Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Anna Pisula Bezpieczne surfowanie, czyli jak uchronić dziecko przed zagrożeniami internetu? Bezpieczne surfowanie, czyli jak uchronić dziecko przed zagrożeniami internetu? Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 9 października 2014 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 SIECIOHOLIZM czyli UZALEŻNIENIE OD INTERNETU opracowała: Anna Pisula mgr psychologii i pedagogiki specjalista profilaktyki i psychoterapii uzależnień certyfikowana przez Ministra Zdrowia PAŹDZIERNIK 2014

3 SIECIOHOLIZM czyli w miarę nowe zjawisko, nieklasyfikowana (na razie) jednostka zaburzeń psychicznych Internet Addiction Disorder (IAD), brak jest jednolitej definicji zjawiska brak kryteriów diagnostycznych w Polsce stosuje się określenie zaproponowane przez prof. Andrzeja Jakubika: Zespół uzależnienia od Internetu (ZUI)

4 SIECIOHOLIZM SPECYFICZNĄ PLAGĄ XXI wieku powszechny dostęp do Internetu konieczność korzystania z komputera trudności diagnostyczne: w którym momencie się zaczyna? uzależnienie czynnościowe (jak hazard, pracoholizm, zakupoholizm, seksoholizm itd.) uzależnienia destrukcyjne sposoby radzenia sobie z rzeczywistością, strategie stare jak świat

5 DLACZEGO WIRTUALNY ŚWIAT JEST ATRAKCYJNY? Iluzja prawdziwego życia; Relacje z ludźmi Wymarzona tożsamość Anonimowość Niemożność weryfikacji Rozrywka, wiedza Prawdziwe emocje w sztucznej sytuacji przeżywane bez prawdziwej konfrontacji

6 ILUZJA ŻYCIA wszystko trochę na niby. pseudorelacje pseudokontakty cyberprzemoc cyberseks prawdziwe emocje w sztucznej sytuacji przeżywane bez prawdziwej konfrontacji strukturalizacja czasu wolnego możliwość kreowania się na wymarzoną postać jestem, ale mogę być anonimowy

7 Ivan Goldberg Patologiczne Używanie Internetu gdy ludzie nadużywają Internetu i nadużywanie to wywołuje u nich dystres. Nadużywanie to ma wpływ na ich funkcjonowanie w sferze: fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i ekonomicznej. Równoważnym nieoficjalnym zaburzeniem może być pracoholizm a oficjalnym patologiczny hazard (DSM IV)

8 dr Kimberly Young największą badaczką tego nałogu wyróżniła ona następujące podtypy IAD: - erotomanię internetową (cybersexual addiction). - socjomanię internetową (cyber-relationship addiction). - uzależnienie od sieci (net compulsions). - przeciążenie informacyjne (information overload). - uzależnienie od komputera (computer addiction).

9 Erotomania internetowa oglądanie filmów i zdjęć z materiałami pornograficznymi lub rozmowy na chatach o tematyce seksualnej. ZAGROŻENIE Na materiały o treści pornograficznej trafiają osoby małoletnie lub z zaburzeniami w sferze emocjonalnej! - Innym czynnikiem tego zaburzenia są wszelkie dewiacje seksualne np. pedofilia, zoofilia, skrajny ekshibicjonizm i inne. Tego typu stron są tysiące, nawet reakcja organów porządkowych takich jak Policja nie przynosi skutku, gdyż wiele z tych witryn jest zarejestrowanych np. w Tajlandii, a obsługujący je serwer jest umieszczony jeszcze w innym zakątku świata, który ma równie liberalne prawo.

10 Socjomania internetowa - jest to uzależnienie od internetowych kontaktów społecznych; - nawiązywanie nowych kontaktów tylko i wyłącznie poprzez sieć; - zachwiane relacje człowiek - człowiek w kontaktach poza siecią; Ludzie tacy potrafią godzinami rozmawiać z innymi użytkownikami Internetu, lecz mają trudności przy kontaktach osobistych, następuje też u takich osób zanik komunikacji niewerbalnej, nie potrafią odczytywać informacji nadawanych na tej płaszczyźnie lub odczytują je błędnie.

