PLAN STUDIÓW i PROGRAM NAUCZANIA. (obowiązujący od roku 2014/2015)

Transkrypt

1 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE Instytut Matematyczno-Przyrodniczy Zakład Ochrony Środowiska Kierunek: Ochrona środowiska Studia stacjonarne PLAN STUDIÓW i PROGRAM NAUCZANIA (obowiązujący od roku 2014/2015) Specjalności: 1. Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami (OZEiGO) 2. Ochrona i gospodarowanie zasobami przyrody (OiGZP) Tarnów 2014

2 2

3 Spis treści Ogólna charakterystyka programu...4 Plan nauczania...6 Rok I, semestr I, obie specjalności...6 Rok I, semestr II, OZE i gospodarka odpadami...7 Rok II, semestr III, OZE i gospodarka odpadami...8 Rok II, semestr IV, OZE i gospodarka odpadami...9 Rok III, semestr V, OZE i gospodarka odpadami...10 Rok III, semestr VI, OZE i gospodarka odpadami...11 Rok I, semestr II, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody...12 Rok II, semestr III, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody...13 Rok II, semestr IV, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody...14 Rok III, semestr V, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody...15 Rok III, semestr VI, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody...16 Program nauczania...17 Cele kształcenia...18 Sylwetka absolwenta...18 Stosowane metody dydaktyczne...18 Sylabusy (opisy kursów)

4 Ogólna charakterystyka programu Pierwszy semestr studiów jest wspólny dla obu specjalności. Pod koniec semestru studenci wybierają jedną z dwóch specjalności, Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami lub Ochrona i gospodarowanie zasobami przyrody. Specjalności są realizowane poprzez kursy wspólne, wykraczające oczywiście poza zakres specjalności, oraz kursy zróżnicowane w zależności od specjalności. Zagadnienia dotyczące jednej ze specjalności są również omawiane, jednak znacznie mniej szczegółowo, na specjalności drugiej. Taka konstrukcja programu umożliwia nabranie biegłości w jednej specjalności, przy równoczesnym pewnym rozeznaniu w całości problematyki ochrony środowiska. Ze względu na interdyscyplinarny charakter i szeroki zakres problematyki ochrony środowiska nie jest możliwe nabycie szczegółowej wiedzy i uzyskanie praktycznych umiejętności w pełnym zakresie, co było słabością dotychczasowego programu. Autorzy programu kierując się dotychczasowym doświadczeniem mają świadomość, że nie wszystkie efekty kształcenia przypisane nauczaniu w szkołach średnich zostały rzeczywiście osiągnięte. Dlatego w pierwszym semestrze przewidziano kursy repetytoryjne z chemii i biologii, na które studenci będą kierowani po sprawdzeniu ich wiedzy i umiejętności. Właściwe kursy chemii i biochemii zostały przesunięte o jeden semestr, aby przychodzili na nie studenci już bardziej dojrzali i po kursach wyrównawczych. Ponadto, podobnie jak w poprzednim programie, studenci lepiej dający sobie radę z materiałem teoretycznym będą mieli dodatkowe zajęcia laboratoryjne, a studenci słabsi dodatkowe ćwiczenia obliczeniowe. Kierując się doświadczeniem poprzedniego programu w odniesieniu do matematyki, zrezygnowano dodatkowo z wykładów z chemii, zastępując je ćwiczeniami tablicowymi, umożliwiającymi lepsze dotarcie do studentów o różnym poziomie przygotowania i uzdolnień. Ćwiczenia z matematyki odbywać się będą na poziomie podstawowym lub rozszerzonym, zgodnie z możliwościami studentów. Fizyka będzie uczona w szerszym zakresie dla specjalności Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami, a także tylko ta specjalność będzie miała kurs Chemia fizyczna i Metody chemiczne w gospodarce odpadami. W kształceniu na obu specjalnościach szczególną wagę przykłada się do znajomości ram prawnych, w których ochrona środowiska dokonuje się praktycznie, a także do umiejętności poruszania się w ramach obowiązującego prawa. Student powinien być przygotowany nie tylko do pracy w istniejących instytucjach, ale także do prowadzenia własnej działalności gospodarczej nakierowanej na działania wytwórcze i eksperckie w ramach wybranej specjalności. Dlatego wiele zajęć dotyczy praktycznego sporządzania planów, sprawozdań, czy wreszcie na zakończenie aplikowania o fundusze na ochronę przyrody czy środowiska, gdyż zwykle przedsięwzięcia z tego zakresu są wspierane funduszami zewnętrznymi (dotacje, kredyty preferencyjne). Wybrane specjalności wygenerują naszym zdaniem najwięcej miejsc pracy w obszarze ochrony środowiska. Nie chcemy kształcić przyszłych bezrobotnych i dlatego nasz program jest ukierunkowany na działania praktyczne. Program jest realizowany jako profil ogólnoakademicki. Program specjalności Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami może też być łatwo zmodyfikowany w kierunku studiów inżynierskich. Obecny program obejmuje 2236 godzin dla specjalności Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami i 2231 dla specjalności Ochrona i gospodarowanie zasobami przyrody. Jest to około 100 mniej niż w poprzednim programie, ale wymogi ustawowe są ciągle spełnione (minimum to 2200 i 180 punktów ). Większa efektywność nauczania poprzez zamianę kilku wykładów na ćwiczenia i lepsze dostosowanie kursów do możliwości studentów powinna z nawiązką zrekompensować tę zmianę. Studenci zdobywać będą 180 punktów, po 30 w każdym semestrze. Kursy do wyboru dają zgodnie z przepisami 30,5% (620 ) w przypadku specjalności Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami i 30% (640 ) w przypadku specjalności Ochrona i gospodarowanie zasobami przyrody. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zmiany obejmują mniej niż 30% w stosunku do poprzedniego programu (27% dla specjalności Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami i 28% dla specjalności Ochrona i gospodarowanie zasobami przyrody ). Nie zmieniają także efektów 4

