wysiłki dynamiczne wysiłki statyczne pracę ujemną ogólne miejscowe krótkotrwałe średnim czasie trwania długotrwałe moc siły
|
|
- Ksawery Dąbrowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 W zależności od rodzaju skurczów mięśni wyróżnia się: - wysiłki dynamiczne, w których mięśnie kurcząc się zmieniają swoją długość i wykonują pracę w znaczeniu fizycznym (skurcze izotoniczne lub auksotoniczne), oraz - wysiłki statyczne, w których wzrasta napięcie mięśni, ale nie zmienia się ich długość (skurcze izometryczne). W warunkach naturalnych często wysiłki mają charakter mieszany, obejmując fazę statyczną i dynamiczną w czynności tej samej grupy mięśni. Jako wysiłek mieszany określa się też taki jego typ, w którym jedna grupa mięśni obciążona jest statycznie, a druga w tym samym czasie wykonuje pracę dynamiczną (np. chód lub bieg z utrzymywaniem w ręce ciężaru). Jeśli opór zewnętrzny jest większy niż siła wywierana przez mięśnie np. podczas powstrzymywania spadającego ciężkiego przedmiotu lub schodzenia po schodach, mięśnie ulegają wydłużeniu w czasie skurczu. Pracę wykonywaną przez mięśnie w czasie takich wysiłków określa się jako pracę ujemną. W zależności od wielkości zaangażowanych grup mięśni wysiłki można podzielić na: - ogólne, w których bierze udział co najmniej 30% całkowitej masy mięśni (np. obie kończyny dolne), i - miejscowe angażujące mniej niż 30% muskulatury. W zależności od czasu trwania rozróżnia się: - wysiłki krótkotrwałe (do 15 min), - wysiłki o średnim czasie trwania (od 15 do 30 min) i - wysiłki długotrwałe (ponad 30 min). W zależności od intensywności rozróżnia się wysiłki o różnym stopniu ciężkości. Miarą intensywności (obciążenia) podczas wysiłków dynamicznych jest moc (praca zewnętrzna wykonana w jednostce czasu), a w czasie wysiłków statycznych wielkość siły generowanej przez mięśnie. Powszechnie używaną jednostką mocy jest wat (W=J/s), a siły Newton (N=Kg/9,81). 1
2 Miarą intensywności wysiłku może być też całkowity wydatek energii w jednostce czasu (kj/min) lub odpowiadająca mu objętość tlenu pobranego z wdychanego powietrza (Vo 2, L/min/l). W ergonomii podstawą określenie ciężkości pracy jest wydatek energii w jednostce czasu. Klasyfikacja wysiłków na podstawie wydatku energii charakteryzuje jednak bardziej stanowisko pracy niż rzeczywiste obciążenie organizmu pracującego człowieka, dlatego w fizjologii częściej określa się ciężkość pracy przez obciążenie względne. Oznacza ono stosunek obciążenie wyrażonego w jednostkach bezwzględnych do indywidualnej zdolności generowania mocy, siły lub pobierania tlenu. Najczęściej oblicza się, jaki procent indywidualnej wartości maksymalnego tempa pobierania tlenu (Vo 2max ), zwanego tez pułapem tlenowym danego człowieka, stanowi aktualne zapotrzebowanie na tlen (lub pobieranie tlenu) podczas wysiłku. Wysiłek, podczas którego człowiek osiąga swój pułap tlenowy, określa się mianem wysiłku maksymalnego, wysiłki o intensywności mniejszej noszą nazwę submaksymalnych, a większe supramaksymalnych. Obciążenie względne w czasie wysiłków dynamicznych można wyrazić także w procentach mocy maksymalnej. W czasie wysiłków statycznych obciążenie względne wyraża się w procentach siły maksymalnego skurczu dowolnego danej grupy mięśni (MVC). Wysiłki określane są jako lekkie, kiedy siła skurczu mięśni nie przekracza 10-15% MVC, średnio ciężkie 15-30% MVC, ciężkie 30-50% MVC. W zależności od rodzaju procesów biochemicznych dominujących w pokrywaniu zapotrzebowanie energetycznego wysiłki można podzielić na beztlenowe (anaerobowe) i tlenowe (aerobowe). Podział ten pokrywa się w znacznym stopniu z klasyfikacją wysiłków w zależności od ich intensywności. Wysiłki beztlenowe odpowiadają wysiłkom 2
3 supramaksymalnym, a tlenowe submaksymalnym. Wysiłki statyczne począwszy od 30% MVC należą do beztlenowych. Mianem ogólnej wydolności fizycznej określa się zdolność do długotrwałego wykonywania ciężkich wysiłków z udziałem dużych grup mięśni (wysiłków ogólnych), bez większych zaburzeń homeostazy. Jest to pojęcie węższe niż pojęcie sprawności fizycznej obejmujące wszystkie cechy motoryczne, takie jak siła, wytrzymałość, szybkość ruchów, gibkość, zwinność itp. Źródła energii potrzebnej do pracy mięśni: Proces skurcz i rozkurczu mięśnia związany jest hydrolizą ATP poprzez układ ATP-az. Kluczową rolę odgrywa ATP-aza miozynowa aktywowana przez aktynę w momencie interakcji białek kurczliwych. Prawie 70% całkowitej energii uwalnianej w czasie cyklu skurczowo-rozkurczowego związane jest z działaniem tego enzymu. Pozostałe 30% energii zużywane jest głównie na transport jonów Ca2 + do pęcherzyków siateczki śródplazmatycznej oraz na transport jonów przez błonę