Rynek fotowoltaiki 2016/2017 diagnoza stanu i prognoza

Transkrypt

1 Targi GreenPOWER Poznań, 23 maja 2017 Rynek fotowoltaiki 2016/2017 diagnoza stanu i prognoza Grzegorz Wiśniewski Prezes Zarządu IEO

2 Piąta edycja raportu Rynek PV w Polsce Firmy biorące udział w szczegółowym badaniu rynku 2

3 199 MW - moc PV w Polsce 3

4 Polska na tle Europy Źródło IRENA, oprac. IEO Uwaga: 99 MW - moc zainstalowana w PV w Polsce wg IRENA jest wartością publikowaną przez URE, która nie uwzględnia mikroinstalacji 4

5 [MW] Fotowoltaika na rynku OZE w Polsce Instalacje wykorzystujące biogaz Instalacje wykorzystujące biomasę Instalacje wykorzystujące energię promieniowania słonecznego Instalacje wykorzystujące energię wiatru Instalacje wykorzystujące hydroenergię

6 Moc mikroinstalacji Liczba mikroinstalacji [szt.] Mikroinstalacje fotowoltaiczne Struktura inwestorów 80 MW 70 MW 60 MW 50 MW 40 MW 30 MW MW MW MW osoba fizyczna przedsiębiorstwo administracja i samorząd pozostałe 0 Moc mikroinstalacji Liczba mikroinstalacji Gospodarstwa domowe: 14 tysięcy mikroinstalacji PV 73 MW mocy zainstalowanej Firmy 1,1 tysiąca mikroinstalacji PV 20 MW mocy PV 6

7 Mikroinstalacje Struktura inwestorów 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 0-3 kw 3-5 kw 5-10 kw kw kw kw osoba fizyczna przedsiębiorstwo 7

8 Sprzedaż PV w regionach 0,4% 12,9% W 2016 roku wzrosła sprzedaż w województwie podkarpackim, gdzie w 2015 roku było sprzedane zaledwie 3,9% wszystkich modułów. Sprzedaż systemów PV jest większa, w tych regionach w których rozwój energetyki wiatrowej był niższy. 0,5% 13,8% 0,9% 14,3% - Może to mieć związek zarówno z polityką regionalną jak i dostępem nowych OZE do sieci, która jest większa tam gdzie nasycenie inwestycjami wiatrowymi było mniejsze 8

9 Technologia PV na krajowym rynku Struktura sprzedaży modułów fotowoltaicznych w Polsce Struktura produkcji modułów fotowoltaicznych w Polsce 38% 38% 62% 62% Moduły polikrystaliczne Moduły monokrystaliczne Moduły z krzemu amorficznego Moduły cienkowarstwowe (CIS/CIGS/CdTe) Moduły polikrystaliczne Moduły monokrystaliczne Krajowi producenci modułów PV: Zdolności produkcyjne ankietowanych krajowych wytwórców modułów PV: 143 MW/rok, planowany wzrost w 2017 roku do 223 MW/rok. 68% produkcji trafiło na rynek krajowy, 12% na eksport, 23% do magazynu Wykorzystanie zdolności produkcyjnych 20% 9

10 Import/Eksport W strukturze importu w ub. roku, pomimo spadku udziału w imporcie, moduły chińskie nadal dominowały na rynku modułów importowanych. Znacząco spadł udział urządzeń importowanych ze Stanów Zjednoczonych, na korzyść tych importowanych z Niemiec. Eksport ukierunkowany jest raczej na wschód. Aktualny stan i perspektywy rozwoju fotowoltaiki w Polsce 10

11 zł/kw Ceny instalacji PV w 2016 roku zł/kw kw 2-5 kw 5-10 kw 40 kw 100 kw 200 kw 500 kw 1000 kw 11

12 Ceny instalacji PV w 2016 roku -benchmark ofert dla instalacji 40 kw [zł/1 kw] Firma 1 Firma 2 Firma 3 Firma 4 Firma 5 Firma 6 Firma 7 Firma 8 Firma 9 Firma 10 Firma 11 1 kw - dachowa, dach płaski 1 kw- równolegle z dachem 1 kw - wolnostojąca na gruncie Średnia 12

13 Modele funkcjonowania inwestorów OZE w Polsce w ramach przepisów ustawy o OZE, po nowelizacji w czerwcu 2016.r oprac. IEO Badanie rynku PV nie pozwala ustalić motywacji inwestorów w 2016r. Instrument Firma Autoproducent energii / Prosument biznesowy Zielone certyfikaty + Samorząd lokalny + + Osoba fizyczna Opusty dla prosumentów + + Aukcje na energię elektryczną z OZE + Klastry energii (spółdzielnie energetyczne) Uwagi dotyczące systemu wsparcia Od lipca 2016 dla mikroinstalacji < 40 kw możliwa sprzedaż nadwyżek energii po cenie urzędowej (średnia cena z rynku hurtowego) Od lipca 2016 tylko dla instalacji istniejących lub niektórych modernizowanych Od lipca 2016 roku system opustów tj. niepełny netmetering (70-80% w zależności od wielkości instalacji) z bilansowaniem rocznym energii wytworzonej i kupionej dla źródeł OZE do 40 kw Od grudnia 2016 roku; przewidywane aukcje na 2017, 2018 i 2019 rok Dotacje, teoretyczna możliwość udziału w aukcjach na energię z OZE 13

