WENTYLACJA POŻAROWA WYMAGANIA WYNIKAJĄCE Z PRZEPISÓW I POLSKICH NORM

Transkrypt

1 WENTYLACJA POŻAROWA WYMAGANIA WYNIKAJĄCE Z PRZEPISÓW I POLSKICH NORM Mariusz Sobecki Rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych Szkolenie doskonalące Stowarzyszenia Pożarników Polskich

2 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010r. nr 109 poz.719) urządzeniach przeciwpożarowych - należy przez to rozumieć urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności:.urządzenia oddymiające,

3 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010r. nr 109 poz.719) Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania 2. Urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i przewoźne, zwane dalej "gaśnicami", powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów. 3. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

4 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010r. nr 109 poz.719) Z każdego miejsca w obiekcie, przeznaczonego do przebywania ludzi, zapewnia się odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne opuszczanie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także zastosowanie technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegających na:. 4) zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno-budowlanych zapewniających usuwanie dymu;

5 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) Dopuszcza się przyjęcie klasy "E odporności pożarowej dla jednokondygnacyjnego budynku PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m 2, pod warunkiem zastosowania: 1) wszystkich elementów budynku nierozprzestrzeniających ognia; 2) samoczynnych urządzeń oddymiających w strefach pożarowych o powierzchni przekraczającej 1000 m 2.

6 Rozporza dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadac budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) 227 Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL określa poniższa tabela:.. 4. Dopuszcza się powiększenie powierzchni stref pożarowych, o których mowa w ust. 1, z wyjątkiem stref pożarowych w wielokondygnacyjnych budynkach wysokich (W) i wysokościowych (WW), pod warunkiem zastosowania:. 2) samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu o 100%.

7 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) ) 1. Dopuszcza się powiększenie powierzchni stref pożarowych, o których mowa w 228, pod warunkiem ich ochrony:. 2) samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi o 50%.

8 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) ) 6. Długości przejść, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być powiększone pod warunkiem zastosowania: 2) samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu o 50%..

9 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) 245. W budynkach: 1) niskim (N), zawierającym strefę pożarową ZL II, 2) średniowysokim (SW), zawierającym strefę pożarową ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, 3) niskim (N) i średniowysokim (SW), zawierającym strefę pożarową PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m 2 lub pomieszczenie zagrożone wybuchem, należy stosować klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu..

10 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) ) Klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) dla stref pożarowych innych niż ZL IV i PM oraz w budynku wysokościowym (WW), powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich zadymieniu ) Klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) dla strefy pożarowej PM, powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu..

11 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) W budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW), w strefach pożarowych innych niż ZL IV, należy zastosować rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych. 2. W krytym ciągu pieszym (pasażu), do którego przylegają lokale handlowe i usługowe, oraz w przekrytym dziedzińcu wewnętrznym, należy zastosować rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych. 3. W podziemnej kondygnacji budynku, w której znajduje się pomieszczenie przeznaczone dla ponad 100 osób, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem, należy zastosować rozwiązania techniczno-budowlane zapewniające usuwanie dymu z tego pomieszczenia i z dróg ewakuacyjnych..

12 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) Długości dojść ewakuacyjnych, o których mowa w ust. 3, mogą być powiększone pod warunkiem ochrony: 2) drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemu wykrywania dymu o 50%..

13 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) ) 1. Instalacja wentylacji oddymiającej powinna: 1) usuwać dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiające bezpieczną ewakuację; 2) mieć stały dopływ powietrza zewnętrznego uzupełniającego braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem. 2. Przewody wentylacji oddymiającej, obsługujące: 1) wyłącznie jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej z uwagi na szczelność ogniową i dymoszczelność E 600 S, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w 216, przy czym dopuszcza się stosowanie klasy E 300 S, jeżeli wynikająca z obliczeń temperatura dymu powstającego w czasie pożaru nie przekracza 300 C; 2) więcej niż jedną strefę pożarową, powinny mieć klasę odporności ogniowej E I S, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w 216.