komórkową. Zapas ATP w komórkach mięśni szkieletowych wynosi zaledwie 3-8 mmol/kg wilgotnej masy tkanki, co wystarcza na kilka maksymalnych skurczów. Aby więc sprostać zapotrzebowaniu na energię podczas wysiłku fizycznego, natychmiast pod jego rozpoczęciu muszą być aktywowane procesy biochemiczne prowadzące do odtwarzania ATP. Procesy beztlenowe Cechą szczególną mięśni szkieletowych jest zdolność pozyskiwania dużej ilości energii w toku procesów beztlenowych. Do najważniejszych procesów beztlenowych zachodzących w pracujących mięśniach należy hydroliza fosfokreatyny i glikoliza. Zawartość fosfokreatyny w mięśniach wynosi około 20 mmol/kg wilgotnej tkanki. W czasie bardzo intensywnego wysiłku, takiego jak bieg sprinterski, zapas ten ulega całkowitemu wyczerpaniu. W procesie glikolizy beztlenowej wykorzystywany jest glikogen zawarty w komórkach mięśniowych. Zasoby glikogenu są znaczne około 100 mmol/kg wilgotnej tkanki), mięsień może pracować jednak w warunkach beztlenowych zaledwie przez 1-2 min, ponieważ szybko dochodzi do akumulacji jonów H + w komórkach. Podczas wyczerpującego wysiłku trwającego 0,5-2 min 3
4 ph wewnątrz komórek mięśniowych może obniżyć się do 6,1 (w spoczynku wynosi około 7,0). Zakwaszenie środowiska komórek mięśniowych przyczynia się do zahamowania tempa hydrolizy ATP na skutek upośledzenia czynności aparatu skurczu i sprzężenia elektromechanicznego. Jony H + mogą też przyczyniać się do zmniejszenia aktywności enzymów kontrolujących tempo glikogenolizy i glikolizy. Procesy tlenowe Substratami podlegającymi utlenianiu w mięśniach w czasie wysiłku są: pirogronian powstający w wyniku rozkładu glikogenu i glukozy, wolne kwasy tłuszczowe (FFA), ketokwasy oraz aminokwasy. Aktywacja procesów utleniania zaczyna się w komórkach mięśniowych z opóźnieniem około 10 s do momentu rozpoczęcia wysiłku. Maksymalne tempo utleniania osiągane jest jednak dopiero po około 2 minutach, tyle czasu wymaga bowiem przystosowanie funkcji układu krążenia do zapotrzebowania na tlen. Tempo tlenowych procesów energetycznych w mięśniach ograniczone jest przez tempo transportu tlenu. W czasie wyczerpujących wysiłków, trwających 2-3 min, w przybliżeniu 50% zapotrzebowania energetycznego pokrywane jest przez procesy tlenowe. Pobieranie tlenu w czasie wysiłku Zapotrzebowanie na tlen jest ściśle proporcjonalne do intensywności wysiłku. Różnica między zapotrzebowaniem na tlen a jego pobieraniem nosi nazwę deficytu tlenowego. Jest on pokrywany przez procesy beztlenowe. Podczas wysiłków submaksymalnych deficyt O 2 występuje tylko w początkowym okresie pracy, natomiast podczas wysiłków supramaksymalnych utrzymuje się przez cały czas ich trwania. Rycina przedstawia zależność między obciążenie wysiłkowym a zapotrzebowaniem na tlen. Pobieranie tlenu zwiększa się liniowo wraz ze wzrostem zapotrzebowania na tlen aż do osiągnięcia maksymalnej wartości określanej jako pułap tlenowy (VO 2max ). Wielkość VO 2max zależy od pojemności tlenowej mięśni (masy mięśni i w mniejszym stopniu aktywności enzymów mitochondrialnych) oraz od pojemności i sprawności układów współdziałających w transporcie tlenu, a więc od zdolności zwiększania wentylacji płuc i pojemności dyfuzyjnej płuc, maksymalnej objętości minutowej serca, maksymalnego przepływu krwi przez pracujące mięśnie oraz objętości i pojemności tlenowej krwi (zawartości hemoglobiny). Pułap tlenowy wyraża się w jednostkach bezwzględnych (L/min) albo w przeliczeniu na jednostkę 4
5 masy ciała (Ml/kg/min). Jest on uważany za dobry wskaźnik wydolności fizycznej, ponieważ określa zakres obciążeń, przy którym możliwe jest pełne pokrycie zapotrzebowania na tlen. Tempo pobierania tlenu zwiększa się już w pierwszych sekundach wysiłku, a po 2-5 min osiąga wielkość odpowiadającą zapotrzebowaniu lub pułapowi tlenowemu. Podczas wysiłków submaksymalnych, o zapotrzebowaniu na tlen nie przekraczającym 75% VO 2max osiągany jest stan równowagi czynnościowej charakteryzujący się stabilizacją VO 2. Po upływie min takiego wysiłku występuje jednak tendencja do stałego niewielkiego zwiększania wartości VO 2. Jest to spowodowane zwiększeniem się zapotrzebowania na tlen w wyniku wzrostu temperatury ciała, zwiększaniem udziału FFA w metabolizmie mięśni, nasileniem glukoneogenezy oraz wykonywaniem mniej ekonomicznych ruchów z powodu narastającego zmęczenia. Podczas wysiłków o większej intensywności stan równowagi czynnościowej trwa bardzo krótko, a VO 2 praktycznie stale zwiększa się. Po zakończeniu wysiłku VO 2 stopniowo zmniejsza się, pozostaje ono jednak większe niż w spoczynku przed wysiłkiem przez okres od kilku do kilkunastu godzin. Nadwyżka VO 2 po zakończeniu pracy w stosunku do wartości przedwysyłkowych