OGNIWA WESTONA JAKO WZORCE ODNIESIENIA NAPIĘCIA ELEKTRYCZNEGO W HIERARCHICZNYM UKŁADZIE SPRAWDZAŃ
|
|
- Helena Marciniak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Materiały XXXVI Międzyuczelnianej Konferencji Metrologów MKM 04 Główny Urząd Miar Zakład Metrologii Elektrycznej Laboratorium Wzorców Napięcia i Oporu OGNIWA WESTONA JAKO WZORCE ODNIESIENIA NAPIĘCIA ELEKTRYCZNEGO W HIERARCHICZNYM UKŁADZIE SPRAWDZAŃ Referat zawiera ocenę przydatności ogniw Westona jako grupowych wzorców odniesienia napięcia elektrycznego w hierarchicznym układzie sprawdzań. Ocena została przeprowadzona w oparciu o wieloletnie pomiary sześciu ogniw Westona wykonane w Głównym Urzędzie Miar (GUM - Warszawa) w okresie od czerwca 1981 do sierpnia 1999 roku. W systemie hierar-chicznego układu sprawdzań wzorce odniesienia porównywane są z pierwotnym wzorcem napię-cia elektrycznego opartym o stałą Josephsona jako wzorcem o najwyższej dokładności odtwarza-nia jednostki napięcia elektrycznego. Analiza wyników pozwoliła na stwierdzenie, że niepewność pomiarów ogniw Westona jest porównywalna z niepewnością pomiarów wzorców z diodami Zenera. W referacie oceniono także wynik dwustronnych komparacji wzorców odniesienia obu rodzajów. W wyniku analizy stwierdzono, że stosowanie ogniw Westona jako grupowych wzorców odniesienia napięcia elektrycznego w hierarchicznym układzie sprawdzań można ze względu na wymaganą ich dokładność uznać za uzasadnione. WESTON CELLS AS ELECTRICAL VOLTAGE REFERENCE STANDARDS IN THE HIERARCHICAL ARRANGEMENT VERIFICATION SYSTEM The estimation of the usefulness the Weston cells as the electrical voltage reference group measure standard in the hierarchical arrangement verification system are given in this paper. The estimation was made on a basis of the results of many-years measurements of six Weston cells carried out at Central Office of Measures (GUM Warszawa) in the period of June 1981 to August 1999 year. In the hierarchical arrangement verification system the reference standards are compared with the primary standard of electrical voltage based on Josephson constant as the standard of the highest accuracy reproduction of the electrical voltage unit. The results analyse enables to state that the uncertainty of Weston cells measurements is comparable with the uncertainty of Zener diode-based standards measurements. The result of bilateral comparisons of both kinds reference standards was also estimated in the report. It has been stated that the application the Weston cells as the reference group electrical voltage standards in the hierarchical arrangement verification system can be argued on account of required accuracy. 1. WSTĘP W referacie zawarta jest ocena przydatności ogniw Westona jako grupowych wzorców odniesienia jednostki miary napięcia elektrycznego stałego w hierarchicznym układzie sprawdzań stosowanym w Głównym Urzędzie Miar (GUM Warszawa). Ocena została przeprowadzona w oparciu o analizę wyników wieloletnich pomiarów wykonanych w GUM w okresie od czerwca 1981 do sierpnia 1999 roku sześciu wybranych ogniw Westona oraz w oparciu o
2 124 wyniki wzorcowania tych samych ogniw przeprowadzonego w Międzynarodowym Biurze Miar (BIPM) i w Instytucie Metrologii w Petersburgu (WNIIM). Obecnie jedynie wzorce elektroniczne oparte na diodach Zenera są stosowane w systemie hierarchicznego układu sprawdzań GUM jako wzorce odniesienia napięcia elektrycznego. W systemie tym wzorce odniesienia porównywane są z państwowym wzorcem jednostki miary napięcia elektrycznego, w którym pierwotnym wzorcem o najwyższej dokładności odtwarzania jednostki napięcia elektrycznego jest wzorzec oparty o złącze Josephsona. 2. ZASTOSOWANA METODA ORAZ WYNIKI ANALIZY Pomiary siły elektromotorycznej SEM ogniw Westona wykonano w systemie komparatora w obwodzie różnicowym a wyniki dla każdego ogniwa obliczono jako wartości średnie w odniesieniu do wszystkich pozostałych ogniw w grupie. Jest to typowa procedura obliczeniowa stosowana przy wzorcach grupowych, w której wartość grupowa wielkości mierzonej przyjmowana jest jako wartość stała. W każdym kolejnym pomiarze, wartość odniesienia napięcia elektrycznego każdego ogniwa Westona przyjmowana była jako równa wartości wyznaczonej w poprzednim pomiarze. Obliczenia oparto na wynikach pomiarów wykonanych w GUM kilka razy w każdym kolejnym miesiącu wyłączając z obliczeń wartości ekstremalne. Wartość grupowa SEM ogniw Westona korygowana była w okresach kilkuletnich poprzez porównania międzynarodowe. Analiza wyników polegała na wyznaczeniu i ocenie niepewności wykonanych pomiarów oraz współczynnika dryftu badanych ogniw Westona i porównaniu tych parametrów z podobnymi parametrami drugiego rodzaju wzorców odniesienia tzn. wzorców opartych o diody Zenera. W tabeli I przedstawiono porównanie wyników pomiarów wykonanych w GUM oraz wyników wzorcowania wykonanych w BIPM. Wyniki dotyczą 3-ch ogniw Westona tego samego typu. Wartości wyznaczone w GUM są wartościami średnimi dla całego okresu pomiarowego, natomiast wartości wyznaczone w BIPM są podane w świadectwie wzorcowania wykonanego w 1989 roku. Porównanie wyników pomiarów 3-ch ogniw Westona wykonanych w GUM oraz BIPM Tabela 1 Numer ogniwa Westona Napięcie elektryczne - SEM [V] Niepewność standardowa złożona [V] - w GUM w BIPM w GUM w BIPM ,5E-08 4,7E , ,1E-08 4,7E ,0E-08 4,7E-08 Wartość niepewności standardowej złożonej podana w tabeli 1 oznacza niepewność wyników pomiarów wykonanych w obu laboratoriach BIPM oraz GUM, szacowaną zarówno metodą typu A (statystyczną) jak i metodą typu B. Niepewność typu B oszacowano w obu laboratoriach na podstawie danych dotyczących błędu przyrządów pomiarowych, nie-
