Kwartalnik Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6 dodatek do listopadowego numeru

Transkrypt

1 Kwartalnik Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6 dodatek do listopadowego numeru

2 Drodzy czytelnicy! Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia i kolejny rok To szczególny czas, który przeznaczamy na refleksję, pojednanie się z Bogiem. Otwieramy się na drugiego człowieka, by w nim odkryć Narodzonego Chrystusa. Korzystając z okazji przygotowaliśmy dla Was, szanowni czytelnicy, specjalny dodatek, a w nim artykuły, które należy potraktować jako zachętę do przeżycia tych Świąt i pozostałych dni 2012 roku w miłości i nadziei. Niech ta miłość i nadzieja, które mamy sobie nawzajem okazywać, wypływa z Bożej Stajenki, od Narodzonego Chrystusa.

3 Tradycje Bożonarodzeniowe Boże Narodzenie obok Wielkanocy jest najuroczyściej obchodzonym świętem. Jest to święto rodzinne, przeważnie spędzane w gronie najbliższych ludzi - sięga tradycjami dawnych czasów. Zachowały sie nawet ślady obrzędów z czasów słowiańskich. Do wieczerzy wigilijnej zasiadano z zapadnięciem zmroku, z chwilą ukazania sie pierwszej gwiazdy pilnie wypatrywanej przez dzieci. Zaczynano od dzielenia sie opłatkiem połączonym ze składaniem sobie życzeń. Piękny ten zwyczaj zachował sie w Polsce do czasów obecnych. Dla dzieci jest to chyba najpiękniejszy wieczór w roku, w którym atmosfera baśni urzeczywistnia sie na parę godzin, gdy pod pięknie ubraną choinką, w świetle kolorowych światełek znajdują prezenty, o których marzyły. Niektóre obyczaje, charakterystyczne dla polskiego Bożego Narodzenia: Na wsi stawiano kiedyś często niewymłócone snopy zboża w czerech kątach izby, w której odbywała się wigilijna wieczerza. Wierzono również, że o północy zwierzęta rozmawiają ludzkim językiem, lecz podsłuchanie takiej rozmowy nie przynosiło szczęścia. Powszechnym obyczajem jest kładzenie siana pod obrus, którym nakrywa się stół wigilijny. DZIELNIE SIĘ OPŁATKIEM Najważniejszym i najbardziej wzruszającym momentem było i jest dzielenie się poświęconym opłatkiem. Staropolskie opłatki były różnokolorowe i bardzo ozdobne. Dziś opłatki są białe i ozdobnie wytłaczane. Nazwa "opłatek" pochodzi od łacińskiego słowa "oblatum", czyli dar ofiarny. Dawniej człowiek składał ofiary nieznanym siłom - wodzie, piorunom, wiatrom, trzęsieniom ziemi, by ustrzec się od tego wszystkiego, co mogło mu zagrażać. Praktyka pieczenia chleba przaśnego, niekwaszonego, takiego,

4 jakiego używał Pan Jezus przy Ostatniej Wieczerzy, pochodziła z czasów biblijnych, od Mojżesza i zachowała się w Kościele do dziś, choć obecnie ten chleb ma inny wygląd, jest bielszy, cieńszy i delikatniejszy. Opłatki, jakie my dziś znamy, pierwsi zaczęli wypiekać zakonnicy z klasztoru benedyktyńskiego we Francji. Stamtąd zwyczaj ten rozpowszechnił się na całą Europę i wraz z chrześcijaństwem przybył także do Polski. Opłatek używany był jednak wyłącznie do Mszy świętej, do konsekracji komunikantów dla wiernych. Dopiero od XV wieku stał się bardziej popularny, kiedy nastąpił jego masowy wypiek. Był przekąską do wina, środkiem do pieczętowania listów, smarowany miodem był przysmakiem dla dzieci. Pięknym staropolskim zwyczajem jest zapraszanie na Wigilię ludzi samotnych tak, aby w ten wieczór nikt nie był opuszczony i smutny. KOLĘDA Nierozłącznym elementem Świąt Bożego Narodzenia jest kolęda. Nazwa kolęda pojawiła się dawno temu. Wywodzi się ona od słowa "calendae", tak bowiem Rzymianie nazywali początek każdego miesiąca. Owe kalendy, szczególnie styczniowe, czyli noworoczne, obchodzili bardzo radośnie, bawili się, śpiewali, składali sobie życzenia i obdarowywali prezentami. Kościół katolicki zniósł stary, pogański zwyczaj obchodzenia kalend, zachowała się jednak tradycja śpiewania pobożnych pieśni, sławiących narodziny Chrystusa, odwiedzania się w domach, kupowania świątecznych podarunków. W ten sposób do języka naszych dziadków weszło łacińskie słowo "calendae", czyli kolęda. Z biegiem czasu kolędą zwano nie tylko pieśń na Boże Narodzenie, ale także zwyczaj chodzenia po domach z życzeniami świąteczno noworocznymi, czy odwiedzanie przez kapłana parafian w ich domach. Trudno dziś ustalić dokładnie czas, kiedy pierwsze kolędy pojawiły się w Polsce. Prawdopodobnie mogło to być już w XIII wieku, kiedy to przybyli do nas ojcowie franciszkanie. Wzorem założyciela swego Zakonu, św. Franciszka z Asyżu, który pierwszy urządził żłóbek wyobrażający Boże Narodzenie, propagowali kult Dzieciątka Jezus. Oni to zaczęli urządzać po kościołach szopki, oni też pierwsi organizowali jasełka - ruchome przedstawienia scen Bożego Narodzenia. Przy takich widowiskach na pewno śpiewano też i stosowne pieśni, jednak z tego czasu nie zachowała się ani jedna kolęda. Najdawniejsze kolędy, które znamy, pochodzą z wieku XV, a najpopularniejsza z nich to kolęda "Anioł pasterzom mówił". Kolędy nigdy nie poszły w zapomnienie, bo śpiewali je z ochotą wszyscy, młodzi i starzy, przekazywano je z pokolenia na pokolenie, potem je drukowano. Zbiory

