3.3. Rehabilitacja kardiologiczna

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "3.3. Rehabilitacja kardiologiczna"

Transkrypt

1 70 Fizjoterapia w wybranych dziedzinach medycyny 3.3. Rehabilitacja kardiologiczna Chorzy po incydentach wieńcowych i zabiegach kardiochirurgicznych wymagają rehabilitacji kardiologicznej. Jest to jedyna ujęta w ramy organizacyjne forma fizjoterapii w chorobach kardiologicznych uwzględniana, choć w niedostatecznym stopniu, przez instytucję finansującą usługi medyczne. Rehabilitacja ta w przypadkach przebiegających z powikłaniami i wymagających ciągłego nadzoru chorych prowadzona jest w warunkach szpitalnych na oddziałach rehabilitacji kardiologicznej lub w sanatoriach. Według obecnie obowiązujących przepisów tacy chorzy przyjmowani są na rehabilitację do 14. dnia od wyjścia z oddziałów kardiologii interwencyjnej i do 42. dnia od wypisania z oddziału kardiochirurgicznego. Turnusy rehabilitacyjne po zawale z uniesieniem odcinka ST i po zabiegach kardiochirurgicznej rewaskularyzacji lub operacjach zastawkowych trwają do 4 tygodni, natomiast po koronaroplastyce z założeniem stentu, ostrym incydencie wieńcowym bez koronaroplastyki i po operacjach kardiochirurgicznych bez sternotomii do 2 tygodni. W niepowikłanych przypadkach, stanowiących zdecydowaną większość, można zastosować rehabilitację ambulatoryjną (rehabilitacja dzienna), a nawet w domu, jeśli dysponuje się odpowiednimi urządzeniami telemetrycznymi i sprawnym systemem łączności z ośrodkiem koordynującym. Taka rehabilitacja może być prowadzona latami i praktycznie powinna stać się naturalną składową nowego prozdrowotnego stylu życia chorego Zespół rehabilitacyjny skład, cele i zadania Rehabilitacja kardiologiczna to wielokierunkowe działanie podejmowane dla osiągnięcia możliwie najlepszego stanu fizycznego, psychicznego i socjalnego chorych, tak aby mogli oni, w miarę możliwości, powrócić do pełnienia dotychczasowych ról społecznych i pracy zarobkowej. To ostatnie stwierdzenie w warunkach polskich ma szczególnie istotne znaczenie ze względu na rekordowo wysoki w stosunku do innych krajów europejskich odsetek rent chorobowych i dość rozpowszechnione przekonanie społeczne, że przebyty incydent wieńcowy, mimo skutecznego leczenia i pomyślnych wyników rehabilitacji, stanowi uzasadnienie do pobierania renty. Modelowy zespół terapeutyczny realizujący program rehabilitacji kardiologicznej powinien się składać z lekarza kardiologa, fizjoterapeuty, dietetyka, psychologa, socjologa i pielęgniarek. Kardiolog jako szef zespołu odpowiedzialny jest za ocenę lekarską stanu chorego, farmakoterapię, planowanie i interpretację badań diagnostycznych oraz kwalifikowanie chorych do odpowiedniego modelu rehabilitacji. Domeną fizjoterapeuty jest stosowanie kontrolowanego wysiłku fizycznego w celach leczniczych według opisanych powyżej zasad. To bardzo istotna składowa rehabilitacji kardiologicznej, gdyż, jak już wspomniano, tego typu wysiłek fizyczny,

2 Fizjoterapia w kardiologii 71 uprawiany systematycznie i w odpowiednio długim czasie, wykazuje działanie podobne do leków stosowanych w kardiologii (beta-blokery, statyny). Z powyższych względów wielu autorów uważa ten element rehabilitacji kardiologicznej za najważniejszy. Korzyści wynikające z systematycznej aktywności fizycznej nie mogą być pełne u osoby z nadwagą i otyłością oraz nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Z doświadczeń lekarzy zajmujących się leczeniem otyłości wynika, że redukcję masy ciała najskuteczniej osiąga się, kojarząc ćwiczenia fizyczne z niskokaloryczną, dobrze zbilansowaną dietą. Stąd duże pole do działania dla dietetyka. Rola psychologa jest ważna z kilku powodów. Dość często zawały serca i ostre incydenty wieńcowe dotyczą ludzi stosunkowo młodych, aktywnych zawodowo, nierzadko na kierowniczych stanowiskach. Choroba uznawana jest przez większość z nich za katastrofę życiową zarówno w sensie zawodowym, jak i rodzinnym. Poczucie zagrożenia życia i dotychczasowego standardu bytowego nasila poziom lęku i wyzwala objawy depresyjne, zdarzające się również u osób zdrowych. Jak już wspomniano, jednym z modyfikowalnych czynników ryzyka miażdżycy i choroby wieńcowej jest typ osobowości A. Osoby takie charakteryzują się nadmiernymi ambicjami, impulsywnością i dążeniem do dominacji w drodze walki i konkurencji. Rolą psychologa jest uzmysłowienie choremu niekorzystnych aspektów takich zachowań i modyfikacja wzoru zachowania A w aspekcie emocjonalnym i poznawczym. Około 1 / 4 osób po zawale serca ma istotne klinicznie problemy emocjonalne, w tym psychogenne zaburzenia jakości życia. Do najczęstszych psychologicznych następstw chorób sercowo-naczyniowych należą: wysoki poziom uogólnionego lęku, obniżenie nastroju, napięcie emocjonalne i obniżone poczucie własnej wartości. Psycholog dysponuje kwestionariuszami pozwalającymi określić typ osobowości i aktualny stan psychiki chorego, a przygotowanie zawodowe umożliwia mu korzystne modyfikowanie zachowań pacjenta. Jego celem jest uświadomienie choremu związku przyczynowego pomiędzy czynnikami psychologicznymi a powstawaniem i rozwojem chorób układu krążenia. Ważnym aspektem działalności psychologa jest zapoznanie chorych z naturą reakcji stresowej i sposobami radzenia sobie ze stresem oraz wytworzenie postawy akceptacji choroby i związanych z nią ograniczeń. Socjolog zajmuje się doradztwem mającym ułatwić choremu funkcjonowanie w życiu społecznym po zakończonym turnusie rehabilitacyjnym. Wszyscy członkowie zespołu powinni działać w kierunku identyfikacji i eliminowania czynników ryzyka oraz promowania prozdrowotnego stylu życia. Opisane powyżej działania nakierowane są nie tylko na chorego, ale również, co nie mniej ważne, dotyczą osób z jego najbliższego otoczenia. Ma to istotne znaczenie dla skuteczności dalszej rehabilitacji w warunkach domowych, głównie w odniesieniu do rezygnacji ze szkodliwych używek, niewłaściwych nawyków behawioralnych i stosowania racjonalnej diety.