3 Ogniwa Westona jako wzorce odniesienia napięcia elektrycznego pewności zastosowanych wzorców odniesienia wyższego rzędu oraz niepewności odtwarzania temperatury odniesienia. Jak wynika z tabeli, największa różnica wyników pomiarów wykonanych w GUM oraz BIPM równa jest 5E-07 V natomiast niepewność standardowa typu A (odchylenie standardowe średniej) jest tego samego rzędu w obu laboratoriach. Dla najlepszego wyniku pomiaru różnica napięcia (dokładnie: siły elektromotorycznej SEM) ogniw Westona zmierzonych w GUM oraz BIPM jest tylko dwa razy większa od odchylenia standardowego wartości średniej. Poniżej na rys.1 pokazany jest uproszczony hierarchiczny układ sprawdzań wzorców do pomiaru napięcia elektrycznego stałego obowiązujący w Głównym Urzędzie Miar. Na rysunku pokazano wyłącznie powiązanie wzorców odniesienia z wzorcem państwowym, natomiast pominięto część dotyczącą wzorców niższego rzędu. Hierarchiczny układ sprawdzań wzorców do pomiaru napięcia elektrycznego stałego w Głównym Urzędzie Miar Państwowy wzorzec jednostki miary napięcia elektrycznego stałego Wzorzec pierwotny (Josephsona) Wartości odtwarzane: (-10 V +10 V) Niepewność odtwarzania jednostki: U = Metoda różnicowa Udział w porównaniach kluczowych Wzorzec odniesienia jednostki miary napięcia elektrycznego stałego I rzędu Grupa 4 wzorców wtórnych z diodami Zenera Wartości odtwarzania: 10 V oraz 1,018 V Niepewność przeniesienia jednostki miary: U = Metoda różnicowa lub kompensacyjna Wzorzec odniesienia jednostki miary napięcia elektrycznego stałego II rzędu Wzorcowe źródła napięcia z diodami Zenera Wartości odtwarzane: 1 V; 1,018 V; 10 V Niepewność wzorców: U = Wzorcowe źródła napięcia Ogniwa Westona Wartość odtwarzana: 1,018 V Niepewność wzorców: U = U niepewność rozszerzona względna dla p = 95% Rys. 1. Uproszczony hierarchiczny układ sprawdzań wzorców do pomiaru napięcia elektrycznego stałego obowiązujący w Głównym Urzędzie Miar Fig. 1. Simplified hierarchical arrangement verification system to the measurement of electrical direct voltage valid at Central Office of Measures
4 126 Porównując rys.1 oraz tabelę 1 można stwierdzić, że pod względem niepewności badane wzorce odniesienia obu rodzajów odpowiadają dolnej granicy zakresu niepewności wzorców wymaganej w hierarchicznym układzie sprawdzań. Biorąc pod uwagę szacowanie zarówno typu A jak i B, niepewność rozszerzona względna badanych wzorców odniesienia obu typów nie przekracza wartości (1 3) Interesującym i pożytecznym wynikiem analizy pomiarów ogniw Westona jest także porównanie dokładności tych pomiarów oraz pomiarów wzorcowych źródeł napięcia opartych o diody Zenera. W tabeli 2 podano wynik takiego porównania wykorzystując oprócz wieloletnich danych GUM także dane pomiarowe wykorzystane w dwustronnej komparacji wzorców z diodami Zenera przeprowadzonej w GUM oraz BIPM w 2001 roku [1]. Porównanie wyników pomiarów ogniw Westona oraz wzorców z diodami Zenera o napięciu znamionowym 1,018 V wykonanych w GUM oraz BIPM Tabela 2 Mierzona wielkość Pomiary ogniw Westona Pomiary wzorców Zenera Największa różnica napięcia pomierzonego w GUM oraz BIPM [V] 5,0E-07 5,7E-08 Niepewność standardowa porównania [V] 8,4E-08 3,9E-08 Niepewność porównania dwu rodzajów wzorców napięcia elektrycznego (SEM): ogniw Westona oraz wzorców z diodami Zenera jest tego samego rzędu i różni się około dwukrotnie na niekorzyść ogniw Westona. Natomiast większa o cały rząd wielkości różnica napięcia elektrycznego zmierzonego w BIPM oraz GUM w przypadku ogniw Westona w porównaniu do różnicy w pomiarach wzorców z diodami Zenera może być wyjaśniona różnymi procedurami porównania. Biorąc pod uwagę fakt, że porównania wyników pomiarów ogniw Westona wykonano na podstawie zbioru wielu danych pomiarowych, wykonanych w różnych okresach czasu i różnymi metodami w odróżnieniu od porównania wzorców Zenera wykonanych w ramach dwustronnej komparacji można uznać, że uzyskany wynik jest satysfakcjonujący. Zatem stosowanie ogniw Westona jako grupowych wzorców odniesienia napięcia elektrycznego w hierarchicznym układzie sprawdzań można ze względu na wymaganą ich dokładność uznać za uzasadnione. Drugim - obok niepewności pomiarów - parametrem metrologicznym wzorców napięcia elektrycznego stosowanych w hierarchicznym układzie sprawdzań jako wzorce odniesienia pierwszego i drugiego rzędu jest współczynnik dryftu tych wzorców. Parametr ten charakteryzuje stabilność tych wzorców w okresach pomiędzy kolejnymi komparacjami lub kalibracjami w odniesieniu do wzorców wyższego rzędu. Współczynnika dryftu nie można wyznaczyć na podstawie wyników wieloletnich pomiarów ogniw Westona przeprowadzonych w GUM w okresie lat , w którym stosowano system wzorca grupowego. W systemie tym bowiem dryft wzorca grupowego przyjmuje się z założenia jako zerowy w okresach między kolejnymi kalibracjami lub komparacjami międzynarodowymi. Zmiany w czasie wartości SEM poszczególnych ogniw w grupie wynikają wyłącznie z ich względnych