5 takich kolęd i pastorałek zwano "kantyczkami". Kolejne wieki przyniosły nowe kolędy, a największy ich rozkwit datuje się na wiek XVII i XVIII. Wówczas powstały znane do dziś kolędy, jak: "Wśród nocnej ciszy", "Bóg się rodzi" i inne. JASEŁKA Pierwsze jasełka urządził dawno temu, w roku 1223, wielki miłośnik Dzieciątka Jezus - święty Franciszek z Asyżu, w skalnej grocie w Greccio. Ojcowie i bracia z Zakonu zwyczaj ten ponieśli na cały świat, w tym także do Polski, gdzie już pod koniec XIII wieku pojawiły się figury przedstawiające całą scenę Bożego Narodzenia. Nadszedł jednak czas, gdy ludziom znudziło się coroczne oglądanie drewnianych czy kamiennych figur. Pomysłowi bracia zakonni zaczęli więc wystawiać najpierw ruchome figury, później zaś kukiełkowe i właśnie takie widowiska zaczęły gromadzić wielkie tłumy ludzi. Niestety reakcja ludzi na te przedstawienia nie była godna miejsca, w jakim je wystawiano - kościoła i dlatego jasełka z nich usunięto. Zaczęto je wystawiać w różnych miejscach (większych domach, placach, ulicach). Jasełka zawsze rozpoczynają się sceną zbudzenia pasterzy przez aniołów. Zawsze jest też w nich scena na dworze okrutnego króla Heroda, jest śmierć krążąca wokół jego tronu, która kosą ścina mu głowę, jest niesforny diabeł namawiający go do zabicia dzieci w Betlejem. Jest oczywiście Święta Rodzina przy żłóbku małego Jezusa, są pasterze i Trzej Królowie przychodzący z darami. Nazwa - jasełka pochodzi od słowa "jasła", czyli żłób bydlęcy w stajni. Od tego "żłobu" powstał żłóbek, a od "jasła" - jasełka, w których głównym elementem jest żłóbek z małym Dzieciątkiem. CHOINKA Na wigilię Bożego Narodzenia niemal każda polska rodzina umieszcza w swoim mieszkaniu i dekoruje choinkę. Jest to jedna z najmłodszych tradycji wigilijnych. Drzewko to miało chronić dom i jego mieszkańców od złych mocy. Choinka w obecnej formie przyjęła sie w Polsce dopiero w XVIII w. i zwyczaj ten przeniósł się z Niemiec. Opisuje to m.in. Zygmunt Gloger w Encyklopedii Staropolskiej: Za czasów pruskich, tj. w latach 1795-

6 1806, przyjęto od Niemców zwyczaj w Wigilię Bożego Narodzenia ubierania dla dzieci sosenki lub jodełki orzechami, cukierkami, jabłuszkami i mnóstwem świeczek woskowych. Kościół był początkowo niechętny temu zwyczajowi, lecz szybko nadał choince chrześcijańską symbolikę "biblijnego drzewa wiadomości dobra i zła", pod którym rozpoczęła się historia ludzkości. Choinkę wnosi się do domu w dniu, w którym wspominamy pierwszych ludzi - Adama i Ewę. Na choince nie może zabraknąć jabłek, bo właśnie te owoce były na owym biblijnym drzewie, a ponadto jabłko symbolizuje zdrowie. Wśród iglastych gałązek wiją się łańcuchy, lekkie, słomkowe i bibułkowe, są pamiątką po wężu -kusicielu. Gwiazda na szczycie drzewka symbolizuje gwiazdę betlejemską, która wiodła Trzech Króli do Dzieciątka Jezus. Świeczki na gałązkach to jak okruchy ognia, który dawniej płonął w izbie przez całą noc wigilijną, aby przychodzące na ten czas dusze przodków mogły sie ogrzać. Choinki ubierano także w piernikowe figurki ludzi i zwierząt, lukrowane kolorowo, posypane makiem. Szczególnie okazale prezentowała się postać Św. Mikołaja. Tak ustrojona choinka stała w domu do Trzech Króli. W wielu rejonach Polski zwyczaj ubierania choinki zadomowił sie dopiero na początku XX wieku. Obecnie dzięki technice wystrój choinek znacznie odbiega od dawnych prostych ozdób i palących się świeczek. PREZENTY Wigilijny zwyczaj obdarowywania sie prezentami początek swój bierze jeszcze z rzymskich Saturnaliów. W późniejszych wiekach przez Kościół został nazwany Gwiazdką, gdyż prezenty wręczano, gdy na niebie zauważono pierwszą gwiazdę. Ową gwiazdę utożsamiano z Gwiazdą Betlejemską. Ponieważ tą częścią wieczoru wigilijnego najbardziej zainteresowane były dzieci, nic zatem dziwnego, że to one z niecierpliwością wypatrywały pierwszej gwiazdki na niebie. ŚW.MIKOŁAJ Uwielbiają go wszyscy - dorośli i dzieci, bogaci i biedni, mieszkańcy dużych miast i małych miasteczek. Święty Mikołaj odwiedza nas 6 grudnia lub w wieczór wigilijny.