nosi nazwę długu tlenowego. Zwiększenie zapotrzebowania na tlen po wysiłku jest spowodowane koniecznością uzupełnienia zapasów tlenu (w hemoglobinie i mioglobinie), odbudowy zużytych w czasie wysiłku zasobów ATP, fosfokreatyny i glikogenu w mięśniach, usunięcia z tkanek i krwi kwasu mlekowego oraz wzmożoną wentylacją płuc (usuwanie z tkanek nadmiaru CO 2 ) i utrzymywaniem się przez dłuższy czas podwyższonej temperatury ciała i niektórych zmian hormonalnych. Próg beztlenowy Podczas wysiłku o stopniowo wzrastającej intensywności obserwuje się nieliniowe zwiększanie się stężenia kwasu mlekowego we krwi. Po przekroczeniu obciążenia stanowiącego około 50-70% VO 2max występuje gwałtowne zwiększenie stężenia kwasu mlekowego, świadczące o zwiększeniu udziału glikolizy w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego pracujących mięśni. Obciążenie, przy którym rozpoczyna się szybka akumulacja kwasu mlekowego we krwi nosi nazwę progu beztlenowego lub progu anaerobowego. Im większa jest intensywność wysiłku 5
6 odpowiadająca progowi anaerobowemu, tym większa jest zdolność do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych. W praktyce wykorzystuje się więc oznaczanie progu anaerobowego (najczęściej na podstawie pomiaru stężenia kwasu mlekowego we krwi) do oceny wytrzymałości. Czynność układu oddechowego podczas wysiłku Wentylacja płuc (V E ) zwiększa się prawie natychmiast po rozpoczęciu pracy. Początkowe zwiększenie V E spowodowane jest głównie przez mechanizm ośrodkowy polegający na bezpośredniej aktywacji ośrodków oddechowych w mózgu przez impulsy pochodzące z ośrodków ruchowych kory. Wzrost wentylacji płuc jest wynikiem zwiększania się częstości jak i głębokości oddechów:- podczas wysiłków o małej intensywności o wzroście wentylacji decyduje przede wszystkim pogłębienie oddechów, - podczas wysiłków o większej intensywności zarówno pogłębienie jak i przyspieszenie oddechów.w czasie wysiłku zwiększa się również przepływ krwi przez płuca. Dzięki otwarciu nieczynnych naczyń włosowatych zwiększa się istotnie łożysko wymiany gazowej i wzrasta pojemność dyfuzyjna płuc. Reakcja układu krążenia na wysiłki dynamiczne Zaopatrzenie pracujących mięśni w tlen i substraty energetyczne, a także usuwanie z nich produktów przemiany materii i ciepła możliwe jest dzięki zwiększeniu przepływu krwi przez mięśnie. To zwiększenie przepływu krwi jest osiągane w wyniku zwiększenia pojemności minutowej serca i zmiany dystrybucji przepływu krwi przez różne tkanki. Pojemność minutowa serca podczas wysiłku dynamicznego zwiększa się proporcjonalnie do zapotrzebowania na tlen (intensywności wysiłku), osiągając u ludzi o przeciętnej wydolności fizycznej L/min przy maksymalnym obciążeniu. U sportowców uprawiających dyscypliny wytrzymałościowe pojemność minutowa serca może przekraczać 40L/min. Wzrost pojemności minutowej serca w czasie wysiłku zachodzi dzięki zwiększeniu liczby częstości skurczów i objętości wyrzutowej. Najłatwiejszym do zmierzenia i zarejestrowania wskaźnikiem reakcji układu krążenia na wysiłek jest zwiększenie częstości skurczów serca (HR). Przyspieszenie czynności serca następuje niemal natychmiast po rozpoczęciu pracy i po upływie 2-5 min HR stabilizuje się 6
7 na poziomie odpowiadającym intensywności pracy lub osiąga swoją maksymalną wielkość. W czasie wysiłków dynamicznych HR wykazuje prawie liniową zależność od intensywności wysiłku. Po przekroczeniu progu beztlenowego zaznacza się jednak niewielkie spłaszczenie krzywej przyrostu HR. U osób o małej wydolności fizycznej przyrosty HR w stosunku do obciążenia podczas wysiłków submaksymalnych są większe i maksymalna częstość skurczów serca (HRmax) osiągana jest przy mniejszej intensywności pracy niż u osób o dużej wydolności. Wielkość HRmax wykazuje niewielkie różnice indywidualne. Zależy ona przede wszystkim od wieku. W wieku 20 lat HRmax wynosi około 200 skurczów/min i począwszy od tego okresu życia zmniejsza się o około 10 skurczów/min w ciągu każdych 10 lat. Przybliżoną wielkość HRmax dla osób w wieku powyżej 20 lat można wyliczyć, posługując się prostym wzorem HRmax = 220 wiek Objętość wyrzutowa serca w czasie wysiłku osiąga prawie maksymalną wielkość ml już przy obciążeniach, przy których zapotrzebowanie na tlen wynosi 30-50% VO 2max. Zwiększeniu objętości wyrzutowej towarzyszy wzrost frakcji wyrzutowej (do 85% podczas wysiłków maksymalnych). Maksymalna objętość wyrzutowa serca zależy od objętości serca, siły jego skurczów oraz dopływu krwi do serca i ciśnienia w aorcie. Na jej wielkość wpływają czynniki konstytucyjne i trening fizyczny. Ciśnienie tętnicze skurczowe krwi wzrasta w czasie wysiłków dynamicznych proporcjonalnie do wielkości