5 Ogniwa Westona jako wzorce odniesienia napięcia elektrycznego zmian w odniesieniu do wartości grupowej i są niewspółmiernie mniejsze od zmian rzeczywistego dryftu ogniw. Zmiany takie dotyczące ogniw Nr 6656, 6653 oraz 6670 pokazane są na rys. 2. Kolejność numeracji ogniw podana wg rosnącej wartości SEM. 1, , , , Rys. 2. Charakterystyka zmian SEM (V) 3-ch ogniw Westona Nr 6656, 6653 oraz 6670 pomierzonego w GUM w kolejnych latach w systemie wzorca grupowego Fig. 2. Characteristic of the EMF variation (V) of three Weston cells Nr 6656, 6653 and 6670 measured at GUM in the successive years in a group standard system Średnia wartość nachylenia funkcji regresji liniowej przebiegów SEM w kolejnych latach, pokazanych na rys. 2 wynosi ok. 1E-09 V/rok i jest około dwa rzędy wielkości niższa od rzeczywistego współczynnika dryftu oraz od niepewności rozszerzonej pomiarów ogniw. Na rys. 3 zilustrowana jest zgodność wyników pomiarów 3-ch ogniw Westona wykonanych w GUM metodą wzorca grupowego oraz w BIPM w odniesieniu do wzorca wyższego rzędu. Na rysunku pokazano wyniki pomiarów wraz z ich niepewnością uzyskaną w GUM i BIPM. 1, , , , Rys. 3. Graficzne przedstawienie zgodności wyników pomiarów (wg rosnącej SEM) 3-ch ogniw Westona Nr 6656, 6653 oraz 6670 przeprowadzonych w GUM (oś x ) oraz w BIPM (oś y ) Fig. 3. The graphical presentation of the measurements results coincidence (according to growing EMF) for three Weston cells Nr 6656, 6653 and 6670 carried out at GUM (axis x ) and at BIPM (axis y )
6 128 Widać z rysunku 3, że zgodność wyników GUM oraz BIPM jest bardzo duża, pomimo, że w metodzie wzorca grupowego, stosowanego w GUM w okresie poprzedzającym wprowadzenie wzorca pierwotnego Josephsona, stosowano odniesienie do wzorców BIPM jedynie okresowo. Świadczy to o dużej stabilności ogniw Westona stosowanych w GUM jako wzorzec grupowy. Jedyną metodą wyznaczenia rzeczywistego dryftu ogniw Westona jest jego obliczenie na podstawie danych zawartych w świadectwach wzorcowania przeprowadzonego w kolejnych latach w laboratoriach dysponujących możliwością odniesienia wartości poprawnej SEM ogniw do wzorców wyższego rzędu odtwarzających jednostkę napięcia elektrycznego w skali bezwzględnej. W okresie lat warunki takie oprócz BIPM były także spełnione w Instytucie Metrologii w Petersburgu (WNIIM). W tabeli 3 podane są wyniki wzorcowania 4-ch ogniw Westona tego samego typu przeprowadzonego w kolejnych latach w BIPM oraz WNIIM oraz obliczone na tej podstawie współczynniki dryftu dla tych ogniw. Współczynniki obliczono jako równe wartościom nachylenia funkcji regresji liniowej odpowiedniej dla danego ogniwa. Przyjęto w obliczeniach funkcję regresji liniowej jako najczęściej stosowaną w metrologii funkcję reprezentującą dryft zarówno ogniw Westona jak i wzorców z diodami Zenera. Widać z tabeli 3, że współczynniki dryftu dla poszczególnych ogniw niewiele różnią się od siebie, jak też średnie ich wartości dla obu laboratoriów, w których przeprowadzono pomiary, charakteryzują się dużą zgodnością. Można zatem przyjąć jako typową dla badanych ogniw Westona wartość współczynnika dryftu jako równą -2,41E-07 V/rok. Dla porównania orientacyjna wartość współczynnika dryftu dla wzorców z diodami Zenera, obliczona na podstawie danych zawartych w raporcie BIPM dotyczącym dwustronnych kalibracji [1] jest zawarta w granicach (1 4)E-06 V/rok. Jest to wartość o jeden rząd wielkości większa w porównaniu z wartością współczynnika dryftu dla ogniw Westona. Zatem również pod względem stabilności ogniwa Westona są przydatne jako wzorce odniesienia jednostki napięcia elektrycznego i co najmniej porównywalne z wzorcami opartymi na diodach Zenera. Nr Wzorca Wynik obliczenia współczynnika dryftu (V/rok) dla 4-ch ogniw Westona na podstawie danych zawartych w świadectwach wzorcowania przeprowadzonego w kolejnych latach w laboratoriach WNIIM oraz BIPM WNIIM WNIM WNIIM BIPM BIPM Dryft według danych: Tabela 3 Rok 1975 Rok 1981 Rok1990 Rok 1979 Rok 1989 BIPM WNIIM Siła elektromotoryczna SEM (V) (V/rok) , , ,12E-07-3,20E , , , , ,26E-07-1,45E , , , , , ,51E-07-1,34E , , ,91E-07-2,51E-07 Średnia -2,70E-07-2,13E-07
7 Ogniwa Westona jako wzorce odniesienia napięcia elektrycznego , , , , , , , , , Rys. 4. Ilustracja wyników wzorcowania 4-ch ogniw Westona wykonanego w danym roku w BIPM (wykresy w górnej części rysunku) oraz WNIIM (wykresy w dolnej części rysunku) Fig. 4. Illustration of four Weston cells calibration made in the given year at BIPM (diagrams in upper part of figure) and WNIIM (diagrams in bottom part of figure) Na rys 4 pokazane są przebiegi zmian siły elektromotorycznej SEM {V} 4-ch wymienionych w tabeli 3 ogniw Westona wyznaczone w kolejnych kalibracjach w BIPM (wykresy w górnej części rysunku) oraz WNIIM (wykresy w dolnej części rysunku). Widać z rys. 4, że w każdym przypadku mamy do czynienia z dryftem ujemnym, a charakter zmian jest dla wszystkich ogniw i dla wszystkich pomiarów bardzo podobny. 3. WNIOSKI Do obliczeń i ich analizy wykonanych na podstawie wyników pomiarów ogniw Westona wykorzystano dwa główne parametry metrologiczne wzorców wielkości elektrycznych, to znaczy niepewność złożoną pomiarów oraz stabilność. Przeprowadzona analiza upoważnia do stwierdzenia, że zarówno niepewność pomiarów jak i stabilność ogniw kwalifikują je jako spełniające warunki wzorców odniesienia w hierarchicznym układzie sprawdzań wzorców do pomiarów napięcia elektrycznego stałego. Obliczone wartości niepewności pomiarów ogniw Westona są porównywalne z wartościami niepewności pomiarów wzorców z diodami Zenera stosowanych obecnie w GUM jako jedyny rodzaj wzorców odniesienia jednostki miary napięcia elektrycznego, a stabilność ogniw Westona jest nawet lepsza od stabilności wzorców Zenera. Ze względu jednak na brak w GUM - w okresie poprzedzającym ustanowienie wzorca państwowego na bazie wzorca pierwotnego (Josephsona) - własnej bazy wzorców jednostki napięcia elektrycznego w skali bezwzględnej, wniosek powyższy należy zweryfikować w oparciu i serię własnych pomiarów w układzie odniesienia do wzorca pierwotnego GUM. Przydatność ogniw Westona jako grupowych wzorców odniesienia jest oczywista biorąc pod uwagę nie tylko aspekty ekonomiczne, ale również możliwość wykorzystania ich jako wzorca alternatywnego w stosunku do wzorca Josephsona.