5 kształcenia zatwierdzonych przez Senat PWSZ w Tarnowie dla kierunku. W tabeli na następnych stronach zestawiono zmiany pomiędzy poprzednim programem i programami każdej ze specjalności. Chociaż ciągle obie specjalności mają wiele kursów wspólnych, dla większej czytelności przedstawiono plan nauczania wspólny dla I semestru, a następnie osobno dla każdej specjalności dla semestrów II-VI. Natomiast w Programie nauczania (sylabusach) umieszczono najpierw wszystkie kursy wspólne, a potem dla każdej specjalności. Kursy w tych trzech częściach są uporządkowane wg semestrów. 5

6 Plan nauczania Rok I, semestr I, obie specjalności Podstawy chemii -repetytorium lub Podstawy biologii - repetytorium Matematyka kurs podstawowy lub Matematyka kurs rozszerzony Zoologia rok 1 semestr I Geologia i geomorfologia Hydrologia, meteorologia, klimatologia Ekologia Wychowanie fizyczne Technologie informacyjne - kurs podstawowy lub Technologie informacyjne kurs rozszerzony Zdalne nauczanie, poszukiwanie i przechowywanie informacji środowiskowej Szkolenie BHP 1 4 Szkolenie biblioteczne

7 Rok I, semestr II, OZE i gospodarka odpadami rok 1 semestr II Chemia ogólna i nieorganiczna Laboratorium z chemii ogólnej i nieorganicznej lub Ćwiczenia obliczeniowe z chemii ogólnej i nieorganicznej Fizyka ogólna Fizyka - ciepło i elektryczność Botanika Zajęcia terenowe z hydrologii Zajęcia terenowe z meteorologii i klimatologii GIS w ochronie środowiska Biologia ryb, płazów i gadów lub Biologia ptaków Biologia pierwotniaków Hydrobiologia Lektorat języka angielskiego Wychowanie fizyczne

8 Rok II, semestr III, OZE i gospodarka odpadami rok 2 semestr III Chemia organiczna Chemia analityczna Fizjologia roślin lub Ekologia i ewolucja człowieka Globalne problemy ekologiczne i zrównoważony rozwój Edukacja dla zrównoważonego rozwoju Ochrona powietrza Wstęp do OŻE i energia słoneczna Gospodarka odpadami komunalnymi Z kursów dla OiGZP Energetyka konwencjonalna a środowisko Energooszczędność Lektorat języka angielskiego