3 72 Fizjoterapia w wybranych dziedzinach medycyny Etapy i modele rehabilitacji kardiologicznej. Zasady kwalifikowania I etap rehabilitacji kardiologicznej Jest to wczesna rehabilitacja wewnątrzszpitalna, prowadzona bezpośrednio po zabiegach na oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM). Trwa 7 14 dni. Polega na stosowaniu wg wskazań lekarskich indywidualnych ćwiczeń oddechowych i bierno-czynnych ćwiczeń małych grup mięśniowych przy łóżku chorego. Podstawowym celem w tym okresie jest zapobieganie hipowentylacji i procesom zakrzepowo-zatorowym. Ważnym momentem tego etapu rehabilitacji jest pionizacja chorego, która powinna odbywać się stopniowo (powtarzane wielokrotnie siadanie ze spuszczonymi nogami) celem zapobieżenia ortostatycznym spadkom ciśnienia i incydentom omdleniowym. W okresie wczesnego uruchamiania chorego, przy odpowiednim wsparciu psychologicznym i rozpoznaniu jego sytuacji życiowej, można już rozpocząć edukację pacjenta i jego rodziny. II etap rehabilitacji kardiologicznej Nosi on nieprecyzyjną nazwę wczesnej rehabilitacji poszpitalnej, jakkolwiek może być realizowany w szpitalu na oddziałach rehabilitacji kardiologicznej, w sanatoriach lub w warunkach ambulatoryjnych i trwa 3 4 tygodnie. Kwalifikacja do tego etapu rehabilitacji poprzedzona jest oceną lekarską stanu klinicznego chorego. Polega ona na dokładnym zebraniu wywiadu i badaniu przedmiotowym z uwzględnieniem stanu psychicznego. Istotne znaczenie ma wartość ciśnienia tętniczego krwi (górna granica prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi wynosi 140/90 mm Hg), występowanie zaburzeń rytmu serca (tachykardia, niemiarowość nadskurczowa lub całkowita) oraz objawów niewydolności krążenia (obrzęki obwodowe, zastój w krążeniu płucnym, powiększenie wątroby). W związku z tym, że stan zdrowia i sprawności organizmu chorego po przebytym incydencie wieńcowym lub zabiegu operacyjnym na sercu może się dynamicznie zmieniać, obowiązkiem fizjoterapeuty jest ocena stanu klinicznego każdorazowo przed podjęciem ćwiczeń. Celem powyższego jest stałe monitorowanie aktualnego stanu psychofizycznego chorego, jego zdolności do podejmowania aktywności fizycznej i krytycznej samooceny objawów chorobowych, a także wczesne rozpoznanie objawów stanowiących przeciwwskazanie do rehabilitacji i powodujących konieczność modyfikacji leczenia farmakologicznego. Obowiązkiem lekarza jest również zaplanowanie i ocena podstawowych badań laboratoryjnych (OB lub CRP, morfologia krwi, badanie moczu), a także wymienionych poniżej, które są niezbędne do podjęcia decyzji o rehabilitacji: ttrtg klatki piersiowej, zwłaszcza po zabiegach kardiochirurgicznych, w celu wykluczenia obecności płynu w jamach opłucnowych i zmian zapalnych w płucach; ttusg serca do oceny wielkości jam serca, stanu aparatu zastawkowego, odcinkowych zaburzeń kurczliwości, globalnej zdolności skurczowej lewej komory frakcji wyrzutowej (EF ejection fraction) oraz obecności płynu w worku osierdzio-