8 130 LITERATURA 1. Sochocka D., Stanioch W., Reymann D., Witt T.J., Bilateral Comparison of 1,018 V and 10 V Standards between the GUM, Poland and the BIPM, Rapport BIPM 2001/06, May Sochocka D. Dwustronne porównania kluczowe wzorców napięcia. Referat opublikowany w materiałach MKM Guide to Expression of Uncertainty in Measurement. ISO/TAG 4/WG 3, Allan D.W. Should the classical variance be used as a basic measure in standard metrology? IEEE Transactions on Instrumentation and Measurement. Vol. IM-36. No. 2. June Certificat de quatre étalons de force électromotrice appartemant au Comité Polonais de Normalization, des Mesures et de Contrôle de la Qualité à Varsovie. Bureau International des Poids & Mesures, Pavillon de Breteuil F Sèvres, le 2 octobre 1989, No Note d etude de deux piles étalons appartenant à l Office Central des Mesures, Varsovie, Pologne. Bureau International des Poids et Mesures, No 2, 18 juillet 1995 ABSTRACT The subject of the report is the answer to the question whether the Weston cells being the electrochemical sources of voltage (exactly: electromotive force - EMF) can be used in hierarchical arrangement verification system as the group reference standards of direct electrical voltage unit. The estimation of the usefulness the Weston cells as the reference standard are given in this paper. The estimation was made on the basis of the results of manyyears measurements of six Weston cells carried out at Central Office of Measures (GUM Warszawa) in the period of June 1981 to August 1999 year as well as on the basis of the results of Zener diode-based standards measurements. The result of bilateral comparisons of both kinds reference standards was also estimated in the report In the hierarchical arrangement verification system the reference standards are compared with the primary standard of electrical voltage based on Josephson constant as the standard of the highest accuracy reproduction of the electrical voltage unit. Two quantities have been taken into consideration to comparative analysis: namely combine uncertainty of measurements and stability (drift) of both kinds of the standards. The results analysis enables to state that the combine uncertainty (both type A and type B) of the Weston cells measurements is comparable with the combine uncertainty of Zener diode-based standards measurements. Instead a typical for the measured Weston cells value of the drift coefficient is equal to -2,41E-07 V/year. For comparison approximate value of a drift coefficient for the Zener diode-based electrical voltage standards is equal to (1 4)E-06 V/year. Then the Weston cells stability is one order quantity better than the stability of the Zener diode-based standards. After the analysis it has been stated that the application of the Weston cells as the reference group electrical voltage standards in the hierarchical arrangement verification system can be argued on account of required accuracy as well as stability of the standards.
Ocena i wykorzystanie informacji podanych w świadectwach wzorcowania i świadectwach materiałów odniesienia
Ocena i wykorzystanie informacji podanych w świadectwach wzorcowania i świadectwach materiałów odniesienia XIX Sympozjum Klubu POLLAB Kudowa Zdrój 2013 Jolanta Wasilewska, Robert Rzepakowski 1 Zawartość
Bardziej szczegółowoWydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA POLSKIEGO CENTRUM AKREDYTACJI DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r. 1. Wstęp Niniejsza Polityka jest zgodna z dokumentem ILAC-P10:2002
Bardziej szczegółowoPOLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ. Wydanie 4 Warszawa, 17.11.2011 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 4 Warszawa, 17.11.2011 r. Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Zakres stosowania...3 3 Cechy spójności pomiarowej...3
Bardziej szczegółowoNIEPEWNOŚĆ POMIARU PRZY KONTROLI METROLOGICZNEJ WODOMIERZY
Paweł SIKORSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi Wydział Termodynamiki NIEPEWNOŚĆ POMIARU PRZY KONTROLI METROLOGICZNEJ WODOMIERZY W referacie przedstawiono analizę niepewności pomiarów przy kontroli metrologicznej
Bardziej szczegółowoKONDENSATOR WZORCOWY 10 nf, Z DIELEKTRYKIEM CERAMICZNYM
PROBLEMS AND PROGRESS IN METROLOGY PPM 18 Conference Digest Maciej KOSZARNY, Jolanta JURSZA, Jerzy SZUTKOWSKI, Robert JASIŃSKI Główny Urząd Miar Samodzielne Laboratorium Elektryczności i Magnetyzmu Piotr
Bardziej szczegółowoSzacowanie niepewności przy kalibracji ogniw wzorcowych w Centralnym Wojskowym Ośrodku Metrologii
BIULETYN WAT VOL. LVII, NR 2, 2008 Szacowanie niepewności przy kalibracji ogniw wzorcowych w Centralnym Wojskowym Ośrodku Metrologii EMIL WOŹNIAK Centralny Wojskowy Ośrodek Metrologii, 05-220 Zielonka,
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do rachunku niepewności pomiarowej. Jacek Pawlyta
Wprowadzenie do rachunku niepewności pomiarowej Jacek Pawlyta Fizyka Teorie Obserwacje Doświadczenia Fizyka Teorie Przykłady Obserwacje Przykłady Doświadczenia Przykłady Fizyka Potwierdzanie bądź obalanie
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów pomiarowych. 02 Dokładność pomiarów
Projektowanie systemów pomiarowych 02 Dokładność pomiarów 1 www.technidyneblog.com 2 Jak dokładnie wykonaliśmy pomiar? Czy duża / wysoka dokładność jest zawsze konieczna? www.sparkfun.com 3 Błąd pomiaru.
Bardziej szczegółowoTeoria błędów. Wszystkie wartości wielkości fizycznych obarczone są pewnym błędem.
