poradnik dla początkującego florysty

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "poradnik dla początkującego florysty"

Urszula Bednarczyk
6 lat temu
Przeglądów:

1 MORFOLOGIA ROŚLIN poradnik dla początkującego florysty Przy oznaczaniu roślin niezbędna jest znajomość specjalistycznych terminów, opisujących zewnętrzną budowę organów roślinnych. Niniejszy poradnik ilustruje najbardziej typowe określenia stosowane w kluczach do oznaczania roślin, sprawiające jednocześnie największe problemy i to nawet wytrawnym znawcom roślin W podpisach do rysunków zastosowałam tylko te terminy, które nie budzą wątpliwości (z pominięciem nazw niejednoznacznych i/lub rzadko używanych). Nie uwzględniłam nazewnictwa dotyczącego elementów kwiatów oraz nazw typów owoców (odpowiednie definicje i rysunki można znaleźć w rozdziale wstępnym każdego niemal klucza do oznaczania roślin i we wszystkich pozycjach Literatury uzupełniającej). Poradnik jest kompilacją rycin pochodzących z kilku źródeł z rysunkami mojego autorstwa (por. slajd końcowy). Halina Galera

2 Zarys blaszki liściowej (lub innego 2-wymiarowego symetrycznego elementu) proporcje długość : szerokość 12:1 6:1 3:1 2:1 3:2 6:5 1:1 5:6 2:3 1:2 1:3 1:6 1:12 n a j s z e r s z y n a ś r o d k u n a j s z e r s z y d o ł e m n a j s z e r s z y g ó r ą ELIPTYCZNE PODŁUGOWATE (boki równol, rogi mogą być zaokrąglone) ROMBOIDALNE (boki mogą być lekko zaokrąglone) JAJOWATE i LANCETOWATE ODWROTNIE DELTOIDALNE (boki mogą być lekko zaokrąglone) TRÓJKĄTNE (szczyt ostry, nasada może być zaokrąglona) ODWROTNIE JAJOWATE i LANCETOWATE DELTOIDALNE ( latawce, boki mogą być lekko zaokrąglone) KLINOWATE = ODWROTNIE TRÓJK. (nasada wąska, rogi na szczycie mogą być zaokrąglone) równowąski = linearny = taśmowaty ościsty lancetowaty odwr. lancetow. eliptyczny podługowaty romboidalny jajowaty odwr. deltoid. trójkątny odwr. jajowaty deltoidalny klinowaty =odwr. trójkątny okrągławy okrągły kwadrat. poprzecznie okrągławy poprzecznie eliptyczny odwrotnie linearny

3 Liście wcinane trójwrębny trójklapowy trójdzielny trójksieczny lirowato pierzastodzielny lirowato pierzastosieczny przerywano pierzasty Liście złożone trójlistkowy dłoniasto złoż. dłoniastowrębny dłoniastoklapowy dłoniastodzielny dłoniastosieczny nieparzysto pierzasto złożony parzysto pierzasto złożony: z kończykiem z wąsem pierzastowrębny pierzastoklapowy pierzastodzielny pierzastosieczny podwójnie pierzasto złożony

4 Wierzchołek blaszki li. Liść na przekroju zaokrąglony wykrojony ucięty słabo zaostrzony zaostrzony = wycięty = tępy = ostry Nasada blaszki liściowej płaski dęty dęty z kilem brzeg zwinięty obły rynienkow. podwinięty zaokrąglona sercowato wycięta uszkowata klinowata ucięta różne nazwy oszczepowata strzałkowata asymetryczna np. wąska Sposób osadzenia liścia na łodydze na ogonku siedzący obejmujący obrastający zbiegający 2 liście łodygę łodygę po łodydze zrośnięte nasadami Ulistnienie liczne liście z pochwą z gatką z przylistkami zrośnięte w rurkę liściową Brzeg blaszki liściowej skrętoległe naprzemianległe naprzeciwległe okółkowe rozeta = różyczka gładki orzęsiony falisty piłkow. podwójnie ząbkow. podwójnie kolczasty karbow. podwójnie = cały piłkowany ząbkowany karbowany

Układ łodygi w stosunku do podłoża Podstawowe kształty kwiatów wyprostowana = wzniesiona

za pomocą korzeni za pomocą wąsów kółkowy lejkowaty dzwonkowaty flaszkowaty maczugowaty

okrągła kanciasta motylkowy wargowy poczwarowaty storczykowaty języczkowaty (z ostrogą) (z

parzące żebrowana bruzdowana oskrzydlona dęta (pusta w środku, z kanałem powietrznym)

5 Układ łodygi w stosunku do podłoża Podstawowe kształty kwiatów wyprostowana = wzniesiona pionowo wzniesiona ukośnie podnosząca się pokładająca się pnąca = wspinająca się: wijąca się za pomocą korzeni za pomocą wąsów kółkowy lejkowaty dzwonkowaty flaszkowaty maczugowaty rurkowaty Specyficzne kwiaty grzbieciste Łodyga na przekroju poprzecznym obła spłaszczona = okrągła kanciasta motylkowy wargowy poczwarowaty storczykowaty języczkowaty (z ostrogą) (z ostrogą) Typy włosków wyprostowane przylegające haczykowate gruczołowe gruczoł. parzące żebrowana bruzdowana oskrzydlona dęta (pusta w środku, z kanałem powietrznym) brodawkowate mączyste dwuramienne wieloramienne kutnerowate, wełniste, = gwiazdkowate filcowate (na rysunku różnice nie do uchwycenia)

6 Kwiatostany groniaste kłos kotka grono baldachogrono podbaldach wiecha baldach prosty = baldaszek baldach złożony (z baldaszków) kolba główka koszyczek rozrośnięta oś kwiatostanu widoczna na przekroju

7 Kwiatostany wierzchotkowate wierzchotka dwuramienna wierzchotki jednoramienne: wierzchotka wieloramienna sierpik wachlarzyk skrętek kwiatostan śrubowaty

8 Źródła ilustracji rysunki własne (zarys blaszki liściowej, liście wcinane i liście złożone, liść na przekroju, typy włosków, kwiatostany groniaste i kwiatostany wierzchotkowate) Krüssmann G., Handbuch der Laubgehölze. T P. Parey Verl., Berlin, Hamburg. Rutkowski L Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. Futak J. (red.) Flora Slovenska. T. 1. Vydav. Slovenskej akademie vied, Bratislava. Literatura uzupełniająca Atlas roślin naczyniowych Polski Dostępny w Internecie: Kupidłowska E., Sudnik-Wójcikowska B Terminy i pojęcia botaniczne. WSiP, Warszawa. Polakowski B Botanika. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. (rozdział Organy roślin nasiennych) Szweykowska A., Szweykowski J (lub inne wydania). Botanika. Tom 1. Morfologia. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa. (rozdziały: Ukształtowanie i budowa korzenia, Ukształtowanie i budowa pędu oraz Rozmnażanie płciowe i przemiana pokoleń u roślin telomowych Rośliny okrytozalążkowe).

Podobne dokumenty

PROGRAM PRZEDMIOTU MORFOLOGIA I SYSTEMATYKA ROŚLIN Rok studiów: I, semestr: II (letni), Rok akademicki 2016/2017 PROGRAM ĆWICZEŃ

WYDZIAŁ ROLNICTWA I BIOINŻYNIERII KIERUNEK: ROLNICTWO STUDIA I STOPNIA - STACJONARNE PROGRAM PRZEDMIOTU MORFOLOGIA I SYSTEMATYKA ROŚLIN Rok studiów: I, semestr: II (letni), Rok akademicki 2016/2017 PROGRAM