14 Prosument indywidualny i biznesowy Mikroinstalacje w ustawie o OZE Prosument (indywidualny) - odbiorca końcowy zużywający wyprodukowaną z mikroinstalacji energię na potrzeby własne nie związane z działalnością gospodarczą Art. 4 Ustawy Wytwórca będący przedsiębiorcą (prosument biznesowy) energia z OZE na potrzeby działalności gospodarczej Art. 41 Ustawy 14

15 Opusty dla prosumentów Interpelacja nr posła Wojciecha Murdzka ws. odnawialnych źródeł energii i rozliczeń energii elektrycznej od prosumenta Moc PV Opust 0,8 9,88 kw EE pobrana z sieci 3835 kwh/6m-cy EE wprowadzona do sieci 3313 kwh/6m-cy EE rozliczona w ramach opustu EE fakturowana w ramach obrotu EE fakturowana w ramach dystrybucji 2650 kwh/6m-cy 1185 kwh/6m-cy Opust 0,8 + interpretacja posła Murdzka 3835 kwh/6mcy 3313 kwh/6mcy 2650 kwh/6mcy 1185 kwh/6mcy 1185 kwh/6m-cy 522 kwh/6m-cy EE przekazana koncernowi 663 kwh/6m-cy 663 kwh/6m-cy Opłaty dystrybucyjne brutto 415,68 zł/6m-cy 233,04 zł/6m-cy Koszt EE brutto (obrót) 351,15 zł/6m-cy 351,15 zł/6m-cy Akcyza 94,34 zł/6m-cy 94,34 zł/6m-cy Półroczny koszt brutto EE 861,17 zł/6m-cy 678,53 zł/6m-cy Jedn. koszt brutto EE 0,22 zł/kwh 0,18 zł/kwh Z ustawy o OZE wynika, że w ramach opłat dystrybucyjnych, powinien być fakturowany wolumen EE odpowiadający różnicy wolumenów EE pobranej z sieci i wprowadzonej do sieci. Poseł uważa za niesprawiedliwe to, że prosument oddając nieodpłatnie sprzedawcy energii część wyprodukowanej i wprowadzonej do sieci EE(w przytoczonym 20% ww. wolumenu: 663 kwh), jest dodatkowo obciążany opłatami dystrybucyjnymi zmiennymi za tę energię. W odpowiedzi ME twierdzi, że prosument płaci jedynie za EE nierozliczoną Wątpliwość: czy wolumen energii nierozliczonej jest równy sumie wolumenów energii elektrycznej zakupionej od sprzedawcy zobowiązanego i energii elektrycznej przekazanej koncernowi w ramach tzw. opustu? Gdyby prosumenci byli rozliczani w sposób zgodny z interpretacją posła, w przytoczonym przypadku można byłoby obniżyć jednostkowy koszt energii (w odniesieniu do energii elektrycznej pobranej z sieci) o 0,04 zł/kwh. Chaotyczne i niezrozumiałe otoczenie prawne i wątpliwe wyniki ekonomiczne hamują rozwój energetyki prosumenckiej.

16 Prosument biznesowy Mikroinstalacje Zgodnie z Art. 41 Ustawy, sprzedawca zobowiązany dokonuje zakupu oferowanej energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji przez wytwórcę będącego przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Obowiązek zakupu oferowanej energii elektrycznej, powstaje od pierwszego dnia wprowadzenia tej energii do sieci dystrybucyjnej i trwa przez okres kolejnych 15 lat, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2035 r. Cena zakupu energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1, wynosi 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale ogłoszonej przez Prezesa URE (0,17114 zł/kwh na koniec 2016 r., zmiana co kwartał) 16

17 Prosument biznesowy autoproducent Lp. Podmiot 1 Firmy przemysłowe i usługowe, rolnicy, jednoosobowa działalność gospodarcza 2 Firmy przemysłowe i usługowe 3 Firmy przemysłowe i usługowe Moc instalacji < 40 kw > 40 kw (uproszczenia do 200 i do 500 kw) > 40 kw Model biznesowy, instrument wsparcia UOZE Autokonsumpcja, możliwość sprzedaży nadwyżek energii po średniej cenie hurtowej z poprzedniego kwartału Autokonsumpcja, możliwość sprzedaży energii na zasadach w pełni rynkowych System aukcyjny - sprzedaż zadeklarowanego wolumenu energii do sieci po cenie z aukcji z możliwością autokonsumpcji nadwyżek Dotacja (zasadność) Tak Tak Nie 17

18 PV u prosumentów biznesowych (do 200 kw) Moc instalacji PV [kw] Ilość instalacji PV [szt] Moc instalacji PV [kw] Ilość instalacji PV [szt] źródło: IEO na podstawie URE i GUS 18