Teoria błędów Wskutek niedoskonałości przyrządów, jak również niedoskonałości organów zmysłów wszystkie pomiary są dokonywane z określonym stopniem dokładności. Nie otrzymujemy prawidłowych wartości mierzonej
Bardziej szczegółowoOdtwarzanie i przekazywanie jednostek dozymetrycznych
Opracował Adrian BoŜydar Knyziak Politechnika Warszawska Wydział Mechatroniki Odtwarzanie i przekazywanie jednostek dozymetrycznych Opracowanie zaliczeniowe z przedmiotu "Metody i Technologie Jądrowe"
Bardziej szczegółowoSprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich
Podstawy Metrologii i Technik Eksperymentu Laboratorium Sprawdzenie narzędzi pomiarowych i wyznaczenie niepewności rozszerzonej typu A w pomiarach pośrednich Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Zakład Miernictwa
Bardziej szczegółowoŚwiadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja. Anna Warzec
Świadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja Anna Warzec WSTĘP Plan wystąpienia ŚWIADECTWO WZORCOWANIA Spójność pomiarowa Wyniki wzorcowania Zgodność z wymaganiami POTWIERDZANIE ZGODNOŚCI WZORCOWANEGO
Bardziej szczegółowoWyznaczanie odchylenia względnego częstotliwości oraz niestabilności częstotliwości wzorców
BIULETYN WAT VOL. LVII, NR 2, 2008 Wyznaczanie odchylenia względnego częstotliwości oraz niestabilności częstotliwości wzorców ALEKSANDRA GADOMSKA, MARIUSZ GÓRECKI Centralny Wojskowy Ośrodek Metrologii,
Bardziej szczegółowoInterpretacja wyników wzorcowania zawartych w świadectwach wzorcowania wyposażenia pomiarowego
mgr inż. ALEKSANDRA PUCHAŁA mgr inż. MICHAŁ CZARNECKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Interpretacja wyników wzorcowania zawartych w świadectwach wzorcowania wyposażenia pomiarowego W celu uzyskania
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO
Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność
Bardziej szczegółowoNiepewności pomiarów
Niepewności pomiarów Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO) w roku 1995 opublikowała normy dotyczące terminologii i sposobu określania niepewności pomiarów [1]. W roku 1999 normy zostały opublikowane
Bardziej szczegółowoPOLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ. Wydanie 5 Warszawa, 20.01.2015 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 5 Warszawa, 20.01.2015 r. Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Zakres stosowania...3 3 Cechy spójności pomiarowej...3
Bardziej szczegółowoP. R. Bevington and D. K. Robinson, Data reduction and error analysis for the physical sciences. McGraw-Hill, Inc., 1992. ISBN 0-07- 911243-9.
Literatura: P. R. Bevington and D. K. Robinson, Data reduction and error analysis for the physical sciences. McGraw-Hill, Inc., 1992. ISBN 0-07- 911243-9. A. Zięba, 2001, Natura rachunku niepewności a
Bardziej szczegółowoSTEROWANIE JAKOŚCIĄ W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ
Bogumiła Zwierchanowska* STEROWANIE JAKOŚCIĄ W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ W artykule opisane zostały działania Laboratorium Wzorcującego ITB, akredytowanego przez Polskie Centrum
Bardziej szczegółowoRozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE MOSTKÓW DO POMIARU BŁĘDÓW PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH I NAPIĘCIOWYCH ZA POMOCĄ SYSTEMU PRÓBKUJĄCEGO
PROBLEMS AD PROGRESS METROLOGY PPM 18 Conference Digest Grzegorz SADKOWSK Główny rząd Miar Samodzielne Laboratorium Elektryczności i Magnetyzmu WZORCOWAE MOSTKÓW DO POMAR BŁĘDÓW PRZEKŁADKÓW PRĄDOWYCH APĘCOWYCH
Bardziej szczegółowoSYSTEM KONTROLI I ZAPEWNIENIA JAKOŚCI WYNIKÓW BADAŃ W LABORATORIUM. Piotr Konieczka
SYSTEM KONTROLI I ZAPEWNIENIA JAKOŚCI WYNIKÓW BADAŃ W LABORATORIUM Piotr Konieczka 1 2 Jakość spełnienie określonych i oczekiwanych wymagań (zawartych w odpowiedniej normie systemu zapewnienia jakości).
Bardziej szczegółowoWstęp do teorii niepewności pomiaru. Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński
Wstęp do teorii niepewności pomiaru Danuta J. Michczyńska Adam Michczyński Podstawowe informacje: Strona Politechniki Śląskiej: www.polsl.pl Instytut Fizyki / strona własna Instytutu / Dydaktyka / I Pracownia
Bardziej szczegółowoTemat: SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH
Temat: SZCOWNIE NIEPEWNOŚCI POMIROWYCH - Jak oszacować niepewność pomiarów bezpośrednich? - Jak oszacować niepewność pomiarów pośrednich? - Jak oszacować niepewność przeciętną i standardową? - Jak zapisywać
Bardziej szczegółowoNIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ SERII NORM PN-EN ISO 3740
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY 2 (162) 2012 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Iżewska* NIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoLI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne
LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne ZADANIE D1 Cztery identyczne diody oraz trzy oporniki o oporach nie różniących się od siebie o więcej niż % połączono szeregowo w zamknięty obwód elektryczny.
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych
Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych dla studentów Chemii (2018) Autor prezentacji :dr hab. Paweł Korecki dr Szymon Godlewski e-mail: szymon.godlewski@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoWSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH
WSKAZÓWKI DO WYKONANIA SPRAWOZDANIA Z WYRÓWNAWCZYCH ZAJĘĆ LABORATORYJNYCH Dobrze przygotowane sprawozdanie powinno zawierać następujące elementy: 1. Krótki wstęp - maksymalnie pół strony. W krótki i zwięzły
Bardziej szczegółowoW polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia typu LED.