11 Uzależnienie od sieci polega na pobycie w Internecie. jest ono bardzo podobne do uzależnienia od komputera, lecz polega na przebywaniu w sieci. Osoby takie są cały czas zalogowane do sieci i obserwują, co się tam dzieje. Uzależnienie to łączy w sobie wszystkie inne formy ZUI.

12 Przeciążenie informacyjne występuje przy natłoku informacji np. przebywanie w wielu pokojach rozmów jednocześnie lub udział w wielu listach dyskusyjnych.

13 Uzależnienie od komputera osoba nie musi w tym wypadku przebywać w Internecie, wystarczy, że spędza czas przy komputerze. Nie jest dla niej ważne to, co przy nim robi.

14 OBJAWY SIECIOHOLIZMU głód Internetu Internet lekiem na przeżywane nieprzyjemne emocje dyskomfort psychiczny gdy kontakt z komputerem jest niemożliwy (niepokój, zmienność nastroju, skłonność do irytacji, zachowania agresywne, przyruchy) trudności z dotrzymaniem reżimu czasowego

15 OBJAWY SIECIOHOLIZMU - cd Koncentracja życia wokół komputera, planowanie dnia pod tym kątem, Ograniczony czas na alternatywne przyjemności komputer bezkonkurencyjny! Satysfakcjonujący czas w sieci się wydłuża analogicznie do zjawiska tolerancji organizmu w przypadku środków psychoaktywnych Korzystanie z sieci pomimo konsekwencji zdrowotnych i innych (np. pogorszenie wyników w nauce)

16 TEST KIMBERLY YOUNG 1. Czy rozmyślasz o odbytych sesjach internetowych i/lub nie możesz doczekać się kolejnych sesji? 2. Czy ciągle wydłużasz czas, który spędzasz w Internecie, aby uznać swoje bycie w sieci za satysfakcjonujące? 3. Czy podejmowałeś wielokrotnie, nieudane próby kontrolowania, ograniczania lub zaprzestania korzystania z Internetu?

17 CZY TWOJE KORZYSTANIE Z SIECI JEST PROBLEMEM? TEST cd. 4. Czy odczuwałeś wewnętrzny niepokój, miałeś nastrój depresyjny albo byłeś rozdrażniony wówczas, kiedy próbowałeś ograniczać lub przerwać korzystanie z Internetu? 5. Czy zdarza Ci się spędzać w Internecie więcej czasu niż pierwotnie zaplanowałeś? 6. Czy czas, który spędzasz w Internecie ma wpływ na relacje (pogorszenie, znaczne ograniczenie, zarzucenie) z innymi ludźmi w szkole, w pracy itd..?

18 CZY TWOJE KORZYSTANIE Z SIECI JEST PROBLEMEM? TEST cd. 7. Czy okłamujesz bliskich, terapeutów albo kogokolwiek innego, aby ukryć własne nadmierne zainteresowanie i przebywanie w Internecie? 8. Czy kiedy przeżywasz trudności korzystanie z Internetu pozwala zapomnieć o problemach albo odciąć od nieprzyjemnych uczuć (np. poczucia bezradności, poczucia winy, niepokoju lub depresji)?

19 KTO JEST NAJBARDZIEJ PODATNY NA UZALEŻNIENIE OD KOMPUTERA? Dzieci nie potrafią oddzielić dobra i zła, rozwijają się, nie są emocjonalnie gotowe na niektóre treści Młodzież w kryzysie tożsamości, dojrzewające, przeżywające wahania nastroju Osoby z problemami emocjonalnymi: nieśmiałe, wycofane,o niskim poczuciu własnej wartości, izolujące się od ludzi.