14 Bezpieczna ewakuacja Dostępny czas ewakuacji [DCBE] Wymagany czas ewakuacji [WCBE] DCBE > WCBE

15 Bezpieczna ewakuacja Wymagany czas ewakuacji [WCBE] Czas wykrycia zagrożenia Czas alarmowania Czas reakcji ludzi Świadomość użytkowników Rodzaj użytkowników Czas przemieszczania się do bezpiecznego miejsca Topologia dróg ewakuacyjnych Zaznajomienie użytkowników z obiektem DCBE > WCBE

16 Bezpieczna ewakuacja Dostępny czas ewakuacji [DCBE] Szybkość rozwoju pożaru Właściwości materiałów palnych Odporność ogniowa poszczególnych elementów budynku, w tym obudowa dróg ewakuacyjnych Wyposażenie obiektu w systemy zabezpieczenia przeciwpożarowego DCBE > WCBE

17 Kryteria zagrożenia: temperatury powietrza powyżej 60 C na wysokości mniejszej lub równej 1,8 m od poziomu drogi ewakuacyjnej, gęstości strumienia promieniowania cieplnego o wartości 2,5 kw/m2 przez czas ekspozycji dłuższy niż 30 s, temperatury gorących gazów pożarowych powyżej 200 C na wysokości ponad 2,5 m od poziomu drogi ewakuacyjnej, zasięgu widzialności mniejszego niż 10 m na wysokości mniejszej lub równej 1,8 m od poziomu drogi ewakuacyjnej, zawartości tlenu poniżej 15%.

18 Rozwój pożaru w czasie Źr. Design Fires for Means of Egress in Office Buildings based on Full-scale Fire Experiments ( Wpływ czasu na moc pożaru wcześniejsze wykrycie pożaru zapewnia dłuższy dostępny czas ewakuacji

19 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) 3. Klapy odcinające do przewodów wentylacji oddymiającej, obsługujące: 1) wyłącznie jedną strefę pożarową, powinny być uruchamiane automatycznie i mieć klasę odporności ogniowej z uwagi na szczelność ogniową i dymoszczelność E 600 S AA, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w 216, przy czym dopuszcza się stosowanie klasy E 300 S AA, jeżeli wynikająca z obliczeń temperatura dymu powstającego w czasie pożaru nie przekracza 300 C; 2) więcej niż jedną strefę pożarową, powinny być uruchamiane automatycznie i mieć klasę odporności ogniowej E I S AA, co najmniej taką jak klasa odporności ogniowej stropu określona w 216.

20 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U ) 4. Wentylatory oddymiające powinny mieć klasę: 1) F , jeżeli przewidywana temperatura dymu przekracza 400 C; 2) F w pozostałych przypadkach, przy czym dopuszcza się inne klasy, jeżeli z analizy obliczeniowej temperatury dymu oraz zapewnienia bezpieczeństwa ekip ratowniczych wynika taka możliwość. 5. Klapy dymowe w grawitacyjnej wentylacji oddymiającej powinny mieć klasę: 1) B dla klap otwieranych automatycznie; 2) B dla klap otwieranych wyłącznie w sposób ręczny.

21 Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 63, poz. 735, z 2010 r. z późn. zm.) Systemy wentylacji mechanicznej tunelu powinny usuwać dym i ciepło w sposób: 1) zapewniający bezpieczeństwo służbom ratowniczym, 2) uniemożliwiający zadymienie lub wzrost temperatury w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na obszarze tunelu przeznaczonym do ewakuacji. 4a. Wentylatory służące do usuwania dymu i ciepła powinny posiadać, określoną według Polskiej Normy dotyczącej wymagań dla wentylatorów oddymiających, klasę F wynikającą z obliczeniowej temperatury dymu, przy czym klasa ta nie może być mniejsza niż F W tunelu z wentylacją poprzeczną kanały świeżego i zużytego powietrza powinny być oddzielone przegrodami z materiałów niepalnych o klasie odporności ogniowej ze względu na szczelność ogniową (E) i dymoszczelność (S) co najmniej ES 120.