obciążenia, natomiast ciśnienie rozkurczowe wykazuje tylko nieznaczny wzrost, nie zmienia się lub nawet obniża. Reakcja układu krążenia na wysiłki statyczne Zmiany czynności układu krążenia podczas wysiłków statycznych nie wykazują zależności od zapotrzebowania na tlen. Nawet w czasie niewielkich z punktu widzenia wydatków energii obciążeń, takich jak np. zaciśnięcie ręki na uchwycie dynamometru, częstość skurczów serca zwiększa się do około skurczów/min i wydatnie wzrasta ciśnienie skurczowe jak i rozkurczowe. Duży wzrost ciśnienia tętniczego jest niezmiernie charakterystyczny dla wysiłków statycznych. Przy dużych obciążeniach statycznych ciśnienie tętnicze skurczowe może szybko osiągać mmhg, a rozkurczowe mmhg. Przyczyną tej reakcji 7
8 jest zwiększenie pojemności minutowej serca przy braku zmian lub zwiększeniu obwodowego oporu naczyniowego, spowodowanym uciskiem napiętych mięśni na naczynia krwionośne. Zwiększenie pojemności minutowej serca w czasie wysiłków statycznych zależy wyłącznie od HR, ponieważ objętość wyrzutowa nie zmienia się lub zmniejsza. Wysiłkowe zmiany czynności układu wydzielania wewnętrznego W czasie wysiłku fizycznego dochodzi do zmian wydzielania wielu hormonów. Układ współczulno-nadnerczowy W czasie wysiłku zwiększa się stężenie noradrenaliny we krwi, głównie z powodu zwiększonego uwalniania jej z zakończeń nerwów współczulnych i adrenaliny wydzielanej przez rdzeń nadnerczy. Hormony wysp trzustkowych Podczas wysiłku wydzielanie insuliny ulega zahamowaniu, a wzmaga się wydzielanie glukagonu. Przysadka Wysiłek fizyczny powoduje zwiększenie wydzielania hormonów przedniego płata przysadki, m.in. hormonu wzrostu, ACTH, hormonu tyreotropowego, prolaktyny i beta-endorfiny. W czasie intensywnego lub długotrwałego wysiłku zwiększa się również wydzielanie wazopresyny. Hormony płciowe W czasie wysiłku zwiększa się stężenie testosteronu we krwi oraz żeńskich hormonów płciowych. Zmiany te są krótkotrwałe i zależą głównie od zmniejszenia tempa rozkładu tych hormonów w wątrobie na skutek upośledzenia przepływu krwi. W okresie nasilonej aktywności ruchowej np. podczas intensywnego treningu sportowego, dochodzi do zmniejszenia podstawowego wydzielania testosteronu i żeńskich hormonów 8
9 płciowych. U kobiet intensywnie trenujących dochodzi często do zaburzeń cyklu miesiączkowego lub nawet wtórnego braku miesiączki. Zmiany te są odwracalne. Testosteron odgrywa ważną rolę w kształtowaniu zdolności do wysiłków anaerobowych i rozwoju siły mięśniowej dzięki działaniu anabolicznemu. Wyrazem tego wpływu jest wyraźne wzmożenie siły mięśniowej u chłopców w okresie dojrzewania płciowego. 9
wysiłki dynamiczne wysiłki statyczne ogólne miejscowe krótkotrwałe średnim czasie trwania długotrwałe moc siły
W zależności od rodzaju skurczów mięśni wyróżnia się: - wysiłki dynamiczne, w których mięśnie kurcząc się zmieniają swoją długość i wykonują pracę w znaczeniu fizycznym (skurcze izotoniczne lub auksotoniczne),
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego
Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoPodstawy fizjologii wysiłku dynamicznego i statycznego
P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A W Y D Z I A Ł Z A R Z Ą D Z A N I A LABORATORIUM ERGONOMII I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA PRACY Podstawy fizjologii wysiłku dynamicznego i statycznego Opracowanie:
Bardziej szczegółowoŹródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska
Źródła energii dla mięśni mgr. Joanna Misiorowska Skąd ta energia? Skurcz włókna mięśniowego wymaga nakładu energii w postaci ATP W zależności od czasu pracy mięśni, ATP może być uzyskiwany z różnych źródeł
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W ujęciu fizjologicznym jest to: każda
Bardziej szczegółowoWyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.
Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 14.03.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich
ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2 TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych
Bardziej szczegółowoWysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych:
Zmęczenie Zmęczenie jako jednorodne zjawisko biologiczne o jednym podłożu i jednym mechanizmie rozwoju nie istnieje. Zmęczeniem nie jest! Zmęczenie po dniu ciężkiej pracy Zmęczenie wielogodzinną rozmową
Bardziej szczegółowoWyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie.
Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Paweł Kownacki na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 20.05.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na
Bardziej szczegółowoWyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.
Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 08.05.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na
Bardziej szczegółowoTrening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Sportu Powszechnego Zakład: Fitness i Sportów Siłowych Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Osoby prowadzące przedmiot: 1. Aleksandra
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i
ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2. TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH, cz. I 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych
Bardziej szczegółowoTest stopniowany przeprowadzony dnia: 2015-02-27 w Warszawie
tel. 602 349 181 e-mail: szczepan.wiecha@sportslab.pl www.sportslab.pl Imię Nazwisko: Bartłomiej Trela Test stopniowany przeprowadzony dnia: 2015-02-27 w Warszawie (bieżnia mechaniczna) SŁOWNICZEK POJĘĆ
Bardziej szczegółowoTabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej
Ćwiczenie 3 Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Sprawność zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłków fizycznych I Analiza zmian wybranych wskaźników układu krążenia i oddychania podczas wysiłku o stałej intensywności
Bardziej szczegółowoWydolność fizyczna to zdolność do wykonywania aktywności fizycznej, którą jest każda aktywność ruchowa ciała z udziałem mięśni szkieletowych
Wydolność fizyczna to zdolność do wykonywania aktywności fizycznej, którą jest każda aktywność ruchowa ciała z udziałem mięśni szkieletowych powodująca wydatek energetyczny wyższy niż w spoczynku. Wydolność
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Sportu Powszechnego Zakład: Fitness i Sportów siłowych Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Osoby prowadzące przedmiot: 1. Aleksandra
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoObciąŜenie treningowe wyraŝa wysiłek wykonywany przez sportowca w
WYKŁAD III Struktura obciąŝeń treningowych Aby kierować treningiem sportowym naleŝy poznać relację pomiędzy przyczynami, a skutkami, pomiędzy treningiem, a jego efektami. Przez wiele lat trenerzy i teoretycy
Bardziej szczegółowoZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów
ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCZNEGO Podręcznik dla studentów ZARYS FIZJOLOGII WYSIŁKU FIZYCIKIES Podręcznik dla studentów Pod redakcją dr n. med. Bożeny Czarkowskiej-Pączek prof. dr. hab. n. med. Jacka
Bardziej szczegółowopowodują większe przyrosty ilości wydatkowanej energii przy relatywnie tej samej intensywności pracy. Dotyczy to wysiłków zarówno o umiarkowanej, jak
WSTĘP Wysiłek fi zyczny jest formą aktywności człowieka, wymagającą istotnych zmian czynności wszystkich niemal narządów, których funkcje dostosowywane są na bieżąco do zmiennych warunków środowiska wewnętrznego
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka. Wychowanie Fizyczne II rok/3 semestr. Stacjonarne studia I stopnia. Rok akademicki 2018/2019
Fizjologia człowieka Wychowanie Fizyczne II rok/3 semestr Stacjonarne studia I stopnia Rok akademicki 2018/2019 Tematyka ćwiczeń: 1. Podstawy elektrofizjologii komórek. Sprawy organizacyjne. Pojęcie pobudliwości
Bardziej szczegółowoZagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne)
Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne) Aminokwasy, białka, cukry i ich metabolizm 1. Aminokwasy, wzór ogólny i charakterystyczne grupy. 2. Wiązanie peptydowe. 3. Białka, ich struktura.
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO. pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele
LABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele WYNIKI BADAŃ Imię i nazwisko: Maciej Bąk Na podstawie badań wydolnościowych wykonanych 24.02.2016 w Warszawie Maciej Bąk jest
Bardziej szczegółowoFizjologia wysiłku. Marta Kaczmarska, Anna Zielińska 30 XI 2015
Fizjologia wysiłku Marta Kaczmarska, Anna Zielińska 30 XI 2015 Węglowodany (CHO) Węglowodany glikogen i glukoza są głównym źródłem energii dla skurczu mięśni podczas intensywnego wysiłku, a zmęczenie podczas
Bardziej szczegółowoFizjologia wysiłku fizycznego ćwiczenia cz.1. Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane parametry fizjologiczne
Fizjologia wysiłku fizycznego ćwiczenia cz.1 Wpływ wysiłku fizycznego na wybrane parametry fizjologiczne Wysiłek fizyczny dynamiczny vs. statyczny Wpływ wysiłku fizycznego dynamicznego na RR, HR, SV, CO
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO. pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele
LABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele WYNIKI BADAŃ Imię i nazwisko: Marcin Bugowski Na podstawie badań wydolnościowych wykonanych 24.02.2016 w Warszawie Marcin Bugowski
Bardziej szczegółowoImię Nazwisko: Andrzej Jankowski. Test stopniowany przeprowadzony dnia: (bieżnia mechaniczna)
Imię Nazwisko: Andrzej Jankowski Test stopniowany przeprowadzony dnia: 2018-01-10 (bieżnia mechaniczna) SŁOWNICZEK POJĘĆ I SKRÓTÓW VO2max maksymalna ilość tlenu, jaką ustrój może pochłonąć w jednostce
Bardziej szczegółowoBudowa i rola części czynnej układu ruchu
Budowa i rola części czynnej układu ruchu Układ ruchu Ze względu na budowę i właściwości układ ruchu można podzielić na: część czynną układ mięśniowy część bierną układ szkieletowy Dzięki współdziałaniu
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO. pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele
LABORATORIUM PRZYGOTOWANIA FIZYCZNEGO pomagamy osiągnąć Twoje sportowe cele WYNIKI BADAŃ Imię i nazwisko: Katarzyna Wesołowska Na podstawie badań wydolnościowych wykonanych 24.02.2016 w Warszawie Katarzyna
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoSzkoła Główna Służby Pożarniczej Zakład Ratownictwa Technicznego i Medycznego. Laboratorium Bezpieczeństwa Ratownictwa.