4 Fizjoterapia w kardiologii 73 wym (stwierdzenie płynu w jamach opłucnowych i worku osierdziowym sugeruje możliwość zespołu Dresslera, stanowiącego przeciwwskazanie do rehabilitacji); ttcałodobowy zapis EKG metodą Holtera w celu oceny zaburzeń rytmu i przewodzenia oraz incydentów niedokrwiennych, zwłaszcza niemego niedokrwienia serca; ttpróbę wysiłkową EKG (wynik tego badania decyduje o wyborze modelu rehabilitacji kardiologicznej i służy do oceny jej efektów). Do oceny skuteczności rehabilitacji po zakończeniu turnusu oprócz próby wysiłkowej wykonuje się również kontrolne USG serca i badanie Holtera Próby wysiłkowe test na bieżni ruchomej lub cykloergometrze Cel badania: ttocena rezerwy wieńcowej oraz powysiłkowych zaburzeń rytmu serca; ttocena wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku; ttocena reakcji hemodynamicznych na wysiłek (tętno, RR); ttkwalifikowanie chorego do odpowiadającego jego możliwościom modelu rehabilitacji; ttocena efektów leczenia i rehabilitacji. Badanie wykonuje się na bieżni ruchomej lub ergometrze rowerowym. Badanie na bieżni jest bardziej fizjologiczne (marsz), ale zapis EKG, ze względu na ruch tułowia, może być technicznie gorszy. Test wysiłkowy na bieżni ruchomej przeprowadza się z wykorzystaniem standardowego lub zmodyfikowanego protokołu Bruce a. Polega on na pokonywaniu marszem następujących po sobie 2 3 minutowych etapów, przy czym każdy kolejny etap odbywa się w warunkach zwiększonego kąta pochylenia bieżni i obciążenia wyrażanego w jednostkach MET. MET to jednostka metaboliczna określająca zdolność pochłaniania tlenu, gdzie 1 MET odpowiada zużyciu tlenu przez 40-letniego mężczyznę w spoczynku w pozycji siedzącej i wynosi 3,5 ml O 2 /kg mc./min. Dla chorych z przewidywaną mniejszą tolerancją wysiłku fizycznego stosuje się zmodyfikowany protokół Bruce a, który różni się od standardowego mniejszymi przyrostami obciążenia i mniejszym kątem pochylenia bieżni przy kolejnych etapach próby. Przy próbach wysiłkowych z użyciem ergometru rowerowego stosuje się obciążenie wysiłkiem w watach (W). Próbę rozpoczyna się od 25 W, zwiększając obciążenie o 25 W na każdym kolejnym etapie próby. Wskazania do przerwania próby wysiłkowej: ttból w klatce piersiowej; ttwystąpienie diagnostycznych zmian odcinka ST (poziome lub zstępujące obniżenie odcinka ST powyżej 1 mm w punkcie odległym o 80 ms od punktu J, uniesienia odcinka ST z pseudonormalizacją odwróconych załamków T);

5 74 Fizjoterapia w wybranych dziedzinach medycyny ttznaczny wzrost ciśnienia skurczowego krwi (pow. 250 mm Hg) lub nagły spadek ciśnienia tętniczego; ttwystąpienie utrwalonych zaburzeń rytmu, np. częstoskurczu komorowego, i zaburzeń przewodzenia; ttnasilona duszność, zmęczenie; ttchromanie przestankowe (objawy niedokrwienia kończyn dolnych); ttosiągnięcie limitu tętna lub obciążenia. Pierwsze cztery objawy traktowane są jako wykładniki dodatniej próby wysiłkowej świadczące o niedokrwieniu mięśnia sercowego. Przeciwwskazania do próby wysiłkowej: ttświeży zawał serca; ttniestabilna dławica piersiowa; ttzłośliwa postać nadciśnienia tętniczego; ttpoważne zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego (bloki) bez zabezpieczenia stymulatorem; ttostre zapalenia mięśnia sercowego, wsierdzia i osierdzia; ttętniaki aorty, zwłaszcza postać rozwarstwiająca; ttciasne zwężenie lewego ujścia tętniczego (stenoza aortalna) lub zastawki trójdzielnej pnia płucnego; ttkardiomiopatia ze zwężeniem drogi odpływu; ttostre choroby infekcyjne i stany gorączkowe o nieustalonej etiologii; ttbrak zgody chorego Próby wysiłkowe próba ergospirometryczna Próba ergospirometryczna jest skojarzeniem klasycznej próby wysiłkowej EKG z ciągłą oceną zdolności wentylacyjnej płuc i analizą stężenia gazów (tlenu i dwutlenku węgła) w wydychanym powietrzu. Podczas próby chory oddycha przez maskę szczelnie obejmującą nos i jamę ustną, co warunkuje odbiór powietrza wydychanego i analizę wymienionych powyżej parametrów. Badanie umożliwia ocenę maksymalnego zużycia tlenu (VO 2max, osiągalne jedynie u sportowców wysokiego wyczynu) i szczytowego zużycia tlenu VO 2 peak, tj. praktycznie możliwego do osiągnięcia dla badanego. Dzięki badaniu można również ustalić wartość tzw. progu anaerobowego (AT) i progu wentylacyjnego (VT), po przekroczeniu których wentylacja nieadekwatnie wzrasta w stosunku do wzrostu VO 2. Wzrost wentylacji jest odpowiedzią na narastanie stężenia dwutlenku węgla w powietrzu wydychanym, jako konsekwencji wytwarzania mleczanów i zwiększenia ich stężenia we krwi. Zmiany te świadczą o uruchomieniu mechanizmów przemian beztlenowych podczas wysiłku. Badanie dostępne jest tylko w niektórych ośrodkach i nie jest konieczne do kwalifikowania chorych do odpowiedniego modelu rehabilitacji. Dostarcza natomiast bardzo precyzyjnych danych diagnostyczno-prognostycznych i pozwala obiektywnie

