Podstawowe problemy kognitywistyki: Świadomość. Rodzaje umysłów a rodzaje świadomości
|
|
- Zuzanna Zakrzewska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawowe problemy kognitywistyki: Świadomość Rodzaje umysłów a rodzaje świadomości Wykład siódmy i ósmy Andrzej Klawiter klawiter@amu.edu.pl
2 Introdukcja: Bóg a świadomość Nawet debata o istnieniu Boga nie może obyć się bez odwołania do problemu świadomości 23 lutego 2012 odbyła się debata między Richardem Dawkinsem a anglikańskim arcybiskupem Canterbury Rowanem Williamsem: Nature of human beings and the question of their ultimate origin.
3 Przez dużą część spotkania abp Williams słuchał argumentów Dawkinsa, który mówił o ewolucji. Jestem zachwycony elegancją pana wywodu - powiedział w pewnej chwili. I dodał, że zgadza się z większością tez Darwina. Zauważył jednak, że "Darwin niewiele miał do powiedzenia na temat świadomości". - I to jest jeden z powodów, dla których ostrożnie podchodzę do jego teorii - dodał.
4 Dawkins odpowiedział: To, czego nie rozumiem, to, dlaczego arcybiskup nie może zobaczyć niesamowitego piękna idei, że życie powstało z niczego. To taka oszałamiająca, elegancka, piękna rzecz. Dlaczego chcieć ją zmącić czymś tak kłopotliwym jak Bóg. Przyznaję jednak, że kwestia świadomości jest "bardzo tajemnicza" i na razie pozostaje nierozwiązana. - Niebawem na pewno zostanie wyjaśniona.
5 Mózg a umysł (1) Samo badanie mózgu nie wystarcza do wyjaśnienia jak działa umysł i jego podstawowe składniki z systemem poznawczym na czele. W wykładzie 6 argumentowałem, że mózg i umysł wypełniają inne zadania. Mózg przede wszystkim chroni organizm, natomiast umysł dostarcza informacji o tym, co dzieje się w otoczeniu w pewnej dostępnej organizmowi odległości. Nie znaczy to, że procesy umysłowe mogą być realizowane bez udziału procesów mózgowych. Nie ma umysłu bez mózgu. Co znaczy, że proces poznawczy działa na podłożu procesów mózgowych. Jednak nie da się wyeliminować wiedzy o umyśle poprzez zastąpienie jej wiedzą o mózgu
6 Mózg a umysł (2) Tego, jaki jest związek między zjawiskami umysłowymi a tymi, które są ich mózgowym podłożem nie da się z góry przesądzić. Ustalenie natury tego związku samo jest wynikiem odkrycia naukowego. To, co współcześnie wiadomo o związkach między stanami mózgu a stanami umysłu odnosi się jedynie do zależności między prostymi (tj. krótkotrwałymi i zlokalizowanymi w określonych obszarach) stanami mózgu a, uznawanymi powszechnie za proste, stanami umysłu, takimi np. jak stany percepcyjne. Przekonanie, że podobny typ związku zachodzi między złożonymi stanami mózgu a złożonymi stanami umysłu jest ekstrapolacją, która sama wymaga uzasadnienia. Losy psychofizyki pokazują, że ekstrapolacje takie nie przynoszą spodziewanych rezultatów
7 Mózg a umysł (3) Brak sukcesu w ekstrapolowaniu bierze się (1) z uznania, że mózg i umysł pełnią takie same funkcje (2) oraz z przyjęcia, że temu, co proste w jednej dziedzinie (zjawisk umysłowych), odpowiada to, co proste w drugiej dziedzinie (zjawisk mózgowych) i - odpowiednio temu, co złożone w jednej dziedzinie, odpowiada to, co złożone w drugiej. Tymczasem związki między dziedzinami zjawisk mózgowych oraz zjawisk umysłowych mogą być znacznie bardziej zawiłe i samo odkrycie ich jest już osiągnięciem badawczym.
8 Ujęcia umysłu Kiedy współcześnie mówi się o umyśle ma się przede wszystki na uwadze jego ujęcie z perspektywy funkcjonalnej. Przypomnijmy, że ujęcie funkcjonalne to jedno z trzech ujęć umysłu. Obok substancjalnego, które odpowiada na pytanie: Czym jest umysł?, oraz instrumentalnego, badającego jak posługujemy się umysłem. W ujęciu funkcjonalnym odpowiadamy na pytanie: Jak działa umysł? (por. S.Pinker, Jak działa umysł)
9 Funkcja a mechanizm Przez funkcję rozumie się zwykle podstawowe zadanie danego systemu, a przez mechanizm jego działania sposób, w jaki zadanie to jest przez system realizowane Badanie umysłu z perspektywy funkcjonalnej polega na ustaleniu, co robi dany system i dlaczego prowadzi to do pojawienia się takiego, a nie innego stanu, będącego skutkiem działania systemu
10 Uniwersalne a modularne ujęcie umysłu Ujęcie funkcjonalne zmierza do wskazania i opisu mechanizmów odpowiedzialnych za poszczególne rodzaje czynności umysłu, takich jak spostrzeganie, tworzenie pojęć, rozumowanie, podejmowanie decyzji itp. Jedni uważali, że tak różne rodzaje aktywności mogą być realizowane przez jeden wspólny system, tzw. uniwersalny rozwiązywacz problemów (General Problem Solver, w skrócie - GPS) Inni twierdzili, że GPS jest zbyt abstrakcyjnym modelem by trafnie aproksymował działanie ludzkiego mózgu i umysłu. Dlatego postulowali taki model umysłu, w którym różne rodzaje aktywności realizowane są przez odrębne, wyspecjalizowane systemy. Tak powstała modularna koncepcja umysłu (Jerry Fodor, The modularity of mind, MIT Press, 1983).
11 Umysł jako uniwersalny rozwiązywacz problemów (GPS) Rozpowszechnienie komputerowej metafory umysłu sprawiło, że umysł traktowano jako system realizujący jedną zasadniczą funkcję: rozwiązywanie problemów. Stąd wzięła się idea uniwersalnego rozwiązywacza problemów (General Problem Solver). Por. Newell, A.; Shaw, J.C.; Simon, H.A. (1959). Report on a general problem-solving program. Istotą tego podejścia było oddzielenie treści problemu (określonych na podstawie typu danych zebranych przez umysł ) od techniki ich rozwiązywania. Treści mogą być różne, ale technika rozwiązywania problemów jest taka sama.