9 Rok II, semestr IV, OZE i gospodarka odpadami rok 2 semestr IV Biochemia Chemia fizyczna Laboratorium z chemii fizycznej lub Laboratorium z biochemii Wprowadzenie do prawa ochrony środowiska Zajęcia terenowe z ekologii lub Zajęcia terenowe z hydrobiologii Prawne i ekonomiczne aspekty OŻE Prawne i ekonomiczne aspekty gospodarki odpadami Metody chemiczne w gospodarce odpadami Podstawy ochrony przyrody Z kursów dla Ochrony i GZP Energia wodna Praktyka przyrodnicza (2 tyg.) 4 1 Praktyka dyplomowa (4 tygodni) 4 2 Posługiwanie się dokumentacją techniczną Lektorat języka angielskiego

10 Rok III, semestr V, OZE i gospodarka odpadami rok 3 semestr V Statystyka Gospodarka wodno-ściekowa Esej przyrodniczy lub Fotografia przyrodnicza Seminarium - OZE i gospodarka odpadowa Energetyka jądrowa Biotechnologia w ochronie środowiska Biomasa jako źródło energii i surowców Gospodarka odpadami przemysłowymi Energia wiatru Komputerowe wspomaganie technologii OZE i gospodarki odpadami Kodeks postępowania administracyjnego Energia geotermalna Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami - zajęcia terenowe Mikrobiologia kurs rozszerzony Laboratorium z mikrobiologii lub Mikrobiologia osadów ściekowych Kształtowanie twórczego rozwoju lub Podstawy przedsiębiorczości i zarządzania lub Etyka i kultura lub Kształtowanie kompetencji pracownika lub Ochrona własności intelektualnej

11 Rok III, semestr VI, OZE i gospodarka odpadami rok 3 semestr VI Seminarium dyplomowe OZE i GO Pracownia dyplomowa i praca dyplomowa Ocena oddziaływania na środowisko Skażenia i zanieczyszczenia środowiska oraz monitoring środowiska Metody i technologie oczyszczania ścieków Aplikowanie o fundusze na ochronę środowiska Ekspertyzy i opinie środowiskowe Wybrane technologie w ochronie środowiska Posługiwanie się dokumentacją środowiskową i okołośrodowiskową Ochrona własności intelektualnych Wprowadzenie na rynek pracy I-VI OZE

12 Rok I, semestr II, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody rok 1 semestr II Chemia ogólna i nieorganiczna Laboratorium z chemii ogólnej i nieorganicznej lub Ćwiczenia obliczeniowe z chemii ogólnej i nieorganicznej Fizyka ogólna Botanika Zajęcia terenowe z hydrologii Zajęcia terenowe z meteorologii i klimatologii GIS w ochronie przyrody Podstawy genetyki Biologia ryb, płazów i gadów lub Biologia pierwotniaków Biologia ptaków Hydrobiologia Lektorat języka angielskiego Wychowanie fizyczne

13 Rok II, semestr III, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody rok 2 semestr III Chemia organiczna Chemia analityczna Fizjologia roślin lub Ekologia i ewolucja człowieka Genetyka populacyjna Globalne problemy ekologiczne i zrównoważony rozwój Edukacja dla zrównoważonego rozwoju Ochrona powietrza Ochrona przyrody konserwatorska Ochrona przyrody czynna Gleboznawstwo i rekultywacja gruntów Fizjologia i zachowanie zwierząt Lektorat języka angielskiego

14 Rok II, semestr IV, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody rok 2 semestr IV Biochemia Wprowadzenie do prawa ochrony środowiska Zajęcia terenowe z ekologii lub Zajęcia terenowe z hydrobiologii Z kursów dla OZEiGO Monitoring siedlisk przyrodniczych Ochrona gatunkowa, monitoring roślin i zwierząt Oznaczanie roślin Oznaczanie owadów Zajęcia terenowe z ochrony przyrody Zajęcia terenowe z zoologii lub Zajęcia terenowe z botaniki Zajecia terenowe z geologii i geomorfologii Obszary Natura Praktyka przyrodnicza (2 tyg.) 4 1 Praktyka dyplomowa (4 tygodni) 4 2 Lektorat języka angielskiego