19 PLN/MWh Ceny, koszty i taryf energii elektrycznej dla prosumentów biznesowych -dla odbiorców w różnych grupach taryfowych Róznicowane koszty energii elektrycznej w Polsce 600,0 Średni koszt netto energii elektrycznej dla przedsiębiorstw w latach [PLN/MWh] 585,1 500,0 400,0 349,4 300,0 275,2 200,0 100,0 0,0 odbiorcy na WN (grupy A) odbiorcy na SN ( grupy B ) odbiorcy na nn ( grupy C ) IV kwartał 2011 r. IV kwartał 2012 r. IV kwartał 2013 r. IV kwartał 2014 r. IV kwartał 2015 r. źródło: URE oprac. IEO * Dane obejmują średnie stawki obowiązujące odbiorców, którzy podpisali z OSD umowy kompleksowe 19

20 Opłacalności mikroinstalacji prosumenckiej w małych firmach (taryfa C) Instrument dla FIRMY: sprzedaż nadwyżek po cenie średniej z rynku energii Instalacja słoneczna 40 kw (188 tys. zł) u odbiorcy na taryfie C o zużyciu energii 100 MWh/rok i autokonsumpcji 80%, finansowanie z kredytu Wyniki NPV (nadwyżka korzyści nad kosztami w ciągu 25 lat) Prosty okres zwrotu 11,1 Zdyskontowany okres zwrotu 12,4 Roczna produkcja energii w 1. roku (kwh): Roczna oszczędność kosztów energii (zł) w 1. roku

21 Niepewność: problem prognoz cen energii i taryf dla różnych grup prosumentów 700 Prognoza średniego koszt energii elektrycznej dla odbiorców końcowych [PLN'16/MWh] źródło: PRIMES '2016, aproksymacja i oprac. IEO Średni koszt energii elektrycznej [PLN'16/MWh]

22 Czy w obecnych uwarunkowaniach prawnych możliwe jest odpowiedzialne rozwijanie rynku PV? Amerykański Kodeks Etyki Biznesowej w Energetyce Słonecznej 2016 (wyciąg): Zasada przewodnia: należy przyjąć, że każda Firma podejmuje wszelkie aspekty swoich działań, dotyczących Konsumentów lub mających wpływ na ich interesy bez żadnych nieuczciwych i oszukańczych praktyk żadne hasło reklamowe jakiejkolwiek Firmy nie może być zwodnicze lub oszukańcze, czy to przez twierdzące stwierdzenie, implikację lub zaniechania, w tym na temat cen, jakości i wydajności, np. Firmy powinny unikać odnoszenia się w marketingu do systemów słonecznych jako "darmowych" Przewidywania dotyczące przyszłych cen muszą być oparte na rzetelnych źródłach i metodach: Narzędzia prognozy cen energii elektrycznej muszą być wyraźnie opisane, weryfikowalne, np. historyczne dane dotyczące cen: dane publiczne lub dane wykwalifikowanych konsultantów. Prognoza średniego tempa wzrostu cen w okresie dłuższym niż pięć lat Zrozumiałe dla konsumentów umowy: Firmy nie mogą składać obietnic wydajności systemu słonecznego, które przekraczają gwarancje zawarte w umowach Dostawca gwarantuje (nie gwarantuje) określone oszczędności. Jeśli gwarantuje - gorsze 22

23 Certyfikat instalatora odpowiedzialnego za korzyści ekonomiczne prosumenta biznesowego Po uzyskaniu certyfikatu w efekcie ukończenia szkolenia OZE dla Firm ) prowadzonego przez IEO oraz akceptacji warunków ofert i wzorów umów rekomendowane przez IEO firmy technologiczne i instalacyjne gwarantują: wyniki ekonomiczne zbieżne z analizami Instytutu, wysoki standard jakości wykonania instalacji, politykę przyjazną klientowi. Aktualna lista rekomendowanych firm: ieo.pl/pl/oze-dla-firm 23

24 Firmy certyfikowane przez IEO na rok

25 Niepewna ścieżka rozwoju fotowoltaiki Prognoza IEO, model MESAP, Energy [R]evolution 18 GW 16 GW 14 GW 12 GW 10 GW Fotowoltaika budzi zainteresowanie rynków i przetrwała trudny 2016 rok, ale rozwija się znacznie wolniej w stosunku do możliwości i potrzeb.. 9,9 GW 11,9 GW 15,6 GW 8 GW 6 GW 4 GW 2 GW 0 GW 6,7 GW 5,8 GW 5,1 GW 4,4 GW 3,7 GW 3,0 GW 1,9 GW 2,3 GW 1,4 GW 1,0 GW 0,5 GW 0,1 GW 8,1 GW

26 Produkty IEO dla biznesu z sektora PV COMIESIĘCZNY BIULETYN INFORMACYJNY IEO RYNEK OZE W POLSCE STUDIUM WYKONALNOŚCI WYKORZYSTANIA INSTALACJI OZE W FIRMIE SZKOLENIA DLA FIRM STUDIA PODYPLOMOWE INWESTYCJE W ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII 26

27 Grzegorz Wiśniewski