12 Modularna koncepcja umysłu Ujęcie umysłu jako zespołu odrębnych funkcji realizowanych za pomocą różnych mechanizmów doprowadziło do powstania koncepcji postulującej, że w umyśle wyodrębniły się względnie autonomiczne systemy, z których każdy wyspecjalizowany jest w realizowaniu jednej, ważnej funkcji umysłu. Jerry Fodor (1983) dookreślił funkcjonalnie rozumiane pojęcie systemu i zaproponował, aby realizujący określoną funkcję, względnie autonomiczny, powstały w drodze ewolucji (a więc zdeterminowany genetycznie) i powiązany ze strukturą neurologiczną system nazwać modułem. W ujęciu Fodora, modularne miały być tylko procesy poznawcze z niższego poziomu działania umysłu, np. procesy percepcyjne.
13 Rozległa modularność umysłu Tooby i Cosmides (1994) a także Pinker (1997/pol.2002) twierdzą, że podejście funkcjonalne pozwala połączyć dwa programy badania umysłu: obliczeniową koncepcję umysłu oraz koncepcję ewolucyjną, inspirowaną teorią ewolucji Darwina. W przeciwieństwie do Fodora twierdzą oni, że uniwersalność procesów ewolucyjnych sprawia, że także procesy poznawcze z wyższego poziomu mają charakter modularny. Według nich, funkcjonalna architektonika umysłu cechuje się rozległą modularnością (massive modularity). Tę rozległą modularność ilustrować ma porównanie umysłu do szwajcarskiego scyzorka
14 Umysł jako szwajcarski scyzoryk, czyli wielofunkcyjny kompleks Umysł staje się elastyczny i skuteczny dlatego, że zawiera cały zestaw wyspecjalizowanych obwodów. Umysł chyba bardziej przypomina scyzoryk szwajcarski niż jedno wielozadaniowe ostrze [aluzja do GPS uwaga AK]: jest przydatny w tak wielu sytuacjach dlatego, że ma dużą liczbę części otwieracz do butelek, korkociąg, nóż, wykałaczkę, nożyczki, a każda z nich jest dobrze zaprojektowana do rozwiązania innego problemu. Tooby, Cosmides. Beyond intuition and instinct blindness: toward an evolutionary rigorous cognitive science, Cognition, 50,1994
15 Umysł jako szwajcarski scyzoryk, czyli zestaw narzędzi Czy porównanie umysłu do szwajcarskiego scyzoryka trafnie wskazuje na istotę umysłu, czyli na to, że pełni on wiele funkcji? Zauważmy, że szwajcarski scyzoryk nie działa sam z siebie lecz wymaga, umiejącego się nim posłużyć, użytkownika. Znaczy to, że jest on przede wszystkim zestawem wielu różnych narzędzi, a nie - systemem złożonym z wielu funkcji Jeśli chcielibyśmy porównać umysł do scyzoryka, to należałoby umysł potraktować jako zestaw narzędzi. Narzędzia składające się na umysł służą różnym celom. Np. informacja wzrokowa jest przetwarzana w umyśle na różne sposoby (strumień brzuszny i grzbietowy) i wykorzystywana dla różnych celów (dla percepcji albo dla działania). Niektórzy badacze nie dostrzegają różnicy między funkcją a narzędziem. Postaram się pokazać, że utożsamianie narzędzia z funkcją jest nietrafne.
16 Funkcja a narzędzie (1) Podstawowa różnica między funkcją a narzędziem polega na tym, że narzędzie wymaga użytkownika, natomiast funkcja i związany z nią mechanizm działania systemu (modułu) są obiektywne, a więc niezależne od użytkownika. Jeśli wystąpią określone warunki, to system zaczyna działać, czyli funkcjonować. Głębsze podobieństwo i związek między scyzorykiem a umysłem polega na tym, że bez tego drugiego nie można rozpoznać narzędziowej natury tego pierwszego i użyć go we właściwy sposób Reasumując, bez umysłu nie rozpoznamy narzędzia i nie potrafimy go użyć.
17 Funkcja a narzędzie (2) Rozważmy to na przykładzie. noża Kiedy mówimy, że funkcją noża jest krojenie, to wskazujemy na to, że jeśli zostanie on przyłożony z odpowiednią siłą do obiektu o stosownej twardości i zacznie się odpowiednio poruszać, to po stosownym czasie obiekt ten zostanie podzielony na dwie części. W takim ujęciu nóż jest składnikiem systemu do krojenia, który zadziała (spełni funkcję krojenia) jeśli zajdą odpowiednie warunki) Kiedy mówimy, że nóż jest narzędziem do krojenia to wskazujemy jego użyteczność, na którą składa się nie tylko jego funkcja ale także własności związane z użytkownikiem (dopasowanie do ciała, umiejętność użycia noża itp.).
18 Ujęcie instrumentalne umysłu wyjaśnia jego działanie lepiej niż ujęcie funkcjonalne Badając umysł należy więc najpierw ustalić jak jest używany (ujęcie instrumentalne), a dopiero potem pytać o jego funkcje i strukturę. Ujmując rzecz lapidarnie: nie potrafimy używać (posługiwać się) żołądka, wątroby czy mózgu (które sprawnie pełnią swoje funkcje) lecz potrafimy posługiwać się umysłem.
19 Do czego używamy umysłu? Na umysł podobnie jak na scyzoryk szwajcarski należy spojrzeć jako na: (1) zestaw narzędzi ułatwiających wykonywanie złożonych czynności takich np. jak mówienie, pisanie czy czytanie, (2) zestaw narzędzi umysłowych służących do rozpoznawania narzędzi fizycznych w otoczeniu (np. rozpoznawanie ofert) i do planowania ich użycia (3) zestaw narzędzi służących do projektowania narzędzi nowych i nadzoru nad ich wykonywaniem.
20 Użyteczność narzędzia Użyteczność zwykłego narzędzia z otoczenia zależy od czterech podstawowych czynników: (1) dopasowania do ciała użytkownika (2) sprawności części wykonawczej narzędzia (np. ostrość noża) (3) sposobu użycia (4) stanu rzeczy, będącego skutkiem użycia narzędzia To umysł umożliwia rozpoznanie tych czynników, co pozwala na jego skuteczne użycie.
21 Użyteczność umysłu Aby odnieść korzyść z posiadania scyzoryka lub umysłu trzeba opanować umiejętność posługiwania się nimi Umysł - w odróżnieniu od scyzoryka - zawiera nie tylko gotowe, o z góry zadanym przeznaczeniu, narzędzia. Umysł to także zdolność do używania standardowych narzędzi w niestandardowy sposób. Przykładami takich niestandardowych zastosowań narzędzi umysłowych są: wykorzystanie słuchu do szybkiego rozpoznawania dźwięków mowy, czy wykorzystanie wzroku do szybkiego rozpoznawania liter.
