcji rozwoju Wytyczne polityki gospodarczej wymagają definiowania jej głównych celów (i środków realizacji).
Bardziej szczegółowoProwadzący. Doc. dr inż. Jakub Szymon SZPON. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA studia podyplomowe dla czynnych zawodowo nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoIdea zrównoważonego rozwoju miasta w kształceniu kadr dla gospodarki przestrzennej
Międzynarodowa Konferencja Naukowa EkoMiasto. Wiedza i kompetencje dla potrzeb zrównoważonego rozwoju miast Organizatorzy Katedra gospodarki regionalnej i środowiska Uniwersytetu łódzkiego przy współpracy
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Profesorowie i doktorzy habilitowani Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoaktualnych strategii rozwoju kraju Dr Joanna Maćkowiak Pandera Pełnomocnik ds. Europejskich Ministerstwo Środowiska
Główne założenia aktualnych strategii rozwoju kraju Dr Joanna Maćkowiak Pandera Pełnomocnik ds. Europejskich Ministerstwo Środowiska Planowanie rozwoju Raport Polska 2030 -opracowany przez ZespółDoradców
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Ekologia i systemy zarządzania Kierunek: The ecology and the systems of management the environment Kod przedmiotu: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji ZiIP.G.D3.6. Management and Production
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE, OCHRONA ŚRODOWISKA ORZESZE MIASTEM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
INWESTYCJE, OCHRONA ŚRODOWISKA ORZESZE MIASTEM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU rozwój zrównoważony ochrona środowiska miasto Orzesze KONFERENCJA, 22 maja 2013 r. DEFINICJA POJĘCIA ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY: rozwój społeczno-gospodarczy,
Bardziej szczegółowoZ-LOGN1-0465 Ekologistyka Ecologistics. Logistyka I stopień Ogólnoakademicki. Niestacjonarne
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Z-LOGN1-0465 Ekologistyka Ecologistics Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 640 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 38 2011
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 640 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 38 2011 MAŁGORZATA RUTKOWSKA-PODOŁOWSKA JOLANTA PAKULSKA WPŁYW IDEI ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO NA FINANSE FIRM
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne I stopnia Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych
Kierunek Ekonomia Promotorzy prac dyplomowych Promotorzy prac dyplomowych Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Dr hab. Karol KOCISZEWSKI, prof. UE Dr inż. Agnieszka BECLA Dr Magdalena STAWICKA Dr Izabela ŚCIBIORSKA-KOWALCZYK
Bardziej szczegółowoAgenda 21 i jej realizacja na terenie Polski. ekspert Zbigniew Tynenski
i jej realizacja na terenie Polski ekspert Zbigniew Tynenski i jej realizacja na terenie Polski Pojęcia, definicje Sustainable development (ang.) rozwój zrównoważony, trwały, podtrzymujący się. Ekorozwój
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I
SPIS TREŚCI WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ I POLITYKA EKONOMICZNA UNII EUROPEJSKIEJ NA RZECZ ZAPEWNIENIA KONKURENCYJNEGO I SPÓJNEGO TERYTORIUM... 21 1.1. Polityka ekonomiczna w koncepcjach teoretycznych europejskiej
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk Ekonomicznych i Informatyki KARTA PRZEDMIOTU. Część A
Przedmiot: Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot: Prof. dr hab. Izabela Zawiślińska Cele zajęć z przedmiotu: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku Instytut Nauk
Bardziej szczegółowoDeklaracja z Rio w sprawie środowiska i rozwoju
Deklaracja z Rio w sprawie środowiska i rozwoju PREAMBUŁA Konferencja Narodów Zjednoczonych Środowisko i Rozwój" na posiedzeniu w Rio de Janeiro w dniach od 3 do 14 czerwca 1992 r. potwierdzając Deklarację
Bardziej szczegółowoPrzejawy realizacji koncepcji rozwoju zrównoważonego w działalności przedsiębiorstw