Szkoła Główna Służby Pożarniczej Zakład Ratownictwa Technicznego i Medycznego Laboratorium Bezpieczeństwa Ratownictwa Ćwiczenie nr 4 Temat: Badanie wpływu obciążenia (wysiłku fizycznego) na parametry fizjologiczne
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoWYCHOWANIE FIZYCZNE II rok semestr 4 / studia stacjonarne. Specjalności: wf i gimnastyka korekcyjna, wf i edukacja dla bezpieczeństwa, wf i przyroda
Fizjologia WYCHOWANIE FIZYCZNE II rok semestr 4 / studia stacjonarne Specjalności: wf i gimnastyka korekcyjna, wf i edukacja dla bezpieczeństwa, wf i przyroda Tematyka ćwiczeń ( zajęcia 2 godz.) 1. Fizjologia
Bardziej szczegółowoMIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO. Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia
MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia Aktywność fizyczna - jest to dowolna forma ruchu ciała
Bardziej szczegółowoTIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
Bardziej szczegółowo-Trening Personalny : -Trener Personalny: -Kulturystyka: -Sporty siłowe: -Trening motoryczny: -Zajęcia funkcjonalne: -Wysiłek fizyczny : -Zmęczenie:
-Trening Personalny : -Trener Personalny: -Kulturystyka: -Sporty siłowe: -Trening motoryczny: -Zajęcia funkcjonalne: -Wysiłek fizyczny : -Zmęczenie: -Zakwaszenie: -Glikogen: Trening personalny: Indywidualnie
Bardziej szczegółowoFizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne
Fizjologia Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Pytanie 1 1. 51 letni mężczyzna, z rozpoznaniem stabilnej dusznicy bolesnej został skierowany na test wysiłkowy. W spoczynku, częstość skurczów serca
Bardziej szczegółowoROLA UKŁADU KOSTNO STAWOWEGO I MIĘŚNIOWEGO W PROCESIE PRACY
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł II Foliogram 8 ROLA UKŁADU KOSTNO STAWOWEGO I MIĘŚNIOWEGO W PROCESIE PRACY FIZJOLOGIA PRACY to nauka, która bada: podstawowe procesy fizjologiczne, które zachodzą w układzie
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA KIERUNKOWE.
ZAGADNIENIA KIERUNKOWE www.ams.wroclaw.pl Trening personalny Trener personalny Kulturystyka Sporty siłowe Trening motoryczny Zajęcia funkcjonalne Wysiłek fizyczny Zmęczenie Zakwasy; glikogen TRENING PERSONALNY
Bardziej szczegółowoBądź aktywny fizycznie!!!
Bądź aktywny fizycznie!!! Aktywność fizyczna RUCH jest potrzebny każdemu człowiekowi. Regularne ćwiczenia wpływają na dobre samopoczucie i lepsze funkcjonowanie organizmu. Korzyści z systematycznej
Bardziej szczegółowoSubiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07
Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,
Bardziej szczegółowoCzym jest ruch? Życie polega na ruchu i ruch jest jego istotą (Schopenhauer) Ruch jest życiem, a życie jest ruchem (Senger)
Wysiłek fizyczny Czym jest ruch? Życie polega na ruchu i ruch jest jego istotą (Schopenhauer) Ruch jest życiem, a życie jest ruchem (Senger) Rodzaje wysiłku fizycznego: ograniczony, uogólniony, krótkotrwały,
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu
Bardziej szczegółowoFizjologia, biochemia
50 Fizjologia, biochemia sportu Krioterapia powoduje lepszą krążeniową i metaboliczną tolerancję oraz opóźnia narastanie zmęczenia w trakcie wykonywania pracy mięśniowej przez zawodników sportów wytrzymałościowych.
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO
FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO Dr hab. Andrzej Klusiewicz Zakład Fizjologii Instytutu Sportu Tematyka wykładu obejmuje trzy systemy energetyczne generujące
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Zagadnienia : 1.Bilans energetyczny - pojęcie 2.Komponenty masy ciała, 3.Regulacja metabolizmu
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoMaksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje?
Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej
Bardziej szczegółowoFizjologia wysiłku fizycznego seminarium, cz.1
Fizjologia wysiłku fizycznego seminarium, cz.1 Regulacja ośrodkowa Hamowanie przywspółczulne Podwzgórze RP Aktywacja współczulna Regulacja miejscowa (receptory w mięśniach i stawach) Serce HR + Inotropizm
Bardziej szczegółowoSIŁA 2015-04-15. Rodzaje skurczów mięśni: SKURCZ IZOTONICZNY ZDOLNOŚĆ KONDYCYJNA
SIŁA ZDOLNOŚĆ KONDYCYJNA Rodzaje skurczów mięśni: skurcz izotoniczny wiąże się ze zmianą długości mięśnia przy stałym poziomie napięcia mięśniowego. Występuje gdy mięsień może się skracać, ale nie generuje
Bardziej szczegółowoBest Body. W skład FitMax Easy GainMass wchodzą:
Gainery > Model : - Producent : Fitmax Easy GainMass - to produkt przeznaczony jest szczególnie dla sportowców trenujących dyscypliny siłowe, szybkościowo-siłowe oraz wytrzymałościowe. Doskonale dopracowany
Bardziej szczegółowoSynergia aktywności fizycznej i odżywiania w rozwoju dzieci i młodzieży
Synergia aktywności fizycznej i odżywiania w rozwoju dzieci i młodzieży dr Dariusz Szymczuk Wprowadzenie organizm obciążony wysiłkiem fizycznym ma większe zapotrzebowanie na pożywienie organizm dobrze
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE. WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ Kultury Fizycznej i Ochrony Zdrowia Katedra Morfologicznych i Czynnościowych Podstaw Kultury Fizycznej Kierunek: Wychowanie Fizyczne SYLABUS Nazwa przedmiotu
Bardziej szczegółowoKSZTAŁTOWANIE WYTRZYMAŁOŚCI Z WYKORZYSTANIEM GIER. Kamil Michniewicz LZPN Zielona Góra
SŁUBICE 03.08.2014 KSZTAŁTOWANIE WYTRZYMAŁOŚCI Z WYKORZYSTANIEM GIER Kamil Michniewicz LZPN Zielona Góra DEFINICJE: Wytrzymałość jest to zdolność organizmu do długotrwałego wysiłku fizycznego i zachowanie
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjologia pracy i wypoczynku
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoDieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT
Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Odżywianie oparte na tłuszczach jest coraz częściej stosowane w sportach wytrzymałościowych. Jakie korzyści płyną ze wzrostu spożycia lipidów i kiedy można stosować taką
Bardziej szczegółowoKolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze. (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa)
Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa) Jelenia Góra 2008 RECENZENT Jan Chmura FOTOGRAFIA NA OKŁADCE Małgorzata Fortuna PROJEKT OKŁADKI Barbara Mączka ŁAMANIE Barbara Mączka
Bardziej szczegółowoWydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA. Obowiązkowy
Przedmiot: BIOCHEMIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA Kod przedmiotu FI-07
Bardziej szczegółowoDiagnostyka kliniczna w fizjoterapii Fizjoterapia, studia niestacjonarne II stopnia sem. 2
SPRAWOZDANIE 1 IMIĘ I NAZWISKO GRUPA Diagnostyka kliniczna w fizjoterapii Fizjoterapia, studia niestacjonarne II stopnia sem. Ćwiczenia 1: Metody oceny układu sercowo-naczyniowego. Zadanie 1. Podaj wartość
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY
Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjologia Kod przedmiotu FII_03_SS_2012
Bardziej szczegółowoOBCIĄśENIE STATYCZNE I DYNAMICZNE W CZASIE PRACY
PAŃSTWOWA WYśSZA SZKOŁA ZAWODOWA w Nowym Sączu BHP I ERGONOMIA C3 OBCIĄśENIE STATYCZNE I DYNAMICZNE W CZASIE PRACY Spis treści: 1. Wprowadzenie 2. Ocena obciąŝenia statycznego 3. Badanie reakcji organizmu
Bardziej szczegółowoStreszczenie projektu badawczego
Streszczenie projektu badawczego Dotyczy umowy nr 2014.030/40/BP/DWM Określenie wartości predykcyjnej całkowitej masy hemoglobiny w ocenie wydolności fizycznej zawodników dyscyplin wytrzymałościowych Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoKLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Sprawność fizyczna (fitness) 1. Siła, moc i wytrzymałość mięśniowa (muscular fitness) 2. Szybkość 3. Wytrzymałość
Bardziej szczegółowoAnatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych
Anatomia i fizjologia układu krążenia Łukasz Krzych Wytyczne CMKP Budowa serca RTG Unaczynienie serca OBSZARY UNACZYNIENIA Układ naczyniowy Układ dąży do zachowania ośrodkowego ciśnienia tętniczego
Bardziej szczegółowoSprawozdanie nr 6. Temat: Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. Wpływ treningu na sprawność zaopatrzenia tlenowego ustroju.
Imię i nazwisko. Data:.. Sprawozdanie nr 6 Temat: Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. Wpływ treningu na sprawność zaopatrzenia tlenowego ustroju. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: Wydolność
Bardziej szczegółowoKompartmenty wodne ustroju
Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra Promocji Zdrowia Zakład Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowozmęczenie Fizjologia człowieka
zmęczenie Fizjologia człowieka Zmęczenie definicje: Stan organizmu, rozwijający się w czasie wykonywania pracy fizycznej lub umysłowej, charakteryzujący się zmniejszeniem zdolności do pracy, nasileniem
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoTkanka mięśniowa. Bogdan Walkowiak. Zakład Biofizyki Instytut Inżynierii Materiałowej Politechnika Łódzka. 7 listopada 2014 Biofizyka 1
Wykład 5 Tkanka mięśniowa Bogdan Walkowiak Zakład Biofizyki Instytut Inżynierii Materiałowej Politechnika Łódzka 7 listopada 2014 Biofizyka 1 Trzy typy mięśni Mięśnie szkieletowe (Poprzecznie prążkowane)
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoSPRAWNY JAK SENIOR! RZECZ O AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WIEKU PODESZŁEGO. Mgr Radosław Perkowski
SPRAWNY JAK SENIOR! RZECZ O AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WIEKU PODESZŁEGO. Mgr Radosław Perkowski Starość jest więc wynikiem procesu starzenia się, który charakteryzują zmiany: biologiczne psychiczne społeczne
Bardziej szczegółowoPomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową Korotkowa
Ćw. M 11 Pomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową Korotkowa Zagadnienia: Oddziaływania międzycząsteczkowe. Siły Van der Waalsa. Zjawisko lepkości. Równanie Newtona dla płynięcia cieczy. Współczynniki lepkości;
Bardziej szczegółowoInstytut Sportu. Biochemiczne wskaźniki przetrenowania. Zakład Biochemii. mgr Konrad Witek
Instytut Sportu Zakład Biochemii Biochemiczne wskaźniki przetrenowania Przetrenowanie (overtraining)- długotrwałe pogorszenie się dyspozycji sportowej zawodnika, na skutek kumulowania się skutków stosowania
Bardziej szczegółowoTemat: Charakterystyka wysiłków dynamicznych o średnim i długim czasie trwania. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: tolerancja wysiłku
Imię i nazwisko. Data:.. Sprawozdanie nr 4 Temat: Charakterystyka wysiłków dynamicznych o średnim i długim czasie trwania. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: tolerancja wysiłku próg beztlenowy I Cel: Ocena
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa... 13. 1. Podstawy fizjologii wysiłku Jan Górski... 15
Spis treści Przedmowa........................... 13 1. Podstawy fizjologii wysiłku Jan Górski.......... 15 1.1. Narząd ruchu........................ 15 1.1.1. Mięśnie szkieletowe.................. 15 1.1.1.1.