15 Rok III, semestr V, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody rok 3 semestr V Statystyka Prawne i ekonomiczne aspekty ochrony przyrody Mikrobiologia - kurs podstawowy Gospodarka wodno-ściekowa Wprowadzenie do rekultywacji i kompensacji przyrodniczych Seminarium - ochrona przyrody Esej przyrodniczy lub Fotografia przyrodnicza Podstawy gospodarki odpadami komunalnymi i przemysłowymi Nadzór przyrodniczy nad inwestycjami Kodeks postepowania administracyjnego Ochrona i zarządzanie krajobrazem Z kursów dla OZEiGO Kształtowanie twórczego rozwoju lub Podstawy przedsiębiorczości i zarządzania lub Etyka i kultura lub Kształtowanie kompetencji pracownika lub Ochrona własności intelektualnej

16 Rok III, semestr VI, Ochrona i gospodarka zasobami przyrody Forma zaliczenia rok 3 semestr VI Seminarium dyplomowe OiGZP Pracownia dyplomowa i praca dyplomowa Ocena oddziaływania na środowisko Skażenia i zanieczyszczenia środowiska oraz monitoring środowiska Metody i technologie oczyszczania ścieków Ekspertyzy, opinie i inwentaryzacje przyrodnicze Aplikowanie o fundusze na ochronę przyrody Wybrane technologie w ochronie środowiska Posługiwanie się dokumentacją środowiskową i okołośrodowiskową Ochrona własności intelektualnych Wprowadzenie na rynek pracy I-VI Ochrona

17 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE Instytut Matematyczno-Przyrodniczy Zakład Ochrony Środowiska Kierunek: Ochrona środowiska Studia stacjonarne Program nauczania (od roku akademickiego 2014/2015) Tarnów 2014

18 Cele kształcenia Celem kształcenia na kierunku ochrona środowiska jest przekazanie studentom niezbędnego w praktyce ochrony środowiska zasobu wiedzy oraz ukształtowanie u absolwenta sprawności umysłowej, określonych umiejętności i kompetencji społecznych, które umożliwią im samodzielne rozwiązywanie wyłaniających się problemów związanych z praktyczną ochroną środowiska, jak i samodzielne doskonalenie swego warsztatu pracy. Powyższe cele realizowane są na dwóch specjalnościach: Odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami (dalej w skrócie OZEiGO) i Ochrona i gospodarowanie zasobami przyrody (dalej w skrócie OiGZP). Wybrano te specjalności, gdyż należy spodziewać się powstawania największej liczby miejsc pracy z nimi związanych. Realizowane są także przedmioty dotyczące ogólnych zagadnień ochrony środowiska i przyrody nie wchodzących w zakres specjalności. Ponadto kształcący się na specjalności OZEiGO poznają zagadnienia z zakresu OiGZP, a także odwrotnie, ale w mniejszym wymiarze. Taki system pozwala na dobre przygotowanie praktyczne do zawodu w wybranej specjalności, przy równoczesnym osiągnięciu efektów kształcenia w szerszym zakresie. Interdyscyplinarny charakter ochrony środowiska i bardzo szeroki zakres zagadnień z nią związanych nie pozwala na osiągnięcie zadawalających efektów praktycznych bez podziału na specjalności. W kształceniu na obu specjalnościach szczególną wagę przykłada się do rozumienia ram prawnych, w których ochrona środowiska dokonuje się w praktyce i do umiejętności działania w obrębie tych ram. Sylwetka absolwenta Absolwent kierunku ochrona środowiska posiada interdyscyplinarną wiedzę ogólną z zakresu nauk matematyczno-przyrodniczych i nauk o środowisku oraz umiejętności wykorzystania jej w pracy zawodowej i życiu z zachowaniem zasad prawnych i etycznych. Rozumie i umie analizować procesy dokonujące się w przyrodzie oraz wpływ człowieka na środowisko. Absolwent zna podstawowe procesy i problemy istotne dla ochrony środowiska oraz kieruje się w swoich działaniach zasadami zrównoważonego rozwoju. Absolwent posiada umiejętności rozwiązywania problemów zawodowych, gromadzenia, przetwarzania oraz pisemnego i ustnego przekazywania informacji, a także pracy zespołowej. Absolwent jest przygotowany do podjęcia pracy w zakładach przemysłowych, laboratoriach badawczych i kontrolnych oraz instytucjach i służbach odpowiedzialnych za ochronę środowiska np. w urzędach administracji rządowej i samorządowej, parkach narodowych i krajobrazowych, a także w rolnictwie i drobnej wytwórczości. Umiejętności zdobyte w ramach specjalności będą także przydatne przy prowadzeniu działalności gospodarczej na własny rachunek, zwłaszcza ukierunkowanej na szybko rozwijający się sektor eksperckich usług środowiskowych. Po uzyskaniu przygotowania pedagogicznego absolwent może podjąć pracę w szkolnictwie. Absolwent zna język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umie posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu problematyki środowiskowej. Absolwent po ukończeniu studiów uzyskuje tytuł zawodowy licencjata i jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia. Stosowane metody dydaktyczne W celu realizacji programu studiów i osiągnięcia założonych efektów kształcenia stosowane są w pracy ze studentami sprawdzone i uznane metody dydaktyczne, jak np. wykład, ćwiczenia tzw. tablicowe (np. matematyka, chemia, fizyka, zoologia, botanika, ekologia), praktyczne (większość kursów), dyskusja (seminaria dyskusja po prezentacjach multimedialnych) i konwersatorium (np. globalne problemy ekologiczne i zrównoważony rozwój, edukacja ekologiczna). W kursach dotyczących obu specjalności ogromną rolę pełnić będą zajęcia o charakterze projektowym (ocena oddziaływania na środowisko, 18