Arleta Szadziewska * Przejawy realizacji koncepcji rozwoju zrównoważonego w działalności przedsiębiorstw Wstęp Działalność gospodarcza człowieka nierozerwalnie związana jest z przekształcaniem środowiska
Bardziej szczegółowoZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ INNOWACYJNOŚĆ PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Lublin 25 stycznia 2017 r. Projekt dofinansowany w wysokości 85% ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej
Bardziej szczegółowoPREZYDENT MIASTA RZESZOWA
PREZYDENT MIASTA RZESZOWA RZESZÓW 2008 UCHWAŁA Nr LXXV/62/98 z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie Strategii Rozwoju Miasta Rzeszowa Działając na podstawie art. 18 ust. 2, pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE KRA JOBRAZEM W MIEŚCIE INTELIGENTNYM
Warmińsko Mazurskie Forum Drogowe 25.09.2018 Ryn ZARZĄDZANIE KRA JOBRAZEM W MIEŚCIE INTELIGENTNYM Szymon Ciupa KIM JESTEM? 12 letnie doświadczenie w realizacji projektów z zakresu geoinformacji, smart
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU EKOLOGIA ZASOBÓW NATURALNYCH I OCHRONA ŚRODOWISKA. 1. Nazwa przedmiotu: 2. Kod przedmiotu: ROZ-P1-37
Z1-PU7 WYDANIE N3 Strona: 1 z 5 (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: EKOLOGIA ZASOBÓW NATURALNYCH I OCHRONA ŚRODOWISKA 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2017/2018 2.
Bardziej szczegółowoDynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Tomasz
Bardziej szczegółowoFinanse przedsiêbiorstw Katedra Strategii Gospodarczych dr Helena Baraniecka
KARTA MODU U / KARTA PRZEDMIOTU Kod moduùu Nazwa moduùu MAKROEKONOMIA Nazwa moduùu w jêzyku angielskim Macroeconomics Obowi¹zuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODU U W SYSTEMIE STUDIÓW
Bardziej szczegółowo2020 dokąd zmierzamy, czyli o największych wyzwaniach rozwoju
2020 dokąd zmierzamy, czyli o największych wyzwaniach rozwoju Jarosław Pawłowski Podsekretarz Stanu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego I Forum Gospodarcze Podregionu Nadwiślańskiego 22 października 2010
Bardziej szczegółowoKOŁO NAUKOWE SOZOLOGÓW
w imieniu Koła Naukowego Sozologów (KNS) UKSW chciałam zaprosić Państwa do udziału w konferencjach naukowych organizowanych przez KNS jako słuchaczy, a zwłaszcza jako prelegentów. Nasze konferencje są
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WSI, ROLNICTWA I RYBACTWA 2020 (2030)
STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WSI, ROLNICTWA I RYBACTWA 2020 (2030) Konferencja prasowa 10 maja 2018 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 1 Powody aktualizacji krajowej strategii dla wsi i rolnictwa
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII
Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ
EFEKTY KSZTAŁCENIA NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH NAUCZANIE PRZYRODY W SZKOLE PODSTAWOWEJ 1. Umiejscowienie studiów w obszarze nauki Studia podyplomowe, realizowane są jako kierunek kształcenia obejmujący wybrane
Bardziej szczegółowoPlanowanie turystyczne
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013 Jednostka organizacyjna: Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu: Wydział Turystyki i Rekreacji II stopień, profil
Bardziej szczegółowoKomplementarność w ramach RPO WO jako narzędzie zwiększania efektywności realizacji celów
Komplementarność w ramach RPO WO 2007-2013 jako narzędzie zwiększania efektywności realizacji celów rozwojowych regionu Karina Bedrunka Opole, 28 czerwca 2012 r. Zakres prezentacji I. Komplementarność
Bardziej szczegółowoLiteratura. T. Jałowiec (red.), Towaroznawstwo dla logistyki, Diffin, Warszawa 2011 U. Łatka, Technologia i towaroznawstwo, WSiP, Warszawa 2003
Literatura T. Jałowiec (red.), Towaroznawstwo dla logistyki, Diffin, Warszawa 2011 U. Łatka, Technologia i towaroznawstwo, WSiP, Warszawa 2003 Zakres wykładów Towaroznawstwo jako jedna z nauk ekonomicznych.