6 Fizjoterapia w kardiologii 75 ocenić wydolność fizyczną badanego. Szczególnie przydatne jest to u chorych z niewydolnością serca, po przeszczepach serca oraz z zaburzeniami rytmu i przewodzenia. Do oceny stopnia niewydolności krążenia i prognozy zwiększonej śmiertelności służy kwalifikacja Webera oparta na wartości szczytowego pochłaniania tlenu, którą przedstawiono w tabeli 3.6. Tabela 3.6. Klasyfikacja Webera (Circulation 2000; 102: ) Klasa Stopień ciężkości niewydolności VO 2 peak w ml/kg/min) A Brak do łagodnego > 20 B Łagodny do średniego C Średni do ciężkiego D Ciężki 6 10 E Bardzo ciężki < 6 Chorzy z VO 2 peak < od 10 ml/kg/min mają najgorsze rokowanie co do rocznego przeżycia i praktycznie kwalifikują się do przeszczepienia serca Próby wysiłkowe test marszu 6-minutowego Niektórzy chorzy z różnych przyczyn nie mogą być poddani opisanym powyżej próbom wysiłkowym. Dotyczy to przypadków z objawami niewydolności krążenia i bardzo niską tolerancją wysiłku fizycznego, a także w sytuacjach, w których ocena wysiłku na podstawie pomiaru tętna jest niemiarodajna. W tej grupie znajdują się chorzy z migotaniem przedsionków, wszczepionym rozrusznikiem i pacjenci po przeszczepach serca. U takich chorych można wykonać test marszu 6-minutowego, który polega na przejściu jak najdłuższego dystansu w wymienionym przedziale czasowym. W praktyce wykonanie próby polega na wahadłowym marszu po ściśle odmierzonych odcinkach korytarza szpitalnego. Kwalifikacja, strój i przygotowanie do próby są podobne do zasad stosowanych przy innych próbach wysiłkowych. Pomiar ciśnienia i tętna, zarówno na początku, jak i po zakończeniu badania, odbywa się w pozycji siedzącej, a jeśli jest to z wymienionych powyżej powodów niemiarodajne, intensywność wysiłku ocenia się wyłącznie stopniem subiektywnego zmęczenia wg skali Borga (tab. 3.7). Elementy te stanowią składowe oceny próby. Za zadowalające uznaje się przejście dystansu m, rokowniczo obciążająca jest niemożność pokonania dystansu 300 m. W czasie testu można monitorować zapis EKG metodą telemetryczną. W zależności od wyniku próby wysiłkowej chorych w II etapie kwalifikuje się do jednego z 4 modeli rehabilitacji kardiologicznej (tab. 3.8). Model A Zajęcia we wszystkich modelach prowadzi fizjoterapeuta. Podstawowym obciążeniem w modelu A jest trening wytrzymałościowy na ergometrze rowerowym 3 5 razy

7 76 Fizjoterapia w wybranych dziedzinach medycyny Tabela 3.7. Skala Borga (zmodyfikowana) do subiektywnej oceny stopnia zmęczenia wysiłkiem Stopień zmęczenia Określenie odczuwane 0 Nieodczuwalne 0,5 Bardzo, bardzo małe 1 Bardzo małe 2 Małe 3 Średniego stopnia 4 Dość duże 5 Duże 6 Duże 7 Bardzo duże 8 Bardzo duże 9 Bardzo duże 10 Bardzo, bardzo duże +10 Maksymalne Tabela 3.8. Modele rehabilitacji kardiologicznej Model wysiłkowej rehabilitacji A B C D Obciążenie osiągnięte przez chorego podczas próby (w jednostkach MET lub W) > lub równe 7 MET > lub równe 100 W > lub równe 5 MET > lub równe 75 W 3 5 MET W Chorzy z przeciwwskazaniami do próby wysiłkowej w tygodniu, przy obciążeniu powodującym przyśpieszenie tętna do wartości stanowiącej 60 75% rezerwy tętna, odpowiedniego dla wieku (RT = TM TS). Czas trwania interwału treningowego wynosi min. Trening wytrzymałościowy uzupełniany jest treningiem oporowym wykonywanym 2 3 razy w tygodniu, który obejmuje do 3 zestawów ćwiczeń z użyciem przyrządów. Wykonuje się po 8 10 powtórzeń ćwiczeń dla różnych grup mięśniowych. Trening oporowy powinien stanowić około 10% objętości treningów modelu A, być poprzedzony 5 10 minutową rozgrzewką i kończyć się wyciszającymi ćwiczeniami o malejącej intensywności (ogólnorozwojowe ćwiczenia gimnastyczne i oddechowe). Należy pamiętać, że ćwiczenia mięśni obręczy barkowej i kończyn górnych są bardziej obciążające dla serca niż ćwiczenia innych grup mięśniowych. Model B W modelu tym również dominuje trening wytrzymałościowy na ergometrze rowerowym, ale z obciążeniem na poziomie 50 60% rezerwy tętna, odpowiedniego dla

8 Fizjoterapia w kardiologii 77 wieku. Podobnie jak w modelu A trening ten uzupełniany jest treningiem oporowym o proporcjonalnie mniejszym obciążeniu i ćwiczeniami ogólnousprawniającymi i oddechowymi. Model C Obciążenie treningiem wytrzymałościowym na ergometrze odbywa się na poziomie 40 50% rezerwy tętna z proporcjonalnie mniejszym obciążeniem treningiem oporowym oraz zestawem ćwiczeń ogólnousprawniających i oddechowych. Model D Chorzy pod kontrolą fizjoterapeuty wykonują ćwiczenia indywidualne na poziomie obciążenia poniżej 20% rezerwy tętna stosownej do wieku. III etap rehabilitacji kardiologicznej Prowadzona jest w warunkach ambulatoryjnych. Na podstawie wyników próby wysiłkowej chorych kwalifikuje się do modelu A (7 MET lub 100 W) lub B (3 5 MET lub W). Zajęcia są dość urozmaicone. Obejmują treningi wytrzymałościowe na ergometrze rowerowym lub bieżni, ćwiczenia indywidualne w postaci marszów, marszobiegów, jazdy na rowerze, pływania, treningi oporowe w formie stacyjnej, a także gry zespołowe. Czas trwania tego etapu jest nieograniczony. We wszystkich okresach zorganizowanej rehabilitacji (etapy I, II i III) obowiązuje ścisła współpraca lekarza kardiologa, fizjoterapeuty, psychoterapeuty, socjologa i dietetyka oraz personelu pielęgniarskiego. W miarę poprawy stanu zdrowia i sprawności chorego szczególny nacisk powinien być kładziony na edukację pacjenta i jego rodziny odnośnie do konieczności rezygnacji z palenia, zmiany nawyków żywieniowych i utrzymywania aktywności fizycznej jako elementów decydujących o uzyskanej poprawie. Jest to bardzo ważne, gdyż, jak wykazała w swojej pracy doktorskiej A. Marciniak, chorzy z dobrymi wynikami wczesnych okresów rehabilitacji w znacznym odsetku uznają się za wyleczonych, nie przestrzegają zasad racjonalnego odżywiania i rezygnują z prozdrowotnych zachowań, w tym systematycznej aktywności fizycznej. Należy jednak zwrócić uwagę na grupę chorych zbyt entuzjastycznie podchodzących do ćwiczeń fizycznych, których trzeba edukować w kierunku samorozpoznawania objawów przetrenowania. Mogą się one objawiać nawrotami bólów zamostkowych i zaburzeń rytmu serca, tachykardią spoczynkową i nieekonomiczną odpowiedzią na dobrze dotychczas tolerowany wysiłek. W przypadku przetrenowania, które jest następstwem zbyt intensywnego treningu bez zachowania adekwatnych przerw, może to być również pogorszenie wynikające z przyczyn obiektywnych, np. restenozy po stentowaniu tętnicy wieńcowej czy zmniejszonej drożności pomostów naczyniowych po operacjach CABG. Takie stany wymagają wnikliwej oceny lekarskiej. Zespół terapeutyczny odnosi pełny sukces, gdy III etap rehabilitacji kardiologicznej przekształca się w stały element nowego prozdrowotnego stylu życia chorego i wraz ze zmianą nawyków żywieniowych oraz rezygnacją ze szkodliwych używek jest kontynuowany do końca życia. Nazywa się to IV etapem rehabilitacji kardiologicznej.