22 Czy wyjaśnimy mechanizmy biologiczne poprzestając na prawidłowościach fizycznych? Nie ulega wątpliwości, że organizmy żywe podlegają prawidłowościom fizycznym (np. prawu ciążenia). Nie znaczy to jednak, że poprzestanie na znanych nam prawidłowościach fizycznych wystarczy, aby wyjaśnić podstawowe mechanizmy biologiczne, a w szczególności - mechanizm doboru naturalnego. Ujmując to lapidarnie, fizycy sami nie stworzyliby teorii ewolucji. Do tego potrzebny był biolog (Darwin), który sformułował ją nie używając do tego wiedzy z teorii fizycznych.
23 Czy wyjaśnimy działanie umysłu odwołując się do doboru naturalnego? (1) Podobnie ma się rzecz z umysłem. Nie ulega wątpliwości, że umysł podlega biologicznym prawidłowościom adaptacyjnym (czyli mechanizmowi doboru naturalnego, nazywanemu także mechanizmem darwinowskim). Czy znaczy to, że wyjaśniając działanie umysłu wystarczy znaleźć właściwą prawidłowość adaptacyjną? Gdyby tak było, to przewagę ewolucyjną zyskałyby te umysły, które są najlepiej przystosowane do warunków. Tymczasem rozpowszechnienie umysłów ludzkich pokazuje, że to nie warunki pełnią dla nich rolę selektora.
24 Czy wyjaśnimy działanie umysłu odwołując się do doboru naturalnego? (2) Często powtarzana teza, że teoria ewolucji dostarczy odpowiedzi na pytanie o mechanizm działania umysłu jest podobne do stwierdzenia, że fizyka dostarcza odpowiedzi na pytanie o podstawowy mechanizm funkcjonowania organizmów biologicznych. Teza, że organizmy biologiczne podlegają prawidłowościom fizycznym jest truizmem, jednak to nie fizyka pomogła w odkryciu mechanizmu doboru naturalnego. Podobnie jest z umysłem. Poszukiwanie prawidłowości działania umysłu w mechanizmach biologicznych przypomina szukanie wyjaśnień działania organizmu w teoriach fizyki.
25 W poszukiwaniu prawidłowości działania umysłu (1) Zasadniczym składnikiem prawidłowości darwinowskiej (nazywanej także zależnością adaptacyjną lub mechanizmem doboru naturalnego) jest selekcjonujące działanie warunków (otoczenia), w jakich znajdują się organizmy. Przypomnijmy, że przetrwanie organizmu zależy od tego, czy posiada on cechy umożliwiające mu funkcjonowanie i wydanie potomstwa w danych warunkach. To, że warunki mają selekcjonujący charakter znaczy, że organizm je zastaje i przetrwa jeśli jest do nich przystosowany.
26 W poszukiwaniu prawidłowości działania umysłu (2) Powiedzieć można, że zgodnie z podejściem teorioewolucyjnym organizm przetrwa jeśli jest dopasowany (przystosowany) do warunków. Podstawowy mechanizm działania umysłu jest odmienny. Umysł (jeśli ktoś woli, może mówić o organizmie wyposażonym w umysł) to istota biologiczna (organizm) podejmująca działanie, którego celem jest zmiana warunków, w jakich żyje. Aby mógł je zmienić musi być zdolny do rozpoznania, jakie one aktualnie są Jeśli warunki zmienione przez umysł są dla niego niekorzystne to na mocy zależności darwinowskiej umysł zostaje wyselekcjonowany (ginie).
27 W poszukiwaniu prawidłowości działania umysłu (3) Zasadniczą cechą umysłu jest dążenie do zmiany warunków. Jasne, że działania te będą skuteczne tylko wtedy, kiedy zachowane zostanie darwinowskie dopasowanie do warunków. Ujmując to lapidarnie: istoty nieposiadające umysłu mają szansę na przetrwanie tylko wtedy, kiedy jako organizmy - są dopasowane do otoczenia, istoty wyposażone w umysł zwiększają tę szansę dopasowując otoczenie do siebie (swojego ciała i swoich, zorientowanych na zmienione otoczenie, potrzeb).
28 Jak umysł zmienia warunki? Aby zmienić warunki umysł: wytwarza narzędzia i używa ich doskonali umiejętność przewidywania skutków działania (z użyciem narzędzi) przez symulowanie zmiany warunków przed jej faktycznym zrealizowaniem poszerza warunki przez włączanie do nich bystrych przedmiotów (zdolnych do przechowywania i do przetwarzania informacji) przeprojektowuje swoje moduły tak, aby były dostosowane do nowych, zmienionych warunków (np. wykorzystuje moduł wzrokowego rozpoznawania dwuwymiarowych prostych kształtów do rozpoznawania liter)
29 Dennettowska hierarchia umysłów a zmiana warunków przez umysły Czerpiąc inspirację z Dennettowskiej wieży generowania i testowania można wyróżnić trzy rodzaje umysłów (rozumianych jako organizmy zmierzające do zmiany otoczenia): umysły franklinowskie (od Benjamina Frankilna który powiedział, że człowiek jest zwierzęciem wytwarzającym narzędzia ) umysły popperowskie (rozumiane w duchu Dennetta, jako zdolne do symulowania zmian w otoczeniu) umysły lemowskie (od Stanisława Lema i wprowadzonego przez niego w Wizji lokalnej pojęcia bystrów)
30 Umysły franklinowskie Zdolność do wytwarzania narzędzi świadczy o tym, że organizmy (istoty) tego rodzaju potrafią w celowy i systematyczny sposób korzystać ze specjalnie wytworzonych obiektów, aby za ich pomocą zmieniać swoje otoczenie
31 Umysły popperowskie W ujęciu Denetta umysł popperowski to istota zdolna do wytwarzania wewnętrznej kopii (reprezentacji) aktualnego stanu zewnętrznego świata i symulowania w niej swoich zachowań. Pozwala jej to na wybór takiego zachowania, które jest najkorzystniejsze dla organizmu w danych, rzeczywistych warunkach. Tutaj umysł popperowski rozumiany jest inaczej. Jego działanie nie polega na kopiowaniu w umyśle zewnętrznego otoczenia lecz na tworzeniu jego udoskonalonej, uproszczonej wersji. Najpierw istota taka tworzy model pożądanych zmian w otoczeniu, a następnie dobiera działanie, które - według jej wiedzy najpewniej prowadzi do ich wprowadzenia. Tak rozumiany umysł nie jest nastawiony na teraźniejszość (aktualny stan otoczenia) ale na przyszłość (pożądany stan otoczenia)
32 Umysły lemowskie Przyjazność otoczenia przejawia się w tym, że jest ono tak zaprojektowane, aby reagowało tak, jakby było inteligentne i przewidywało nasze potrzeby. Np. tuż po tym jak wejdziemy do ciemnego pomieszczenia od razu zapala się światło. W bardziej zaawansowanych przypadkach polega to na umieszczeniu w otoczeniu inteligentnych (bystrych) przedmiotów. Bystry (termin zaczerpnięty od Stanisława Lema) przedmiot to narzędzie, którego użycie wymaga posłużenia się umysłem. Umysł lemowski potrafi posługiwać się bystrymi przedmiotami i wprowadzać nowe bystre przedmioty do otoczenia. Jednym z najnowszych kroków w zwiększaniu inteligencji otoczenia jest internet rzeczy.