20 KTO JEST NAJBARDZIEJ PODATNY NA UZALEŻNIENIE OD KOMPUTERA? - cd Osoby postrzegające otaczającą je rzeczywistość jako nudną, szarą, monotonną w Internecie jest znacznie ciekawiej Osoby, które czują się nielubiane przez wirtualne kontakty mogą czuć się atrakcyjne towarzysko Osoby, które są w abstynencji od substancji psychoaktywnych ale nie wypracowały sobie konstruktywnych sposobów radzenia sobie z napięciem

21 KTO JEST NAJBARDZIEJ PODATNY NA UZALEŻNIENIE OD KOMPUTERA? - cd Mężczyźni szukający dominacji, kontroli, władzy Kobiety szukające miłości, romansu, wsparcia Osoby samotne, bezrobotne,zmuszone do pozostania w domu Każdy, kto spędza w sieci więcej niż 6 godzin dziennie

22 ZACHOWANIA ZWIĄZANE Z NADUŻYWANIEM INTERNETU Obsesyjne granie gry online Nieustanne porządkowanie informacji Ciągłe zwiększanie wydajności komputera, jego szybkości Oglądanie, kupowanie, kopiowanie pornografii komputerowej Relacje internetowe zawieranie przyjaźni, grupy dyskusyjne Hazard on-line Aukcje internetowe Zakupy w sieci Ściąganie z Internetu programów, filmów,muzyki

23 Co się dzieje w psychice? Specyficzny sposób postrzegania siebie i rzeczywistości Myślenie magiczno-życzeniowe: Będzie tak, bo ja tak chcę, odrealnienie, Trudności w kontakcie z innymi ludźmi, zanik rozumienia i posługiwania się mową niewerbalną

24 SIECIOHOLIZM UZALEŻNIENIE CZYNNOŚCIOWE (JEDEN Z HOLIZMÓW)

25 Seksoholizm

26 Zakupoholizm

27 ANOREKSJA

28 Bulimia

29 TANOREKSJA

30 Siecioholizm Uzależnienie = choroba

31 PODSTAWOWE MECHANIZMY UZALEŻNIEŃ zespół iluzji i zaprzeczeń: wszyscy grają, piją, palą, to co robię nie ma żadnego szkodliwego odbicia w moim życiu, itd.. mechanizm dumy i kontroli: może inni mają problem, ale ja nie, kontroluję to, co robię, wiem, kiedy przestać mechanizm nałogowego regulowania emocji: dopiero wtedy mogę normalnie funkcjonować, gdy TO zrobię

32 SIECIOHOLIZM = wchodzenie w sztuczny świat - ucieczka UZALEŻNIENIE Każde uzależnienie chorobą śmiertelną, Śmierć na raty: - emocjonalna, społeczna, psychiczna, ekonomiczna w końcu fizyczna - strategia odcinania się od rzeczywistości : - poczucie braku sprawstwa - poczucie bezradności natychmiastowa gratyfikacja (ulga)

33 NIE MA LEPSZYCH I GORSZYCH UZALEŻNIENIEŃ!

34 SIECIOHOLIZM

35 Lubomira Szawdyn, znana terapeutka uzależnień, lekarz psychiatra ( Akcjasos.pl) Uzależnienie od Internetu czy hazardu może doprowadzić do śmierci? Tak, każde uzależnienie jest śmiertelne. Pracuję z ludźmi, którzy od siedzenia przy komputerze mają zaniki mięśni kręgosłupa, zaniki mięśni pasa biodrowego, mają wyschnięte śluzówki, są kalekami, powoli przestają się poruszać, fatalnie się odżywiają albo tyją, albo się głodzą. A to są tylko objawy somatyczne.

36 Lubomira Szawdyn -cd. Do tego dochodzą zaburzenia psychiczne: ciężkie depresje, zaburzenia osobowości, a nawet utrata tożsamości. Ludzie podają się w Internecie za różne osoby i w końcu nie wiedzą, kim są. Sami już sobie nie mogą pomóc, bezwzględnie wymagają leczenia.

37 BADANIA DZIECI W WIEKU 8-18 Badania amerykańskie przeprowadzone przez National Institute on Media and the Family i Uniwersytet Iowa na próbie 1178 dzieci w wieku 8-18 lat ujawniły, że 8,5% z nich miało co najmniej 6 z 11 objawów uzależnienia (za Gabinet Rodzice i Dzieci). Chociaż w Polsce nie są znane jeszcze systematyczne badania nad tym zjawiskiem, to zarówno nauczyciele, rodzice, psychologowie i pedagodzy biją na alarm: problem zaczyna przybierać niepokojące rozmiary.