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KOMPLEKSOWA REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KOMPLEKSOWA REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KOMPLEKSOWA REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA KRK - DEFINICJA KOMPLEKSOWA REHABILITACJA KARDIOLOGICZNA (WHO) to kompleksowe i skoordynowane działania,

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Sprawność fizyczna (fitness) 1. Siła, moc i wytrzymałość mięśniowa (muscular fitness) 2. Szybkość 3. Wytrzymałość

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1. www.polkard.org 2 http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/wroc/assets_08_03_16.pdf

Załącznik nr 1. www.polkard.org 2 http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/wroc/assets_08_03_16.pdf Załącznik nr 1 Opis programu zdrowotnego pn. Rozszerzenie dostępu do rehabilitacji kardiologicznej w ramach wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych 1. Opis problemu zdrowotnego Pomimo zaznaczającego

Bardziej szczegółowo

Recenzja rozprawy doktorskiej

Recenzja rozprawy doktorskiej Warszawa,24.04.2018 Dr hab.n.med.iwona Korzeniowska-Kubacka Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologii Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii 04-628 Warszawa,Alpejska 42. Recenzja rozprawy

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY

BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY BADANIE ERGOSPIROMETRYCZNE Dokładność pomiaru, zaawansowane funkcje diagnostyczne oraz komfort obsługi sprawiają, że system BTL CardioPoint CPET doskonale

Bardziej szczegółowo

Podstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak

Podstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak PATRONAT M ERYTO RYC ZNY K o m it e t R e h a b il it a c j i, K u l t u r y F iz y c z n e j i In t e g r a c j i S p o ł e c z n e j P A N Podstawy kompleksowej rehabilitacji kardiolosicznej Zbigniew

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1. Program zdrowotny pn. Rozszerzenie dostępu do rehabilitacji kardiologicznej w ramach wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych

Załącznik nr 1. Program zdrowotny pn. Rozszerzenie dostępu do rehabilitacji kardiologicznej w ramach wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych Załącznik nr 1 Program zdrowotny pn. Rozszerzenie dostępu do rehabilitacji kardiologicznej w ramach wtórnej prewencji chorób sercowo-naczyniowych 1. Opis problemu zdrowotnego Pomimo zaznaczającego się

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SCHORZENIACH UKŁADU KRĄŻENIA w systemie ambulatoryjnym

PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SCHORZENIACH UKŁADU KRĄŻENIA w systemie ambulatoryjnym Załącznik Nr 1 do umowy nr... zawartej z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SCHORZENIACH UKŁADU KRĄŻENIA w systemie ambulatoryjnym 1. WYMAGANIA WSPÓLNE DLA ŚWIADCZENIODAWCÓW

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja w chorobie niedokrwiennej serca (OZW, angioplastyka, CABG)

Rehabilitacja w chorobie niedokrwiennej serca (OZW, angioplastyka, CABG) Rehabilitacja w chorobie niedokrwiennej serca (OZW, angioplastyka, CABG) II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Ogólnoustrojowe konsekwencje unieruchomienia 1 Wpływ treningu fizycznego na wydolność wysiłkową

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM

PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM Załącznik Nr 2 PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SCHORZENIACH NARZĄDU RUCHU w systemie ambulatoryjnym 1. WYMAGANIA WSPÓLNE DLA ŚWIADCZENIODAWCÓW

Bardziej szczegółowo

Monitorowana telemedycznie rehabilitacja kardiologiczna

Monitorowana telemedycznie rehabilitacja kardiologiczna Monitorowana telemedycznie rehabilitacja kardiologiczna Dr n.med. Bożena Wierzyńska Departament Prewencji i Rehabilitacji ZUS TELEMEDYCYNA I E-ZDROWIE. Kierunki rozwoju systemu ochrony zdrowia Warszawa,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja kardiologiczna u pacjentów po zawale serca

Rehabilitacja kardiologiczna u pacjentów po zawale serca KOMPLEKSOWA OPIEKA KARDIOLOGICZNA Rehabilitacja kardiologiczna u pacjentów po zawale serca Cardiac rehabilitation in patients with acute myocardial infarction STRESZCZENIE Rehabilitacja kardiologiczna

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy.

Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Marek Ciecierski, Zygmunt Mackiewicz, Arkadiusz Jawień Wpływ rehabilitacji na stopień niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy. Z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej AM w Bydgoszczy Kierownik

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski Profil kształcenia: ogólnoakademicki KOD: wpisać A, B, C lub D i nr AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski

Bardziej szczegółowo

PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM

PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM PROGRAMY REHABILITACJI LECZNICZEJ W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM Załącznik Nr 2 do Polityki zarządzania w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych rehabilitacją leczniczą w ramach prewencji rentowej Lp. 1.1. lokalizacja

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ

STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ K.OLESZCZYK J.RYBICKI A.ZIELINSKA-MEUS I.MATYSIAKIEWICZ A.KUŚMIERCZYK-PIELOK K.BUGAJSKA-SYSIAK E.GROCHULSKA STANDARDOWE PROCEDURY OPERACYJNE W REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ XVI Konferencja Jakość w Opiece

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w Kardiologii

Testy wysiłkowe w Kardiologii Testy wysiłkowe w Kardiologii II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wysiłek fizyczny Wzrost zapotrzebowania m.szkieletowych na tlen Przyspieszenie rytmu serca (do max HR) Wzrost objętości minutowej serca

Bardziej szczegółowo

Olimpijska oferta. Bezpieczna Aktywność Sportowa

Olimpijska oferta. Bezpieczna Aktywność Sportowa Olimpijska oferta Bezpieczna Aktywność Sportowa W ramach Olimpijskiej Oferty Pacjenci abonamentowi LUX MED w wieku od 6 do 65 lat mogą skorzystać z usług z zakresu. Konsultacje lekarzy w zakresie Pacjent

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Ćwiczenie 3 Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Sprawność zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłków fizycznych I Analiza zmian wybranych wskaźników układu krążenia i oddychania podczas wysiłku o stałej intensywności

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk

Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

Tele-EKG nowe możliwości bezpiecznej rehabilitacji kardiologicznej w warunkach domowych

Tele-EKG nowe możliwości bezpiecznej rehabilitacji kardiologicznej w warunkach domowych Tele-EKG nowe możliwości bezpiecznej rehabilitacji kardiologicznej w warunkach domowych mgr Elżbieta Wróbel, mgr Bartłomiej Szczuka Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II Telemonitoring kardiologiczny

Bardziej szczegółowo

SYLABUS z przedmiotu: Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii

SYLABUS z przedmiotu: Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii SYLABUS z przedmiotu: Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut

Bardziej szczegółowo

układu krążenia Paweł Piwowarczyk

układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w chorobach

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

SYLABUS. Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w kardiologii i pulmonologii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Katedra Rehabilitacji Kod przedmiotu Studia Kierunek

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Zasady rehabilitacji kardiologicznej u chorych z niewydolnością serca

Zasady rehabilitacji kardiologicznej u chorych z niewydolnością serca Zasady rehabilitacji kardiologicznej u chorych z niewydolnością serca Wg wytycznych European Society of Cardiology(2001) oraz American Heart Association(2003) UPDATE Exercise training in heart failure:

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie. Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 14.03.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na

Bardziej szczegółowo

Fizjologia, biochemia

Fizjologia, biochemia 50 Fizjologia, biochemia sportu Krioterapia powoduje lepszą krążeniową i metaboliczną tolerancję oraz opóźnia narastanie zmęczenia w trakcie wykonywania pracy mięśniowej przez zawodników sportów wytrzymałościowych.

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1

1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 v Wstęp xiii Przedmowa do wydania I polskiego xv Wykaz skrótów xvii 1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 A. Wywiad perinatalny i z okresu ciąży 1 B. Wywiad po urodzeniu

Bardziej szczegółowo

E. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie

E. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

Temat: Charakterystyka wysiłków dynamicznych o średnim i długim czasie trwania. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: tolerancja wysiłku

Temat: Charakterystyka wysiłków dynamicznych o średnim i długim czasie trwania. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: tolerancja wysiłku Imię i nazwisko. Data:.. Sprawozdanie nr 4 Temat: Charakterystyka wysiłków dynamicznych o średnim i długim czasie trwania. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: tolerancja wysiłku próg beztlenowy I Cel: Ocena

Bardziej szczegółowo

Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca

Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz

Bardziej szczegółowo

Autor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1

Autor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1 SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów

Bardziej szczegółowo

Wydolność fizyczna to zdolność do wykonywania aktywności fizycznej, którą jest każda aktywność ruchowa ciała z udziałem mięśni szkieletowych

Wydolność fizyczna to zdolność do wykonywania aktywności fizycznej, którą jest każda aktywność ruchowa ciała z udziałem mięśni szkieletowych Wydolność fizyczna to zdolność do wykonywania aktywności fizycznej, którą jest każda aktywność ruchowa ciała z udziałem mięśni szkieletowych powodująca wydatek energetyczny wyższy niż w spoczynku. Wydolność

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk

Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca i Obiektywny dowód dysfunkcji serca i Odpowiedź na właściwe leczenie

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI

DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa i zawał serca.

Choroba wieńcowa i zawał serca. Choroba wieńcowa i zawał serca. Dr Dariusz Andrzej Tomczak Specjalista II stopnia chorób wewnętrznych Choroby serca i naczyń 1 O czym będziemy mówić? Budowa układu wieńcowego Funkcje układu wieńcowego.

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka kliniczna w fizjoterapii Fizjoterapia, studia niestacjonarne II stopnia sem. 2

Diagnostyka kliniczna w fizjoterapii Fizjoterapia, studia niestacjonarne II stopnia sem. 2 SPRAWOZDANIE 1 IMIĘ I NAZWISKO GRUPA Diagnostyka kliniczna w fizjoterapii Fizjoterapia, studia niestacjonarne II stopnia sem. Ćwiczenia 1: Metody oceny układu sercowo-naczyniowego. Zadanie 1. Podaj wartość

Bardziej szczegółowo

Próby wysiłkowe w kardiologii

Próby wysiłkowe w kardiologii Wysiłek fizyczny Próby wysiłkowe w kardiologii Wzrost zapotrzebowania m.szkieletowych na tlen KATEDRA II KARDIOLOGII CM UMK 2014 Przyspieszenie rytmu serca (do max HR) Wzrost objętości minutowej serca

Bardziej szczegółowo

NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA

NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA SZCZEGÓŁOWE MATERIAŁY INFORMACYJNE O PRZEDMIOCIE POSTĘPOWANIA W SPRAWIE ZAWARCIA UMÓW O UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ w rodzaju: programy profilaktyczne i promocja zdrowia

Bardziej szczegółowo

Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 10/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. o projekcie programu Zdrowy ruch zdrowe życie gminy Polkowice

Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 10/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. o projekcie programu Zdrowy ruch zdrowe życie gminy Polkowice Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 10/2014 z dnia 7 stycznia 2014 r. o projekcie programu Zdrowy ruch zdrowe życie gminy Polkowice Po zapoznaniu

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-P Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

Holter. odprowadzeń CM5, CS2, IS.