7 Wieść głosi, iż urodził się na przełomie wieków III i IV w Turcji. Krąży o nim wiele legend. Niegdyś był patronem żeglarzy i wędrownych kupców (urodził się w rodzinie bogatych kupców). Chronił ich od niebezpieczeństw podróży i zapewniał powodzenie w handlu. Patronował też wielkim przedświątecznym jarmarkom. Urodzeni 6 grudnia chłopcy dostawali imię - Mikołaj. Niektóre miasta uczyniły go swoim patronem: Nowy Jork, Amsterdam. Za opiekuna obrali go również uczeni, pasterze, bankierzy, a nawet więźniowie. Święty Mikołaj ukończył seminarium duchowne i przez wiele lat był biskupem Miry, portowego miasteczka w Azji Mniejszej. Był człowiekiem wielkiego serca, pomagał biednym i potrzebującym. Rozdał cały swój majątek ubogim. Prawdopodobnie czynił też cuda. Obecnie Święty Mikołaj przynosi co roku prezenty 90 milionom dzieci na całym świecie. Zostawia je pod poduszką, w skarpetach, bucikach czy pod choinką. W Polsce czekamy na niego 6 grudnia oraz w wigilię Bożego Narodzenia. Ubrany jest w czerwony płaszcz, a na plecach dźwiga ogromny wór z prezentami. Jeszcze nie tak dawno do polskich dzieci przychodził w asyście anioła i diabła. Anioł rozdawał grzecznym maluchom słodycze, a niegrzecznym diabeł wręczał rózgi. W Stanach Zjednoczonych Święty Mikołaj - Santa Claus ma długą białą brodę, czerwony żakiet, czerwone spodnie i duży wór z prezentami. Wchodzi do domów przez komin. Dzieci dostają prezenty w pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia. Natalia Ławnik kl. II c

8 Wspomnienie wigilijne Ktoś by powiedział, że są święta i po świętach, lecz dla mnie do tej pory święta to magiczny czas. Wtedy czuje się radość, bo jest to czas miłości i przebaczania. Ja jednak opowiem o jednej z najpiękniejszych Wigilii z mojego dzieciństwa. Czemu była aż tak wyjątkowa? Wyjątkowa, ponieważ wtedy po raz ostatni zebrała się cała rodzina, aż 14 osób, na dodatek na wsi u dziadków, gdzie zawsze święta Bożego Narodzenia były takie wyjątkowe. Oczywiście już wczesnym rankiem wszyscy zaczynaliśmy przygotowania do wieczerzy i miło było patrzeć jak każdy z domowników radośnie się krząta. Moja mama, babcia i ciocie zajmowały się przygotowaniami potraw i ciast. Piękne zapach czuć było w całym domu. A mój tato i wujkowie też pomagali, przeważnie w sprzątaniu domu i rozłożeniu ogromnego stołu. Natomiast ja wraz z kuzynkami, kuzynem, siostrą i bratem zawsze uwielbialiśmy słuchać opowiadań naszego kochanego dziadka dotyczących jego dzieciństwa, jak to kiedyś był małym dzieckiem, i jak cieszył się z jednego nawet cukierka. Pięknie również opowiadał nam opowieści wigilijne. Wciąż można było tego słuchać. Gdy dziadek opowiadał, za oknem padał śnieg. Ja jako jego najukochańsza wnuczka zajmowałam miejsce na jego kolanach, tuląc się do niego i całując w policzek. Potem była oczywiście zamiana, bo każdy przecież z wnuków chciał posiedzieć na kolanach dziadka. Po opowiadaniach dziadka wszyscy wspólnie ubieraliśmy choinkę. Pięknie pachniało wtedy świerkiem. Ozdoby na choinkę wykonaliśmy sami. Nasza kochana babcia przynosiła nam pełno cukierków i pierniczków na choinkę i oczywiście połowa z nich lądowała w naszych brzuszkach. Ta reszta też długo nie wisiała, bo każdy z nas miał już wypatrzone wcześniej, gdzie by tu ściągnąć cukierka czy pierniczka. Strasznie mi się podobało, kiedy podczas ubierania choinki, śpiewaliśmy sobie kolędy. Darliśmy się na cały głos i nikt nie przejmował się fałszowaniem, bo przecież dla nas wtedy liczyła się radość ze śpiewania. Potem dziadek zabierał nas do stajni i pokazywał krówki i cielaczki. Mówił, że one przemówią w nocy ludzkim głosem, ależ wtedy byliśmy przejęci, wierząc we wszystko, co dziadek nam powie. Pamiętam także, że w dniu Wigilii kochany dziadziuś robił nam frajdę, zwijał dywan w pokoju, gdzie miała odbyć się wieczerza i przynosił ze stodoły dużo siana, rozrzucał je po podłodze. Wtedy dopiero mieliśmy zabawę i jak było przepięknie w całym pokoju, widok nie do opisania, no i na dodatek cudnie pachniało choinką i sianem. Najbardziej jednak po skończonej wieczerzy, jak to dzieci. wyczekiwaliśmy Świętego Mikołaja i mimo że wiedzieliśmy, że tym Mikołajem jest nasz kochany dziadek, to udawaliśmy, że to prawdziwy Mikołaj. Do tej pory pamiętam, co