22 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 czerwca 2011 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie 2) (Dz. U. Nr 144, poz. 859 z późn. zm.) 42. Tunele, stacje metra oraz budowle metra spełniające funkcję użytkową budynków powinny być wyposażone w instalację wentylacji pożarowej zapewniającą skuteczne usuwanie dymu w sposób zapobiegający zadymieniu stacji, wyjść ewakuacyjnych i pomieszczeń, w których znajdują się urządzenia bezpieczeństwa. 43. Tunele o długości powyżej 300 m powinny być wyposażone w mechaniczną instalację wentylacji pożarowej. 44. Projektową moc pożaru dla tuneli i stacji metra należy przyjmować na podstawie właściwości palnych materiałów ich wyposażenia oraz pojazdów metra, a jeżeli właściwości te nie zostały określone, należy przyjmować moc pożaru o wartości nie mniejszej niż 15 MW, przy czym dla budowli metra pełniących funkcję budynków moc pożaru określa się w odniesieniu do funkcji lub właściwości palnych wyposażenia i składowanych w nich materiałów palnych.

23 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 czerwca 2011 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie 2) (Dz. U. Nr 144, poz. 859 z późn. zm.) 45. Wentylacja pożarowa tunelu powinna wytwarzać prędkość przepływu powietrza w tunelu, przy której nie następuje cofanie się dymu w kierunku przeciwnym do kierunku założonego, przy czym wartość tej prędkości krytycznej nie powinna być niższa niż 1,5 m/s. 46. Prędkość przepływu powietrza w rejonie wyjść ewakuacyjnych nie może przekraczać 5 m/s. 47. Klasa wentylatorów oddymiających nie powinna być niższa niż: 1) F , jeżeli przewidywana temperatura dymu przekracza 400 C; 2) F , jeżeli przewidywana temperatura dymu nie przekracza 400 C.

24 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 143, poz. 1002, z 2010 r. Nr 85, poz. 553) Centrale sterujące urządzeniami przeciwpożarowymi Zasilacze urządzeń przeciwpożarowych Ręczne przyciski stosowane w systemach oddymiania Elektromechaniczne urządzenia wykonawcze w systemach sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi Kable i przewody stosowane do zasilania i sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi Zamocowania kabli i przewodów j.w.

25 Podział systemów zabezpieczenia przed zadymieniem Urządzenia zabezpieczające przed zadymieniem Urządzenia zapobiegające zadymieniu: systemy różnicowania ciśnień Urządzenia służące usuwaniu dymu Wentylacja naturalna (grawitacyjna) Wentylacja mechaniczna nawiewno - wywiewna Wentylacja mieszana Nawiew naturalny, wyciąg mechaniczny Nawiew mechaniczny, wyciąg grawitacyjny

26 Podział systemów zabezpieczenia przed zadymieniem Wentylacja mechaniczna kanałowa bezkanałowa (wentylatory strumieniowe)

27 Wentylacja grawitacyjna Klapy, okna dymowe odprowadzenie dymu i ciepła Klasyfikacja niezawodność Re A, Re 50, Re1000 Klasyfikacja obciążenia śniegiem SL 0, 125, 250, 500, 1000 Obciążenie wiatrem WL 1500, 3000, A Klasyfikacja temperatury otoczenia T (-25, -15, -05, 00, A) Odporność na wysoką temperaturę B 300, 600, A Powierzchnia czynna

28 Kurtyny dymowe Stworzenie zbiornika dymu poprzez gromadzenie i ograniczanie transportu dymu Ukierunkowanie przepływu dymu Zapobieganie lub opóźnianie napływania dymu do innych przestrzeni Kurtyny dymowe stałe kurtyny dymowe ruchome kurtyny dymowe

29 Kurtyny dymowe Stworzenie zbiornika dymu poprzez gromadzenie i ograniczanie transportu dymu Ukierunkowanie przepływu dymu Zapobieganie lub opóźnianie napływania dymu do innych przestrzeni Kurtyny dymowe ruchome kurtyny dymowe stałe kurtyny dymowe materiał elastyczny materiał sztywny Materiał elastyczny Materiał sztywny

30 Kurtyny dymowe Klasyfikacja Temperatura C D30, 60, 90, 120, A Wyższe temperatury DH 30, 60, 90, 120, A

31 Wentylatory oddymiające Klasyfikacja temperatura czas F F F lub 90 F F842 30

32 Klatki schodowe - oddymianie Stosowane metody: Oddymianie grawitacyjne Oddymianie mechaniczne - źle Oddymianie mieszane: Nawiew mechaniczny, oddymianie grawitacyjne Nawiew grawitacyjny, oddymianie mechaniczne - źle