19 biomasa jako źródło energii i surowców, aplikowanie o fundusze na ochronę środowiska, czy aplikowanie o fundusze na ochronę przyrody). Stosuje się prezentacje multimedialne (wykłady z większości przedmiotów oraz wstępne części ćwiczeń tablicowych), a także wymaga się na zajęciach seminaryjnych, a także na innych typach zajęć, aby studenci samodzielnie przygotowywali prezentacje. Coraz szerzej stosuje się platformę e-learningową (Moodle). Przedmioty chemiczne i biologiczne, fizyka, technologie informacyjne, GIS w ochronie środowiska, statystyka i szereg kursów specjalistycznych prowadzone są z zastosowaniem metody ćwiczeń laboratoryjnych w stojących do dyspozycji studentów laboratoriach przedmiotowych lub komputerowych, gdzie studenci ćwiczą przy pomocy specjalistycznego sprzętu lub programów komputerowych, indywidualnie lub w małych grupach. Uzupełnieniem metod nauczania są zajęcia prowadzone w terenie w tym: z zastosowaniem urządzeń pomiarowych (np. hydrobiologia, hydrologia, meteorologia i klimatologia, zoologia, botanika, geologia i geomorfologia, gleboznawstwo i rekultywacja gruntów) połączone z kameralnymi ćwiczeniami praktycznymi na pozyskanym materiale badawczym; wyjazdy studyjne np. do oczyszczalni ścieków (metody i technologie oczyszczania ścieków, ocena oddziaływania na środowisko), na składowiska odpadów (gospodarka odpadami komunalnymi, ocena oddziaływania na środowisko), do Stacji Naukowej PAN w Szymbarku (monitoring środowiska); wizyty studyjne (np. na przedmiocie gospodarka wodno-ściekowa na sesje Rady Miasta i do stacji uzdatniania wody, w kursie gospodarka odpadami przemysłowymi do zakładu recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji). Podczas zajęć wykorzystywane są wizualne i audiowizualne środki dydaktyczne np. prezentacje multimedialne i filmy, mapy topograficzne i tematyczne, schematy i projekty instalacji. Sylabusy (opisy kursów) Należy je odszukać w katalogu elektronicznym. 19