33 Ewolucja umysłu a ewolucja świadomości Skoro mechanizm działania umysłu nie daje się sprowadzić do zależności darwinowskiej, to tym bardziej odnosi się to świadomości. Wyrażenie ewolucja umysłów ma więc charakter metaforyczny i nie można potraktować go literalnie. Lepiej więc mówić o rodzajach umysłów i zastanowić się, czy odpowiadają im stosowne rodzaje świadomości.
34 Podstawowe zadanie świadomości Przypomnijmy, że zgodnie z propozycją przedstawioną w wykładzie 6 świadomość jest umysłocentryczna, co znaczy, że jej podstawowym zadaniem jest nadzorowanie i stymulowanie aktywności umysłu. Realizowane jest to poprzez przekształcanie jednych przeżyć w inne przeżycia. Takie rozumienie świadomości zakłada, że nie jest ona skierowana ku otoczeniu lecz ku stanom umysłu.
35 Podstawowe zadanie świadomości. Próba objaśnienia Pojmowanie świadomości jako zorientowanej na umysł znaczy, że błędem jest mówienie o posiadaniu świadomości czerwonej truskawki. O tym, jakiego koloru jest truskawka wiem dlatego, że posiadam umysł, który wykorzystał dane pozyskane przez mózg i ulokował określoną barwę na wyodrębnionym obiekcie z otoczenia. Świadomość pojawia się dopiero wtedy, kiedy skupiam się na umysłowym procesie widzenia czerwonej truskawki. Nie zastanawiam się wówczas nad tym, czy truskawka jest czerwona lecz odnoszę się do wyodrębnionego aspektu obrazu, jaki pojawił się w moim umyśle. Tak rozumiana świadomość pojawia się np. wtedy, kiedy próbuję ustalić, czy dobrze widzę obiekt, a nie wtedy kiedy próbuję ustalić, jakie są jego cechy.
36 Rodzaje umysłów a rodzaje świadomości Skoro świadomość ma się odnosić do umysłu, to może każdemu rodzajowi umysłu (franklinowskiemu, popperowskiemu, lemowskiemu) odpowiada właściwy dla niego rodzaj świadomości? Uważam, że odpowiedź na to pytanie jest przedwczesna, dlatego pozostawiam je jako zagadkę, która czeka na swoje rozwiązanie.
Podstawowe problemy kognitywistyki: Świadomość. Rodzaje umysłów a rodzaje świadomości
Podstawowe problemy kognitywistyki: Świadomość Rodzaje umysłów a rodzaje świadomości Wykład piąty i szósty Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Introdukcja: Bóg a świadomość
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 4 Reprezentacja a koncepcje rozszerzonego umysłu i rozszerzonego narzędzia Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Rozszerzone
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład piąty Reprezentacja jako przewodnik w działaniu Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Teoria reprezentacji jako przewodnika
Bardziej szczegółowoElementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze
Elementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze Wykład II: Modele pojęciowe Gwoli przypomnienia: Kroki w modelowaniu kognitywnym: teoretyczne ramy pojęciowe (modele pojęciowe) przeformułowanie
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład dziesiąty Hipoteza języka myśli (LOT): źródła i założenia Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Filozoficzne źródła:
Bardziej szczegółowoCzy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski
Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski Architektura umysłu Pojęcie używane przez prawie wszystkie współczesne ujęcia kognitywistyki Umysł Przetwornik informacji 2 Architektura
Bardziej szczegółowoTeoretyczne podstawy kognitywistyki religii K O N R A D T A L M O N T - K A M I N S K I U M C S
Teoretyczne podstawy kognitywistyki religii K O N R A D T A L M O N T - K A M I N S K I U M C S Plan Kognitywistyka religii Główne tezy Podstawy i problemy Racjonalność ograniczona Religia i prospołeczność
Bardziej szczegółowoEpistemologia. #00 Abstrakty prac. Paweł Łupkowski. Instytut Psychologii UAM
Epistemologia #00 Abstrakty prac Paweł Łupkowski Instytut Psychologii UAM 1 / 13 Abstrakt imię i nazwisko autora, numer indeksu, tytuł pracy, adres e-mail do kontaktu, abstrakt (około 250 słów), zestaw
Bardziej szczegółowoO badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Jak określa się inteligencję naturalną? Jak określa się inteligencję naturalną? Inteligencja wg psychologów to: Przyrodzona, choć rozwijana w toku dojrzewania i uczenia
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do teorii systemów ekspertowych
Myślące komputery przyszłość czy utopia? Wprowadzenie do teorii systemów ekspertowych Roman Simiński siminski@us.edu.pl Wizja inteligentnych maszyn jest od wielu lat obecna w literaturze oraz filmach z
Bardziej szczegółowoMIND-BODY PROBLEM. i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii
MIND-BODY PROBLEM i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii CZŁOWIEK JEST MASZYNĄ (THOMAS HOBBES) Rozumienie człowieka znacząco zmienia się wraz z nastaniem epoki nowożytnej. Starożytne i średniowieczne
Bardziej szczegółowoO badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Wykład 7. O badaniach nad sztuczną inteligencją Co nazywamy SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ? szczególny rodzaj programów komputerowych, a niekiedy maszyn. SI szczególną własność
Bardziej szczegółowoWstęp do kognitywistyki
Wstęp do kognitywistyki Wykład dziewiąty Główne problemy kognitywistyki Percepcja: słyszenie Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Polowanie puszczyka mszarnego Puszczyk
Bardziej szczegółowoSymbol EKO S2A_W01 S2A_W02, S2A_W03, S2A_W03 S2A_W04 S2A_W05 S2A_W06 S2A_W07 S2A_W08, S2A_W09 S2A_W10
Załącznik do uchwały nr 73 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 30 stycznia 2013 r. Opis zakładanych efektów kształcenia Nazwa kierunku studiów: Administracja 1. Odniesień efektów kierunkowych do