9 dostałam wtedy pod choinkę, a była to przepiękna lalka i pełno słodyczy. Nie mogę oczywiście pominąć w tej opowieści także babci, która robiła najlepsze pod słońcem pierogi, uszka, piekła cudowne makowce i serniki, a wieczorem opowiadała nam piękne bajki. Ach ileż bym dała, żeby cofnąć się w czasie i przeżyć tę wigilię jeszcze raz. Teraz jestem dorosła i wiem, że tamta Wigilia się nie powtórzy, ale pozostały po tamtym dniu wspomnienia, które pamiętać będę przez całe swoje życie i na pewno opowiem o tym wyjątkowym dniu swoim dzieciom. Moi dziadkowie już nie żyją, a ja powracam ciągle do tych wspomnień, myśląc o nich w każdą Wigilię. Teraz dziadkowie żyją w moim serduszku i mej pamięci, a ja zawsze bardzo ich będę kochać. Korzystając z okazji pragnę drogim czytelnikom gazetki złożyć najserdeczniejsze życzenia. W tym pięknym czasie świątecznym, Jezus przychodzi, by świat z grzechu oswobodzić. Zamieszkać w naszych sercach chce, więc mieszkanie przygotujmy Mu swe. W sercu, w którym tak wiele sprzeczności, i bywa też, że mało prawdziwej Miłości. Jezus właśnie do takiego serca przyjść pragnie,

10 bo Jemu zależy na Tobie i na mnie. Serca, które może płacze i szlocha, do serca, które chce być kochane i chce kochać. Bo tak naprawdę tylko On może je zaspokoić i wszelki ból serca ukoić. Przychodzi w tę jedną jedyną noc na świecie Do Ciebie, do mnie i pyta: Czy chcecie? Chce nam swą Miłość ofiarować, byśmy umieli swe uczucia ku Niemu kierować. Wiarę również nam przynosi i o otwarcie serca prosi, By nasze życie na wierze się opierało i już za życia nie umierało. Nadzieję w sercach rozpalić pragnie, byśmy nie wątpili, ale życiem się cieszyli. Bo chociaż czasem jest ciężko i źle, to zawsze jest Ktoś, kto kocha Cię. Niech więc tej wyjątkowej Nocy, maleńki Jezus do Was przyjdzie i Wasze serce przeniknie. Niech rozproszy wszelkie mroki i ciemności, swym światłem wiary, nadziei, miłości. Niech Was swym ciepłem obdarzy i niech Wam nic złego w Nowym Roku się nie przydarzy. Niech da Wam pokój serca, mimo wątpliwości i pytań bez liku, bo Jego wola w pokoju przychodzi, a nie w krzyku. Błogosławieństwa Bożej Dzieciny. Justyna Szurek kl. II c

11 Lista świątecznych przepisów Barszcz wigilijny Sporządzić smak: do 1 1/4 l wody wrzucić pokrajane jarzyny: 3 średniej wielkości marchewki, 2 pietruszki, 1/4 selera, 1 pieczoną cebulę, 5 dag suszonych grzybów, 2 listki bobkowe, 4 ziarnka ziela angielskiego, 2-3 ziarnka pieprzu. Osobno pokrajać w talarki 4 buraki, zalać w osobnym garnuszku 1/2 l wody z dodatkiem 1 łyżki octu i gotować co najmniej 1/2 godziny. Gdy smak i barszcz z buraków jest już ugotowany, wszystko przecedzić, zlać razem, rozetrzeć ząbek czosnku z solą, dodać do wywaru, połączyć z kwasem buraczanym, doprawić cukrem. Grzyby z wywaru użyć do uszek. KWAS BURACZANY: 2-3 duże buraki obrać, pokroić w talarki, ułożyć w słoju lub glinianym garnku, zalać ok. 1 l przegotowanej, letniej wody. Na wierzchu położyć kawałek razowego chleba (najlepiej piętkę), obwiązać ściereczką i pozostawić w ciepłym pomieszczeniu na 5-8 dni. Gdy barszcz sfermentuje, zlać do butelki lub słoika, dobrze zamknąć, przechowywać w chłodnym miejscu. Uszka z grzybami: ciasto: 1 szklanka mąki, 1 jajo, trochę wody, sól; nadzienie: 10 dag suszonych grzybów, 1 cebula, 1 jajo, sól, pieprz, łyżka tartej bułki. Jeżeli nie używamy