33 Klatki schodowe - oddymianie Działanie grawitacyjnego systemu oddymiania klatki schodowej źr. Wytyczne CNBOP-PIB W-0003:2015

34 Klatki schodowe - oddymianie Działanie grawitacyjnego systemu oddymiania klatki schodowej z nawiewem mechanicznym źr. Wytyczne CNBOP-PIB W-0003:2015

35 Klatki schodowe standardy projektowania PN-B :2001+Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacja grawitacyjna do odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania. VdS 2221: VdS Richlinien fur Entrauchungsanlagen in Treppenraumen (ETA) Planung und Einbau (Urządzenia do oddymiania klatek schodowych. Projektowanie i instalowanie) Wytyczne CNBOP-PIB W-0003:2015 Systemy oddymiania klatek schodowych

36 Klatki schodowe standardy projektowania PN-B :2001+Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacja grawitacyjna do odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania. Powierzchnia czynna klap 5% w przypadku budynków niskich i średniowysokich oraz 7,5% w przypadku budynków wysokich powierzchni rzutu klatki (powierzchnia otworu nie mniej niż 1m 2 (1,5m 2 - budynki wysokie)

37 Klatki schodowe standardy projektowania Wytyczne CNBOP-PIB W-0003:2015 Systemy oddymiania klatek schodowych Możliwość realizacji nawiewu kompensacyjnego mechanicznego Nowy sposób liczenia powierzchni obliczeniowej klatki schodowej Założenia do analizy CFD oddymiania klatek schodowych

38 Klatki schodowe zapobieganie zadymieniu Standardy projektowania PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Instrukcja ITB nr 378/2002 Projektowanie instalacji wentylacji pożarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich

39 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Źr. PN-EN

40 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Klasy systemów Źr. PN-EN

41 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Klasy A Dla środków ewakuacji Źr. PN-EN

42 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Klasy B Dla środków ewakuacji i akcji gaśniczej Źr. PN-EN

43 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Klasy C Dla środków ewakuacji jednoczesnej Źr. PN-EN

44 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Klasy D Ryzyko snu Źr. PN-EN

45 Zapobieganie zadymieniu PN-EN Systemy kontroli rozprzestrzeniania się dymu i ciepła Część 6: Wymagania techniczne dot. systemów różnicowania ciśnień Zestawy urządzeń Systemy podwyższania ciśnienia Źr. PN-EN

46 Zapobieganie zadymieniu Instrukcja ITB nr 378/2002 Projektowanie instalacji wentylacji pożarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich Połączenie różnicowania ciśnienia z oddymianiem korytarzy System A Źr. Instrukcja ITB nr 378/2002

47 Zapobieganie zadymieniu Instrukcja ITB nr 378/2002 Projektowanie instalacji wentylacji pożarowej dróg ewakuacyjnych w budynkach wysokich Połączenie różnicowania ciśnienia z oddymianiem korytarzy System B Źr. Instrukcja ITB nr 378/2002

48 Zapobieganie zadymieniu Spotykane błędy: Brak właściwego upustu powietrza Brak dwóch czerpni w przypadku czerpni na dachu Brak dublowania urządzeń w przypadku pojedynczej drogi ewakuacyjnej Brak przełącznika dla straży Niewłaściwe różnice ciśnień (zbyt duże lub zbyt małe) Zbyt duża siła niezbędna do otwarcia drzwi

49 Oddymianie Standardy projektowania: PN B :2001/Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków - Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła - Zasady projektowania DIN Teil 2. Baulicher Brandschutz im Industriebau. Rauch-und Warmeabzugsanlagen. Rauchabzuge. Bemessung, Anforderungen und Einbau. NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition TR :2006 Smoke and heat control systems Part 5: Guidelines on functional recommendations and calculation methods for smoke and heat exhaust ventilation systems BS :2003 Components for smoke and heat control systems - Part 4: Functional recommendations and calculation methods for smoke and heat exhaust ventilation systems, employing steady-state design fires Code of practice

