Potencjał odmian konopi włóknistych dla wykorzystania w rekultywacji terenów zdegradowanych. Grażyna Mańkowska

Transkrypt

1 Potencjał odmian konopi włóknistych dla wykorzystania w rekultywacji terenów zdegradowanych I ROŚLIN ZI ELARSKICH IN STYTUT WŁÓKIEN N ATURALNYCH I NSTITUTE OF NATURAL F & MEDICIN AL PLANTS I BRES Grażyna Mańkowska grazyna.mankowska@iwnirz.pl

2 Gatunek - Konopie siewne (Cannabis sativa L.) należy do rodziny konopiowatych (Cannabaceae), rodzaju Cannabis Konopie wyróżniają się dużym bogactwem typów, form i odmian, o znacznych różnicach biologicznych, morfologicznych i użytkowych, Konopie uprawne są zasadniczo roślinami dwupiennymi tzn., że osobniki męskie (płaskonie) i osobniki żeńskie (głowacze) są roślinami podlegającymi odmiennym prawom rozwojowym. Konopie jednopienne Konopie dwupienne

3 Konopie Północne - wegetacja ok dni Kon. fińskie Pośrednie (środkowoeuropejskie) wegetacja dni) Kon.polskie Południowe - wegetacja ok dni kon. chińskie

4 BANK GENÓW

5 Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich prowadzi od 1998 roku kolekcję konopi. Zasoby genowe konopi obejmują 169 obiektów Polskie odmiany konopi włóknistych to: LKCSD, W-1, Białobrzeskie, Beniko, Tygra, Dolnośląskie, Wojko, Rajan.

6 IWNiRZ realizuje temat Gromadzenie, ochrona, ocena i utrzymywanie w stanie żywym oraz udostępnianie dla potrzeb gospodarki narodowej zasobów genowych roślin użytkowych i ich patogenów - w zakresie odmian i ekotypów konopi. Założono doświadczenie w warunkach polowych z polskimi odmianami konopi w Zakładzie Doświadczalnym IWN i RZ w Pętkowie (woj. wielkopolskie). Doświadczenie obejmowało 9 odmian: 3 odmiany dwupienne (LKCSD, Dolnośląskie, W-1) 1 odmianę dziką dwupienną (Dziki Polski) 5 odmian jednopiennych (Białobrzeskie, Beniko, Tygra, Rajan, Wojko).

7 Polskie odmiany konopi jednopiennych LKCSD, W-1, Dolnośląskie wyhodowane w latach 50-tych Białobrzeskie - (LKCSD x Kompolti) x Fibrimon zarejestrowane w COBORU w 1968 roku Beniko (Fibrimon 21 x Fibrimon 24) Tygra (Białobrzeskie x Ukraińskie) Wojko (Jermakowska x Beniko) Rajan (Gigantheus x Białobrzeskie) -2014

8 Doświadczenia w ZD PĘTKOWO

9 Ocena potencjału polskich odmian konopi stanu roślin na jednostce powierzchni, w czasie wegetacji prowadzi się obserwacje faz rozwojowych (daty wschodów, początku kwitnienia, pełnego dojrzewania), w okresie kwitnienia pobiera się próbki kwiatostanów w celu oznaczenia zawartości substancji halucynogennych po zbiorze roślin dokonuje się pomiarów cech morfologicznych oraz określa się MTN, plon ogółem, słomy i nasion.

10 Fazy rozwojowe, długość okresu wegetacji Odmiana Białobrzeskie W - 1 Dziki Polski Beniko Rajan LKCSD Tygra Dolnośląskie Wojko Forma pienności Data wschodów Data kwitnienia Data dojrzewania Długość wegetacji (dni) jednopienne dwupienne dwupienne jednopienne jednopienne dwupienne jednopienne dwupienne jednopienne

11 Gatunek Cannabis sativa L. to: konopie haszyszowe - zawartość Δ 9- THC > 0,2% konopie włókniste - zawartość Δ 9- THC < 0,2%

12 Konopie włókniste według prawa polskiego (ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii Dz. U. nr 179, poz.1485) i prawa unijnego, to konopie zawierające poniżej 0,2% 9- THC (kwasu delta-9-thc-2-karboksylowego).

13 Cechy użytkowe odmian konopi

14 Cechy gospodarcze odmian konopi

15 Masa 1000 nasion He Bei Białobrzeskie Dziki Polski

16 Podsumowanie 1. Polskie odmiany konopi zgromadzone w IWNiRZ w Poznaniu to zarówno odmiany dwu i jednopienne jak i formy dzikie. 2. Polskie odmiany konopi stanowią cenny materiał dla hodowli i badań naukowych, biorąc pod uwagę ich cechy gospodarcze i użytkowe: masę tysiąca nasion, plon ogółem, plon słomy, plon nasion. 3. Polskie odmiany konopi włóknistych, (które mogą zawierać do 0,2% psychoaktywnej substancji THC) znalazły zastosowanie w medycynie, budownictwie, ekologii czy energetyce. 4. Kolekcja konopi zgromadzona w IWNiRZ należy do jedynej w Polsce i cechuje się różnorodnością i bogactwem odmian.

17

18 Dziękuję za uwagę