12 grzybów z barszczu lub jest ich za mało to grzyby starannie opłukać, ugotować, odcedzić, przepuścić przez maszynkę (wywar można zużyć do zupy lub sosu). Cebulę pokroić w drobną kostkę i podsmażyć na tłuszczu na złoty kolor, dodać grzyby, ostudzić. Następnie wbić do grzybów jajko i dobrze wymieszać, doprawić solą i pieprzem. W dużym garnku nastawić wodę do gotowania uszek. Mąkę przesiać, wymieszać z jajkiem, solą i wodą, wyrobić niezbyt twarde ciasto. Rozwałkować, pokroić w kwadraty (ok.4 x 4 cm), nakładać nadzienie. Zlepiać trójkąty, a następnie dwa rogi ze sobą. Gotować we wrzącej, osolonej wodzie. Po wyjęciu układać na półmisku i polewać masłem, aby się nie posklejały. Bigos Składniki: mała świeża kapusta, do kilograma kapusty kwaszonej, wędliny i kiełbasy świąteczne, garść suszonych grzybów, kilka ziaren jałowca, listek laurowy, szklanka czerwonego wina, kilka całych ziaren pieprzu, sól, mielony pieprz, papryka w proszku, ewentualnie koncentrat pomidorowy. Sposób wykonania: świeżą kapustę po usunięciu brzydkich liści i głąba, kroimy w paski i wrzucamy do dużego garnka. Kwaszoną kapustę, jeśli jest mocno kwaśna, odciskamy z wody i też wkładamy do garnka. Zalewamy wodą, tak żeby przykryła kapustę, dorzucamy suszone, połamane na mniejsze kawałki grzyby, przykrywamy i gotujemy. Możemy już dać listek laurowy, ziarenka pieprzu i nawet trochę kostki instant rosołowej. Pierwszego dnia to, co robimy, wcale nie będzie podobne do bigosu. Potem taki półprodukt wynosimy na balkon. Drugiego dnia znowu gotujemy na małym gazie, ale dodajemy pokrojone na mniejsze kawałki mięso, podwędzane wędliny i podlewamy całość winem. Oczywiście solimy i pieprzymy. Niech się dusi. Trzeciego dnia dorzucamy ziarna jałowca. Nasz bigos powinien zacząć ładnie pachnieć i ciemnieć. Dodajemy wtedy dwie łyżki koncentratu pomidorowego

13 Kluski z makiem Kluski z makiem, porcja dla 6 osób; czas przygotowania: 90 minut. Składniki: 30 dag makaronu krajanka lub łazanki, 30 dag maku, pół szklanki miodu, 2 szklanki bakalii (rodzynki, migdały, figi, orzechy, daktyle), cukier waniliowy, 2 łyżki masła, 1,5 l mleka. Wykonanie: zalać mak wrzącym mlekiem i gotować pod przykryciem na małym ogniu aż będzie można go rozetrzeć w palcach. Potem odcedzić i zmielić dwa razy. Posiekać opłukane i osuszone bakalie. Wymieszać mak z bakaliami, miodem i cukrem waniliowym. Ugotować łazanki zgodnie z przepisem na opakowaniu lub przygotować samodzielnie. Wymieszać gorący makaron z masłem i z makiem. Jak zrobić makaron w domu? Z 30 dag mąki, jajka, szczypty soli i letniej wody zagniatamy niezbyt twarde ciasto. Z kawałków ciasta wałkujemy dość cienkie placki. Odkładamy je na serwetce posypanej mąką, żeby lekko podeschły. Kroimy w paski, a potem na małe kwadraciki. Rozkładamy je na wysypanej mąką serwecie. Kluski z makiem w dekoracyjnej salaterce można podawać na ciepło, na zakończenie Wigilii. Zamiast makaronu, można do maku dodać kruche ciasteczka. Będzie to wtedy mak z łamańcami. Powodzenia i oczywiście smacznego. Justyna Szurek kl. II c

14 Ryba po grecku Składniki: kilka filetów ryby mrożonej (w zależności od ilości osób) 4 średnie marchewki 2 średnie pietruszki mały seler 4 cebule większy słoiczek koncentratu pomidorowego 1 liść laurowy kilka ziaren pieprzu sól 2 ziarenka ziela angielskiego olej do smażenia 1/2 szklanki wody cukier. Warzywa obieramy, myjemy i ścieramy na dużych oczkach. Cebulę kroimy w pół talarki. Rozgrzewamy 3 łyżki oliwy, podsmażamy starte warzywa (marchew, pietruszkę, seler). Lekko solimy i po kilku minutach przykrywamy patelnię. W tym czasie na drugiej patelni rozgrzewamy oliwę i smażymy zamrożoną jeszcze rybę- lekko solimy. Usmażone kawałki odkładamy na talerz, by ociekły z nadmiaru tłuszczu. Zaglądamy do warzyw - podlewamy 1/4 szklanki wody i dalej dusimy. Po usmażeniu filetów, smażymy cebulkę na lekko złoty kolor. Przekładamy do garnka cebulę oraz warzywa z patelni. Dodajemy listek, pieprz w ziarenkach i ziele angielskie, podlewamy znów 1/4 wody, dodajemy koncentrat i odrobinę cukru. Dusimy na wolnym ogniu, mieszając od czasu do czasu. Doprawiamy solą do smaku i jeśli jest zbyt ścisłe, podlewamy troszkę wodą. Gdy warzywa będą miękkie, układamy w półmisku na zmianę: warzywa, ryba. Na wierzchu powinny być warzywa. Potrawę odstawiamy do wystygnięcia. Dekorujemy dużymi gałązkami natki. Najlepiej smakuje po dwóch dniach. Smacznego! Natalia Ławnik kl. II c