Bardziej szczegółowoOPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ NAZWA KIERUNKU STUDIÓW: Administracja POZIOM STUDIÓW: studia II stopnia PROFIL STUDIÓW: ogólnoakademicki Opis zakładanych efektów uczenia się uwzględnia uniwersalne
Bardziej szczegółowoSESJA NAUKOWA ODKRYWANIE UMYSŁU: LUDZKIE POZNANIE, EMOCJE, TWÓRCZOŚĆ I KOMUNIKACJA
16 października 2008 SESJA NAUKOWA ODKRYWANIE UMYSŁU: LUDZKIE POZNANIE, EMOCJE, TWÓRCZOŚĆ I KOMUNIKACJA Umysł ludzki jako produkt ewolucji godz. 10.00-10.30 prof. dr hab. Krzysztof Łastowski, Umysł ludzki
Bardziej szczegółowoEfekty uczenia się na kierunku. Logistyka (studia pierwszego stopnia o profilu praktycznym)
Efekty uczenia się na kierunku Załącznik nr 2 do uchwały nr 412 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Logistyka (studia pierwszego stopnia o profilu praktycznym) Tabela 1. Kierunkowe
Bardziej szczegółowoJak powstają nowe gatunki. Katarzyna Gontek
Jak powstają nowe gatunki Katarzyna Gontek Powstawanie gatunków (specjacja) to proces biologiczny, w wyniku którego powstają nowe gatunki organizmów. Zachodzi na skutek wytworzenia się bariery rozrodczej
Bardziej szczegółowoNarzędzia myślenia Słowa - wyobrażenia - pojęcia Wiesław Gdowicz
Narzędzia myślenia Słowa - wyobrażenia - pojęcia Wiesław Gdowicz Einstein nie prowadził eksperymentów. Był fizykiem teoretycznym. Zestawiał znane fakty i szczegółowe zasady i budował z nich teorie, które
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Załącznik do Uchwały Senatu Politechniki Krakowskiej z dnia 28 czerwca 2017 r. nr 58/d/06/2017 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie Nazwa wydziału Wydział Inżynierii Środowiska Dziedzina
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 1 Wprowadzenie do problemu reprezentacji Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Pojęcie reprezentacji (1) Słowo 'reprezentacja'
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kognitywistyki: Reprezentacja
Główne problemy kognitywistyki: Reprezentacja Wykład 1 Wprowadzenie do problemu reprezentacji Andrzej Klawiter http://www.amu.edu.pl/~klawiter klawiter@amu.edu.pl Źródło pojęcia reprezentacji Słowo 'reprezentacja'
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia/uczenia się dla studiów technicznych: Studia I, II i III stopnia profil teoretyczny/(ogólno)akademicki
Zespół ds. opracowania opisu efektów kształcenia/uczenia się dla studiów technicznych WIEDZA Efekty kształcenia/uczenia się dla studiów technicznych: Studia I, II i III stopnia profil teoretyczny/(ogólno)akademicki
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia
Załącznik do uchwały nr 218 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 18 grudnia 2013 r Nazwa kierunku studiów: Psychologia Obszar kształcenia: Obszar nauk społecznych Poziom kształceni: jednolite studia
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK EKONOMIA
EFEKTY KSZTAŁCENIA KIERUNEK EKONOMIA Kierunek Ekonomia Studia I stopnia Efekty kształcenia: Kierunek: Ekonomia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Uczelnia: Uczelnia Łazarskiego w Warszawie Profil: Ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoRodzaje argumentów za istnieniem Boga
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Podział argumentów argument ontologiczny - w tym argumencie twierdzi się, że z samego pojęcia bytu doskonałego możemy wywnioskować to, że Bóg musi istnieć. argumenty
Bardziej szczegółowoElementy kognitywistyki II: Sztuczna inteligencja. WYKŁAD XII: Modele i architektury poznawcze
Elementy kognitywistyki II: Sztuczna inteligencja WYKŁAD XII: Modele i architektury poznawcze Architektury poznawcze Architektura poznawcza jako teoria poznania ludzkiego Anderson (1993): Architektura
Bardziej szczegółowoTabela odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych (tabele odniesień efektów kształcenia)
Załącznik nr 7 do uchwały nr 514 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla kierunków studiów pierwszego i drugiego stopnia prowadzonych
Bardziej szczegółowoSpostrzeganie jako proces kategoryzacji percepcyjnej.
Spostrzeganie jako proces kategoryzacji percepcyjnej. Odbiór informacji przez organizmy żywe przebiega w specyficzny sposób. Zespoły komórek nerwowych nazywanych detektorami cech wykonują kodowanie wybranych
Bardziej szczegółowoPercepcja, język, myślenie
Psychologia procesów poznawczych Percepcja, język, myślenie Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia. W 1 1.Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia. 2. Historia psychologii poznawczej.
Bardziej szczegółowoMiędzy umysłem, mózgiem i maszyną. O kognitywistyce
Między umysłem, mózgiem i maszyną. O kognitywistyce Piotr Konderak Zakład Logiki i Filozofii Nauki Kognitywistyka... próbuje zrozumieć przyswajanie, reprezentowanie i wykorzystywanie wiedzy przez: umysły,
Bardziej szczegółowoEfekty uczenia się na kierunku Ekonomia (studia pierwszego stopnia o profilu ogólnoakademickim)
Załącznik nr 2 do uchwały nr 414 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Efekty na kierunku Ekonomia (studia pierwszego stopnia o profilu ogólnoakademickim) Tabela 1. Kierunkowe efekty
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki
Załącznik nr 7 Efekty kształcenia Dla kierunku studiów PSYCHOLOGIA jednolite studia magisterskie profil ogólnoakademicki Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Psychologię jako kierunek studiów
Bardziej szczegółowoModularność: ujęcie funkcjonalne czy architekturalne?
Modularność: ujęcie funkcjonalne czy architekturalne? Marcin Miłkowski Zakład Logiki i Kognitywistyki IFiS PAN Plan Funkcjonalne ujęcia modularności Systemy względnie rozkładalne w analizie modułów Moduł
Bardziej szczegółowoW poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r.