Bardziej szczegółowoWybrane aspekty. bezpieczeństwa społecznego. Wykład wprowadzający. Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów. Przedmiotowe efekty kształcenia
Wybrane aspekty bezpieczeństwa społecznego Wykład wprowadzający Bezpieczeństwo społeczne - tematyka wykładów 1. Pojęcie Istota Relacje między bezpieczeństwem społecznym a bezpieczeństwem narodowych i polityką
Bardziej szczegółowoStreszczenie rozprawy doktorskiej MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI KREATYWNEJ W PROCESIE WZROSTU GOSPODARCZEGO
Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu Wydział Finansów i Zarządzania Streszczenie rozprawy doktorskiej mgr Magdalena Krawiec MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI KREATYWNEJ W PROCESIE WZROSTU GOSPODARCZEGO Praca
Bardziej szczegółowoLISTĘ UCZELNI TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW. PODSTAWOWYCH - I st. Kierunki studiów - uczelnie - studia stosunki międzynarodowe
studia społeczne, kierunek: STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE ZOBACZ OPIS KIERUNKU ORAZ LISTĘ UCZELNI TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH - I st. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH Prawo 30 h Pojęcie
Bardziej szczegółowoJan Siekierski B Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie Kraków 2010
A Jan Siekierski D D B 378366 Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie Kraków 2010 Spis treści Wstęp 15 Słowo od recenzenta 19 Rozdział I Rolnictwo i wieś przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoZRÓWNOWAŻONY MIEJSKI SYSTEM TRANSPORTOWY
Norbert CHAMIER-GLISZCZYŃSKI ZRÓWNOWAŻONY MIEJSKI SYSTEM TRANSPORTOWY Streszczenie W pracy zaprezentowano problematykę modelowania zrównoważonego miejskiego systemu transportowego. Przedstawiono również
Bardziej szczegółowoWiejskie obszary funkcjonalne a koncepcja
Wiejskie obszary funkcjonalne a koncepcja zintegrowanego rozwoju rolnictwa i wsi prof. UAM dr hab. Anna Kołodziejczak Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet im.
Bardziej szczegółowoDr hab. Cezary Kochalski, prof. nadzw. UEP Katedra Controllingu, Analizy Finansowej i Wyceny
Dr hab. Cezary Kochalski, prof. nadzw. UEP Katedra Controllingu, Analizy Finansowej i Wyceny c.kochalski@ue.poznan.pl Green Controlling and Finance - innowacyjny program studiów podyplomowych Projekt finansowany
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław FIEDOR Prof. dr hab. Andrzej
Bardziej szczegółowoLokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Lubsko na lata Marek Karłowski Instytut Badawczy IPC Sp. z o.o.
Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Lubsko na lata 2017 2023 Marek Karłowski Instytut Badawczy IPC Sp. z o.o. REWITALIZACJA - definicja Rewitalizacja to wyprowadzanie ze stanu kryzysowego obszarów
Bardziej szczegółowoINTERDYSCYPLINARNE STUDIA NAD DZIECIŃSTWEM I PRAWAMI DZIECKA II STOPIEŃ, DYSCYPLINA WIODĄCA PEDAGOGIKA
Załącznik nr 2 do Uchwały nr 119/2018 Senatu Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej z dnia 19 grudnia 2018 r. INTERDYSCYPLINARNE STUDIA NAD DZIECIŃSTWEM I PRAWAMI DZIECKA II STOPIEŃ,
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 367 PRACE KATEDRY MIKROEKONOMII NR 8 2003
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 367 PRACE KATEDRY MIKROEKONOMII NR 8 2003 BARBARA KRYK EKOROZWÓJ JAKO PRZYJĘTA KONCEPCJA ROZWOJU SPOŁECZNO-EKONOMICZNEGO A INWESTYCJE EKOLOGICZNE Ujawnienie
Bardziej szczegółowoRÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA
Strategia Ochrony Przyrody y Województwa Śląskiego g na lata 2011 2030 RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA Sesja warsztatowa Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Adam Rostański adam.rostanski@us.edu.pl Rezultat
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO NARODOWE studia pierwszego stopnia
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE studia pierwszego stopnia SPECJALNOŚCI: BEZPIECZEŃSTWO EKONOMICZNE BEZPIECZEŃSTWO EKOLOGICZNE BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE (Studenci wybierają specjalności po czwartym semestrze studiów).