Pomiary natężenia oświetlenia LED za pomocą luksomierzy serii Sonel LXP W polskim prawodawstwie i obowiązujących normach nie istnieją jasno sprecyzowane wymagania dotyczące pomiarów źródeł oświetlenia
Bardziej szczegółowoSPÓJNOŚĆ POMIAROWA JAKO NARZĘDZIE ZAPEWNIENIA JAKOŚCI. mgr inż. Piotr Lewandowski
SPÓJNOŚĆ POMIAROWA JAKO NARZĘDZIE ZAPEWNIENIA JAKOŚCI mgr inż. Piotr Lewandowski Polskie Centrum Akredytacji Polskie Centrum Akredytacji (PCA) jako jednostka nadzorująca m.in. pracę laboratoriów wzorcujących
Bardziej szczegółowoGłówne zadania Laboratorium Wzorców Wielkości Elektrycznych
ZAKŁAD ELEKTRYCZNY Laboratorium Wzorców Wielkości Elektrycznych Kierownik Edyta Dudek tel.: (22) 581 94 62 (22) 581 93 02 faks: (22) 581 94 99 e-mail: electricity@gum.gov.pl e-mail: dc.standards@gum.gov.pl
Bardziej szczegółowoNAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW ORAZ ŹRÓDŁA NIEPEWNOŚCI PRZY WZORCOWANIU WZORCÓW SPEKTROFOTOMETRYCZNYCH
Agnieszka CHRZĄTEK, Justyna WTORKIEWICZ Okręgowy Urząd Miar w Łodzi ANALIZA WYNIKÓW ORAZ ŹRÓŁA NIEPEWNOŚCI PRZY WZORCOWANIU WZORCÓW PEKTROFOTOMETRYCZNYCH W artykule przedstawiono oraz porównano wyniki
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Szacowanie niepewności oznaczania / pomiaru zawartości... metodą... Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
Bardziej szczegółowoJAK UNIKAĆ PODWÓJNEGO LICZENIA SKŁADOWYCH NIEPEWNOŚCI? Robert Gąsior
Robert Gąsior Omówię klasyczne, nieco zmodyfikowane, podejście do szacowania niepewności wewnątrz-laboratoryjnej, oparte na budżecie niepewności. Budżet taki zawiera cząstkowe niepewności, które są składane
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH
PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH Dr Benedykt R. Jany I Pracownia Fizyczna Ochrona Środowiska grupa F1 Rodzaje Pomiarów Pomiar bezpośredni - bezpośrednio
Bardziej szczegółowoWstęp WALDEMAR MODZELEWSKI, MIROSŁAW OTULAK
BIULETYN WAT VOL. LVII, NR 2, 2008 Przekazywanie jednostki miary momentu siły w Centralnym Wojskowym Ośrodku Metrologii przy zastosowaniu procedury wzorcowania DKD jako przykład nowego podejścia do obliczania
Bardziej szczegółowoWZORCOWANIE SPEKTROFOTOMETRÓW ŹRÓDŁA BŁĘDÓW (CZ. 1)
Jolanta GĘBICKA Agnieszka RĘBECKA Adam ŻÓRAWSKI WZORCOWANIE SPEKTROFOTOMETRÓW ŹRÓDŁA BŁĘDÓW (CZ. 1) STRESZCZENIE Zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji
Bardziej szczegółowoDoświadczenia Jednostki ds. Porównań Międzylaboratoryjnych Instytutu Łączności PIB w prowadzeniu badań biegłości/porównań międzylaboratoryjnych
Doświadczenia Jednostki ds. Porównań Międzylaboratoryjnych Instytutu Łączności PIB w prowadzeniu badań biegłości/porównań międzylaboratoryjnych Anna Warzec Dariusz Nerkowski Plan wystąpienia Definicje
Bardziej szczegółowoWYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS. mgr ing. Janusz Bandel
Sprawozdanie z Badań Nr Strona/Page 2/24 WYKAZ PRÓB / SUMMARY OF TESTS STRONA PAGE Próba uszkodzenia przy przepięciach dorywczych TOV failure test 5 Próby wykonał / The tests were carried out by: mgr ing.
Bardziej szczegółowoSposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami
EuroLab 2010 Warszawa 3.03.2010 r. Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami Ryszard Malesa Polskie Centrum Akredytacji Kierownik Działu Akredytacji Laboratoriów
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI
LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI I PRACOWNIA FIZYCZNA C w Gliwicach Gliwice, ul. Konarskiego 22, pokoje 52-54 Regulamin pracowni i organizacja zajęć Sprawozdanie (strona tytułowa, karta pomiarowa)
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA 1)
(logo organizacji wydającej świadectwa) (Nazwa, adres, e-mail i nr telefonu organizacji wydającej świadectwo) Laboratorium wzorcujące akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji, sygnatariusza porozumień
Bardziej szczegółowoCentrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy ul. Nadwiślańska 213, Józefów
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy ul. Nadwiślańska 213, 05-420 Józefów WYMAGANIA CNBOP-PIB DOTYCZĄCE ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ
Bardziej szczegółowoProcedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Stron 7 Załączniki Nr 1 Nr Nr 3 Stron Symbol procedury PN//xyz Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
Bardziej szczegółowoĆw. 2: Analiza błędów i niepewności pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (200/20) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 2: Analiza błędów i niepewności pomiarowych
Bardziej szczegółowoProcedury przygotowania materiałów odniesienia
Procedury przygotowania materiałów odniesienia Ważne dokumenty PN-EN ISO/IEC 17025:2005 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących ISO Guide 34:2009 General requirements
Bardziej szczegółowo12.2. Kompensator o regulowanym prądzie i stałym rezystorze (Lindecka)
. POMARY METODĄ KOMPENSACYJNĄ Opracowała: R. Antkowiak Na format elektroniczny przetworzył: A. Wollek Niniejszy rozdział stanowi część skryptu: Materiały pomocnicze do laboratorium z Metrologii elektrycznej
Bardziej szczegółowoKlub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB. Wzorcowania wewnętrzne wyposażenia pomiarowego w praktyce
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Wzorcowania wewnętrzne wyposażenia pomiarowego w praktyce Użytkownicy przyrządów pomiarowych w organizacjach zobowiązani są do zachowania spójności pomiarowej.