15 Kruche pierniczki Ciasto dobrze się formuje, nie rośnie zbytnio podczas pieczenia. Wycięte formy nie odkształcają się podczas pieczenia. Pierniczki są kruche. Nadają się do jedzenia już zaraz po upieczeniu. Można je również przechować w zamkniętych puszkach bardzo długo, nawet do 4 miesięcy. Ciasto jest ciemne dzięki sporej ilości kakao. Super nadają się jako dekoracja na choinkę. Można zrobić dodatkowo witraże z landrynek. Składniki: Ciasto: 1kg mąki pszennej 300g masła (lub margaryny) 250g cukru 250g płynnego miodu 1 opakowanie przyprawy korzennej do piernika (3,5 4 łyżeczki) 2 łyżeczki cynamonu 4 łyżki kakao 1 łyżeczka proszku do pieczenia 2 łyżeczki sody oczyszczonej 3 żółtka 4-5 łyżek słodkiej, płynnej śmietany. Lukier: 1 białko 1-1 ½ szklanki cukru pudru. Dodatkowo: landrynki do zrobienia witraży posypka cukrowa.

16 Sposób przygotowania: 1. Masło, cukier, miód, przyprawę korzenną, cynamon i kakao podgrzewać stopniowo, ciągle mieszając, aż wszystkie składniki się połączą. Pozostawić do ostygnięcia. 2. Sodę oczyszczoną rozpuścić w 2 łyżkach wody. Wmieszać do masy miodowej. Kolejno dodać żółtka i wymieszać. 3. Mąkę wymieszać z proszkiem do pieczenia. Połączyć z masą miodową i zagnieść ciasto. Na końcu dodać 4 lub 5 łyżek śmietany tak, aby powstało jednolite ciasto. 4. Ciasto można rozwałkować od razu. (Można również ciasto wstawić do lodówki i rozwałkować później). Rozwałkować na posypanym mąką blacie, nie za cienko, na ok. 5-7mm. 5. Z ciasta wykrawać foremkami, dowolne formy. 6. Chcąc zrobić witraże, należy wyciąć pierniczki z otworami w środku. Do środka nałożyć rozkruszonej landrynki. (Landrynki przełożyć do woreczka do mrożenia i rozkruszyć wałkiem). 7. Jeśli pierniczki mają być zawieszone na choince, należy przed pieczeniem zrobić otworki wykałaczką. 8. Piec w nagrzanym piekarniku max. 10 min. w temperaturze 180 C. Pozostawić do ostygnięcia. 9. Przygotować lukier. Białko zmiksować najpierw z 1 szklanką cukru pudru. Kolejno miksując dodać tyle cukru pudru, aby masa była dość gęsta i się nie rozlewała. (Ilość cukru pudru zależy od wielkości białka. U mnie wyszło niecałe 1 ½ szklanki.) 10. Pierniczki polukrować i ewentualnie posypać posypką cukrową. 11. Przechowywać najlepiej w szczelnych metalowych puszkach. Smacznego! Uwaga: Jeśli pierniczki będą pieczone za długo i ściemnieją, będą wtedy gorzkie. Z podanego przepisu wychodzi 9 blach pierniczków. Czas przygotowania: Czas pieczenia jednej blachy: około 60 min. około 10 min. Natalia Ławnik kl. II c

17 Świąteczne wspomnienia z dzieciństwa Moje wspomnienia dotyczące Świąt Bożego Narodzenia są bardzo miłe. Pamiętam, kiedy miałam 10 lat, zawsze na wigilię wszyscy zbierali się w domu babci. Mimo tego, że było ciasno i tłoczno to nic wtedy nie mogło popsuć tak wspaniałej atmosfery. Na środku stał ogromny stół przykryty białym obrusem, a na nim dużo smacznych potraw. W tle było słychać dźwięk kolęd. O godzinie 18 wszyscy zebrani w domu babci dzieliliśmy się opłatkiem, a następnie zasiadaliśmy do kolacji. Później wszyscy wychodzili z pokoju do kuchni tylko po ty, żeby rodzice mogli włożyć prezenty po choinkę. Babcia zawsze mówiła: Kochani, wszyscy wychodzimy do kuchni, żeby Mikołaj mógł wejść przez komin i zostawić dla nas wszystkich prezenty. Przez jakiś czas wierzyłam w to, że Mikołaj naprawdę istnieje. Dopiero później dowiedziałam się, że prawdziwym Mikołajem był biskup, a nie przebrany pan. Dziś już nie ma takich świąt, nikt się z nikim nie spotyka, każdy siedzi w swoim domu. W okresie przedświątecznym zawsze wspominam te wspaniałe święta z rodzicami i rodzeństwem. I bardzo za nimi tęsknię. Ewelina Bogusz kl. II c