38 ILUZJA LEPSZYCH I GORSZYCH UZALEŻNIEŃ Ważne: Każde uzależnienie jest choroba śmiertelną! Uzależnienie od Internetu jest tak samo destrukcyjne dla zdrowia fizycznego i psychicznego młodego człowieka, jak każde inne uzależnienie!

39 ŚMIERĆ NAPRAWDĘ W USA oraz Korei zjawisko uzależnienia od komputera jest procentowo podobne do uzależnienia od przeróżnych używek. Głównym objawem jest myślenie wyłącznie o Sieci, nasz mózg znajduje się w pułapce nie widząc realnego świata, żyjąc tylko w świecie online. Największymi maniakami gier komputerowych wydają się Azjaci. Czasami są tego tragiczne skutki, które mogą doprowadzić nawet do śmierci. Przykłady (wyszukane w Sieci):

40 Uzależnienie-PROBLEM CAŁEJ RODZINY Policja twierdzi, że martwego mężczyznę znaleziono w fotelu przed komputerem, na którym przez 23 godziny grał w grę "League of Legends". Przerażające jest jednak to, że nikt z 30 innych graczy, którzy przewijali się przez ten czas przez kafejkę internetową nie zauważył, że Chen Rong-yu nie żyje.

41 To nie pierwszy przypadek "zagrania się na śmierć" - w 2004 roku 28-letni mieszkaniec Południowej Korei zmarł w wyniku niewydolności serca, wskutek trwającej ponad 50 godzin gry w kawiarence internetowej, - w 2007 roku 30-letni mieszkaniec Kantonu (Chiny) po trzech dniach spędzonych z grami online nagle osunął się z krzesła i umarł,

42 To nie pierwszy przypadek "zagrania się na śmierć - cd. w 2011 roku młody Brytyjczyk zmarł przy konsoli. Spędzał przy niej po 12 godzin dziennie, co doprowadziło do zakrzepicy żył i ich zatoru będącego przyczyną zgonu.

43 W Polsce : Dzieci albo czat" - orzekł krakowski sąd okręgowy. Po raz pierwszy w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości sąd odebrał 33-letniej kobiecie prawo do opieki nad potomstwem - do czasu, aż się wyleczy z uzależnienia od Internetu. Sprawę ujawnił kurator, który podczas rutynowych wizyt odkrył, że czwórka dzieci jest zaniedbana i głodna, a jedynym urządzeniem działającym w mieszkaniu jest komputer.

44 W Polsce : Dzieci albo czat" -cd Podczas procesu okazało się, że kobieta niemal wszystkie pieniądze przeznaczała na rachunki za Internet. Siecioholizmu nie sposób stwierdzić na podstawie badań medycznych, więc sąd dał wiarę zeznaniom świadków, którzy twierdzili, że kobieta odłączała się od sieci jedynie na czas snu, a całe dnie spędzała na czatach towarzyskich i randkowych.

45 Siecioholizm coraz groźniejszy Nastolatek rzucił się na rodziców letni Sebastian z Warszawy prawie nie wyróżniał się spośród rówieśników. Prawie, bo zbyt wiele godzin dziennie spędzał przed komputerem. Gdy rodzice postanowili w końcu odciąć mu Internet, wpadł w szał, pobił ich i groził śmiercią, a wezwana policja odwiozła go do izby dziecka. Ilu takich Sebastianów jest w polskich domach? ( )

46 CYBERPRZEMOC - (agresja elektroniczna) prześladowanie, zastraszanie, nękanie, wyśmiewanie innych osób z wykorzystaniem INTERNETU i narzędzi typu elektronicznego takich jak: SMS WITRYNY INTERNETOWE, FACEBOOK, FORA DYSKUSYJNE portale społecznościowe i inne. Osobę dopuszczającą się takich czynów określa się STALKEREM

47 CYBERPRZEMOC Zamiarem internetowych chuliganów jest zdyskredytowanie konkretnej osoby lub grupy ludzi czy nawet całych społeczności. Takie działania wynikają z poczucia anonimowości lub bezkarności sprawców i ułatwiane są np. zamieszczeniem witryny internetowej na serwerze w kraju, w którym pisemne groźby nie są przestępstwem.