Bardziej szczegółowoWyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej
P. OTOMAŃSKI Politechnika Poznańska P. ZAZULA Okręgowy Urząd Miar w Poznaniu Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej Seminarium SMART GRID 08 marca
Bardziej szczegółowoMetrologia: powtarzalność i odtwarzalność pomiarów. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: powtarzalność i odtwarzalność pomiarów dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Definicje: Pojęciami związanymi z metodami diagnozowania procesów i oceny ich bezpieczeństwa oraz
Bardziej szczegółowoDr inż. Paweł Fotowicz. Procedura obliczania niepewności pomiaru
Dr inż. Paweł Fotowicz Procedura obliczania niepewności pomiaru Przewodnik GUM WWWWWWWWWWWWWWW WYRAŻANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU PRZEWODNIK BIPM IEC IFCC ISO IUPAC IUPAP OIML Międzynarodowe Biuro Miar Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoUpdated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017
1 To ensure that the internal audits are subject to Response from the GVI: independent scrutiny as required by Article 4(6) of Regulation (EC) No 882/2004. We plan to have independent scrutiny of the Recommendation
Bardziej szczegółowoNiepewność rozszerzona Procedury szacowania niepewności pomiaru. Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński
Niepewność rozszerzona Procedury szacowania niepewności pomiaru Tadeusz M.Molenda Instytut Fizyki, Uniwersytet Szczeciński Międzynarodowa Konwencja Oceny Niepewności Pomiaru (Guide to Expression of Uncertainty
Bardziej szczegółowoANALIZA SYSTEMU POMIAROWEGO (MSA)
StatSoft Polska, tel. 1 484300, 601 414151, info@statsoft.pl, www.statsoft.pl ANALIZA SYSTEMU POMIAROWEGO (MSA) dr inż. Tomasz Greber, Politechnika Wrocławska, Instytut Organizacji i Zarządzania Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoCharakterystyka mierników do badania oświetlenia Obiektywne badania warunków oświetlenia opierają się na wynikach pomiarów parametrów świetlnych. Podobnie jak każdy pomiar, również te pomiary, obarczone
Bardziej szczegółowoZajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów
wielkość mierzona wartość wielkości jednostka miary pomiar wzorce miary wynik pomiaru niedokładność pomiaru Zajęcia wprowadzające W-1 termin I temat: Sposób zapisu wyników pomiarów 1. Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoNazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 11: Moduł Younga
Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 11: Moduł Younga Cel ćwiczenia: Wyznaczenie modułu Younga i porównanie otrzymanych wartości dla różnych materiałów. Literatura [1] Wolny J., Podstawy fizyki,
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowy słownik metrologii - pojęcia podstawowe i ogólne oraz terminy z nimi związane VIM
Międzynarodowy słownik metrologii - pojęcia podstawowe i ogólne oraz terminy z nimi związane VIM WYMAGANIA TECHNICZNE NORMY PN-EN ISO/17025 W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ - 4 MIARODAJNOŚĆ WYNIKÓW BADAŃ Andrzej
Bardziej szczegółowoPodstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych
Podstawy opracowania wyników pomiarów z elementami analizy niepewności pomiarowych dla studentów Biologii A i B dr hab. Paweł Korecki e-mail: pawel.korecki@uj.edu.pl http://www.if.uj.edu.pl/pl/edukacja/pracownia_i/
Bardziej szczegółowoB IURO B ADAWCZE DS. J AKOŚCI
ISO 9001 Q Ref. Certif. No. PL 2 IEC SYSTEM FOR MUTUAL RECOGNITION OF TEST CERTIFICATES FOR ELECTRICAL EQUIPMENT (IECEE) CB SCHEME SYSTEME CEI D ACCEPTATION MUTUELLE DE CERTIFICATS D ESSAIS DES EQUIPEMENTS
Bardziej szczegółowoSzkoła Letnia STC Łódź mgr inż. Paulina Mikoś
1 mgr inż. Paulina Mikoś Pomiar powinien dostarczyć miarodajnych informacji na temat badanego materiału, zarówno ilościowych jak i jakościowych. 2 Dzięki temu otrzymane wyniki mogą być wykorzystane do
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODAMI SYMULACYJNYMI
WYZNACZANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODAMI SYMULACYJNYMI Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskiego 8, 04-703 Warszawa tel. (0)
Bardziej szczegółowoELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI
Bardziej szczegółowoPomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja
Bardziej szczegółowoMostek niezrównoważony do dokładnych pomiarów pojemności
Mostek niezrównoważony do dokładnych pomiarów pojemności Janusz Kaczmarek, Ryszard Rybski* Przedstawiono koncepcję mostka niezrównoważonego z dwoma cyfrowymi źródłami napięcia sinusoidalnego przeznaczonego
Bardziej szczegółowoCHEMICZNE WZORCE POMIAROWE GŁÓWNEGO URZĘDU MIAR
PROBLEMS AND PROGRESS IN METROLOGY PPM 18 Conference Digest Joanna DUMAŃSKA, Władysław KOZŁOWSKI Główny Urząd Miar Laboratorium Chemii CEMICZNE WZORCE POMIAROWE GŁÓWNEGO URZĘDU MIAR W artykule opisano
Bardziej szczegółowoJAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE
JAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE 1 Dokładność i poprawność Dr hab. inż. Piotr KONIECZKA Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/12 80-233 GDAŃSK e-mail:
Bardziej szczegółowoWiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego. mgr inż. Piotr Lewandowski
Wiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego mgr inż. Piotr Lewandowski Terminy i definicje Przyrząd pomiarowy urządzenie służące do wykonywania pomiarów, użyte indywidualnie
Bardziej szczegółowoWalidacja metod analitycznych Raport z walidacji
Walidacja metod analitycznych Raport z walidacji Małgorzata Jakubowska Katedra Chemii Analitycznej WIMiC AGH Walidacja metod analitycznych (według ISO) to proces ustalania parametrów charakteryzujących
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW NAUCZANIA W GIMNAZJUM NR 3 Z ZASTOSOWANIEM KALKULATORA EWD 100 ROK 2012
ANALIZA WYNIKÓW NAUCZANIA W GIMNAZJUM NR 3 Z ZASTOSOWANIEM KALKULATORA EWD 100 ROK 2012 OPRACOWAŁY: ANNA ANWAJLER MARZENA KACZOR DOROTA LIS 1 WSTĘP W analizie wykorzystywany będzie model szacowania EWD.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.