18 A gdzie ta magia? Święta Bożego Narodzenia są najważniejszym świętem Polaków. Święta te zaczynają się 24 grudnia. Dla uczniów szkół jest to nadzieja na odetchnięcie od obowiązków szkolnych aż do nowego roku. Coraz częściej święta kojarzą się młodym ludziom niestety z labą i wolnością. Są to przecież dwa tygodnie odpoczynku od szkoły! Gdzie zatem ten klimat świąt, jaki czuło się, gdy było się małym dzieckiem? Gdzie radość z ubierania choinki, czy pomagania mamie w dekorowaniu stołu? Zniknęło to wraz z naszym dorastaniem. Myślami można cofnąć się do wieku przedszkolnego. W przedszkolu już miesiąc przed świętami mówiono o obchodach świat, tradycjach, kulturze, śpiewano kolędy. Teraz w szkole średniej takich rzeczy się nie robi. Nie śpiewa się kolęd, nie wspomina o tradycjach. Jedyne to wigilia w przeddzień ferii świątecznych. To dzień wolny od zajęć lekcyjnych. Grupy klasowe gromadzą się w przydzielonych salach, by zajadać się barszczem z proszku i uszkami z biedronki. Najpierw jednak sztucznie uśmiechają się do siebie, bo dzielą się opłatkiem. W klasie nie czuć tej magii, ale to zrozumiałe. Nikt z klasy nie zżył się z drugą osobą tak, aby nazwać to prawdziwą wigilią. Jest to tylko motyw spędzenia wspólnie tego święta i wczucie się w prawdziwą wigilię, którą spędzi się z rodziną. Nie wyobrażam sobie Świąt Bożego Narodzenia bez śniegu za oknem. Jest to coś pięknego! Wyjść na dwór, ulepić bałwana. Czuć już na wejściu, że zbliżają się tak ważne święta dla wszystkich. Niestety teraz tego nie czuć. Pogoda jest szara, ponura. Jak mówią: ładna jesień tej zimy. Czas pokaże czy i w tym roku, jak w latach ubiegłych, będziemy mieli białe święta. W poranny, piękny dzień wigilijny zawsze ubiera się choinkę. Na ten moment za w dzieciństwie czekało się z utęsknieniem! A teraz? Teraz tylko, żeby stała. Żeby można było położyć prezenty. Nie pchamy się już do jej ubierania. Zazwyczaj robią to rodzice, a my im po prostu pomagamy. Ale na pewno do dziś, co niektórzy z was, czytelników uwielbiacie na choince wieszać cukierki. Zawsze można jakiegoś podjeść, choć mama zawsze krzyczy, że pierwszego cukierka można zjeść dopiero po kolacji wigilijnej. Od samego ranka można usłyszeć w domu brzęk talerzy. Mama potrafi wstać bardzo wcześnie, by przygotować świąteczne jedzenie. Co roku nasze mamusie kręcą się po kuchni

19 krzycząc: nie chodź mi tu, nie przeszkadzaj, ja tu robię. My jednak, jak byliśmy mali, ciągle tam chodziliśmy, bo chcieliśmy pomóc mamie. Gdy już wszystko jest przygotowane. Choinka stoi na właściwym miejscu, a na stole potrawy i pojawi się pierwsza upragniona gwiazdka, siadamy do stołu! Wszystkich potraw trzeba spróbować, taka jest tradycja. Nie na każdym stole może się pojawić te 12 potraw, ze względów materialnych. To na szczęście tylko mały problem. Liczy się obecność osób. Na stole zawsze jest miejsce dla strudzonego wędrowca, który i tak nigdy nie przychodzi. Po przepysznej kolacji nadchodzi ten wymarzony moment. Tak, przychodzi Mikołaj! Zawsze czekałam na niego z niecierpliwością! Mama wysyłała mnie do innego pokoju, bym patrzyła w okno, czy akurat nie przyjechał. Potem wnosiła prezenty do pokoju i wołała: Mikołaj przyszedł. Biegiem do pokoju, by otworzyć prezenty! Teraz większość z was nie wierzy w św. Mikołaja, wie że to rodzice kupują prezenty. Ale w święta, akurat w te święta trzeba wierzyć w świętego Mikołaja, święta wtedy będą magiczne! Wszyscy starsi, którzy się nie najedzą zbytnio, idą na pasterkę do kościoła. Jest to pora dla młodych ludzi, by się wyrwać z domu i opowiedzieć o świętach, które się spędziło. Niekiedy młodym ludziom wpada głupi pomysł do głowy i zamiast dotrzeć do kościoła, idą napić się alkoholu. Ich sprawa, co robią, ale niszczą świętość tego wieczoru. Wydaje mi się, że coraz mniej czujemy te święta. Nie są obchodzone jak wcześniej, hucznie, z radością i oczekiwaniem. Są dla nas tylko przyzwyczajeniem. Nie traktujemy ich poważnie i z szacunkiem. Nie jesteśmy jeszcze przecież tak bardzo dorośli, żeby przestać się cieszyć z takich małych rzeczy, jak choinka czy prezenty od świętego Mikołaja. Przestańmy traktować je jak inne święta, jak wolne od zajęć szkolnych i rozrywkę! Są to święta magiczne. Niosą za sobą magię, której nie da się opisać. Wspólna kolacja, spotkanie z rodziną, przyjaciółmi, świętowanie narodzin Jezusa. Widok za oknem śniegu w blasku grudniowego księżyca. Bezcenne! Przestańmy udawać dorosłych. Zamieńmy się w te święta w dzieci i cieszmy się z każdego małego drobiazgu! Marzena Redosz kl. II c