W poszukiwaniu inspiracji, czyli jak rozwijać aktywność poznawczą dziecka. Ewa Hasek Uniwersytet Szczeciński 31 marca 2016 r. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem.
Bardziej szczegółowoWstęp. Przedmowa. 2o Psychologia rozwoju człowieka 63
Wstęp Przedmowa n 1. Cele, założenia i zastosowanie psychologii 13 1.1. Analiza zachowania i doznawania jako zadanie psychologii 14 1.2. Psychologia jako dziedzina badań 16 1.2.1. Cele badań naukowych
Bardziej szczegółowoO badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ SZTUCZNA INTELIGENCJA dwa podstawowe znaczenia Co nazywamy sztuczną inteligencją? zaawansowane systemy informatyczne (np. uczące się), pewną dyscyplinę badawczą (dział
Bardziej szczegółowoWARSZTATY pociag j do jezyka j. dzień 1
WARSZTATY pociag j do jezyka j dzień 1 POCIĄG DO JĘZYKA - dzień 1 MOTYWACJA Z SERCA Ach, o ile łatwiejsze byłoby życie, gdybyśmy dysponowali niekończącym się źródłem motywacji do działania. W nauce języków
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 204/205 FORMUŁA DO 204 ( STARA MATURA ) FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MFI-R MAJ 205 Uwaga: Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie
Bardziej szczegółowoAlgorytm Genetyczny. zastosowanie do procesów rozmieszczenia stacji raportujących w sieciach komórkowych
Algorytm Genetyczny zastosowanie do procesów rozmieszczenia stacji raportujących w sieciach komórkowych Dlaczego Algorytmy Inspirowane Naturą? Rozwój nowych technologii: złożone problemy obliczeniowe w
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
WYDZIAŁ INFORMATYKI I ZARZĄDZANIA Kierunek studiów: INFORMATYKA Stopień studiów: STUDIA II STOPNIA Obszar Wiedzy/Kształcenia: OBSZAR NAUK TECHNICZNYCH Obszar nauki: DZIEDZINA NAUK TECHNICZNYCH Dyscyplina
Bardziej szczegółowoPOLITOLOGIA Studia I stopnia. Profil ogólnoakademicki
Opis efektów kształcenia dla kierunku politologia I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. oraz 25 maja 2015 r. Efekty
Bardziej szczegółowoProces badawczy schemat i zasady realizacji
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Wydział Nauk Ekonomicznych UW Warszawa, 28 października 2014 Najważniejsze rodzaje badań Typy badań Podział wg celu badawczego Kryteria przyczynowości
Bardziej szczegółowoCZYM SĄ OBLICZENIA NAT A URALNE?
CZYM SĄ OBLICZENIA NATURALNE? Co to znaczy obliczać (to compute)? Co to znaczy obliczać (to compute)? wykonywać operacje na liczbach? (komputer = maszyna licząca) wyznaczać wartości pewnych funkcji? (program
Bardziej szczegółowoAKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Bardziej szczegółowoROZUMIENIE ZE SŁUCHU
Imię i nazwisko: Data urodzenia: Kraj: Kierunek studiów: punkty: / 70 p. ROZUMIENIE ZE SŁUCHU Proszę wysłuchać tekstu i wykonać zadania. Tekst zostanie odczytany dwa razy. 1. Proszę wybrać jedną poprawną
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku POLITYKA SPOŁECZNA
Efekty kształcenia dla kierunku POLITYKA SPOŁECZNA studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Wydział Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu Umiejscowienie
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI
MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI Daniel Wójcik Instytut Biologii Doświadczalnej PAN Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej d.wojcik@nencki.gov.pl dwojcik@swps.edu.pl tel. 022 5892 424 http://www.neuroinf.pl/members/danek/swps/
Bardziej szczegółowoWstęp do kognitywistyki. Wykład 3: Logiczny neuron. Rachunek sieci neuronowych
Wstęp do kognitywistyki Wykład 3: Logiczny neuron. Rachunek sieci neuronowych Epistemologia eksperymentalna W. McCulloch: Wszystko, czego dowiadujemy się o organizmach wiedzie nas do wniosku, iż nie są
Bardziej szczegółowoMATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA (Przedmioty podstawowe)
MATRYCA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA (Przedmioty podstawowe) NAZWA PRZEDMIOTU SYMBOL KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA Mikroekonomia 1 Mikroekonomia 2 Makroekonomia 1 Makroekonomia 2 Matematyka
Bardziej szczegółowoBadania eksploracyjne Badania opisowe Badania wyjaśniające (przyczynowe)
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Demografia Wydział Nauk Ekonomicznych UW Warszawa, 4 listopada 2008 Najważniejsze rodzaje badań Typy badań Podział wg celu badawczego Badania eksploracyjne
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
Opis efektów kształcenia dla kierunku bezpieczeństwo narodowe I stopnia przyjętych uchwałą Rady Wydziału Nauk Politycznych w dniu 27 lutego 2012 r., zmodyfikowanych 24 września 2012 r. Efekty kształcenia
Bardziej szczegółowoOd słowa do książki O ELEMENTARNEJ NAUCE CZYTANIA. malyska.edu.pl
Od słowa do książki O ELEMENTARNEJ NAUCE CZYTANIA malyska.edu.pl Proces dydaktyczny= U + N + materiał nauczania Uczeń główny podmiot procesu dydaktycznego Najwyższe dobro i prawo dziecka, to możliwość
Bardziej szczegółowoEfekty uczenia się na kierunku. Logistyka (studia drugiego stopnia o profilu praktycznym)
Kod efektu kierunkowego Efekty uczenia się na kierunku Załącznik nr 2 do uchwały nr 413 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Logistyka (studia drugiego stopnia o profilu praktycznym)
Bardziej szczegółowoPrezentacja, którą czytacie jest jedynie zbiorem sugestii. Nie zawiera odpowiedzi na pytania wprost. Jeżeli nie wiedzielibyście jak odpowiedzieć na
Prezentacja, którą czytacie jest jedynie zbiorem sugestii. Nie zawiera odpowiedzi na pytania wprost. Jeżeli nie wiedzielibyście jak odpowiedzieć na któreś z pytań, to poniżej macie kierunek w jakim podążać
Bardziej szczegółowoWstęp do kognitywistyki
Wstęp do kognitywistyki Wykład I: Kognitywistyka z lotu ptaka Piotr Konderak konsultacje: poniedziałki, 11:10-12:40, p. 205 Strona przedmiotu: http://konderak.eu/wkg10.html W historii intelektualnej wszystko
Bardziej szczegółowoARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych O CO CHODZI W TYM ARGUMENCIE Argument ten ma pokazać, że istnieje zewnętrzna przyczyna wszechświata o naturze wyższej niż wszystko, co
Bardziej szczegółowoZałącznik 1a. TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH
Załącznik 1a. TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH Efekty kształcenia dla kierunku studiów PRODUCT & PROCESS MANAGEMENT studia drugiego stopnia (po studiach licencjackich) poziom
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku Administracja. Wydział Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego
Efekty kształcenia dla kierunku Administracja Wydział Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego II stopień Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów Administracja należy do obszaru