48 Z PSYCHOLOGICZNEGO PUNKTU WIDZENIA łatwiej poniżać, dyskredytować i szykanować, gdy istnieje szansa ukrycia się za internetowym pseudonimem i nie ma potrzeby konfrontacji z ofiarą oko w oko. kompromitujące czy poniżające materiały są dostępne w krótkim czasie dla wielu osób i pozostają w sieci na zawsze, jako kopie na wielu komputerach, nawet po ustaleniu i ukaraniu sprawcy.

49 Formy cyberprzemocy Rozsyłanie kompromitujących materiałów Włamania na konta pocztowe i konta komunikatorów w celu rozsyłania kompromitujących wiadomości Dalsze rozsyłanie otrzymanych danych i wiadomości jako zapisu rozmowy, czy kopii a Tworzenie kompromitujących i ośmieszających stron internetowych

50 Typologia agresji elektronicznej ze względu na typ ofiary ( J. Pyżalski) wobec grup ludzi skupionych według wspólnych wartości, na przykład określonej narodowości, fani zespołu, grupa wyznaniowa, zwolennicy określonej opcji lub partii politycznej i in. wobec nieznajomych (przypadkową), której ofiara jest osoba nieznana sprawcy, będąca przypadkową ofiarą podczas surfowania w sieci

51 Typologia agresji elektronicznej ze względu na typ ofiary ( J. Pyżalski) - wobec pokrzywdzonych charakterystyczną cechą jest nierówność sił sprawcy i ofiary, to znaczy ofiarą jest osobą słabszą. - wobec celebrytów, czyli wobec osób często występującą w środkach masowego przekazu bez względu na pełniony przez nią zawód.

52 Typologia agresji elektronicznej ze względu na typ ofiary ( J. Pyżalski) mobbing elektroniczny, w którym sprawca i ofiara są najczęściej członkami tej samej grupy, zarówno online, jak i offline.

53 Niebezpieczne zjawisko w sieci. Mobbing może zabić! na całym świecie odnotowano nawet kilka przypadków samobójstw z tego powodu. W Niemczech coraz głośniej mówi się o ochronie nastolatków przed tym zjawiskiem i o współodpowiedzialności administratorów portali internetowych.

54 ŚMIERĆ KANADYJKI Amanda Todd z Kanady po kilku latach internetowego terroru popełniła samobójstwo. Kilkakrotne zmiany szkół, a co za tym idzie grona przyjaciół, nie pomogło. Zanim jednak odebrała sobie życie, nakręciła krótki film swoisty list pożegnalny. Nastolatka nie mówiąc ani słowa pokazuje do kamery ponad siedemdziesiąt kartek papieru, na których tłumaczy swoją decyzję.

55 Wolna amerykanka na portalach społecznościowych W 80 procentach przypadków miejscem mobbingu internetowego są portale społecznościowe, takie jak na przykład fecebook. Prof. Dirk Heckmann z Uniwersytetu w Pasawie, specjalizujący się w dziedzinie przestępczości internetowej, radzi, aby zgłaszać każdy przypadek mobbingu, oszczerstw, szyderstw czy szantażu administratorom portali społecznościowych, czy innych portali internetowych, na których ukazały się obraźliwe treści.

56 CO ROBIĆ? CZYNNIKI CHRONIĄCE Bliżej siebie, dalej od - rola więzi Kontakt, rozmowy, życie rodzinne, zaspokajanie potrzeby przynależności Techniki radzenia sobie ze stresem Nauka rozpoznawania i wyrażania emocji Kompetencje społeczne: np. asertywność Samoświadomość: poczucie własnej wartości Rola wiary

57 CO ROBIĆ? USTALIĆ ZASADY KORZYSTANIA Z KOMPUTERA I KONEKWENCJE PRZESTRZEGANIA/BRAKU PRZESTRZEGANIA BEZWZGLĘDNIE LIMITOWAĆ CZAS: PAMIĘTAĆ, ŻE PROBLEM DOTYCZY CAŁEJ RODZINY! WSYSCY IDĄ DO SPECJALISTY!

58 PAMĘTAJ! Internet jest chorobliwie atrakcyjny dla tych, którzy mało cieszą się prawdziwym życiem Ks. Marek Dziewiecki

59 Siecioholizm