Bardziej szczegółowoTrener Marcin Węglewski ROZGRZEWKA PRZEDMECZOWA W PIŁCE NOŻNEJ
ROZGRZEWKA PRZEDMECZOWA W PIŁCE NOŻNEJ Na optymalne przygotowanie zawodników do wysiłku meczowego składa się wiele czynników. Jednym z nich jest dobrze przeprowadzona rozgrzewka. (Chmura 2001) Definicja
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka - opis przedmiotu
Fizjologia człowieka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizjologia człowieka Kod przedmiotu 16.1-WL-WF-FCz Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Wychowanie fizyczne Profil
Bardziej szczegółowoWydolność fizyczna. Złoty okres motoryczności
Wydolność fizyczna wydolność tlenowa (aerobowa) wydolność beztlenowa (anaerobowa) Fosfagenowa (ATP+fosfokreatyna) Glikolityczna (glikoliza beztlenowa) Złoty okres motoryczności Wiek 9-12 lat stanowi optymalny
Bardziej szczegółowoKURS TRENERSKI UEFA A zasady przygotowania wytrzymałościowego zawodników do sezonu OPRACOWAŁ: STANISŁAW SZPYRKA
KURS TRENERSKI UEFA A zasady przygotowania wytrzymałościowego zawodników do sezonu OPRACOWAŁ: STANISŁAW SZPYRKA WYTRZYMAŁOŚĆ To zdolność do długotrwałego wykonywania wysiłku fizycznego bez obniżania jego
Bardziej szczegółowoTrening z ograniczeniem przepływu krwi
F I T N E S S / R E G E N E R A C J A / U R O D A / Z D R O WI E Trening z ograniczeniem przepływu krwi 2016 KAATSU Global; All Rights Reserved Czym jest KAATSU? KAATSU jest to bezpieczny, rewolucyjny
Bardziej szczegółowo6. Wchłanianie wodorowęglanów w kanalikach nerkowych wzrasta: A. Pod wpływem parathormonu B. W zasadowicy C. W kwasicy D. Podczas diurezy wodnej
1. Wskaż właściwe stwierdzenie: A. Glukoza nie ulega filtracji w kłębuszkach nerkowych B. Glukoza przefiltrowana do moczu pierwotnego w kłębuszkach nerkowych jest wchłaniana w cewce zbiorczej C. Glukoza
Bardziej szczegółowoZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:
UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości
Bardziej szczegółowoSuplementy. Wilkasy 2014. Krzysztof Gawin
Suplementy Wilkasy 2014 Krzysztof Gawin Suplementy diety - definicja Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub
Bardziej szczegółowoMarcin Maciejczyk Zmęczenie : przyczyny, objawy, zapobieganie. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 26, 18-27
Marcin Maciejczyk Zmęczenie : przyczyny, objawy, zapobieganie Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 26, 18-27 2007 18 Marcin Maciejczyk* Zmęczenie - przyczyny, objawy, zapobieganie Po pewnym okresie
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Fizjologia człowieka Rok akademicki: 2030/2031 Kod: BTR-1-105-s Punkty ECTS: 1 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Turystyka i Rekreacja Specjalność: - Poziom studiów:
Bardziej szczegółowoTrening plyometryczny piłkarzy. na etapie szkolenia specjalnego. Zbigniew Jastrzębski
Trening plyometryczny piłkarzy na etapie szkolenia specjalnego Zbigniew Jastrzębski Piłka nożna jest grą, która stawia coraz większe wymagania w zakresie przygotowania motorycznego. Około 40-50 lat temu
Bardziej szczegółowoUkład wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.
Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany
Bardziej szczegółowoMAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
MAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Jest to dowolna forma ruchu ciała lub jego części, spowodowana przez mięsień szkieletowy,
Bardziej szczegółowoPrzejawy motoryczności
3 Przejawy motoryczności Przejawy stanowią efektywną stronę motoryczności człowieka. Dają one możliwości określenia jego ruchów, czyli formy ich przejawiania, przebiegu w czasie i końcowego rezultatu.
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoStanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE
Stanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE [H + ] M 10 0 Silnie kwaśne 10-1 10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7 10-8 ph Większość żywych komórek ma wąską tolerancję
Bardziej szczegółowoHomeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Różnorodność środowisk Stałość warunków w organizmie Podstawy procesów fizjologicznych Procesy zachodzące
Bardziej szczegółowoBiologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :
Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr
Bardziej szczegółowo