50 Oddymianie Standardy projektowania: PN B :2001/Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków - Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła - Zasady projektowania Grupy projektowe GP Czas t 0 (min) Szybkość rozprzestrzeniania się pożaru szczególnie mała średnia szczególnie duża < < < < <

51 Oddymianie Przewidywana szybkość Rodzaj pomieszczenia (technologii) rozprzestrzeniania się pożaru P rp Szczególnie mała Przewidywana szybkość rozprzestrzeniania się pożaru Browary Mleczarnie Cegielnie Wytwórnie wyrobów ceramicznych Zakłady farmaceutyczne Zakłady obróbki kamienia Wytwórnie wyrobów blaszanych Dworce Rodzaj pomieszczenia (technologii) P rp Średnia Szczególnie duża Wytwórnie wyrobów alkoholowych Fabryki samochodów Warsztaty naprawcze Drukarnie Introligatornie Wytwórnie artykułów gospodarstwa domowego Hangary lotnicze Wytwórnie wyrobów gumowych Wytwórnie wyrobów szklanych Wytwórnie wyrobów drewnianych Kotłownie Fabryki nawozów sztucznych Fabryki wyrobów skórzanych Fabryki obuwia Fabryki materiałów do wyściełania mebli (bez tworzywa piankowego) Fabryki papieru Fabryki tytoniowe Wytwórnie wyrobów tekstylnych Zakłady wulkanizacyjne Biblioteki Obiekty handlowe Fabryki samolotów Wytwórnie wyrobów bitumicznych Wytwórnie wyrobów celuloidowych Wytwórnie wyrobów z tworzywa sztucznego Wytwórnie farb i lakierów Wytwórnie wełny drzewnej Fabryki kosmetyków Fabryki materiałów do wyściełania mebli (z tworzywa piankowego)

52 Oddymianie Składowane materiały zostały podzielone na cztery grupy: - M1 - materiały niepalne oraz artykuły spożywcze w szklanych lub blaszanych opakowaniach, - M2 - materiały trudno zapalne oraz łatwo zapalne, takie jak: drewno, papier, papa, ułożone w zwartym sto-się, materiały o zawartości tworzywa piankowego do 5 %, pod warunkiem że są umieszczone w niepalnych opakowaniach, - M3 - materiały łatwo zapalne, takie jak: pionowo ułożone rolki papieru, papy, luźne stosy drewna, materiały o zawartości tworzywa piankowego do 15 %, materiały o zawartości tworzywa piankowego do 30 %, pod warunkiem że są umieszczone w niepalnych opakowaniach, - M4 - materiał o wyższej zawartości tworzywa piankowego niż podane w grupie M3. Rodzaje opakowań zostały podzielone na trzy grupy: - Op1 - opakowania niepalne; dopuszczalne są palety drewniane i opakowania ażurowe do ochrony krawędzi, wykonane z materiałów palnych, pod warunkiem że powierzchnia opakowania nie przekracza 20 % powierzchni opakowanego materiału; jeżeli zabezpieczenie krawędzi jest wykonane z tworzywa piankowego, wówczas jego powierzchnia nie może przekraczać 5 % powierzchni opakowanego materiału, - Op2 - opakowania z drewna, papieru, kartonu, tektury falistej, niespienionych tworzyw sztucznych, opakowania wykonane częściowo z tworzyw piankowych, pod warunkiem że udział objętościowy tworzywa piankowego w całkowitej objętości opakowanego materiału nie przekracza 15 %, Op3 - opakowania z wyższą zawartością tworzywa piankowego niż podane w grupie Op2.

53 Oddymianie Standardy projektowania: PN B :2001/Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków - Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła - Zasady projektowania Pożądana wysokość warstwy wolnej od dymu d lub d skor [m] Wskaźnik udziału procentowego powierzchni czynnej klap dymowych α [%] Grupy projektowe GP ,50 H 0,30 0,4 0,6 0,8 1,0 1,1 t,4 0,55 H 0,35 0,5 0,7 1,0 1,2 1,5 1, H 0,40 0,6 0,9 1,2 1,5 1,8 2,1 0,65 H 0,50 0,7 1,0 1,5 1,8 2,2 2,5 0,70 H 0,70 0,9 1,3 1,8 2,2 2,7 3,0 0,75 H 0,85 1,1 1,5 2,1 2,6 3,2 3,6 0,80 H 1,00 1,5 2,3 2,6 3,2 4,0 4,5 0,85 H 1,30 1,9 2,8 3,3 4,1 5,0 5,7 0,90 H 1,80 2,5 3,7 4,5 5,5 - - UWAGA - Możliwa jest interpolacja wartości pośrednich