Bardziej szczegółowoEWALUACJA WEWNĘTRZNA PRZEDMIOT BADANIA PROCESY WSPOMAGANIA ROZWOJU I EDUKACJI DZIECI SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ
EWALUACJA WEWNĘTRZNA PRZEDMIOT BADANIA PROCESY WSPOMAGANIA ROZWOJU I EDUKACJI DZIECI SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ KD- 6/2016 dzień drugi, część 1. Łomża, 3 listopada 2016 r. Zajęcia
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 FILOZOFIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 2 Zadanie 1. (0 4) Obszar standardów Opis wymagań Znajomość i rozumienie
Bardziej szczegółowoOdniesienie efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych
Załącznik do uchwały nr 540 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 27 stycznia 2016 r. Odniesienie efektów kierunkowych kształcenia do efektów obszarowych Tabela odniesień efektów kierunkowych do
Bardziej szczegółowoETAPY PROCESU BADAWCZEGO. wg Babińskiego
ETAPY PROCESU BADAWCZEGO wg Babińskiego NA ZACHĘTĘ Ludowe porzekadło mówi: CIEKAKAWOŚĆ TO PIERWSZY STOPIEŃ DO PIEKŁA. ale BEZ CIEKAWOŚCI I CHĘCI POZNANIA NIE MA Nauki Badań Rozwoju I jeszcze kilku ciekawych
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia dla kierunków studiów
Opis zakładanych efektów kształcenia dla kierunków studiów Kierunek studiów: LOGISTYKA Obszar kształcenia: obszar nauk technicznych i społecznych Dziedzina kształcenia: nauk technicznych i ekonomicznych
Bardziej szczegółowoPROGRAM AUTORSKI KOŁA INFORMATYCZNEGO UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ
PROGRAM AUTORSKI KOŁA INFORMATYCZNEGO UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ opracowała: mgr Celina Czerwonka nauczyciel informatyki - Szkoły Podstawowej w Tarnawatce SPIS TREŚCI WSTĘP...3 CELE OGÓLNE...4 UWAGI O
Bardziej szczegółowoElementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze
Elementy kognitywistyki III: Modele i architektury poznawcze Wykład I: Pomieszanie z modelem w środku Czym jest kognitywistyka? Dziedzina zainteresowana zrozumieniem procesów, dzięki którym mózg (zwł.
Bardziej szczegółowoWzór na rozwój. Karty pracy. Kurs internetowy. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności. Moduł 3. Data rozpoczęcia kursu
2 slajd Cele modułu 3 Kurs internetowy Wzór na rozwój Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności Poznasz przykładowy przebieg działań w projekcie edukacyjnym zrealizowanym w ramach projektu Wzór
Bardziej szczegółowo166 Wstęp do statystyki matematycznej
166 Wstęp do statystyki matematycznej Etap trzeci realizacji procesu analizy danych statystycznych w zasadzie powinien rozwiązać nasz zasadniczy problem związany z identyfikacją cechy populacji generalnej
Bardziej szczegółowoPlan. Struktura czynności myślenia (materiał, operacje reguły)
Myślenie Pojęcie myślenia Plan Struktura czynności myślenia (materiał, operacje reguły) Funkcje myślenia Rola myślenia w rozwiązywaniu problemów (pojęcie problemu i jego rodzaje, fazy rozwiązywania, przeszkody)
Bardziej szczegółowoTechniki skutecznego i efektywnego uczenia się. Barbara Małek
Techniki skutecznego i efektywnego uczenia się Barbara Małek DZIAŁANIE ANIE UMYSŁU Praca umysłu u związana zana jest z : Koncentracją uwagi Spostrzeganiem Pamięcią Myśleniem Jak działa a nasz umysł? Nasz
Bardziej szczegółowoProces badawczy schemat i zasady realizacji
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Zaoczne Studia Doktoranckie z Ekonomii Warszawa, 23 października 2016 Metodologia i metoda naukowa 1 Metodologia Metodologia nauka o metodach nauki
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA. I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia wraz z uzasadnieniem
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: PEDAGOGIKA Poziom kształcenia Profil kształcenia Tytuł zawodowy absolwenta studia I stopnia ogólnoakademicki licencjat I. Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 2 Uchwała Rady Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej z dnia 3 czerwca 2013 r
ZAŁĄCZNIK NR 2 Uchwała Rady Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej z dnia 3 czerwca 2013 r w sprawie przyjęcia Efektów kształcenia dla studiów III stopnia w dyscyplinie elektrotechnika
Bardziej szczegółowoKierunek Zarządzanie II stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych
Kierunek Zarządzanie II stopnia Szczegółowe efekty kształcenia i ich odniesienie do opisu efektów kształcenia dla obszaru nauk społecznych Objaśnienie oznaczeń: Z efekty kierunkowe dla Zarządzania W wiedza
Bardziej szczegółowoNauka o organizacji. Wykład 1
Nauka o organizacji Wykład 1 Plan wykładu Informacje organizacyjne i prezentacja sylabusa Istota organizacji Metafory organizacji Cechy organizacji Typy organizacji Granice organizacji Kontakt Konsultacje:
Bardziej szczegółowoFIZYKA II STOPNIA. TABELA ODNIESIENIA EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW PRK POZIOM 7 Symbol Efekty kształcenia dla kierunku studiów FIZYKA.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 421 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 29 maja 2019 r. Opis zakładanych efektów uczenia się z przyporządkowaniem kierunku studiów do dziedzin nauki i dyscyplin naukowych
Bardziej szczegółowoSztuczna inteligencja
Sztuczna inteligencja Przykładowe zastosowania Piotr Fulmański Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Łódzki, Polska 12 czerwca 2008 Plan 1 Czym jest (naturalna) inteligencja? 2 Czym jest (sztuczna)
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Prozopagnozja. wrażenie sensoryczne a percepcja. wrażenia sensoryczne i percepcja
Plan wykładu (1) rozróżnienie wrażeń sensorycznych i percepcji Psychologia procesów poznawczych: percepcja, język, myślenie wrażenie sensoryczne a percepcja W 3 dr Łukasz Michalczyk (2) wprowadzenie do
Bardziej szczegółowodr hab. Maciej Witek, prof. US MODELE UMYSŁU rok akademicki 2016/2017, semestr letni
dr hab. Maciej Witek, prof. US http://kognitywistyka.usz.edu.pl/mwitek MODELE UMYSŁU rok akademicki 2016/2017, semestr letni Temat 3 Klasyczny model modularny I: procesy modularne a procesy centralne Fodor,
Bardziej szczegółowoModele umysłu rok akademicki 2015/2016. Temat 5. Psychologia ewolucyjna i hipoteza rozległej modularności
Modele umysłu rok akademicki 2015/2016 Temat 5 Psychologia ewolucyjna i hipoteza rozległej modularności Model fodoriański ( model klasyczny ): (1) systemy wejściowe / system centralny; (2) radykalny natywizm;
Bardziej szczegółowoElementy kognitywistyki:
Wykład I: Elementy kognitywistyki: język naturalny Kognitywistyka, poznanie, język. Uwagi wprowadzające. Po raz pierwszy w historii można coś napisać o instynkcie uczenia się, mówienia i rozumienia języka.