20 OKRES ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA W przeszłości Święta Bożego Narodzenia były Świętem wyłącznie katolickim, które miało swe podłoże u zarania dziejów chrześcijaństwa, kiedy to zapowiadano przyjście Mesjasza na świat po raz pierwszy. Z biegiem czasu oraz zmianami ideologicznymi zachodzącymi w każdym pokoleniu, od momentu prehistorii aż do dzisiaj, stały się tradycją, którą zaczęli pielęgnować już nie tylko ludzie wierzący. Zmienił się zasadniczy święty charakter celebracji Świąt Bożego Narodzenia. Obchodzenie tego Święta znacznie wyszło poza sferę sacrum. Z czym kojarzy nam się czas Świąt Bożego Narodzenia? W zależności od wyznania, miejsca zamieszkania i tradycji kulturowych, odpowiedzi na to pytanie są bardzo różne. Dla wszystkich chrześcijan święta Bożego Narodzenia t oczekiwanie na ponowne przyjście Pana. Jest to też dla nich czas refleksji i zadumy nad życiem. Uroczystość Narodzenia Pańskiego przypada na dzień 25 grudnia. Wtedy po odbytej Mszy świętej następuje uroczysty koniec postu, ascezy, podjętych na czas adwentu wyrzeczeń. Jest to czas, kiedy zauważa się wzrost popełnianych samobójstw. Komentując to zjawisko, jako katolicy możemy stwierdzić, iż niewątpliwie szatan chce zmącić spokój dusz przed przyjściem Pana. Jednak z racjonalnego punktu widzenia w Polsce i wszystkich krajach, w których pogoda jest wietrzna, deszczowa, w miesiącach, w których prawie nie ma słońca, odnotowuje się epidemię coraz większej liczby ludzi cierpiących na depresję. Klimat i miesiące jesienno-zimowe mają charakter depresjogenny na ludzi żyjących na tym terenie, co potwierdzają liczne badania przeprowadzane na Europejczykach mieszkających w państwach skandynawskich i państwach Europy Południowej. Udowodniono, iż słońce ma zdecydowany wpływ na życie ludzi, motywuje do działania, pobudza w nich optymizm oraz poprawia samopoczucie i zdrowie psychiczne, zaś jego brak ma odwrotne konsekwencje. Niektórym przerwa świąteczna kojarzy się wyłącznie z choinką, jej przystrajaniem, prezentami lub spotkaniem w gronie rodzinnym. Wygląda to tak w przypadku ateistów oraz wyznawców innej wiary, praktykujących tradycje kulturowe swych przodków wyłącznie w postaci obrzędu i tradycji w charakterze świeckim. Katolicy, ateiści oraz innowiercy żyjący w państwach o zimnym klimacie nie wyobrażają sobie okresu świątecznego bez śniegu. Wszystkie wymienione grupy również entuzjastycznie podchodzą do zwolnienia z obowiązków na czas Świąt Bożego Narodzenia. Uczniowie nie mają w tym czasie lekcji, studenci wykładów, nauczyciele akademiccy zwolnieni są z pracy, a sądy na ten właśnie czas zawieszają swą działalność. Dla jednych jest to czas pięknej beztroski, dla innych wielkich przygotowań duchowych i ludzkich. Są też i tacy, którzy w tym czasie

21 prężnie rozwijają biznes, gdyż od wielu lat w społeczeństwach rozwiniętych pod względem gospodarczym nieodłącznym elementem Bożego Narodzenia są prezenty, a co za tym idzie tzw. szał zakupowy. Jak świat potrafi nas wciąż zaskakiwać absurdami? Święta Bożego Narodzenia - Czas krzewienia miłości, czas zbiórek charytatywnych, czas akcji dobroczynnych. -Czas zysku / wyzysku, czas bogacenia się kosztem innych, czas podwyżek cen w sklepach. -Czas narodzin w wierze, dosłowny czas narodzin, czas narodzin Pana Miłosiernego. -Czas samobójstw, czas przestępstw, rabunków opustoszałych domów, których mieszkańcy wyjechali do rodziny na Święta. -Czas wzruszeń i czas radości. Ile jest ludzi na ziemi, tyle różnych interpretacji tego wyjątkowego czasu. Jedno jest pewne, świat zaskakiwał, zaskakuje i będzie zaskakiwać nas swymi skrajnie różnymi koncepcjami. Ważne jest, aby znać historię i sens celebracji Świąt Bożego Narodzenia, Bożego Słowa. Wiedza ubogaca nas w niepowtarzalny sposób. Możliwe jest, iż osoba niewierząca przeczytawszy po raz kolejny ten sam fragment Pisma świętego, przy wigilijnym stole dozna magii Świąt i się nawróci Życzenia Bożonarodzeniowe skupiają się wokół osoby Jezusa Chrystusa, Jego miłosierdzia oraz nadziei wiążącej się z Jego Osobą. Niewierzący skupiają życzenia, o ile praktykują składanie życzeń, wokół powszechnie uznawanych wartości, takich jak miłość, dobroć i piękno. Nie traćmy nadziei na pomyślność i sukcesywność naszych działań. Zawierzmy nasze troski Narodzonemu. Jeśli nie jesteśmy w stanie tego dokonać, przeczytajmy Opowieść wigilijną Dickensa i natchnieni prawdziwością tej bajki, spróbujmy uwierzyć w Magię świąt. Zamiast szukać cudu w rozmowie ze zwierzętami, uczyńmy cud, kierując serdeczne pozdrowienie w stronę bezdomnego. Sprawmy, by ta Wigilia była czymś więcej niż pozornym przełamaniem opłatka i konsumpcją posiłków zakończoną prezentami. Uczyńmy te Święta Wigilią Życia. Kamila Algawam kl. III e

22 Redakcja: N. Ławnik, E. Bogusz, M. Redosz, K. Algawam, J. Szurek. Opiekun: p. Monika Kowalczyk