Holter. odprowadzeń CM5, CS2, IS. Norman Jefferis Jeff (1.1.1914-21.7.1983) amerykański biofizyk skonstruował urządzenie rejestrujące EKG przez 24 godziny, tzw. EKG. W zależności od typu aparatu sygnał EKG zapisywany jest z 2, 3, rzadziej

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIA IX. 3. Zaproponuj metodykę, która pozwoli na wyznaczenie wskaźnika VO nmax w sposób bezpośredni. POŚREDNIE METODY WYZNACZANIA VO 2MAX

ĆWICZENIA IX. 3. Zaproponuj metodykę, która pozwoli na wyznaczenie wskaźnika VO nmax w sposób bezpośredni. POŚREDNIE METODY WYZNACZANIA VO 2MAX ĆWICZENIA IX 1. Wydolność aerobowa tlenowa, zależy od wielu wskaźników fizjologicznych, biochemicznych i innych. Parametry fizjologiczne opisujące wydolność tlenową to: a) Pobór (zużycie) tlenu VO 2 b)

Bardziej szczegółowo

PSYCHO-HORMONALNE PRZEJAWY PRZETRENOWANIA U WYCZYNOWYCH SPORTOWCÓW. dr Zbigniew Obmiński Instytut Sportu Zakład Endokrynologii

PSYCHO-HORMONALNE PRZEJAWY PRZETRENOWANIA U WYCZYNOWYCH SPORTOWCÓW. dr Zbigniew Obmiński Instytut Sportu Zakład Endokrynologii PSYCHO-HORMONALNE PRZEJAWY PRZETRENOWANIA U WYCZYNOWYCH SPORTOWCÓW dr Zbigniew Obmiński Instytut Sportu Zakład Endokrynologii Chroniczne zmęczenie - objaw choroby lub przepracowania u zdrowych osób Zmęczenie

Bardziej szczegółowo

DOM ODNOWY CENTRUM REHABILITACJI. Centrum Rehabilitacji. Warchlino koło Szczecina

DOM ODNOWY CENTRUM REHABILITACJI. Centrum Rehabilitacji. Warchlino koło Szczecina koło Szczecina Oferta Rehabilitacja ogólnoustrojowa z naciskiem na kardiologiczną i neurologiczną Opieka krótko i długoterminowa, w tym dla osób starszych Rehabilitacja dla chorych po zawale serca, z niewydolnością

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W PIERWOTNEJ PREWENCJI CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK. Wstęp

AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W PIERWOTNEJ PREWENCJI CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK. Wstęp AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W PIERWOTNEJ PREWENCJI CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wstęp Systematyczna aktywność ruchowa zmniejsza umieralność z powodu chorób sercowonaczyniowych

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacja świadczenia rehabilitacja kardiologiczna w ramach opieki kompleksowej po zawale mięśnia sercowego

Warunki realizacja świadczenia rehabilitacja kardiologiczna w ramach opieki kompleksowej po zawale mięśnia sercowego Załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2016 r. (poz. 2162) WYKAZ KOMPLEKSOWYCH ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI LECZNICZEJ, KTÓRE SĄ UDZIELANE PO SPEŁNIENIU DODATKOWYCH

Bardziej szczegółowo

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych

Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma

Bardziej szczegółowo

R. PIOTROWICZ, I. KORZENIOWSKA-KUBACKA, R. BARANOWSKI, B. DOBRASZKIEWICZ-WASILEWSKA, J. GWILKOWSKA

R. PIOTROWICZ, I. KORZENIOWSKA-KUBACKA, R. BARANOWSKI, B. DOBRASZKIEWICZ-WASILEWSKA, J. GWILKOWSKA OCENA WYNIKÓW PROGRAMU PILOTAŻOWEGO REHABILITACJI LECZNICZEJ UKŁAU KRĄŻENIA W SYSTEMIE AMBULATORYJNYM Z MONITOROWANĄ TELEMEYCZNIE REHABILITACJĄ KARIOLOGICZNĄ W WARUNKACH OMOWYCH R. PIOTROWICZ, I. KORZENIOWSKA-KUBACKA,

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie.

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie. Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na

Bardziej szczegółowo

Sz. P. Krzyszof Łanda. Podsekretarz Stanu. Ministerstwo Zdrowia. Warszawa, ul. Miodowa 15

Sz. P. Krzyszof Łanda. Podsekretarz Stanu. Ministerstwo Zdrowia. Warszawa, ul. Miodowa 15 dr hab. n. społ. Bernadetta Izydorczyk Kraków, 2016.11.30 Konsultant Krajowy w dziedzinie Psychologii Klinicznej Instytut Psychologii Stosowanej Uniwersytet Jagielloński Kraków Sz. P. Krzyszof Łanda Podsekretarz

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA. Jadwiga Wolszakiewicz. Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na funkcje seksualne między innymi

AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA. Jadwiga Wolszakiewicz. Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa na funkcje seksualne między innymi AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A AKTYWNOŚĆ SEKSUALNA Jadwiga Wolszakiewicz Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologii Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii w Warszawie Zdrowie seksualne jest odzwierciedleniem

Bardziej szczegółowo

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny

Bardziej szczegółowo

Echokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych.

Echokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych. Echokardiograficzny test obciążeniowy z dobutaminą w polskich pracowniach echokardiograficznych. Opracowanie na podstawie danych z 25 Pracowni Echokardiograficznych w Polsce posiadających akredytację Sekcji

Bardziej szczegółowo

Przypadki kliniczne EKG

Przypadki kliniczne EKG Przypadki kliniczne EKG Przedrukowano z: Mukherjee D. ECG Cases pocket. Börm Bruckmeier Publishing LLC, Hermosa Beach, CA, 2006: 135 138 (przypadek 31) i 147 150 (przypadek 34) PRZYPADEK NR 1 1.1. Scenariusz

Bardziej szczegółowo

Uzdrowiskowa rehabilitacja kardiologiczna

Uzdrowiskowa rehabilitacja kardiologiczna Uzdrowiskowa rehabilitacja kardiologiczna Cardiac rehabilitation lek. med. Małgorzata Olesińska-Olender ordynator Oddziału Rehabilitacji Kardiologicznej w Polanicy-Zdroju, Uzdrowiska Kłodzkie Grupa PGU

Bardziej szczegółowo

Przewlekła niewydolność serca - pns

Przewlekła niewydolność serca - pns Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju

Bardziej szczegółowo

TOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ

TOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ TOPOGRAFIA JAMY BRZUSZNEJ FIZJOTERAPIA PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ DOSTĘPY DO OPERACJI JAMY BRZUSZNEJ WPŁYW OPERACJI W OBRĘBIE JAMY BRZUSZNEJ NA CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO Okolica operacji Natężona pojemność

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne, VI rok, plan zajęć

Choroby wewnętrzne, VI rok, plan zajęć Choroby wewnętrzne, VI rok, plan zajęć TEMAT ćwiczeń audytoryjnych: Profilaktyka przeciwzakrzepowa, profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych Zaburzenia rytmu i przewodnictwa: ocena kliniczna, diagnostyka,

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka funkcjonalna człowieka

Diagnostyka funkcjonalna człowieka Agnieszka Oponowicz, Radosław Koczkodan, Aleksander Ronikier Diagnostyka funkcjonalna człowieka Przewodnik do ćwiczeń z fizjoterapii Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego Olsztyn 2010 Spis treści

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Zawał serca ból wieńcowy p30 min +CPK +Troponiny Zawał serca z p ST STEMI ( zamknięcie dużej tętnicy wieńcowej) Z wytworzeniem załamka Q Zawał serca bez pst NSTEMI Zamknięcie

Bardziej szczegółowo

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia.

Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny: hematologia. Załącznik nr 10 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu LECZENIE NADPŁYTKOWOŚCI SAMOISTNEJ ICD - 10 D75.2 - nadpłytkowość samoistna Dziedzina medycyny:

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 27 grudnia 2016 r. Poz. 2162

Warszawa, dnia 27 grudnia 2016 r. Poz. 2162 Warszawa, dnia 27 grudnia 2016 r. Poz. 2162 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 16 grudnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej

Bardziej szczegółowo

OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA

OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2018/ /2023

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2018/ /2023 Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Sylabus przedmiotowy 208/209 2022/2023 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO PROGRAMOWE

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO PROGRAMOWE ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO PROGRAMOWE Rodzaj kształcenia Kurs specjalistyczny jest to rodzaj kształcenia, który zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001r. Nr

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Definicja. Choroba niedokrwienna serca. Podział choroby wieńcowej. Epidemiologia 2015-04-23

Definicja. Choroba niedokrwienna serca. Podział choroby wieńcowej. Epidemiologia 2015-04-23 Definicja Choroba niedokrwienna serca II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen

Bardziej szczegółowo

Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej

Lek. Olgierd Woźniak. Streszczenie rozprawy doktorskiej Lek. Olgierd Woźniak Streszczenie rozprawy doktorskiej Ocena czynników ryzyka adekwatnych interwencji kardiowerteradefibrylatora u pacjentów z arytmogenną kardiomiopatią prawej komory. Wstęp Arytmogenna

Bardziej szczegółowo

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy

Aktywność fizyczna. Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Schemat postępowania w cukrzycy Aktywność fizyczna Ćwiczenia i gimnastyka są korzystne dla każdego, a w szczególności dla chorych na cukrzycę. W przypadku tej choroby wysiłek fizyczny

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja w opiece paliatywnej profesor dr hab. med. Paweł Śliwiński

Rehabilitacja w opiece paliatywnej profesor dr hab. med. Paweł Śliwiński Rehabilitacja w opiece paliatywnej profesor dr hab. med. Paweł Śliwiński Rehabilitacja oddechowa jest holistycznym postępowaniem z indywidualizacją leczenia, które adresujemy do chorych w celu poprawy

Bardziej szczegółowo

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Medycyna rodzinna Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-MRodz Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.

Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r. Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 07/08 0/0 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007 W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja kardiologiczna

Rehabilitacja kardiologiczna Rehabilitacja kardiologiczna Tematy : - Cel ćwiczeń w rehabilitacji kardiologicznej - Dlaczego wykonuje się ćwiczenia krążeniowe i oddechowe? - Po co wykonuje się pomiary tętna, ciśnienia w trakcie ćwiczeń?

Bardziej szczegółowo

WEŹ SERCE W SWOJE RĘCE

WEŹ SERCE W SWOJE RĘCE WEŹ SERCE W SWOJE RĘCE www.profilaktyka-przasnysz.pl Profilaktyka chorób układu krążenia szansą na poprawę sytuacji zdrowotnej mieszkańców powiatu przasnyskiego w ramach Programu PL13 Ograniczanie społecznych

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjologia pracy i wypoczynku

Bardziej szczegółowo

lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej

lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków Aleksandra Jarecka Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie Kierownik Kliniki - prof. dr hab. Piotr

Bardziej szczegółowo