Bardziej szczegółowoPRÓBY EKSPLOATACYJNE KOMPOZYTOWYCH WSTAWEK HAMULCOWYCH TOWAROWEGO
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 112 Transport 2016 Piotr Wasilewski FRIMATRAIL Frenoplast S.A. PRÓBY EKSPLOATACYJNE KOMPOZYTOWYCH WSTAWEK HAMULCOWYCH TYPU K TOWAROWEGO : Streszczenie: Dane zbierane
Bardziej szczegółowoObliczanie niepewności rozszerzonej metodą analityczną opartą na splocie rozkładów wielkości wejściowych
Obliczanie niepewności rozszerzonej metodą analityczną opartą na splocie rozkładów wejściowych Paweł Fotowicz * Przedstawiono ścisłą metodę obliczania niepewności rozszerzonej, polegającą na wyznaczeniu
Bardziej szczegółowoNIEPEWNOŚĆ ROZSZERZONA JAKO MIARA NIEDOKŁADNOŚCI W POMIARACH WYBRANYCH WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 89 Electrical Engineering 2017 DOI 10.21008/j.1897-0737.2017.89.0023 Przemysław OTOMAŃSKI* Marcin LEPCZYK** NIEPEWNOŚĆ ROZSZERZONA JAKO MIARA NIEDOKŁADNOŚCI
Bardziej szczegółowoANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G
PRACE instytutu LOTNiCTWA 221, s. 115 120, Warszawa 2011 ANALiZA WPŁYWU PARAMETRÓW SAMOLOTU NA POZiOM HAŁASU MiERZONEGO WEDŁUG PRZEPiSÓW FAR 36 APPENDiX G i ROZDZiAŁU 10 ZAŁOżEń16 KONWENCJi icao PIotr
Bardziej szczegółowoPODSTAWY ELEKTRONIKI I MIERNICTWA
PODSTAWY ELEKTRONIKI I MIERNICTWA Konsultacje: - czwartki 15.05-15.35 WEL, pok. 56/100 tel. 839-082 jjakubowski@wat.edu.pl 4.1. Pojęcia podstawowe M E T R O L O G I A OGÓLNA TEOTERYCZNA PRAWNA STOSOWANA
Bardziej szczegółowoPodstawy niepewności pomiarowych Ćwiczenia
Podstawy niepewności pomiarowych Ćwiczenia 1. Zaokrąglij podane wartości pomiarów i ich niepewności. = (334,567 18,067) m/s = (153 450 000 1 034 000) km = (0,0004278 0,0000556) A = (2,0555 0,2014) s =
Bardziej szczegółowoINFORMACJA NA TEMAT UTRZYMANIA I STOSOWANIA DUŻYCH WZORCÓW MASY DO BADANIA I WZORCOWANIA WAG
Zatwierdzam do stosowania Barbara Lisowska Wiceprezes GUM INFORMACJA NA TEMAT UTRZYMANIA I STOSOWANIA DUŻYCH WZORCÓW MASY DO BADANIA I WZORCOWANIA WAG (Opracowana przez Laboratorium Wag i Dużych Wzorców
Bardziej szczegółowoBADANIE PRZEKŁADNIKÓW PRĄDOWYCH
1. Podstawy teoretyczne ĆWCENE NR 4 BADANE PREKŁADNKÓW PRĄDOWYCH Przekładnik prądowy jest to urządzenie elektryczne transformujące sinusoidalny prąd pierwotny na prąd wtórny o wartości dogodnej do zasilania
Bardziej szczegółowoZasady wykonania walidacji metody analitycznej
Zasady wykonania walidacji metody analitycznej Walidacja metod badań zasady postępowania w LOTOS Lab 1. Metody badań stosowane w LOTOS Lab należą do następujących grup: 1.1. Metody zgodne z uznanymi normami
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3 REZONANS AKUSTYCZNY
ĆWICZENIE 3 REZONANS AKUSTYCZNY W trakcie doświadczenia przeprowadzono sześć pomiarów rezonansu akustycznego: dla dwóch różnych gazów (powietrza i CO), pięć pomiarów dla powietrza oraz jeden pomiar dla
Bardziej szczegółowoInżynieria Rolnicza 3(121)/2010
Inżynieria Rolnicza 3(121)/2010 METODA OCENY NOWOCZESNOŚCI TECHNICZNO- -KONSTRUKCYJNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH WYKORZYSTUJĄCA SZTUCZNE SIECI NEURONOWE. CZ. III: PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA METODY Sławomir Francik
Bardziej szczegółowoĆw. 1&2: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych oraz analiza błędów i niepewności pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2011/2012) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1&2: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoWykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym
Wiesława MALSKA Politechnika Rzeszowska, Polska Anna KOZIOROWSKA Uniwersytet Rzeszowski, Polska Wykorzystanie testu t dla pojedynczej próby we wnioskowaniu statystycznym Wstęp Wnioskowanie statystyczne
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi:
Wydział: EAIiIB Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: Wstęp
Bardziej szczegółowoWykład 1. Wprowadzenie do metrologii. Podstawowe pojęcia.
MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH Wykład 1. Wprowadzenie do metrologii. Podstawowe pojęcia. Introduction to Metrology. Basic Concepts. Wybrane źródła: Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki
Bardziej szczegółowoSłowa kluczowe: wzorcowanie, spektrofotometria, widmowy współczynnik przepuszczania, wzorce neutralne, wzorce napylane, wzorce ciekłe
Agnieszka CHRZĄSTEK Justyna KAŁUŻA ANALIZA WYNIKÓW WZORCOWANIA WZORCÓW WIDMOWEGO WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZANIA I GĘSTOŚCI OPTYCZNEJ WIDMOWEGO WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZANIA Z UŻYCIEM FILTRÓW NEUTRALNYCH,
Bardziej szczegółowoPiotr Konieczka. Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny
Spójnie o spójności pomiarowej Piotr Konieczka Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska 2 3 4 5 6 System jakości wyniku analitycznego MIARODAJNY WYNIK ANALITYCZNY NIEPEWNOŚĆ SPÓJNOŚĆ
Bardziej szczegółowoPOLOWO OBWODOWY MODEL DWUBIEGOWEGO SILNIKA SYNCHRONICZNEGO WERYFIKACJA POMIAROWA
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 56 Politechniki Wrocławskiej Nr 56 Studia i Materiały Nr 24 2004 Janusz BIALIK *, Jan ZAWILAK * elektrotechnika, maszyny elektryczne,
Bardziej szczegółowoOkreślanie niepewności pomiaru
Określanie niepewności pomiaru (Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu Materiałoznawstwo na wydziale Górnictwa i Geoinżynierii) 1. Wprowadzenie Pomiar jest to zbiór czynności mających na celu
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA
(logo organizacji wydającej świadectwa) (Nazwa, adres, e-mail i nr telefonu organizacji wydającej świadectwo) Laboratorium wzorcujące akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji, sygnatariusza porozumień
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 10. Pomiar rezystancji metodą techniczną. Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji.
Ćwiczenie nr 10 Pomiar rezystancji metodą techniczną. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji. 2. Dane znamionowe Przed przystąpieniem do
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 2 OBWODY NIELINIOWE PRĄDU
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA INSTYTUT AUTOMATYKI ZAKŁAD SYSTEMÓW POMIAROWYCH
POLITECHNIKA ŚLĄSKA INSTYTUT AUTOMATYKI ZAKŁAD SYSTEMÓW POMIAROWYCH Gliwice, wrzesień 2005 Pomiar napięcia przemiennego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie dokładności woltomierza cyfrowego dla
Bardziej szczegółowoCEL ĆWICZENIA: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zastosowaniem diod i wzmacniacza operacyjnego
WFiIS LABORATORIUM Z ELEKTRONIKI Imię i nazwisko: 1.. TEMAT: ROK GRUPA ZESPÓŁ NR ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do poprawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA CEL ĆWICZENIA: Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoOCENA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW OBLICZEŃ I BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKA PRZENIKANIA CIEPŁA OKIEN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 Zbigniew Owczarek* Robert Geryło** OCENA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW OBLICZEŃ I BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKA
Bardziej szczegółowo