54 Oddymianie Standardy projektowania: PN B :2001/Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków - Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła - Zasady projektowania W celu zapewnienia pełnego wykorzystania powierzchni czynnej klap dymowych należy przewidzieć odpowiednią liczbę otworów przez które przedostaje się powietrze uzupełniające, umiejscowione w dolnych częściach pomieszczenia. Geometryczna powierzchnia otworów wlotowych powietrza powinna być co najmniej o 30 % większa niż suma geometrycznych powierzchni wszystkich klap dymowych w odniesieniu do powierzchni przestrzeni poddachowej wydzielonej kurtynami dymowymi (A R ) dachu o największej czynnej powierzchni zainstalowanych klap. Możliwe jest tu wliczenie okien w dolnej części pomieszczenia oraz drzwi, które w przypadku pożaru dadzą się otworzyć od zewnątrz.

55 Oddymianie Standardy projektowania: PN B :2001/Az1:2006 Ochrona przeciwpożarowa budynków - Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła - Zasady projektowania Odległość między klapami dymowymi a krawędzią budynku nie może być większa niż 10 m na dachach o nachyleniu < 12 oraz 20 m na dachach o nachyleniu > 12 Wzajemne odległości między klapami nie mogą być: - mniejsze niż suma dłuższych boków lub średnic obu klap, - większe niż 20 m Na dach o nachyleniu <12 na każde 200 m 2 powinna przypadać co najmniej jedna klapa dymowa, a na dach o nachyleniu > 12 - co najmniej jedna klapa na każde 400 m 2

56 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Pożar stały - moc pożaru stała w czasie Pożar rozwijający się Q moc pożaru (HRR) [kw] t czas od efektywnego początku spalania t g czas po którym pożar osiąga moc 1055kW [s]

57 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Q t szybkość generacji ciepła (HRR) [kw] współczynnik wzrostu pożaru [kw/s 2 ] czas [s];

58 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Przepływ masowy w kolumnie konwekcyjnej Źr. NFPA 204

59 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Przepływ dymu przez klapę Źr. NFPA 204

60 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Przepływ dymu przez klapę Źr. NFPA 204

61 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Czas detekcji Źr. NFPA 204

62 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Gęstość mocy pożaru Źr. NFPA 204

63 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Źr. NFPA 204

64 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Powierzchnia pojedynczej klapy do 2d 2, d- projektowana warstwa dymu Klapy Lv/Wv > 2, szerokość, Wv, nie powinna przekraczać projektowanej głębokości warstwy dymu Źr. NFPA 204

65 Oddymianie Standardy projektowania: NFPA 204 Standard for Smoke and Heat Venting, 2015 Edition Otwory dolotowe obliczane wraz otworami wylotowymi Otwory dolotowe w ścianach poniżej projektowanej warstwy dymu Możliwość wykorzystania jako otwory dolotowe klap w innej strefie dymowej nie przyległej do strefy oddymianej Źr. NFPA 204

66 Oddymianie Spotykane błędy: Brak zasilania awaryjnego, zwłaszcza przy wentylacji mechanicznej Brak odpowiedniej ilości powietrza kompensacyjnego Niewłaściwy sposób otwierania i lokalizacja otworów zapewniających powietrze kompensacyjne Niewłaściwa lokalizacja składowania względem lokalizacji kurtyn dymowych W przypadku współdziałania z instalacją tryskaczową klap w całej strefie dymowej Błędne założenia przyjmowane do wykonywania symulacji komputerowych CFD

67 Dziękuję za uwagę Mariusz Sobecki Rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych tel.: Zapraszam na strony www : sobecki@ibpkonsulting.pl r. Kudowa Zdrój - TECHNIKA I WIEDZA POŻARNICZA W ZAKŁADZIE PRACY Szkolenie doskonalące SPP