Bardziej szczegółowoMatryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć
Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2015/2016 Kod: ZIP-3-803-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Zarządzania Kierunek: Inżynieria Produkcji Specjalność: - Poziom studiów: Studia III stopnia Forma i tryb studiów:
Bardziej szczegółowoOdniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych WIEDZA K_W01
Efekty kształcenia dla kierunku EKONOMIA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoDefinicja rozwoju «proces przeobrażeń, zmian, przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub pod pewnym względem doskonalszych; także pewne (
Rozwój lokalny, a Program LEADER Krzysztof Kwatera LM Consulting Krzysztof Kwatera Trener FAOW Definicja rozwoju «proces przeobrażeń, zmian, przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub pod
Bardziej szczegółowoX KONGRES EKONOMISTÓW POLSKICH
X KONGRES EKONOMISTÓW POLSKICH EKONOMIŚCI DLA ROZWOJU Warszawa 28-29 listopada 2019 Założenia programu X Kongresu Ekonomistów Polskich 1. Proponowane podejście do problematyki Kongresu ma charakter kompleksowy,
Bardziej szczegółowoProcesy demograficzne -
VI Zielonogórskie Spotkania z Demografią Konferencja 25-26 października 2018 Zielona Góra Uniwersytet Zielonogórski (Instytut Historii i Instytut Socjologii) Urząd Statystyczny w Zielonej Górze oraz Polskie
Bardziej szczegółowoPrace Naukowe Instytutu Górnictwa Nr 87 Politechniki Wrocławskiej Nr 87 EKOROZWÓJ ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY GENEZA EKOROZWOJU
Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Nr 87 Politechniki Wrocławskiej Nr 87 Studia i Materiały Nr 28 2000 Aureliusz MIKŁASZEWSKI * ekologia, ekorozwój EKOROZWÓJ ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY Te słowa słyszy się i czyta
Bardziej szczegółowoNatalia Gorynia-Pfeffer STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
Natalia Gorynia-Pfeffer STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ Instytucjonalne uwarunkowania narodowego systemu innowacji w Niemczech i w Polsce wnioski dla Polski Frankfurt am Main 2012 1 Instytucjonalne uwarunkowania
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Efekt kształcenia Student:
SYLABUS 1.Nazwa przedmiotu Ekonomia rozwoju 2.Nazwa jednostki prowadzącej Katedra Makroekonomii i Stosunków przedmiot Międzynarodowych 3.Kod przedmiotu E/I/EP/C 1.2a 4.Studia Kierunek studiów/specjalność
Bardziej szczegółowoIntegrated waste management in Poland as an element of sustainable development
Archives of Waste Management and Environmental Protection Archiwum Gospodarki Odpadami http://ago.helion.pl ISSN 1733-4381, Vol. 13 nr 1 (2011), p-51-60 Zintegrowana gospodarka odpadami komunalnymi w Polsce
Bardziej szczegółowoPOLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ
POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Pod redakcją naukową prof. dr. hab. Stanisława Zięby prof. dr. hab. Eugeniusza Mazurkiewicza ALMAMER WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNA Warszawa 2007
Bardziej szczegółowo