Bardziej szczegółowoWykład 1. zagadnienia ogólne. dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii
Wykład 1 zagadnienia ogólne dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii Lektura obowiązkowa James W. Kalat Biologiczne podstawy psychologii Wydawnictwo Naukowe PWN 2 Podręcznik do neuroanatomii Olgierd Narkiewicz
Bardziej szczegółowoOPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W OBSZARZE KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE NAUK TECHNICZNYCH. Profil ogólnoakademicki. Wiedza
Objaśnienie oznaczeń: T obszar kształcenia w zakresie nauk technicznych 1 studia pierwszego stopnia 2 studia drugiego stopnia A profil ogólnoakademicki P profil praktyczny W kategoria wiedzy U kategoria
Bardziej szczegółowoStruktura spostrzeżeń.
Struktura spostrzeżeń. W psychologii klasycznej istnieją dwie grupy koncepcji opisujacych relacje pomiędzy wrażeniami, a spostrzeżeniami. Można je krótko opisać poprzez pytanie: Co jest ważniejsze - cześć
Bardziej szczegółowoWYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH
WYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH 21-23.02.2017 TYTUŁ ANKIETY: Ankietę Poglądy na temat istoty nauki przeprowadzono wśród uczestników warsztatów Natura nauki i jej powiązania
Bardziej szczegółowoElementy kognitywistyki II: Sztuczna inteligencja. WYKŁAD III: Problemy agenta
Elementy kognitywistyki II: Sztuczna inteligencja WYKŁAD III: Problemy agenta To już było: AI to dziedzina zajmująca się projektowaniem agentów Określenie agenta i agenta racjonalnego Charakterystyka PAGE
Bardziej szczegółowoKatarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności prawa a derywacyjne argumenty systemowe. Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 84-87
Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności prawa a derywacyjne argumenty systemowe Studenckie Zeszyty Naukowe 9/13, 84-87 2006 Katarzyna Wojewoda-Buraczyńska Koncepcja multicentryczności
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Kreatywność, czyli jak być twórczym na co dzień Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 13 marca 2014 r. Co to jest? kreatywność, kreatywne myślenie proces umysłowy pociągający
Bardziej szczegółowoMetodologia badań psychologicznych
Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania
Bardziej szczegółowoFITNESS INTELIGENCJI
FITNESS INTELIGENCJI Aleksander Dydel ABC TEORII I ĆWICZEŃ WSTĘP Ancora imparo. Michał Anioł Inteligencja jest piękną i wartościową cechą umysłu, którą można rozwinąć. Sama z siebie nie jest gwarantem
Bardziej szczegółowoEwolucjonizm NEODARWINIZM. Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach
Ewolucjonizm NEODARWINIZM Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach Główne paradygmaty biologii Wspólne początki życia Komórka jako podstawowo jednostka funkcjonalna
Bardziej szczegółowoProces badawczy schemat i zasady realizacji
Proces badawczy schemat i zasady realizacji Agata Górny Zaoczne Studia Doktoranckie z Ekonomii Warszawa, 14 grudnia 2014 Metodologia i metoda badawcza Metodologia Zadania metodologii Metodologia nauka
Bardziej szczegółowoPoznawcze znaczenie dźwięku
Poznawcze znaczenie dźwięku Justyna Maculewicz Uniwersytet im. A. Mickiewicza, kognitywistyka (IV rok) akustyka (II rok) e-mail: justynamaculewicz@gmail.com Klasyczne ujęcie słyszenia jako percepcji zdarzeń
Bardziej szczegółowoStudia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych
Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych Głównym celem studiów podyplomowych Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jest przekazanie słuchaczom
Bardziej szczegółowo7. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I
7. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I 37 Mirosław Dąbrowski 7. ILE TO KOSZTUJE CZYLI OD ZAGADKI DO ZADANIA TEKSTOWEGO, CZ. I Cele ogólne w szkole podstawowej: zdobycie przez
Bardziej szczegółowoEFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW ZARZĄDZANIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku w obszarach kształcenia Kierunek studiów Zarządzanie reprezentuje dziedzinę
Bardziej szczegółowoKierunkowe efekty kształcenia Po ukończeniu studiów absolwent:
Załącznik do uchwały nr 145/06/2013 Senatu Uniwersytetu Rzeszowskiego EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW Administracja studia drugiego stopnia poziom kształcenia profil kształcenia tytuł zawodowy
Bardziej szczegółowoAlgorytmy genetyczne
Algorytmy genetyczne Motto: Zamiast pracowicie poszukiwać najlepszego rozwiązania problemu informatycznego lepiej pozwolić, żeby komputer sam sobie to rozwiązanie wyhodował! Algorytmy genetyczne służą
Bardziej szczegółowodr Anna Mazur Wyższa Szkoła Promocji Intuicja a systemy przekonań
dr Anna Mazur Wyższa Szkoła Promocji Intuicja a systemy przekonań Systemy przekonań Dlaczego mądrzy ludzie podejmują głupie decyzje? Odpowiedzialne są nasze przekonania. Przekonania, które składają się
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
Dz.U. z 2013 poz. 1273 Brzmienie od 31 października 2013 Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI Umiejscowienie kierunku
Bardziej szczegółowo